Van het Oostelijk oorlogstooneel.
öp Zee.
gaug van 't Yserkanaal bestrijkt, 'tligt aan
den weg over St. Pieterskapelle en Gbistel
naar Brugge, heeft, zooals men weet, reeds
een bloedigen naam.
Daar en te Tervate en 't achtergelegen
Stuyvekenskerke, werd wel 't hardnekkigst
geworsteld, zoowel met't geschut als de bajonet,
t Zijn namen, die dikwijls op de doodenlijst
voorkomen.
En nog altyd worden troepen naar de Yser
gezonden. Om dit bevel, naar het front te
gaan, ontstond te Ostende bij Brugge zelfs
ruzie onder de militairen, die beweerden, dat
het hun beurt nog niet was en de anderen,
die volhielden, dat het wel zoo was.
Een drukke troepenbeweging werd ook rond
Rousselaere opgemerkt, daar voor 't Ypersche
tront, vanwaar heden weer gestadig 't kanon
bonkte. Recruten, maar ook andere mannen,
worden geoefend op het schietplein te Lende-
lede bij Kortrijk. Overal 't zelfde nieuws:
zoo hedenmiddig weer «Maandag vertrekken
de soldaten van Moerkerke naar 't front»
Zoo worden de maatregelen genomen voor
een vernieuwden hardnekkigen strijd, nu 't
voorjaar aanbreekt.
Aan 't front in Vlaanderen.
Te Lendelede bij Kortrijk.
Het Ouitsch viiegplein te Gits.
De straatweg
Dixmuiden-Roussefaere.
De ruïnen wan Dixmuiden.
Onze correspondent te Sluis meldt ons d.d.
12 Maart
Als voorbeeld van den toestand aan 't front
in Vlaanderen, kan ik in enkele woorden dien
van Lendelede schetsen.
Lendelede ligt aan de spoorlijn Kortrijk
Rouselaere en was een welvarend dorp met
veel landbouw, en ook eenige nijverheid. Er is
een weverij, maar de Üuitschers hebben de fa
briek ingericht totkoestal. Er stonden
soms tot 600 rundereu. Een tweetal weken ge
leden stonden er 340 koeien, die men wegens
mond- en klauwzeer, (in Vlaanderen zegt men
de muil- en pootplage) op enkele dagen
slachtte
Twintig stuks werden onder 't volk uitge
deeld en de overige naar 't front gestuurd.
Te requieeren valt er bijna niets meer.
Lendelede bezat een kostschool, waar ge
woonlijk 300 meisjes hun opleiding ontvingen.
Deze school alsmede 't klooster en de feest
zaal liggen meestal vol zwaargewonde Duit-
schers, maar er komen ook wei Franschen en
Engelschen. Bij de jongste gevechten rond
Vperen, was de aanvoer weer zeer groot. De
trein bracht er van Kortrijk en Iseghem, autu's
kwamen van Lédeghem. Het volk zag vooral
met; jmedelijden naar eenige Engelschen een
was een oog uit- en een arm afgeschoten, een
ander rechterarm en rechterbeen kwijt, een
derde beide handen enz. 't Waren zwaar ge
wonden, die bij de bestorming van een loop
graaf achtergebleven waren.
Ook ziet men nu en dan gevangenen door
trekken, niet alleen van de verbondenen, maar
ook.van de Duitschers, soldaten, welke
met de handen op den rug geboeid heen ge
leid worden, omdat ze weigerden langer in
de loopgraven te blijven. Zondag voor een"
wenk nog 43.
Hoe het in die loopgraven gesteld moet zijn,
blijkt den dorpelingen wel, als de soldaten
komen rusten. Ze zijn van tot top tot teen met
een laag slijk bedekt. Onder de zieke militaren
te Lendelede kwam typhus en scheurbuik voor.
Er is op 't dorp veel armoede. Kolen ontbre
ken ook. Men velt hoornen en zaagt de stam
men aan stukken. Men strooit er bij 't eerste
branden wat zout op. Dit schijnt een goed mid
del te zijn tegen 't natte hout.
Te Gits, aan de andere zijde van Rousselaere,
is, zooals ik reeds meldde, een flink ingericht
viiegplein van de Duitschers. Men heeft het
aangelegd, een tweetal kilometer achter
tdorp, tusschen 't kasteel van baron Gilles de
l'elichy en het Franciscaner-klooster. De
monniken moesten hun gesticht verlaten, dit
is, zoowel als het kasteel, dat op een heuvel,
den Gitsberg staat, en waarvan men een ver
gezicht heeft door Duitschers betrokken. Het
viiegplein bezit 7 hangars, voor aeroplanen. Er
zijn dan bezine-reservoirs, ammunitiehan-
gars. mitralleurs onder afdakjes in koperen
open buizen in de grond zitten bommen,
welke door draden verbonden zijn en als vuur
pijlen a%eschoten kunnen worden, wanneer
vijandelijke aeroplaneu boven 't plein zweven.
Ik meldde, dat dit plein reeds door aviatenrs
aangevallen werd. Verleden week waren niet
minder dan 7 aeroplanen boven Ingelmunster
in een strijd gewikkeld. Waarschijnlijk was
't vliegtuig, welks daling te Aaltre, ik meldde,
een van die geweest. Een Fransch viel bij
Lendelede, De aviateurs maakten den mutor
onschadelijk.
M-n weet, dat de Duitschers een ander
viiegplein met observatieballon te Gontrode,
tusschen Gent en Aalst bezitten.
Gits zelf ligt buiten 't front, maar alles is
er in gereedheid, om er ingetrokken te worden,
't Gansche achtergebied van 't front is met
loopgraven doorsneden. De eerste verdedi
gingslijn ligt op den straatweg Dixmuiden
StadenRousselaere en vandaar in de richting
naar Meenen.
't Geschut van de verbondenen reikt tot
dien straatweg, want Sleyhage, een gehucht,
dat er op ligt, 5 K.M. van Rousselaere en
waar van ik in Januari reeds de ontruiming
door de burgelijke bevolking meldde, is reeds
zwaar gehavend, evenals 't volgend dorp, Dix-
muidewaarts, het al meer genoemde Staden.
De strijd bij Yperen duurt in alle hevig
heid voort. Gisteren en heden hoorden we
aanhoudend het gebonk der kanonnen van
ginder.
Het gedonder van de 42 cM. kanonnen op
Nieuwpoort, waarvan u 't Fransche commu
niqué spreekt, was hier duidelijk hoorbaar.
Allang had men in Vlaanderen gesproken
over 't vervoer van de 42 centimeters, gelijk
men 't geschut noemt. Maar ieder groot stuk
werd daarvoor aangezien. Ze zijn er dus toch.
Nieuwpoort ligt al bijna in puin.'t Moet waar
schijnlijk geheel verdwijnen.
In den laatsten tijd was vooral Nieuwpoort-
bad,. een half uur van de stad, 't mikpunt van
de Duitschers.
Is het om de groote sluizen te doen, die de
overstrooming der Yserstreek regelen
Nieuwpoort is al bijna gelijk Dixmuiden,
waarvan ik al gisteren een prentbriefkaart ont
ving met 't opschrift«Ruïnen van Dixmui
den». 't Was de Westzijde der Groote Markt.
Van de groote herberg de Concorde,'s Maan
dags de verzamelplaats, de beurs der boeren
van Veurne-Ambacht, ii niet meer over dan'n
hoop puin. Dan de uitgebrande gevels met
grijnzende gaten van een hooge particuliere
woning, er naast het burgemeestershuis, de
populiere herberg «De Botermijn« en een sla
gerwinkel Een type van al Dixmuidens
straten, waar de Duitschers in kelders huizen
en verschanst zijn, maar, immer waakzaam,
want de Belgen handhaven zich nog steeds
aan den overkant van de Yser, tegen de ruï
nen stad.
Wat al drama's zal West-Vlaanderen van
Kortrijk tot de zee nog beleven
Men is in angstige en toch hoopvolle ver
wachting. Tel.
De sappen-oorlog in Champagne
PARIJS, 14 Maart. (Reuter's bijz. dienst.)
(Officieel.) In de omgeving van de boerderij
«Algiers» ten oosten van Reims wordt de
sappen-oorlog nu al reeds eenige maanden
gevoerd. Men legt sappen en contra-sappen
aan weerszijden, totdat het oogenblik gekomen
is om de mijnen tot ontploffing te brengen.
Degeen die daarbij het meest initiatief toont,
is in het voordeel. Onze genisten leverden
onlangs opnieuw een bewijs van hun koel
bloedigheid en technische vaardigheid.
Toen de luisterposten in een vandesapptn
bemerkt hadden, dat de vijandelijke tunnel tot
in hun nabijheid was genaderd, werd de mijn
in gereedheid gebracht en het gat uitgegraven
om onze mijnkamer dieper te leggen, daar
blijkbaar de Duitschers hun mijn lager wilden
aanbrengen.
Terwijl een soldaat aan het boren was zag
hij plotseling zijn werktuig in de leege ruimte
gaan en begreep hij dat hij de Duitsche sappen
bereikt had. Onmiddelijk werden alle lichten
gedoofd en de noodige springstoffen aangebracht
om het mijnenhoofd te laden. Twee genie
officieren gingen met twee man, met de ge
laden revolver in de vuist, in de vijandelijk
tunnel en keerden in ons werk terug, nadat
zij uit het vernemen van gefluister op korten
atstand de zekerheid hadden gekregen, dat de
tunnel aan Duitsche zijde was bezet. Onze
gang werd afgesloten met planken en on
middelijk werd het laden van de mijn begon
nen. Deze arbeid was uit den aard der zaak
zeer vermoeiend. Ten einde 's vijands op
merkzaamheids niet te trekken, werden de
luchtkokers niet gebruikt, zoodat de kaarsen
telkens uitgingen. Toch ontdekten de Duit
schers wat wij deden en onmiddellijk regende
het slagen met houweelen on den bodem van
de Duitsche tunnel. Maar onze mannen gin
gen met verdubbelden ijver voort en voordat
de Duitschers in staat waren iets te doen,
werd onze mijn, geladen met 650 K.G. spring
stof, tot ontploffing gebracht, waardoor de
Duitsche tunnel vernield werdde Duitschers
die er in werkten, stikten.
De verovering
van de hoogvlakte van Valquois.
De verovering, door de Franschen, van de
hoogvlakte van Valquois en de helft van het
dorp van dien naam, in het oosten der Ar-
gonne, na eenige dagen van waDhopigen strijd
verschaft hun een belangrijke stelling, welke
de Duitschers in September bezetten, toen zij
Verdun trachtten te omsingelen.
Het dorp Valquois is gelegen op een dui
zend voet hooge plateau, en de kelders der
huizen, in de rotsen uitgehouwen, beschutten
den vijand tegen artillerievuur. De Duitschers
hadden deze stelling in een ware vesting ver
anderd met onderaardsch ttaversen en sluit-
wegen.
De allerlaatste aanval der Franschen, die
op 17 Februari plaats had, bracht dadelijk
den aard dezer verdedigingswerken aan het
licht, en men bereidde zich grondig voor op
een tweeden aanval, die op 28 Februari werd
ondernomen.
Een hevig vuur van de zware kanonnen
openden den weg voor de Fransche troepen,
die kort daarop het dorp binnenrukten, dat
op een puinhoop geleek. De rotsgewelven der
kelders waren onder het gewicht der zware
granaten bezweken en overal waren diepe en
groote gaten zichtbaar.
De Duitschers ondernamen een tegenaan
val en dreven de Franschen 's middags terug.
Dezen keerden echter reeds een uur later
weder terug, na opnieuw de actie hunner
infanterie met zwaar geschutvuur te hebben
ingeleid, en dreven de Duitschers uit het Zui
delijk deel van het dorp, dat slechts dooreen
enkele straat in tweeën wordt verdeeld.
Twee tegenaanvallen van de Üuitschers, die
versterkingen hadden laten aanrukken, werden
onder bloedige verliezen voor den vijand afge
slagen, maar ten slotte moesten de Franschen,
die voortdurend aan enfileerend vuur hadden
blootgestaan, werder terug.
Gedurende den nacht en den volgenden dag,
werden vier Fransche aanvallen met ernstige
verliezen afgeslagen, maar om 2 uur in den
daarop volgenden morgen verlieten drie Fran
sche regimenten hunne loopgraven en begon
nen de zeer steile, bijna onbegaanbare helling,
die naar het plateau voerde, te beklimmen.
Het was een wanhopige onderneming, mrar de
manschappen waren vast besloten te over
winnen.
Hun krachtsinspanning, die 24 uren aanhield,
had succe3 en de vijanden moesten wel hun
loopgraven prijsgeven en naar het dorp terug
trekken, waar de Franschen des middags voor
de derde maal binnentrokken. Een verbitterd
gevecht van huis tot huis volgde. Vier tegen
aanvallen der Duitschers werden afgeslagen
en ten slotte verkregen de Franschen vasten
voet in de hoofdstraat, die het dorp in twee
helften verdeelt.
Den volgenden nacht mislukten twee aan
vallen der Franschen op het kerkhof, het brand
punt der Duitsche verdediging. Er trad een
rustpoos van 24 uur in, waarna de Duitschers,
na versterkingen te hebben doen aanrukken,
op 3, 4 en 5 Maart opnieuw aanvallen, welke
aanvallen alle onder zeer zware verliezen voor
den vijand werden afgeslagen.
Na dien tijd hernieuwden de Duitschers
hun pogingen niet meer.
Fransche generaals gewond.
Generaal Manoufy, bevelhebber van een
Fransch leger en generaal Vidaret, comman
dant van een der korpsen van dat leger, zijn,
naar Reuter uit Parijs seint, door een kogel
getroffen, terwijl zij door een schietgat de Duit
sche linies opnamen. Men heeft nog niet kun
nen vastellen of de verwondingen van ernsti-
gen aard zijn.
Hun verwondingen moeten, volgens bericht
uit Duitsche bron uit Genève, zeer zwaar
zijn. Manoury verloor aldus de N. R. C. het
linkeroog en zijn ouderkaak werd verbrijzeld,
Villaret kreeg een granaatsplinter in de her
senpan en moet getrepaneerd worden.
Onder »trepaneeren« wordt naar men weet
de operatie bedoeld, waarbij een gat in den
schedel wordt geboord.
Uit Berlijn
We vernamen hoe iemand uit onze omge
ving een brief uit Berlijn ontving op welks
omslag onder de postzegel uit vrees voor de
censuur was geschreven hoe in de hoofstad
van üuitschland reeds drie honger-oproeren
hadden plaats gehad.
En een correspondent van het «Hand»
heeft een schrijven van een voornaam Duitsch
handelshuis aan een Nederlandsch bandels-
vriend gelezen, waarin aangeboden werd, een
zeker artikel, waarvan in Duitscbland de uit
voer verboden is, toch naar Nederland te leve
ren, daar hiervoor wel op medewerking van
de Duitsche regeering kon gerekend worden,
mits de Nederlandsche koopers de tegen waarde
in allerlei artikelen op voedingsgebied voor
mensch en dier wilden leveren.
Voor onderhandelingen te dezer zake werd
verwezen naar een bestuurslid eener machtige
handelsorganisatie, wonende in een der Duitsche
koopmanssteden. Midd. ct.
BERLIJN, 15 Maart. (Wolff) Officieele
mededeeling uit het groote hoofdkwartier van
heden
Het aantal gevangen genomen Russen bij
de gevechten ten N. van het bosch van Augus-
towo is tot 5400 gestegen.
Ten N. en N.O. van Przasnysz hebben de
Russen met een sterke troepenmacht aange
vallen.
Alle aanvallen zijn, met zware verliezen
voor den vijand, mislukt.
Ten Z. van den Weichsel geen verandering.
WEENEN, 15 Maart. (Korr.-Bureau.) Een
oorlogscorrespondent meldt
Met het invallen van den dooi is in Galicië
een krachtig Russisch tegenoffensief aange
vangen, dat de gebeurtenissen aan alle fronten
in de schaduw stelt. Vooral gisteren is het
tot buitengewoon hevige gevechten, in het
bijzonder aan de wegen naar Cisna, Baligrod,
Uszok en Turka en in de streek van Visko,
gekomen. Op dit froDt is dag en nacht gevoch
ten. De Russen brachten steeds weer nieuwe
krachten in de vuurlinie, zoodat aan de
Oostenrijksch-Hongaarsche en Duitsche troepen
in de Karpathen de hoogste eischen werden
gesteld.
Wanneer gezegd kan worden, dat alle
aanvallen der Russen zonder uitzondering
werden afgeslagen en de Russen overal buiten
gewoon zware verliezen leden, dan beteekent
dat de hoogste lof voor de troepen der bond-
genooten. Zij hebben zich in deze week weer
onder de moeilijkste omstandigheden en tegen
een veelvoudige overmacht een ijzeren muur
betoond.
De aanvallen der Russen in Zuidoost-
Galicië zijn eveneens mislukt. Bij Czernowitz
kwam het slechts tot schermutselingen van
de voorposten.
St. PETERSBURG, 14 Maart. (Pet. Tel.-
Ag.) Mededeeling van den groote generalen
staf
Tusschen Njemen en Weichsel wordt de
strijd alleen in de valleien van de Omulew
en de Orzye en in de richting van Przasnyez
langs een front van 50 werst voortgezet. De
pogingen van den vijand om voorwaarts te
dringen werden overal afgeslagen. Onze troe
pen hebben gisteren een tegenaanval onder
nomen en zich van verscheidene dorpen
meester gemaakt. In de andere streken op de
rechteroevers van de Bobr en de Narew en
op den linkeroever van den Weichsel is het
bij geschut- en geweervuur gebleven.
In de Karpathen heerscht een hevige sneeuw
storm. In de streek van den Loupkowpas
hebben wij terrein gewonen en meer dan
600 gevangenen gemaakt, o. w. 14 officieren,
en verder 7 mitrailleurs vermeesterd. Aan
het front Rabbe - Radzeiw—Studenne zetten
de Oostenrijkers hun pogingen om ons front
in te drukken voort, doch zij leden ernstige
verliezen. In de streken van Kozioucka en
Rozanka hebben de Duitschers hun hevige,
onophoudelijke aanvallen op onze stellingen
hernieuwd. Deze aanvallen zij i echter overal
met reusachtige verliezen voor den. In een
tegenaanval maakten wij verscheidene honder
den gevangenen.
In Oost-Galicië hebben wij gemakkelijk
herhaalde aanvallen van den vijand bij Nezwiska
a/d. Djnestr afgeslagen. Bij deze gevechten
is een Oostenrijksch bataljon door onzen
tegenaanval verstrooid.
Een onverhoedsche aanval heeft ons in het
bezit gesteld van de vijandelijke stellingen bij
het dorp Madkowice in de streek van Przemysl,
Een Oostenrijksch bataljon, dat deze stellingen
bezet hield, werd gevangen gemaakt.
Schepen getorpedeerd.
LONDEN, 14 Maart. (Reuter.) De Head
land». «Andalusian«, «Indian Cityen «Adeu-
wen» zijn volgens een mededeeling van de
admiraliteit getorpedeerd door de U. 29. Men
zegt, dat de kapitein van dat vaartuig in
September de «Crescy», »Aboekir« en »Hogue«
heeft getorpedeerd.
Een Duitsche onderzeeër
aan het werk.
LONDEN, 14 Maart. (Reuter's bij z. dienst.)
De «Indian City» is getorpedeerd door een
Duitschen onderzeeër. Het schip werd 13 Maart
's morgens om acht uur aanvallen in het
gezicht van St. Marijs, een der Scilly-eilanden
(ten zuidwesten van Lands End). De onder
zeeboot bleef een uur in de nabijheid een
groote menigte keek van de kust toe. De
onderzeeër belette de equipage niet om in
roeibooten in veiligheid te komen. Twee pa
trouillebooten verlieten ijlings de haven en
stoomden naar de onderzeeboot, die op tien
mijl afstand was. Zij openden het vuur, waarop
de onderzeeër onderdook, om een paar minu
ten later twee mijl meer westwaarts weer op
te duiken. De jacht werd voortgezet, maar de
vijand wist gemakkelijk patrouillebooten te
ontloopen. Daarop bemerkte de onderzeeboot
de «Headland», welk schip spoedig was iuge-
haald. Maar de »Neadlaud« wist met vollen
stoom, zigzag varend, aan den vijand te ont
komen. De onderzeeboot verdween daarop in
westeljjke richting, blijkbaar jachtmakende op
een derde schip.
