Kit het Voorloopig Verslag der
Staatsbegroting.
UIT ONZE OMGEVING.
Kerknieuws.
zonder socialist te zijn, toch dezen zomer uit
een gevoel van onvoldaanheid over de toen
malige regeering met de socialisten medestem
den, den Unie-liberaal verkozen, omdat zij be
grijpen, dat eene versterking der concentratie
de kans op practische hervormingen vergroot.
De geschiedenis der laatste 3 maanden heeft
hun dat genoegzaam geleerd.
Inderdaad een teekenend verschijnsel
Opzichters zijn er meer dan genoeg, we
hebben arbeiders in den wijngaard noodig.
Verleden week is het voorloopig verslag
over de staatsbegrooting 1914 verschenen. In
dit lijvig staatsstuk van 33 pagina's druks
vinden we uitvoerig vermeld, wat in de af-
deelingen van de Kamer over de Juni verkie
zingen en de daarop gevolgde regeeringsver-
andering is gezegd.
Wij willen er enkele punten uit citeeren.
Door de voorstanders van het clericaal
kabinet Heemskerk werd betoogd, dat de akte
der vrijzinnige concentratie in hoofdzaak nega
tief' was. Volgens deze leden hadden de
vrijzinnigen vooraf aan de kiezers moeten
mededeelen, dat zij met de S.D.A.P.-fraktie
wilden samengaan.
Tegenover deze beschouwingen werd van
de zijde der tegenstanders van het vorige
ministerie opgemerkt, dat het den vrijzinnigen
kwalijk verweten kan worden, dat zij zich
bij de verkiezingen beijverden een einde te
maken aan de macht der rechterzijde, waar
zij de politiek der coalitie en van het afge
treden ministerie in strijd achten met het
belang des lands. Dat de concentratie zich
zoo goed als niet bekommerd heeft om het
geen gebeuren moest, indien aan de heerschappij
der rechterzijde een einde kwam, is niet juist.
Duidelijk is vóór de verkiezingen verklaard,
dat de vrijzinnigen zich wel degelijk verplicht
zouden rekenen een opdracht tot vorming van
een nieuw ministerie te aanvaarden, mits zij
in de Kamer de meerderheid mochten ver
werven.
Hoe men den vrijzinnigen een grief kan
maken van den bij de herstemmingen aan
de sociaal-democraten verleenden steun, begreep
men niet; het ligt toch immers voor de hand,
dat de vrijzinnigen, staande voor de keus
tusschen een candidaat der rechterzijde en een
candidaat der sociaal-democratische partij, aan
den laatste de voorkeur gaven, daar dit de
eenige weg was ter bereiking van het twee
ledige, door de vrijzinnigen beoogde doeleen
einde te maken aan de heerschappij der rech
terzijde en de hoofdpunten van het concen
tratiemanifest te verwezenlijken.
Over het verloop der ministerieele crisis
werd uitvoerig gedebatteerd en wel le. over
de opdracht aan Dr. Bos en de onderhande
lingen, die hij met de S.D.A.P. voerde, 2e.
over de weigering der concentratie om het
bewind te aanvaarden en 3e. over het optreden
van het nieuwe ministerie.
Door leden der rechterzijde werd de meening
uitgesproken, dat de opdracht tot vorming
van een ministerie uit de geheele linkerzijde
en het daaruit voortvloeiende aanbod van
portefeuilles aan de S.D.A.P., in overeenstem
ming was met de beginselen van het parle
mentaire stelsel. Scherp werd echter de weige
ring van het gedane aanbod afgekeurd.
op een fijn gezichtje en den ganschen verde
ren avond kon ik ze er niet meer van af
houden. Z(j was verlegen en keek soms ver
schrikt op. Molly zeide mij, dat het haar
eerste bal op 't kasteel was. Ze was zoo
mooi als eene fee en zoo gelukkig als eene
koningin. Nog nooit had ik znlke lieve oogen
gezien, als de hare.
Zfj was geheel en al in 't wit gekleed
met eenen langen popeiinen sleep; en ik kon
niet nalaten voortdurend te denken, dat mijne
handen die zijde geweven hadden. Molly
wist alles van haar af, want hare zuster was
kamenier b(j het lieve schepseltje. Ik ging
dien avond naar huis, ontevreden omdat ik
geen heer was, omdat ik geen uniform, geen
manchetten en geen zjjden kousen kon dragen
want dan had ik ook met haar door de zaal
kunnen wandeleD, evengoed als een der
anderen, en eene buiging voor haar kunnen
maken, en haar dan weer ontmoeten en haar
kunnen volgen door het gedrang. Maar na
een paar dagen dacht ik er niet meer aan.
Het begon mfj goed te gaan tn mijn hoofd
was geheel vervuld van den voorspoed, dien
ik in de wereld had.
„Zoo gingen er vijf of zes jaren voorbij,
en had ik eindelijk zelf een weverij opgezet.
Ik had dit oude huis gehuurd, het beste van
de geheele straat, had het opgeknapt en
netjes gemeubeld. Weinig dacht ik toen,
voor wie ik dat alles deed, en toen het klaar
Naar aanleiding van deze beschouwingen
werd van vrijzinnige zijde opgemerkt, dat voor
een aan de verkiezingen voorafgaand overleg
omtrent samenwerking met de socialisten tot
het vormen van een ministerie geen aanleiding
bestond, omdat de groote aanwas der socia
listische zetels niet te voorzien was, maar dat
van deze zijde nimmer was verklaard, dat
zoodanige samenwerking niet zou plaats heb
ben. De samenwerking werd overigens door
de vrijzinnigen geenszins begeerd, en men
wilde daartoe alleen overgaan, omdat de om
standigheden het noodig maakten, en dan nog
enkel tijdelijk, dat is om het tot stand komen
van de hervormingen, die zouwel door de
vrijzinnigen als door de socialisten werden
verlangd, te verzekeren.
Omtrent de weigering der concentratie om
een kabinet te vormen, nadat de S.D.A.P.
het aanbod van Dr. Bos had geweigerd, vinden
we in het Verslag de volgende verdediging:
»De weigering dezer medewerking
hief voor de concentratie elke verplichting
tot aanvaarding der regeering op. Niet
temin is de vraag of zij, in de Kamer
niet de meerderheid hebbende en zelfs
over minder zetels beschikkende dan de
rechterzijde, uit eigen kring een Ministerie
zou hebben te vormen, indien dit van
haar gevraagd werd, ernstig overwogen.
Niet weinigen beantwoordden deze vraag
ontkennend, omdat zij van meening waren,
dat, nu een deel der linkerzijde weigerde
tot kabinetsformatie mede te werken en
dus een Ministerie, steunende op een
linksche meerderheid, onmogelijk was
geworden, het optreden van een extra
parlementair kabinet de eenig mogelijke
oplossing was.
Anderen meenden, dat de verwezen
lijking der in uitzicht gestelde hervor
mingen na de weigering der socialisten
het best zoude bevorderd worden door
het optreden van een concentratieministerie
dat die hervormingen in zijn program
opnam, omdat voor zulk een ministerie,
optredende zonder ruggespraak met de
sociaal-democraten, die onaannemelijke
voorwaarden hadden aangeboden, van
dezen niettemin voor de uitvoering van
het program, krachtige steiyi zou zijn
te verwachten. Ook de voorstanders van
het optreden van een vrijzinnig kabinet
waren echter van gevoelen, dat tot vorming
van zoodanig kabinet alleen kon worden
overgegaan, indien hieromtrent bij de
concentratie eenstemmigheid bestond en
deze eenstemmigheid was niet aanwezig.
In dien stand achtte men het optreden
wenschelijk van een extra-parlementair
kabinet, dat dan door de concentrat e
zou worden gesteund, indien dit het
algemeen kiesrecht en de staatspension-
neering in den geest van het concentratie-
manifest wilde bevorderen.
Tegen het extraparlementaire kabinet werden
verschillende bezwaren geopperd. Men begreep
de uitdrukking extra-parlementair niet.
Is het waar, zoo werd gevraagd, dat als
minister van Koloniën is aangezocht een buiten
het Parlement staand persoon, wiens richting
zeer verschilt van die van den benoemden
minister
Waren verscheidene medestanders van het
vorige kabinet om de genoemde redenen met
de oplossing der crisis allerminst ingenomen,
andere (tot dezelfde zijde behoorende leden) spraken
was, voelde ik, dat er iets aan mij haperde,
en op een goeJen dag werd bet mij duidelijk,
wat bet was, en zeide ik lot mijzelveo
„Michael Grace, zeide ik, wat zit gij bier
eenzaam" en toen kwam er juist eene groote
bestelling, waardoor ik er weder minder aan
dacht. Maar dienzelfden dag liep ik op straat
en wie kwam ik tegen? Molly Sullivan!
„Wel, wel, rnr. Grace, wat zijt gij vooruit
gekomen sinds dien St. Patrick's avond, toen
gjj met dat pak popeline op 't kasteel
kwaamt."
„Ja Molly, dat ben ik, en ik hoop, dat bet
u even goed is gegaan als mij."
„Ik heb geen klagen", zeide Molly, „maar
met iemand anders is het in dien tijd al heel
ongelukkig gegaan. Herinnert gij udatjon^e
meipje, waar gij dien avond zoo doodeljjk vsn
waart? Zjj is zoo achteru't gegaan, ze beeft
bet nu veel minder dan gij of ik."
„Hoezoo?" zeide ik, want ik herinnerde mjj
haar best.
„Haar vader ruïneerde zich datzelfde jaar nog
met zijne paarden, zijne honden en zijne partijen.
Hij heeft zichzelf van kant gemaakt en zijue
arme vrouw is kort daarna gestorven. En
hunne dochter was nog niet veel meer dan
een kind en hare vrienden hebben zich
niet meer om haar bekommerd, en de wereld
heeft haar uitgestooten. Nu probeert zij baar
brood te verdienen, het arme schepseltje, en
naait een beetjp, maar van 't geen zij verdient,
mvt meer ivaardeering over de optreding van het
ministerie, en hadden het in de gegeven om
standigheden toegejuicht, dat de formatie van
het kabinet was aanvaard door iemand, wiens
persoonlijkheid waarborgen oplevert voor de
aanneming van een verzoenende houding door
het kabinet.
Van sociaal-democratische zijde verklaarde men
zich bewust te zijn van zijn verantwoordelijkheid
tegenover het ministerie en bereid te zijn het te
steunen, indien het ten aanzien van de Grond
wetsherziening, het kiesrecht voor mannen en
vrouwen, het onderwijs en de ouderdomsrente
handelde in overeenstemming met de ver-
kiezingseischen der concentratie, nader gefor
muleerd in het door Dr. Bos in zijn brief
wisseling met mr. Troelstra meegedeelde
program.
De Troonrede had sommigen niet voldaan,
omdat zij naar hun inzien geen voldoende licht
geeft omtrent de politiek, welke het ministerie
denkt te volger.. Anderen prezen den toon en
den soberen opzet der rede, en zagen daarin
een streven naar samenwerking met de gema
tigden van alle richtingen. Men wees hierbij
ook op de aan het onderwijs gewijde paragraaf.
Ook onder deze leden waren er echter, die de
richting van het te volgen Regeeringsbeleid
niet duidelijk aangegeven achtten.
Een derde groep van leden was van meening,
dat de Troonrede een duidelijk beeld geeft van
het Regeeringsprogram, in zooverre dit ge
schieden kan in een stuk, waarin niet in
bijzonderheden kan worden getreden en enkel
groote lijnen kunnen worden aangegeven.
Door Gedeputeerde Staten is aan den
heer P. van Wijck te Neuzen, op zijn verzoek
eervol ontslag verleend als lidwerkgever van
den Raad van beroep (Ongevallenverzekering)
te Middelburg.
Er wordt in de laatste jaren zeer dik
wijls gesproken over de spoorwegmaatschappij
Gent—Ter Neuzen.
Zoowel op financieel gebied als op 't ge
bied van het materieel, werden in de treinen
daarover gesprekken gevoerd. Over één zaak
was men het daarbij meestal eens, nl. dat,
niettegenstaande het materieel enz. allesbe
halve aan de tegenwoordige eiscnen voldoet,
op deze lijn zeldzaam ongelukken gebeuren.
Dinsdag 11. heeft echter een ongeluk plaats
gehad.
Trein no. 8 die te 12.52 te Terdonck aan
moet komen, is bij het binnenrijden van het
station ontspoord, door het terug springen
van een wissel.
Terwijl de locomotief en een wagen de
wissel reeds gepasseerd waren, moet de wissel
zijn terug gesprongen, waardoor de rest van
den trein een andere route opreed.
Het gevolg was dat 4 passagierswageus
op 2 tankwagens liepen en ontspoorden, waar
bij zoo goed alles vernield werd.
De passagiers rolden door elkaar, terwijl zij
die in de ontspoorde wagens waren gezeten
er het slechtst af kwamen. Eenigen liepen
meer of minder lichte kwetsuren op.
Het ergst gesteld was de bekende conducteur
F. van den Bulcke. Hij was zoodanig in een
vernielde wagen bekneld geraakt, dat men met
veel zorg hem daaruit moest bevrijden.
Een dokter die spoedig op het terrein aan
wezig was, verleende hulp.
zou men nog niet eens een kat te eten kun
nen geven. Maar zij zal vel gauw in 'tgraf
liggen," eindigde Molly.
„Dat vertelde Molly mij, en zoo was het
ook. Molly was zelf ook getrouwd en 't
giog haat maar zoo zoo. Zij had nog een
kamertje, dat zij kon verhuren, en daar
woonde de arme jonge dame. Ik ging haar
daar opzoeken, en hielp haar aan eenig werk
het zachte lieve gezichtje was mager en
bleek geworden, en z(j bad niet meer trots
over zich dan een pasgeboren kind. Drie
jaren lang was ik een trouwe vriend voor
haartoen stierf Molly, die goede zielEn
toen was er geen schepsel meer om voor t
arme kind te zorgen.
Ik weet nog niet, waar ik den moed van
daan heb gehaald om haar te vragen, of z(j
mijne vrouw wilde worden. Ik zeide baar,
dat ik wel wist, dat ik eigenlijk niet waard
W88 om tegen haar te spreken maar dat ik
haar een onbezorgd thuis kou geven, en dat
ik den grond kon kussen waarop zij geioopen
had. En zjj nam m(jn aanbod heel stil aan,
en was mjj dankbaar tot den laatsten dag
van haar leven. En het oude huis was mooi
geworden, .sinds den dag, dat zij er voor 't
eerst hare voeten gezet bad, en ik had niets
dan voorspoed, totdat zij stierf, en toen kwam
het ongeluk mijn huis binnensluipen. Ik
maakte haar de mooiste kleedjes, die ooit 't
weefgetouw gezien hadden, maar zij hield
Met een volgende trein is hij overgebracht
naar Gent, alwaar hij is opgenomen in een
der klinieken.
Zijn toestand is zorgelijk.
De heer W. Stute, gedurende vele jaren
alhier hoofdcommies bij 's rijk» belastingen,
heeft 1 November 1.1. den dienst met pensioen
verlaten.
De heer Stute stond bekend als een amb
tenaar voorkomend en bereidwillig om ieder
die het noodig had te helpen en inlichtingen
te geven, waardoor hij bij het publiek zeer
gezien was.
Dit bleek ook Maandag 1.1., toen hem door
de gezamelijke expéditeurs alhier, een gouden
horloge met inscriptie en gouden ketting werd
geschonken, als blijk van waardeering en
erkentelijkheid, voor de medewerking die men
van hem in de vervulling van zijn ambt, steeds
mocht ondervinden.
In het voorloopig verslag der Tweede
Kamer, afd. Waterstaat, lezen wij o.m.
»Gevraagd werd, of niet spoediger kan
worden overgegaan tot onteigening van gronden
noodig voor het havenemplacement met twee
bassins in de gemeente Ter Neuzen
Zou het helpen
Te Venlo slaagde voor vrije-en orde
oefeningen o. a. de heeren A. T. Tolhoek te
Ter Neuzen, J. M. Risseeuw te Retranchement
en E. J. F. Lansu te Clinge.
Aan den heer K. J. A. G. baron Collot
d'Escury te Hontenisse is door Gedeputeerde
Staten eervol ontslag verleend als lid der
commissie van toezicht op de proefvelden in
Zeeland.
Thans is verschenen de volledige lijst
van het aantal lotelingen, dat iedere gemeente
in Zeeland zal opbrengen, om bij de militie
te worden ingelijfd, en wel in Prov. Blad no.
126. Er blijkt uit, dat in verreweg de meeste
gemeenten alle of bijna alle lotelingen voor
den dienst zijn aangewezen.
Het hoogste cijfer der vrijgestelden is 3,
n.l. te Vlissingen. In Middelburg en Ter
Neuzen zijn 2 vrijstellingen en in 36 gemeen
ten slechts 1. Deze zijn Axel, Aardenburg,
St. Annaland, Biervliet, Boschkapelle, Bres-
kens, Bruinisse, Clinge, 0«ljjnsplaat, Goes,
Groede, 's Heer Arendskerke, Hoek, Hontenisse,
IJzendijke. St. Jansteen, Kapelle, Kloetinge,
Koewacht, Krabbendijke, Kruiningen, St. Maar
tensdijk, Nieuwerkerk, Oosterland, Oud Vos-
semeer, St. Philipsland, Schooudijke, Sluis,
Stavenisse, Tholen, Wemeldinge, Wissekerke,
Yerseke, Zaamslag, Zierikzee en Zuidzande.
In 68 gemeenten worden alle lotelingen
opgeroepen en in 3 (Grijpskerke, Nisse en
Ouwerkerk) waren geen lotelingen.
ScheepsonseluUken op de Schelde.
Op de Schelde, bij Lillo, is het sleepschip
»Madonnav aangevaren door de Duitsche
vrachtboot »Ristelhueber 8«.
De »Madonnac bekwam belangrijke averij.
Geen persoonlijke ongelukken.
De teerboot »Phenol« zit in de Wemel-
dingsche vlei (op de Ooster-Schelde) omhoog.
In de week van 29 Oct. tot en met 4
November kwamen ter kennis van den cen-
tralen gezondheidsraad 1 geval van roodvonk
te Koukerke en van diphteritis 1 geval te
Axel en 1 te Stavenisse.
Zondag 9 November 1913.
niet van lichte kleuren, dat kon ik duidelijk
dat kou ik duidelijk merken het scheen alsof
die haar iets herinnerden. En geen enkele
maal was zij onvriendelijk tegen mjj Het
was: „Js, Michael, als 't u belieft, en neen
dank je wel, Micbael. Een poosje zag z(j
er blozend en gelukkig uit, nadat het kind
geboren was (dat waart gij, Marcella.) Toen
kwijnde zij weg, als sneeuw voor de zon."
De oude man hield stil en streek met de hand
over de oogen, Marcella had aandachtig geluis
terd. Het verhaal was niet nieuw voor haar,
maar toch had het haar nog nooit verveeld.
Dikwjjls had z(j in haar verbeelding die mooie
jouge dame, nog bijna een kind, vrooljjk zien
dausen met de adellijke heeren op het groote
bal op 't kasteel. Verscheidene malen had zjj
op St. Patrick's avond, als de rijtuigen naar
het kasteel rolden, laat opgezeten bij het vuur
en het schitterend tafereel voor zich gezien.
De lichten waren verblindend de schaduwen
staken er dus scherp tegen af, en noch 't
een, noch 't ander was aan Marcella's oogen
ontsnapt. Disw(jls ook had zij even stil ge
staan, voordat zij het oude huis binnentrad.
(Wordt vervolgd.)
Ned. Hervormde Kerk.
Ter Neuzen. Voorm. 91/, dhr. L. Dek, nam. 2
u., Db. A. Timmerman en 's avonds
ö'/'j u., dhr. Yan Os van Amsterdam,
zendeling onder Israël.
Sluiskil. Yoorm. 9Va u-, dhr. Van Os, zendeling
onder Israël, en nam. 2 u., dhr. L. Dek.
