Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
De Knie-collecte-
GEMEENTERAAD.
Van bet Oostelijk oorlogstooneel.
Op het Zuidelijk oorlogstooneel.
Vao het tasiscb-Msche oorlogstooneel.
Aan de Dardanelles
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2604.
Woensdag 8 September 1915,
26e Jaargang
.15
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren. Brievengaarders en den Uitgever,
Telef. latere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Örootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
l)H»c i .'"ram .erscilijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den UicgOTer M DE JONGE, Ter Neuzen.
In verband met wat we in het vorig num
mer van ons blad schreven, kunnen we thans
melden, dat het aankloppen om steun voor
de «school met den bij belook bij hen, die
voorstanders zijn van het neutraal onderwijs,
geene vergissing was en ook aan geene naïveteit
der jeugdige collectanten moet geweten worden.
V olgens nadere inlichtingen gaven de col
lectanten zelf te kennen, dat ze aan iedere
deur aanklopten, daar het steun aan de onbe-
middelden betrof om de «school met den bij bel
te bezoeken.
We stonden stom verbaasd, toen we dit
hoorden en we dachten aan de evolutie, die
in den l.iop der jaren in de gemoederen der
voorstanders van het confessioneel onderwijs
moet hebben plaats gegrepen.
Het bewijst, dat we gelijk hadden, toen we
bleven opkomen tegen steeds meerdere sub-
sidiëering door den Staat van het bijzonder
onderwijs.
Al® men den vinger geeft, neemt men de
band en op den duur den geheelen arm.
Niet tevreden met de booge subsidiëering
op voorwaarden, die ten eenenmale onvoldoende
moeten geacht worden, gaat men thans de
uniecollecte houden ook bij hen, die princi-
piëele tegenstanders zijn van het sectarisch
onderwijs.
En dan zegt men ter wille van de arme
kinderen.
Eilieve hoe dikwijls hebben wij niet
gevallen aangehaald uit plaatsen, die het
twijfelachtig genot smaakten van eene Christe
lijke meerderheid, waar voor de armsten zelfs,
het schoolgeld zoo hoog gesteld werd, dat ze
van de openbare school af moesten en nood
gedwongen de secteschool moesten binnen
gaan
En hoe hebben dejdiaconieën op vele plaatsen
hun liefdewerk misbruikt, om de armen tegen
hun zin te dwingen naar de Christelijke school
te gaan
Niet alleen dorpen met hunne bekrompen
heid, maar zelfs plaatsen als Rotterdam hebben
wij indertijd moeten signaleeren.
Maakt dit de rondgang voor het bijzonder
onderwijs, een rondgang bij iedereen, niet dubbel
treurig
En terwijl die collecte plaats beeft, komt
Luctor et Emergo trachten de openbare school
pen hak te zetten, door nog eens voor de
zooveelste maal te vertellen, dat het onderwijs
niet neutraal kan zijn.
Men moet maar durven.
Het gaat niet aan, deze onervaren jonge
dames, die op de algemeene collecte worden
uitgestuurd, hard te vallen, al zal menigeen
eene opwelling van verontwaardiging gevoeld
hebben, maar het is meer dan ergerlijk van
de voormannen die haar het werk hebben
opgedragen.
Wij publiceeren dit feit, opdat de lezers
eemg begrip krijgen van wat de voorstanders
van het bijzonder onderwijs zoo graag voor
stellen als een edelen strijd voor vrijheid van
geweten.
Moge er vroeger nog iets moois gezeten
hebben in hunne persoonlijke opoffering in
der. strijd voor het sectarisch onderwijs, de
laatste jaren hebben ook dit beetje er afge
veegd en voor den onpartijdigen beschouwer
levert de huidige beweging niets dan veel
treurigs en onwaarachtigs op.
DE OORLOG.
Officieele communique's.
PARIJb. G Sept. (Havas.) Officieel bericht
van vanmiddag:
ln den afgeloopen nacht zijn ten noorden
en ten zuiden van Atrecht, in de streek van
Roclincourt en Bretencourt, artilleriegevechten
met geschut van allerlei aaliber geleverd.
In Argonne mijngevechten bij Conrte
Chaussée.
Fransche vliegers hebben de kazernes te
Dieuzze en Morchange gebombardeerd.
De vredesgeruchten.
LONDEN, 6 Sept. (Part.) De Romeinsche
correspondent der Daily Telegraph heeft in
lichtingen ingewonnen naar de beweerde vre-
deszending, waarmede de paus kardinaal Gib
bons zou hebben beslist. Hem is gebleken dat
de paus onkundig is van elk initiatief, dat de
kardinaal mocht hebben genomen. De paus
wacht de gelegenheid af om nieuwe stappen
te doeD, wanneer het oogenblik zal zjjn ge
komen. I hans zou elke stap voorbarig zijn.
Volgens den Ielegraph-correspondent acht
de paus een Amerikaansche poging tot be
middeling op dit oogenblik ook minder ge-
wenseht, daar de betrekkingen tusschen de
Vereenigde Staten en Duitschland niet gunstig
zijn en de heele politiek van de Vereenigde
Staten naar de entente schijnt uit te gaan.
Volgens den paus kan bemiddeling alleen
worden aangeboden door regeeringen, die in
geer: enkel opzicht in verstandhouding staan
tot oorlogvoerenden, zooals Zwitserland, Spanje
en wellicht de Skandinavische landen. Wan
neer echter de tijd is gekomen zal'de paus
geen aansluiting trachten te zoeken bij wereld
lijke staten. Als hoofd der christenheid zal
hij zijn stem blijven verheffen voor den vrede,
en het zal zooveel te beter zijn indien som
mige onzijdige landen hem steunen.
BERLIJN, 6 Sept. (Wolff.) In tegen
spraak met het in liet buitenland verspreide
bericht van de Chicago Tribune, dat Duitsch
land op verlangen van den keizer president
Wilson om vredesbemiddeling heeft verzocht,
en bereid zou zijn, vredesvoorwaarden te aan
vaarden, die o.a. inhielden ontruiming van
België tegen afstand van Belgisch Congo,
ontruiming van Frankrijk tegen afstand van
f ïansch Afrika en afstand van het grootste
tl™ k°er'anfl aan Duitschland, verneemt
Wolff's bureau te bevoegder plaatse, daar het
bericht van a-z verzonnen is.
BERLIJN, 6 Sept. (EDe Corrierre
d Italia verklaart gemachtigd te zijn tot de
mededeeling dat de paus noch een brief, noch
een boodschap over vrede aan president Wil
son heeft gezonden. Behalve bij de bestijging
van den pauselpen stoel heeft de paus'nim-
mei een brief aan de president der Vereenigde
Staten gericht.
Eene mislukte poging tot bedrog.
LONDEN, 3 Sept. (Reuter). «Reuters
verneemt, dat te Londen bericht is ontvangen,
uit Boekarest, dat nog steeds de krachtigste'
maatregelen worden genomen om den door
voer van oorlogsmateriaal door Roemenië te
beletten.
Er zp bponderheden ontvangen omtrent
eene nieuwe poging om de bestaande bepa
lingen te ontduiken. De Roemeensche regee-
niig had Duitschland toestemming verleend
tot doorvoer van twintig wagonladingen hos
pitaal-materiaal. De trein kwam ook op tijd
aan de Roemeensche grens aan en werd als
gewoonlp nauwkeurig onderzocht. De trein
werd begeleid door een Duitsch ambtenaar,
die bpzonder bezorgd bleek voor sommige
bepaalde wagons. De Roemeensche ambte
naren, die den trein doorzochten, ontdekten,
dat zes wagons met balen, die met verband
middelen uit katoen gevuld heetten te zp,
in werkelpheid met ontploffingsmiddelen,
dynamiet en materialen voor de verstikkende
gassen waren gevuld. Alles werd onmiddel-
lp door de Roemeensche regeering gekon-
fiskeerd.
ST. PETERSBURG, 5 Sept. (St. P. T.
A.) Officieele mededeeling van den generalen
staf
Aan den ingang van de golf van Riga zp
op 3 en 4 dezer verkenningswatervliegtuigen
van den vpnd herhaaldelijk boven de straat
van Irben verschenen. Zij wierpen bommen
naar onze torpedobooten. Deze hebben ze tel
kens met kanonvuur verdreven.
Aan den linkeroever van de Duna hebben
de Duitschers versterkingen aangevoerd en
hun voornaamste pogingen aangewend tot
bet forceeren van den rivierovergang in de
buurt van 1'riedrichstadt. Wegens de onge
lijkheid tusschen de strpkraehten aan weers
zijden moesten onze troepen, die bij Linden
naar den linkeroever overgestoken waren, na
een bardnekkigen strijd op den 3den dezer
weer naar den rechteroever teruggaan.
Uit nadere rapporten blijkt, dat bet terug-
wpen der Russen bij het gevecht op dien
zelfden dag bij Friedrichstadt naar den an
deren kant van de riviei zp oorzaak had
in het in brand geraken van de bruggen
over de Duna door het kanonvuur van den
vpnd.
Aan den kant van Riga en Jacobstadt be
paalde de vpnd er z;ch toe, onzen opmarsch
te belemmeren.
In de richting van Wilna hielden wij den
vijand in zp oude stellingen.
In de streek van het vlek Orany verdre
ven onze troepen de Duitschers op 3 dezer
uit het dorp Smalniki en maakten zij meer
dan -U0 man, onder wie officieren, gevangen.
Aan den benedenloop van de Meretsjanka
moesten wij op den 3den onder moeilpe om
standigheden den aanval van den vpnd het
hoofd bieden, die door zp opmarsch aan onze
troepen in de buurt van Grodno den terugwee
dreigde af te sngden.
Aan het Njemen-front stroomopwaarts van
Grodno tot aan de rivier Jasiolda bij Bcreza-
Kartuska hebben ogze troepen in verschillende
sectoren in den nacht van 3 op 4 dezer en
ook op den volgenden dag verscheidene aan
vallen met goed gevolg afgeslagen. Niettemin
slaag ie de vpnd erin ons in de richting van
Wolkowysk te dringen.
1 usschen de rivieren Goryn en Styr ging
de vpnd die tegen den avond van den 4den
aanmerkelijk versterkt was, voort zijn offensief
langs de wegen van Dubno en Rowno te
ontwikkelen.
Aan de rechteroever van de Styr ten Noorden
van Jarding en Dubno zijn de eerste gevechten
begonnen.
In Galicië is de vpnd aan de rivier Sereth
heel den dag van den 4den in de streek van
larnopel, Iluste en den mond van de Sereth,
aan beide oevers van den Dnjestr, hardnekkig
in de weer geweest. Bij Tluste werden de
hardnekkige aanvallen van den vijand, ondanks
door hem ontvangen versterkingen, door onze
aitillerie en onze tegenaanvallen afgeslagen.
ii die buurt maakten wij 300 gevangenen,
onder wie eenige officieren. De gevechten
duren voort.
BERLIJN, 6 Sept. (Wolff.) Officieele
mededeeling uit het groote hoofdkwartier:
Legergroep Hindenburg:
Van de Oostzee tot ten Oosten van Grodno
is de toestand onveranderd.
De rechtervleugel nadert den Njemen-,
Uunno- en Ros-sector ten N. van Wolkowysk.
(De ros is de rivier waar Wolkowvsk 'aan
ligt. - Red.)
De legergroep prins Leopold van Beieren
is onder gevechten met vpndelpe achter
hoeden aan het oprukken en is reeds door
het Ros-district ten Z. van Wolkowysk ge-
trokken. 8
Ook de moerasengten bij Smolanica ten
N.O. van Pruzana zp geforceerd.
Legergroep Mackensen.
De aanval gaat voort.
Gp het Zuidoostelpe oorlogsterrein zp
geen bpondere gebeurtenissen voorgevallen.
WEENEN, 6 Sept. (Wolff.) Officieel bericht
uit het groote hoofdkwartier
Aan de grens van Bessarabië en ten oosten
van de uitmonding van de Sereth in de Dnjestr
hebben de Russen gisteren hun hevige tegen
aanvallen herhaald. Zij zp overal teruggeslagen
en hebben groote verliezen geleden.
Op het front aan de Sereth en op onze
linies ten oosten van Brody en ten westen van
Dubno zp de gevechten, in vergelping met
den vorigen dag, iets minder hevig geweest.
In de streek van larnpol is den Russen een
verschanst dorp ontnomen.
Gnze ten oosten van Luck voortrukkende
troepen zp ten noorden van Olyka onder de
moeilpste omstandigheden de moerassige en
ondergeloopen Poetiiowka-vlakte overgetrok
ken.
De aan de boven-Jasiolka strpende O.-H.
troepen hebben den vpnd uit zp laatste ver
schansingen ten zuiden der rivier verdreven en
op verscheidene punten van den noordelpen
oever vasten voet gekregen.
WEENEN, 6 Sept. (Wolff.) Officieel bericht
uit het groote hoofdkwartier
De Italianen zp gisteren op het front in
de kuststreek werkeloos gebleven. In het
gebied van den Kreuzberg (ten Z.O. van In-
nichen) ontwikkelt hun artillerie na een be
trek kelp lange rustpoos groote bedrijvigheid.
Italiaansche infanterie heeft daar ter plaatse
op verscheidene punten getracht ODze stellin
gen te naderen. Tot infanteriegevechten is
het tot dusver niet gekomen.
ST. PETERSBURG, 6 Sept. (P. T. A.)
Officieel bericht van den generalen staf in den
Kaukasus
In het kustgebied kanonvuur.
De Turken hebben vruchteloos onze stellin
gen beschoten.
In de richting van Olty en Tewa schermut
selingen tusschen patroeljes.
In de streek van Wan geslaagde verken
ningen.
Op t overige front niets veranderd.
KONSTANT1NOPEL, 6 Sept. (Wolff) Offi
cieel bericht uit het hoofdkwartier van de
Dardanellen
Niets van belang. De vijand heeft bij tus
schen poozen onze stellingen bij Anaforta en
Sed-ul-Bahr met land- en scheepsgeschut
vruchteloos bescboten.
Onze artillerie heeft bij Anaforta brand
veroorzaakt in loopgraven en artilleriestellingen
van den vpnd.
VOLKSBLAD.
iljjliimmft»
Do Eurgemoester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad zal worden gehouden op
Donderdag den 9 September 1915, des voormiddags
ten 10 ure.
Ter Neuzen, 6 September 1915.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
