Een trouw vrouwen hart.
Van het Oostelijk oorlogstooneel.
FEUILLETON.
4*
twee plaatsen de Yser zijn overtrokken, heb
ben geen vorderingen kunnen maken in de
streek tusschen Yperen en Rousselaer:.
Van een punt tusschen Armentières en Rij-
sel over een punt ten Westen van La Bassée
en verder van Lens tot Atrecht loopt thans
de lijn van ons front, welke zich in Zuidelijke
richting voortzet over de reeds in vorige com
munique's aangegeven punten.
In de gevechten der laatste dagen blijkt de
vijand belangrijke verliezen te hebben geleden.
Uit Oostende.
Nadat Oostende door Engelsche oorlog
schepen twee dagen was gebombardefrd, heeft
de Duitsche militaire commandant, admiraal
von Schroder, de volgende proclamatie in de
stad en de omgeving doen aanplakken
«Het beschieten van Engelsche hotels en
Engelsche onderdanen op de Belgische kust
legt mij den plicht op tot bescherming van
de hier verblijvende Britsche onderdanen, de
noodige veiligheidsmaatregelen te nemen. Ik
beveel dus, dat alle Engelsche onderdanen in
Oostende en in de aangrenzende kustplaatsen
ten spoedigste deze plaatsen verlaten. Zij
moeten zich plaatsgewijze verzamelen en zullen
onder zeker geleide naar de Nederlandsche
grens overgebracht worden. Ik kan geenerlei
verantwoording op mij nemen voor de ellende
welke de nuttelooze Engelsche beschieting
op die wijze over de tot nu toe onder Duit
sche bescherming staande vrouwen en kinde
ren brengt.
De afdeelingscommandanten moeten er voor
zorg dragen dat de uitwijkende personen met
alle zorg uit het bereik der Engelsche schepen
verwijderd worden.»
Men schrijft ons uit Oostende van Zondag
avond
Zonder oponthoud hoort men hier het ka
nongedonder. De Duitschers beweren dat zij
reeds eergisteren Nieuwpoort binnen zijn ge
trokken, maar aan die berichten hecht men
hier weinig geloof. Sedert de Duitschers hier
zijn brandt 't licht weer in de straten, rijdt
de electrische tram weer, is 't leven weer
geregeld. Eigenaardig is het, dat in de haven
nog een schip van de Oostende Do verlij n ligt.
Eergisteren heeft een Engelsch oorlogsschip
Oostende gebombardeerd. Dit veroorzaakte even
een paniek, de Duitschers renden van den
zeedijk naar beneden en de burgers vluchtten
in de kelders. De beschieting heeft echter
maar enkele minuten geduurd en slechts eenige
gaten geslagen in drie hotels aan de boulevard
vooral 't hotel Majestic is beschadigd. Twee
officieren, een officier van gezondheid en een
marine-luitenant zijn er volgens de berichten
bij gedood. Het is nu verboden op den zeedijk
te komen, ofschoon het bombardement niet is
hervat.
Evenals Brugge is ook hier de stad geheel
vol militairen behalve marine-troepen, ook
troapen van het 8e legercorps. Men ziet ook
vele licht gewonden, vooral ipet hoofdverbanden,
door de straten loopen. De stemming der
soldaten is opmerkelijk om hun algeheele
vertrouwen in de leiding en de zekerheid te
zullen overwinnen.
Hoe de zaken staan, hoort men hier natuur
lijk niet Het is zeker, dat er uiterst bloedig
gevochten is vooral te Cottemarcq, aan deze
zijde van de Yser, waar de Duitschers in de
moerassen vele verliezen hebben geleden. Te
Oostende, evenals te Brugge komen de laatste
dagen voortdurend treinen en voertuigen vol
gewonden aan.
Maandag hoorde ik op een wandeling van
Oostende naar Brugge (23 K.M.) zwaar
4)
Eindelek kwam een oude vrouw buiten de
huisdeur op mil toeik hield mij vast aan
den appelboom, waaronder ik stond en staarde
haar aan, als kon ik geluk of ongeluk uit
baar gelaat lezen.
„Nu kunt g(j komen, tnatnsel karoline
riep zij. „Ik heb juist een klein meisje in
de wieg gepakt, een prachtig, dik schepseltje,
dat is nu de zevende, mamsel."
Met een uitroep van vreugde vloog ik
haar voorbij, viel toen in de halfdonkere
kamer bij de oude wieg neer daar lag nu
de jongste, en een paar kleine, domme oogen
staarden in de lucht en twee nietige handjes
kwamen uit de mouwtjes te voorschijn. Het
kleine, lieve wormpje; boe lief was het mij
in eenige minuten geworden Ik nam bet op
en droeg het mijn vader te gemoet, kuste
toen m(jn moeder, die zacht voor zich zelf
weende ik geloof, dat ik en de kleinen,
die later aandachtig om de wieg stonden, de
eenigeD waren, die zich in waarheid verheug
den de groote jongens waren niet te bnis
en de oudere meisjes zetten lange gezichten
kanonvuur uit 't N. W.waarschijnlijk
waren het schoten van Duitsche kust-
batterijen te Blankenberghe of Heyst op
Engelsche schepen. Uit't Z.W., uit de richting
Niewpoort en Dixmuiden, was het, in tegen
stelling van den vorigen dag, rustig.
Op de »Beffroi« te Brugge zag men heden
matrozen seinen geven.
Het gerucht dat de pier te Zeebrugge ver
nield is kan ik beslist tegenspreken.
Het is misschen merkwaardig, het is in
ieder geval teekenend voor 't vrije verkeer in dit
deel van België, dat ik van Nederland naar
Oostende heen en terug ben gegaan zonder
een enkelen keer een paspoort getoond te
hebben of met de Kommandantur in aanraking
te zijn geweest. (N. R. Ct.)j
Oosten ifksch legerbericht.
WEENEN, 25 Oct. (W. B.) Officieel wordt
medegedeeld Op het noordoostelijk oorlogs
tooneel zijn thans onze legers en een sterke
Duitsche krijgsmacht op een bijna onafgebroken
front, dat. zich uitstrekt van de noordelijke
hellingen der oostelijke Karpathen over Stary
Sambor, het gebied ten oosten van de vesting
Przemysl, de beneden San en de Poolsche
Weischselstreek tot in de buurt van Plozk,
in gevecht met de hoofdmacht der Russen,
die ook Kaukasische, Siberische en Turke-
stansche troepen in het veld hebben gevoerd.
Ons offensief over de Karpathen heeft sterke -
vijandelijke troepen aangelokt.
In Midden-Galicië, waar beide tegenstanders
bevestigde posities hebben bezet, is het gevecht
over het algemeen tot stilstand gekomen.
Ten zuid-oosten van Przemysl en aan den
benedenloop van de San hebben enze troepen
in de laatste dagen herhaaldelijk successen
behaald.
In Russisch-Polen staan groote troepenmas
sa's van beiden partijen, die sedert gisteren
ten zuid-westen van IwangorodWarschau in
gevecht zijn.
Russüsch communiqué.
Het Russische Gezantschap heeft de volgende
berichten ontvangen der Russische legers
Het Russische leger gaat voort op den lin
keroever van de Weichsel met de vervolging
van het terugtrekkende Duitsche leger, dat
teruggeworpen is op Skierniewice verder, ten
zuiden van de Pilitzd, heeft zich een gevecht
ontwikkeld over een front van 40 K.M.,inden
loop waarvan de Duitschers bestookt door
de Russische troepen, krijgsgevangenen en
mitrailleuses moesten achterlaten.
Ten zuiden van de Iljdrika, een zijrivier van
de Weichsel, trachten de Oostenrijkers nog
stand te houdea, maar slaagden er niet in den
overtocht van deze rivier door de Russishe
troepen te beletten.
Aan de San ten zuiden van Przemysl. te
Jaroslow, te Stryc duurt de veldslag met
hardnekkigheid voort, maar met beslist voor
deel aan den Russischen kant en met verlies
van mitrailleuses, munitie en vele duizenden
krijgsgevangenen door de Oostenrijkers.
Van het Duitsch-Russisch front.
BERLIJN, 26 Oct. (Wolff. Offi.) Mededee-
ling van hedenochtend van den grooten gene-
ralen staf uit het groote hoofdkwartier
Op het Oostelijk oorlogsterrein zetten wij
ons aanvallend optreden tegen Augustof voort-
Bij Iwangorod staat de strijd guustig voor ons.
De beslissing is nog niet gevallen.
Rusland en Duitschland.
ST. PETERSBURG, 25 Oct. (Officieel
Reuter De Russen hebben de Duitsche ach-
Mijn verloofde en ik hielden het kind ten
doop, dat den naam augusta ontving. Na
gaf het weder werk in overvloed en daarop
kwam een treurige tijd. Moeder werd ziek,
heel ziek weken lang worstelde zjj inet den
dood en lag bijna een half jaar plat tejied.
De groote huishouding rustte geheel alleen
op mijn schouders, buiten de verzorging van
güsje als m(jn verloofde kwam om m(j te
zien, te spreken en zich na zijn beroepsbe
zigheden te ontspannen, dan voDd hij mij
met het kind op m(jn armen, welks geschrei
iedere verzekering van liefde overstemde en
waar is het, een lastiger kind was er wel
nooit geweest. Was dan eindelijk alls stil in
buis, dan vielen mij van vermoeidheid de
oogen byna dicht, en ik zal wel meer dan
eens een verkeerd antwoord op zijn vragen
gegeven hebben.
„Dikwijls ging hij korzelig weg, als er'
geen gelegenheid tot een gezellig praatuurtje
gevonden werd met bidden en onder tranen
zocht ik dan zjjn billijke ontevredenheid te
stillen, maar het bleef bij 't onde, ik moest
voor de dochter en zoster de bruid ver
geten.
Eindelijk was het met het voorjaar zoo ver,
dat moeder weder in den zonneschijn voor de
deur zitten kon op zekeren dag kw< m ik bij
haar met de kleine gusta op den arm, en
vroeg haar blozend en aarzelend, of ik nu
weder aan mijn uitzet werken kou en of nu
terhoeden verscheidene nederlagen toegebracht.
Zij hebben Lowicz (ten Westen van Warschau
aan de Bzoera, een zijrivier van de Weichsel),
Skierniewice (ten Zuidwesten van Warschau)
en Rawa met bajonetaanvallen genomen.
De Oostenrijkers en Duitschers die naar
Radom terugtrekken bieden hardnekkigen te
genstand.
De poging der Oostenrijkers om den Rus
sischen linkervleugel ten Zuiden van Przemysl
om te trekken is mislukt. De Oostenrijkers
hebben zware verliezen geleden.
WEENEN, 25 Oct. (Wolff.) Officieel wordt
hedenmiddag door den geueralen stat meege
deeld
Op het Noordoostelijk oorlogstooneel staan
thans uiize legers en sterke Duitsche strijd
krachten in een bijna ononderbroken front,
dat zich van de noordelijke uitloopers van de
oostelijke Karpathen over Stary-Sambor, het
oostelijke voorterrein van de vesting Przemysl,
de Beneden-San en het Poolsche Weichselge-
bied tot in de streek van Plask uitstrekt, en
zijn in gevecht gewikkeld met de hoofdmacht
der Russen, die ook hun troepen uit Siberië.
Kaukasië en Turkestan in het veld hebben
gebracht.
Tengevolge van ons offensief naar de over
zijde der Karpathen zijn sterke vijandelijke
strijdkrachten tegenover ons saamgetrokken.
In Midden Galicië, waar beide tegenstanders
versterkte stellingen hebben, houden de par
tijen elkander over 't algemeen in evenwicht.
Ten Zuidoosten van Przemysl en aan de Be
neden San hebben onze troepen de laatste da
gen verscheidene successen weten te behalen.
In Russisch Polen zijn aan beide zijden sterke
troepenmachten in 't veld gebracht, die sedert
gisteren ten Zuidwesten van het Weiehsel-ge-
bied, tusschen Iwangerod en Warschau,
strijden.
Duitsche onderzeeboot verloren.
LON DEN, (off.) 24 Oct. De torpedeboot-
jager »Badger« heeft in de nabijheid van de
Nederlandsche kust een Duitsche duikboot in
den grond geboord, door daarop in te loopen.
De boeg van den torpedebootjager is eenigs-
zins beschadigd.
Koningin Elizabeth.
In den «Temps» vertelt Roland de Marés
hoe koningin Elizabeth haar taak van Lands
vrouwe vervult.
Toen het ernst werd in Belgie, meende
een ieder, dat zij met haar kinderen in Engeland
zou blijven tot rustiger tijden. Maar de bommen,
die in Antwerpen vielen, schrikten deze moe
dige vrouw niet af. Na haar kinderen in
veiligheid te hebben gebracht, keerde zij terug
aan de zijde van haar gemaal: daar en nergens
anders was haar plaats.
En thans vertoeft zij met koning Albert
te midden van de Belgische troepen. Zij gaat
van dorp tot dorp, van kamp tot kamp, van
loopgraaf tot loopgraaf. Zij brengt troost aan
de soldaten, die sterven, en geeft de strijders
nieuwe moed, zij glimlacht hun toe en ver
bindt hun wonden. Zij is een engel van zacht
heid en meegevoel, tijdens deze donkere dagen
in Vlaanderen.
Zij is niet de gade van den koninklijken
krijgsman, tier gaande aan zijn zijde bij de
intocht in veroverde steden onder het gedonder
van het geschut en het geschetter van de
trompetten. Het lichtste zwaard'zou te zwaar
zijn voor haar teere hand zij veracht de
praal van de koningsvrouwe, die in uniform
aan het hoofd van haar regiment paradeert.
inden herfst mijn brniloft gevierd kon worden
Het viel mij zwaar, die vraag te doen, maar
mijn verloofde had mij den vorigen dag zoo
gesmeekt en geklaagd, dat b(j niets aan m(j
had en zich eenzaam gevoelde, dat ik krank
werd onder den last van al dit werk. Ik
had liet altijd tegengehouden, maar toen ver
klaarde hij, dat, als ik niet met moeder wilde
spreken, h(j het zou doen.
Mijn moeder zag mij aan als verstond zij
mij niet, toen begon z(j te schreien en sprak
van onverstand en ondankbaarheid zij was
nog zoo zwak en buitendien het kind - het
kind, dat bjj Diemand anders wezen wilde dan
bjj mij.
„Als ijskoud water viel dit aatwoord m(j
op het hart en als om het gezegde te be
vestigen, begon de kleine bitter te schreien.
Zwijgend liep ik met haar op eu neder en
bracht haar tot bedareD ik deed mijn werk
als vroeger, maar een verlammend gevoel over
viel mij, ztodat ik nauwelijks wist, wat ik
deed.
„Des avonds waagde ik het ternauwernood
mijn verloofde aan te zien. Toen hjj weg
ging, vergezelde ik hem door den tuin de
maan scheen helder over de bergen en de
vlier, die b(j ons prieel beneden staat, geurde
overheerlijk.
„Nu line", begon h(j en trok mij naast
zich op de bank onder de bloeiende struiken,
„hebt gij uw moeder gevraagd
Zij verschijnt als het kanon zijn werk heeft
gedaan. Zonder escorte of gevolg gaat deze
nobelste der edelvrouwen van hospitaal tot
hospitaal en helpt dappere mannen in het
moeilijke stervensuur, zij, de edelste, juist
door haar eenvoud, haar moederlijk gevoel
en haar menschelijkheid.
Elizabeth, koningin der Belgen, die thans
nog slechts regeert over de desolate streek,
welke zich aan de duinvoet uitstrekt, draagt
de schoonste der kronen.
Zij biedt in een tijd, die twijfelen doet aan
het bestaan van alle deugden, het verheven
schouwspel van een zwakke vrouw, die in
haar groot karakter de moed vindt weerstand
te bieden aan het wreedste noodlot. Verdreven
koningin, maar koningin in de ware beteeke-
nis van het woord, is zij het symbool van het
verminkte vaderland, dat niet sterven wil.
Verre van trotsche residenties en paleizen,
begeeft zq zich tot de soldaten, die vielen onder
het vijandelijk vuur en als zij tusschen hen
doorschrijdt, dan heffen de stervenden nog
eenmaal het hoofd op en welt een laatste
traan in het brekend odgde van koorts
gloeiende handen strekkeu zich naar haar uit
met een smeekende beweging en bleeke lippen
murmelen het woord, dat alle menschlijke
teederheid in zich sluit het woord dat alle
harten roertmoeder
Belgische vluchtelingen.
De heer J. R. Snoeck Henkemans, die als
gedelegeerde voor Zeeland van den regeerings-
commissaris, Jhr. mr. Ch. J, M. Ruys de
Beerenbrouck, de belangen der vluchtelingen
behartigt, heeft in een persgesprek als zijn
algemeenen indruk van den toestand gegeven
dat deze niet bijster gunstig is. In Oost-Zeeu wsch
Vlaanderen, te Sas van Gent en Sint Jansteen
neemt wel is waar het aantal vluchtelingen
af, maar in het Westelijk deel, te Aardenburg,
Oostburg en Sluis neemt het toe. Groote
scharen vluchtelingen komen daar van het
slagveld aan de Belgische kust, bij Ostende,
ena.-Bewoners van Antwerpen en omtrek keeren
geregeld uit Zeeuwsch-Vlaanderen terug, maar
het vervoer over de Schelde gaat begrijpelijker
wijs niet zoo heel vlot.
Bij Hontenisse komt nu een kamp voor
15.000 personen, bestaande uit de elementen,
die eigenlijk niets meer te verliezen hebben
en, om het zoo eens uit te drukken, geen eten
hebben, wanneer de regeering hen dadelijk
naar hun woonsteden terugstuurde. Bepaald
ongewenschte, slechte elementen gaan allen
naar Veenhuizen.
De terugkeer der vluchtelingen uit Vlissingen
en Middelburg gaat zeer geleidelijk. Eiken
morgen vertrekt een extra trein. Deze week
zijn er te Hontenisse, een plattelandsgemeente
nog 18.000 vluchtelingen, te Hulst 7000, Sluis
6000 en te Oostburg 2500. In Zeeuwsch-
Vlaanderen zijn op dit oogenblik nog tenminste
50.000 vluchtelingen.
Velen gaan ook terug met de stoomtram
van Oostburg over Aarden burg naar Maldeghem
en met den trein van Hulst naar Sint Nicolaas.
Er zijn werklieden, die overdag te Brugge
werken en 's avonds voor alle zekerheid naar
Sluis of Aardenburg terugkeeren om er den
nacht door te brengen. Massa's vluchtelingen
van de kust kwamen Donderdag te Sluis en
Oostburg aan. Bij dezen is van terugkeer
vooralsnog geen sprake, daar ze vreezen, in
dien de Duitsche troepen worden teruggeslagen,
tusschen twee vuren te kon.en.
Tot commandant van het vluchtelingenkamp,
te Hontenisse zal worden benoemd de gepens.
luit.- kol. van het O.-I. leger, J. P. A. Wilhelm.
„Ik knikte, spreken kon ik niet.
„Ea mag ik mijn eigendom dan eindelijk
meenemen in den herfst?" vroeg bij schertsend
en legde z(jn arm om m(jn middel.
„Het gaat niet, david," zeide ik aarzelend,
„het zal niet gaan z(j hebben m(j hier nog
te veel noodig."
„Hoe, gaat het niet zeide h(j driftig, slsof
h(j niet goed gehoord had.
„Ik schudde het hoofd.
„Het moet gaan, karoline Gij antwoordt
niet?' zeide hij toen verwonderd. „Gij hebt
mij Diet lief, anders zoodt gij dat niet zoo
kalm zeggen, of was het slechts scherts van
u
„Ach neen, neen, zeker, het zon verkeerd
van m(j zijn, als ik daarop wilde aandringen,
david moeder is zwak en ziekelijk, en
dan het kleine
„De vrouw zal vader en moeder veriateD,
karoline, en den man aanhangen
„Heb geduld," smeekte ik droevig, „het
zal beter wordenkinderplicht is een hei
lige
„Maar z(j mag Diet overdreven worden
marie is vijftien jaar; zij kan ook werkeD
„Z(j is nog te jong, david moeder kan
niet op haar vertrouwen, en het kind,
„Dat z(jn uitvluchten 1" riep h(j hartstoch
telijk. „Gij hebt mij Biet lief!"
„David!" smeekte ik.
(Slot Tolgd.)
GUSTA
