Van het Oostelijk oorlogstooneel.
Yan het Italiaansch-Oostenryksche
gevechtsterrein.
UIT GRIEKENLAND.
Op Zee
BINNENLAND.
UIT ONZE OMGEVING.
het vuur ouzer infanterie teruggedreven. Ouze
artillerie is meermalen vernietigend opgetre
den tegen de Duitsche werken bij Dixmuideo.
Op den avond van den 26en Mei gelukte
het een Belgisch vlieger tijdeus een luchtge
vecht een Duitsch vliegtuig neer te schieten.
Het viel in zee en de inzittenden verdronken.
Later kon het vlietuig naar het strand gebracht
worden.
Met de hulp van Fransche en Engelsche
eskaders hebben wij tochten ondernomen naar
vijandelijke vliegkampen en vliegloodsen.
Belgische vluchtelingen in
Engeland.
Blijkens een mededeeling van Belgische zjjde
bedraagt het aantal Belgische vluchtelingen,
thans nog in Engeland vertoevend, ongeveer
honderdduizend, vrouwen en kinderen inbe
grepen. Er zouden in Engeland nog slechts
2000 ongehuwde of weduwnaren van onder
de 35 jaren van Belgische nationaliteit zijn,
van wie natuurlijk velen ongeschikt zijn voor
den krijgsdienst of werkzaam in de munitie
industrie. Dit cjjfer, zoo wordt opgemerkt,
toont met hoeveel ijver aan den oproep tot
dienstneming door de Belgische regeering tot
de jongeren gericht, is voldaan.
Een rijkdom van mineralen
ontdekt.
PETROGRAD, 28 Mei. (P. T. A.) Een
expeditie, uitgezonden naar het Trans-Kas-
pische gebied, teneinde daar een onderzoek
in te stellen naar den rijkdom aan minera
len, ontdekte uitgestrekte petroleumvelden
en onuitputtelijke lagen keuken- en Glauber
zout (zwavelzuur natron), zwavel en gedegen
koper.
WEENEN, 29 Mei (Wolff) Officieel.: In
het versterkte vak van Asiago zijn onze troepen
bij Roana het dal van de Assa overgetrokken,
hebben den vijand bij Canova teruggedreven
en zijn op de dalhellingen ten zuiden en ten
oosten daarvan opgerukt.
Andere strijdkrachten hebben, na de verster
kingen op den Monte Interrotto te hebben
genomen, de hoogten ten noorden van Asiago,
n.l. den Monte Zebio, Monte Zingarella en
Corno di Campo Biano bezet.
In het dal van de boven-Posina zijn de
Italianen na hardnekkigen strijd uit hun stel
lingen ten westen en ten zuiden van Bettale
verdreven.
ATHENE, 28 Mei. (Havas.) De Grieksche
regeering heeft een krachtig protest aan de
centrale mogendheden en aan Bulgarije gericht
naar aanleiding van de bezetting van Grieksch
grondgebied. De koning heeft bij zijn terug
keer te Athene onmiddellijk Skoeloedis in ge
hoor ontvangen.
LONDEN, 29 Mei (Reuter. Part.) Reuter's
berichtgever in Macedonië meldt dd. gister
De opmarsch der Bulgaren in de streek van
Demirhissar heeft onder de Grieken een storm
van verontwaardiging en woede gaande ge
maakt. De dagbladen te Saloniki laken de
slaafsche houding van de regeering in scherpe
bewoordingen. Zij eischen een prijsgeven van
de onzijdigheid, een onmiddellijke breuk met
Bulgarije en een partij-kiezen van Griekenland
voor de entente. Er zijn tal van telegrammen
aan den koning en de regeering gericht,
waarin aan deze gevoelens uiting wordt ge
geven, en aan Wenizelos om hem te smeeken
het volk te redden.
Vanochtend is een groote volksvergadering
gehouden op het plein voor de Sofia-kerk.
De politie was niet bij machte de drommen
te verstrooien. Scherpe redevoeringen tegen
Bulgarije en het Grieksche kabinet zijn geest
driftig toegejuicht met de kreten »lang leven
Wenizelos, Frankrijk en Engeland, weg met
Skoeloedis en Bulgarije*.
De menigte ging later naar de prefectuur
en richte telegrammen aan den koning en de
regeering, waarin werd geprotesteerd tegen
het prijsgeven van versterkingen, die gebouwd
zijn met het bloed van martelaren en aange
boden den laatsten druppel bloed te storten ten
einde den erfvijand t9 verslaan.
Men vermoedt dat deze agitatie haar invloed
zal doen gelden in andere deelen van Grieken
land.
Intusschen is het onzeker ol de opmarsch
der Bulgaren het begin is van een offensief
of een deel van een algemeen plan van ver
dediging. In sommige kringen wordt de on
derstelling uitgesproken dat Bulgarije's doel
is Kawala te bezetten, maar waarschijnlijker
is dat Bulgarije, beducht voor de toenemende
kracht van de geallieerden op dit front, zijn
verdedigende stellingen heeft willen volmaken.
Vit geloofwaardige bron verluidt dat toen
de Grieksche troepen het fort Rupel op hoog
bevel ontruimden, veel manschappen in tranen
zijn uitgebarsten zoozeer griefde hen de ver
nedering.
De actie tegen Duitsch
Oost-Afrika.
LONDEN, 29 Mei. (Reuter.) Officieel.
Generaal Northey, de bevelhebber van de
Britsche troepen aan de noordgrens van Rho-
desië en Nyassaland, meldt yan 25 Mei, dat
de Britsche troepen over een afstand van 20
mijlen in het Duitsche gebied oprukten over
het geheele front tusschen de Nyassa en
Tangangskameren. De vijand moest van
Spiana terugtrekken 21 mijlen ten noorden
van Karonga en van Sqamba 17 mijlen ten
noordwesten van Forthill naar New-Langen-
berg.
Generaal Smuts bericht, dat het spoorweg
station van Same op 25 Mei door een afdee-
ling van zijn troepen is bezet. Een andere
colonne trok langs de Paupanirivier over
Mrago en Opuni naar Le Sara, waarbjj de vijand
zuidwaarts terugtrok.
Er zjjn geen nieuwe gebeurtenissen te mel
den van de streek van Konava Irangi.
De wonderen van de draadlooze
telegraaf.
In de «Daily Chronicle* geeft Harold Begbie
eene boeiende beschrijving van het werk dat
de draadlooze telegraaf in den huidigen oorlog
verricht. Hij zegt o.a.
Dag en nacht luisteren mannen over de ge
heele wereld naar die ethergolvingen. De zon
vindt hen aan hun taak en de maan ziet hen
ook nog bezig te luisteren naar de geluiden van
den geluidloozeu ether. Wat een schouwspel
voor de engelen, die luisteraars op aarde, van
uit de stilte de onuitgesproken woorden van
verwegzijnde mannen afwachten
Van de wolken uit klinkt een stem naar een
der luisteraars: «De Duitscbers verzamelen
zich te zij voeren kanonnen aan van
»Kjjk dan naar de wolken. Er is niets te
zien. Maar de wolken drijven weg. Een zilveren
stipje teekent zich tegen het blauw van de
lucht af. In dat zilveren stipje zit een jongen
met een draadlooze telefoon bij zijn mond en
spreekt er in. En dertig kilometer verder her
kent een luisteraar op zee zijn stem.
Op een schip dat duizenden mijlen van
Engeland weg is, hoort een andere luisteraar
een geluid. Hij luistert, zegt het om in de
taal der menschen en stuurt de bo rdschad
naar den kapitein. Onmiddellijk worden de
machines op volle kracht gezet, de koers van
het schip wordt veranderd en een paar uur
later stort het een regen van projectielen op
de „Einden"'.
In de looograven zenden draadlooze toe
stellen berichten naar de batterijen ver achter
het front. De Engelsche regeering wil met
de Russische spreken en het woord vliegt
weg gedrageo door de trilling van de „draad
looze".
De admiraliteit moet dringend berichten
zenden aan de vloot en over de daken
ven Londen vindt het zijn weg daarheen.
Soms heeft ook de Duitsche regeering iets
te zeggen. Iemand vangt het op en het
virdt zijn weg naar Londen. In geheimschrifr.
Maar Enfin, de boodschappen worien niet
in de prullemand geworpen.''
De toekomst wan den
luchtoorlog.
Een medewerker aan de »New Statesman*
zegt:
«Luchtschepen en vliegmachines zullen al
tijd uiterst kwetsbaar blijven wanneer een
schot ze treft, zijn zij ook vernield. En dit zal
over honderd jaar nog even waar zijn als thans.
Op het oogenblik is het nog moeilijk een lucht
vaartuig in de vlucht te treffen, maar ook
deze moeilijkheid zal mettertijd worden opge
lost. In den laatsten tijd heeft geen Zeppelin
het gewaagd, zich bij daglicht boven vijandelijk
terrein te vertoonen zelfs de maan is voldoen
de om hen van de betrekkelijk onbeschermde
kusten van Engeland verwijderd te houden.
De complete overwinning van het kanon moge
er misschien nog niet zijn, maar zij komt zeker.
Er bestaan volstrekt geen onoverkomelijke
moeilijkheden om een wapen te construeeren,
dat automatisch den schootsafstand vindt en
dus ieder luchtvaartuig, zelts al is het nog
nauwelijks zichtbaar, met bijna even groote
zekerheid raakt, als thans een scheepskanon
doet.
Het zou ons niet verbazen, zoo zulk een
wapen reeds bestond, ofschoon dan waarschijn
lijk niet genoeg geoefende instrumentmakers
te vinden zouden zijn om het op groote schaal
te kunnen fabriceeren. Maar wij kunnen er
tamelijk zeker op rekenen, dat het niet lang
meer op zich zal laten wachten en als iedere
natie een voldoend aantal van die wapens be
zit, dan zal de luchtoorlog een geheel ander
beeld gaan vertoonen.
Wij willen niet den profeet uithangen, maar
gelooven toch te mogen zeggen dat luchtvaar
tuigen als strijdmiddel nu reeds hun hoogte
punt bereikt hebben of gepasseerd zijn. Dit is
misschien slechts een stoute bewering, maar
eene die berust op de veronderstelling en
ieder deskundige op artilleristisch gebied zal
erkennen, dat die zeer bescheiden is dat een
wapen, zooals wij boven aanduidden gemaakt
kan worden.
Want als het kan gemaakt worden, dan is
het duidelijk, dat geen luchtvaartuig het zal
wagen binnen het bereik van de afweerwapens
van den vijand te komen, evenmin als moderne
slagschepen binnen schoótsafstand van een wel
gewapend fort varen
De duikboot- en mifnooriog.
Een lichter getorpedeerd.
Een vau de twee lichters, gesleept door de
sleepboot «Lauwerzee*, van Rotterdam naar
Londen en 25 Mei uit den Waterweg ver
trokken, is in de Noordzee door een Duitsche
duikboot getorpedeerd en gezonken. Met den
anderen lichter kwam de «Lauwerzee* behou
den te Londen aan. MeDschenlevens gingen
hierbij niet verloren.
In de Oostzee.
KOPENHAGEN, 29 Mei. (Wolff.) Uit Stock
holm aan Berlingske Tidende
Bij Ovelösund is eergisteravond van zee uit
zwaargeschutvuur gehoord, dat een kwartier
duurde.
Het bleek een aanval van een duikboot op
Duitsche ertsbooten, die door drie bewapende
Duitsche voorpostschepen werden begeleid. De
aanval mislukte De duikboot hield plotseling,
onverrichterzake, om onbekende reden met
vuren op.
Zeven Duitsche schepen zijn gisteren langs
het eiland Oeland gevaren.
TWEEDE KAMER.
Zooals te voorzien was, heeft de Kamer
Vrijdag het nieuwe Oorlogscrediet van 100
millioen goedgekeurd.
D Minister van Oorlog heeft daarbij ineen
lange en gelukkige redevoering de verschil
lende sprekers beantwoord.
Z. Ex. erkende gulweg, dat er op militair
gebied, voornamelijk bij den militairen ge
neeskundigen dienst, nog heel wat te verbe
teren valt, doch hij wees er ook op, dat over
drijving licht tot voorbijzien van. het vele
goed kan leiden.
Sedert 1914 is ook op het gebied van den
militairen geneeskundigen dienst zeer veel
verbeterd. En bovendien bewijst de practijk,
dat deze dienst niet in haar plichten te kort
schiet.
De gezondheidstoestand van het leger is
gunstig en het sterftecijfer buitengewoon klein,
terwijl het gelukt is, epidemische ziekten niet
tot. uitbreiding te laten komen.
Met het oog op den oorlog zijn alle voor
bereidende maatregelen getroffen en beschikt
de minister over voldoende bedden, vervoer
middelen en personeel.
De minister heeft niet stil gezeten, maar
langzamerhand in de goede richting voortge-
werkt. Afgescheiden van de motie-Ter Laan,
aangevuld met de reeds vermelde toevoeging,
door mr. Van Hamel voorgesteld, welke motie
z. h s. is aangenomen, zal de minister voort
gaan verbeteringen aan te brengen, waar hij
deze noodzakelijk acht.
De minister zegde voor de reorganisatie
plannen een commissie toe, waarna de motie-
Van der Voort van Zijp werd ingetrokken.
Betreffende de Paaschverloven deelde de
minister nog mede, dat de opperbevelhebber
in een circulaire allen korpscommandanten
en officieren had gelast, de militairen, wier
verloven waren ingetrokken, met den ernst
van den toestand op de hoogte te brengen.
Jammer verschillende Kamerleden heb
ben er hun spijt over uitgesproken dat
zij niet intijds is gepubliceerd.
De minister erkende, dat de zonder verlof
afwezig zijnde militairen, meest allen jonge
mannen, flink gestraft waren.
De korpscommandanten kunnen hun man
netjes nu weer onder wat minder strenge
tucht houden en de gestraften zullen waar
schijnlijk na 1 Juni weer van de periodieke
verloven kunnen profiteeren.
Deze verloven waren weer mogelijk door
het langer in dienst blijven van de landweer-#
lichtingen. Dat de internationale toestand
ten opzichte van ons land verbeterd is, ont
kende de minister, die dan ook, zooals wij
reeds meldden, van een gedeeltelijke demobi
lisatie nog niets wilde weten.
Uitvoerig heeft de Minister de fabricage
en levering van oorlogsbehoeften besproken,
waarbij de mededeeling, dat een Hollandsche
firma ondeugdelijke granaten had geleverd,
de begrijpelijke verontwaardiging der Kamer
leden heeft gewekt.
De Kamer is tot Maandagmiddag uiteen
gegaan.
EERSTE KAMER.
Een geheele reeks wetsontwerpen is Vrijdag
in de Eerste Kamer onder den hamer door
gegaan.
Het wetsontwerp voor grondaankoop voor
het Centraal bureau voor de Statistiek heeft
een levendig debat ontketend.
Men vond den grond te duur en wilde in
de tegenwoordige tijdsomstandigheden geen
dure gebouwen laten zetten.
De minister, die terecht van oordeel was,
dat de statistiek in deze tijden niet gemist
kan worden en goed gehuisvest moet zijn,
achtte den grond niet te duur.
Bovendien kan men met den bouw wachten
tot de omstandigheden daarvoor wat gunstiger
zijn geworden.
Met één stem meerderheid wist minister
Lely tenslotte het wetsontwerp in veilige ha
ven te brengen.
Volksonderwijs.
De vereeniging Volksonderwijs heeft Zater
dag te Amsterdam haar algemeene vergadering
gehouden, waaraan tevens de viering van haar
50jarig bestaan was verbonden.
De voorzitter, de heer C. A. Zelverder,
heeft daarbij eenige waardeerende «oorden aan
de nagedachtenis van dr. Bos gewijd.
De vereeniging' telt thans 304 afdeelingen,
18 correspondentschappen, 353 algemeene
leden en 25,185 gewone leden.
Tot bestuursleden werden herkozen de heeren
C. A. Zelverder en dr. E van der Stadt Kz.
De heer C. A. Zelverder bood, namens het
hoofdbestuur, aan de vereeniging een gedenk
boek aan, dat voor den prijs van 5 voor
de leden beschikbaar gesteld wordt.
Tot eereleden had de huishoudelijke ver
gadering benoemd de heeren mr, H. Goeman
Borgesius en prof. mr. B. H. Pekelharing.
Van H. M. de Koningin was een telegram
van dankbetuiging en gelukwensch ingekomen.
Met een rede van prof. dr, J. J. A. A.
Frantzen, heeft een commissie een huldeblijk
aangeboden, bestaande uit een bedrag van
ƒ5000. Bovendien is de commissie nog een
bedrag van 1800 toegezegd.
De bedoeling is, dat deze gelden door een
speciale commissie zullen beheerd worden en
als reservefonds zullen dienen.
Den secretaris-penningmeester der vereeni
ging, den heer Klaas de Vries Sz., werd een
eikeuhouten ameublement aangeboden, den
voorzitter een lauwerkrans.
De heer Paul Odar schonk een krans na
mens de Belgische federatie.
De vroege aardappelen.
«Het Volk* schrijft
Wij vernemen van bevoegde zijde, dat het
vraagstuk der nieuwe aardappelen dringend
is. Er worden reeds aardappelvelden opge
kocht, omdat Duitscbland zeer hooge prijzen
biedt. Niet zeer gunstig bekend staande aard
appelhandelaren, doch die met 'n lid der Aardap
pel-commissie in vrij nauwe relatie staan,
koopen voor Duitschland op. Nu zullen de
opkoopers er hoogstwaarschijnlijk een strop
aan hebben, want scherpe maatregelen worden
voorbereid, om voldoende hoeveelheden voor
ons land te behouden. Op het departement
van Landbouw heerscht evenwel besluiteloos
heid, doordat minister Posthuma ziek is en de
hoofdambtenaren onderling verschillen.
Het gewaar zit hierin, dat de aardappelen
halfrijp worden verkocht en gerooid, daar de
boeren dan weer ruimte krijgen voor teelt van
nieuwe gewassen. Waakzaamheid is dus plicht.
Er is ook verschil van meening over de vraag
of er oude aardappelen genoeg zijn tot er
nieuwe komen. De telling der voorraden ging
niet zoo gemakkelijk als velen meenen. Som
mige boeren gaven te veel op om uitvoer te
bevorderen, anderen te weinig uit vrees voor
inbeslagneming. De toestand is dus onzeker.
Doch als er te weinig mochten zijn, dan
zullen de nieuwe aardappelen des te eerder
worden aangesproken en is goedkoope beschik
baarstelling absoluut noodig. In bevoegde
kringen gaan dan ook stemmen op, om in de
eerste tijden in het geheel geen uitvoer toe
te laten. Overigens kan dit bij den dag bepaald
worden, mits aan het departement van Land
bouw niet een vaste leiding ontbreekt.
De gemeenteraad van Hoek besloot in
de Vrijdagnamiddag gehouden vergadering voor
den verbindingsweg slechts de helft van de
gevraagde subsidie toe te staan. Er werd als
bezwaar tegen het plan ingebracht dat de ge
meente Hoek niet op de beste wijze met den
ontworpen weg zal worden verbonden
slechts over de haven van Phillippine, die
een deel van het jaar moeilijk te passeeren
is terwijl dan bovendien voor het passeeren
van Philippine ook nog tol moet worden be
taald. De gemeente heeft vroeger gevraagd het
maken van een, brug over het havenkanaal.
Voorts werd er ook de aandacht op gevestigd,
dat de raad groote sommen heeft uitgegeven
I
