Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
Nieuwjaar.
No. 2536.
Vrijdag 1 Januari 1915.
28e Jaargang
UIT QN2E OMGEVING.
Huogwatergetij te Ter Neuzen.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met o regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsiuimte-
Redactie-adresNoordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterd a g jn O r g e n by den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Ook thans zijn wij weder aan het einde van
een' tijdkring gekomen.
St.-Sylvester is weer daar. Ieder jaar te
midden van des levens rusteloos gewoel gunt
de mensch zich eene spanne rust, om te over
denken, wat het afgeloopen jaar aan lief en
leed bracht.
Het laatste zevental dagen des jaars, het
wordt zoo ernstig, zoo liefelijk en weldadig
tevens, ingezet door het luiden der Kerstklok
ken, die herinneringen wakker roepen aan
vroegere Kerstmissen, ook bij hen, die anders
mochten leeren denken en voelen, dan ze het
in hunne prilste jaren deden.
De laatste avond des jaars, Oudejaarsavond,
besluit waardig deze reeks. Het is een avond,
dat ieder in gezelschap van anderen herdenkt,
wat het jaar, dat welhaast voorbij is, in zijnen
schoot verborg, of, eenzame in het leven,
overstelpt hem de herinnering aan wat voor
bij ging-.
Ieder jaar is de ouderjaarsavond eene stonde,
eene plechtige stonde, rijk aan overdenkings-
stof.
Al het droeve en het blijde, geluk en on
geluk gaan aan onzen geest voorbij.
We herinneren met dankbaarheid wat ons
verheugde, met weemoed, wat ons smartte.
We wijden een oogenblik aan de-dierbaren,
die van ons gingen en we troosten ons in
het bezit van hen, die bleven en met ons
aanzitten, of vér van ons verwijderd, niet ver
geten worden.
We spreken over het groote gebeuren op
het wereldtooneel, eD weten uit onze omgeving
ook het kleinste ons voor den geest te roe
pen.
Wie zou den oudejaarsavond en zijne her
inneringen, ze mogen nóg zoo smartelijk zijn,
willen missen
Als wij ons thans nederzetten om heel in
het kort een overzicht te geven over het jaar
1914, dan is het niet zonder weerzin, dat wij
een terugblik werpen op wat het welhaast
afgesloten tijdperk ons bracht.
Iedere dag en ieder jaar hebben hun eigen
leed.
Geen nieuwjaarswensch leidden wij reeds
sedert jaren in, of we hadden te wijzen op
wereldrampen, op droef gebeuren, dat mede
gevoel wekte op het gansche wereldrond.
Maar daarnaast kon ook telkens gewezen
worden op heerlijke daden van zelfopoffering,
op uitvindingen en ontdekkingen, die eene
eere voor de menschheid waren, op bewijzen
van naastenliefde, op veel, dat het leven schoo
ner en gelukkiger kon maken.
Ook oorlogen en opstanden helaas, hadden
de drie vervlogene jaren ons gebracht.
De Balkanoorlogen leerden ieder die een
nieuwsblad las (en wie kan dat tegenwoordig
niet?), dat er nog staten waren, die een geschil
beslechtten op eene wijze, die niet strookt met
de beschaving, die we deelachtig geworden
waren.
Schril, in tegenstelling [met het werkelijk
gebeuren, hebben reeds eenige malen de Kerst
klokken geluid.
Maar zoo schril, zoo hartverscheurend als
het gelui geklonken heeft bij de herdenking van
Christus' geboorte in het jaar 1914, is het
nimmer te voren geweest.
Zoodra wrj de balans opmaken van het
welhaast vervlogen jaar, neen, ook voordat
wij ods tot herdenken zetten overzien we,
ook zonder het te willen, een zee van jammer
en ellende.
Een berg van smart, van onmenschelijkheid,
rijst voor ons op en belemmert het uitzicht
over het goede, dat ook dit jaar ons in het
begin nog bracht.
Europa in vuur en vlam sommigen
hebben het gevreesd, velen op beter gehoopt
verreweg de meesten het nimmer vermoed.
En nu geen stad of dorp, geen gehucht
of eenzame hoeve, of ieder weet het, ieder ver
neemt het, dat het geen booze droom, maar
droeve werkelijkheid is.
Bij deze alles vernielende uitbarsting van de
vulkaan, die reeds zoo lang in de verte rom
melde. zon men andere gebeurtenissen, die
toch belangrijk genoeg zijn, gememoreerd te
worden, welhaast vergeten en ons overzicht
van het jaar 1914 zou een kroniek van den
grooten Europeeschen oorlog worden.
Een scheepsramp als die van de Empress
of Ireland, waarbij, als vroeger bjj de Titanic,
een groot aantal menschenlevens verloren
gingen wie hoort er nog over spreken
En toch haalde de dood ook hier zijn oogst
in het jaar 1914 binnen.
In het sombere en achterlijke Albanië ver
vulde een aantal onzer officieren een vredestaak.
Het geweldige werk om in dezen staat orde
en rust te brengen, waartoe een man Sals
majoor Thompson misschien ware in staat
geweest, faalde, niet het minst door de intri
ges der op elkander naijverige groote mogend
heden en de grootste hunner, majoor Thompson,
is als offer gevallen.
Anderen zjjn gevangen genomen, maar ge
lukkig zijn allen thans weder in ons vrede
lievend land terug.
In Mexico woedt de binnenlandsche oorlog
minder hevig, al is de rust nog niet weerge
keerd.
De groote machtige gebeurtenissen zoo nabij,
hebben de belangstelling voor wat geschiedde
in dat verre en voor velen onbekende land,
gedoofd.
In verschillende deelen van ons Indië
hearschte onrust. Hie'" en daar braken opstan
den uit.
De Gouverneur-Generaal Idenburg, die zijn
ontslag gevraagd had, is voorloopig aangebleven,
tot rustiger tijden zijn aangebroken.
In het begin des jaars had een opstand in
Portugal plaats tot omverwerping der Repu
bliek.
De opstand in Transvaal mag als een
uitvloeisel van den Europeeschen oorlog
beschouwd worden en schijnt voor een goed
deel bedwongen.
De Katholieke kerk kreeg een nieuw hoofd,
terwijl op vier tronen persoonsveranderingen
plaats hadden. De oude koning van Roemenië
ging heen te midden van het krijgsrumoer.
Het Panamakanaal, een werk," dat den
bouwer eert, waar reeds in 1913 eenige schepen
passeerden werd, dit jaar ofEciëel geopend.
Men zou dit schoone monument van men-
schelijk kunnen en willen bijna over het hoofd
zien in de catastrophe, die wij thans doormaken.
terwijl rondom ons de oorlog woedt, is
Scott bezig met zijne Zuidpoolexpeditie. Hij
en zijne gezellen wagen hun leven in dienst
der wetenschap en verrichten een arbeid
schooner dan ooit eenige oorlog kon leveren.
Het drama van Serajewo deed den mee-
doogenloozen krijg uitbreken, die thans over
Europa woedt.
Het was niet de oorzaak. Het was slechts
de aanleiding, maar al te gretig aangrepen.
Het werd slechts gebruikt om de brandstof
te doen ontvlammen, sinds maanden, sinds
jaren opgehoopt.
Oostenrijk verklaarde Servië den oorlog,
Duitschland aan Rusland en Frankrijk en
daarna Engeland aan Duitschland en Oostenrijk.
Ziedaar een strijd ontketend, die een schand
vlek is voor dezen tijd, voor onze beschaving
Turkije voegde zich bij Duitschland, Japan
steunde in China Engeland.
Zullen nog meerderen zich mengen in den
strjjd Zal ook Portugal, zal Italië ingrijpen
en het oorlogswee nog over grooter gebied
woeden
Wie zal het zeggen
W at ongelukkig, wat verschrikkelijk is,
reeds dadeljjk bij het uitbreken van dezen
onmenscheljjken krijg werden twee onzijdige
staten Luxemburg en België door vijandelijke
legers betreden.
De mobilisatie onzer troepen wekte ook in
het buitenland bewondering.
En hoeveel materiëel nadeel er geleden
wordt, hoeveel persoonlijke lasten ook zijn
opgelegd, wij hebben werkelijk stof tot dank
baarheid.
Wij, in onze plaats, we hebben herhaalde
lijk het sombere kanongedreun gehoord, we
hebben den vlammengloed van Antwerpen
gezien, we zijn tot in den nacht wezen kijken
naar het voorbijtrekken der Hollandsche troe
pen naar de grenzen, we hebben de treinen
vol met vluchtelingen zien arriveeren, we
hebben (en dat is misschien wel het onver-
gankelijkste momentin onafzienbare rijen
Belgische, Engelsche en Fransche soldaten
zien doorgaan en zelfs hier een wijle ver
blijven, voordat ze werden doorgezonden naar
de interneeringskampen.
Wij, zoo nabij de grenzen, we hebben den
oorlog nabij gezien, er een beeld, hoewel een
zeer onvolledig, van gekregen.
Eenig idee hebben we gekregen van de
namelooze ellende.
I Wie onder ons menschen zijn en te oor-
j ueelen weten met reden, zij zullen hun me
degevoel niet het zwijgen hebben opgelegd.
treurig is deze oudejaarsavond. De oorlogs-
klank doordreunt de wereld.
En toch bij de intrede van een nieuwen
tijdkring past ons bemoediging, hoop.
4Vat wjj in het algemeen mogen wenschen
bij den ingang van het nieuwe jaarhet is
een spoedige vrede, die elke verwerving van
nieuw gebied, elke onderdrukking en reden
tot nieuwe verwikkelingen uitsluit. Voor ons
land hopen wij in 1915, evenals tot hiertoe,
gespaard te blijven voor de verschrikkingen
des oorlogs.
En op grond van wat we zagen, mogen
wij niet zonder moed den nieuwen tijdkring
intreden.
Hulde past ons, past ieder aan onze regeering,
bovenal aan onze Koningin, die toonde een
hart te hebben, toen ze de troepen aan de
grenzen, toen ze de vluchtelingenkampen be
zocht, hulde aan onze soldaten, op wie het
oog des vaderlands vertrouwend is gericht,
hulde ook aan het volk in al zijne geledingen,
aan alle partijen, waar ieder gereed staat zijn
offer te brengen voor het behoud onzer on
afhankelijkheid, voor de onschendbaarheid van
haard en erve
En na deze hulde en met het bezielend
beeld onzer nationale eenheid voor oogen,
durven wij ook thans onzen nieuwjaarswensch
spreken.
Ieder, maar vooral u, trouwe lezer en le
zeres van ons blad, wenschen wij van harte
geluk bij het ingaan van het nieuwe jaar.
Minder dan voorheen heeft de politiek ge
sproken. De godsvrede werd in ons land,
ook in onze streek (denk om de vacature in
de Provinciale Staten) bestendigd. Toch mo
gen wij uw steun, uw krachtigen steun in
roepen voor de dagen, die nog komen.
Zij er een stilzwijgende wapenstilstand, het
oogenblik komt, dat ook bet beginsel zijne
rechten herneemt.
Thans verheugen we ons in de eenheid
des volks en zoeken daarin onze kracht.
Het oogenblik komt, dat we krachtig
optreden voor ons beginsel, voor de richting,
die ons heilzaam lijkt.
Met vertrouwen op de toekomst gaan we
1915 in. Ondanks alles: hoopvol het nieuwe
jaar ingetreden.
Heil en voorspoed aan u allen, ook nu
En het land, dat buiten de groote politieke
kwestie's staat, zooals ons land, zooals Dene
marken en andere kleine staten er buiten
staan, dat land is door vreemde krijgslieden
bezet, is voor een groot deel verwoest en
uitgeplunderd, heeft van alle staten wel het
meest geleden.
Van de Adriatische Zee tot de Scheids,
van de Noordzee tot in Polen woedt de strijd
met ongekende hevigheid.
Millioenen zijn gevallen, millioenen voor
het leven verminkt, onschatbare kunstwerken
vernield, dorpen verbrand, velden platgetrapt.
Onafzienbaar is de ellende, teweeggebracht.
Wat een Kerstfeest voor vele gezinnen,
wat een oudejaarsavond in zoo talrijke wo
ningen
Hoe lang nog
Voor ons land liet het jaar 1914 zich op
gebied van landbouw en veeteelt, handel,
scheepvaart en nijverheid gunstig aanzien,
1914 beloofde een goed jaar te worden, ook
voor onze streek, bovenal voor onze plaats.
De oorlog heeft al die hoopvolle verwach
tingen teleurgesteld.
Landbouw en veeteelt geven geen stof tot
klachten, maar overigens heeft onze welvaart
bedenkelijk op verschillend gebied geleden.
De werkeloosheid trad vroeg in en is ont
zaglijk grooter dan zij vroeger was.
„?ene. berinnering aan de oorlogsleening
47.) millioen gulden is genoeg om aan te
toonen wat ook ons de oorlog kost, al zijn
we er nog buiten.
Voor ons zijn er lichtpunten. Dat wij tot
nog toe voor de rampen des oorlogs gespaard
bleven, stemt tot dankbaarheid.
Met kracht en bsleid heeft otjze regeering
het^schip van staat gestuurd, waarvoor iedere
partij haar hulde brengt.
Het Nationaal Steuncomité, daarin bijge
staan door de regeering doet al het mogeiijke
om de gevolgen der werkeloosheid te ver
minderen.
Ons land is een toevluchtsoord geweest
voor honderdduizenden naburen, die genood
zaakt waren eigen hof en haard te verlaten.
Veel is gedaan om hun het lot der balling
schap dragerlijker te maken.
Ook bij de overkomst der geïnterneerden
verloochende zich de aloude Hollandsche ljef-
dadigheidszin niet.
Krachtig trad de regeering op tot beteuge
ling der smokkelarij aan de Duitsche grens,
krachtig ook deed ze zich gelden, waar onze
buitenlandsche scheepvaart belemmering on
dervond. Niet minder krachtig deed ze zich
gelden ter voorkoming van crississen in ons
land zelf.
In 1914 werden door de Centrale 84
nieuwe aansluitingen gemaakt. In 1913 be
droeg dit cijfer 60. Behalve de openbare ver
lichting waren op 31 Dec. 1.1. 434 verbruikers
aangesloten voor licht en kracht. Het aantal
motoren bedroeg 32, met een gezamendlijk
vermogen van 81 paardekracht, ventilateurs
niet meegerekend.
AXEL. Te Delft slaagde voor het examen
akte handteekenen 1. o., dhr. Joh J. Hoebè,
alhier.
T ot onderwijzer aan de openbare school
te Graauw is benoemd de heer A. J. Schieman
te Axel.
DAGEN.
Voorm. Nam
Vrjjdag 1
Zaterdag 2
Zondag 3
Maandag 4
Dinsdag 5
Woenstf,straat.
Donderfer Neuzen,
Januari 1.32
2.10
2.44
3 21
j het cc>915.
TIP-TOP.
Snelfotografie,
1.51
2.27
/let
TER NEIIZEM1 VOLKSBLAD.
