U Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. Een nIet-goedgeHenrd besluit. HatwijH- Kit ilt Tweede Hamer. No. 2476. Zaterdag 30 Mei 1914. 25e Jaargang BUITENLAND. ABONNEMENTSPRIJS: Por 8 maanden 7 5 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen. Voor België 95 cent by vooruitbetaling. Abonnementen worden aangenomen by alle Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever. Telef. (nterc. No 15 ADVERTENTIEPRIJS: van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer 10 cent. By abonnement aanmerkelijk ver minderd tarief. Grootere letters naur plaatsruimte Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen Jeze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen. Wegens Pinksteren zal het „Ter Neiizensch Volksblad'' a. s. Woensdagmorgen niet verschijnen. Te Nibbixwoud is men ook niet erg kies keurig in het gebruik der middelen om de openbare school ommogeljjk te maken. Wij hebben reeds meermalen betoogd, dat men bij de huidige subsidieregeling er aan den kant van het bijzonder onderwijs reeds veel sterker voorstaat dan bij het openbaar onderwijs. Ten eerste door het gemis van voldoende waarborgen bij het verstrekken van zoovele millioenen snbsidie aan de secteschool. In de tweede en waarschijnlijk wel voor naamste plaats door de wjjze, waarop de strijd door de tegenstanders der algemeene volksschool gevoerd wordt. Door weigering van kerkelijke voorrechten, door onthouding van bedeeling, door gedaan geven bij werkgevers, door benadeeling van klandizie enz. tracht men de bijzondere scho len te vullen. De ouders, die de openbare school begee- ren, worden gedwongen eene richting te gaan, die de hunne niet is. En als dan ergens, waar zulke ouders van meergegoeden geen steun kunnen erlangen, omdat die onder partjjgenooten ontbreken of te weinig in aantal zijn, eene openbare school moet verdwijnen, dan zegt men bij de chris telijke broederen met effen-vroom gelaat, dat de openbare school niet leefde in het hart des volks. Deze afkeurenswaardige middelen, waarvan de voorbeelden bij massa zijn aan te wijzen, zjjn die, welke van particulieren of vereeni- gingen uitgaan. Maar ook van overheidswege voelt men op dit gebied niet de minste verantwoordelijkheid bij het onderdrukken van de rechten en vrijheden der mindenheid. Waar in ons vrije Nederland een clericale gemeenteraad (hetzij van welke coalitiekleur ook) zetelt, tracht men vaak, vooral in die dorpen, waar het peil van ontwikkeling dier dorpspotentaatjes zeer laag is, zjjne macht als overheid te misbruiken om de menschen te dwingen hunne kinderen van de neutrale school af te nemen. Waar de menschen getrouw blijven aan de school, die verdraagzaamheid en eendracht bevordert, daar zoekt de kerkelijke meerder heid in den Raad naar middelen, om ze uit te drijven. Vooral verhooging, abnormale verhooging van schoolgeld, is meermalen een probaat middel gebleken, om de kinderen der onbe- middelden uit de openbare school te ver wijderen. De gemeenteraad van Nibbixwoud was zoo vrij geweest om het schoolgeld maar eventjes te vervijfvoudigen. Gelukkig hebben Gedeputeerde Staten aan zoo'n handeling hunne goedkeuring geweigerd. Thans is het schoolgeld op 60 cent per maand gesteld, wat voor arme ouders met eenige schoolgaande kinderen nog altijd zeer hoog is. Volgt uit al die staaltjes van vrijheids- en rechtsverkrachting niet, dat eigenlijk de open bare school wèl leeft in de harten des volks Anders zouden toch dergelijke middelen tot hare ontvolking onnoodig zijn. »Ernst of kortswijl* vraagt de »Nederlan- der*. Opzettelijk hebben wjj ons over de keuze van een candidaat in Katwijk niet uitge laten. Wij dachten, dat wij, wilden wjj in s lands belang handelen, niet aanlei ding moesten geven tot verscherping van onderlingen strijd, en dat, nu het electo raal accoord tot stand gekomen is en nog bestaat, de weg tot oplossing van moei lijkheden, die zich in het district mochten voor doen, contractueel is aangewezen. Niet alle bladen schijnen van deze mee ning te zijn, en er zijn er, die nog weinig geleerd hebben van de ervaring bij de jongste algemeene verkiezingen opgedaan. Nu, ieder heeft dat voor eigen consciëntie te verantwoorden. Nu echter de »Standaard« zegt het »vreemd« te vinden, dat van Chr. zijde niet gepoogd wordt een der afgetreden Ministers in de Kamer te brengen, met opoffering van een eigen zetel, moet ons toch een woord van protest uit de pen. ,KatwiJk °P dit cogenblik een Christeljjk-Historisch district is, kan door wie art. 9 van het Elektoraal Accoord aandachtig leest, niet worden betwist. De Christelijk-Historischen hebben de voor keur. Alleen treedt, bij geschil, als men zich niet verstaan kan, de Commissie op. Wat Katwijk vroeger was toen de Anti-Revolutionnairen en Christelijk-His- torischen nog niet gescheiden waren en Donner dus natuurlijk door alle Anti- Revolutionnairen gekozen werd doet thans niets ter zake. Zóó staat, eenvoudig, de zaak. Maar nu zouden de Anti-Revolutionnairen gaarne weer het optreden in de Kamer zien van de afgetreden Ministers. Dit verlangen heeft hen evenwel niet bewogen zelf plaat3 te maken voor een oud-Minister, noch in de Eerste, noch in de 1 weede Kamer ons althans is daar van niets gebleken. Nu, dit is hunne zaak. Zij moeten zelf weten, wat zij in 's lands belang noodig achten. Maar nu komt De Standaard ons Christelijk-Historischen zeggen zoudt gij hristelijk-Historiscben thans niet willen plaats maken voor onze oud-gedienden Dat is inderdaad verrassend. De Christelijk-Historischen hebben, zoo wel in het kabinet-Kuyper als in het kabi net-Heemskerk, alle eer en invloed gelaten aan de Anti-Revolutionnairen. Deze heb ben, met de Roomseh-Katholieken, alle zetels bezet; slechts één Christelijk His torische nam in het laatste kabinet plaats, omdat men hem als persoon noodig had. Geen eerbejag is onzerzijds betoond, hoe wel ook onder de Christelijk-Historischen er waren die voor het bezetten van ministerieele zetels bij de Anti-Revolution nairen niet behoefden achter te staan Wij hebben daar nimmer over geklaagd, en steeds trouw, naar vermogen, het kabi net gesteund. Maar zie nu de Anti-Revolution nairen meenen dat hun club wel wat mocht worden versterkt ons te vragen Och, gij die in ons kabinet geen plaats kreegt, weest zoo goed nu ook voor ons uit de Kamer te gaan zie, dat gaat toch te ver, en is van onze goedmoedig heid te veel gevergd. Of was want De Standaard schrjjft tegenwoordig nog al luimig haar uiting maar een grapje We zijn dan toch voor de korte vacantie van Hemelvaartsdag tot Dinsdag j.l. door de Inkomstenbelasting heen gekomen. Dat resul taat is zeker verblijdend te noemen na de breedvoerige discussies die gehouden zijn. We begonnen Dinsdag met de vraag of een reeks amendementen van de H. H. Fleskens en Sasse van IJsselt, strekkende om in de Inkomstenbelasting een nieuw hoofdstuk in te vuegen, waarbij aan de Gemeenten een voordeeltje van de Inkomstenheffing zou worden geschonken, toelaatbaar waren of niet. De voorzitter was van meenirg dat deze amen dementen geheel buiten het kader van het aanhangig wetsontwerp vielen en dus niet in behandeling genomen konden worden. De heer Fleskens kwam tegen die conclusie in een knappe doch geheel overbodige speech op. Het uur, dat daarmee werd zoek gemaakt, had beter besteed kunnen worden. Immers, het stond vrijwel vast, dat de kamer de meening van den voorzitter deelde en dit bleek dan ook bij de stemming. De overgroote meerder heid achtte het amendement niet toelaatbaar. De sociaal-democratische fractie stemde voor de helft vóór en voor de helft tegen. Wij zouden daarop niet de aandacht vestigen, als de heer Schaper niet in de Woensdagmiddag zitting den draak er mee gestoken had, dat de vrijzinnigen niet eensgezind bleken omtrent het amendement Bos. Na de beslissing over de toelaatbaarheid van het amendement-Fleskens, kreeg de heer Marchant het woord over het vrijzinnig democratisch amendement om uit de aan vullende vermogensbelasting door progressie meer te halen dan minister Bertling voorstelt. Zooals men weet, stelt minister Bertling voor naast de belasting, die hij wil heffen van inkomsten uit bedrijf 50 cent te heffen van elke duizend gulden, die iemand meer bezit dan 16000. Voor de vermogens van 16000 tot ƒ30000 is de heffing iets anders doch daarboven wordt van elke 1000 meer 50 cent gevraagd. Het amendement Bos wilde in die heffing progressie brengen en de groote vermogens zwaarder treffen. De heer Patijn had een amendement inge diend om de 50 cent te verhoogen tot 75 cent. Met een paar statistische teekeningen toonde de heer Vliegen aan, hoe het amendement Bos in tegenstelling met het amendement Patijn en het regeeringsvoorstel de grootere inkomens sterker aanpakte. Het debat liep in hoofdzaak over de vraag of de aanvullende Vermogensbelasting, Er- ganzungssteuer, zooals de Duitscher zegt, progressie mag worden gelegd of niet. De H H. Tydeman, De Geer en Patijn meenden van niet, de H.H. Marchant, Bos,{Vliegen, van Raa te waren van andere meening. Na een zeer uitgebreide discussie verklaarde de heer Bertling zich tegen het amendement-Bos en zeide hij het amendement Patijn niet te kun nen aanbevelen. Had hij omtrent dit laatste amendement de beslissing aan de Kamer ge laten, dan zouden minstens tien stemmen van rechts zich voor dit amendement hebben verklaard. Het amendement-Bos werd verworpen. Voor stemden de sociaaldemocraten, de vrijzinnig democraten en een zestal Unieliberalen. Het amendement-Patijn onderging hetzelfde lot. Wij betreurden het, dat in de Unieliberale fractie geen eenstemmigheid heerschte. Doch wij komen er aanstonds tegen op als men de stem der tegenstemmers zou trachten uit te spelen als een anti-democratisch. Hoe staat de zaak. De opbrengst der Inkomstenbelasting kan veilig geraamd worden op 12 millioen. Het amendement-Bos zou daaraan nog geen 2 millioen hebben toegevoegd. Zij die er tegen stemden, deden dit ten le, omdat wij zoowel van aanneming van het amendement Patijn als van dat van den heer Bos vreesden, dat het de kansen van het wetsont werp in de Eerste Kamer zou verzwakken, ten 2e omdat zij in aanvullende vermogens belasting progressie ongewenscht achtten, 3e omdat zij meenden, dat een verhoogde heffing geleidelijk moet plaats hebbeu. Wij deelen deze bezwaren niet, doch kunnen ons begrijpen dat de Kamerleden waren, die ze het zwaarst lieten wegen. Wij hadden het amendement- Patijn toegewenscht dat de Liberale Kamer fractie meer eensgezindheid had betoond. De eindstemming over het ontwerp-Inkomsten- belasting zal na tweede lezing plaats vinden. Wij houden het voor zeker, dat deze wet ook in de Eerste Kamer zal worden aangenomen. Na een reeks kleine ontwerpen is de Tweede Kamer nu Dinsdag de beroepswet gaan be handelen. Daarna krijgen we de Stuwadoors wet, die zeker ettelijke weken zal verorderen. Ten slotte memoreereu wij, dat Kampen's deputaat, de beroemde ontdekker van de staatsrechtelijke gebreken in het woord saluut ditmaal voor de toelaatbaarheid van de amen dementen Fleskens stemde. De wonderen zijn de wereld nog niet uit en Kampen's afgevaar digde blijft Kampen waardig ALBANIË. De correspondent van de „Matin" te Durazzo zendt aan zijn blad het volgende bericht, dat bij, daar alle telegraaflijnen in den omtrek vernield zijn, eerst met een torpedoboot naar Brindisi had verzonden en van daar had laten overseinen. „Gij bebt zeker vernomen, dat de opstandelingen, zich eindeljjk door de Com missie van Controle hebben laten overhalen tot onderhandelingen op den grondslag van eerbiediging van den Mohamedaansche gods dienst, de instelling van een plaatselijk bestuur en de belofte, dat er verder geen geweld tegen hen zou worden gebruikt. Het voeren dier onderhandelingen werd ten zeerste bemoeilijkt doordat de opstandelingen geen leider hadden. De vertegenwoordigers van Italië, Engeland en Oostenrjjk, die zich naar Sjiak hadden begeven om te onderhan delen, stonden daar voor een ongeorganiseerde bende zonder hoofden en bij welke ook nog verschillende stroomingen vielen op te merken sommigen bleken nl. zeer vredelievend gezind te zijn, terwjjl anderen blaakten van wraak- of moordzucht. Het was een zeer moeilijke taak om deze menigte aan het verstand te brengen, dat de drie vreemdelingen de vertegenwoordigers waren van Europa. Toen de meer ontwikkel den dat eindelijk hadden begrepen enhetcok aan de anderen duidelijk hadden gemaakt, drongen allen erop aan, dat de gedelegeerden aan Europa zouden mededeelen, dat de Al ba- neezen weder onder Turksch bestuur wenschten te komen. Op de mededeeling, dat dit een onmogelijk heid was, zagen zij vreemd op en zeiden zij „Als Europa zoo machtig is, waarom kan het dan niet doen wat het wil F' Ook het geval Essad was hun niet recht duidelijk. „Ons is verteld" zoo zeiden zij, „dat Essad ons heeft verraden door in dienst van een christenkoning te gaan en nu zien wij, dat onze vijanden de Noord-Albanee- zen hem kwaad hebben willen doen en dat die vijanden ons hebben beschoten met dezelfde kanonnen, waarmede zij zijn huis gebombardeerd hebben. Zijn vijanden zijn dus de onze en hij was derhalve onze beschermer.'' De gedelegeerden kregen uit het verder onderhoud met eenige der opstandelingen den indruk, dat deze woeste menigte niet te hou den zou zijn geweest, wanneer Essad om het leven was gebracht en dat dan in Durazzo geen steen op den anderen zou zijn gebleven. Het gelukte ten slotte de opstandelingen aar. het verstand te brengen, dat van een hereeniging met Turkjje geen sprake kon zijn, waarop zjj verklaarden, dat zij het dan aan Europa overlieten over hun 'verder lot te beslissen, mits op de reeds vermelde voor waarden.

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1914 | | pagina 1