Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen. GEM EENTER A A D. No. 2396. Woensdag 20 Augustus 1913. 24e Jaargang Tentoonstelling 1913 te Ter Ueuzen. ABONNEMENTSPRIJS: Per B maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen. Voor België 95 cent bij vooruitbetaling. Abonnementen worden aangenomen by alle Boekbandelaren, Brievengaardere en den Uitgever. Telef. Interc, No 15. Van ADVERTENTIEPRIJS: 1 tot en met 6 regels 60 cent; elke regel meer 10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte- Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen, Deze Courant yersch^nt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen b\) den Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen. Zierikzee den 18en Augustus 1913. Geachte Redactie Als antwoord op uw schrijven j.l. diene het volgende Het komt mij voor, dat de heer Dr. Bos (d. w. z. de concentratie) zeer juist handelde, toen hij aan de Sociaal-democratische arbeiders partij in het door hem te vormen ministerie uit de geheele linkerzijde, drie portefeuilles aanbood. Het spreekt vanzelf, dat het alleen langs dien weg absoluut vast stond, dat de sociaal-democraten in de kamer het ministerie zouden steunen om staatspensioen en algemeen kiesrecht tot stand te helpen brengen. Jammerlijk hebben de socialisten, zooals u bekend is, geweigerd aan de regeering deel te nemen. Van hun standpunt is dit misschien goed gezien, waar zij het partijbelang laten gelden boven het arbeidersbelang. De tegen woordige arbeiders schieten met die liefde voor dat partijbelang intusschen niet bijster veel op. Onbetwistbaar vast staat toch, dat in dien een ministerie was gevormd zooals Dr. Bos dat wilde, het staatspensioen en het al gemeen kiesrecht zeker zou zijn ingevoerd. Nu bestaat die kans ook nog, maar die kans is minder geworden. De arbeiders zullen nu misschien kunnen constateeren dat het partij belang van de S. D. A. P. door de weigering krachtig gediend ia, maar van het staats pensioen blijven zij wie weet nu koud. Nu zal dit alles voor de welbewuste sociaal-democraten misschien zoo erg niet zijn, maar die arbeiders onder de socialisten die gaarne een dikkere boterham zien, zullen er anders tegenover staan. Vooral zullen zich teleur gesteld voelen dat deel van de 144.000 kiezers, dat bestaat uit niet-socialisten. Het is u bekend dat de heer Troelstra heeft medegedeeld, dat inderdaad het aantal zetels door de socialisten nu bezet, dubbel zoo groot is als de partij eigenlijk volgens haar werkelijke sterkte in het land moest hebben. Het staat dus vast dat, laten wij zeggen een zeventig duizend kiezers op socialisten stemden zonder socialisten te zijn. Deze vooral zullen zeer ontstemd moeten wezen dat de S. D. A. P. ze nu in den steek liet. Die zeventig duizend kiezers toch hebben niets met het partijbelang van de S. D. A. P. te maken. De voorspelling is niet gewaagd, dat bij de eerstvolgende ver kiezing, al komt .die zelfs eerst over vier jaren, de S. D. A. P. menige veer zal laten zitten. Het moet worden erkend, dat de S. D. A. P. de verschillende meeningen die in haar party voorkwamen niet onder stoelen en banken heeft gestopt. Een eeresaluut komt haar toe, dat zij alle vergaderingen in het openbaar hield. Zoo is ook de erkenning van den heer Schaper royaal, waar hij beweerde, dat indien de niet-socialisten onder de 144.000 kiezers die op socialisten hebben gestemd, direct ge stemd hadden op de liberalen, de liberalen 46 en de socialisten 10 zetels hadden ver kregen. De vrijzinnigen zoo merkte de heer Schaper op hadden dan een ministerie moeten vormen en het algemeen kiesrecht en het staatspensioen zou zijn gekomen. Deze woorden en denkbeelden, reeds door mij ver kondigd in de verkiezingsdagen, dienen door ons goed onthouden te worden. Natuurlijk zullen de socialisten debaters nu en later daar wel andere citaten tegenover stellen, maar het gaat om de innerlijke waarde van de uitspraken en die is hier zeer groot. Toen de S. D. A. P. weigerde de portefeuilles te aanvaarden hetgeen u bekend is uit de correspondentie tusschen de heeren Bos en Troelstra heeft de concentratie geweigerd een ministerie te vormen uit haar midden. Deze weigering geschiedde op dezen grond, dat men meende dat het wel' heel mooi klonk »dat de socialisten zoo'n cabinet zouden steunen* maar dat de praktijk zou toonen, dat men aan zulk een steun niets had. Uitvoerig is deze zaak besproken in de concen tratie en waar wij op het congres hebben vernomen, dat zelfs verschillende nieuw ge kozen kamerleden onder de socialisten, het partijbelang lieten gelden boven het directe arbeiders-belang kan ik eenigzins begrijpen, dat er concentratieleden waren, die voor de samen werking huiverig waren. Intusschen vond ik persoonlijk het besluit om geen concentratie ministerie met steun van de socialisten te vormen zeer verkeerd. Mijn redeneèring was de volgende De mogelijkheid is niet uitgesloten dat de socialisten het 't gevormde concentratie ministerie zoo lastig maken, dat zij het oijltje er bij neer moet leggen. Maar in zoo'n geval zou het staatspensioen en algemeen kiesrecht gevaar loopen en de geheele verantwoordelijk heid voor de mislukking op de S. D. A. P. vallen. Ik voor mij kan me niet voorstellen, dat de S. D. A. P. de aangeboden steun niet ernstig zou hebben gemeend en daarom, het zij herhaald, achtte ik het besluit om geen concentratie-ministerie te vormen beslist ver keerd. Meent intusschen niet, dat ik hiermede de S. D. A. P. schoon wil wasschen. Zij blijft in mijn oog de schuldige, indien er niets van het staatspensioen of algemeen kiesrecht terecht komt. Deze kromme zaak praat zij niet meer recht, hoe groot de schuld voor eventueele mislukking ook voor andere partijen zij. Nu is mr. Cort van der Linden bezig een ministerie te vormen, dat genoemd zal worden een »extra parlementair* kabinet. Hoe het heet kan me weinig schelen, maar dat weet ik wel, als de naam moet dienen om het staatspensioen van de baan te schuiven, dan kunt u er vast van op aan, dat een dergelijk ministerie niet op mijn steun kan rekenen. Elk ministerie, dat het niet ernstig meent met de invoering van staatspensioen en alge meen kiesrecht, moet bestreden, hoe of het ministerie ook heeten moge. Zoo hier en daar verneemt men, dat indien de beloofde hervormingen niet tot stand komen, men even goed rechts aan het bewind had kunnen laten. Een ieder die even nadenkt voelt wel dat die opmerking kant noch wal raakt. Immers, met verjaging van rechts is de tariefwet van de baan, de openbare school behouden en ook de dwangwet-TL&lma., voor zooverre de premiebetaling betreft, onschadelijk gemaakt. Nu is het nog mogelijk hoewel ik mij zulks moeilijk voorstellen kan dat het a.s. ministerie alleen komt met een voorstel voor algemeen kiesrecht en de staatspension- neering geheel of gedeeltelijk opschort. Na tuurlijk komt er dan van uit de kamer een voorstel voor staatspensioen, dat onze mannen hebben voor te stellen of minstens te steunen. In dezen hebben wij de troonrede af te wachten, alvorens te weten hoe de zaak eigenlijk staat. Waar ik de kiezers beloofd heb te zullen werken tot verkrijging van staatspensioen en algemeen kiesrecht, daar denk ik er niet aan, een ministerie te steunen, dat deze zaken ontloopt. Al maakt men mij nog zoo duidelijk, dat de politieke constellatie die ontlooping eischt, aan dergelijke politiek doe ik niet mede. Dan maar liever zoo gauw mogelijk de kamer weer uit. Mocht het uwe bedoeling zijn mijn antwoord te publiceeren in uw blad, dan heb ik hierin geen bezwaar. Groetend en achtend, uw dienstwillige DE MURALT. Dit schrijven ontvingen wij van onzen af gevaardigde naar aanleiding eener vraag onzer zijds, hoe hij dacht over de tegenwoordige constellatie en wat zijne meening was over de verwezenlijking van de punten, die volgens onze meening dringend om oplossing vragen t. w. de zaak van het Algemeen Kiesrecht en van Staatspensioen. Onnoodig te zeggen, dat zijn antwoord ons alleszins bevredigt. Wij, die hem hebben leeren kennen in de dagen, die voorbij zijn, hadden ook niet anders verwacht. En we zijn er thans meer dan ooit ver zekerd van, dat hij den strijd, door hem in de dagen van propaganda gevoerd ook in 's lands vergaderzaal met kracht zal voortzetten. Wij hebben er reeds eenige malen op ge wezen, dat het jammer was, dat de concentratie niet 46 zetels bezat. Dan ware regeeren voor haar mogelijk ge weest, ook daar, waar de groep socialisten sLchts noode hun steun kunnen verleenen. Toen de socialisten weigerden zitting te nemen, had het ook ons toegelachen, dat de concentratie het gewaagd had ook zonder dat, de regeering te aanvaarden, al ontveinzen wij ons de groote moeilijkheid niet, hieraan voor de concentratie verbonden. Vergeten mag evenwel niet worden, dat de uitspraak der kiezers zeer beslist is geweest, waar ze 55 stemmen aan links gaven en bovendien nog eenige rechtsche kamerleden kozen, buiten de coalitie. En ze hebben, zooals onze afgevaardigde te recht opmerkt, wel duidelijk partij gekozen tegen wat het ministerie-Heemskerk in zijn schild voerde. Reeds dit negatieve resultaat is zoo belang rijk, dat men het niet licht te hoog kan aan slaan. Aan de drie punten door onzen afgevaardigde genoemd, de tariefwet, de dwangwet-Talma en de aanval op de openbare school had hij de vrees voor wijziging van artikel 171 (t. a. van de Hervormde Kerk) nog kunnen toevoegen. Het is dus thans reeds een onwaardeerbaar geluk, dat links gewonnen heeft. Maar op verwezenlijking van Algemeen Kiesrecht en Staatspensioen moet ook worden aangestuurd. En het doet ons in hooge mate genoegen, dat de heer De Muralt daarvoor zal opkomen met al de kracht, waarover hij beschikt. Hoe het nieuwe ministerie er moge uitzien, ook wij zijn van meening, dat het dien weg uit moet, hoe dan ook. Deze tentoonstelling, waarvan wij bij de opening reeds een en ander hebben medege deeld, is voor het Bestuur een groot succes geweest. De geheele week was het bezoek van dag tot dag stijgende en de belangstelling voor het tentoongestelde bleek werkelijk groot te zijn. Er was ook veel schoons ingezonden. Op het gebied van huisvlijt waren door bekende en nieuwe liefhebbers- inzendingen gedaan, die blijk gaven van veel geduld en kunstvaardigheid, terwijl op het gebied van curiosa zeer interesante voorwerpen waren ingezonden. Ook voor reclame hadden verschillende firma's mooie stands ingericht. De feestavonden, die onafscheidelijk aan alle tentoonstellingen verbonden worden, trokken ook hier veel bezoek. lederen avond was er feest bestaande uit muziek, voordrachten, komedie, goochelen, mysterieuze zaken enz. enz., het eene ai mooier dan het andere. Onze plaatsruimte laat niet toe van iedere feestavond eene beschrijving te geven, maar voor de Zaterdagavond meenen wij toch een uitzondering te moeten maken. Het Bestuur had voor dien avond de mede werking verkregen van de heeren A. Besseling en J. W. N. v. d. Kun uit 's Gravenhage. Deze heeren gaven verschillende zangstukken ten beste, die werden gezongen op een wijze ver boven onzen lof verheven. Het publiek begreep direct, dat hier twee zangers van beteekenis optraden. Het telkens losbrekend applaus bewees dat er werd genoten. Heel lief werden eenige trio's voor viool en violoncel door de jonge dames Kramer, met aan de piano mejuffr. S. de Kok, uit gevoerdterwijl een zeer goed strijk-orchestje onder leiding van den heer L. Goudstikker uit Gent, mooie muziek ten beste gaf. Het was een kunstavond zooals er, jammer genoeg, in Ter Neuzen zeldzaam voorkomen. Maandag was de tentoonstelling toeganke lijk aan verminderden prijs. Van die gelegen heid werd tamelijk druk gebruik gemaakt. 's Avonds werden onder zeer groote belang stelling de bekroningen bekend gemaakt. Daarbij werd door mevrouw Spruitenburg, presidente, een woord van dank gericht aan allen die hadden meegewerkt tot het welslagen van deze tentoonstelling. Verder deelde spreekster mede, dat de jury naar recht en geweten over het ingezondene had geoordeeld. Zij hoopte dat de bekroningen aanleiding zullen geven, aan de mededingers op den in geslagen weg voort te gaan. De heer J. A. van Rompu, dankte in wel gekozen woorden, allen die bij het Bestuur een zoo werkzaam aandeel hadden, ook bracht spreker een woord van dank aan het muziek gezelschap »De Vereenigde Werklieden* voor hare gewaardeerde medewerking en feleciteerde het tevens met de Zondag in den muziek- wedstryd te Hulst behaalde louweren. Hij hoopte dat meerdere zullen volgen. Na nog eenige zaken en inzendingen in herinnering te hebben gebracht, verklaarde ZEd. deze zoo welgeslaagde tentoonstelling voor gesloten. Door het Ter Neuzensch gemengd koor, onder directie van den heer C. A. van Fraeyenhove, werden uitgevoerd de cantate »Zij zullen het niet hebben* van H. Snel en de cantate >Nederland en Oranje* van G. J. Oldeman, die door het talrijk aanwezige publiek met aandacht werden gehoord. Het muziekgezelschap >De Vereenigde Werklieden* luisterde het geheel met vroolijke muziek op. En hiermede zijn de onafhankelijkheids feesten in onze gemeente voorbij. De volgende bekroningen werden uitgereikt Afdeeling Huisvlijt. Een bronzen medaille van H. M. de Koningin aan A. A. Guequierre voor een locomobiel met brandspuit. Een verguld zilveren medaille van de Ge meente Ter Neuzen aan Th. J. Bauwens, voor beeldhouwwerk. Een zilveren medaille van dhr. P. F. Fruijtier, van A. D. Berwald, voor schepen. Een zilveren medaille van de Zeeuwsch-Vl. Tramweg Mij. aan O. van Damme, voor een electrische centrale. Een verguld zilveren medaille van dhr Jhr. R. R. L. de Muralt aan A. A. van Wijck, voor schilderwerk. Een bronzen medaille van het Bestuur der Tentoonstelling aan G. Bruning voor ver zameling gedroogde planten. Verder werden diploma's uitgereikt aan G. J. Verhage te Vlissingen, K. Speetjens, H. van Beek te Deventer, mej. C. Andriessen, mej. Germ. Warrens te Sas van Gent, G. Timmerman en Joh. Deij Lz. te Axel. TER NEUZEN VOLK Do Burgemeester der gemeente TER NEUZEN maakt bekend, dat Openbare Vergadering van den Gemeenteraad zal worden gehouden op Donderdag den 21 Augustus 1913, des voormiddags ten 10 ure. Ter Neuzen, den 18 Augustus 1913. De Burgemeester voornoemd, J. HUIZINGA.

Krantenbank Zeeland

Ter Neuzensch Volksblad / Zeeuwsch Nieuwsblad | 1913 | | pagina 1