Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
licht ca duisternis.
Kieswet-adres.
Amsterdam III
MARCELLA GRACE.
GEMEENTERAAD.
No. 2420.
Woensdag 12 November 1913.
24e Jaargang.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 6 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 96 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 60 cent; elke regel meer
10 cent. B\j abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woeusdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Dat »De Volkswil*, het blad van den heer
Van Dalsum te Hulst, men moge het niet
in alles met hem eens zijn, een' zegenrijken
invloed in het land van Hulst heeft geoefend
en nog dagelijks oefent, zal geen eerlijk man
durven ontkennen.
Hjj heeft daar als enkeling voor de vrijheid
en het gemeene recht onder vaak zeer moeilijke
omstandigheden een reuzenarbeid verricht,
een arbeid van volharding en inspanning,
als in ons geheele land, in welke partij ook,
zeldzaam is aan te wjjzen.
Slechts hjj, die eenigszins is ingeleefd in
de toestanden van het land van Hulst, vooral
hjj, die de toestanden van eenige jaren terug
kent en de machtsoverschrijding van enkele
personen en de onderdrukking en het aan
banden leggen van het overige groote deel
weet, kan dien arbeid eenigszins naar waarde
schatten.
Bij al datgene, wat ook in dat blad niet
onze instemming kon verwerven, zijn wij niet
blind gebleven voor de ontwikkeling des volks
en de ontkieming der vrijheid, die althans
hier en daar zjjn aan te wijzen.
Helaas nog niet algemeen.
Het knechtschap is daar nog heelemaal
niet uit.
Aan dezen eerljjken strijd voor vrijheid en
recht moesten wij denken, toen »De Volkswil»
een stuk opnam van den Isr. leeraar te Middel
burg, den heer Mendels.
Het stuk was toegezonden geweest aan
Zelandia, het befaamde blad, dat lastig het
vuurtje van godsdiensthaat tracht aan te
stoken en dat naar aanleiding van het bekende
moordproces van Kief zich deed kennen als
fel anti-semietisch.
Een roman uit Ierland.
ROSA MULHOLLAND.
3)
Z\j had door de ramen gekeken en had het
teedere schepseltje gezien met baar kindje op
de armen. Zij bad haar zachtjes heen en weder
zien loopen in stille verbaziDg haar droevige
lotgevallen overpeinzende. Zoo kwam haar
moeder haar als iemand uit eenen droom of
nit een verbaal voor; maar toch was er eenig
verschil. Zij bad bjj baar verdwijnen van deze
aarde iets achterlaten. Haar droevig levenslot
bad eenen stempel gedrukt op 't kleine stukje
wereld waartoe zij behoord had eenen eigen-
aardigen stempel dien men steeds op zon
merken.
Zij bad bare dochter eenen aard nagelaten
die, vreemd was aan die klasse der maat
schappij, waartoe deze dochter moest bebooren.
En dat bad Marcella ondanks bare eenvoudige
opvoeding opgemerkt.
„Eo nu hij de geschiedenis van nw moeder
kent", zeide de wever, „rnoogt gij er nooit
meer over spreken een handwerk te willen
Maar Zelandia nam het stuk van den heer
Mendels, dat van diepe verontwaardiging ge
tuigde over den hoon, zijn volk aangedaan,
niet op.
Nadat het blad allerlei sprookjes had op-
gedischt van historisch-onbetrouwbare schrij
vers, nadat het bij tal van zijne lezers vergif
in het hart had gestrooid, weigerde het thans
op te nemen het verweer van den heer Mendels.
Dat verweer, die tegenspraak, die uiting
van oprechte verontwaardiging over zooveel
onwaars, zooveel ophitsing, zooveel onver
draagzaamheid in Zelandia iedere week neer
geschreven, mocht den Zelandialezers niet
onder de oogen komen.
De Volkswil heeft het stuk wèl opgenomen,
de Volkswil is ook verontwaardigd over de
volksvergiftiging van Zelandia.
En zoo zullen dus een aantal menschen in
het land van Hulst op de hoogte komen van
het onwaardige bedrijf van Zelandia.
Zoo zullen zij kunnen zien, hoe eenzijdig
zij worden voorgelicht, hoe zij worden misleid.
Zoo kan het optreden van De Volkswil het
onheil tegengaan, dat Zelandia tracht te stichten.
Men vraagt zich af, hoe is het optreden van
een blad als Zelandia in ons goede land
mogelijk.
Gelukkig, dat Zelandia niet als rechter over
Beilis te oordeelen had.
Zelfs de Russische rechtbank te Kief heeft
hem vrijgesproken.
Wie zou hetzelfde van Zelandia gelooven.
Er heerschen nog treurige drijverij en on
verdraagzaamheid in ons Zeeuwsch Vlaanderen.
Dubbel gelukkig daarom, dat er zich nog
mannen tegenover durven stellen, al zijn dan
ook smaad en verguizing hun deel.
Daarom een woord van hulde voor notaris
van Dalsum, die licht bracht, waar Zelandia
duisternis wilde.
De heeren J. Leeuwenburgh Azn. te Heinen-
oord, en Dr. A. J. Bossers, te 's-Gravendeel,
respectievelijk voorzitter en secretaris van de
Centrale Liberale kiesvereeniging in het district
Ridderkerk, hebben zich tot den Minister van
Binnenlandsche Zaken met een adres gewend,
leeren. Ik wil n als een dame in een eigen
huis vestigen en Micbaël zal daar gemakke
lijke plaats aan bet hoekje van den baard
vinden."
„Vader!" riep Marcella uit bare droo-
men opgeschrikt.
„Koop een paar linten en tracht er eens
lief uit te zien", ging hjj voort, „want ik beb
eene goede party voor U. En ik zal eene
bruidsjapon voor u weven zooals gjj er nog
nooit een gezien hebt." Marcella kwam naar
hem toe en stood bevende voor hem.
„O neen, vader, dat nooit", riep zij uit.
De wever nam zijn pjjp uit den mond en
staarde haar aan. Wat zag zjj er goed uit.
Zelfs nu, na zij eenigszins verstoord was.
Zij was wel een bijzonder knap meisje, anders
zou die rjike kruidenier op de kade geen zin
in haar hebben gekregen als bij baar Zondags
nit de kerk zag komen.
„Wat nooit?" vroeg bij knorrig. „Zoudt
gij soms liever een handwerk hebben, dan
eenen man om voor u te zorgen
„O ja," zeide Marcella haastig, „veel liever"
„Gij zijt niet wijs," riep de wever uit. „Gij
zult nog eens in 't armenhuis te laud komen.
Dat is dat verwenschte trotscbe vreemde bloed
iD u, dat n zoo doet opstaan tegen nw vader."
Micbaël was verstoord op zijne dochter zij
stelde bem teleur. Zou niet ieder aoder
meisje zijn plan verrukkelijk gevonden heb
ben Maar zij bad altijd iets raars gehad.
om de thans bestaande kieswet in dier voege
te wijzigen
lo. dat de stemming aanvangt des morgens
zeven uur en eindigt des avonds te elf uur
2o. dat de stemming en herstemming
steeds plaats hebben des Zaterdags
3o. dat de stembussen worden geopend
des Maandags, volgende op een stemdag, des
morgens te negen uur.
Ons heeft de indiening van dit adres, voort
gekomen uit de overweging, dat het dezen
zomer is gebleken, hoe moeilijk het is voor
vele kiezers om hun kiezersplicht te vervullen,
aangenaam aangedaan. Want inderdaad, de
tijd, die de kieswet geeft, is te kort, en de
sociaal-democraten, die meer het oog daarbij
hadden op de groote steden, terwijl deze
adressanten in de eerste plaats het platteland
beschouwen, hadden dan ook schoon gelijk
vóór de verkiezingen met een voorstel te
komen om de stembus eenige uren langer
open te laten. Jammer dat ze met hun
voorstel te laat kwamen, zoodat, zelfs al ware
het aangenomen, het niet meer van invloed
had kunnen zijn voor de verkiezing van Juni 1.1.
Maar dit adres komt te juister tijd en er
is slechts kleine wetswijziging noodig om de
gebleken misstanden weg te nemen.
Wat de Ridderkerkers vragen, is welover
wogen. Het stemmen op Zaterdag en dat
tot elf uur des avonds, maakt dat iedereen,
zelfs hij, die de heele week voor zaken af
wezig is, zijn burgerplicht kan vervullen.
Tevens wordt daardoor niemand bemoeilijkt
in Zondags- of Sabbathplichten. Maar, want
er is een groote maar, deze regeling zou
maken, dat men volle 40 uren zou moeten
wachten op den uitslag, dien men nu sinds
jaren gewend is den avond zelf te vernemen.
En we hebben wel eenige vrees, dat zulks
weinig naar den zin zal zijn. Dit is echter
zoo erg niet, want het geldt alleen maar
voor ons tegenwoordige kiesstelsel. Zoodra
toch ten onzent de Evenredige Vertegenwoor
diging zal zijn ingevoerd, is het met het
dadelijk bekend zijn van den uitslag finaal
uit. Dan zullen zelfs eenige dagen noodig
zijn om te bepalen wie tot leden der volks
vertegenwoordiging of tot de eventueele plaats
vervangers daarvan gekozen zijn.
Hare oogen mochtsn op die harer moeder
lijken nu zjj vol tranen stonden maar haar
moedfrs zachte onderworpenheid was bet
niet die er eenig minuten geleden uitgestraald
bad.
Hjj stond ongedaldig op, klopte de asch nit
zjjne pjjp en ging boos naar bed zonder het
popeline af te weven zijne dochter in een
treurige stemming achterlatende
Marcella stak het eenvoudig maar kenrig
geschuurde lampje aan en kreeg een nieuw
stuk naaiwerk. Het was nog vroeg in den
avond misschien kon zy 'nog wel eenige
stuivers verdienen voor de groote klok van
de St. Patrickskerk bet nur van middernacht
sloeg. En onderwijl kon zij zicb overgeven
aan bare treurige gedachten, die slechts af en
toe gestoord werden door de maar al te
goed bekende geluiden van rnzie op straat
tusschen mannen en vrouwen die nit de her
bergen in de bnurt waren gezet welke ge
sloten moesten wsrden en die nu onder haar
raam voorbijgingen op weg naar bnn ellendig
tebuis.
N"g huiverend bij de gedachte aan den
wenscb van baren vader ;om baar te laten
trouwen met een of andere welgesteiden man
vsn zijnen stand, hield zjj zich telkens en
telkens weer voor, dat dit een geval was,
waarin zjj het recht had hem gehoorzaamheid
te weigeren. Ofschoon zjj zjjn kind was, en
zicb steeds met liefde aan bem wilde wjjden
Terwijl wij dit schrijven, is de stemming
in het Amsterdamsche district III volop aan
den gang.
Er zal hard gestemd worden, dat is zeker.
De uitslag zal natuurlijk zijn, dat de heer
Oudegeest gekozen wordt.
Toch blijft het Volk het als eene nederlaag
beschouwen, dat deze candidaat het niet bij
eerste stemming haalde.
Het Volk begrijpt, dat een aantal kiezers
zich afwendden wegens het weigeren van de
ministeriëele portefeuilles, maar zegt het, in
het andere geval zouden anderen zich van
ons afgewend hebben.
Het brengt een woord van hulde aan de
liberale jongelingen, die tot in de donkerste
gedeelten de kiezers opzochten. Zoo men
dat overal in het land gedaan had, zou de
concentratie over meer zetels beschikken dan
thans.
Dit zijn we met het Volk eens.
In alle districten dezen zomer eene krachts
ontwikkeling als thans in Amsterdam III, en
de coalitie had zich nog enkele zetels meer
zien ontwringen.
De chr.-hist. hebben besloten den Unie-lib.
P. Otto te steunen. De R.-K. kiesver. be
sloot zich niet te onthouden, zooals de Tjjd
wilde, maar met groote meerderheid de kiezers
vrij te laten onder dit beding, dat ze niet op
Ondegeest mochten stemmen.
De anti-rev. onthouden zich, te merkwaar
diger waar juist in 1903 Oudegeest de man
was, op wien ze het meest verbeten waren.
Dat de Standaard, het lijfblad van den maker
der stakingswetten, van Dr. Kuyper, tot ont
houding adviseert, is een teeken des tijds, dat
we niet onopgemerkt mogen laten.
leder beoordeele dit voor zichzelf.
Niet, dat trij steun wenschen van de Stan
daard c. s.
Wij wijzen alleen op dit feit als een nieuw
staaltje van de veranderingen en zwaaien, die
dit blad en zijne satellieten ons doen zien.
Tevens ter leering van hen, die zich onder
ons nog wel eens bang laten maken door deze
bladen, als ze het in verkiezingsdagen zoo
druk over het roode gevaar hebben.
Men denke dan voortaanHet komt in de
kraam te pas.
eD hem wilde dienen, stroomde er tocb zooals
hij knorrig had opgemerkt, bloed in hare
aderen, dat zeer van het zjjne verschilde.
Het fjjne gevoel harer moeder, over wier
booge afkomst bjj met znlk een trots kon
bluffen, bad zjj geërfd, en zjj gevoelde, dat
zjj dit haar leven lang zou behouden. Zjj
moest zichzelf nu bekennen, wat zjj uit ge
negenheid voor hem dikwjjis bad getracht
weg te cijferen en niet te zien, dat er eene
klove tnsscben baar en zjjne vrienden en
metgezellen bestond, die zelfs lengte van tjjd
baar nooit zon helpen dempen. Niet dat zjj
de arme menschen rondom baar verachtte of
baatte, maar zjj behoorde niet tot bunnen
stand. Zjj kon hen beipen, met ben mede-
voelen, ben beklagen, ben achten zelfs, als de
gelegenheid zich voordeed, maar zjj kon geen
van ben tot man nemen.
Zjj liet baar werk vallen, verborg baar ge
laat in bare banden en begon bitter te wee-
nen. Nn zjj zich van hare eenzame, geïsoleerde
positie in de wereld bewust was geworden,
zag zij tevens in, dat hare geboorte geen
geluk voor baar was, en dat zjj daarvoor
tot eenzaam leven veroordeeld zon zjjn. Zou
zjj, als baar vader er niet meer was, en zjj
alleen stond op de wereld, haar ganeche leven
moeten doorbrengen men naaien op een zolder
kamertje, zooals nu Haar vader moest wer
kelijk wel heel ziek zijn, werkelijk wel ge
voelen, dat zjjne krachten bem begaven, andtra
TER NEE
VOLKSBLA
Do Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat Openbare Vergadering
van den Gemeenteraad zal worden gehouden op
Donderdag d n 13 November 1913, des voormiddags
te 10 ure.
Ter Neuzen, den 10 November 1913.
De Burgemeester voornoemd,
J. HUIZINGA.
NAAR HET EnGELSCH VAN
