Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
De Kwestie De jVtoralt.
De eenheid in Oostburg.
UndelijK.
wat li
Jtoj niet tot inK«r.
No. 2408.
Woensdag 1 October 1913.
24e Jaargang
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc. No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot (n met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk vei>
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bij den Uitgever M, DE JONGE, te Ter Neuzen.
In ons vorig nummer deelden wij reeds een
en ander mede, overgenomen uit de Middel-
burgsehe Courant, aangaande de kwestie De
Muralt.
Zooals bekend, werd door een man van
rechts in de vergadering van het waterschap
Schouwen, den heer De M. verweten, dat
hij aandeelen zou hebben gehad in de maat
schappij systeem-De Muralt.
In den 25en dezer, gehouden algemeene
vergadering van het waterschap Schouwen,
heeft een commissie van onderzoek naar de
juistheid van de beschuldigingen, onzen afge
vaardigde naar het hoofd geslingerd, een z. g.
rapport uitgebracht. Voorzitter van die com
missie was notabene de beschuldiger zelf,
namelijk de heer Boogerd voornoemd. Dit op
zich zelf was al vreemd. De commissie deelde
mede, van een defectieve uit Rotterdam te
hebben vernomen, dat de heer Sanders, broeder
van den directeur van de maatschappij systeem-
de Muralt, zou hebben mede gedeeld, dat de
heeren De M. en Fokker wel degelijk aandeelen
hadden gehad in de voornoemde maatschappij.
Staande de vergadering kon natuurlijk niet
worden gecontroleerd, of de bewering van
den defectieve juist was. Een bewijs, van de
hand vau den heer Sanders zelf ontbrak.
Direct na de vergadering werd getelegrafeerd
aan den heer Sanders of hem iets omtrent
ruededeelingen aan een detective gedaan bekend
was. Tot groote verontwaardiging van het
publiek blijkt, dat de heer Sanders niets omtrent
aandeelen ooit heeft medegedeeld en er ook
niets van wist. Het blijkt dus, dat het stuk
waarop de z. g. commissie uitspraak deed,
valscli was. Of de heer Boogerd opzettelijk
het valsche stuk heeft voorgebracht is ons
nog niet bekend.
De groote populariteit die onze afgevaardigde
reeds in het land van Schouwen genoot, is
door deze geschiedenis r,og gestegen.
Geen schijn van bewijs heeft de heer Boogerd
kunnen bijbrengen, waaruit bleek dat zijn
beschuldiging anders dan laster was. Ons
heeft de loop dezer geschiedenis niet ver
wonderd. Wij hadden van onzen afgevaardigde
niet anders verwacht, en zagen van stonden
af aan in de geheele beschuldiging, niet anders
dan een minder netto politieke zet, waaraan
Uit het Nieuw-Grieksch van
D. BIKÉLAS.
2)
De voorganger van Narkissos echter, zjjn
oom, was by aitzoDdering kinderloos gebleven
en bad daarom toen zijne eenige, jongere
zuster zich verloofde, in bet huwelijkscontract
de zeer stellig bepaling doen opnemen, dat de
eerste zoon dezer zuster priester en zyn
erfgenaam wezeu zou. Wat nu bet erfgenaam-
schap betrof dit bad niet veel tebeteekenen, want
met aardscbe goederen was de brave oom
slecbts uiterst matig bedeeld geweest. Maar
des te boogere waarde hechtte men in de
famiie aan de priesterwijding.
Toen er nu inderdaad als eerstgeborene
een jongsken verscheen, overtrof de jubel der
familie nog de bij dergelijke gelegenheid
met geheel onreebtvaardigbare onderschating
van bet vrouwelijk geslacht gewoonlijk aan
den dag gelegde blijdschap. De kleine Narkissos
werd met vereeriug als de toekomstig dorpspries
ter in de windselen gelegd, gezoogd en
opgekweekt. Zijn speelgoed bestond nit rozen
kransen en kruisen, en toen hij begon te
zekere candidaat voor de Tweede Kamer niet
vreemd was.
Verschillende bladen van links willen, dat
de vrijzinnige concentratie duurzaam zal blijven.
Het Vaderland beval daartoe aan het stichten
van provinciale verbonden en de Nieuwe
Couraut beveelt eene proef daarmede aan.
Ons verheugt het, dat men in het overige
deel van ons land wil bestendigen, wat bi)
de laatste verkiezingscampagne door den drang
der tijden ontstond.
Wij zouden het toejuichen, dat weer duur
zaam vereenigd werd, wat te kwader ure werd
gescheiden.
Men weet het, dat wij nooit de nuanceeringen
tij links verscherpt hebben, wij hebben hier
altijd bijeengehouden, wat bijeen behoorde.
Zoo is dan ook in het district Oostburg
(de socialisten er buiten gerekend) steeds maar
één candidaat van links geweest.
En hieraan is het zeker te danken, dat ook
in jaren van politieke malaise voor links,
zooals in 1909 toch het district Oostburg voor
de linkerzijde behouden bleef.
Het gevoel, dat de vrijzinnige concentratie
bracht, heeft er hier steeds toe geleid, dat
men vereenigd bleef.
De splitsing in de vrijzinnige party beeft
niemand in ons district op zijne verantwoor
ding willen nemen.
En zoo we in de toekomst, wat we vurig
hopen, vereenigd blijven, dan zal het door
zoovelen voor zwak aangeziene district Oostburg
een sterk bolwerk blijven voor de vrijzinnigen
in ons land, zelfs in tijden van kentering en
depressie.
Wat ook geheure, in ons district blijve
men één.
Eigenaardig is de manier, waarop de
Standaard schrijft over de bijzondere school.
Er is niets te zeggen, schrijft het blad,
tegen het binden van subsidie voor de bijzondere
school aan zekere voonoaarden, gelijk nu weer
de Troonrede aankondigt, mits deze voor
waarden niet beteekenen dat op onze scholen
het onderwijs gelijke methode zou volgen als
praten waren de eerste woorden die men bem
Daast het „papa" en „mama" uitstamelen l'et
het Kyrie eleison.
Nauwelijks kon bij op zyn beentjes staan,
of hij genoot reeds het voorrecht den in zijn
ambt optredenden priester, zijnen oom, met
de lamp (lantaarn) vooraf te mogen gaan.
Deze oom leerde ook den kleinen neef het
alphabet aan de roode letters van bet horarium
en later bet lezen naar het brevier. Maar dit
een en ander verminderde geenszins de
neiging van den kleinen gewijde tot kinderlijke
spelen en evenmin behoedde het hem tegen
handopleggingen (3) van byzonderen aard,
wanneer bij met gescheurde talar van zyne
klauterpartijeo op de rotsen thuiskwam, of in
een levendig gevecht met zyn kameraadjes,
roet hetzelfde betreurenswaardige gevolg,
handgemeen was geweest. Nauwelijks was
dan ook de kleine talardrager zyn twaalfde
levensjaar ingetreden, of men achtte het
raadzaam, bem uit het hnis te doen, opdat
niet door een al te vertrouwelüken omgang
het ontzag der kudde voor den veelbelovenden
herder al te groote schade lijden zou.
Nu leefde er op Andros in stille afzondering
een onde oom van Narkissos' moeder die
vroeger bisschop van Salmathns was geweest.
Deze had zyn geestelijk ambt neergelegd,
toen hij van het aardscbe slijk zooveel had
bespaard, dat bij het overige zijns levens in
rustige beschouwelijkheid kon slijten. Bij
op de openbare school en dat, teneinde hier
omtrent zekerheid te erlangen, o a. het leer
plan goedkeuring zou vereischen van het
gouvernement.
Hiertegen, zegt het blad, rees onder ons
van meet af principieel en absoluut verzet.
De heer Pierson van Zetten heeft dit verzet
het eerst geleid, en alle overige anti-revolutio
nairen van beteekenis onder ons hebben zijn
verzet krachtdadig gesteund. Wel ontkennen
we niet, dat de heer Pierson allicht de zaak
al te zeer op de spits dreefdoch dit is bij
het opkomen van een nieuwe actie nimmer
te vermijden. Alleen zóó trekt zulk een
verzet de aandacht, en gaat't publiek beseffen,
waarom het gaat. De matiging van den eisch
kan later vanzelf volgen.
Maar de zaak, waarom 't gaat, is en blijft
deze, dat de vrije en de openbare school zich
niet 't zelfde doel stellen. Met name de
christelijke school bedoelt een andere opvoe
ding en andere opleiding, dan de neutrale
school beoogt
En het zou de dood zijn voor onze scholen,
wilde men ons dwingen, school te houden
naar een methode, vloekende met het ons
heilige beginsel.
Hier zien we dus het anti-rev. hoofdorgaan,
dat nimmer van waarborgen wilde weten, als
er subsidie uit de Staatskas aan de bijzondere
scholen gegeven werd, zelf van voorwaarden
spreken.
Beseft het blad eerst thans, nu het bijzonder
onderwijs millioenen uit de openbare kas ver
slindt, dat dit toch niet langer zoo kan gaan,
vooral waar reeds zooveel fraude gebleken is
bij het binnenhalen van den buit
Of wil het blad zich maar zeker air geven,
omdat het gaat inzien, dat om eene definitieve
regeling te verkrijgen, de noodige waarborgen
moeten worden gesteld
Omdat het ziet, dat het aan die nood
zakelijkheid niet ontkomen kan
Wij voor ons gelooveu, dat zoo de Chris
telijke partijen meerderheid gebleven waren,
de Standaard nimmer van waarborgen of
voorwaarden zou gesproken hebben, maar
zich integendeel daar ten felste zou tegen
gekeerd hebben.
De linkerpartijen zullen zich dan ook door
de tijdelijk veranderde houdiDg van de Stan
daard niet laten misleiden.
dezen vromen grijsaard zond men Narkissos
in de leer. Zyne Hoogwaardigheid de
bisschop ontving den knaap met welwillendheid
en verleende hem de betrekking en de titel
van een lector. Tot rechtvaardiging nn van
deze eerste trede op de ladder der kerkelijke
hiërarchie, zette Narkisos zyne stadiën niet
slechts in de school van ADdros voort maar
ook onder de leiding van het gewezeD kerkelyke
opperhoofd vaD Salmathus dat hem in al de
vormen en mysterieëa der kerkelyke diDgen
inwijdde.
In eene zóó gnnstige atmosfeer dus
bereidde zich de jongeling tot zjjne loopbaan
voor.
Nadat er aldus eenige jaren verloopen
waren zon juist de lector tot diaconus gewjjd
worden toen naar Andros de tijding kwam dat
zyn oom gestorven was en zyne medeburgers
hem uitnoodigden nn als dieDS opvolger het
ambt van zielverzorger over te neroeD. Wel
is waar was by voor de plichten van een
priester nog te jong; maar het famielierecht
mocht uu eenmaal in geen geval in vreemde
handen overgaan. De gewezen bisschop van
Salmathus hoewel het hem zwaar viel, de
hulp van zijnen voormaligen lector en aanstaan
den diaconus te moeten ontberen schikte
zich dus Id het onvermijdelijke en liet den
jonden man met zynen zegen huiswaarts
keeren opdat deze zich eene bruid zou kiezen
alvorens hy hem tot priester inzegende.
■In »De Beukelaar,* een Christelijk-Sociaal
Weekblad, lezen wij het volgende:
»Een Christen handhaaft de Openbare school,
omdat in deze meer godsdienst is dan in de
Bijzondere school.
Een Christen voelt, dat een onzichtbare,
door God gelegde band het hart van den vol
wassene samensnoert met dat van het kind
daarom plaatst een Christen zich met alle
beslistheid naast den opvoeder, die alle kinderen,
zonder onderscheid om zich verzamelen wil.
Het Christendom brengt geen scheiding,
maar het vereent.
Daarom blij ve de ééne, de onverdeelde
school daar ga de Christen binnen
daar brenge hij van zijn geloof, wat des kinds
is en anders niets dan zal de (Openbare)
school zich verdiepen en het gansche volk
tot rijken zegen zijn.*
Men kan het met die woorden al of niet
eens zijnmaar men zal erkennen, dat
hier een Christen aan het woord is, wiens
taal vrij wat liefelijker klinkt dan de laster
praat waarmee tal van zoogenaamde «chris
telijk* bladen gevuld zyn.
In 1907 werd door een listigen aanslag der
klerikalen het liberale ministerie De Meester
tot aftreden gedwongen. Heemskerk trad op.
Dat was dr Kuyper niet naar den zinhy
wou zelf liever wat ministèren.
Bij elke gelegenheid heeft hij dat geval
opgerakeld en in 't geniep heeft hij Heemskerk
altoos tegengewerkt.
Ook thans, nu Heemskerk reeds is afge
treden kon hij 't nog niet laten hem een trap
te geven. »Men had het ministerie-De Meester
moeten laten uitzitten* schrijft hij. «Dat
men op een ongelegen oogenblik den levens
draad van dit Kabinet afsneed, is ons straks
zeiven betaald gezet.*
Ja, de klerikalen hebben hun straf ontvan
gen en die was zwaar. Maar ze schijnen
nog niet recht tot inkeer te komen, want ze
zitten weer te broeden op plannen om het
pas geboren ministerie om hals te brengen.
We zullen kalm afwachten, welk adderen-
gebroedsel er voor den dag komt.
Dit namelijk het kiezen eener bruid
was den joDgen Narkissos allerminst onaange
naam en evenmin bereidde het hem eenigerlei
moeilybeid aangezien zyne kens reeds laDg
tevoren getroffen was. Schier van kindsbeen
af had hy Aretula beschouwd als zyne toe
komstige vronw. De ouders der]beide kinderen
waren half in de scherts en half in ernst,
van den beginne af met deze verbintenis
ingenomen geweesten de kleine Narkissos
had altyd door de zaak zoo erasig opgevat,
dat hy bjj zijn vertrek naar Andros met
zyn kleine speelgenootje de gelofte van weder-
keerige tronw gewisseld had.
Na eeDe afwezigheid van acht jaren vond
hy Aretula als eene schoone en rijzige jonk
vrouw terug. Maar ook san Narkissos zelf
had de natuur een innemend uiterlijk niet
ontzegd. Zijn blonde hoofd mocht op man
nelijke schoonheid bogen, onder de zwarte
baret, die hjj als lector droeg. En eene booge
eer was hom beschoren. Zjjn oudoom, de
bisschop, kwam zelf over, om het huwelijk
te bevestigen, zegende vervolgens den jongen
man als diaconus en presbyter In, en keerde
toen naar Andros terug.
En aldus zyn wy op het tegenwoordige
standpunt onzer geschiedenis aangeland. Sinds
drie maanden reeds was Narkissos priester,
en alles ging hem naar wenscb. De boeren
bewezen hunnen zieleberder méér hoogach
ting en vertrouwen, dat bem naar zyaen
TER MIZEISC
VDLKSBLAD.
