Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Pt Verbanning Van Ps. pt ligt.
Yan het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2596.
Woensdag 11 Augustus 1915.
26e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neusen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling,
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
Te Iff. latere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 50 cent; elke regel meer
10 oent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tariet. Orootere letters naar plaatsruimte
Redactie-adresNoordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken W o e li s (1 a g- en Zaterdagmorgen by den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
»De Zeeuwsche Kerkbode, Weekblad voor
de Geref. Kerken in Zeeland* schrijft
Hij is Christen-socialist, die Ds. De Ligt,
en als zoodanig zeker den meesten Gerefor
meerden weinig sympathiek.
«Nochtans zal bij diezelfde Gereformeerden
het bloed wel wat sneller zijn gaan stroonien
en zullen hunne anders zoo koele hooiden wel
wat heeter zijn geworden bij het bericht, dat
deze predikant, die staande in zijn ambt vol
gens zijn geweten het Evangelie van Christus
zuiver verkondigde, daarom eenvoudig verban-
nsn werd uit het gebied van den divisie-com
mandant Buhlman.
«Wij kunnen ons hiervan niet afmaken met
te zeggen, dat zulks ten opzichte van een pre
dikant uit de Hervormde Kerk met haar onge
breidelde leervrijheid ook geen wonder is.
»Want het is waar: daar heerscht leervrij
heid in de Hervormde Kerk.
«Modern en Orthodox, Ethisch en Evange
lisch leven zeer broederljjk soms en ook wel
eens onbroederlijk in haar midden.
»Maar tegen die leervrijheid gaat het ver-
baunings-decreet van den commandant niet in.
»Dat de banneling Christen-socialist is, is
niet de oorzaak van zijn verbanning. Hoe zou
het ook Een modern-socialistisch predikantje
is zelfs veldprediker.
«Alleen heeft hij zich fel anti-militairistisch
uitgesproken.
Hij heeft b. v. een schildering gegeven van
wat hij noemde «het vervloekt, militairistisch
systeem*, waarin het leger een machine wordt
en men op bevel gaat schieten «al was het op
het hart van Jezus Christus, dat heilig hart
van God*, en waarin eerste eisch is »dat gij,
zoo noodig uw geweten slingert uit uw borst*.
«Natuurlijk nemen wij het voor zulke uit
drukkingen niet op.
«Met de Heilige Schrift in de hand zullen
wij den machtstrijd der volkeren nog scherper
veroordeelen dan deze prediker.
«Maar waarom de militairen, die bij onder
zijn gehoor gehad en die toch niets anders te
doen hebben dan te waken dat wij niet mede
het slachtoffer worden van het militairisme der
groote mogendheden zoo pijnlijk moesten wor
den gestriemd, zien wij niet in.
«En wij vinden het begrijpelijk, dat een ka
pitein van de marechaussee met nog een paar
man van zijn wapen na dergelijke uitingen
't kerkgebouw verliet.
«Doch hierbjj had het onzes inziens dan ook
behooren te bljjven.
«Wat verder gevolgd is, was een quaestie
van rechts-bevoegdheid.
«Er. dan komt het ons een alle perken te
buiten gaande rechts-aanmatiging voor, wan
neer aan een militair gezaghebber bevoegdheid
verleend is een prediker, die ambtelijk optreedt
om het Evangelie van Christus te verkondigen,
eenvoudig uit zijn werkkring weg te bannen.
«Want al zijn ook wij het toevallig met de
gebezigde uitdrukkingen niet eens, straks kan
er een prediker, ook een Gereformeerde predi
ker optreden, die op zjjne wijze tegen het
militairisme getuigt en wiens optreden wij wel
voor onze rekening nemen, en wat waarborg
hebben wij dan, dat zulk een niet evengoed
verbannen zal worden
De Gereformeerde heeft op predikers van
andere richting niets voor dat bewijst wel het
instituut der veldpredikers.
»0f men verbannen of niet verbannen zal
worden ligt geheel aan het oordeel van den
militairen gezaghebber.
«Hij bepaalt zijn maatstat.
«Hij verbandt dezen, hij duit genen.
«En zoo zeker als het Calvinisme oorsprong
en waarborg dezer vrjjheden is moeten wij
Calvisten er op tegen komen, dat een dienaar
van Jezes, al vervulde hij zijn dienst ook met
goed, door een dienaar der wereldsche Over
heid eenvoudig verbannen wordt.*
DE OORLOG.
De algemeene toestand.
Wat er in het Noorden van Koerland ge
beurt, is uit de berichten van Russische zijde
niet duidelijk.
Na den val van Warschau verwachtte men
in Rusland den val der Weichsel-vestingen,
die slechts dienden als flankbescherming van
Warschauen dien van Riga, onhoudbaar
geworden door de nadering van de Duitsche
strijdmacht in het Noorden, die Mittau reeds
had bezet en nu in het mierenrijke gebied
van Samogitien oprukte, en de Eckau reeds
had overschreden.
De «Times* van Zaterdag bevatte dan ook
de mededeeling, dat Riga ontruimd werd.
De straten zijn vol met apn dichte menigte,
die poogt zich en haar draagbare have in
veiligheid te brengen, de stations worden be
legerd door hen, die wenschen te vertrekken.
Mittau was net bijtijds ontruimd.
Sedert meldde een Russische bericht, dat
de Russen daar slag hadden geleverd, tus9chen
den benedenloop van de Aa, de Eckau en de
Dwina, en dat de Duitschers uit dit gebied
waren teruggedreven.
Maar nu komt de «Nowoje Wremija* ons
reeds mededeelen, dat Mittau weer in Rus
sische handen is. Dat is meer dan men ver
wachten mocht, en ook meer dan in het
Russische legerbericht vermeld werd. Waar
schijnlijk is het dan ook niet, en wij zullen
dus wel doen, de commentaren daarover te
bewaren, totdat de toestand er duidelijker ge
worden zal zijn.
De «Nowoje Wremija« meent, dat de offen
sieve beweging in het gebied van Riga is
tegengehouden en de Baltische bladen melden,
dat de Duitsche troepen uit het plaatsje Bauske
werden gedreven en achtervolgd worden.
Ten zuiden daarvan, oostelijk van Ponje-
witsj, wordt wel gevochten, maar zijn, volgens
de Russische berichten, de wijzigingen niet
belangrijk. Een terugtocht in het noorden,
zoover als de «Nowoje Wremeija* aangeeft,
die reeds meldt, dat Mittau opnieuw in Rus
sische handen zou zijn. moe9t noodzakelijker
wijs den terugtocht uit de lijn Birsbi-Popel
na zich sleepen.
Wij zullen dus het vormen van een voor
stelling van hetgeen benoorden den Njemen
gebeurt, moeten uitstellen, totdat Je berich
ten daarover duidelijker zijn.
Op het Westelijk oorlogsterrein is de strijd
hevig genoeg, maar zonder resultaten van
eenig belang. Op verschillende plaatsen slaag
den, volgens het Fransche legerbericht, de
Duitschers er in. door te dringen in Fransche
loopgraven zij werden er echter steeds weer
uit verdreven. De aanvallen, die zeer heftig
waren, sleepten groote verliezen na zich.
Ook in het Duitsche bericht wordt melding
gemaakt van eenige mislukte Fransche aan
vallen.
Aan de Italiaansche grens werden aan
vallen gedaan en afgeslagen de Italiaansche
berichten zeggen, dat het Oostenrijksche aan
vallen waren, het Oostenrjjksche bericht dat
het Italiaansche aanvallen waren. Per slot
van rekening brachten zij wel verliezen te
weeg, maar geen wijziging in de opstelling
der troepen.
Het Fransche expeditieleger in de Darda-
nellen krijgt een nieuwen commandant, gene
raal Sarrail, die onlangs van het bevel over
het bij Verdun opereerende Fransche leger
werd ontheven, De eerste commandant van
het Fransche expeditielegar was generaal
d'Amade, bekend uit de Marokkaansche ge
schiedenis. Daar hij met den Engelschen
opperbevelhebber, Sir Ian Hamilton, niet
overweg kon, ging hij heen. Zijn opvolger,
generaal Gouraud, werd ernstig gewond.
Toen werd het bevel tijdelijk opgedragen
aan generaal Bailloud thans is generaal Sarrail
met dit opperbevel belast.
Officieele communique's.
PARIJS, 9 Aug. (Havas.) Officieele mede
deeling van hedennamiddag
In den loop van den dag van 8 dezer op
het westelijke gedeelte van het front eenig
artillerie-optredenin België in den sector
SteenstraeteHet Sas, in Artois op het front
bij Santerre, en in het Aisne-dal, waar Soissons
beschoten is.
De nacht van 8 op 9 dezer is onrustig ge
weest in den sector ten noorden van Atrecht.
Eén aanval van de Duitschers ten noorden
van het station Souchez is afgeslagen.
In den sector Neuville-St. Vaast, ten oosten
van den weg naar Rijsel hebben de Duitschers,
na mijnen te hebben laten springen en de
F ransche stellingen hevig te hebben beschoten,
getracht uit hun loopgraven te komen, maar
ze zijn onmiddellijk tot staan gebracht door
het vuur van de Fransche infanterie en de
artillerie.
Bij den weg Vienne-le-Chateau Binarville
in Argonne hebben de Duitschers met hand
granaten en springbussen een aanval gedaan
op de vooruitgeschoven Fransche posten en
de naburige loopgraven. Ze zijn door het
vuur van de Franschen in hun linie terug
geworpen.
In het oostelijke deel van het Argonner-
woud, van Haute Chevauchée tot Vauquois,
is gedurende een gedeelte van den nacht ge
vochten met bommen en granaten.
In Woëvre toenemende bedrijvigheid der
artillerie, vooral in de streek van Flirey en
het Priesterbosch.
In de Vogezen hebben de Duitschers in
den avond van 8 dezer opnieuw een aanval
op de Fransche stellingen gedaan, maar ze
zijn geheel teruggeslagen. Een nieuwe aan
val van de Duitschers, tegen één uur onder
nomen, is geheel mislukt.
De Hilsenfir3t is door de Duitschers zwaar
beschoten. Het vuur der Franschen heeft
den vijand gevoelige verliezen toegebracht.
Op zee voor Nieuwpoort hebben de Duit
schers getracht twee watervliegtuigen van de
bondgenooten met granaten van groot kaliber
neer te schieten. De Fransche artillerie bracht
de batterijen van den vjjand spoedig tot
zwijgen. Van de (twee vliegtuigen is er een
op eigen kracht teruggekeerd het andere is
zonder schade aan de kust gesleept.
LONDEN, 9 Augustus. (Reuter.) Maarschalk
French rapporteert
Sedert den len Aug. is ten noorden en
ten oosten van V peren de artillerie van weers
zijden in actie geweest. Het voordeel was in
die vuurgevechten aan onzen kant.
Vanochtend hebben wij na een hevige be
schieting met geschut, waarbij de Franschen
op onzen linker vleugel krachtdadig met ons
samenwerkten, een aanval gedaan op de loop
graven, den 30en Juli door de Duitschers
bij Hooge genomen.
Wij hebben ze alle heroverd en nog daar
enboven vorderingen gemaakt ten noorden en
ten westen van Hooge. Het front van de door
ons vermeesterde loopgraven is 1200 meter
breed. Wij hebben 3 officieren en 124 man
gevangen genomen en 2 machinegeweren buit
gemaakt.
BERLIJN, 9 Aug. (Wolff.) Officieele mede
deeling uit het groote hoofdkwartier
Bij het aanbreken van den dag had een
gevecht plaats bij Hooge, ten Westen van
Yperen.
Gisteren is bij Dammerkirch aan het Zwarte
Meer een vliegtuig door onze vliegtuigen
neergeschoten. Dit vliegtuig behoorde tot
een eskader, dat de open stad Saarbruecken,
die buiten het operatieterrein ligt, had ge
bombardeerd, natuurlijk geen schade van mi
litaire beteekenis aanrichtte, maar twee burgers
licht kwetste.
Afgezonderde Belgen.
Een correspondent van het »N. v. d. D.«
schrijft
Langs de Zeeuwsch-Belgische grens in de
buurt van Moershoofde, St. Laureyes en de
Cantyne wonen pl.m. 400 Belgen, die ten
gevolge van de electrische atscheiding van alle
verkeer met België verstoken zijn.
Voor 3 weken mochten alle hoofden van
gezinnen aaa den burgemeesters van Eede en
St. Kruis opgaaf doen van de grootte van
hun gezin. Allen voldeden hieraan, want zij
leidden daaruit af, dat de Nederlandsche re
geering hen zou helpen, maar tot nog toe is
er niets voor hen gedaan en niemand begrijpt
waarvoor de bedoelde opgaaf moest dienen,
noch waarom er niets voor hen uit Nederland
komt.
Het is te begrijpen, dat deze menschen in
zeer moeiljjke omstandigheden verkeeren.
Kruidenierswaren en andere huishoudelijke
artikelen worden er schaarsch. Het gevolg
daarvan is, dat sommigen langs minder ge-
oorloofden weg een of ander trachten machtig
te worden.
Het koren, dat op hun landen in Nederland
staat, mogen zij evenals vorige jaren naar
hunne woning voeren, maar steeds onder ge
leide van een Ned. ambtenaar.
De Belgen, die binnen de electrische afschei
ding wonen en gronden in gebruik hebben,
die daar buiten liggen, krijgen van de
Duitschers tegen betaling van 5 franc een
pas voor 4 dagen en op bepaalde dagen mogen
zij dan hun landerijen bezoeken. Nauwkeurig
wordt daarbij toegezien of er niets verboden
in- of uitgevoerd wordt.
Een paar dagen geleden gaf te Moershoofde
een werkvrouw aan de Nederlandsche zijde
van de afscheiding verblijvende, aan een jon
gere zuster, die met haar ouders en verdere
familie aan de Belgische zijde woont, een
sikkel over. Zij groetten elkaar en gingen van
elkaar weg, maar een oogenblik daarna moet
de jongste naar de afscheiding teruggekeerd
zijn, want daar hing, zij op den buitensten
draad met den sikkel op de electrische ge
leiding en de hecht in de hand. Een andere
zuster wilde haar losrukken, maar dit was
haar niet mogelijk. Toen kwam de vader en
met een krachtigen ruk kwam zij toen los.
Toen zij naar haar dichtbijstaande woning
gebracht werd, keerde het bewustzijn terug.
Zij is thans nog niet buiten gevaar.
In de buurt van de Cantyne hadden twee
Duitsche soldaten hun uniform verwisseld voor
uurgerkleeding, met het doel te deserteeren.
Zij werden in een varkenshok ontdekt en ge
vankelijk weggevoerd. Onmiddelyk kwam een
Duitsche patrouille huiszoeking doen bij de
bewoners dier buurt en in een schuur vonden
zij de uniformen der Duitsche soldalen. De
Duitschers meenen, dat deze boer den soldaten
behulpzaam geweest is om te ontvluchten.
Een zware boete men spreekt van 15.000
franc is hem opgelegd of anders wordt hij
met zijn dochter naar Duitschland gevoerd.
De volksmond spreekt van een gevangenisstraf
van 6 jaar, als de boete niet betaald wordt.
TER AEIMSC
VOLKSBLAD.
