Op Zee
BINNENLAND.
UIT 0UZE QMGEVIN5.
Gemengde Berichten.
Verlaten loepgraven.
De Amerikaansche gezant
te Berlijn ter verantwoording
geroepen.
De jongste avonturen van de
„Oldambt".
Een Engelsche en Ouifsche
onderzeeboot gekocht.
Efiuniifici-aanniaak.
De onlusten in Tapanoeli.
Onlusten in Djambi.
Onlusten op Flores.
LONDEN, 9 Jan. (Reuter's bijz. dienst.)
De »Times« meldt uit het hoofdkwartier dat
de in het legerbericht gemelde Britsche raid
ten oosten van Atrecht plaats had over een
front van 2000 meter tusschen Atrecht en
Tilloy. Er waren Engelsche en Schotsche
troepen bij betrokken. De vliegers werkten
met hun gewone vermetele handigheid mede,
zij vlogen in groepen over de Duitsche stel
lingen. Toen de troepen de Duitsche linies
bereikten, vonden ze geen noemenswaardigen
tegenstand. Er was niemand, zelfs geen mi
trailleursoldaat. De onderstanden werden op
geblazen en men rukte op naar de tweede
linie, waar hetzelfde plaats had en toen naar
de derde linie, waar evenmin Duitschers wer
den ontmoet. Een officier vertelde dat hij zeer
verrast was geen tegenstand te ontmoeten.
Hij had in de derde linie smakelijk een sigaret
gerookt op den loopgraafwal. omdat er r.iets
anders te doen was. Het eenige wat men zag
waren enkele Duitschers op eenigen afstand
die zich uit de voeten maakten om hun leven
te-redden.
W ASHINGTON, 8 Jan. (Reuter). Het depar
tement van Buitenlandsche Zaken heeft Gerard,
den gezant der Vereeoigde 8taten te Berlijn,
telegrafisch verzocht, een uitlegging te geven
van de door hem op het banket van de Ameri
kaansche Hadelskamer te Berlijn afgelegde
verklaring, luidend
»Nooit sedert het begin van den oorlog zijn
de betrekkingen tusschen de Vereenigde Staten
en Duitschland zoo hartelijk geweest.
Een slachtoffer.
ROTTERDAM, 6 Jan. (Telegraaf.) Er
heerschte reeds groote ongerustheid bij de
families over het lot der opvarende van de
»01dambt«. Op Woensdag 27 December was
dit vaartuig vertrokken van hier. Het werd
blijkens een Wolff telegram opgebracht naar
Zeebrugge. Intusschen spoelden op de Hol-
landsche kust deelen van de deklading aan,
bij Vlissingen kwam zelfs een der sloepen
aan en nog steeds vernam men niets over het
lot der bemanning.
Dat het opbrengen van deze onfortuinlijke
boot niet op de gewone wijze geschiedde, is
thans gebleken. De tweede stuurman Haag
mans is het slachtoffer geworden van een
vergissing der Duitschers, die hem het leven
kostte en een lichtmatroos, een stoker en
twee matrozen liggen ernstig gewond in het
hospitaal te Ostende. Slechts zes man, t. w.
de eerste- en tweede-machinist, de kok, twee
matrozen, een licht-matroos en een donkey
man, zijn hedenavond te 5 uur behouden ge
arriveerd aan het station Beurs alhier.
Wij zijn dus thans in de gelegenheid een
aaneengeschakeld verhaal te laten volgen
van het gebeurde met de »01dambt«.
Zooals men zich herinnert, was de Old-
ambt« pas gerepareerd van de ernstige
schade, die het vaartuig had bekomen, toen
de Duitschers het op 1 November j.l. tot zin
ken wilden brengen een poging, die mislukte,
wijl men de »01dambt« den Waterweg op kon
sleepen. De eigenares, de firma N. Hoos
Co., had voor deze eerste reis de sOldambu
laten charteeren door de Batavierlijn. De la
ding bestond uit 250 ton margarine, 70 ton
versche en ingemaakte groenten, benevens
een deklading mandenwerk en voorts eenig
stukgoed. Op Woensdag 27 December vertrok
de »01dambt«, bemand met 14 koppen. Men
ging voor anker in den Waterweg en kwam
's nachts te halfdrie in zee. Nabij het Maas-
vuurscbip bevond zich een Duitsche torpedo
jager, die daar als 't ware lag te wachten op
den prooi, die hem een vorige maal was ont
gaan. 't Was 10 uur in den morgen, toen een
ios schot van den torpedojager het teeken
gaf, dat bijgedraaid moest worden. Aan Jat
bevel werd voldaan. Een boot werd uitgezet,
waarin de le stuurman, vergezeld van 3 ma
trozen, de papieren bracht. Met dezelfde sloep
kwam de prijsbemanning mee terug, bestaande
uit een onderofficier en twee matrazen. De
bemannig van de »01dambt« moest binnen
blijven en de drie Duitschers zouden het vaar
tuig naar Zeebrugge brengen.
Het werd langzamerhand dik van mist, de
terpedoboot raakte uit het gezicht, zoodat de
niet al te best bevaren Duitschers hoe langer
hoe meer de kluts kwijt raakten. Zeer lang
zaam ging het vooruit met horten en stooten
nu en dan stond men stil. Toen den volgenden
morgen te 11 uur de mist opklaarde, bleek,
dat men zich ver boven Zeebrugge bevond,
bijna onder de Fransche kust. Plotseling
hoorde men het knallen van een kustbattery
en de »01dambt« werd door de Duitschers
onder vuur genomen. Er werden zeker wed 12
schoten vlak na elkaar gelost, die de »Óid-
ainbt« voor den boeg en aan stuurboordzij bij
de kaartenkamer ernstige schade toebrachten.
De drie Duitschers raakten onder dit bombar
dement hunner eigen kameraden den kop kwijt.
De kapitein van de Oldambt behield echter
zijn tegenwoordigheid van geest en gaf last
in de booten te gaan. De eerste sloep kwam er
goed af, doch de tweede sloep, waarin dege-
zag7oerder met den 2en stuurman Haagrdans
en eenige matrozen hadden plaats genoegen,
kreeg een treffer, waardoor de boot -vol
water liep. Twee matrozen bleven drijven op
de riemen en hun reddingsgordels. De boot
bleef nog drijven, doch lag zeer diep. Het
duurde geruimen tijd voor er redding op
daagde, want er stond veel diening en de eer
ste sloep bad groote moeite om den kapitein
te hulp te komen. Eindelijk na een uur wor
stelen slaagde men er in de boot te bereiken.
Men nam toen eenige opvarenden over. De
kapitein en de tweede stuurman bleven echter
in de zinkende boot.
Aan den wal had men de vergissing reeds
gemerkt en een Duitsche torpedojager kwam
met volle kracht de schipbreukelingen te hulp.
Eerst pikte deze boot een der matrozen op, die
in het water op een riem dreef de ander was
reeds door de Oldambt sloep overgenomen.
Toen redde men de schipbreukelingen uit de
zinkende sloep, doch de tweede stuurman kon
daarbij niet spoodig genoeg aan boord van den
Duitscben torpedojager komen. De diepliggende
sloep schoot onder den torpedojager door,
zoodat de stuurman bekneld raakte tusschen
zijn eigen sloep en den wand van het Duitsche
oorlogsvaartuig. Het duurde vrij lang voor
men de sloep weer te pakken had. Met ver
eende krachten werd de 2e stuurman uit het
water gehaald een dokter aan boord van den
Duitschen torpedojager paste de kunstmatige
ademhaling toe, toch het was reeds te laat.
De levensgeesten konden niet meer worden
opgewektDood door hartverlamming, zoo
luidde de conclusie.
V an de overige leden der bemanning raak
ten er eenigen gewond bij het aan boord
gaan op den torpedojager. De Oldambt was
blijven drijven, doch daar de pompen niet
werkten, kreeg het vaartuig langzamerhand
slagzij. Daardoor zullen de gemerkte manden,
die later in Zeeland aanspoelden in zee zijn
geraakt.
Onder konvooi hebben de Duitschers het
vaartuig den volgenden dag naar Zeebrugge
gebracht en vervolgens naar Rrugge gesleept.
De opvarenden werdpn te Brugge goed behan
deld. De vier geworden bracht men naar
Ostende in het hospitaal De anderen kwamen,
dank zij de goede zorgen van den Nederland-
schen consul in een hotel onder dak, waar
men het vrij goed had. De mannen mochten zich
vrij in de stad bewegen. Door den dood van
den 2en stuurman was de terugreis naar
Nederland vertraagd.
Gisteren kon men naar Brugge vertrekken
met het stoffelijk overschot van den stuur
man. De gezagvoerder en de le stuurman zijn
nog te Brugge, omdat de zaak nog onderzocht
wordt. Drie kransen, een van den consul, een
van dë Belgen en een van de bemanning dekten
de baar. Van Brugge brachten de Duitschers
per auto het stoffelijk overschot naar de grens.
Te Aardenburg had hedenmorgen de tet-
aardebesteliing plaats van dit onschuldige
slachtoffer van den oorlog. Aan de groeve
stonden de zes opvarenden om hun makker
de laatste eer te bewijzen. Na de begrafeujs
reisden zij naar Rotterdam, waar zij te 5 uur
in den middag arriveerden.
In een nota van wijziging op de Marine-
begrooting voor 1917, die Maandagavond bij
de Tweede Kamer is ingediend, doet minister
Rambonnet de verrassende mededeeling, dat
hij van Engeland en van Duitschland de on
derzeebooten heeft aangekocht, die hier te
lande geïnterneerd zijn.
Zooals men weet, hebben de Staten-Generaal
tot den aanbouw van eenige duikbooten beslo
ten. De bouw daarvan wordt echter door de
buitengewone tijdsomstandigheden zeer ver
traagd, Daarom heeft de Regeering, van oor
deel, dat onze onderzee-vloot zoo spoedig mp-
gelijk versterking behoeft onderhandelingen
aangeknoopt met de Engelsche en met de
Duitsche regeering, ten einde, zoo mogelijk
de beide geïeterneerde onderzee-booten over
te nemen,
Deze poging slaagde.
De beide regeeringen bleeken tot den ver
koop bereid, zoodat »eerlang« daartoe zal kun-
worden overgegaan.
De Engelsche duikboot heeft een watervef-
plaatsing van 355 ton aan de oppervlakte, van
434 ton onder water, en voert 4 lanceerinrich-
tingen, Zjj werd tjjdens den oorlog te Mon
treal voltooid. De üuitschè boot 'n mijnen-
legger is zoo goed als nieuw en heeft een
verplaatsing van 16ü tot aan de oppervlakte
en van 180 ton onder water.
De kosten van aankoop kan de minister nog
niet met zekerheid opgeven.
Naar aanleiding van het bericht uit Het
Volk over messinggebrek bij de Artillerie-In
richtingen aan de Hembrug, meldt het Ned.
Corr.-bureau, dat in de maand December op
bevel der Engelsche regeering weder een aan
zienlijke voorraad materialen, voor de Rijks
werkplaatsen bestemd, uit een paar schepen der
Holland-Amerikalijn is ontscheept. In verband
daarmede heeft men opnieuw de aanvoer dezer
materialen uit Amerika stop moeten zetten.
BA IA VIA, 3 Jan. (N. I. P. A.) De civiel-
gezaghebber Muller is in de onderafdeeling
Baroes vermoord, waarheen thans drie brigades
militairen onder twee officieren en een brigade
gewapende politie met'controleur Beek, zijn
opgerukt. Het landschap biedt echter vele
moeilijkheden. Er wordt 'zeer voortvarend op
getreden.
's GRAVENHAGE, 8 Jan. (Officieel). Bij
het departement van Koloniën is ontvangen
het volgende telegram van den gouverneur-
generaal van Nederlandsch Indië.
Na een inspectiereis van zes weken door
zijn gewest gemaakt te hebben, meldt de re
sident van Djambi, dat het gezag is hersteld
en dat overal de hoofden zoowel als de be
volking, de plaats gehad hebbende onlusten
betreuren.
s GRAVENHAGE, 8 Jan. (Officieel). Bij
het departement van Koloniën is ontvangen het
volgende telegram van den resident van Timor
Bij eeu aanval op het versterkte dorp Eko-
tado in district Ngada op het eiland Flores,
zijn 26 December j.l. de civiel-gezaghebber
Van Staveren en de commandant van de gewa
pende politie licht gewond.
Het dorp werd genomen. Van den vijand
werden twee gedood. De anderen vluchtten.
De heer P. M. D. v. d. Peijl, onder
wijzer aan school C alhier, komt als No 1
voor op de voordracht voor onderwijzer met
acte Fransch aan de school voor M. U. L. O.
te Goes.
In de Maandagavond gehouden vergade
ring van de Kamer van Koophandel en fa
brieken te Ter Neuzen, die nog gepresideerd
werd door den heer A. C. Lensen, gaf deze
te kennen de vergadering vroeger te hebben
belegd, dan aanvankelijk zijn bedoeling was,
doch hij was hiertoe genoodzaakt, daar hij op
heden de gemeente verlaat om zich elders te
vestigen en zijn lidmaatschap dus alsdan van
rechtswege zou vervallen.
Hij stipte aan, dat het verslag der Kamer
over het afgeloopen jaar blanco zal zijn, voor
wat de zeevaart betreft. Na het einde van
den oorlog, verwacht hij alhier drukke scheep
vaart en hoopt dat alsdan de nieuwe havens,
waarvan dezer dagen de eerste spade in den
grond gestoken is, gereed zullen zijn om de
schepen te ontvangen en men over voldoende
opslagplaats zal kunnen beschikken.
Hij dankte de Kamer voor de aangename
medewerking die hg 9 jaren als voorzitter
der Kamer van de leden en den secretaris heeft
mogeu ondervinden, en ook van de verdere
autoriteiten, met wie de Kamer in aanraking
komt. Hij hoopte, dat zijn opvolger in dat
zelfde voorrecht zal mogen deelen.
Vervolgens werd overgegaan tot verschillende
benoemingen. Tot voorzitter werd benoemd
de heer M. G. A. Blankers, vice-voorzitter,
en tot vice-voorzitter de heer H. W. Kramer.
In de vacature van secretaris, ontstaan door
de ontslagaanvraag van den heer A. P. de Vos,
werd benoemd de heer N. J. Harte. Tot bode
werd benoemd G. A. Hameiink.
Door den benoemden voorzitter werd na
mens de Kamer dank gebracht voor hetgeen
de heer Lensen zoovele jaren geheel belange
loos in het belang van Ter Neuzen en den
handel heeft verricht, en de hoop uitgedrukt
dat deze als goed zoon zijn vaderstad niet zou
vergeten, en dat hij, dicht bij de residentie
gevestigd, dicht bij de regeering zijnde, bij
voorkomende gelegenheden ook zeker niet zal
nalaten, de belangen dezer stad, dezer be
langrijke streek bezuiden de Schelde, te be
pleiten.
Verder bracht hij ook een woord van dank
aan den afgetreden secretaris den heer A. P.
de Vos voor de wijze waarop deze de Kamer
heeft gediend.
De rekening over 1916 werd goedgekeurd
in ontvangsten op f 173 en in uitgaven op f 145.
Men meldt uit Zaamslag.
Door gebrek aan materiaal schiet het bie-
lenvervoer van af de losplaatsen van de nieu
we tram naar de fabrieken zeer slecht op,
Men is nu begonnen met de bieten, die nog
aan de losplaats in den Willem III-polder
liggen, circa 800 000 KG. ook per as te
brengen naar de halte Kijkuit van de spoor
lijn Mechelen Ter Neuzen, ongetwijfeld een
duur zaakje; maar als de fabrieken niet gere-'l
geld kunnen doorwerken, loopt dat nog meer
in de papieren.
Op de Zaterdag te Axel gehouden markt
van Zeeuwsch-Belgische paarden waren aange
voerd 21 paarden. Er waren vier prijzen van
UI l gulden beschikbaar gesteld welke jirijzen -
bij loting ten deel vielen aan de navolgende I
eigenaars der aangevoerde paarden J. van de
Wege te Axel, Jacs. Dekker te Boschkapelle
(2 prijzen) en J. de Maat te Hontenisse. Er
was weinig handel.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
kwam een bende smokkelaars, die een partij
runderen nabij Koewacht (dorp) frauduleus in i
België wilde drijven, in botsing met aldaar
dienst doende ambtenaren. Deze maakten zich
van twee runderen en vijf smokkelaars mees- j
ter. Tegen de laatsten, die verplicht werden
de dieren naar het dorp te brengen, werd
procesverbaal opgemaakt. Den nacht tevoren
werd aldaar een rund eveneens bij een smok-
kelpartij in beslag genomen.
De heer K. H. Hangelbroek, onderwijzer
te (rraauw, onlangs benoemd als onderwijzer
met verplichte hoofdakte te Hoek, heeft voor
deze benoeming bedankt wegens zijn benoe
ming als onderwijzer met hoofdakte aan een j
openbare lagere school te Groningen.
Te Hoofdplaat is een mijn aangespoeld i
in de beschoeiing van de zeewering. De mijn
komt met hoog water drijvende. Het omlig-
gende terrein is afgezet.
IJoter- en eieropstootje,
KERKRADE, 6 Jan. Het ging vanmorgen
erg rumoerig toe op de markt alhier. Door i
den burgemeester was bevel gegeven, dat, in
het belang der controle en ook ter handhaving
der bepaalde maximuin-prjjzen, aan de verkoo-
pers en verkoopsters van boter en eieren eeu
afzonderlijke plaats moest worden gegeven, in
een bij de markt gelegen afzonderlijke weide.
Spoedig was het bij den ingang dier weide
een gedrang, daar de aanwezige politie en
eenige soldaten, de menscbeo met behoorlijk
in bedwang konden houden. Uit zenuwachtig
heid, of wel om de meuigt9 schrik aan te jagen,
schijuen toen een paar militairen iu de lucht
te hebben geschoten, wat heg. gpelgkerwijzo de
verwarring nog grooter maakte
Een paar vrouwen kregen het te kwaad in
het gedrang en vielen fliuw, een vrouw beviel
zelfs op het terrein, vaa den schrik. Soldaten
werden met haar- en hoedeaspelden in den
ruggestoken, 't Was een herrie en geseheeuw
van belang.
De oorzaak van het tumult schijnt te moeten
worden gezocht in deD door den burgemeester
geaomeu maatregel, dat door uiemaud meer
dan één pond boter mocht worden gekocht,
omdat alles anders over de greus werd gesmok
keld. Men klaagt niet ten onrechte, dat hier
zoo weinig levensmiddelen verkrijgbaar zijn.
Voor het grootste deel is de smokkelry hier
van de schuld, maar ook doordat te weinig
regeeringsartikelen worden aangevoerd. Bij ge
ruchte vernemen wij dat de vrouw, teu gevolge
der ontijdige bevalling reeds overleden is.
Inbraak en diefstal.
Zondagnacht sloegen inbrekers hun slag
in de sigarenfabriek van de firma Bak te
Woensel, waar zij door het uitsnijden van
ruiten toegang kregen tot het magazijn, waar
uit zij voor ongeveer 50 gulden tabak ont
vreemden.
Met minder succes waren zij werkzaam bij
de familie v. Hapert te Woensel, waar zij
trachtten met breekwerktuigen een brandkast
te forceeren, wat evenwel niet gelukte. Men
meent aanwijziging te hebben omtrent de j
daders door het achterlaten van een breekijzer.
Diefstal op het fort te Edaiu.
Terwijl het onderzoek in zake den diefstal
van militaire uitrustingsstukken nog in vollen a
gang is, is thans op het tort te Edam een
diefstal van geld geconstateerd. De kas van
den sergeant-majoor, waaruit de loopende uit
gaven werden betaald, is des Zmdags uit het
bureau medegeuomeD. Gelukkig bevatte die
kas geen gioot bedrag. De politie doet onder-
zoek, tot heden zonder resultaat,
