Van het Westelijk oorlogstooneei.
Van het Oostelijk oorlogstooneei.
De val van Antwerpen.
In ons vorig nummer konden wij nog
melden, dat Antwerpen werd gebombardeerd
en vele kanten in brand stond.
Zaterdag zijn de Duitschers hun intocht
te Antwerpen begonnen.
Over het bombardement en bezetting van
Antwerpen kunnen wij nog het volgende
melden
Reeds Donderdagavond verlieten de Bel»en
Antwerpen. Hun aftocht werd gedekt door
het 7de linieregiment, dat de schipbrug op
blies. Toen de Engelschen Vrijdagmorgen
altrokken, hield de beschieting om lü uur op.
De burgemeester begaf zich als parlementair
naar de Duitschers, iXdie eveneens een parle
mentair zonden. De Duitschers trokken om
12 uur Antwerpen binnen. De voorwaarden
waren, dat de garde civique niet gevangen
genomen en niet ontwapend zou worden en
geen lieden van 18 tot 30 jaar gevangen
werden genomen. Men mompelt, dat de s°tad
een half milliard oorlogschatting zal moeten
opbrengen. Baron von der Schuetz is tot
gouverneur benoemd.
Geen der forten is verdedigd, de meeste
zijn platgeschoten nadat zij verlaten waren.
De Duitschers voerden geen bestormingen
uit. e
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
bliezen de Belgen achtereenvolgens de forten
Ertbrand, Brasschaet en Beirendrecht en om
7 uur 's morgens Stabroeck (alle bij de
Nederlandsche grens) op.
Reeds bijna 2000 man zijn geïnterneerd,
nog 2000 man zijn door officieren Westwaarts
gevoerd. Hiertegen werden Zaterdagavond
sterke Duitsche colonnes afgezonden, waarop
weer vele Belgen over de grenzen gingen.
Baron von der Schuetz heeft bekend ge°maakt,
dat de burgers rustig terug kunnen keeren.
Een gedeelte geeft daaraan gehoor, maar
anderen vluchten nog, zoodat de weg van
Antwerpen naar Capellen en Putte zwart is
van vluchtende en terugkomende menschen
die elkaar kruisen.
De parlementair der Duitschers, die de
torten kwam opeischen, kwam te laat, daar
de forten reeds opgeblazen waren. Het fort
Merxem is door de Duitschers stukgeschoten
en verlaten door de Belgen.
De verwoesting van Antwerpen is behalve
bij het Zuiderstation onbeduidend. De huizen
in de Schoenstraat staan in brand. Duitsche
soldaten helpen bij het blusschen.
®eD bom heeft de Lievevrouwekerk bescha
digd. In Bed- en Ramstraat zijn huizen stuk
geschoten, maar de verwoesting is overdreven.
Het paleis des Konings op de Meirplaats en
het Centraalstation zijn onbeschadigd. Het
hoofdkwartier der Duitschers is met mede
werking van den gemeenteraad in het Stadhnis
gevestigd.
Zooals wij Zaterdagmorgen reeds konden
melden, waren Vrijdag over de grenzen in de
nabijheid van Clinge een groot aantal Belgische
en Engelsche militairen gegaan en onmidde-
lijk door onze militairen ontwapend. Zij werden
direct per trein naar Ter Neuzenen per
I rov. stoombooten naar Vlissingen doorgezon
den, Het waren meest Belgen van alle regi
menten en wapenen. Doodop waren de menschen
na hun weken lang vechten en hun achten
veertig uur aan één stuk wandelen nu. Bijna
zonder uitzondering hadden ze de voeten totaal
stuk geloopen onder het stof. Hongerig en
uitgeput trokken ze Ter Neuzen binnen. Van
de Engelschen waren het vooral mannen van
de Royal Naval Brigade en ook enkelen van
de Royal Engineers. Over het geheel genomen
was de indruk dien de Engelschen maakten
beter, maar die hadden dan ook niet de ont
beringen en de weken vechten achter zich
van de Belgen.
Omtrent de terugtocht der Belgische en
Engelsche militairen was het verhaal van
allen betzelfde: een en al ellende.
Toen Vrijdagochtend de terugtocht uit Ant
werpen begonnen was. probeerden de Duitschers
onmiddelflk zooals te begrijpen was, den af
tocht onmogelijk te maken door bij Den der-
monde den vijand in de flank aan'te vallen
Wel werd het Britsch-Belgische leger gedekt
door flinke troeprn op de flanken, maar die
waren alleen voor infanterie-aan vallen en de
Duitschers wisten met artillerie bij Dender-
moride door te rukken en over St'. Nicolaes
heen de flank van den vijand aan te vallen
Dat gebeurde met artillerie, die op een kilo
meter of acht afstand bleef en toen deze met
verbijsterende juistheid schrapnells uitbraakte
op de terugtrekkende bataljons, ontstond er
al gauw een soort van paniek onder de te-
rugtrekkenden, omdat men geen vijand zag
en alleen maar die ellendige schrapnells met
ontzettende juistheid in de gelederen zag sprin
gen waardoor telkens mannen vielen. De En
gelschen, die nog over de meeste pbysieke en
moreele kracht beschikten, omdat ze het
kortst aan het front waren geweest, onder
gingen den vuurdoop als helden, hierin voor
gegaan door hun officieren maar de Belgen
voelden dit als het toppunt hunner ellende,
die met meer te dragen was. Hun officieren
baden en smeekten hen kalm te blijven, maar
niet overal gelukte dat. Te verwonderen is
bet met. Ze zaten nu in het uiterste hoekje
van hun verloren land. Het eenig stukje, dat
nog met in 's vijands handen was, hun sterkste
stelling Antwerpen, was niet bestand gebleken
ondanks hun moed en ondanks te late hulp
ft Ze za§eu den weg naar den vrijen
aftocht afgesneden en voelden de onverschil
lig makende doodelijke moeheid van de laat
ste weken dapper vechten. Ze wilden weg
van dien moordenden regen van lood en ijzer
die fluitend op hen afkwam en met helsch
lawaai boven hunne hoofden en in hunne
gelederen barstte, zonder dat een vijand te
zien was. Ook voor de Engelschen stond* het
vast dat er te kiezen was tusschen twee dingen
langzaam wachten tot het shrapnellvuur ook
den laatsten man getroffen zou hebben of
terugtrekken op de grens van het neutrale
Holland. Men koos het laatste en trok kalm
terug, onafgebroken gevolgd door het vuur
der onzichtbare Duitsche kanonnen. Van Sint-
Ni col aas ging het over binnenwegen naar
Klinge, even ten zuiden van Hulst, waar men
de wapenen en munitie afgaf aan de Holland-
sche soldaten en doorgestuurd werd naar Ter
Nenzen en van daar met booten naar Vlissin-
er nog over kan schrijven. Er is een wrens,
en als men daar overheen is, zwijo-f men'
en weet men alleen dat men leeft. Juist zoo
als de duizenden vluchtelingen, die huis en
goed, geliefden en verwanten kwijt zijn en
slechts daarheen loopen, waar het leven nog
veilig is.
□E OORLOG.
Oe Duitschers in België.
zien." Ea weder gaan z(j het pad langs en
bljjven eindelflk voor 't grasperk staan, twee
kinderen bukkei zich en plukken ijverig vi
ooltjes, e«'n kna>p en een meisje.
Lachend ziet de jonge vrouw haar metgezel
aan.
«D0 joogQn heet johannes, zegt zjj blozend,
„t is een flinke jongen, daar gij vreugde Van
beleven zult als hij uw leerling wordt, en
het meisje kom hier, truida, lijkt zij
Diet op mij, JOHANNES?"
Het kind komt naderbij en slaat een paar
sprekende blauwe oogen naar hem op, daD
strekt zij de kleine met bloemen gevulde handen
naar hem uit
"Daar, oom 1" De jongen echter werpt
jubelend zjjn muts in de hoogte. „Hoera, oom
johannes is gekomen roept hij, en (jlt het
pad langs naar benedeD. „Dat moet ik süse
en overgrootmoeder vertellen."
Samen gaan ze verder, geen van beiden
spreekt een woord eindelijk staan zij op de
kleine piek, waar men het uitzicht heeft over
den muur en de oogen der bevallige vrouw
zien naar het donkere woud aan den hori
zont.
„Hier heb ik u zien staan met diepbedroefd
gelaat, toen bij u truida noemde, zijn truida,"
zeida hij zacht, vast besloten, ook het laatste
op te helderen.
„Ik vermoedde het, johannes," antwoordde
zij zacb, „ik wilde bem nog slechts eenmaal
Zien, mijn groen woud
gen
EINDE.
Een deel van de achterhoede had echter
geen kans gezien het neutrale gebied te be
reiken en werd afgesneden door de Duitschers
en in de gevechten gedood of gevangen oge
nomen Hoe groot dit aantal is, kan ik niet
vaststellen, maar wel meen ik te weten dat
het niet meer dan een paar duizend zijn.
De hoofdmacht bereikte met koning Albert
en de Engelsche en Belgische états major
veilig Ostende. Toch zijn er in Hulst door
onze mannen ook vele officieren geioterneerd
Omtrent kolonel Maxwell van het Collingwood-
Battaljon of the Royal Naval Brigade vernam
ik, dat hij door een shrapnell doodelijk ge
troffen werd.
De geest, dien ik onder de Engelsche troe
pen opmerkte, zal ik niet licht vergeten. Ik
had het altijd voor een mythe gehouden, dat
mannen zouden huilen, omdat hun de gelegen
heid benomen was, tot het laatst toe met hun
kameraden te strijden. Nu heb ik er zulben
ontmoet, die me weenend zeiden »Had ik
maar kans gezien me in de pan te laten
hakken met onze mannen die afgesnede zijn,
liever dan te weten dat ze allen moeten vechten
tot het laatst.
Alle Engelsche soldaten vonden het on
verantwoordelijk, dat zij zonder goede artillerie
naar de stelling van Antwerpen waren ge
zonden. Ze hadden maar een paar scheeps-
kanonnen te hunner beschikking. Over de
leiding en den moed hunner officieren kon
den ze geen woorden van lof genoeg vinden.
Dok de Belgen prezen ze als goede strijders.
De Britsche ministers van oorlog en marine,
kolonel Seely en- Winston Churchill, waren
Maandag in de forten geweest.
Over de ellende, die ik weer gezien heb
van de vluchtelingen, zal ik maar zwijgen.
Jk ben in drie dagen en drie nachten vrijwel
zonder slaap geweest en meestal zonder eten,
en de geweldige indrukken van wanhoop en
van gevaar heb ik sterk gevoeld, dan dat ik
OOSTENDE, 11 Oct. (Havas.) Vrijdagavond
is het gevecht, dat sedert Donderdagmorgen
in de omstreken van Melle en Quatrecht
(Zuidoostelijk van Gent) geleverd werd, geëin
digd. De bondgenooten hebben de stellingen
van den vijand bezet. Wij hadden weinig
gewonden; slechts een 15-tal. Helaas was ook
een fransche commandant door een granaat
kartets getroffen en stierf hij, toen het veld
hospitaal l1 landria uit Gent aankwam
Gisteren rukte de vijand vooruit naar
Loochnsty (Noordoostelijk van Gent). De in
woners ontruimden het dorp voor een gedeelte
Duitsche cavalerie, die Zele en Lokeren be
zette, kwam van den kant van Seveneken, waar
de uhlanen verschillende personen verwondden.
Bg Bastelaerve had een botsing tusschen
ielgen en Duitschers plaats. Aan beide zjjden
waren eenige gewonden. Het gebrom van de
mitrailleuses en het geknetter vaD de geweren
deed zich hooren. Eén Belg en een blinde
burger werden omvergeworpen en gewond.
Ie Quatrecht werd een Duitsche automobiel
met 4 oflicieren, 1 soldaat en de bestuurder
virrast door een tiental Fransche mariniers
en eenige Belgen. Alle inzittenden werden
gedood.
Te Melle hebben de Belgen een blauwsel-
jabriek in vlammen doen opgaan om te ver
hinderen, dat de vijand er zich zou verschansen
ln den omtrek van Melle zijn talrijke krijgs
gevangenen gemaakt.
Rij een hevig gevecht bij Quatrecht en Melle
kregen de Duitschers meer dan 600 dooden
en gekwetsten. Fransche fuseliers en marine-
troepen namen, na een bajonet-aanval te hebben
uitgevoerd, 400 Duitschers gevangen. De
Duitschers moesten zich terugtrekken naar
üordeghem (tusschen Gent en Aalst).
Hedenmorgen werd de strijd hervat in de
buurt van Lede (4 K.M. ten N.W. van Aalst).
De militaire overheid heeft een officieel
communiqué gepubliceerd, waarin wordt mee
gedeeld, dat de Duitsche troepen, die langs
den rechteroever van de Schelde naar Gent
oprukken, Vrijdag bij Quatrecht door Fransche
infanterie en marine-troepen werden aange
vallen. Die aanval werd gesteund door twee
afdeelingen Belgische artillerie.
Zaterdag moesten de Duitschers voor de
verwoede aauvallen der Fransehen, die door
een omtrekkende beweging van de Belgen
werden gesteund, zich overhaast terugtrekken
in de richting van Aalst. Zij leden zware
verliezen.
OOSTBURG (Zeeland), 12 Oct. (Part. P.)
De Duitschers zijn in het station te Gent.
De Duitscheps in Frankrijk.
BERLIJN, 11 Oct. Wolff.J Mededeeling
van het groote hoofdkwartier van hedenavond
1 en westen van Rijsel heeft onze cavelarie
/ateidag een t ransche divisie cavalerie bij
Hazebrouck volkomen en een andere Fransche
divisie cavalarie onder ernstige verliezen ver
slagen.
De gevechten aan het westelijke tront hebben
totnogtoe tot geen .beslissing geleid.
PARIJS, 11 Oct. (Reuter.) Officieel bericht
van 11 uur 's avonds:
Geen nieuws. Alleen werd bij Lassigny een
vaandel vermeesterd. De indruk van den da»
van heden is bevredigend.
Bommen in Parijs.
F ARIJb, 11 Oct. (Reuter.) Twee Duitsche
aeroplanes hebben 20 bommen nedergeworpen
in verschillende wijken. Drie personen werden
gedood en veertien gewond, het meerendee-
m den Faubourg St. Antoine en de Rue La
fayette.
De aangerichte schade heeft weinig te be-
teekenen.
Eén bom is gevallen op het dak van Notre
Dame zonder te ontploffen.
Verschillende Fransche aviateurs stegen op
ter vervolging der vijanden.
OP ZEE.
Van Engelsche zijde.
De Engelsche legatie deelt de volgende tele
grammen mede van het ministerie van buiten-
landsche zaken te Londen
I. De admiraliteit bericht dat drie Britsche
vliegtuigen een welgeslaagden aanval hebben
gedaan op de luchtschiphal te Dusseldorf.
Bommen werden door het dak geworpen en
vernielden een Zeppelin. Vlammen werden
opgemerkt, vijfhonderd voet hoog, als gevoL
Tïï ^rand®nde gas van het luchtschip,
Alle drie de officieren zijn behoudeu gebleven
maar de vliegtuigen zijn verloren gegaan
Volgens een bericht, in sommige bui'ten-
andsche nieuwsbladen gepubliceerd, onge-
twgfeld volgens inlichtingen uit Duitsche bron
bedragen de Britsche verliezen een oorW
schip, ui. Fishguard II, tien kruisers, vier
torpedojager, een verkenningsschip, een kanon-
neerboot, een onderzeeër.
Inderdaad verloren wij in krijgsverrichtin
gen zes kruisers (twee lichte en vier oude)
en een kanonneerboot en tengevolge van on
gevallen de »Fisbguard II«, een oude schuit
ingericht^ om machinekamer-personeel op te
leiden, eén onderzeeër en één gewapende koop-
vaardij-kruiser. De Duitschers verloren vijf
kruisers, twee gewapende koopvaardij-kruissers
een mijnenlegger. een torpedo-jager, een tor'
pedoboot een onderzeeër.
Een vervolging in het goudschip,
Kapitein Amderson, de gezagvoerder van
een Noorsch fruitschip, de Katie, is Woensdag
met zijn schip te New-York binnengekomen.
Jij verhaalde van de achtervolging, waaraan
de Duitsche kruizer Karlsruhe had blootgestaan
van de zijde van een Britschen kruiser, ter
hoogte van Cuba's Zuidkust. Het Britsche
schip - zeide Anderson ontwikkelde groote
snelheid en de Karlsruhe zou zijn achterhaald,
indien met het Duitsche oorlogschip in ondiep
water achter een eilandje schuiling had genomen
op gevaar van aan den grond te varen. Het
spoedig daarop invallende duister maakte het
de Karlsruhe mogelijk, te ontsnappen.
Een heel eigena rdig probleem is in Ameri
kaansche scheepvaartkringen gerezen, met
betrekking tot «het goudschip», de Kronprin
zessin Ceciiie. Dit vaartuig, met schatten aan
boord keerde bij het uitbrekenjvan den oorlog
naai de Amerikaansche wateren terug. Daar
ligt het nu nog, maar wordt buiten de drie-
mijJsgrens door Engelsche oorlogsbodems scherp
in het oog gehouden. Dit vindt zijn verklaring
hierin, dat de Kronprinzessin Ceciiie, wil zii
voor den winter veilige ligplaats krijgen,
weer buiten de dnemijlsgrens moet komen,
loet zij dat, dan willen de op de loer liggende
Britsche schepen haar buitmaken.
Echter ligt het schip het oogenblik in ze
keren zin aan de ketting want het is wegens
schuld aan een New-Yorksche bank door een
deurwaarder in beslag genomen.
Zullen nu bij het tochtje van het schip
naar een Amerikaansche winterhaven, de En
gelschen zich van de Kronprinzessin meester
maken, of zal het feit, dat op vordering van
Amerikaansche crediteuren beslag op het
schip is gelegd door de Amerikaansche over
heid, het beveiligen voor een aanval van
Britsche zijde
Het schip ligt thans te Bar Harbour. Het
kan daar in den winter niet blijven, wijl het
dan door ijsgang kan worden vernield. Bij
een poging om haar om Kaap Anna of Kaap
(oodsen, moet zij wel de driemijlsgrens
overschrijden.
Aan het Duitsch-Russische front,
BERLIJN, 11 Oct. (Wolff.) Hedenavond
uit het groote hoofdkwartier
Vrijdag en Zaterdag zijn alle aanvallen van
net eerste en tiende Russische leger te»en de
Oost-Pruisische legers afgeslagen. Ook een
poging tot omtrekking over Sehirwindt (Prui
sische grensplaats, ten N. v. Wirballen) werd
verijdeld, terwijl daarbij 1000 Russen gevan»en
zijn gemaakt.
De ambtelijke berichten over een groote
Russische overwinning bij Augustof en Soewalki
zijn ver zinsels. Hoe hoog de ambtelijke Rus
sische berichten moeten worden aangeslagen,
blijkt uit het feit, dat over de geweldige
nederlagen bij I annenberg en Insterburg geen
amitelijke Russische mededeelingen verschenen
zijn.
In Zuid Polen heeft de voorhoede van onze
legers den Weichsel bereikt.
'5'li^rAdeZ 45 K'M'ten Z van Warschau),
zijn -000 man van het 2de Siberische leger
corps in onze handen gevallen.
STPE I KRSBURG (Petrograd), 12 October.
Het. tel. ag) Van den grooten generalen
Aan het Oost-Pruisische front is de toestand
onveranderd. De Duitschers trachten, door met
hun net van spoorwegen hun troepen te ver
plaatsen, zich in de stellingen in het grens
gebied te handhaven.
Op den linkeroever van den Weichsel zijn
Aerscheidene voorhoedegevechten geleverd.
Onze bereden voorhoede heeft verschillende
Duitsche afdeelingen aangevallen en neerge
sabeld. Zij, die gedurende het gevecht aan de
vernietiging zijn kunnen ontkomen, werden
gevangen gemaakt. De kornet Z. H. prins
v
V
d
d
z
g
ti
L
st
VI
tn
m
hi
or
mi
tai
de
te
dal
Dc
dat
rei
gec
vai
me
ma
hui
stri
I
mei
I
dag
ven
f
alle
I
in i
liek
wer
V
dak.
V
den
M
Na
len
verk
V
Auti
onof
door
D
van
gehe
en n
V<
de s
een
