Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Moorden 09 dt
Armenische Christenen.
DRANKWET.
jtt mcKoriin.
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2615.
Zaterdag 16 October 1915.
26e Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter NeuzeD.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 60 oent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver-
minderd tarief. Grootero letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Te Aardenburg is overleden een man. die
door zijne veelomvattende kennis, zijne nooit
rustende werkzaamheid, 7erre buiten de grenzen
van ons gewest met eere genoemd wordt.
De heer Vorsterman van Oyen is voor ons
geen onbekende.
Behalve dat hij eenige jaren lid van de
Provinciale Staten van Zeeland was, heeft hij
ook gedurende een viertal jaren ons district
vertegenwoordigd in de Tweede Kamer.
En ook daar ontwikkelde hij eene groote
werkzaamheid.
Voor velen is de heer Van Ojen op prac-
tiscn gebied bekend.
Maar ook in de politiek stond hij zijn man.
Dat toonde hij, als hij in verkiezingsdagen
op pad was tot propageering der vrijzinnige
beginselen.
Meer dan eens, voordat hij zelf candidaat
werd, is bij ook in onze plaats en omgeving
ter verdediging van den vrijzinnigen candidaat
opgetreden.
Én in 1909, toen hij zelf candidaat was,
werd krachtig gewerkt om hem te doen slagen,
wat dan ook gelukte.
Reeds tijdens zijn kamerlidmaatschap is
hij maanden aan het krankbed gekluisterd
geweest.
Thans is hij verscheiden.
Mannen als Vosterman van Oyen zijn zeld
zaam.
Jn zijn werken op velerlei gebied tot aan
den avond zijns levens blijft hij een voorbeeld
voor anderen, ook in vastheid van beginsel,
in matigheid van levenswijs.
Ook zijn felste tegenstanders moeten hem
die eere nageven.
Lang zal zijne herinnering bij ons voortleven.
Hij ruste in vrede.
Wij nemen hier uit de Middelb. Crt. de
beknopte levensgeschiedenis van deze wakkeren
kampioen over.
Oorspronkelijk was hij bestemd voor het
onderwijs, maar al spoedig toonde hij dat er
meer in hem zat dan een gewoon onderwijzer.
De akten voor wiskunde, landmeetkunde, na
tuurkunde werden door hem met uitmuntend
examen behaald. Dat hij als een der eersten,
zoo niet de eerste, de acte voor landbouw
verwierf, was ook al een aanduiding van de
neiging van zijn persoonlijkheid.
In 1859 werd hij leeraar in de wis- en
natuurkunde aan het gymnasium te Winschoten
maar in 1860 gaf hij die betrekking op voor
hoofd der openbare school te Aardenburg, wat
hij tot 1901 bleef.
Maar al dien tijd was hij ook buiten het
onderwijs werkzaam op allerlei gebied.
Van 1874—1892 archivaris der gemeente
Aardenburg, heeft hij het archief der gemeente
bewerkt, en tevens een lijvig boek geschreven
over de »Rechtsbronnen der stad Aardenburgt.
Bovendien schreef hij verscheiden leerboeken
over wiskunde en algebra, en tal van tijdschrift
artikels.
En toch vond hij te midden van dien arbeid
van de studeerkamer tijd voor openbaar werk
van zuiver practischen aard, dat verder de
hoofdzaak van zijn leven zou worden.
In 1878 was hij oprichter en secretaris van
de Eerste Vereeniging tot aankoop van ge
waarborgde kunstmeststoffen. In 1882 was hij
oprichter en jaren achtereen ook secretaris
van de Mij. tot bevordering van Ooft-en Tuin
bouw in het voormalige IVde district. In
1888 oprichter en sedert secretaris van de Mij.
tot onderling verzekering tegen hagelschade.
Al die veel werk vorderende secretaris
baantjes vulde hij in 1892 nog aan met dat
van secretaris-penningmeester van de commis
sie belast met het toezicht op de proefvelden
in Zeeland.
Een jaar later ook nog met dat van algemeen
secretaris van de Zeeuwsche Mij. van Land
bouw en Veeteelt
In 1901 werd hij secretaris van de prov.
regelingscommissie voor de paardenfokkerij in
Zeeland.
En aldoor bleef hij in de eerste gelederen,
was hij een van de stuwkrachten, wanneer
er iets in het belang van den landbouwer kan
worden gedaan.
Bij de plannen voor een coöperatieve suiker
fabriek in Z. VI. W. D. was gij een der
propagandisten. Nog dit jaar hij de plannen
voor een coöperatieve fabriek van kunstmest
stoffen was hjj het ook weer, die een der
leidende personen was.
Bij de oprichting van het Stamboek van
het 'Nederlandsch Trekpaard (Belgisch type)
was hij het die het secretariaat van de afdeeling
Zeeland op zich nam.
Waar paardenkeuringen werden gehouden,
was hij aanwezig, was hij een van de erkende
deskundigen. En het klimmen van zijn leef
tijd scheen hem bij dat voortdurende reizen
niet te hinderen. Hij bleef steeds de opgewekte
man, met het scherpzinnige oordeel over per
sonen en zaken.
In den gemeenteraad van de plaats van
zijn inwoning was hij een man van invloed.
Van 19061913 nad hij zitting in de Pro
vinciale Staten.
Van 19091913 was hij ook lid van de
Tweede Kamer. Maar daar voelde hij zich
niet thuis. De politiek trok hem niet aan.
En bovendien kostte hem dat te veel tijd bij
zijn ander werk, In 1913 stelde hij zich niet
meer herkiesbaar.
Toch heeft hij nog gelegenheid gehad her
haaldelijk de belangen van Zeeuwsch-Vlaan
deren voor te staan. Hij was geen Zeeuwsch
Vlaming van geboorte, (hij werd te Gilze-Rijen
geboren) maar hij kende Zeeuwsch-Vlaanderen
door en door en dit land heeft veel aan hem
te danken.
Dat hij ook zijn vijanden had is bij een
man van zijn doorzettingskracht niet te ver
wonderen. Hij kon in zijn bestrijding scherp
zijn, zeer scherp. Het jaren lang door hem
geredigeerde Weekblad gaf hem de gelegenheid
te uiten wat hij in het algemeen belang noodig
achtte.
Welke gruwzame gevolgen de verschrikke
lijke oorlog, die thans woedt, ook heeft buiten
het eigenlijke oorlogsgebied, ervaart men het
best uit de berichten, die langzamerhand tot
ons komen over de vervolgingen der Armeni
sche Christenen in het Turksche rijk.
't Is niet de eerste maal, dat deze Christenen
door Koerden en andere Turksche stammen
vervolgd worden.
De geschiedenis der laatste vijftig jaren ver
meldt herhaaldelijk slachtingen op groote schaal.
Maar als die massa moorden bekend werden,
dan ging een kreet van afgrijzen in de Chris-
tenstaten van Europa op.
En de gezanten protesteerden krachtig bij
de Turksche regeering en deze bevreesd, dat
aan haar bestaan wel eens een eind kon ge
maakt worden, luisterde naar dit gemeen
schappelijk protest der Europeesche mogend
heden.
Onwillekeurig denkt men aan den krachtig-
sten bestrijder van dit Turksche régime,
aan den beroemden Engelschen Staatsman
Gladstone. »the grand old man*, zooals hij
genoemd werd.
De Europeesche mogendheden hadden succes
met hun optreden en de toestand der Arme
nische Christenen werd vooral de laatste jaren
draaglijker daar met Argusoogen werd gespied
of de Christenen aan nieuwe gruwelen bloot
stonden.
Mag men de berichten gelooven, dan heeft
thans een massamoord plaats gehad, die al
het vorige verre overtreft.
Er wordt zelfs een cijfer van 800000 genoemd.
Wij achten dit overdreven.
Laat evenwel maar het tiende, het honderdste
deel waar zijn.
Dan nog vervult het getal met onzetting.
En uit de geheele wereld dient daartegen
met kracht opgekomen.
Wie protesteert thans
De Europeesche landen zijn door den oorlog
in lichte laaie.
En al wordt in Engeland met energie ge
protesteerd tegen deze gruwelen, wat zal het
helpen
Engeland, zelf in den reuzenstrijd gewikkeld,
kan aan zijne woorden van afkeuring geene
daden ter bekrachtiging bijzetten.
En Duitschland, Oostenrijk en Bulgarije
hebben den Turk als vriend en bondgenoot
Van Amerika is evenwel een ernstig protest
gezonden, feitelijk met eene bedreiging ge
lijkstaande.
Moge het helpen
Want het verdeelde Europa kan thans weinig
doen voor de gemartelde Armeniërs.
DE OORLOG.
Officieele communique's.
PARIJS, 13 Oct. (Reuter.) Het officieele be
richt van heden (Woensdag) avond luidt
De vijand heeft met talrijke strijdkrachten
ten noorden van Souchez opnieuw aanvallen
ondernomen op het bosch ten oosten van de
spoorlijn Souchez—Angles, op de Fransche
stellingen aau bet kruispunt der vijf wegen,
op den Vimy-heuvel, op de versterkingen, die
wij veroverd hadden in het bosch van Gi-
venchy, en op de nabijgelegen loopgraven.
Niettegenstaande de buitengewoon hevige be
schieting, die aan deze aanvallen was vooraf
gegaan en de krachtige herhaalde bestormingen,
gelukte het den vijand slechts door te dringen
in enkele loopgraven in het bosch van Gi-
venchy, welke door de zware granaten geheel
vernield waren. Overal elders hebben wij
ons in de stellingen gehandhaafd en de aan
vallen der Duitschers met zware verliezen aan
hun zijde afgeslagen.
Zeer hevige artillerie-gevechten hadden plaats
ten zuiden van de Somme, in den Nichons-
sector, voorts in Champagne ten noorden van
Souain en tusschen Massiges en de Argonnen,
ten noorden van la Harazée, en tusschen Maas
en Moezel ten noorden van Flirey.
In de Vogezen is een aanval op onze stel
lingen in de Hauch-vallei door ons vuur afge
slagen.
BERLIJN, 14 Oct. (WolffOver de jongste
gevechten Artois meldt de oorlogscorrespondent
van de Vossische Zeitung
De inspanning van de Eranschen is voor
namelijk gericht op de stad Lens. Tot dat doel
werd Maandagochtend een aanval ondernomen,
die door ongehoord krachtig roffelvuur was
voorbereid.
Met vermetele onstuimigheid liepen de vij
anden vooral storm op de vooruitspringende
hoogte tusschen Vimy en Souchez, ten Zuiden
van Givenchy en Gohelle. Het bezit van deze
hoogte zou den vijand in staat stellen de vlakte
van Lens te beheerschen. Maar al zijn pogingen
om voorwaarts te komen, mislukten onder
vreeselijke verliezen.
De vijand kon nergens eenig voordeel be
reiken. Op verscheiden plaatsen werd zijn
stormloop reeds 100 tot 150 meter voor onze
prikkeldraadversperringen door het welgerichte
artillerievuur der Duitschers gebroken. Op
een ander punt wisten zij tot onze loopgraven
door te dwingen. Daar werden zij door dn
Beieren op moorddadige wijze ontvangen en
met handgranaten en bajonetsteken terugge
worpen.
Op den heelen aangevallen sector streden
de Duitschers met haast bovenmenschelijke
dapperheid en doodsverachting. Waren de loop
graven door het roffelvuur met de rest van
bet terrein gelijk gemaakt, dan verschansten
zij zich in de trechters door de granaten ge
maakt.
Werden de toevoerwegen met spervuur en
stinkbommen bestookt, dan ijlden de munitie
colonnes regelrecht door den hagel van pro
jectielen naar de batterijen.
Ook in de aanvallen, die verder Noordelijk
de Engelschen bij Loos uitvoerden, bevocht
de vijand geen enkel voordeel.
Over dezelfde gevechten meldt nog de cor
respondent van den Lokal Anzeiger
Het artilleriegevecht was zoo intens, dat de
gloeiend heete loopen der kanonnen slechts
met beschermende handschoenen te behandelen
waren.
Het bleek weer, dat de Franschen, zonder
zich om verliezen te bekommeren, tot eiken
prijs terrein wilden winnen. Desniettegenstaan-
was de stormloop volslagen vruchteloos.
Kranige vliegers.
Toen de slag in Champagne op 26 Sept.
het hevigst woedde, stegen een jong waarne
mer en een vlieger op met het doel het
spoorwegstation achter de Duitsche linies te
verwoesten. Daar kwam plotseling een groote
Duitsche luchtkruiser met twee motoren uit
de wolken te voorschijn. Zonder te aarzelen
deed de Franschman een aanval en de kogels
suisden door de lucht. Op een gegeven oogen-
blik echter geraakte het machinegeweer van
den Franschman onklaar. Daal, daal,
schreeuwde de waarnemer den vlieger toe, en
deze daalde met duizelingwekkende snelheid.
Maar de Duitscher was niet minder vlug en
cirkelde om zijn tegenstander heen. Belem
merd door het gewicht van de 90 m M.
bommen, verdedigde de waarnemer zich toch
zoo goed en zoo kwaad als hij kon met zijn
karabijn. Besseffend, dat een plotselinge lan
ding met zijn bommen noodlottig zou kunnen
worden, besloot hij de lonten los te werken.
Nauwelijks had hij dat gevaarlijk karwei vol
bracht, toen hij een kogel in den rug kreeg,
en een anderen in zijn handgewricht, terwijl
een stuk van de schroef hem tegen het oog
vloog. Hij beet de tanden op elkander en
hield zich stevig vast. De bestuurder liet
het toestel dalen, maar plotseling kreeg de
machine een hevigen ruk. »lk ben door een
kogel in de maag getroffen,* schreeuwde de
TER IEI m.M H VOLKSBLAD.
MlffMTIii—IIIIIIB III IIIMIÉMIBIMIIII II Uil I'll 'IIIIHIIHIIMI li II■niliii
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
brengen ingevolgo artikel 37 in verband met artikel
12, le lid der Drankwet, ter openbare kennis dat bij
ben is ingekomen een verzoekschrift om verlof tot
den verkoop van alcoholhoudeideD, anderen dan ster
ken drank van TRIP HON LEOPOLD DHONT,
koopman te Wondelgem, domicilie kiezende te Ter
Neuzen, in het. perceel plaatselijk gemerkt 23 en gelegen
aan den Baandjjk.
Binnen twee weken nadat deze bekendmaking is
geschied, kan ieder tegen het verleeuen van het verlof
schriftelijk bjj Burgemeester en Wethouders bezwaren
inbrengen.
Ter Neuzen, 11 October 1915.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
