Vrijzinnig Niouws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
Waarborgen ttoodig
Vf<er ander „ChristeliH"
bedrog.
MARGELLA GRACE.
No. 2422.
Woensdag 19 November 1913.
24e Jaargang.
PAABDEN- en \EEMABKT.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte-
Redaotie-adresNoordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Z~at e r A a g in O r g e n bjj den Uitgever M, DE JONGE, teTerNeuzen.
De Burgemeester van TER NEUZEn, maakt
bekend;
dat het sluitingsuur op Woensdag 19 November
1913, bij gelegenheid van de Paarden- en Veemarkt
wordt bepaald op 12 uur des nachts
dat in voor het publiek toegankelijke inrichtingen
voor de dansmuziek draaiorgels mogen worden ge
bruikt, onder voorwaarde dat deze alleen bediend
worden door mannen en dat er geen trommels of
geruischmakende instrumenten aan verbonden zijn
en
dat deze publicatie tevens dient als waarschuwing
dat voormelde inrichtingen om 12 uur des nachts
moeten ontruimd worden.
Ter Neuzen, 17 November 1913.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
Ondanks de hooge subsidies, die aan het
bijzonder onderwijs uit de openbare kas worden
geschonken, trachten toch nog steeds in plaat
sen, waar een z.g. Christelijke meerderheid
aan het roer is, de gemeentebesturen met alle
kracht de daar bestaande openbare scholen
tegen te werken.
Aan de eene zjjde vloeien ruim uit de staats
kas de gelden voor de secte-scholen, aan de
andere zijde tracht tegelijk een gemeentebe
stuur het bestaan van openbare scholen zoo
veel mogelijk te bemoeilijken door onthouding
van het allernoodigste, door het opleggen van
een hoog schoolgeld aan zelfs behoeftige
ouders.
Is het wonder, dat zoodoende op vele plaatsen
het bestaan der openbare school moeilijk, ja
zelfs onmogelijk gemaakt wordt, dat vele ouders
tegen hun zin hunne kinderen moeten zenden
naar de bijzondere school
En als dan het aantal ouders, dat den strijd,
met groote geldeljjke opoffering vaak, blijft
volhouden, wat klein is geworden, dan besluit
zoo'n onverantwoordelijk gemeentebestuur, dat
zich van wet en recht niets aantrekt, de open
bare school maar op te heffen.
Zoo'n besluit wordt door Gedeputeerde Staten
vaak niet goedgekeurd, zelfs wel eens, als de
meerderheid rechfs is i het besluit van zoo n
gemeenteraad kan al te zeer vloeken tegen
letter en geest der wet.
Een roman uit Ierland.
ROSA MULHOLLAND.
4)
„Die man kan niets slechts gedacht laat
staan gedaan hebben," dacht Marcella met
geestdrift terwijl hij er zich ondanks zjjn
angst, over verwouderde, dat zulk een be
koorlijk en verstandig schepseltje in dit oude
vermolmde huis woonde, te m'dden van de
armoede en het vuil der slechtste buurten.
„Hier is de kast, mijnbeer," zeide zjj, ter
wijl zjj hare hand op het hout legde waar
mede de sterke oude muren nog altijd betimmerd
waren. „Waarschijnlijk is die ruimte in den
onden tijd voor een schuilplaats gemaakt, en
ik geloof niet dat behalve mij, iemand baar
kent."
Eén oogenblik deden hare woorden en de
bevallige beweging, die zij onbewust maakte
toen zij over baren schouder been naar bem
zag de gedachte in hem opkomen, det dit
geen vrouw was, die tot zijn hulp was komen
opdagen maar de geest van eene reeds lang
gestorven groote dame, die eens dit nu zoo
Men verstaat echter, dat het in zulke ge
vallen toch het meest gewenscht is, dat het
college van Gedeputeerde Staten linksch zij,
ot dat de landsregeering het is.
Dan kunnen zulke onverantwoordelijke daden
te niet gedaan worden, wat anders niet steeds
het geval is.
De gemeenteraad van Nibbixwoud wou ook
vau eene openbare school af zijn.
Maar een aantal ouders bleven deze school
de voorkeur geven boven de christelijke scholen
in deze gemeente.
Dan ze maar verdreven. Dat ging natuur
lijk niet met stok of sabel, maar het scheelde
toch niet veel.
Het schoolgeld werd 4 of 5 maal zoo hoog
gemaakt, ook van die menschen, voor wie de
strijd om het bestaan zwaar was.
Zoodoende verminderde begrijpelijker wijze
het aantal kinderen en de clericale gemeente
raad van .Nibbixwoud hief eene der Openbare
scholen op.
Talrijk zijn de gevallen in de laatste jaren,
waarop zich een dergelijk gemeentebestuur van
openbare scholen tracht te ontdoen.
Niet alleen in andere provinciën, ook in
onze provincie gaat men dien weg op.
Werd vroeger de openbare school te Aagte-
kerke opgeheven, van recenten datum is de
poging, te Ovezande aangewend.
Daar trachtte de gemeenteraad de openbare
school over te doen aan eene bijzondere school,
die nog gesticht moest worden. Men wilde
de lokalen maar aan eene vereeniging voor
Christelijk Onderwijs verhuren, dan was er
vanzelf voor de kinderen, die de openbare
school wilden blijven bezoeken, geene plaats
meer.
Gedeputeerde Staten van onze provincie
hebben hier gelukkig een stokje voor gestoken,
zulke wetsverkrachting lieten zij niet passeeren.
Het Christelijk blad De Zeeuw valt hier
over Gedeputeerde Staten aan. Dit blad vindt
zulke manieren geoorloofd.
Wat een christelijk orgaan al niet durft
verdedigen
Zelfs wijst dat blad nog een paar gemeenten
aan, waar bjj ontslag of sterven der tegen
woordige hoofden der openbare scholen, het
zelfde spelletje moet gespeeld worden.
De Zeeuw is bang, dat bij de tegenwoordige
linksche meerderheid van Gedeputeerde Staten
dit spelletje niet lukken zal.
vervallenhnis in alle pracht bewoond had, en
nu terug was gekomen, om het geheim harer
woning te openbaren, zeer in haar schik dat
er nog eens een gelegenheid zich voordeed
om de vroeger zoo hoognoodige schuilplaats
weder te gebruiken.
Marcella wierp een deur open die door het
paneel gevormd werd en in de roestige heng
sels knarste, en ontsloot zoo een smalle
ruimte lang genoeg voor een man om er
languit in te liggen en hoog genoeg om er
recht op in te staan. Het rook er duf en
vochtig en het was er zoo donker als in een
kerker.
„Het ventileert door den buitenmuur" zeide
zij i «SU Dopt dus geen gevaar van te stik
ken. Hoe laat xal ik terng komen om u er
uit te laten
„Ongeveer een unr voordat de dag aan
breekt als het u belieft." Hij wilde er nog
iets bijvoegen toen een luid geklop weerklonk
op de huisdeur, die hem nog zoo pas binnen
bad gelaten.
Marcella sloot onmiddeljik de deur en blies
het licht uit, dat daar zij in eene achterka
mer waren nog niet gezien kon zjjn door
hen die toegang tot het huis wenschten.
Toen sloop zjj tastende naar het kamertje,
waar zjj sliep, kroop in bed en lag stil te
luisteren. Ditmaal nam zij zich voor de deur
niet te openen voor vreemdelingen. Wel vjjf
minuten laDg bleef men kloppen en ten
Wij hopen van niet.
Wij hopen ook, dat deze gevallen er toe
zullen leiden, dat ieder mede zal werken tot
het behoud van de linksche meerderheid in
Gedeputeerde Staten
Daartoe is noodig dat bij de verkiezing voor
de Provinciale Staten flinker wordt gewerkt
dan de laatste maal in het district Middelburg.
We hebben waarborgen noodig tegen het
optreden "an verschillende gemeentebesturen
ten opzichte der openbare school.
Wat De Zeeuw betreft, dit blad is nooit
erg net in zijne manieren geweest, waar het
de Openbare school betrof.
Men zendt ons toe het volgende stukje uit
»De Bodec (org. v d. B. v. Ned. Ond
Van alle bedriegelijke middelen om de bijzondere
school aan geld te helpen, is dit zeker een
der ergerlijkste.
Men zendt ons toe de Aalsmeerse Meerbode
van Zaterdag 52 Oktober 1913, No. 3958,
waarin wij het volgende lezen
Het aardsche slijk.
In de leidende kerkelijke kringen alhier
heerscht groot misnoegen, om niet te zeg
gen verontwaardiging over een aan den
dag gekomen, minder correcte manier om
aan geld te komen door het bestuur der
christelijke school. Dit geval is te pijn
lijker, daar het samenviel met de voorbe-
rijding van het 25-jarig herdenkingsfeest
dier school
Wjj zullen in het kort een uiteenzetting
geven van de toedricht der zaak.
Nu 25 jaar geleden bij de oprichting der
school moest natuurlijk worden omgezien
naar een duurzame verzekering der inkom
sten. Men wende zich destijds tot het Clas
sicaal Bestuur van Amsterdam om een
jaarljjksche bijdrage uit de Diaconiefondsen
der opgeheven Nederlandsch Hervormde
gemeente te Kudelstaart. In den vorm
zooals dit gevraagd werd, kon het
spreekt van zelf geen steun vei strekt
worden. Diaconie-gelden kunnen alleen
worden aangewend ten bate van nooddruf-
laatste zoo luid en heftig dat Michael Grace
er wakker van werd.
De oude man ging in zijn bed opzetten en
luisterde verwonderd toe. Naar bem toescheen
stond het buis toch niet in brand en welke
reden kon men anders hebben, om zulk een
aanval op zijn huis te doen na middernacht.
Knorrend en een paar vloeken uitstoottende,
verliet bjj tastende zjjne kamer strompelde de
trap af, en st«nd voor den aanvaller van zijn
klopper, (de klopper was een van de weinige
overblijfselen van zjjne vroegere grootheid,
waarop de oude man trotsch was geworden)
mat een gelaat, dat niets goeds voorspelde.
Op het gezicht van de politie veranderde
zjjn gezicht maar het werd er niet vriende
lijker op en een stortvloed van verwjjtingen
begroette de dappere mannen der wet.
„Jelui domkoppen", zeide bj) „waarom
klopt gij een eerljjk man op in dit uur van dea
nacht of van den morgen de drommel
hale mij als ik weet welke van de twee het
is 1"
„Bedaar, Mr. Grace, bedaar," zeide een der
agenten, „met u hebben wjj niets te doen.
Maar er beeft san nacht een leeljjk werkje
plaats gehad.
„Natuurljjk," zeide Grace verachtelijk. „En
gebeuren eiken nacht leeljjke werkjes ge
noeg die gjj heelaas niet ziet mjjnheer de
agent. Waarom hebt gjj dien man niet ge
pakt die met het werkje bezig was, waarvan
tige lidmaten, hetzij rechtstreeks of meer
zijdelings. Het Classicaal Bestuur was
daarom wel bereid het schoolgeld te be
talen voor die kinderen, wier ouders daar
toe niet in staat waren. Deze handel
wijze van net Classicaal Bestuur was vol
komen correct, en gemotiveerd was het
afstaan van geld uit de onder haar beheer
staande diaconie-kas van Kudelstaart aan
die der chr. school alhier.
De eigenlijke storting van bet geld in
de school-kas ging via de Diaconie der
Ned. Herv. Kerk op het dorp.
Jaren en jaren ging dit ongestoord door,
totdat pas onlangs ontdekt werd, dat door
het Bestuur der Chr. school veel te hoog
werd gedeclareerd. Op de lijst der school
gaande kinderen uit Kudelstaart waren,
naar wij hoorden, namen gebracht, die er
niet op hoorden, n.l.
le van kinderen, wier ouders niet
onvermogend zijn
2e van kinderen, die sedert lang niet
meer in Kudelstaart woonden
3e van kinderen, wier ouders tot de
Gereformeerde kerk behooren.
De uitkeering die het Classicale Bestuur
deed moet jaarlijksch geloopen hebben
over circa twintig kinderen, terwijl er
thans slechts één kind moet zijn, waar
voor, naar bedoeling en strekking van de
indertijd gedane toezegging, door het
Classicaal Bestuur betaald behoefde te
worden. Het bedrag dat op die wijze
teu onrechte aan »de Kudelstaartsche
Armen*, zooals men het hier noemt is
onttrokken, is niet dan na nauwgezet
onderzoek vast te stellen, doch moet naar
ruwe schatting eenige duizenden bedragen.
Wij voor ons wisten voor jaren reeds
dat de zilveren koorde tusschen Classi
caal Bestuur qualitate qua en de Chr.
School niet zuiver was. Nu de zaak
ruchtbaar is geworden, hebben we ons
slechts verbaasd, dat dit na zoovele jaren
nog het geval was.
Wij kenden al
de subsidie-zwendel, door kinderen gedurende
enige dagen in Januarie op de Christelike
scholen te logeren te vragen
de onderwijs zwendel, waarvan de Inspek-
teurs van het L. O., in hun laatste en voor-
gjj spreekt in^plaats van een fatsoenljjk
men8cb uit zijn bed te komen halea, en hem
het nieuwtje te vertellen dat hjj volgendea
dag best had kunen hooren."
„Kom, kom," zeide de agent. „Ik heb a
maar te zeggen dat wjj uw huis willen door
zoeken. Wjj hebben alle reden om te veronder
stellen dat een persoon die in die zaak be
trokken is, zich hier verborgen heeft."
„Zeker door den schoorsteen komen vallen
veronderstel ik of in de brievenbus," zeide
Grace sarcatisch terwjjl hjj naar den spleet
in de massieve deur (een tweede voorwerp van
zjjn trots) keek waar eens de brievenbus had
gezeten. „Niets waarschjjnljjkers zou er dankt
mij in de wereld kunnen gebeuren terwjjl een
fatsoeljjk man slaapt.
Hier schoof de agent den heer des hnizes
op zijde en liep stommelend de slechte trap
op, achtervolgd door een salvo verwenschin-
gen van den verbitterden Grace, die echter
alle even belachelijk als onschuldig waren.
„Ik zal je voor den commissaris zelf dagen,
dat zal ik. Waar is je volmacht Het is tegen
de wet
„Welke wet, mjjn beste man zeide de
tweede agent vrooljjk. „Denkt gij, dat gjj in
Engeland zjjt? Weet gjj niet, dat gjj onder
de Uitzonderingswet leeft
„Ja, dat is waar ook, dat vergat ik geheel
en al. Wel, mjjDbeer de agent van politie,
zjjt gjj nu overtuigd, dat er niemand hier is
NAAB HET EnGELSCH VAN
