Van het Westelijk oorlogstooneel.
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
De terugtocht der Duitschers
In De Panne.
Wjj hebben de eer U mede te deelen,
dat de R.K. Kiesvereeniging >Ons Rechte
alhier, zich by deze voorstellen aansluit en
ze tot de hare maakt.
Hoogachtend,
Het Best. der R.-K. Kiesv. »Ons Rechte
te Ter Neuzen,
(w.g) J. VAN ROMPU, Voorzitter.
(abs.) Secretaris.
Het Bestuur der vrijzinnige kiesvereeniging
belegde onmiddellijk eene spoedeischende ver
gadering tegen Dinsdag 27 Maart, die goed
bezocht was.
Na eenige bespreking werd met algemeene
stem uen besloten het ontvangen schrijven op
de volgende wjjze te beantwoorden.
Ter Neuzen, 27 Maart 1917.
Aan het Bestuur van de Anti-
revolutionnaire kiesvereeniging
»Nederland en Oranje*
te Ter Neuzen.
Mijne Heer en,
Wij hebben met belangstelling kennis
genomen van Uw schrijven van 24 dezer en
aanstonds maatregelen genomen dit ter ken
nis te brengen van de leden onzer kiesver-
e niging in eene daartoe op heden avond
belegde buitengewone vergadering.
Bjj de bebaudeling van uw schrijven is
er op gewezen, dat reeds vóór ruim 15 jaren
door ons de billijkheid werd ingezien om onze
Roomsch-Katholiek medeburgers een raads-
zetel te bezorgen ons standpunt en dat
van het toen de raadsverkiezingen leidende
comité der Röomsch-Katholieken was,
dat onze wenschen voor het algemeen be
stuur der gemeente voornamelijk op open
baar terrein, volkomen in dezelfde richting
liepen.
Onze herhaalde pogingen om don door de
Roomsch- Katholieken gestelden canlidaat,
deu heer G. A. Standaert, een zetel te be
zorgen, konden, daar die candidatuur van
wege uwe vereeniging telkens bestreden
werd, ondanks onze ernstige pogingen en
groote opofferingen daartoe, niet slagen.
Evenmin had resultaat eene poging van
wijlen den heer Mr. E, van Deinse, die
zijn zetel wilde beschikbaar stellen indien
uwe kiesvereeniging zich wilde verbinden
het alsdan aan de Roomsch-Katholieken
over te laten dien zetel te bezetten. Dit
stuitte af op de omstandigheid, dat uwer
zijds den eisch gesteld werd, dat alsdan nog
2 liberale raadsleden hun zetel zouden af
staan, ten behoeve van door uwe vereeni-
g ng aan te wijzen heeren, een eisch, waar
aan 'onze vereeniging niet kon voldoen, om
dat ze niet de beschikking over nog 2
zetels had, maar bovendien er toch nimmer
op zou hebben kunnen ingaan, omdat dan
geheel vrijwillig zou prijsgegeven zijn wat
met zooveel moeite verkregen was.
Daar bet steilen van een Roomsch Ka
tholieke candidatuur steeds versterking uwer
partij in den Gemeenteraad tengevolge had,
werd het voor onze vereeniging een zaak
van zelfbehoud, voor wat wij meenden het
algemeen belang te zijn, bij tusschentijdsche
vacatures met eigen candidateu uit te ko
men. Door het behouden eener linksche
meerderheid in den Raad, meenden wij, dat
althans het bestuur bleef in de lijn waarin
ook zeker de meeste Roomsch Katholieken
dat wenschten.
Of wij daarin hebben misgetast Zeker
kwam er een wijziging in de houding der
Roomsch-Katholieken ten onze opzichte.
Het comité kwam bij 2 gelijkvallende tus
schentijdsche vacature met 2 eigen candidaten
u t en hielp bij de toen volgende herstem
ming (uit verschillende omstandigheden die
wij opmerkten) aan ons 2 zetels ontnemen
en door candidaten uwer vereeniging bezetten.
Wij zullen de laatsten zijn om de Roomsch-
Katholieken het recht te ontzeggen hun en
houding zelf te bepanel, maar hebben toen
gemeend ook verder ons van ruggespraak
met het kies-comité, dat trouwens koit daarna
ontbonden is, te moeten onthouden.
De hierboven aangehaalde laatste houding
van het Roomsch-Katholiek verkiezings co
mité voor den gemeenteraad, gevoegd bij die
van de den laatsten tijd opgerichte Roomsch-
Katholieke kiesvereeniging, is voor ons een
beletsel thans een openvallendcn zetel, bezet
door iemand, die onzerzijds gekozen werd,
zonder strijd af te staan, daar wij hiermede
onze partjj zouden verzwakken. Bovendien
is zooals u misschien uit de bladen zult
vernomen hebben door ons bereids den
23sten dezer reeds een candidaat aangewezen.
In opdracht van onze vereeniging deelen
wij U dus mede, dat wij op het door u onder
sub lo. gedane voorstel niet kunnen ingaan.
Daar u het onder 2o. bedoelde voorstel
vastknoopt aan een toestemmend antwoord op
het eerste punt, en dit ontkennend luidt,
Jtan uw laatste voorstel onbesproken blijven.
Het Bestuur van de liberale kiesvereeniging
>De Vrijheid.*
(get.) JAN DE FE1TER Jz., Voorzitter,
(get.) L. J. DE VRIEd, loco Secretaris.
P. S. De vergadering droeg ons bovendien
op, onder Uwe aandacht te brengen,
dat het motief »tijdsomstandigheJen«
thans nog bezwaarlijk aanleiding
kan zijn, om een stembusstrijd te
ontgaan, waar deze ook in de jaren
1915 en 1916 is gevoerd, en ook
in de laatste weken de strijd voor
het bezetten van den zetel, openge
vallen door het vertrek van den heer
Lensen, slechts door een »loeval»
is achterwege gebleven.
Ons dunkt, dat het antwoord van de libe
rale Kiesvereeniging op grond van de geschie
denis der laatste 15 jaren in onze gemeente
en van de huidige constellatie het eemg mo
gelijke was.
Het werd dan ook met algemeene instem-
ming gegeven.
Dat het ingekomen voorstel een eigenaar-
digen indrnk maakt, kan geene verwondering
baren na wat we in de laatste maanden zagen
gebeuren.
Bjj de vacatureDonze zagen we 3 candi
daten, een liberalen, een roomsch-katholieken
en een anti-revolutionairen.
Bij de herstemming gingen de roomsch-
katholieken voor bet overgroote deel over op
den anti-revolutionairen candidaat, nadat de
voorzitter der R-K. kiesvereeniging, de heer
Van Rompu, medegedeeld had, dat de anti-
rev. den volgenden keer een R-K. zouden
steunen.
Door krachtige propaganda slaagde de can
didaat der liberalen met groote meerderheid.
Toen kwam de vacatureLensen (weer
een liberalen zetel).
De woorden des heeren van Ruinpu werden
toen pas bevestigd Vóór dien tijd was geene
bevestiging te krijgen. Wel hoorde men, vreemd
genoeg, dit algemeen tegenspreken.
De R-K. kiesvereeniging stelde een candi
daat. De anti-rev. kiesvereeniging nam dien
over. De candidaatstellng gaf ons het zeldzame,
musterieyse geval te zien, dat slechts ééne
lijst die van de liberale kiesvereeniging was
ingeleverd.
De R.-K. en de anti-rev. kiesvereeniging
hadden gezamenlijk maar ééne lijst en die
werd niet ingediend.
Zonder strijd werd de liberale zetel bezet
door een liberaal, den heer G. de Ridder.
De derde vacature komt door het bedanken
van Dr. v. Nes en thans komen de voorstel
len van anti-rev. zijde, zooals ze hier boven
afgedrukt staan.
Ook deze zetel is er een door de liberalen
in 1915 verkregen.
We meenen, dat ook de anti-rev. en de
R-K. kiesvereeniging geen ander antwoord
zullen verwacht hebben.
In het antwoord der liberale kiesvereeniging
is in het kort de geschiedenis van vroeger
dagen gememoreerd.
Terecht ze zal meehelpen om voorstel
len en antwoord erop in het juiste licht te
stellen.
Waarom de anti-rev. kiesvereeniging thans,
kort voor de Evenredige Vertegenwoordiging
waarschijnlijk tot stand komt, de zaak wil
vervroegen en voor het eerst openlijk durft op
treden, is iets dat te denken geeft, maar dat
die vereeniging voor zichzelf moet uitmaken.
Na al wat gebeurd is, mogen de vrijzinni
gen met het oog op wat voorafging en ook
met den blik op de toekomst niet anders han
delen dan zij deden.
Het zou al heel gemakkelijk wezen voor de
anti-rev. kiesvereeniging om op zoo'n wijze
zich een (misschien vermeend) tactisch voor
deel te verzekeren.-
Wij mogen de omstandigheden voor die ver
eeniging niet gemakkelijker maken, dan zij
het vroeger ons deden.
Wij achten het onzen plicht den strijd aan
te binden.
Ieder beijvere zich dezen liberalen zetel te
doen bezetten door den man, die gedurende
eene reeks van jaren onder voor- en tegen
spoed een trouw aanhanger der vrijzinnige
beginselen is gebleven.
Nog eens de vrijzinnige kiesvereeniging
heeft voor nu en later den eenig juisten weg
gekozen, in overeenstemming met wat wij in
December 1916 schreven, dat wij meer en meer
zijn aangewezen op onszelven en ons innerlijk
moeten versterken.
Hoe merkwaardig uiteenloopend de berich
ten van verschillende zijden over de toestanden
in Rusland ook mogen zijn, op één puut
heerscht er in de Duitsche en Engelsche mede»
deelingen een opmerkelijke overeenstemming.
Met het herstel van het Tsarisme houdt men
klaarblijkelijk geen rekening meer. Eeu En-
gelsch telegram zegt, dat een correspondent
van »Central News* een onderhoud had met
Kerenski, den minister van justitie der voor-
loepige regeering, die verklaarde overtuigd te
zijn, dat de groote meerderheid van het Rus
sische volk zich zal uitspreken voor de instel
ling van een republiek, een democratische
republiek op federatieven grondslag, en dat de
kansen van het herstel der monarchistische
regeering uiterst gering zijn.
En uit Berlijn wordt gemeld, dat, vólgens
te Stockholm ontvangen berichten, te Moskou
de uitroeping van een republiek spoedig ver
wacht wordt, en dat er geen twijfel aan be
staat, dat Rusland besloten is, de monarchie
voor goed af te schaffen.
Verschillende Zweedsche kenners van de
Russische toestanden hebben zich in gelijken
geest uitgelaten. Rusland is nu eenmaal op
deu weg en zal niet halverwege blijven stil
staan, maar voortgaan, en niet alleen de re
publiek invoeren, maar deze zelfs een zeer
democratisch karakter geven. De bekende
schrijver Kjellen drukte dat aldus uit: »ln
alle revoluties overwinnen de linker-groCpen
Prof. Hjiirne daarentegen gelooft niet, dat
Rusland een republiek zal worden of ten minste
blijven. De macht derreactie is nog groot
genoeg om een tegen-offensief te ondernemen.
Hij wijst op het voorbeeld van de Fransche
revolutie, waarin na een steeds verder gaande
democratiseering van de republiek, plotseling
een tiran opstond, die van de ontstane ver
warring gebruik maakte, om de monarchie te
herstellen, en daardoor den weg baande voor
de reactie, die onder Lodewijk XVIII en Karei
X zich weder deed gelden. Eerst zeer gelei
delijk jkan de overgang van een zoo autocra
tisch-bureaucratisch bewind als het Russische
naar de democratische republiek plaats hebben.
Evenals in de natuur geen sprongen kunnen
voorkomen, is dit ook in de politiek onmogelijk,
zonder de krachten der reactie de gelegenheid
te geven voor een poging tot terugkeer.
Deze Zweedsche professor voorziet dus een
tijdperk van woelingen, waarin beurtelings de
uiterste linkerzijde en de rechterzijde het heeft
in hanuen zal hebben, of zal pogen te krijgen,
en dat geruimen tijd zal duren, voordat het
evenwicht hersteld zal wezen.
De groote vraag, welke invloed de Revolutie
in Ruslaud hebben zal voor de oorlogvoering
wordt eveneeus zeer verschillend beantwoord.
In Engelsch-Franscbe kringen is men natuur
lijk overtuigd, dat de nieu.ve Russische re
geering met dezelfde kracht, of liever nog
krachtiger dan de oude, den strijd zal voort
zetten. In Duitsche kringen weet men nog
niet welke gevolgen de nieuwe toestand in
Rusland hebben kanen men haalt daarom
de meeniiigen aan van neutralen, die het al
evenmin weten. Zoo zegt de Zweedsche professor
Kjellen, dat de omwenteling de militaire macht
van Rusland in ieder geval zal verzwakken,
daar men niet tegelijk een groote revolutie
in het binnenland kan hebben en met onver
zwakte kraebt een grooten oorlog naar buiten
voeren. Hij meent, dat de kansen op vrede
toenemen, vooral ook, omdat de arbeiders en
boeren vredelievend gezind zijn. Ook pro
fessor Hjarne is van meening, dat de revolu
tie de militaire kracht vaD Rusland moet ver
zwakken, zoodat de vredeskansen toenemen.
Professor Steffen te Stockholm daarentegen
meent, dat zoo de Kadetten, de groep Miljoe-
kof, de macht kunnen behouden, de oorlogs
toestand niet noemenswaard zal veranderen
dat, wanneer echter de linkergroepen, de ar
beiders en socialisten, de macht in handen
krijgen, de vrede zal tot stand komen.
De berichten uit de meest verschillende
bron toonen wel, dat de toestand zeer moei
lijk is, en dat de ai beiders-gedelegeerden, die
grooten invloed oefenen op de vOorloopige
regeering, door hunne vergaande eischen de
regeering voor ernstige quaesties plaatsen.
Die moeiljjkheden worden nog verhoogd, door
de groote verschillen van meening, geleidelijk
ontstaande tusschen de leidende personen te
Petersburg en Moskou. Want terwijl in Pe
tersburg de Kadetten, de voorstanders van den
oorlog »a outrance*, den strijd tot de eiude-
looze overwinning, de bovenhand hebben, heb
ben in Moskou de uiterste linkergroepen, die
vredesvoorstanders zijn, het heft in handen.
Dat in elk geval de ver gaande oorlogs-
eischen der oude regeering zijn opgegeven,
welke ook nog door Miljoekof werden verde
digd, blijkt uit de oproeping der arbeiders
gedelegeerden, om den verdedigingsoorlog voort
te zetten, totdat een voor Rusland eervolle
vrede is verkregen.
Doch hoe die vrede moet tot stand komen
is voor de Russische pasifisten nog een raad
sel. En de »Djin« zegt:
Het bevrijde Russische volk kan geen
beschamenden, geen vernederenden vrede aan
gaan. Het moet den oorlog voortzetten, zij
het ook met gewijzigde bedoelingen. Het ge
praat over de vernietiging van het Duitsche
mililairisme moet nu eindeljjk eens uit zijn.
>Voor Rusland is het thans zaak eervolle
vredesvoorwaarden te bedingen. De oorlog, met
den honger als wapen, mag niel worden voort
gezet,*
En ten slotte: »Een eervolle vrede, die ons
de gelegenheid biedt, ons binnen onze grenzen
vreedzaam te ontwikkelen en de voordeelen
te genieten, die de revolutie ons gebracht heeft,
dat is ons oorlogsdoel. Dit doel moet nu en
spoedig ter kennis van het Duitsche volk
worden gebracht.*
De strijd aan de fronten geeft geen aan
leiding tot bijzondere besprekingen. Het raad
sel van het westelijk front is ook niet opge
lost. Berichten van Fransche en Duitsche
zijde zijn overeenstemmend in de vermelding,
dat op het bewuste gebied, tusschen Somme
en Oise en ten zuiden van de Oise niets be
langrijks plaats had. Overigens enkele voor
postengevechten en wat artilleriebeschieting.
En aan het oostelijk front, door ingetreden
dooiweer, weinig actie; slechts ten zuiden van
de Karpathen, in het Uz-dal, werd een Rus-
sisch-Roemeensche v ersterking door de Duit-
schers bezet, en bij een tegenaanval behouden.
Aan het Macedonische front is de kalmte
teruggekeerd, die slechts door artilleriebe
schieting wordt verstoord.
BERLIJN, 29 Maart, (W. B) De Duitsche
dekkingstroepen blijven zoo handig opereeren,
dat de vijand in het onzekeie is of hij met
achterhoeden te doen heMt of dat hjj de Duit
sche hoofdmacht tegenover zich heeft. De Duit
sche troepen ontruimen de vernielde dorpen
en de stellingen on den vijand binnen de
werking van bun artillerie te lokken en her
nemen dan in snellen stormloop de ontruimde
stellingeu om ze bij hernieuwden aanval weer
prijs te geven. Twee op Villiersfaucon uit Lon-
gavesnes aanrukkende Engelsche eskadrons
werden door artilleiiie-en mitrailleursvuur ge
dwongen terug te heeren. Toen vervolgens
de Eogelschen na artiilerievoorbereiding een
omvattendeu aai vil deden met infanterie, vier
eskadrons en vijt gepantserde auto's weken de
Duitsche troepen in verschillende richtingen
terug, namen weer stellingen in en brachten
den vijand door geconcentreerd vuur hevige ver
liezen toe.
üp andere punten werden aanvallen van zwak
kere afdeelingen afgeslagen. Van een zuidelijk
van Nurlu opgereden battery werden twee stuk
ken tot zwijgen gebracht.
Eeu met zwakke strijdkachteo ten oosten van
Auberive ondernomen aanval leverde 40 gevan
genen, terwijl een vijandelijke loopgraat over
300 M breedte in Duitsche handen viel, welke,
na vernieling, werd ontruimd, zonder dat de
vijand dit bemerkte.
LONDEN, 29 Maart. (Reuter.) De „Times"
schrijftDe vorderingen van de Franscheu
tusschen Oise en Aisne beteektnen dat de terug
tocht vun Hindenburgs legioenen waarschijnlijk
moet worden hervat. Onze boodgeuooten hebben
het Brasse Foret van Concy vermeesterd eu
rukken nu het Haute Foret in, zoowel als het
groote bosch van St. Gobain. Dat de vijand
vrijwillig zijn gunstige posities in deze be
zwaarlijke streken opgaf, kan nauweljjks worden
geloofd.
Evenmin is aan te nemen dat het de bedoeling
was onzen bondgenooten toe te staan de oude
vesting van La Fère half te omsingelen, zooals
ze deden. De theorie, dut De Fransche troepen
sneller vooruitgingen aan weerszijden van de
Oise dan de vijand verwachtte, is nog steeds
houdbaar.
Verder iu het noorden bljjven de Britsche
strijdkrachten in beweging en voegeo zij haast
dagelijks uieuwe plaatsen toe aan de lijst van
bevrjjde dorpen. Vau de Aisde tot Atrecht
bljjft het geheele front beweeglijk. Ougetwijfdd
blijft men voortgaan in de richting van een
bewegingsoorlog en de geallieerden hebben
van die verandbring alles te hopen.
In den aauvaug van April zuilen we wel
komen te staau voor ontzaglijke acties want
de geallieerden zijn vol verlangen om in nau
were voeling "te komen met den onwilligen
vijand. De ware les van den Duitschen terug
tocht is, dat de Pruisische theorieën vau den
oorlog over boord worden geworpen.
De nieuwe Pruissische militaire school zoekt
bljjkbaar haar gloria in terugtochten, hetgeen
een zonderlinge ommekeer is na de eens zoo
trotsche traditiën. Wij mogen haast wel vor
wachten, dat de Duitsche deskundigen weldro
zullen uitleggen, dat de ware linie van Hinden
burg naar Berlijn leidt.
Men verneemt uit De Panne (onbezet België)
Ook de Vlaamsche visschersvloot vau De
Panne, de eenige, die nog in dienst is, heeft
haar tol aan de duikbootoorlog moeten be
talen. Twee sloepen werden door een Duit
schen onderzeeër tot zinken gebracht. Al het
volk is gered geworden. Deze oorlog tegen
weerlooze bootjes kan de stoutmoedige vis-
schers niet afschrikken.