Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
get! coalitieman aan het woord.
„(hristriijtie" partij» inCoada.
1
Onze itidrttH
ONTDEKT.
No. 2358.
Zaterdag 5 April 1913.
24e jaargang.
FEUILLETON.
UIT ONZE OMGEVING.
Telef. Intero. No 15-
ABONNEMENTSPRIJS;
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent by vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Glrootere letters na«r plaatstuimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant versehjjnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjjden Uitgever M. DE JONGE, te T e r Neuzen.
GRONDBELASTING.
De heer KI. de Vries is geweest en hij
heeft de opgekomenen op eene keurige rede
vergast.
Geen debat werd gevoerd en in dat opzicht
kan Luctor et Emergo met zijn advies te
vreden zijn.
Maar overigens
Wel, dan moest wel ieder den indruk krijgen
Het is verstandig van die lui, om maar geen
debat té voeren.
Want ze hadden aan het kortste lijntje ge
trokken.
Daar stond iemand voor ons, bezield met
liefde voor de Openbare School, iemand, die
zijn onderwerp ten volle meester was, die het
op boeiende wijze wist te behandelen, iemand,
die tevens optrad rechtschapen, oprecht, een
strijder met open vizier.
Toen hy na de pauze het christelijk blad
uit ons stadje eens even onder handen nam
over de wijze, waarop het zich meende te
mogen uiten,, toen heeft zeker ieder aanwezige,
van welke partij ook, genoten van de fyne
ironie, waarop deze begaafde spreker, het
geschryf van het blad critiseerde.
Zijne citaten uit schoolboeken der openbare
school op gevoelvolle en bevattelijke wijze
voorgedragen, hebben wel diep doen gevoelen,
dat de openbare school niet zoo slecht is, als
de tegenstanders zoo gaarne in hunne niet
steeds fijne woordenkeus willen doen ge-
looven.
Neen, die daar aanwezig was, is naar huis
gegaan met de overtuiging, dat de aanslag
op de openbare school er eene is op onze
ARTHUR STRINGER.
2)
„Een oogenblik. Hoe kon u dat snoer in
een sigarettenkoker bergen
„Het was een prachtigs ketting van zes en
twintig diamanten in platina schakels gezet,
met een hangor van smaragd. Ik stak hem
in dezen koker."
Weidler keek naar den zilveren koker met
het monogram. Er konden gemakkelijk honderd
sigaretten in.
„Hoeveel was dat diamanten snoer waard
„Ik heb er in Paiys, dus zonder invoer
rechten, negen duizend francs voor betaald.
Het was een kort snoer, maar de diamanten
waren buitengewoon mooi."
Weidler scheen verder geen belang in de
waarde van den ketting te stellen. Hy was
al naar den anderen kant van de kamer
gegaan, keek de ramen na en inspecteerde
de toilettafel, die tegenover de brandkast
stond.
„En er wordt niets anders dan de diamanten
vermist?" vroeg hy.
„Niets anders."
volkseenheid, op ons volksbestaan, dat met
behulp van staatsgelden diezelfde staat wordt
ondermijnd, omdat zijne eenheid, dus zijne
volkskracht te loor gaat.
De heer De Vries heeft de harten zijner
hoorders doen ontgloeien, liefde gewekt en
liefde gesterkt voor het instituut onzer volks
eenheid, voor de openbare school.
Wij zijn hem dankbaar voor zijne schoone
lezing, door hem, als steeds, op een hoog peil
gehouden.
Mr. dr. J. v. Best komt de kiezers in het
land van Hulst eens ïnlichteu.
Zondag trad hij op te Kloosterzande, Maan
dag te Hulst.
Hi) verdedigde de Tariefwet, zooals hij dat
reeds op meerdere plaatsen deed.
Hij bleek voor de dwangverzekering. Alle
maal dingen, die bij een coalitieman geene
verbazing behoeven te wekken.
Mag men op het verslag in Zelandia afgaan,
dan heeft Mr. dr. J. v. Best dingen gezegd,
die men van zoo'n ontwikkeld man stellig niet
zou verwachten, al is het waar, dat men van
de coalitie veel aandurft. Volgens Zelandia
dan heeft Mr. Van Best gezegd, dat de libe
ralen allerlei beginselen huichelen, dat zy alles
beloven, wat men maar verlangen wil, dat
zij naar geen beginselen vragen.
Een eind verder wordt het liberalisme eene
ongeloovige partij genoemd.
Verderop zien wij: Hoe meer zoo iemand
het gezag aanrandt van God en Diens dienaren,
des te hooger staat zoo iemand in de oogen
van liberalen en ongeloovigen, die zoo gaarne
hooren, dat op het gezag wordt afgegeven
Over de concentratie werd gezegd: »De con
centratie heeft tot patroon heilige gekozen de
St. Sociaal-democratie. Reeds nu knielen de
liberalen voor Mr. Troelstra.*
Maar dit alles was nog niet genoeg.
Deze ontwikkelde spreker moet (altjjd vol
gens Zelandia) zelfs zoover gegaan zijn, te
beweren, dat als Links won, de wetten tegen
de zedeloosheid zouden worden ingetrokken, ja,
nog sterker, dat aan de ontucht weer vrij spel
zou gelaten worden.
Van een ontwikkeld man als Mr. dr. J. v.
Best toch is, kan men niet veronderstellen,
„U vertelt mij, dat niemand deze dingen
heeft aangeraakt sinds de inbraak."
„Niemand heeft er een vinger naar uitge
stoken. Ik begreep, dat het 't beste zon zijn
om alles te laten, zooals het was, totdat u
bet gezien bad
„En n weet zeker, dat er niemand aan is
geweest
„Heel zeker," was het geduldige antwoord
vaD Dunseith.
Weidler was oogedarig weer naar de open
brandkast geioopen, beproefde het slot, keek
naar binnen en bekeek vluchtig het cijferslot.
„Mag ik u eens vragen, of mevronw Dun
seith ook rooktvroeg hy, biijkbaar zonder
eenige reden.
„Neen, mijn vrouw rookt niet," verklaarde
Dunseith met byzonderen nadruk op deze ont
kennende woorden.
„En wie heeft den diefstal ontdekt?" ging
de onverstoorbare Weidler door.
„Tk zelfvanochtend vroeg, toen mevrouw
Dunseith nog sliep. Ik was bang, dat ze het
snoer zou missen en dan zon schrikken. Ik
giDg [dus naar de brandkast om den ketting
er uit te krijgen. De koker lag er nog, maar
het snoer was weg."
„Eu u koD Diet zien, dat er iemand aan
de kast was geweest?"
„Ik kon er niets aan zien."
„En het slot was niet geforceerd?"
dat hij per abui3 eenige onjuistheden debiteert.
We moeten dus aannemen, dat hier willens
en wetens geinsinueerd wordt op eene wijze,
die we niet nader willen aanduiden.
Over de neutrale school werd gezegd, dat
ze niet alleen het gezag afbreekt van God en
de Koningin, maar ook der ouders.
En dan werd nog aan de goedgeloovigen
diets gemaakt, dat zoo Links won, de meesters
uit den Haag zouden worden thuis gestuurd,
zooals men jaren lang burgemeesters heeft
thuisgestuurd.
Me dunkt, als men in eene enkele ver
gadering zooveel dingen zegt, die den toets
der waarheid niet kunnen doorstaan, het nog
al welletjes is.
Een troost hierbij is, dat men door zulke
beschuldigingen niet den tegenstander onteert,
maar dat men zichzelven op een lager stand
punt stelt.
Voor ons is het een bewijs te meer, dan
geen middel (hoe af te keuren ook) ongebruikt
zal worden gelaten om de vrijzinnigen te be
kampen.
Voor ieder vrijzinnige is het daarom plicht
te strijden met open vizier, met eerlijke wa
penen, maar tevens met groote kracht.
Waar op zoo'n wijze gestreden wordt, kan
men begrijpen, waarom een blad als Luctor
et Emergo dit jaar liever debat vermydt.
Toch moeten wij zeggen, dat na lezing en
herlezing van het verslag in Zelandia het ons
bijne ongelooflijk voorkomt, dat een man van
ontwikkeling en kennis kan gesproken hebben,
zooals dat verslag vermeldt.
Men schrijft aan »Het Vad.*
ln het district Gouda is de stoot gegeven
tot de oprichting van een nieuwe »Christelijke«
partij, die den naam draagt van Vrjj-Anti
revolutionaire Party.
De leiding van deze party in wording be
rust bij het bestuur van de Vrij-Anti-
revolutionaire kiesvereeniging »Keuchenius<
te Gouda, welke thans alle pogingen in het
werk stelt om in de verschillende plaatsen
van het district Gouda afdeelingen op te
richten, waarin zy reeds in enkele gemeenten
moet geslaagd zijn.
„Zoo als u ziet. En de ramen zyn voor
zien van eleetrische bellen, die overgaan, als
men de vensters van buiten tracht op te
schniven.
„Wie wist de cijfers van het slot?"
„Ik, myn vrouw en baar kamenier, Lucy
Braley."
„Met andere woorden, juist de drie personen,
die gisteren hier in huis waren
„Precies."
„Heeft de kamenier Lucy Braley my een
half uur geleden binnengelaten
„Vertel my eens wat van haar 1
„Daar valt niets anders van haar te zeggen,
dan dat ze buiten alle verdenking staat."
-Maar kunt u daar wel zeker van zyn
„Ja, beslist. In de eerste plaats is ze, zoo
als n gezien hebt, ver over de veertig. Ze
heeft al twintig jaar lang in de familie van
mijn vrouw gedieod, voor zjj hier kwam. Ze
is met de kinderen opgegroeid. Mijn vrouw
heeft haar als jong meisje al gehad zy
zou door een vuur gaan voor haar meesteres,
die haar altijd volkomen vertrouwd heeft."
„En dat doet u ook
„Ja, zy is een vrouw, op wie nooit ver
denking zon kunnen vallen. We hebben
altyd gemerkt, dat ze eerlijk en oprecht is.
Door en doorIk zon haar evenveel ver
trouwen als myn vrouw, in een geval als
dit."
Het district Gouda geniet thans de eer
vier rechtsche groepen te herbergen, waarvan
beide laatst geborenen, de christelyk-sociale
party en de vrij-antirevolutionaire partij, elkaar
onderling hevig bekampen en gezaamlijk een
hevigen strijd voeren tegen de coalitie-partyen.
Volksonderwijs.
Voor een vrij groot gehoor sprak op
Donderdag 3 April de heer KL de Vries Sz.
van Amsterdam in Ter Neuzen. Wijzende
op de opheffing eener openbare school te
Oostdongeradeel, omdat er volgens den burge
meester twee bloeiende bijzondere scholen
waren, stelde hij in 't licht het gevaar, dat
overal in het land dreigt van de tegenwoordige
regeering, naar aanleiding van de voorstellen
van de meerderheid der Commissie voor grond
wetsherziening. Spreker toonde aan, dat het
volk een stap terugdoet in de historie, als
't onderwijs wordt overgelaten aan het parti
culier initiatief. Hij herinnerde aan het be
gin van den schoolstrijd en aan de oplossing,
die men in 1889 meende gevonden te hebben,
afgaande op verklaringen der voormannen van
rechts, Dr. Vermeulen, Schaepman, DeSavornin
Lohman. Ook de heer Roëll en andere vrij-
zinnigen hielpen mee aan de wet-Mackay, in
het belang van den landsvrede. Volksonder
wijs stond er toen voor juist als nu nogde
Vereeniging strijdt, zoo niet voor goed bij
zonder, dan toch voor bijzonder goed onder
wijs. Onze strijd is altyd een voornooit een
tegen wij hebben geen laster noodig. Minister
Mackay zei in 1889, dat binnen de grenzen
van Art. 192 der Grondwet aan het byzonder
onderwijs gegeven werd al wat mogelijk was.
Er was recht geschied. Onze Oud-Voorzitter
dhr. Goeman Borgesius zette de kroon er op
in 1901, toen hy bij de Leerplichtwet zelf
voorstelde de meerdere kosten daaruit voor
gemeenten en schoolbesturen voortvloeiende,
te vergoeden door de subsidie naar even
redigheid te verhoogen.
't Ministerie-Kuyper kwam met de onder-
wijsnovelle van 1905, waarbij van staatswege
gelden beschikbaar worden gesteld voor den
aanslag op het openbaar onderwys, dat de
kleinen en eenvoudigen van harte opvoedt
tot alle Christelijke en maatschappelijke
deugden. De novelle werd aangenomen, ondanks
Weidier stond weer by de brandkast.
„Als u het goed vindt," zeide hy, „zal ik
deze dingen op de toilettafel leggen."
Al sprekende had hy de zware varkeos-
leeren bijouteriekist en den zilvereo sigaretten
koker op de ksst getild. Dnnseith zag, dat
by ze voorzichtig aan de kanten vasthield,
alsof de aanraking hem zon kunnen besmetten.
Toen hy ze opendeed, ging dat ook even
ang»tig voorzichtig.
„En u houdt nog vol, dat niemand deze
zaakjes heeft aangeraakt?" hernam de de
tective.
„Ik bljjf bij wat ik tien minuten gele-
deo gezegd hebantwoordde Dnnseith.
„Maar komt het u dan niet vreemd voor,
dat een dief, uit al deze weelde, juist dat
ééne stnk zon kiezen en de rest laat liggen
„Hij heeft ten minste een goede kens ge
daan."
„En dit is al de tweede keer binnen zes
maanden, dat er by n aan hnis gestolen is
„Ja, de tweede maal, den diefstal in
Mamaroneck-huis meegerekend. En n knnt
wel begrijpen, dat het my ontzaglijk hindert.
Het kan me niet zoo veel schelen, dat het
ding weg is, maar wel het feit bet on
verklaarbare, hot geheimzinnige feit, dat een
dief binnen kan dringen en een streng paarlen
een snoer diamanten kan wegnemen, zonder
dat hij een spoor achterlaat."
TER 1H»
De Burgemeester van TER NEUZEL,
Gelet op art. 15 der wet van 26 Mei 1870 (Staats
blad no. 82) tot regeling der Grondbelasting
Brengt ter kennis, dat de door hem ontvangen
staten van de uitkomsten der meting en schatting enz.
in bovengemeld artikel bedoeld, gedurende 30 dagen,
op do secretarie der gemeente ter inzage zijn neder-
gelegd eu dat aan ieder, wiens eigendommen in die
staten vermeld ziin, eene kennisgeving zal worden
gezonden.
Ter Neuzen, den 2 April 1913.
De Burgemeester voornoemd,
J. HU1ZINGA.
DOOR
„Ja."
