Van tiet Oostelijk oorlogstooneel.
Op Zee,
BINNENLAND.
die kleeren een goede gelegenheid voor. Ge
kunt in een tijd als deze uwe vijanden leelijk
verdacht maken. Of t hier zoo gegaan is,
weet ik niet. De eene soldaat zegt, dat hij
de kleeren van den man kreeg, de ander be
weert van de dochter. Ze hadden beter ge
zwegen. Ze kunnen zich toch niet meer uit
die leelijke zake klappen.Zoo sprak deze
grensbewoner.
Is het niet de volle romantische tijd, lezer,
waarvan we als kind zoo gaarne 'lazen en
misschien in onze gekke begrippen van die
jaren wel eens jaloersch waren 't ls an-ders
niet om er jaloersch op te worden.
Ook is er belangstelling voor een ander
proces, waarvan de held een Duitsch soldaat,
is. Deze moest het loon uitbetalen aan de
arbeiders, die bij den aanleg der draadver
sperring hulp geboden hadden. En nu be
schuldigt men hem, geld achtergehouden en
zells ook prikkeldraad aan grensbewoners ver
kocht te hebben.
«Hij liep met flesscheu wijn in zen zak,
ie gat vele geld uit en zoo kwam zen schuld
aan den dug«, gaat 't verhaal.
En nu is 't weer een optocht van verdachten
als helers en van getuigen naar de rechtbank
te Eecloo, waar voor verschillende zaken wel
een dertigtal burgers geduldig op hun vonnis
of vrijspraak zitten te wachten.
Maar in Klein-België is men veilig. Geen
proclamaties, geen verbodsbepalingen meer,
geen rechtbanken en rechters't I3 daar
volle regeeringloosheid.
Doch de Duitschers laten die menschen ook
zonder voedsel.
1 en Zuiden der draadversperring loopt een
kanaalover een brug kan men naar St. Lau
rens. Doch de bewoners van de strook, tus-
schen de versperring en 't kanaal, mogen niet
over de brug, tenzij voor dringende redenen,
•bijv. een pastoor halen voor bediening, een
dokter roepen. Maar dan krijgt men een sol
daat mee.
Voedsel koopendit behoort niet tot
geldige redenen. Eens per week komt een lid
van 't comité naar de bewoners van die zone
en teekent alles op, wat ze aan eetwaren be-
geeren. Op een vastgestelden dag mogen de
bewoners naar de brug gaan. Dat is 's Woens-
dags. Dan staat daar een 'kar met levens
middelen uit den Amerikaanschen wiokel«.
De naam van iederen belanghebbende wordt
afgeroepen en de persoon neemt zijn waren
in ontvangst en betaalt meteen. En voor een
week heeft hij met de wereld St. Laurens
en wat daar achter ligt, afgedaan. Meer pro
visie dan voor acht dagen kan hij niet krijgen.
De huisvrouw mag niet vergeetachtig zijn als
't comité-lid komt; heeft ze bijv. vergeten zout
op te geven, dan moet ze ook maar een week
zonder zout leven.
«Naar de kerk moeten we niet meer gaan
biechten is ons onmogelijk*, zei me een bewo
ner dier strook. «De kerk staat over de brug
dus verbod er 11 heen te begeven. Gansch onz.e
wereld ligt tusschen den draad en 't kanaal.
Uw familie, die een uur van bier woont, kan
een maand dood en begraven zijn, eer o» 't
verneemten langer ook. E11 wanneer 't 1ein
de van dien toestand
De bewoners van Klein-België kunnen in
Holland ter kerke gaan en bun wereld is
grooter die strekt zich tot Groningen en de
Wadden uit. En toch maar betrekkelijk ook
weer, want er is een groote »maar« aan hun
vrijheid verbonden.
't 'omité-lid dat de bewoners van de strook
tusschen t kanaal en de versperring bezoekt
en dan opteekent, wat zij verlagen, ziet naar
die van Klein-België niet uit. Hij mag er zelfs
niet, mee spreken500 Mark boete^iturners.
De Belgische bevolking ten Noorden der ver
sperring, verkrijgt dus uit België geen voedsel.
Uit Holland dan maar Neen, want ze
bewonen België, en van Nederland mogen geen
levensmiddelen uitgevoerd worden.
Wat dan Sierven van honger Daartoe zijn
de Klein-Belgen toch nog te levenslustig.
Bah, wij leven van den smokkel, zei me
een dier lieden.
Gp smokkelaars wordt echter streng gelet
Gelukkig schijnt ook voor die menschen een
maatregel getroffen te zullen worden door de
fiollandsche regeering, die zich over hen zal
ontfermen en met ongeduld verwacht men een
besluit, dat die kwestie regelt.
Eu of Klein-België nu wel geheel van 't
bezette België afgesloten is? Och, men kent
ai zooveel listen, om de draadversperring,
ondanks den geëlectriseerden draad veilig Te
passeeren
Deze schets geett u weer een kijkje in 't
arme België, wel de grootste martelaar in
dezen ellendigen oorlog.
't Was een prachtige zomerdag en ik zag de
graanhoopen op de akkers in de zon vonken,
als goud. En k dacht aan andere jaren. Oogst
tijd. Een tijd van zwoegen en zweeten
maar ook van zooveel genoegens, van «boere-
leute«, zooals wij 't noemden, 't Laatste vóer
graan naar de hoeve. Dan zaten de kindereu
boven op den hooggeladen wagen en ze kroonden
het koren met groene takken. En ze zongen,
dat 't halmde over de streek
t Leste voer is op de baan
Om naar huis te gaan.
Al van ver roken we de geurige wafels, dooi
de dankbare boerin gebakken. 't Was 't
feestmaal, dat ons wachtte, 't gezin der hoeve
en de genoodigden.
Och. een prettig beeld van de vele uit Vlaan
deren, met zijn eigenaardige gewoonten.
Herinnering slechtsBedrukt zijn de
boeren nu aan 't maaien, en aan 't binden. Is
liet wel voor hen Iloe zullen de scliüren
dezen winter zijn Vol of ledig
Hagel en regen hebben 't graan gespaard
Maar requisites dreigen steeds. Droevige
oorlogstijd want we boorden ook weer
over Vlaanderen die steeds terugkeerende en
maar nooit zwijgende stem van 't kanon, ons
herinnerend aan dien anderen, zoo bloedige»
oogst
Fjn voor zoovelen, die op den akker werken,
die rusteloos de blinkende zeis zwaaien
rijst telkens de vraag of op dien stond ginds,
vanwaar t geschut zoo luid dondert, niet een
geliefde geveld wordten valt voor de zeis
van den dood, gelijk bier de halmen neer
storten
Eu hoe zou men dan vroolijk arbeiden, al
straalt de zoii over 't schoone land
A. HANS.
Holland is Hollandsch.
Onder dezen titel is in het Berl. Tageblatt
een beschouwing gepubliceerd, waarin de
schrijver, Paul Raehé, zijn landgenooten voor
houdt dat het met de wijdverspreide opvatting,
dat Holland «eigenlijk Duitsch* is en «zoo
goed als Duitsch voelt* en «feitelijk bij ons
behoort* heelemaal uit moet zijn, want dat
men met dergelijke uitingen juist liet grootste
kwaad aan de Duitsche zaak en Holland doet.
Dergelijke uitingen bewerken in Holland
juist bet omgekeerde van bun bedoeling.
Holland is noch Engelsch, noch Fransch,
maar bet is ook niet Duitsch. Holland is
enkel Hollandsch, door en door Hollandsch.
tegenover de door sommige Duitschers
als een «verrassing* ondervonden ervaring-
dat hel «stamverwante* Holland zich zoo
we nig vriendelijk jegens Duitscbland toonde.,
stelt de schrijver, dat het geen nut heeft den
indruk te loochenen, dien juist de inval in
België op Holland gemaakt heeft, heelemaal
afgezien van de Engelsch-FYansch leugens
campagne. Neen Holland is niet Duitsclige-
zind, wat het ook nooit men vergeet dat
altijd weer in Duitscliland beslist geweest is.
Holland is niet Duitscbgezind, maar het
is ook niet beslist Duitscbland vijandig. I11
ieder geval merkt, zoo zegt de schrijver, de
Uuitscher daarvan niets. De Hollander weet
zich en zijn gevoelens te beheersclien, boverr
dien heeft hij aangeboren eerbied voor het
gastrecht. De llollandsclie regeering heeft,
onder dikwijl zeer moeilijke ornstandiliheden',
de neutraliteit van Holland meesterlijk weten
te handhaven en de Hollander steuiit daarin
zijn regeering op een wijze, die van verstandig
inzicht blijk geeft. Dat moet van Duitsche
zijde erkend worden.
Mn Duitschland beschouwt men het als
een vanzelfsprekende zaak, dat Holland 11a.
den oorlog in nauwer verbinding met ons
zal treden. 111 Holland is men van deze zelf-
sprekendheid nog niet zoo doordrongen, al
zal t zich aan het vooruitzicht moeten ge
wennen, onbevooroordeelder Duitscbland tege.
moet te komen, zooals wij er ons aan zullen
moeten wennen daar moet steeds weer de
nadruk op gelegd worden den Hollander
meer als Hollander te erkennen en het iiati-
onaal-sterke, bewuste eigene in hem te be
grijpen.
Voorbereiding voor den
grooten slag.
Hier in België veronderstelt meu algemeen
dat de tijdelijke kalmte aan bet front in het
Westen, moet toegeschreven worden aan de
materieele nooden, waarmede het Duitsche
legerbestuur onbetwistbaar te kampen beeft.
Duitsche officieren hebben bet mij persoonlijk
bevestigd, dat het groote moelijkheden ople
vert, naar beide fronten de oorlogswerktuigen
en munitie regelmatig aan te voeren.
De wisselingen in de bezettingstroepen zijn
nu niet zoo menigvuldig meer dau voor en
kele maanden de artillerie doet het werk en
de infanterie «rust* ook achter het front.
Deze rustperiode benutten de Duitschers,
met alle maatregelen te nemen voor den toe
komende slag. Veeleer dan men in Nederland
misschien verwacht, zal bet Duitsche tegerbe-
stuur overgaan tot de uitvoering van nieuwe,
uitgebreide plannen, die, volgens zeggen van
Duitsche officieren, in elk geval een tot eiken
prijs met voor de Duitschers gunstig resultaat
bekroond moeten worden.
Nieuwe rlraadleidingen worden door Zuid-
België in de richting van de Fransche grens
aangelegd. Loopgraven zijn aan diejgrens over
een groote diepte aangelegd nieuwe depóts
voor munitie ingericht en onder strenge be
waking gestelt. De Duitsche luchtvloot heeft
in het stadje...., aan de Fransche grens, een
nieuwe basis gekozen, waar vandaan zij zal
opereeren tegen de geallieerden.
Fjr worden nieuwe bakkerijen voor het
leger geopend, die nu reeds werken en meestal
bakken van Belgisch graan.
De militairen ontvangen nieuwe kleeding,
maar die nieuwe kleeding ziet er even versie
ten en erbarmelijk uit als de pas afgelegde
plunje.
Dat het aan bet front nog ver is van dat
»dolce lar niente*, dat sommigen er zich van
voorstellen, bewijzen ,de drukke soldatensei
nen, die hier in België zwarte treinen ge
noemd .worden. Zij vervoeren gesneuvelden
naar de militaire graven, ver achter het front.
Enkele van deze graven liggen op ons
grondgebied. Zij bevatten elk niet minder
dan twee duizend gestorvenen en ontvangen
dagelijks nieuwe gesneuvelden, zoodat hier
en daar nieuw grondgebied moest geannexeerd
worden.
Oe goudnootl in Duitschland.
'^11 bewijze van de uiterste krachtinspan
ning; die Duitschland zich moet getroosten
om den oeconomischen ondergang af te weren,
geven wij bieronder de getrouwe vertaling
van een oproep tot de Duitscbe bevolking
gericht, voorkomende in de Rhein-und Ruhr-
zeitug van 12 Aug 1915.
Niet alleen de laatste man, maar ook het
laatste goudstuk moet opgeofferd worden.
W at niet ter slachtbank kan gaan, moet ter
Rijksbank gebracht worden
BRENGT DADELIJK IEDER GOUDSTUK
NAAR DE RIJKSBANK.
Ieder, die nog goudgeld liggen heelt, zorge
ervoor dat dit goud, zelfs wanueer het maar
een onbeduidend bedrag is, ten spoedigste
ter Rijksbank uitgewisseld wordemen ver
vult daardoor een dringende vaderlandschen
plicht.
Ieder goudstuk, aan Post of Rijksbank
afgegeven, versterkt Duitschland'soecon'omische
kracht.
Onze dappere krijgers hebben vrouw en
kind verlaten en zetten, met bewonderens
waardige gevolgen, in allesopoftërende plichts
vervulling hun leven voor 't vaderland op 't
spel. Hoe klein is daartegenover deze op
dracht aan de tehuis gebievenen, bun goud
naar Post of Rijksbank te dragen, tot ster
king van ons oeconomisch verweer binnens
lands t geen tot de eindelijke zege even
noodzakelijk is als gewonnen veldslagen.
Er zit nog een milliard Mark goudgeld in
de beurzen van nalatige Duitschers
Moge ieder Duitsche man en iedere Duit
sche vrouw medeheljien om deze nalatigen
aan 't verstand ie brengen, boe gewichtig
bet is dal hun goud ter Rijksbank komt
Dat ieder in zijnen kring werke voor de
vervulling van dezen vaderlandschen plicht!
PETERSBURG, 15 Aug. (P. T. A.) De
groote staf meldt. In de streek van Riga
geen verandering. In de richtingen van
J u wostadt en Dunaburg werden op 13 en
1 1 dezer de gevechten steeds heviger. Aan
het front tusschen Naref en Boeg sloegen wij
met goed gevolg hardnekkige aanvallen der
Duitschers af. Aan den linkeroever van den
Boeg ondernam op 13 en 14 dezer de vijand
een krachtig offensief tegen onze stellingen
langs den spoorweg Sudretsj—Lukof. Wij
brachten deze beweging tot staan en namen
gisteren 800 Duitschers en Oostenrijkers ge
vangen en vermeesterden eenige mitrailleurs.
De vijand bombardeerde bij Nowo-Georgiewsk
de versterkingen met kanonnen van "groot
kaliber. Hij deed een reeks partieele aanvallen
tegen verschillende secties der versterkingen,
die alle werden afgeslagen. Aan den rechter
oever van den Boeg geen belangrijke ver
anderingen. Aan de Zlota-Lipa, ten zuiden
van Doenajof, deden onze voorhoeden eer
gisteren een welgeslaagde verkenning. Zij
vernielden de Duitscbe versperringen en namen
twee rijen loopgraven, welker verdedigers in
de pan werden gehakt. Aan den Dnjester
hadden 13 dezer en in den nacht van 13
op 14 dezer bij de monding van de Strypa
en de samenvloeiing van de Zlota-Lipa p'ar-
tieele gevechten plaats, waarbij de Oosten
rijkers ondersteund werden door een hevig
vuur van veldkanonnen eu belegeringsgeschut.
BERLIJN, 16 Aug (Wolff.) Officieel be
richt uit het groote hoofdkwartier
Legergroep-von Hindenburg
Bij de met goed gevolg bekroonde aanval
len op de vooruitgeschoven stellingen van
Kowno zija gisteren 1730 Russen, 0. w. 7
officieren, gevangen genomen.
De doorbraak door de Russische stellingen,
ingeleid door de forceering van den overgang
over de Nurzec, is in vollen omvang gelukt.
Onder den druk, vanuit de plaats der door
braak ontwikkeld, trekt de vijand, ondanks
voortdurende tegenaanvallen op het geheele
front, uit zijn stellingen tusschen Narew
en Boeg terug. Onze hem vervolgende troepen
hebben de hoogte von Bransc bereikt. Meer
dan 5000 gevangenen zijn in onze banden
gevallen.
Bij Nowo Georgiewsk zijn de verdedigers
nog meer naar den fortengordel terugge
worpen.
Legergroep-prins Leopold van Beieren
De linkervleugel beeft vannacht den over
gang over de Boeg bij Drohiczyn (ten oosten
van Sokolow) geforceerd.
Nadat het centrum en de rechtervleugel
gisterochtend door Losice en Miedrzyrzec waren
getrokken, zijn zij in de streek van de Toczna
(linkerzijrivier v/d. Boeg) en de Klikawka
tusschen Drohiczyn en Biala opnieuw op tegen
stand gestuit, die vanochtend bij 't aanbreken
van den dag door een aanval van Sileziscbe
landweertroepen is gebroken. De vijand wordt
vervolgd.
Legergroep-von Mackensen
De vervolging van den vijand is voortgezet.
Onze troepen zijn Biala en Slawatycze (ten
zuiden van Biala) doorgetrokken.
i en oosten van Wlodawa hebben onze troepen
vasten voet gekregen oj) den oostelijken oever
van de Boeg.
Aanval van een duikboot op de
Engelsche kust.
LONDEN, 16 Aug. (Reuter.) Een Duitsche
duikboot heeft vanochtend vroeg verscheidene
bommen afgevuurd op de plaatsen Parton,
Harrington en Whitehaven (op de Westkust
van Engeland, aan de Solvay-firth). Er is geen
belangrijke schade aangericht. Een paar bommen
troffen de spoordijk ten Noorden van Parton
de treindienst is er echter slechts onbeduidend
door vertraagd. Te Whitehaven en Harrington
ontstond brand, welke spoedig werd gebluscht.
Er is niemand getroffen.
De Oostenrijksche II 3.
Er zijn thans berichten ontvangen met
bijzonderheden over den ondergang" van de
Oostenrijksche onderzeeboot U 3. Op 12 dezer
werd pen van onze hulpkruisers, die in de
Adriatische Zee kruiste, door de U 3 aange
vallen. Door een handige manoeuvre ontweek
de kruiser de twee torpedo's, die op hem
werden afgeschoten en slaagde hij er in de
onderzeeër aan te varen, zonder echter het
schip tot zinken te brengen. Een escadrille
torpedobootjagers, waarvan ook de Fransche
torpedobootjager »Bisson« deel uitmaakte,
kreeg last de duikboot te vervolgen. In den
vroegen morgen van den 13den slaagde de-
»Bisson« er in de U 3 weder terug te vinden..
De boot bad averij bekomen. De «Bisson*:
beschoot de duikboot en boorde haar in den
grond. De «Bisson* redde den tweeden
officier en elf man der equipage.
Oorlogstuig uit Amerika.
De «Morning Post* bevatte Zondag liet vol
gende bericht uit Washington.
Amerikaansche verschepingen van schiet
voorraad naar Nederland bevestigen de on
langs in omloop geweest zijnde berichten,
dat de Nederlandsche regeering groote be
stellingen van kogels met stalen mantels,
granaatkartetsen en geel koper heeft gedaan
bij een Nieuw-Yorksche firma, die haar ca
paciteit zeer heeft vergroot. De verschepin
gen naar Rotterdam vangen nu aan. De
cijfers over den uitvoer in Juni naar Neder
land van artikelen van de categorie geel ko
per betreffen grootendeels geelkoperen hulzen
voor granaten en platen geel koper om gra
naathulzen te maken, ten bedrage van nage
noeg 25.000, terwijl de uitvoer vau ged
koper naar Nederland over het geheele laat
ste financieele jaar slechts op 1040 geschat
wordt. De cijfers van den uitvoer in Juli
zjjn nog niet openbaar gemaakt.
Voorts werd nog aan dat blad gemeld,
dat de verschepingen van schietvoorraad naar
Nederland de aandacht trekken van de amb
tenaren van het departement van handel en
dat de verschepingen er op wijzen, dat de
Nederlandsche regeering zich op alle gebeur
lijkheden voorbereidt.
