Vao het Oostelijk oorlogstooneel.
epi*8itf*ftitruinid, tot het in het bezit van
de Dnitsehers bleef. De Franschen kunnen,
ofschoon zij zich taai verdedigen, het hardnek
kige, zij het ook langzaam, voorwaarts dringen
van Duitschers geen weerstand bieden.
Sedert er veel sneeuw gevallen is, zijn zij
iicli' aan het toeleggen op het bouwen van
blokhuizen, die door de Duitschers stormen
derhand genomen moeten worden. De vijanden
liggen hier vaak op twintig meter afstand
van elkaar. De Fransche artillerie en infanterie
hebben eenige hevige aanvallen gedaan op
Apremont. Zij werden alle met zware ver
liezen voor de aanvallers afgeslagen.
Aan de Yser-
Een der berichtgevers van het »Hbl. meldt
uit Sluis
Naar het schijnt is de toestand der legers
van de geallieerden aan het westelijk front
in het algemeen beschouwd, gunstig.
Het stukje Belgische bodem dat van het
Duitsch bewind vrijgebleven is, wordt met den
dag iets grooter. Na verbitterde gevechten zijn
de geallieerden er in geslaagd in de richting
van Roesselaere door te breken door het in
nemen van het veerhuis te Poesele bij Merckem
en van de loopgraven, welke Woldendieft en
Pa8schendaele beheerschten. De geruchten dat
de Duitschers den terugtocht begonnen zijn,
zijn echter ongegrond en voorbarig. Zeker is
het, dat de noodige maatregelen door de Duit
schers genomen zijn, opdat eventueel een te
rugtocht zoo weinig mogelijk moeilijkheden
zal ondervinden.
De voorwaartsche beweging der geallieerden
in de streek van Dixmuiden geschiedt onder
zeer moeilijke omstandigheden. Immers de
overstrooming vao de Yservallei, welke tot
bescherming gediend heeft tegen de Duitschers,
en daarvoor uiterst doeltreffend gebleken is,
bemoeilijkt natuurlijk ook de opmarsch der
geallieerden zelf. Bij die moeilijkheid komt
nog, dat de Duitschers hunne troepen, self's
veldartillerie, met een verbazende snelheid
verplaatsen. Zoo verandert af en toe hunne
strategische stelling of ze slagen erin de ge
allieerden te verschalken en sterker te schijnen
dan ze werkelijk zjjn, zoodat de aanvallende
bewegingen der geallieerden, onder de beste
omstandigheden begonnen, mislukken. Deze
gemakkelijke verplaatsing is vooral voordeelig
voor hen, wanneer bij mistig of buiïg weder
de verkenning door vliegmachines moeilijk of
onmogeljjk is. Dat was o a. het geval bij de
beschieting van Lampernisse.
De bloedige gevechten der
laatste dagen De gewonden
De toestand achter het front.
SLUIS, 14 Dec. (Eigen telegram). Zondag
avond en -nacht in 't storm geloei en Maan
dagmiddag bij veel kalmer weer klonk van den
Yser weer 't kanongebulder. Gisteravond om
streeks tien uur was dit gebulder doorj den
sterken Westenwind hier overgebracht, zoo
hevig, dat velen eerst aan een bombardement
te Zeebrugge geloofden, wat natuurlijk door de
branding en den storm op de kust al zeer on
waarschijnlijk was. Zeebrugge en omgeving is
volkomen rustig gebleven en ook heden zag
die plaatsen in al hun verlatenheid liggen.
Er wordt dus opnieuw aan den Yser gestre
den. Aan de Ypersche zijde daarentegen leek't
stil maar, zooals wij melden, heeft er daar in
de afgeloopen week een geweldige worsteling
plaats gehad. Het Parijsche communiqué
spreekt van drie hevige aanvallen, 't Berlijn-
sche van een aanval bij Langemarck. Uit
Kortrijk vernam ik, dat er weer plaats voor de
gewonden ontbrak. Ook 't seminarie van Rous-
selare lag weer vol. Sommige kerken bij het
front, zooals die van Rollegem, zijn tot ambu
lance ingericht.
Ook in de donkere, stormachtige nachten
werd er hevig gestreden. Achter 't dorp Hoog
lede (5 K.M. ten Noorden van Rousselare) kon
men dan duidelijk 't geweervuur hooren. Des
avonds zagen de boeren op hun hoeve brand-
gloed aan de lucht. Uit 't noorden kwamen
zelfs troepen de linie bij Yperen steunen. Hier
uit sproten de al te optimistische geruchten
voort, welke ik tegensprak.
Ondanks de hardnekkige worsteling der af
geloopen week is geen belangrijke wijziging
ontstaan.
Weer verneem ik berichten over den ellendi-
gen toestand der wegen aan deze zijde van 't
Ypersch front. Burgers worden opgeroepen
ze zooveel mogelijk te herstellen en ontvangen
daarvoor 3 francs loon per dag. Aan de an
dere zijde der linie is de toestand der wegen
natuurlijk al even slecht. »Er zijn tusschen
Fransch-Vlaanderen en den Yser eigenlijk geen
wegen meert, zei me een chauffer, die brood
naar 't front had gevoerd. In de plaatsen achter
het front Rousselare enz. is de bevolking op
broodrantsoen gesteld. Er is alleen grijs, bijna
zwart brood, te verkrijgen en wat 't gebrek aan
brandstof en de nimmer eindigende requisities
betreft, dat is slechts oud nieuws. fTel.)
Aan de Yser en in
Fransch-Vlaander en
nieuwe inundatie-linies.
Onze bijzondere correspondent te Sluis schrijft
ons d.d. 14 Dec.
De loopgraven aan de Yser lijden niet alleen
van den regen, maar ook veel van de »kwemme«,
zooals men in Vlaanderen zegt, «kwelwater*
in het Nederlandsch. In deze streken borrelt
dit reeds op een diepte van minder dan een
meter op. Aan beide zijden der rivier wordt
hierdoor geleden.
Oostduinkerke 't laatst gebombardeerde dorp,
wordt vooral door visschers bewoond, maar
is tevens een in den zomer druk bezochte
badplaats. De duinen worden daar zeer
breed.
Moesten de Duitschers er in gelukken toch
de Yser over te trekken, dan stuiten ze op
een tweede linie, waarbij overstrooming een
voorname rol zal spelen. De Colme, 't kanaal
van Fransch-Vlaanderen, kan 't land ver onder
water zetten en alles is daarvoor gereed. Wi-
noksbergen (Berques), de vesting ten zuiden
van Duinkerken, is reeds als een eiland te
midden van den vloed. En voor Calais ligt
nog een derde stroom, die inundatie verwekken
kan: de Aa.
Van Calais kan men zich thans slechts met
een bijzondere pas naar Duinkerken begeven,
en die pas verkrijgt men niet gemakkelijk.
Wie een kaartje voor Duinkerken vraagt,
hoort gewoonlijk het bescheid »Er worden
voor Duinkerken geen biljetten afgeleverd».
Slechts voor een zeer geldige reden krijgt men
een pas.
In Fransch-Vlaanderen, tusschen Berques en
Cassel, gaan de boeren rustig met hun herfst-
arbeid voort. De eeiste schrik ik geweken.
De bevolking, die daar over 't algemeen zeer
godsdienstig is, bezoekt druk de kerken. Uit
Duinkerken verneem ik, dat de bedevaartkapel,
waar O. L. Vrouw der Duinen vereerd wordt,
insgelijks veel volk trekt.
Duinkerken wordt zooveel mogelijk afgezon
derd om spionnage tegen te gaan. Men heeft
daar dus maatregelen genomen, gelijk indertijd
te Antwerpen.
Belgische gekwetsten worden doorgevoerd.
Een hunner schreef me. dat hij met veel lotge-
nooten per vaartuig naar Cherbourg en verder
per trein landinwaarts werd gebracht. Hij en
zijn makkers worden nu uitmuntend in een
villa verpleegd. Een ander bericht dus dan het
geen ik onlangs in een Duitsch blad las, als
zouden Belgische officieren te St. Omer ver
klaard hebben, dat ook, wat de verpleging be
treft, de Franschen hen in den steek lieten,
't Is zelfs sterk te betwijfelen, dat Belgen te
St. Omer vertoeven, een stad, die niet op hun
weg, maar wel op die der Franschen en Engel-
schen van 't Ypersche front ligt.
Men weet, dat ook veel Belgische militairen
in Engelsche hospitalen en Heilsleger-asyls
verblijven. De Belgische marine-schepen er
zijn er wel niet veel die, zooals het school-
schip, van Osteude en Antwerpen naar Le
Havre in veiligheid werden gebracht, verrich
ten een deel van dit transport. Tot die marine
schepen rekent men de mailbooten van Ostende,
de politie- en loodsbooten.
Plagerij.
Uit Sas van Gent'schrijft men d.d. 13 Dec
We waren heden weer getuige van een dier
droevige incidenten, die, helaas, maar al te veel
de Belgische bevolking terneerdrukken.
Twee mannen komen na eene afwezigheid
van een week naar de grens, om het zuurge
wonnen weekloon aan vrouw en kinderen te
kunnen aldragen.
Na eene heele week ploeterens in den vettpn
grond der Zeeuwsche polders met het weekloon
op zak, natuurlijk blijde, dat ze in dezen tijd
van algemeene malaise nog iets hebben kun
nen verdienen, om het schamele huishouden
voor honger te vrijwaren, nemen ze den kort-
sten weg door de velden. Maar plotseling dui
ken een paar grenswachten van achter qen
aardhoop op en voeren de mannen naar den
nabijgelegen grenspost.
Geen pas, geen papieren. Erg vergrijp, dat
met alle gestrengheid gestraft wordt. Vier kilo
meter verder is de naaste Kommandantur en
vier gewapenden escorteeren het paar, om ze
ginder aan de wacht af te leveren, waar hun
wellicht eenige dagen gevangenisstraf zal wor
den opgelegd.
Een ander tooneel
'n Man, die vlak bij de grens op Belgischen
bodem woont, wil zich naar de grens begeven,
om zijn »werk« te bereiken, op een boogschot
afstand.
Alles in orde. Pas, papieren worden getoond
en het portret van zijn Hollandschen meester
met legitimatiebewijs is ook in zijn bezit.
Maar hier worden geen passen geviseerd.
Bijna twee uren ver omloopen langs den weg
Sas van Gent-Selzaete, die alleen en uitsluitend
tot het verkeer is toegelaten. En zulks onder
escorte van twee Cerberen, die nu juist niet
van piëteit overvloeien.
Want stelselmatig dwingen zij den armen
kerel, om zijn weg te nemen door de slijkerige,
bemodderde wagensporen, terwijl zich vlak
daarlangs maar schoon en droog een voetpad
langs den weg en de Hollandsche grenzen
kronkelt. Van boven tot onder met modder be
dekt, de voeten kwatsend van het binnenge
drongen slijkwater, komt de arme kerel op zijn
werk aan.
En als hij 's avonds naar huis wenscht
terug te keeren, dan moet deze widerliche
gang naar de schamele woning herhaald
worden.
Niet minder hardvochtig wordt te werk
gegaan bij het onderzoek naar brieven en
andere papieren.
Mannen en vrouwen, onverschillig van
welken leeftijd, worden, tot op het zevende
vel onderzocht, of er geen brieven in hun
bezit zijn.
Een vrouw te Selzaete, die een onr.oozel
briefje voor een kennis medenam, werd ge
durende 12 uur op een stoel in een koud
hok gevangen gehouden en 's anderdaags al
weer »unter Geleit* naar Gent gevoerd, om
er nogmaals gedurende 24 uren te worden
opgesloten.
Niet tevreden met een onderzoek naar brie
ven, wordt ook een inspectie gehouden in de
portemonnaie. Het goud en zilver wordt den
reizigers ontnomen en vervangen door een
bon.
Belgische papier wordt evenzeer afgenomen
en door een bon gedekt, welke op 'n lateren
datum betaalbaar wordt gesteld.
Een heer, van Moerbeke komende, werd in
het bezit bevonden van een som, groot 20.000
francs in papier, welke hij voor een, naar
men zegt, Maastrichtsche tirma had geïncas
seerd.
Het geld werd genomen en vervangen door
een, groot 16.000 Mark, betaalbaar den 15den
December e.k. Nog meer staaltjes van dien
aard zouden er te citeeren, doch 't zijn alle
liederen op geluk „voise" gezongen. Laat ik
nog melding maken, dat in den loop, drie
personen te Selzaete in de gijzeling genomen
zijn, omdat, naar men beweert, de telegraaf
draden doorgesneden waren. Deze menschen
zijn thans in vrijheid gesteld, doch de gemeen
te moet 10.000 Mark betalen. (Tel.)
Uit den Oosthoek van België.
Men meldt uit Roermond, d.d. 12 dezer
Te Caulilli en Bocholt is een proclamatie
aangeplakt, waarin te kennen wordt gegeven,
dat Duitschers en Belgen ophouden vijanden
te zijn. Tevens worden de werklieden aange
zocht in de bu3kruitfabriek te Caulilie te gaan
werken.
Boven deze fabriek te Caulilie vertoonde
zich heden een Engelsch vliegtuig.
Tusschen vriend en vijand.
In het Berliner Tageblatt schrijft een
officier van gezondheid twee schetsjes.
Het was in een Fransch dorp, op een berg
helling in de Vogezen. Ik had een verband-
plaats opgeslagen voor de artillerie. Romdom
het dorp stonden de batterijen en schoten in
het dal op de stellingen van den vijand. Over
de daken vlogen onze granaten met hol hui
lend gerucht. Over de daken terug kwamen
de projectielen van den vijand, fluitend en
langzaam vallende, langzaam als zochten zij
op het laatste oogenblik nog hun doel en
ontploften dan met een geweldigen knal.
Om negen uur werd ik bij een jonge vrouw
geroepen, die in barensnood lag. Het huisje
stond aan den weg, dicht bij de batterijen,
die schoten en beschoten werden. De ruiten
trilden, het armoedige vaatwerk in de kast
rinkelde, het huis kraakte in al zijn voe-
gen.
De geboorte onder het gedonder van het
gesehut had plaats gevonden. Jk baadde het
kind en wikkelde het in. Om mij heen stonden
gelukkige vrouwen, de nieuwe grootmoeder
weende van vreugde. Op het bed lag in haar
eerste moedergeluk de jonge vrouw. Daar
kraakte het met geweldig gedreun, als viel
het huisje boven ons in. Verschrikt stoven
de vrouwen uit elkaar. De ruiten sprongen.
Rinkelend vielen de scherven op den grond.
De muren beefden en de meubels kraakten.
Aan den weg zag ik een muur omvallen en
in een wolk vaD dikke stof uiteen vliegen.
Door het gebroken venster waaide de geel
achtige kalk naar binnen. Ik hield het kind
in de arm om het voor stof te beschermen
en keek in het dal, waar onze vijanden ston
den. Ik hoorde opnieuw een schot daar bene
den. In dertig seconden zou de granaat hier
zijn. Wat zou nu ten offer vallen Om de
drukkende stilte van de halve minuut te bre
ken, vroeg ik
»Waar is de vader?»
»Hij is soldaat.»
»In welk regiment
Bij de artillerie.»
»Waar is hij nu
De oude vrouw wees naar buiten in het
dal: »Daar beneden». Lk keerde mij af en
drukte het kind vaster tegen mij aan.
Een andere schets.
Sedert weken gaat het om het dorp W. Begin
September waren wij er. Daarop kwamen
de Franschen binnen. Einde September werd
het hun in stormloop afgenomen. In Oct.
namen wij het weer. Nu hebben wij ieder een
helft. Aan het eene eind liggen de Franschen,
aan het andere eind hebben wij ons kwartier.
In het midden van het dorp, in een der beste
huizen, woont een ongetrouwde dame, midden
in dertig, niet onknap. Ze is bijna de eenige
inwoonster van het half in elkaar geschoten
dorp.
Toen wij binnentrokken, nam zij als eenige
waardige vertegenwoordigster van het vrouwe
lijk geslacht ons onder haar hoede. En de
vestibule van haar huis diende ons, bij gebrek
aan een beter vertrek, als officiers-kantine.
Een groote ronde tafel vulde die bijna geheel.
Boven de deur waaide de witte vlag met het
roode kruis. »Ik ben neutraal*, zei zij. Ze
was als verpleegster opgeleid en had hier
onder de Franschen een kleine ambulance in
gericht. Als wij haar vroegen, of zij niet bang
was, omdat nieuwe gevechten te wachten waren,
wees zij gewoonlijk op de vlag en zei»Ik
ben neutraal.*
Zij had hier reeds bombardementen en straat
gevechten meegemaakt. »Waar was u in dien
tijd?* Zij liet mij haar stevig gewelfden
kelder zien er stond een bed en een tafel,
en levensmiddelen lagen er opgestapeld. Nu
was ze van 's morgens vroeg tot 's avonds
laat bezig om voor ons te zorgen. Van onze
eerste morgenkoffie tot de laatste bisschop
toe, waarmee we te middernacht afscheid
pleegden te nemen van de kantine-tafel.
Toen wij uit hat dorp terugtrokken, wilden
wij haar meenemen. »Wij moeten het dorp
misschien beschieten*, zeiden wjj. Zij ging
niet mee. »Ik ben neutraal*, zei zij. En wees
op haar vlag.
De Franschen trokken binnen en zij zorgde
voor hen. Het dorp werd door ons beschoten.
Haar huis bleet gespaard. Er werden straat
gevechten geleverd. Zij ging Diet weg.
Nu behoort het dorp voor de helft ons en
voor de andere helft aan de Franschen. Zij
woont in het midden.
Boven haar deur waait stukgtschoten de
witte vlag met het roode kruis. Soms in het
middaguur, als meest wapenstilstand heerscht,
komt in een doek gehuld, een vrouw met een
mandje aan de hand naar buiten en draagt
het vandaag naar dit en morgen naar het
andere einde van het dorp, en alle wapens
zwijgen.
Ieder kent haar.
Zij is neutraal.
Als de oorlog ten einde is, krijgt zij van
Frankrijk het Legioen van Eer en van Duitsch-
land het IJzeren Kruis.
Oe Russen in Galicië.
PETROGRAD, 12 Dec. (P.T.A.) De mini
steries van binnenlandsche zaken en justitie
hebben ambtenaren naar Galicië gezonden om
daar een grondige studie te maken van de
sociale en goddienstige toestanden van het
land en uit te maken of het mogelijk zal zijn
er de Russische rechtspraak in te voeren.
Duitsch legerbericht.
BERLIJN, 13 Dec. (W. B.) Officieel wordt
uit het groote hoofdkwartier gemeld
In Noord-Polen namen wij een aantal vijan
delijke posities; daarbij maakten wij 11,000
gevangenen en werden 43 mitrailleurs buit
gemaakt.
Uit Oost-Pruisen en Zuid-Polen is niets
bijzonders te melden.
Het beleg wan Przemysl.
BERLIJN, 13 Dec. (Korrespondenz Norden.)
Volgens de verhalen vau gevangen genomen
Russische officieren is generaal Radkr Dimi-
triëf weer met het opperbevel over het leger bij
Przemysl belast.
Op het oogenblik zijn de eigenlijke vesting
werken nog alle intact.
BERLIJN, 13 Dec. (Korrespondenz Norden.)
Het Berl. Tagebl. verneemt uit het Oosten
rijksche ooorlogsperskwartier, dat op het Ta-
tragegebied voortdurend spoorwegtransportea
aankomen met Russische gevangenen. Blijkbaar
werden deze gevangen genomen bij Boshnia,
het eerste groote station aan de strategisch,
belangrijke spoorlijn van Krakau naar Lemberg.
Men wil daarin een bewijs zien van de krachtige
vorderingen van het Oosteurijksche offensief»
LONDEN, 14 December. (Part.) Een Ti-
mescorrespondent meldt ,dd. Zaterdag uit
Warschau
Men deelt mij mede, dat meer dan 8000
krijgsgevangenen, sedert de gevechten om Lodz
een kaanvang namen, door Warschau zijn ge-.
