Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
Wi« is de schuldige?
Ons belang bij het behoud
Van jndië.
MARCELLA GRACE.
No. 2444.
Zaterdag 7 Februari 1914.
25e Jaargang
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 8 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bjj alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. In tere No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redactie-adresNoordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woeusdag- en Zaterdagmorgen by den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Dat er geld noodig is veel geld om de
staatsmachine goed op gang te houden, zal
wel ieder duidelijk zijn.
Bij het optreden van dit Ministerie hebben
wij reeds gewezen op de moeilijke positie van
den Minister van Finantiën.
Het is geene kleinigheid, wat deze heeft op
te knappen.
Nu meer dan ooit moet men verbaasd
staan over wat het vorige Ministerie heeft
achtergelaten.
Het Ministerie-Heemskerk heeft 5'/8 jaar
lang onder de finantieel meest gunstige om
standigheden geregeerd.
De toeneming der jaarlijksche inkomsten,
die voordien reeds bestond, werd nog grooter.
En toch ondanks die verbazende en blij
vende toeneming der middelen is alles schoon
ingeteerd.
De tegenwoordige Minister moet naar mid
delen uitzien om het dreigende tekort te
dekken.
In 1905 bij het optreden van het Ministerie
De Meester had men dezelfde vertooning.
Onmiddellijk moest dat Ministerie maatre
gelen nemen, om aan finantieële bezwaren
het hoofd te bieden.
Maar nu is de toestand veel erger dan toen.
Er moet thans veel meer geld wezen om
in onmiddellijke en dringende behoeften te
voorzien.
Maatregelen, om zich geld te verschaffen,
vallen bij het pub iek gewoonlijk niet med-
Sommige bladen van de coalitie willen
daaruit munt slaan en trachten reeds stemming
te maken tegen het Ministerie.
Deze handelwijze vinden wij zoo onbeschaamd
mogelijk.
En daarom wijzen wij er op en zullen er
op blijven wijzen, dat de oorzaak van de
dringende geldzorgen enkel en alleen te wijten
is aan de regeeringswijze der vorige regeering
die in onbezorgdheid en lichtvaardigheid, wat
finantieël beleid aangaat, schaarsch haar weder-
,gade vindt.
Minister Bertling moet trachten op te
knappen, wat het christelijke Ministerie zoo
desolaat achterliet.
De coalitiebladen doen dus het verstandigst
over deze zaken te zwijgen.
Een roman uit Ierland.
ROSA MULHOLLAND.
21)
Bryan zag nu in, hoe natuurlijk de gan-
8clje toestand was alleen verwonderde hij zich
eenigszins over bet woordje „Sir" dat Mar
cella ootsnapt was, toen zij voor een oogen-
blikje de lessee van Mrs. Ó'Kelly vergat, en
waarmee slechts minderen hunne meerderen
aanspreken. Hij zag haar met toenemende
belangstelling aan, daar zg nu in zyne oogen
nog meer vereenzelvigd was met het meisje
uit „The Liberties." Maar bg schreef die
kleine bijzonderheid in haar spreken aan hare
opvoeding in het buitenland toe. Hare tante
had hem immers verteld, dat zg steeds bui
tenslands gewoond had Hjj vergat op dat
oogenblik geheel en al, dat Marcella zelf die
bewering tegen had gesprokeD.
Marcella had hare vergissing dadelijk be
merkt en wendde haar hoofd af om den blos
te verbergen, die hare wangen overtoog, toen
zjj plotseling met angst bedacht, dat zij zich
zelf misschien had verraden. Om twee rede
nen wenschte zg het feit te verbergen, dat
Ze dienen hun plaats te kennen. Ze hebben
niet het recht aanklager te zijn. Hun plaats
is op de bank der beschuldigden.
Wanneer wij spreken van de 2000 millioen,
waarop het kapitaal, bij de Indische onder
nemingen betrokken, wordt geschat, en van
de 300 millioen gld., welke volgens raming aan
jaarlijksche^ revenuen uit Indië worden genoten,
dan dient hierbij te worden opgemerkt, dat
hiermede niet uitsluitend Nederlandsche be
langen zijn gemoeid. Immers van sommige
in Nederland of Indië gevestigde maatschap
pijen (die welke in het buitenland haar zetel
hebben zijn buiten rekening gelaten) zijn de
aandeelen voor een grooter of kleiner deel
in handen van buitenlanders, en onder de
particuliere ondernemers en de geëmoloyeerden
der in Indië gevestigde bedrijven komen, hier
meer daar minder, vreemdelingen voor. En
zelfs onder de Europeanen, die Staatsbetrek
kingen bekleedeu, zijn er van vreemde natio
naliteit, zoo bijv. ingenieurs en officieren van
gezondheid. En eindelijk dienen er bij het
O. I. leger, zooals van algemeene bekendheid
is, in de mindere rangen steeds Belgen,
Duitschers, Oostenrijkers, Zwitsers, enz.
Hoe nu in al deze verschillende opzichten
precies de verhouding is tusschen het belang
van Nederlanders en van personen van andere
nationaliteit, is onmogelijk aan te geven.
Maar wat inmiddels vast staat is, dat op
ieder gebied het Nederlandsche belang verre
weg overwegend is
Natuurlijk komen ook de indirecte voor-
deelen niet alleen aan Nederlanders ten goede.
Het zou niet mogelijk zijn den vreemden
ondernemingsgeest op handelsgebied buiten
te sluiten, en het zou zeker evenmin ver
standig zijn daarnaar te streven. Doch dit
neemt niet weg, dat ten aanzien van den
handelsomzet van Indië Nederland de aller
eerste plaats inneemt, zoowel in den invoer
als in den uitvoer.
Het bepalen van de juiste verhouding is
ook hier alweer niet wel mogelijk. De be
staande statistische gegevens zijn daarvoor
niet voldoende. De waardeberekening, bij
zjj Kilmorey eeue schuilplaats verleend had,
toeu» de politie hem op het spoor was. Voor
eerst wenschte zg tieuu eeue mogelijke verne
dering te besparen, waarbjj misschien nog een
gevoel van onrust zou komen, als hfj bedacht
dat zjj zijn geheim wist eu ten tweede dacht
zjj aan den wensch harer gestorven vriendin,
dat haar vorig leven aaD een ieder, behalve
aan vader Daly, onbekend zou big ven. De
priester had Mrs. Kilmorey alleen maar ver
teld, dat het meisje pas haren vader verloren
had, die den laatsten tgd in geene zeer gun
stige omstandigheden verkeerd had. Uit een
gevoel van kieschheid had Mrs. Kilmorey,
toen zij hare gast hare deelneming in dat ge
leden verlies betuigde, met opzet het gesprek
zoo ingericht, dat het den schijn niet aannam,
alsof zjj eenige verdere uitlegging verwachtte
eu Marcella hoopte, dat het feit, dat zjj, nu
hnnne gast en hunne toekomstige bunrvrouw,
met een onaangenaam geheim in het leven
vaD Dilmorey bekend was, voor altjjd iö het
duister verborgen mocht bljjven, waarin zjj
het door toevallige omstandigheden tot nu toe
had kunnen hullen.
„Als ik u wel begrepen heb, wordt Craüe's
Oastle in het vervolg uw tehuis vroeg Bryao,
nadat hjj zijne gezellin verzekerd had, hoe aange
naam het bem was, dat zjjne moeder in haar een
zaam verbljjf van haar gezelschap had mogen
genieten.
„Ja, het is mjj nog zoo vreemd het schjjnt,
het samenstellen der Nederlandsche in- en
uitvoer statistiek gebezigd, is vooral hoogst
gebrekkig, omdat daarbij als maatstaf geldt
een tarief, dat in 1846 is vastgesteld. De
Indische statistiek is in dit opzicht zeker veel
beter, omdat de prijzen voor de verschillende
artikelen jaarlijks opnieuw worden bepaald.
Hier stuiten wij echter op een andere moei
lijkheid, welke verband met het nagaan van
het land van herkomst of bestemming, voor
het geval in een tusscbenhaven hetzg in
Europa, hetzij in Azië, voornamelijk te Sin
gapore of Penang overlading heeft plaats
gehad.
Wij geven daarom hier de opbrengst van
eenige der voornaamste producten, gedurende
1912 in Nederland in veiling verkocht, als
tabak 84 millioen, thee 7 millioen, tin 40
millioen. De bruto-opbrengst der verkochte
producten, hier te lande aangevoerd door de
Nederl -Handelsmaatschappij (koffie, kina, tin,
tabak, thee, copra, rubber enzbeliep in dit
jaar 71 millioen, terwijl aan den Staat werd
verantwoord als opbrengst in Nederland van
de Gouvernementsproducten, met inbegrip der
door de Biliton-maatschappij betaalde pacht
schat, ruim 42 millioen gulden.
Tot dusver is nog slechts een betrekkelijk
klein gedeelte van de vruchtbare eilanden in
cultuur gebracht. De van de tot nu toe be-
k-ouwde uitgestrektheid te verwachten oogsten
worden, volgens Mr. 's Jacob, president van
de Kamer van Koophandel te Batavia, wan
neer de plantingen tot volle ontwikkeling
zullen zijn gekomen, berekend opsuiker
150, tabak 168, thee 25.5, koffie 20.8, kina
bast 4.3, cacao 1.6, djatihout 3.5, tapioca 4,
diversen 2,5 te zamen 380 millioen, waarin
niet is inbegrepen de snel stijgende opbrengst
van de rubber, welke nog niet is te begrooten.
Daarbuiten vallen de eveneens voor ruimer
debiet vatbaar geachte minerale voortbreng
selen en boseh- en zeeproducten, waarvan de
uitvoer in 1910 ruim 120 millioen bedroeg.
Als de takken van de Nederlandsche nijver
heid, die bij den export naar Indië voorname
lijk belang hebben, noemen wij de textiel indu
strie (het totaal van den invoer van manufac
turen uit Nederland in Indië bedroeg in 1911
34 millioen), de machine industrie (met tien
millioen) en verder de fabricage van spoor-
wegmaterieel, gedistilleerd, papier, glaswerk,
dat ik geheel en al Mrs. O'Kelly's plaats moet
vervullen."
Zjj heeft u tot hare erfgenaam gemaakt
„En na reeds voel ik den last der verant
woordelijkheid, die ik op mij genomen heb
vader Daly heeft mjj verzekerd, dat gjj mjj
wel zoudt willen helpen met mjjn volk."
Kilmorey zag haar ernstig aan.
„Ik geloof niet, dat het oprecht tegenover
n gehandeld was, om u bjj ons te brengen"
zeide hij. „Natuurlijk handelde vader Daly
van zjjn standpunt naar zjjn beste weten. Maar
men kan deze zaak van verschillende kanten
beschouwen. Miine moeder en ik hebben ons
zelf eene bjjzoudere gedragslijn voorgeschre
ven in deze moeielijke tjjden, en hebben ons
daardoorfbet misnoegen van onze standgenooten
op den hals gehaald. Of wjj veel goeds heb
ben verricht met onze pogingen om op den
weg, dien wij als den rechten beschouwen,
voort te gaan, zal de tjjd ons nog moeten
leeren. Intusschen leven wjj, zooals gjj ziet,
buiten de wereld en zoo eenvoudig mogeljjk.
Eu het is zeer een vraag of iemand zoo
zoo geschikt om in de wereld te verkeeren als
gjj uw lot met het onze had mogen verbin
den, terwijl gjj er nog volkomen ontwetent
van zjjt welke mogeljjk gevolgen deze handel
wijze voor a na zich zal slepen."
„Gjj meent, dat Miss. Julia O'Flaherty mjj
nu niet tot hare vriendin zal maken. Zy is
hier geweest en heeft mjj daar ginds op de
kleederen, boter, olie, veekoeken, biscuit, aar
dewerk, chemicaliën, zeep, verfwaren, tabak,
sigaren en sigaretten, boeken, blikwerk, amo-
niak, automobielen, rijwielen enz. Ook hier
zijn alle belangen niet precies onder cijfers te
brengen.
Van het indirecte voordeel, dat de Indische
scheepvaart aanbrengt dat is dus afgezien
van de winsten door de maatschappijen uitge
keerd zijn wij echter door calculatie kunnen
komen tot een meer nauwkeurig beeld.
De bouwkosten van nieuwe schepen voor de
Indische stoomvaartlijnen, gedurende de beide
vorige jaren op Nederlandsehe werven voltooid
of op stapel gezet, bedragen omstreeks 35
millioen.
Van de 97 stoomschepen, die de Koninkl.
Paketvaart Mij. in de vaart heeft is voor meer
dan 90 pet. derwaarde in Nederland gebouwd.
De leverantiën voor uitrusting der schepen
in Nederland beloopt thans ongeveer 6 millioen
per jaar. Door de vier maatschappijen wordt
jaarlijks uitbetaald aan gages aan 'de Neder
landsche bemanning der schepen, salarissen van
ambtenaren en loonen van werklieden in Neder
land (met inbegrip van pensioenen) omstreeks
9 miliioen. Hierbuiten valt de commissie, uit
betaald aan de agenten, waarvan het gezamen
lijk bedrag eveneens in de millioenen loopt.
Eindelijk wordt in Nederland voor de stoom
schepen aan haven en loodsgelden een paar
ton per jaar betaald.
Van wat de Indische scheepvaart voor ons
land beteekent (wij bepaalden ons tot de gere
gelde lijnen) geven deze cijfers eenig denkbeeld.
Men houde in het oog, dat door de snelle uit
breiding der thans 185 schepen tellende vloot,
welke verbindingen in den Archipel en met
Nederland, Engelsch-Indië, Australië, China
en Japan onderhoudt de uitgaven van jaar tot
jaar beduidend stijgen.
Het moeilijkst in cijfers uit te drukken is
het belang, dat de kleinhandel, de leveranciers
van allerlei levensbenoodigdheden, met inbe
grip van de beoefenaars der bouwvakken, heb
ben bij dat gedeelte der bevolking zeker
niet het minst koopkrachtige dat, na terug
keer uit O. Indië, in het vaderland zijn rente
of pensioen verteert. En evenmin is het na te
gaan, welk bedrag de fiscus aan rijks- en
gemeentebelastingen, als aandeel in de directe
en indirecte baten uit Indië ontvangt.
rotsen plechtig gewaarschuwde. Ik zal niet
bijzonder treuren om 't gemis van Julia's
vriendschap.
„Maar er zgn nog andei^etere menschen
wier kennismaking gjj misschien niet gaarne
zoudt missen en die natuurljjk veel belang
zouden stellen in de erfgename van Distres-
na."
„Lady Villiers Blake en Mrs. de Lacy
Efrench bijvoorbeeld. Uwe moeder heeft my
reeds al de voordeelen opgesomd, die ik van
hare bescherming en sympathie zou mogen
verwachten. Maar zij hebben mjj niet in
bunnen kring opgenomen toen ik zonder thais
en zonder vrienden was, en nu wensch ik
te blyven bjj de vrienden die dat wel hebben
gedaan."
„Zjj waren er niet toe in de gelegenheid.
Zg hebben zelf dochters en het zou voor n
zeer aangenaam zijn om met haar om te gaan,
wanneer gjj gezelschappen bezoekt, al kunt
gij het hier zonder haar misschien wel stellen.
Mjjne moeder is èn door haar gestel, èo door
de omstandigheden niet in staat om u in de
wereld te begeleiden, en gjj zult dus geheel
alleen staau in gezelschap, wanneer gjj u uit
sluitend bjj ons blijft aansluiten."
„Mijn leven is er niet naar geweest, om mij
een groot verlangen naar die wereld in te
boezemen, waarin deze dames rnjj zouden wil
len brengen. Ik ken haar volstrekt niet en de
Voorzienigheid heeft mjj tot fu gevoerd. Ik
TER NEtlZEMl VOLKSBLAD.
NAAfi HET EnGELSCH VAN
