Op Zee
Gemeenteraad van Ter Neuzen.
Hel gevangenenkamp Ie Tabora.
KAAPSTAD, I Nov. (Reuter.) Een blad te
East Louden heeft een treffend tafereel opge
hangen van de toestanden in het interneerings-
karop in Duitsch Oost-Afrika.
Toen de Engelschen kort na de bezetting
door de Belgen daar binnenkwamen, vonden
zij een groot aantal Engelsche krijgsgevange
nen, waarvan het meereDdeel twee jaar geïn
terneerd was geweest.
Er waren meer dan 100 Engelschen, waaron
der versche dene vrouwen en kinde en, opge
sloten samen inet inlanders. De hygiënische
toestand was onbeschrijfelijk; verscheiden ge
vangenen waren er gestorven.
De Engelsche troepen voorzagen de bevrjj-
den van voedsel en namen maatregelen voor
hun terugzending naar het vaderland.
De „Oldambt".
Men meldt van den Hoek van Holland
Het Woensdagavond naar Londen vertrokken
Ned. stoomschip Oldambt werd buiten aange
houden door een Duitschen onderzeeër, die een
prijsbernanning aan boord zette voor Zeabrugge.
Donderdagmorgen te 6 uur verscheen een En
gelsche torpedojager, die de prijsbernanning ge
vangen nam. Deze liet eerst twee bommen in
de machinekamer ontploffen, doch het schip
drjjft nog.
De bemanning van de Oldambt is op het
vuurschip Maas.
Uit Maassluis meldt men
Het naar Londen vertrokken Nederlandsche
stoomschip Oldambt is tot zinken gebracht.
De bemanning heeft het schip in de booten
verlaten en wordt spoedig te Hoek van Hol
land verwacht. De kapitein is intusscben door
de stoomloodsboot reeds te Hoek van Holland
geland.
Nog meldt men uit Maassluis.
Volgens nader bericht was stoomschip Old
ambt Donderdagmorgen acht uur nog niet ge
zonken, doch lag achter twee ankers, acht
mjjl Noordoost van Schouwenbank. Een bom
werd iD de machinekamer tot springen gebracht.
Een aansluitend telegram meldt
De Oldambt is door een fiotille Duitsche
torpedobooten aangehouden om naar Zeebrugge
te worden opgebracht. Toen eenige Engelsche
kruisers nadeiden vluchtten de Duitschers, na
bommen in de machinekamer te hebben gelegd.
Een Eugelsche torpedoboot ligt nu bij den
Waterweg geankerd, waarschijnlijk met de
andere geredden aan boord, met uitzondering
van twee Duitsche matrozen, deel uitmakende
van de bemanning der Oldambt, die door de
Engelschen werden gevangen genomen. De
Oldambt voer voor de Batavierlijn.
(Vervolg.)
Uit de mededeeling van den Voorz aan
het eind van ons vorig overzicht - blijkt
dus, dat de gemeente, bij een uithuilende kas,
toch ook nog schuld maakt. Men zet het geld
op intrest en zorgt op die wijze de kas te
spekken.
Aanvankelijk had men het voornemen om
met ernst de mogelijkheid om hier een waterlei
ding te maken onder de oogen te zien. We
hebben wel eens hooren verluiden, dat men
hier een watertoren wilde bouwen en de noo-
dige leidingen door de gemeente aanleggen,
om alsdan het water per schip van eene water
leiding elders te doen aanvoeren. Ons dunkt,
dat dit een pratisch en ook bereikbare oplos
sing zou zijn vlugger bereikbaar dan het
maken van een leiding door de Schelde, zoo
als hier vroeger al eens is bepleit. Bovendien,
hoe zou dit gegaan zijn, verondersteld dat het
plan reeds vóór '14 tot uitvoering gekomen
ware, in verband met den oorlogstoestand en de
leiding liggende deels door een oorlogvoerend,
thans door een vijand bezet land
Het o.i. goede plan is nu echter ook aan
een kapstok gehangen. De Regeering bereidt
plannen voor, voor watervoorziening door mid
del van waterleidingen, ook op het platte land
en Burg. en Weth. namen hun voordracht
terug, in afwachting van de plannen der re
geering. Alles bijeen genomen, vermoeden we
zoo, dat het nu nog geruimen tijd zal duren
eer we hier het eerste water uit een gemeen
telijk of Rjjkswaterleidingskraantje zullen tap
pen Wij vooi ons hadden dien post van ƒ500
liever behouden gezien, dan zou er misschien
kans op geweest zijn, dat wij ons binnen een
afzienbaren tijd aan leidingwater konden ver-
frisschen.
Nu heeft men er f 50 voor in de plaats
gezet voor het instellen van een onderzoek
naar de mogelijkheid om hier gaslevering te
verkrjjgen ten dienste der ingezetenen voor
koken en verwarmen (ter toelichting diene,
dat bedoeld wordt gas om spijzen enz. te ko
ken om zelf te koken hebben we geen gas noodig
$r eijn hier dikwijls omstandigheden die ons tocl\ wel
aan het koken brengenzonder gas). Tn elk ge
val is dat een goed denkbeeld. Dhr. Waalkes
wilde het van de gasfabriek van Axel trekken,
maar dan is het de vraag, of de prijs goed
koop zou zijn. Met informeeren is men echtef
niets achteruit.
Als nu later de gas- en waterleiding maar
gelijktijdig worden aangelegd, dan ontgaan
we de kans dat de straten tweemaal moeten
worden opgebroken.
Van den Directeur der H. B. S. was een
schrijven ingekomen, waarin hij verzoekt een
extrasom van f 500 uit te trekken voor aanvulling
der verzameling natuurkundige instrumenten.
Naar we wel eens hoorden is dat niet over
bodig en de verzameling lang niet zoo volle
dig als men wel zou gedacht hebben bij het
hooren der sommen die tijdens de stichting voor
die instrumenten werden gevoteerd en geleend.
Zooals het wel eens meer gaat in administa-
ties schijnen die bedragen ten slotte niet ge
heel aan het doel waarvoor ze bestemd waran
te zijn uitgegeven en is er op af- en overge
schreven. Nu zou men zeggen, dat het toch
tijd wordt om eens over aanvulling te denken.
Dhr. Dees wilde echter daar nog wel eens iets
meer van weten. In verband met de kwestie
over instrumenten tusschen het hoofd der
M. U. L. O. en den betrokken leeraar der
H. B S vroeg hij of dat alleen voor de H. B. 3.
was of voor gemeenschappelijk gebruik. Dit
kon de Voorz. niet zeggen en dhr Dees wist
toen te verkrijgen dat de post voorloopig niet
verhoogd wordt. Nu zal daarvan vermoedelijk
vooreerst heelemaal niet veel komen, De Raad
zou echter beho.jren te bedenken, dat het
schoolgeld voor de 2 hoogste klassen met
voordacht aanmerkelijk duurder is gesteld,
met het oog op het duurdere van het onder
wijs, in verband met de noodige instrumenten.
Men behoort dan ook te zorgen dat de collec
tie eenigermate volledig is en de leerlingen ook
waar voor hun geld krijgen.
Bij den post »jaarwedden der onderwijzers*
kwam in bespreking, neen, in behandeling,
want er werd niet te veel over gesproken,
het verzoek van de afd. Ter Neuzen van den
Bond van Ned. Onderw., waarin verzocht werd
de jaarwedde van de haudwerksonderwijzeres
mej. Van der Heijden te verhoogen van f350
tot f 600 en die van mej. Nijssen te Sluiskil
van f 150 tot f400. In de memorie van toe
lichting waren de motieven duidelijk uiteen
gezet en met name gewezen op de geringe
belooning die mej. Van der Heijden, per uur
gerekend, geniet, terwijl haar werkkring van
zoodanigen omvang is, dat zij daarvan vol
ledig zoude moeten kunnen bestaan. Er werd
echter niet veel gepraat, mej Van der Heijdfen,
die dit jaar een toeslag van l 50 genoot,
krijgt nu f 50 verhooging omdat mej. Nijssen
dit jaar f 50 verhooging kreeg, daar zij niet
in den toeslag kon deelen. Mej. Van der Heij
den ziet haar jaarwedde dus verhoogen tot
f 400 en die van mej. Nijssen blijft zooals
het is. Een mager resultaat op het pogen van
den Bond.
Het volgende punt van bespreking was de
jaarwedde der geneesheeren. B. en W. hebben
uitgetrokken de jaarwedde voor 2 geneesheeren,
elk op f 600, terwijl, zooals bekend, de Raad
besloot, de vacature ontstaan door het ver
trek van den heer Buyze niet aan te vullen,
doch pogingen aan te wenden om een ge
neesheer gevestigd te krijgen te Sluiskil, zulks
op voorstel van den thans niet ter vergadering
aanwezigen Dr. Van Nes, die daarvoor wilde
wachten tot na den oorlog aangezien er thans
gebrek is aan geneesheeren en toch geen sol-
licanten zouden opkomen. Inmiddels is de dienst
in de geheele gemeente opgedragen aan den
heer Spruitenburg, die daarvoor geen cent
meer ontvangt, daar B. en VV. hem hebben
meegedeeld, dat de verordening voorschrijft,
dat de eene geneesheer bjj ontstentenis van
den anderen zonder vergoeding den geheelen
dienst moet waarnemen. Dit vond dhr. Nolsou
toch wat erg. De Raad laat de vacature moed
willig open en dat kan nog lang duren. Nu
gaat het toch niet aan van gewone ontsten
tenis te spreken en den heer Spruitenburg
meer werk op te dragen zonder dat er iets
voor vergoed word. Hij stelde voor, deze voor
dat meerder werk de helft van de jaarwedde
van den tweeden geneesheer toe te kennen.
Dhrn. Visser, Eijke en Waalkes bleken voor
die aangevoerde billijkheidsmotieven wat te
gevoelen. Geheel integenstelling met den heer
Dees, die het onrechtvaardig vond tegenover
den jongen geneesheer die zich hier had ge
vestigd en die men op deze wijze geheel
den weg gaat afsnijden om in aanmerking te
komen voor gemeentegeneesheer. Dhr. Dees
beweerde voorts, dat de Raad destijds dien,
(door zijn voorganger als het ware aange
wezen) geneesheer had behooren te benoemen.
Op voorstel van den heer Van Nes werd des
tijds het besluit genomen, en dhr. Dees wilde
nu, in afwachting wat later besloten zal wor
den, (want bjj ziet er niet veel kans op, dat
er een geneesheer voor Sluiskil zal te krjjgen
zijn) alles maar laten zooals het is. Wil men
verandering, dan zou men den hier geves-
tigden jongen geneesheer, die toch ook door
de wereld wil, gelegenheid moeten geven te
solliciteeren. De heer D. Scheele was het eens
met dhr. Dees en wees op het betoog van
dhr. Van Nes, dat de jaarwedde veel te hoog
was, dat voor een salaris van f 600 een ge
neesheer best al het werk voor de gemeente
kon doen en dat de tijd voor een subsidie
voor vestiging, zooals men vroeger moest
geven, voor Ter Neuzen thans uit den tijd is
De Voorz. kwam ook verklaren dat B. en W.
voor hun standpunt tegenover den heer Sprui
tenburg zeer veel steun vonden in hetgeen
dhr. Van Nes, die toch als een deskundige
kan worden beschouwd, destijds over het be
drag der jaarwedde had gezegd. Dhr. D.
Scheele wilde ua den oorlog een dokter voor
Sluiskil benoemen en dan aan den heer Sprui
tenburg vragen, of deze niet genegen zou zijn,
zijn werk en zijn jaarwedde als gemeente-ge
neesheer met den anderen alhier wonenden
dokter te willen deelen. Zou dhr. Scheele
van zoo'n poging veel succes verwachten
Er is zeker voor wat dhr. Nolson en zijn
medestanders aanvoerden, veel te zeggen. Het
lijkt onbillijk als men iemand zonder vergoe
ding meer werkt oplegt. Toch gelooven wij,
dat de besprekingen die destijds in verband
met de vacature gehouden werden, wat te veel
uit het oog zijn verloren. Er werd door Dr.
Van Nes met nadruk betoogd, dat er voor den
gemeentelijken geneeskundigen dienst veel te
veel aan salaris werd betaald. Hij achtte het
bedrag van f 600 voor den geheelen dienst
nog ruim In vele gevallen, althans vroeger,
mocht de jaarwedde van een gemeentegenees
heer niet gelden als betaling voor bewezen
diensten, doch meer als een subsidie om zich
te vestigen. En waar men nu ziet dat zich
hier geneesheeren vestigen zonder dat ze
zekerheid hebben van eene gemeentelijke sub
sidie of zelfs zonder die subsidie is
het beslist overbodig daarvoor nog geld uit te
geven. Het is dus zeker goed gezien geweest
van den heer Van Nes om te trachten eene
te hooge uitgaaf te verminderen. Men huldigt
altijd het stelsel, dat het onbehoorlijk is een
ambtenaar in jaarwedde te verlagen, als er
nu een vertrpkt, is men toch geheel vrij. De
stelling van den heer Dees, dat men iemand
zou moeten benoemen omdat degene wiens
zaak hij overnam ook een bepaald ambt be
kleedde, gaat toch niet op Voor de stelling
dat zoo'n jaarwedde geen bepaalde belooning
voor diensten maar een subsidie voor vestiging
is, bewijst b.v. de verhouding tusschen de ver
loskundigen alhier. De juffrouw in de kom,
die zeker wel het Jeeuwendeel van het werk
zal nebben krijgt f 275 en die te Sluiskil
f 400 voor veel minder werk Dus ook
onbillijk niet waar, dat iemand die meer
doet minder krijgt? Hoe verhoudt zich echter
de zaak Aan de juffrouw te Sluiskil is ten
slotte een jaargeld toegestaan tot een bedrag,
dat het voldoende kan geacht worden om met
hare particuliere verdiensten een bestaan te
vinden. Voor de juffrouw in de kom behoefde
men niet zoo hoog te gaan, aangezien deze
meer in de gelegenheid is particulier te ver
dienen. Ons dunkt, wij herhalen het, dat dit
juist den toestand teekent Dhr. Nolson en
zijn medestanders hauden met z'n vieren de
meerderheid en zoo werd met 4 tegen 3
stemmen besloten dat de heer Spruitenburg,
als de vacature blijft voortbestaan, in 1917
ook nog f 300 krijgt van de jaarwedde van
zijn niet aauwezigen collega. Het viel den
hesr Dees hard, zich in het geval te schikken,
hij bleef een actief ridder voor den meer bespro
ken jongen geneesheer en opperde verder het
denkbeeld, dat we nu binnen eenigen tijd 2
geneesheeren ieder op f 900 jaarwedde zullen
hebben. Nu, dat zou een unicum zijn, dan
waren we van den wal in de sloot geraakt.
Het is trouwens meer gebeurd, dat een be
zuinigingsmaatregel ten slotte tot hoogere
uitgaven leidde, als partijen op den duur een
compromis gaan sluiten.
Een beslissing over het verzoek van de
Vereeniging tot Ziekenverzorging om verhoo
ging van subsidie werd tot later gehouden.
Er is nog niet voldaan aan het inzenden der
balans met winst- en verliesrekening. Dhr.
Waalkes lichtte ons in, dat door het vertrek
van den heer Heijblom, die 15 jaren admini
strateur was, de vereeniging in moeilijkheden
was geraakt voor het opmaken der rekening.
De zaak is toen, om een juist overzicht te
krjjgen, in handen gegeven van een accoun
tant en deze heeft nog geen verslag uitgebracht.
Het bestuur is al met eenige cijfers bekend.
Er is over het afgeloopen jaar een tekort van
f 1266,14, maar dank zij de hooge subsidies
van Binnenlandsche Zaken en van Oorlog, zal
het ziekenhuis de moeilijke tijden wel te bo
ven komen, als de gemeente nog maar bij
zou willen springen voor het bouwen van de
barak, welke is tegengevallen. Verder toont
dhr. Waalkes aan, dat een tekort niet zoo
vreemd moet klinken, als men nagaat dat in
dezen duren tijd vele patiënten nog moeten
worden opgenomen voor f 1 per dag, waar
ze dan ligging, verpleging en voedsel voor
krjjgen. Dhr Scheele meende dat er dan meer
aanleiding zou zjju om de tarieven te verhoo
gen, dan weer maar terstond bjj de gemeente
om meer geld te vragen. Dhr. Waaikes antwoord
de dat dit niet kon in verband met de voorwaar
den waaronder subsidies zijn verleend. Hjj had
er nog kunnen bjjvoegen, dat juist voor de ca
tegorie die voor f 1 per dag wordt verpleegd,
voor zoover zjj zelf die kosten betalen, het
over het algemeen moeite kost het noodige
bedrag bijeen te brengen, en dat velen van
die menschen het zjj geheel of gedeeltelijk
aan dat bedrag moeten geholpen worden.
Een 'oogenblik later bemerkten we, dat hier
nog een plaatselijk Steuncomité bestaat, er
werd althans f 1000 op de begrooting gebracht
voor eventueele subsidie. Met de bijdrage van
het Kon. Nat. Steuncomité werd dat voldoende
geacht Wanneer dit later bewaarheid moge
bljjken, kan toch gezegd worden dat de toe
stand in onze gemeente zich heel wat heeft
verbeterd.
De heer D. Scheele bleek nieuwsgierig naai
de werking der gemeenteljjke Arbeidsbeurs en
vroeg of de daarvoor toegestane 1 200'sjaars
ook gebruikt werden. Veel kwam hjj daarvan
niet te weten. Er wordt, zeide de Voorz.
f 100 salaris uitgekeerd aan den Directeuren
er zijn meermalen menschen door bemiddel-
ling van het bureau geplaatst. Met die sobere
mededeeling moest dhr. Scheele het doen.
De jaarwedde voor een klerk voor het distri
butiebureau werd bepaald op f 500, zjjnde
gelijk aan het beginsalaris van een klerk ter
secretarie.
Als vermoedelijk tekort op de distributie
van levensmiddelen werd geraamd 11.000.
Dit is alleen het bedrag dat als bijslag op
enkele artikelen zal moeten worden gegeven.
De kosten van het bureau zelve zullen weer
op andere artikelen kunnen worden verhaald.
Dhr. De Jager die overigens verklaarde in
deze zaak nog wat groen te zjjn, schatte het
bedrag dat de gempente op de melk zal moeten
toeleggen al op ƒ2500 De Voorz. zeide dat
het aangevraagde bedrag voldoende zou zjjn
voor den toesl >g op melk, varkensvleesch en
bruinbrood »En de eieren vroeg dhr. De
Jager. Die betalen zichzelf," lichtte de Voorz.
in, »tenzjj de heeren ook voor goedkoope eieren
voor de ingezetenen willen zoigen Daarvoor
bleek echter geen lust te bestaan.
loen de uitgaven de revue waren gepas
seerd, kwamen de ontvangsten aan de beurt,
en bleek, dat Hoofd, omslag, die reeds op
ƒ63 000 was geraamd, blijkens besprekingen
in de afdeelingen nog met 12 000 zou moeten
worden verhoogd, in verband metde^2 000
die er voor steuncomité en distributie van
levensmiddelen onder de uitgaven geraamd
zjjn en die men gewenscht acht dat over het
jaar dat de begrooting geldt gedekt worden,
iets wat trouwens Ged. Staten bij circulaire
als een eisch aan de gemeenteraden hebben
meegedeeld. Slechts in een uiterst geval zul
len zijn toestaan dat dit door een leeuiug
gedekt wordt.
Toch ondervond die verhooging bezwaar en
wel bij den heer Dees, die bezwaar zag om
f 75.000 uit den Hoofd, omslag te halen.
De Voorz. gaf te kennen dat de tweede af-
deeling van meening was, dat dit bedrag nog
wel zonder opcenten zou bereikt worden en
voegde er ter gerustelling van den heer
Dees en misschien ook anderen bjj, dat
de afdeeling ook wel overtuigd was, dat dit
jaar niet zou kunnen gerekend worden op be
lastingbedragen van de landbouwers, als die
welke bet voor het loopende jaar golden.
Dhr. D. Scheele viel hierop bjj, dat daarop
ook niet te rekenen viel, want dat de prjjzen
wel mooi waren, doch de opbrengst klein 'hoe
staat het dan bij hen die hun vruchten reeds lang
vóór het oogsten te velde verkochten voor enorme
prijzen Dhr. Dees monterde er wat van op,
maar scheen toch niet geheel gerust. Als men
zich dan maar aan de plechtige belofte wilde
houden dat de boeren niet boven vermogen
zouden worden belast, kon hjj er wel mede
instemmen. Dit deed den heer Waalkes
opmerken, dat niet alleen één enkele categorie
ingezetenen, doch geen enkel ingezetene
boven zjjn vermogen zou belast worden, daarin
mag geen onderscheid worden gemaakt. Dit
was de heer Dees ook accoord. Dhr. Scheele
vreest, dat het ondanks de voorspiegelingen,
toch niet zonder heffing van opcenten gaan zal.
Bjj de behandeling der ontvangsten werd
den heer De Jager op zijn vraag ook nog
medegedeeld dat nu zoo wat alle erfpachts
contracten vernieuwd zjjn en met het bedrag
van bijna f 3600 de voor de eerste 75 jaren
hoogst mogeljjke opbrengst is bereikt. Vóór
de herziening was het bedrag ongeveer f 2300,
zoodat men er nog wat uitgehaald heeft.
Bjj de belasting op de honden bleek dat
de raadsleden tegenover die trouwe viervoe
ters allerminst neutraal staan, maar dat er
zijn pro en contra. In de afdeelingen is ge
vraagd een voorstel tot verhooging der be
lasting met 50 °/0. Dhr. Nolson wilde daarvan
niets weten, hjj voorziet dat dan vele dieren
zuilen worden opgeruimd. Dhr. Waalkes denkt
ook, dat er dan zooveel zullen verhuizen
naar Watervliet) dat de belasting dan nog
tuinder zal opbrengen. Dhr. D. Scheele zou
