Van het Oostelijk oorlogstooneel.
Anseele, de socialistische schepen. Een heele
legende is omtrent zijn persoon ontstaan. In
hem herleeft het typevder oude gemeentenaren,
die geen blad voor den mond namen en door
kordate flinkheid den eerbied van vriend en
vijand weten af te dwingen.
Van al de verhaaltjes rondom Anseele zijn
er vele die uitsluitend legendarisch zijn ieder
folklovist weet echter, dat een legende doorgaans
nooit eenigen grond van waarheid mist. Zoo
zou Anseele de volksvriend, zich eens boos
hebben gemaakt als de rekwisities hem te
bar werden, en met een bof op de tafel hebben
verklaard (er was sprake van levensmiddelen)
»dit is voor ons, en dat is voor ulder (voor u).«
Anseele is zeer zeker even koen als driftig,
maar hij mist ook geen diplomatenhandigbeid,
en zoo weet hij menigmaal te bereiken, dat
het goed recht der Gentsche bevolking (hoofd
zakelijk arbeidersbevolking) ongeschonden
blijft.
Voort 't overige is het leven te Gent eerder
dragelijk. Jammer dat men er weinig nieuws
uit het buitenland verneemtachtereenvolgens
werden er twee voorname Hollandsche cou
ranten, die 't in 't oog van den veroveraar
zouden verdorven hebben, verboden mis
schien ook maar tijdelijk
Er is tamelijk veel leven in de stad. Na
tuurlijk vooral vanwege de talrijke Duitsche
soldaten. De koffiehuizen blijven open tot
10 uur (Belgische tijd), en men kan veel later
ongehinderd over de straat loopen*) Een
»bekendmaking«, die dezer dagen werd uitge-
plakt vermeldt, dat men op het Etappenge-
bied, waar Gent toe behoort, van 6 uur
's morgens tot 6 uur 's avonds vrij kan reizen.
Den 22en dezer werd ook afgekondigd, dat
voortaan ook te Gent, evenals in 't Walenland,
waar Belgische postbeambten aan 't werk
zouden zijn, de post aan huis zou bezorgd
worden, n.l. door de zorgen van de Gentsche
burgerpolitie. De brieven moeten echter on
gesloten in 't postkantoor besteld worden.
Dat o a. professoren Pirenne, Paul Fredericq
en Vercouilie, mitsgaders andere en verschillen
de industrieelen, als gijzelaars fungeeren (met
ploegen van vijftien moeten zij bij beurten in
een privaathuis der Veldstraat vergaderen*)
zal u wellicht reeds bekend zijn.
Hard' zal het lot der gijzelaars wel niet zijn,
toch vindt menig hooggeleerde voorzeker, dat
hij zijn tijd nuttiger achter zijn leerstoel of
in zijn studeervertrek kon besteden. »Das
ist» waarschijnlijk »der Krieg
Duitsche verliezen.
De correspondent van de Times te Peters
burg schat de verliezen van de Duitachers sinds
de hervatting van hun offensief in Polen
(11 November) op 220,000 man. Zooals ge
meld veronderstelt men, dat de 6 legerkorp
sen, die aan het Duitsche front in Polen
moeten zijn onttrokken, hetzij naar de Kar-
pathen, hetzij naar Frankrijk zijn gezonden
Een derde veronderstelling is, dat ze de
bedreiging van de Russen in de Duitsche
flank van den overkant van den Beneden-
Weichsel uit, zullen te keer gaan.
Het offensief van de Duitschers aan Bzura i
en Rawka, zegt de Times, is van dien aard,
dat men mag veronderstellen, dat zij het niet
in hoofdzaak op deze streek hebben gemunt
maar over eenigen tijd met iets nieuws voor
den dag zullen komen.
De Belgische Prinsessen.
Onder het hoofdje Ds Belgische prinsessen»
schrijft de Vingtième Siècle: Prinses-Char-
lotte, de ongelukkige echtgenoote van wijlen
keiler Maximüiaan, heeft haar kasteel Brnchons
bij Laeken, dat door Duitschers is ontzien, niet
verlaten. De Oostenrijksche vlag is er na den
intocht der Duitschers in Brussel geheschen,
daar de prinses door haar huwelijk Oostenrijksch
onderdaan is geworden.
Prinses Stetanie verpleegt gewondeD in een
Hongaarsche ambulance. Haar echtgenoot, graaf
Lonyay vecht tegen de Russen.
Prinses Clémentine en haar echtgenoot, Prins
Napoleon, vertoeven in Engeland en Prinses
Louise te Parijs.
Rafaël Verhulst, de bekende Vlaamsche
letterkundige, heeft »ter herinnering aan de
Octoberdagen van 1914« het volgende
gedicht gemaakt
Aan Holland.
O Land o Dierbaar Land
Door stam en taal sinds eeuwen
Zoo nauw aan ons verwant
En dat als wij, de Leeuwen
In uw blazoenen draagt
Ontvang den groet van Vlaanderens Maagd
O Maagd o Vlaanderens Maagd
Zoo schoon nog pas geleden,
En die nu jammer klaagt
Op asch en puin van steden.
Nu steden van den Dood,
Hoe zien uw stroomen allen rood.
s>Een goed zalig Nieuwjaars, wenscht men
elkaar in Vlaanderen.
En 't mag wonderlijk schijnen, maar dat
kanongebulder heeft de gedrukte oudejaars-
stemming weggenomen en nieuwe hoop ge
bracht.
Is of men dezen morgen weer nieuwen
moed vat,' en overtuigd is: 1915 brengt ons
de bevrijding.
Den ganschen dag hoorden we de stem van
de Yser. De Belgen en hun verbondenen wor
stelen voort om den weg naar Westende.
Op Nieuwjaarsavond was het aan Brugge's
station weer somber. Met dof gerommel reden
treinen binnen en de weinige voorbijgangers
op 't plein of op de Vrijdagmarkt, of wij mij
merend langs 't altijd indrukwekkend Minne
water wandelde, en de vrouwtjes op 't Be
gijnhof, daar dicht bij de spoorlijn, ze wisten
dat er in die wagens weer brijzelde en ge
wonde mannen lagen, heden aan de Yser ge
troffen.
Aan de grens zelf werd Nieuwjaar in stilte
gevierd door de Duitsche soldaten. Die aan
de stroobrug bij Maldegem, waren zelfs nij
dig. Toen menschen 't kanaal naderden om
dorpsgenooten aan den overkant een sgoed
zalig Nieuwjaar* toe te roepen, werden ze
kwaad door de millitiaren teruggejaagd.
Vlaanderen blijft voorloopig nog onder het
militarisme der Duitschers.
'k Hoorde hiervan nog een staaltje uit
Brugge. Een burger komt haastig om den hoek
van een straat en botst tegeneen offi
cier. Hij werd aangehouden naar den Koman-
datur geleid en tot vier dagen opsluiting ver
oordeeld
Ja zulke zeden kende men vroeger in Bel
gië niet. Tel.
Qp de Belgische kust.
Te Zeebrugge.
De bijzondere correspondent van de Tel. te
Sluis schrijft d.d. 3 Jan.
Door regen en slijk fietste ik heden, Zater
dagnamiddag, naar 't Zwijn... Dichtbij bulder
de 't geschut. Dat was op Zeebrugge, er viel
niet aan te twijfelen.
Het was dus wel op Oudejaarsdag, toen een
Eugelsche kruiser een vijftal schoten op Zee
brugge loste, een »tot weerziens* in 1915 ge
weest.
En lang hebben de Britten hun bezoek niet
uitgesteld, want dat bulderen, dat knallen, al
dat geweld, het was werkelijk om Zeebrugge
te doen.
Gisteren op Nieuwjaarsdag al, waren drie
Engelsche schepen in 't zicht geweest. Ze
hielden zich echter rustig, maar bedierven toch
heel wat Nieuwjaarspret, want de Duitschers
moesten dubbel wachthouden om op elke ver
rassing bereid te zjjn.
's Avonds stak een geweldige wind op, die
den ganschen nacht stormde en ook Zaterdag
morgen nog hevig over zee, duinen en polder
gierde.
Maar na den noen werd 't kalmer.
En toen lieten de Engelschen wel hooren,
dat ze er waren, doch de Duitschers antwoordde
ook flink.
Niet zonder reden hebben ze zich te Zee
brugge voorbereid op actie uit zee, zooals we
menigmaal meldden.
Onze observatiepost voor de kust is tegen
woordig 't Zwijn, de afgelegen, verlaten in
ham der Noordzee, of liever de reeks killen,
kreeken en eilandjes, waar er toch wel, mits
men geen onverwacht voetpad en geen vet
slijk ontziet, een weg is naar 't Belgisch strand-
gebied, dat gewoonlijk voor een deel onbewaakt
blijft. De schildwachten staan veel verder in
't duin. Nu en dan komt er wel eens een
aangewandeld, maar die is doorgaans wat
schuchter, niet juist wetend, waar België ein
digt en Nederland begint. Zeker, ginds, ver
oj> de vlakte, staat een paal, doch de tweede
is sinds lang in 't zand verdwenen en met één
grenspaal kunt ge moeilijk, al is 't dan ook
maar een denkbeeldige lijn trekken.
Dezen namiddag echter, was België een
heel eindje vrij, want een doodskop huzaar
ik meldde u de aanwezigheid van derge
lijke ruiters te knokke was vierklauws
't strand komen stormen en had de man
schappen elders overgebracht.
De militairen kropen op handen en voeten
achter 't duin en vereenigden zich op één
punt.
Eerlijk gesproken, welke beteekenis we aan
de actie op Zeebrugge moeten hechten, weten
we nu nog niet.
Ziehier, wat er gebeurd is.
Drie Engelsche kruisers opende het vuur
't Duitsche geschut antwoorden. Dit gebulder
duurde van drie tot bij vieren.
Toen naderde een kleine boot de haven
muur. Dan hoorde we het geratel van mi-
tralleuses, fusillades en 't gerammel van snel-
vuurkanounen. Een aantal dezer laatste kleine
stukjes staan te Zeebrugge op den muur.
't Geschut uit zee hield eveneens aan, maar
met langer tusschenpoozen.
Dit oorlogs-concert duurde tot bij vijven.
Er was dan geen vaartuig meer te onder
scheiden, want snel viel den avond.
Er kwam stilte
Ik bleef nog eenigen tijd op 't duin om
na te gaan of er ook brand op Zeebrugge
woedde. Dit was niet 't geval. Wel zag ik
vuurseinen te Knokke.
Hebben de Engelsche nu den weerstand
aan deze zeehaven willen beproeven Deze
veronderstelling ligt voor de hand. Of hebben
zij nieuwe mijnen gelegd
O, zeker, de menschen, die in groepjes op
de duinen stonden, waren dadelijk met hun
verklaring gereed.
Ziet ge 't wel, dat 't waar is, wat we
gisteren hoorden, dat Ostende door de ge
allieerden genomen is? klonk het. Eu nu ruk
ken ze op Zeebrugge aan.
Daarvan is natuurlijk geen sprake. De weg
Westende-Zeebrugge zal moeielijker zijn.
Dat is 't ongeduldig beiden en en de vu
rige hoop, die spreekt.
We zullen allicht (vlug) naar huis mo
gen...
Dan zal 't feest zijn!
Dat ze nu eens doorwerkten!
Ze gaan de kust kuischen, de Engels
mans. 't Is nu gemeend
Dit alles was illistratie bij 't gebeurde.
Maar dit konden we weer vaststellen: de
hoop rijst, de hoop is groot.
En de Belgen willen hun weergalooze kust
offeren voor de verlossing!
't Was weer stil geworden. De schildwach
ten staan op hun posten. Ik keer weer van
een laat tochtje naar de grens terug. De
maan belicht Vlaanderen, duin en zee...
Meer nieuws kunnen we welicht morgen
weten... Nu is het nog te helder om de
Duitsche schildwachten te verschalken. Maar
zeker zullen er weer kustbewoners vluchten
naar 't veilige Nederland.
Te Gent.
Men schrijft uit Vlaanderen
Dat de nood te Gent thans »schrikbarend«
zou zijn, moet overdreven heeten. Er is
armoede, zeer zeker honger wordt er echter
nog niet geleden dit kan alleen hooge uit
zondering wezen. De bemiddelingen van
burgemeester Braun en van schepen Anseele
hebben tot een naar omstandigheden redelijke
regeling geleid. Door een comité van ver
mogenden, dat zich het Groene Kruis noemt
(la Croix Verte), wordt dagelijks in den
Nederlandschen Schouwburg een voedzaam
middagmaal verschaft, dat bestaat uit soep,
vleesch en aardappelen, tegen den geringen
prijs van 35 centimes. Niet alleen behoeftigen,
ook personen uit den middenstand, die in
gewone tijden haast welstellend mochten ge
noemd worden, maken er wel gebruik van.
De stad laat werken aan nieuwe darsen,
ieder ploeg dagelijks vijf a zes uren, tegen
matig loon, wat toch den nood helpt lenigen.
Een belangrijk aantal gefortuneerden zijn
te Gent gebleven, al zijn er ook vele uitge
wekenen. In de werkhuizen van de bekende
vlasspinnerij »La Lys* wordt gewerkt. Van
de meeste huizen die verlaten zijn, worden de
voornaamste tot kantoren of woonhuizen voor
Duitsche autoriteiten ingericht. Wie terug
keert en zijn huis bezet vindt, n.oet elders
een onderdak zoeken. Het mooie gebouw van
de Club des Nobles op den Kouter is bezet.
Het Palace Hotel is in een ziekenhuis her
schapen. Door een groot kachelfabrikant
werden honderden kachels voor het front ge
leverd, wat aanleiding gaf tot het bericht,
dat er heelemaal geen kachels meer te krijgen
zijn.
De Duitsche bezetting te Gent dagteekent
van Maandag 13 October de vroegere kom-
mandaut generaal Junk, is sedert eenigen tijd
vervangen door von Seckendorff. Een oorlogs
schatting is niet opgelegd geworden Alleen
moet de stad het leger onderhouden het ge
tal Duitsche soldaten verschilt natuurlijk met
den dag. Bovendien heeft de provincie haar
deel op te brengen in de krijgsscbatting van
480 millioen, waar ieder der negen provinciën
zijn deel in te betalen heeft. In de provinciale
raadszitting, die onlangs werd gehouden, heeft
deze zaak aan de orde gestaan, en, naar ver
luidt, is die ook door t.usschenkomst van een
financieele instelling geregeld.
De stad heeft ook pas een boete van 100,000
Mk. (waarvan 20,000 in goud) moeten betalen
wegens het breken van een telefoondraad,
waar de gemeente aansprakelijk voor gesteld
is. De stad heft nu ook een belasting op de
ongetrouwde burgers, en wel ongeveer als
volgtburgers van 27 tot 30 jaar betalen ca.
5 frs., die van 30 tot 40 ca. 10 frs., die van
40 tot 50, 15 tot 20 francs. Er zijn verder
opcentimes al naar de waarde van het bewoonde
huis. Met de belasting op de celibataires
heeft men vooral de kloosters willen treffen
sommige betalen een gezamenlijk bedrag van
200 a 300 francs.
De populairste man van Gent is Edward
De kinema's lokken vele bezoekers die
van Vooruit wel 't meest (de plaatsen ad 25
centimes en 15 centimes) verder zijn nog
open de Cinéma Pathé, de Cinema des families,
Oud-Gent, de Volks-cin ema enz.
Een Fransche luchtbalion in
Öuitschland neergekomen.
FRANKFURT a/d. MAIN, 1 Jan. (Wolff.)
De Frankfurter Zeitung verneemt uit Koblentz
Gisterenavond is op het terrein van de mijn
Idylle bij Kruft een Fransche bestuurbare
luchtballon gedaald. Op de plaats van de
landing vond men Fransche kaarten en instru
menten, een signaalhoorn, een Duitsche en
een Fransche vlag. Militairen hebben den
ballon op een wagon geladen, die naar Koblentz
gezonden is. De luchtballon was ongeveer
18 tot 20 M. lang en had een doorsnede van
45 M. Een schuitje zat er niet aan.
Duitsche versterkingen.
Versche Duitsche reserve-troepen worden
nog voortdurend naar België gezonden Voor
enkele dagen zijn er nog een groot aantal
t3 Brussel aangekomen. Hun uitrusting en
wapens waren van het allernieuwste model,
doch de mannen waren meestendeels om en
bij den vijftigjarigen leeftijd. In Vlaanderen
worden de versterkings- en verdedigingsmid
delen nog steeds verbeterd en vermeerderd.
Uit Brugge verneem ik, dat aldaar aller
lei maatregelen genomen zijn om de verken
ningen der vliegers te verhinderen. Op den
Haltetoren zijn reeds zeven mitrailleurs ge
plaatst, alsook op andere hooge punten der
stad. De vliegstations en Zeppelin-bergplaat
sen der Duitschers worden voortdurend uit
gebreid. Het luchtschip, dat z:ch te Etterbeek
op het Manauwerplein bevond, werd naar
eene andere landings, n. 1. naar Berchem St.
Agathe gebracht, waar een nieuwe loods
vau metselwerk en beton er voor vervaardigd
werd. Volgens een laatste bericht zouden
zich ie Zeebrugge ook een luchtschip en
verscheidene watervliegtuigen bevinden. Tot
deze ^miaatregelen en verplaatsingen zijn de
Duitschers overgegaan wegens het aanhou
dend achtervolgen en bombardeeren door de
de vijandelijke vliegers.
Een ingenieur van den waterstaat heeft een
drietal weken gevangenisstraf gekregen om
dat hij aan de Kommandantur te Brugge het
plan der waterbewegingen en overstroomin
gen rondom Brugge niet wilde uitleveren.
Twaalf veldbakkerijen werden deze week
uit Brugge naar het front gezonden.
Een volk, 't is God geklaagd,
Een volk van heil en zegen
Door vuur en staal verjaagd
Het vliedt langs al de wegen,
De drommen golven voort,
Langs al de wegen naar het Noord
O Grens o Veiligheid
Door duizend zachte handen
Wordt ons een haard bereid.
O Dapp're Nederlanden.
Als grondgebied maar kleen,
Als zielegrootheid gansch alleen
Wie was voorheen zoo koen,
't Was als de volken zwegen,
Niet één bewoog, maar toen
Gingt Gij den Grijsaard tegen
Naar 't Afrikaansche strand
't Blijft ook een daad, uw »Gelderland«
Ons meer dan ooit verwant,
O Holland want wij geven,
U 't hart van Belgenland.
Ons Vaderland zal leven
De Leeuw die niet versaagt
Ontvang dien eed van Vlaanderens Maagd.
De Antwerpsche toonkunstenaar, A. Stordiau,
heeft deze woorden van den Wlaamschen
dichter op muziek gebracht.
PETERSBURG, 4 Jan. (Telegraaf-Agent
schap.) Het communiqué van den grooten
generalen staf luidt
Over het geheele front op den linkeroever
van de Weichsel heeft een hevig artilleriege
vecht plaats.
Een poging der Duitschers, om op zekere
punten in de streek van de Bzura voorwaarts
te dringen bleef zonder succes.
In den nacht van den 2en Januari ontdek
ten wij, dat de Duitschere in de streek Koz-
loff-Biskoupi over de Bzura waren getrokken.
Daar wij den vijand bespied hadden bij een
concentratie van verschillende strijdkrachten,
omsingelde een van onze roemrijkste regimenten
de Duitschers, viel hen met de bajonet aan
en doodden in een gevecht van man tegen
man, zonder een enkel schot te lossen, ver
scheidene henderden manschappen. Slechts
wisten hier en daar eenige manschappen zich
het leven te redden door zich gevangen te
geven.
Tegen den middag, op den 2en Jan., viel
een Duitsche infanteriebrigade onze stelling
