Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
jtet Vloot ontwerp Voor
jted. jndiü.
OoH tn strijd.
GEMEENTERAAD.
Van het Westelijk oorlogstooneel.
No. 2590.
Woensdag 21 Juli 1915.
26e Jaargang
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bi,') vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bj) abonnement aanmerkelijk ver*
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen
Deze Courant verschijnt eiken W O e li B (1 a K- en Z a I e r (1 a in O r g e li bij den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
„Het is in de gemeenten
Neuzen, Hoek en Zaamslag
verboden te jagen in een strook
van 5 K. M. langs de Belgische grens."
Neuzen, 19 Juli 1915.
Oe Kapitein
Commandant der Kustbatterij,
A. D. PUTMAN CRAMER.
Geachte Redactie
In antwoord op uw telefonisch verzoek van
heden, heb ik de eer u het navolgende mede
te deelen
lk heb gestemd tegen het wetsontwerp
waarin werd bepaald dat ten behoeve van de
verdediging van Indië zou worden aangeschaft
een paar snelvarende kruisers en eenige on
derzeebooten.
Een som van 28.000.000. gld, zegge
acht en twintig millioen gulden was hiermede
gemoeid.
Indien u echter meent, dat ik op het stand
punt sta van „geen man en geen
cent", en dat ik het onnoodig zou vinden
om Indië te verdedigen tegen een aanvallen
den vijand, dan heeft u het mis.
Voorop zij gesteld, dat er geen sprake
van is dat de voorgestelde schepen zouden
kunnen dienen in den tegenwoordigen oorlog.
Het duurt enkele jaren voordat zij zullen varen.
Al aanstonds stond het mij nu tegen, dat
de aanbesteding van de schepen, naar ver
luidt wel 20 a 30 °/0 meer uitgaven zullen
vorderen dan indien de besteding in meer
normale tijden zou plaats hebben.
Daar komt bij, dat wij in den huidigen
oorlog helaas eiken dag nieuwe ondervinding
opdoen omtrent het gebruik van duikbooten
en kruisers.
Deze twee omstandigheden moesttn naar
het mij voorkomt voor elk kamerlid al vol
doende zijn geweest om, aannemende dat zij
op hetzelfde standpunt staan als ik, dat Ned.
Indië moet worden verdedigd, voor uitstel van
den aanschaf der schepen althans van de krui
sers te pleiten.
De president van de club waartoe ik de
eer heb te behooren, de heer de Meester,
heeft dan ook op de meest welwillende wijze
den Minister tot uitstel trachten te bewegen,
maar toen was het weer het oude liedje,
namelijk »mijn zin doen of ik ga weg« zoo
klonk het van de plaats van den Marine
Minister.
elen met mij hebban zich daardoor dit
maal niet van de wijs laten brengen. Hoe
ernstig de tijd ook is waarin wij leven, en
hoe te betreuren het zou zijn indien de por
tefeuille van Marine werd verwisseld, om maar
zoo over 28.000.000 heen te stappen en niet
eens zeker te zijn goede waar, wel zeker te
zijn veel te dure waar te krijgen, was mij te
kras. oor aanschaf van duikbooten afzonder
lijk, zooals de heer de Meester voorstelde,
zoude ik zeker gestemd hebben. Duikbooten
en vliegmachines blijken voor een verdedi
gingsoorlog onmisbaar te zijn.
Voor een klein Jand zijn de beuoodigde
uitgaven daarvoor, althans te dragen. De
Minister wilde echter »alles of niets«.
Nog een ander punt wil ik opmerken.
Niemand weet hoe de toestand in verhand
met bewapening of ontwapening na afloop
van dezen oorlog zal zijn. Mij duykt het
is wel bet meest ongeschikte oogenblik om
oorlogsschepen te gaan bouwen, die zooals
gezegd na dezen oorlog pas gereed zullen zijn.
Ik herhaal, na den oorlog, als de nieuwe
toestand die op militair gebied zeker zal wor
den geschapen, in welken zin dan ook, goed
zal zijn te overzien, ben ik bereid, indien
ik daartoe overtuigd wordt, om mede te werken
ons land en Indië naar onze bescheiden krach
ten te verdedigen.
Ik hen geen antimilitarist in de slechte
beteekenis van het woord, maar wil mij in
bescheidenheid rangschikken onder de kalme
militaristen, die meenen dat het land moet
worden verdedigd maar dat uitbreiding van
de oorlogstoerustingen niet moet geschieden
onder den druk van abnormale tijden, temeer
niet, wanneer die uitbreiding indien de nood
aan den man komt niet eens tijdens die abnor
male tijden kan worden benut.
Het was weer zeer eigenaardig op te mer
ken, dat kort voor de stemming, de meeste
groepen hun stem vóór het ontwerp zoodanig
motiveerden, dat zij eigenlijk tegen de zaak
waren maar er vóór stemden om een Minis
terscrisis te voorkomen, lk wordt dat gedoe
beu. De politiek zit er dikwijls maar al te
dik op. Enkelen meeneu het werkelijk, dat
zij vóór stemmen omeen eventueele crisis
te voorkomen, maar anderen gebruiken dat
foefje om in verkiezingsdagen een achter
deurtje te hebben en zich te kunnen dekken
tegenover hen die den millioenenuitgaaf,
hetzij te rechte of ten onrechte, niet hadden
gewenscht.
Ik gun mijn tegenstanders mij in te deelen
bij de antimilitaristen, zooals het mij ook
koud laat, wanneer anderen mij voor milita
rist in slechte beteekenis afteekenen, telkens
wanneer ik voor militaire maatregelen stem
die m. i. onontbeerlijk zijn. lk gaf ook aan
de Redactie van uw collega van de Breskensche
Courant bovenstaande raededeelingen.
Hoogachtend gaarne uwe dier.stw. dien.
DE MURALT.
Haag. 16-7-1915.
Verschillende bladen hebben beschouwingen
gewijd aan den inoerlijken strijd in de anti-
rev. partij.
Eigenlijk mogen wij het geen innerlijken
strijd in de partij noemen.
Het betreft meer een strijd tusschen den
machtigen leider Dr. Kuyper en eenige andere
vooraanstaande mannen in die partij.
Men zou het den strijd der 53 driestarren
kunnen noemen.
De mannen bij de anti-revolutionairen
zooals Heemskerk, prof Fabius en anderen
hebben zich niet steeds slaafsch in het gareel
willen wringen.
Wel hebben ze Dr. Kuyper als leider ge
volgd, maar niet als dictator begroet.
By meer dan ééne gelegenheid hebben ze
eigen meening en inzicht gevolgd, zoo bij
de vorming van een ministerie door Heemskerk
iii 1907, zoo bij het instellen van de ver
zoeningscommissie door Minister Cort van der
Linden.
Dr. Kuyper is over deze en andere zaken
reeds lang verstoord.
'Thans is hij overgegaan tot een ultimatum.
Hij heeft den eisch gesteld, dat men hem
als leider zal eerbiedigen of dat hij anders
als zoodanig zal heengaan.
Dat beteekend, dat andere vooraanstaande
figuren zich voortaan aan zijn inzicht en zijn
wil te houden zullen hebben.
Hij wil een beroep doen op de deputaten-
vergadering.
Hoe dat zal afloopen 'f
Niemand behoeft dit te vragen.
Als de »van God gegeven leider«, zooals
hij meer dan eens genoemd werd in dien kring
het woord voert, dan zal een storm van geestdrift
hem van zijne blinde vereerders te heurt vallen
en de andere zullen verslagen worden, ook
al is het recht aan hun kant.
Wij hebben thans geene gelegenheid uit
voerig op deze zaak in te gaan, maar hopen
er binnenkort op terug te komen.
Maar bij ieder zal het gevoel te sterker
zijn, dat we ons dubbel verheugen mogen in
een vrijzinnig ministerie van goeden en krach-
tigen wille, als we thans hebben.
Niet zonder ontroering kan men aan het
gevaar denken van een ministerie-Kuyper of
een ministerie zonder hem, maar onder zijn
invloed, in deze dagen.
Dubbel mogen wij dus de overwinnig der
vrijzinnigen in 1913 zegenen.
Met vertrouwen blijve dan ook het volk
van Nederland om deze regeering geschaard.
Niemand weet, wat ons de toekomst baren zal.
Maar ieder kan weten, dat niemand beter
in staat is mogelijke gevaren te keeren dan
de mannen die thans aan het roer zitten.
DE OORLOG.
Offacieele cammuniqué's.
PARIJS, 19 Juli. (Havas.) Officieel be
richt van hedenmiddag
In België hebben de Duitschers vannacht
de Fransche stellingen bij St, Joris vrij heftig
beschoten. Ook het dorp Boesinghe in Artois
en zijn kerk.
Tegen middernacht hebben de Duitschers
ten W. en ten Z. W. van Souchez over een
front van 1200 meter een aanval gedaan, die
door de Franschen is afgeslagen.
In Argonne is een Duitsche aanval hij
St. Hubert gekeerd.
Het aantal gevangenen, door de Franschen
gemaakt bij het ravijn van Sonvaux, was 2
officieren en 200 man, behoorende tot 3 ver
schillende regimenten.
In liet bosch van Aprémont gevechten met
bommen en granaten, zonder dat de infanterie
in touw kwam.
In den Elzas, bij Manhoue aan de Seille
(zijrivier van de Moezel) en aan den zoom
van het bosch van Aprémont zijn enkele
voorpostengevechten geleverd, waarbij de
Franschen in het voordeel waren.
BERLIJN, 19 Juli. (Wolff.) Officieel be
richt uit het groote hoofdkwartier
In de streek van Souchez zijn na een be
trekkelijk rustigen dag, 's nachts vinnige ge
vechten geleverd. Een aanval der Franschen
op Souchez is afgeslagen en pogingen om ten
Zuiden van Souchez aan te vallen, zijn door
ons vuur verhinderd.
Op het front tusschen de Oise en Argonne
op vele plaatsen levendige artillerie- en mijn-
gevechten. In het Argonnerwoud zwakke
pogingen tot aanval van den vijand.
Op de Maashoogten zijn ten Zuidwesten van
Eparges en bij de Schans van Calonne de ge
vechten met afwisselend geluk voortgezet. Onze
troepen hebben de kleine plaatselijke voor
deden, den 17den bevochten, weder moeten
prijsgeven. Zij hebben 3 officieren en 210
man gevangen genomen.
Bij de landbouwers in België.
Onze correspondent te Sluis meldt ons d.d.
17 Juli
ln Nederland denkt men bij landbouw door
gaans aan groote hoeven. Men kent er zou
niet de kleine boerderijtjes als in Vlaanderen,
de »kortwoonders«, gelijk men ze meestal
noemt, waar de baas harder wroet dan een
arbeider en zijn vrouw naast hem slaaft op
't stukje land. De oogst haalt men binnen op
een kar, door de melkkoeien, bij meer wel-
gestelden door een os of een paard, getrokken.
Maar ik heb de veldvruchten ook wel naar
huis zien brengen op een kruiwagen.
Dat deze boertjes zonder kapitaal veel door
den oorlog lijden, laat zich begrijpen. Met
eenige honderden franken zijn ze soms al uit
den nood. Vooral voor hen hebben een groep
heeren, waaronder we de namen aantreffen
van senator Libbrecht, volksvertegenwoordigers
Maenhout en Vergauwen, Maurice Lippens
(nu gevangen), een comité gesticht, het
»Landbouwcrediet«, afhangende van of aange
sloten bjj machtigere vereenigingen.
Het doel der instelling is, zoo staat in een
brief, naar verscheidene notabelen in Vlaan
deren gestuurd, aan de landbouwers, die zich
ten gevolge van den oorlog tijdelijk in geld
nood bevinden, 't noodige te leenen, ten einde
hun bedrijf voor verval te vrijwaren.
Als hoogste som leent men 600 frank. De
interest is bepaald op 3°/0, maar de boeren
hebben zes jaar om de som terug te geven,
't liefst 100 fr. per jaar.
Het comité zet de notabellen en vooral de
notarissen aan, borg te zijn voor hen, die
hulpe begeeren, want borgstelling is een
vereischte.
Mogen die heeren hun plicht begrijpen
Zeshonderd frank, 't lijkt weinig voor hen,
die op landbouwgebied de groote hoeven ken
nen, maar voor menigen kortwoouder zal die
som een uitkomst zijn, een hulpmiddel in de
nu zoo geweldige worsteling om het bestaan.
Te Gent scheen het op den laatsten markt
dag wel of er oproer dreigde. De boeren ver
kochten hun boter en eieren boven den maxi
mum-prijs en de burgers protesteerden, 't Werd
zoo erg, dat de landbouwers met hun korven
en manden in de herbergen vluchtten of
haastig de stad verlieten. Duitsche politie
agenten handhaafden ten slotte de orde.
Men kent den nieuwen maatregel, waardoor
de gansche oogst in België aangeslagen werd
dientengevolge mogen geen verkoopingen van
veldvruchten meer plaats hebben.
Ook voortdurend wordt vee »geringeld«, dat
is in 't oor van een ring door de Duitschers
voorzien, als een teeken, dat de boer de dieren
niet mag verkoopen, maar ze vetten moet voor
de requisites, die dan naderhand wel zullen
volger-
Bij 't vergelijken der marktstatistieken van
deze maand 1914 en die van Juli 1915 valt
het op, hoe thans de aanvoer van allerlei arti
kelen nauwelijks de helft bedraagt van dien van
verleden jaai.
En nog 't meest te beklagen zijn de boereu
langs de grens, die daar de grillige lyn der af
sluiting soms gescheiden zijn, deze van land,
die van schuren, anderen van weiden.Ik ken
er, die hun paarden en vee uiaar verkochten
en als beklagenswaardige renteniers nu triestig
de toekomst afwachten.
Ze hebben lang gehoopt, ze hebben gerekend
op uitzonderingsmaatregelen, doch alles tever
geefs en met gelatenheid wachten ze nu maar
op betere tijden. Gelukkig, zoo ze 't noodige
daartoe bezitten, al moeten ze dit dan ook
opleven.
Ja treurig is de toestand van veel door den
oorlog getroffenen, in alle standen.
Soms, als ik verder Oostwaarts rijd en 't
kanaal van Ter NeuzenGent passeer, zie ik de
groote aken met levensmiddelen van het Re
lief-fund.
Zoo die er niet waren
Relief!
Maar 't grijpt u toch telkens aan, deze her
innering aan relief* van een volk, dat ge ia
al zijn zwoegen en werken en welstand hebt
gekend. (Telegr.)
TER YEimM H VOLKSBLAD.
Dg Burgemeester der gemeente TBR NEUZEN
maakt bekend, dat Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad zal worden gehouden op
Donderdag den 22 Juli (915, des voormiddags ten
10 ure.
Ter Neuzen, 20 Juli 1915.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZING A
