Vao liet Oostelijk oorlogstoooeel.
Op het Zuidelijk oorlogstooaeel.
Ik sprak heden een jongen Belg van IC
jaar uit Aerschot, die zjjn vader, moeder,
vier zusters en twee broeders verloren had.
De broeders waren gedood met twee zusters,
de anderen waren weggevoerd, van hen had
hij ondanks vele pogingen uiets meer verno
men. Hij had méde behoord tot de in de
kerk opgeslotenen in de Augustusdagen.
Hij verhaalde van de doodsangsten, die ze
daar hadden doorstaan en de ruwe behande
ling, die ze hadden ondergaan. Hij was nu
naar hier gekomen om te werken in het ar
senaal. Familie had hij hier niet en dus sloot
hij zich maar bij vreemden aan. Hij was ook
een tjjdje in ons land geweest en kon 't daar
best schikken, doch met een groep jongelui
toog hy naar Engeland, en van daar naar
alais. Zoo'n verhaal bevat stof voor heel een
roman.
Men vraagt zich hier en daar in burger
kringen ook wel eens af wanneer het einde
er zal zijn. In zekeren kring, waar men door
gaans nog al goed ingelicht is, zeide men
my: omstreeks Juli zal het wel eindigen. Ik
vrees echter dat de wensch hier de vader van
de gedachte is.
Ik sprak hier dezer dagen ook een beken
de figuur uit de socialistische internationale
beweging. Hij meende dat de grondslag ge
legd was voor tusschenkomst in vredelieven-
den zin door de arbeidersbeweging. Men zou
dat in de komende maand bemerken. Een
krachtige roep om vrede zou in verschillen
de landen door de arbeidersleiders gedaan
worden. Ik ken dien man als iemand, die
gewoon is niet te veel te zeggen, daarom
haal ik hier zijn woord aan. Of het waar zou
zijn?
Te Zeebrugge.
Manoeuvres aan de kust.
Een correspondent te Sluis meldt d.d 28
Febr
Zeebrugge is een fort geworden, wel ver
sterkt, flink bewapend, een fort met kanonnen
en mitrailleuzen, loopgraven en draadversper-
ring, met allerlei werken, die zich tot ver in
den omtrek uitstrekken.
Deen fort als Luik, Antwerpen, Maubeuge,
geen fort als aan den Rijn natuurlijk... maar
dan toch een geducht versterkt fort.
Vier maanden is er aangewerkt geworden.
Villa's werden weggeruimd, te Zeebrugge en te
Heyst, kamers en gangen in de duinen gegra
ven, wegen opgebroken en afgesloten, plat
forms gemetseld.
Nog zijn de Duitschers in den omtrek bezig.
Kanonnen en mitrailleuzen staan onzicht
baar voor de aviteurs opgesteld, als ingegra
ven in 't duin of ingemetseld in den dijk.
»Laat de Eugelschen nu maar komen !c
zegt de Duitsche soldaat met volle overtui
ging. Men kent de lucht-raids, welke ook Zee-
brugge tot doel hadden. De laatste maal, toen
er 41 aroplanen naar de kust vlogen, zijn er
hiervan maar 4 boven Zeebrugge gezien. Men
weet, dat, toen een bom eee electrische tram
trof welke militairen vervoerde, waarvan er
32 gedood en 52 gewond werden.
Gisterenavond werd er weer een geronk
boven zee gehoord. De Duitsche schildwach
ten vuurden dadelijk een pijl af en van Zee
brugge begonnen daarop onmiddelijk de zoek
lichten te werken. De areoplaan werd waar
schijnlijk niet outdekt, want de kanonnen
zwegen.
Met die lichten worden wel eens grapjes
uitgehaald, vertelde men mij. De een of an
dere poetsenmaker zwaait soms een lantaarntje
en geniet als het volk den volgenden morgen
druk redeneert over 't licht van i'tvliegma-
chen« of »de Zeppelin*.
De Duitschers houden nu en dan oefening
te Zeebrugge.
Ze richten hun mitrailleuzen op... een bad-
kaïretje, of schieten een visscherssloepje, dat
ze^een eind in zee gesleept hebben, aan stuk
ken. Zoo hebben we hier al een helsch leven
gehoord kanongebulder, mitrailler geblaf en
geweergeknal, dat waarschijnlijk aan een bom
bardement en hardnekkig gevecht deed geloo-
ven... en sommige menschen, die op de duinen
stonden te kijken, meenden reeds, dat de ver
bondenen Ostende genomen hadden en nu naar
Zeebrugge oprukten. De Duitschers hielden
slechts een oefening.
^Zoo reden en rosten ze verleden week met
15 kanonnen naar 't Hazegraselk stuk was
met fl paarden bespannen.
Er moet zelfs een groote achterwaartsche be
weging gehouden zijn. Een correspondent
meldde uit De Panne aan een Nederlandsch
ad »Door den inlichtingsdienst is men hier
op de hoogte gekomen van eigenaardige ma
noeuvres, die de Duitschers 1.1. Woensdag in
West-België gehouden hebben. Een geheele le-
gei-divisie was in de nabijheid van Brugge ge
concentreerd en is met treinen 's avonds naar
Ostende gevoerd. De divisie heeft, aangevuld
met cavalerie en de gewone bij de divisie be-
hoorende batterijen, van Ostende af een ach-
terwaartsche beweging gemaakt eu is terugge
trokken tot over 't Leopoldskanaal, waarach
ter ze standhield. Hiermede eindigden de ma»
noeuvras. i
Het feit er van kan ik met volle zekerheid
melden, daar het reeds van verschillende zijden
is ingekomen. De Belgische soldaten hopen dit
spel der Duitschere spoedig in werkelijkheid
te mogen veranderen.*
I ot zoover dit bericht. Eigenaardig is het, dat
dienzelfden dag de bezetting van Middelburg
in laanderen, Moerkerke en andere dorpen in
t kustgebied, bevel kregen zich zoo snel moge
lijk voor aftrekken gereed te maken. Het volk
drukte die beweging heel eenvoudig uit door
te zeggen: »De Duitschers stonden Woensdag
op 't vluchten.»
Er kwam natuurlijk tegenbevel't was maar
een manoeuvre. Maar 's anderdaags moesten
tal van diezelfde troepen dan toch vertrekken,
terugkeeren naar 't front.
De Duitschers bewaken Zeebrugge en om
geving natuurlijk gestreng. Ik meldde reeds
vroeger, dat het verkeer langs daar zoo goed
als onmogelijk wordt gemaakt
Nu en dan hangt een kabelballon boven...
de vesting schildwachten staan trouw op hun
observatieposten. Een Taube zweeft dikwijls
boven land en zee.
Thans werkt men meer van dekustafip't
land. Daarvoor werden burgers opgetrom
meld. Deze moeten arbeiden, maar worden be
taald.
Een V laming bekloeg zich over dien dwang
»De burgers voor het werk aangewezen*, zei
hij, hebben eenvoudig te gehoorzamen. En
sommige militairen treden ruw tegen hen op,
als meenden ze slaven onder hun bevel te heb
ben. De betaling geschiedde eerst regelmatig,
maar wordt nu nog al uitgesteld.*
Prins Leopold wan België
aan het front.
De »lndépendepce Beige* meldt, dat de
oudste zoon van koning Albert, prins Leopold
van België, die den titel van hertog van Bra
bant draagt, zich thans aan het front bevindt.
Prins Leopold, die in 1901 te Brussel ge oren
werd, is 14 jaar oud. Zoodra de aanvallen
der Duitschers op de versterkte stelling Ant
werpen begonnen, werd de hertog van Brabant
met zijn jongeren broer, Prins Karei, graaf
van Henegouwen, en zijn zusje, prinses Marie
José, naar Engeland gebracht, waar zij de
gasten waren van lord Curzon, terwijl konin
gin Elisabeth zich bij koning Albert in het
hoofdkwartier in Vlaanderen bevond. Prins
Leopold heeft zijn ouders verzocht wederom
naar het leger te mogen gaan. Zij keurden
dit, na lang aarzelen, goed. Thans is hy weer
in Vlaanderen en heeft met koningin Elisabeth
verscheidene ambulances bezocht. Koning Albert
heeft hem de loopgraven laten zien°en aan
de troepen voorgesteld.
Vreugde te Maldegem. De druk.
Een vraag.
Men schrijft van Vlaamsche zijde aan de Tel.
In veel grensplaatsjes krijgt men tot bezet
ting, maunen, die uit den slag komen en er
weer heen moeten en den rusttijd eens uitvieren.
Zoo te Maldegem. Er heerscht daar vreugde
en lente. In 't huis van den heer V. M.,
vroeger burgemeester, zietjmen door de ramen
de Duitschers gemakkelijk in zetels en canh-
pè's liggen rooken, of ze genieten op de
balcons. »Ziet ge een Duutsman, ge ziet ook
een sigarre», zegt het volk.
Dit is natuurlijk niet erg.
Op 't kasteeltje 1. D over de Markt
de eigenaar is uitgeweken gaat het al
bijzonder lustig toe. Daar klinkt voortdurend
de piano en men verzekert mij van verschil
lende kanten, dat minder gunstig bekende
dames daar de heeren bedienen en 't gebouw
schoon houden.
Wij willen voorzichtig zijn. Maar zou de
overheid, die 't over 't bekende libertinisme
der Belgen had, niet eens een onderzoek wil
len instellen om na te gaan of er nu maar
losse geruchten de ronde doen Want
wie van Maldegem komt, zegt, dat 't daar
op sommige plaatsen schandalig toegaat.
Men verdenke nu de Belgen niet van laf-
en laagheid. Vrouwen, meisjes die vroeger
al hun eer prijs gaven, hebben ook doorgaans
nu geen schaamtegevoel, maar dat er zoo
afkeurend, zoo baatvol zelfs, door 't volk over
gesproken wordt, bewijst wel, dat dit zich
fier en flink houdt. r
Dus geweldOch, die bezette plaatsen
zijn rustig, we weten het wel.
Maar er ligt een druk op.
Een notabele eener gemeente, niet ver van»
de kust, was op reis geweest naar Brussel.
Hij moest zijn paspoort laten afteekenen te
Brugge maar daar de kortste weg niet over.
deze stad leidde, verzuimde hjj het. Na zijn?
terugkeer, werd hjj door militairen weggeleid.;
eertien dagen op water en brood», zei een
vrouw verontwaardigd. Hij ziet er naar
Maar 't ergste is, dat er entwat schuws over
hem ligt. Hij is van zenuwgestel zooveel ver
anderd».
Ja, t is rustig in de bezette plaatsen, maar
I veel menschen -zullen »itf 't zenuwgestel ver
anderd zijn». Dat is door den druk
»Ik ben weg», zei gisteren een man, die
over de grens was gewipt. Hy mocht onder
geleide van soldaten tot aan de grens komen,
om daar kennissen uit Holland te spreken....
Een, twee, drie, hij sprong over de »schei-
dinge» en keek grappig naar de verblufte, nu
tegenover hem maehtelooze militairen.
»Als ge in Holland komt, herademt gjj»,
zei mij een ander.
iocb keeren veel uitgewekenen terug,
t Duurt zoo lang, men kan niet altijd in
den vreemde blijven. En dan de dreigende be-
lasting
Maar altijd weer ik schreef't reeds meer
maar na maanden is 't nog zoo treft u de
onverstoorbare hoop dat de Duitschers zullen
vertrekken.
Zoo hebben de militairen met planken eenige
bruggen over 't Noordelijke kanaal hersteld,
waarschijnlijk om de opgevorderde waren
naar Brugge te voeren. Doch toen ik een
vrouw naar de reden vroeg, antwoordde ze
heel gewoon
»Dat is om rap te kunnen vluchten van
eigen* (natuurlijk).
Maar die geduehte versterkingen te en om
Zeebrugge, al dat graven in 't land en langs
de kanalen
»Zouden we waarachtelijk ook hier nog den
vollen oorlogo krijgen vraagt men me°dik-
wijls.
En wie zal die vraag beantwoorden Ze rijst
telkens bij u op, als ge 't kanon van 't WeS'
telijk kustgebied hoort, zooals gisteren en he
den f Is daar een dood punt*, zei me een
Duitsch militair. Maar 't voorjaar breekt nu
aan, en men zal zich toch moeten losworstelon
uit T slijk en 't water van de Yser, uit 't beem
van de Ypersche heuvelen. En dan
s Drie wagons dooden zijn er hier bij de
kust gekomen en begraven tusschen Duin-
berghe en Knocke in den dune*, verzekerden me
gevluchte bewoners der kust.
»ls het waar?* Ik beken oprecht, dat ik
het niet weet. Maar zal de dood hier strijders
vellen, hier in den vroeger eenzaamsten hoek
van Vlaanderen, bij de drie groote hoeven en
wijden boomgaard van 't Hazegras, bij die nog
zoo vreedzame school van »'t Kalf* bij Siska'1
eigenaardige wafelbakkerij, bij de haven welke
nooit tot bloei kon geraken
Die vraag houdt velen bezig, wekt heel wat
onrust, maar dwingt tot gelaten wachten.
St. PETERSBURG, 27 Febr. (P. T. A.)
Officieel bericht van den grooten generaal staf:
In den loop van den 26sten dezer schjjnen
de Duitschers op het grootste deel van' het
geheele front tot het defensief te zijn over
gegaan.
Op den linkeroever van de Njemen zijn op
de wegen van Symno en Sorey gevechten
geleverd, als gevolg van den opmarsch van
onze voorposten.
Ten noorden van Grodno heeft de strijd
zich bepaald tot een hevig vuurgevecht.
In het dorp Tsjarnevo is een Duitsch batal
jon met sappeurs opgerukt naar het dal van
de Bobr. Onze artillerie liet den vijand zijn
gang gaan totdat een deel der kolonne op
den door ons bezetten oever kwam, en opende
toen het vuur. Verreweg het grootste deel
der Duitschers is gesneuveld, de overlevenden,
5 officieren en eenige tientallen soldaten, zijn
gevangen genomen.
De artillerie van Ossoviec beantwoordt met
namen wjj den Duitschers zes kanonnen af
en maakten verscheiden honderden gevangenen.
Deze hoogte alsmede die naar den kant van
liet dorp Kelbaski waren op den avond van
den 27sten in ons bezit gebleven.
Het artilleriegevecht om Ossewiec duurt
voort.
In den nacht van den 27sten Februari heeft
de vyand, na versterkingen te hebben aange
voerd Przasnysz hernomen den heelen daar-
opvolgenden dag werd hardnekkig gevochten
om het bezit van deze stad, die wij in den
avond van den 27sten hernamen. Een groot
aantal van de verdedigers werd gevangen we-
nomen het juiste getal is nog niet bekend.
Up andere gevechtstereinen van den slag bij
I rzasnysz hebben wij mede belangrijken voort-
ëau& gemaakt. Op verschillende plaatsen liet
de vijand zijn proviandwagens en gewonden
in den^ steek. Onze troepen spannen zich
dapper in om het verkregen voordeel te ont
wikkelen, trots den hardnekkigen tegenstand
van den vijand en de vermoeienis.
Het totaal aantal gevangenen, dat den 27sten
reeds achter het front is doorgezonden, bedraagt
08 officieren en 5400 soldaten.
Links van den Weichsel en aan de Duna-
jec geen verandering.
lu^ Oost-Galicië vorderen onze troepen in
het ."scetscedal en hebben wij den Oostenrijkers
op het front JassinovecRosniatow een ge
voelige nederlaag toegebracht. Wij voerden
een aanval uit door een dicht bosch. Onze
regimenten moesten zich met de bajouet een
weg banen, zonder hulp van de artillerie.
In dit boschgevecht hebben wij 400 gevan
genen gemaakt en 9 machinegeweren geno
men.
BERLIJN, 28 Febr. (Wolff.) Heden wordt
uit het groote hoofdkwartier officieel het vol- I
gende gemeld
Gisteren waren nieuwe Russische strijd
krachten uit Grodno opgetrokken. Ons tegen
offensief wierp hen in de voorste verdedigings-
werden der vest.ng terug 1800 gevangenen
Dieven in onze handen.
Ten Noordwesten van Ostrolenka aan de
Omulew is een vijandelijke aanval afgesla
gen. s
Voor vijandelijke strijdkrachten, die in de
meerderheid waren, en uit het Zuiden en het
Oosten tegen Przasnysz optrokken, zyn onze
troepen uit den weg gegaan naar de streek
ten Noorden en ten Westen van deze stad.
len Zuiden van den Weichsel niets nieuws.
succes de zware batterijen /die de vesting be
schieten. Daaronder zijn mortieren van elfen
twaalf duim.
Ons offensief bij Prasnyez wordt kracht
voortgezet. Wij hebben de" stad Prasnyez op
de Duitschers heroverd.
De terugtocht der Duitschers strekt zich
over een steeds grooter wordend front uit en
neemt op verschillende plaatsen het karakter
aan van een wanordelijke vlucht.
Het reeds vastgestelae aantal krijgsgevan
genen is 40 officieren en 3600 manschappen.
Er komen steeds nieuwe krijgsgevangenen by.
Onze kavallene neemt deel aan de vervol
ging der Duitschers.
Op den linkeroever van den Weichsel, aan
de Üunajec en in de Karpathen is de toestand
onveranderd.
In Oost-Galicië en in de streek van Rozniatof
hebben wij hardnekkige aanvallen der Oosten
rijkers afgeslagen en er in de laatste dagen
19 officieren en 1593 manschappen krijgsge
vangen gemaakt en 5 mitrailleurs genomen.
ST. PETERSBURG, 28 Febr. (P. T. A.)
Mededeeling van den grooten generalen staf:
Op den linkeroever van de Njemen, ten
Noorden van Grodno, wordt het krijgebedrijf
heviger en is het een eind buiten de verster
kingen gebracht. Onze tegenaanvallen worden
door het vuur van de forten ondersteund De
hoogten en dorpen zijn afwisseld in Duitsche
en Russische handen.
By de bestorming van de hoogte 100,3
De slag van Ppasnysz.
PETROGRAD, 28 Febr. (P. T. A.) Toen
de slag bij Prasnysz het hevigst woedde be
richtten de Duitschers reeds omtrent een
schitterend succes en deelden zy mede, dat
zij een groote buit en talrijke krijgsgevan
genen hadden gemaakt.
Wij weten echter, dat feitelijk toen onze
troepen in het begin van het gevecht een
algemeene terugtrekkende beweging maakten,
slechts een handvol dapperen achter bleven!
die aanvankelijk de toegangen tot de stad
verdedigden en ten slotte heldhaftig vochten
in. de stiaten van de stad en hun leven en
vrijheid duur verkochten.
De kracht van den tegenstand dier dappe
ren blijkt uit het Duitsche communiqué,
waarin wordt gezegd, dat de slag by Pras
nysz buitengewoon hevig was, dat de stad
tot een vesting was gemaakt, ofschoon er
slechts gewone loopgraven lagen.
Thans hebben onze troepen door hun ze
gevierenden opmarsch sedert 24 Februari aan
de Duitschers een welverdiende les gegeven
voor hun onjuist communiqué betreffende den
slag bij Prasnysz.
De beschieting
van de Dardanellen-forten.
LONDEN, 27 Febr. (Reuter) De admirali
teit deelt mede dat by het hernieuwde bom
bardement op 25 dezer der Dardanellenforten,
vier forten bij den ingang door het Fransch-
Engelsche smaldeel tot zwijgen zjjn gebracht.
Daarop zijn vier mijlen van de zeeengte van
mijnen gezuiverd. Den 26sten zijn drie Engel
sche slagschepen de zeeengte binnengevaren en
hebben het fort Dardanus beschoten.
Landingstroepen zijn bij Koem Kaleb tn
Seddil Buhr aan land gegaan en hebben de
vernieling voltooid. De kanonnen in de forten
aan den ingang zjjn ook vernield. De krygs-
verrichtingen worden voortgezet. Onze verliezen
bedragen: vier man gesneuveld, acht gewond.
LONDEN, 27 Febr. (Reuter Part.) Do
admiraliteit maakt bekend, dat de ingang der
Dardanellen verdedigd werd door de vier voor
naamste forten, de batterij op Kaap Helles,
de forten van Seddil-bahr, Orkhanieh en Koem-
Kaleh. Daar het weder was opgeklaard is
Donderdagochtend, alhoewel de wind uit't Zuid
westen woei, de aanval op bovengenoemde
forten hervat.
De Queen Elisabeth, Agamemnon, irresistible
en Gaulois beschoten de forten langdurig met
