UIT ONZE OMGEVING.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Fock, gaf 35.000 gulden meer subsidie aan
de zending in Indië dan zijn anti-revolntionairen
voorganger. Hij stelde ruim 30 godsdienst
leeraren meer aan.
De liberale minister Van Tetz, (in het
ministerie de Meester) deed den eersten beslis
sende stap tot wering van den meisjeshandel
en zorgde dat Nederland deel nam aan de
Internationale conferentie te Brussel tot
bestrijding van den handel in blanke slavinnen.
Is het niet brutaal, roept spreker uit dat in
het blad »de heilige familiedaartegenover
aan het kleine volk wordt verteld, dat de
liberalen »de slet« op den troon en »de nont
uit het land willen sturen
De bekende minister Van Raalteeveneens
zitting hebbend in het ministerie-c?e Meester
bracht de wet op het onderzoek naar 't vadér-
schap zoo ver, dat het geheel voor afhandeling
gereed was.
Zijn dat alle maatregelen in strijd met Gods
woord? roept spreker uit. Neen integendeel.
De bekende Antithese* die te onzaliger ure
door den grooten goochelaar dr. Kuyper in
de politieke arena is geworpen, die groote
staatkundige leugendie enorme onwaarachtig
heid*, ziedaar de oorzaak die ons volk en ons
parlement doemt tot niets doen, en een goede
wetgeving in den weg staat.
Tot welk een eigenaardigheid een dergelijke
apolitieke anti-theseaanleiding kan geven, diene
wel het volgende.
Toen in de 2e Kamer de subsidie-aanvrage
werd gevraagd voor den »Nederl. Gymnastiek-
bond», was het o.a. de heer Van Asch van
Wijk, de anti-revolutionaire afgevaardigde voor
Amersfoort, die bezwaar maakte die subsidie
te verleenen, omdat die bond op Zondag ook
uitvoeringen gaf. Maar toen later *vijf tont
werd gevraagd voor de wereldkennis te Brussel
(de tentoonstelling), toen was die afgevaardig
de er wel voor. En juist Zondags was die
Brusselsche tentoonstelling het brandpunt van
bandeloosheid en konden de jongelieden hun
treden op 't slechte pad het gemakkelijkst
vervolgen.
De liberalen zijn ook wel voor die ten
toonstellingen, in verband met handel en
nijverheid maar die liberalen steunen cok een
gymnastiekbond, die zich op gepaste wijze des
Zondags vermaken.
Op geniepige wijze werd aan het ministe-
rie-de Meester een einde gemaakt, om redenen
buiten de oorlogsbegrooting om, werd die
begrooting door de rechterzijde afgestemd.
Weliswaar stemde een deel der linkerzijde
om rede van bezuiniging ook tegen, maar
de linkerzijde was van de voorgenomen sluip
moord van christelijke zijde niet op de hoogte,
anders had de stemming aan de linkerzijde
zeker anders geweest. Het ministerie-de
Meester moest weg, omdat het de grondwets
herziening in verband met 't kiesrecht voor
stelde. En rechts was bang daarvoor, wetende
de oneenigheid hierover in eigen gelederen.
Daarom werd de oorlogsbegrooting afgestemd,
waarmede de stok was gevonden om den hond
te slaan.
In Febr. 1908 trad het 2e zoogenaamd
christelijk ministerie op. Zeer opvallend, dat
in dat ministerie optrad als marine-minister
de heer Wentholtdie zitting had in het
paganistische ministerie-de Meester. De
oorlog-minister Sabron behoorde nooit tot de
christelijke party. De latere minister Cool
was zelfs volgens de Standaard (4 Jan. 1911)
een vrijzinnig-democraat. Minister Van
Swinderen heette zelfs gematigd onverschillig,
zoodat ook bij dezen het specifiek christelijke
zoek was.
Merkwaardig hoe bij alles, waar moet
worden erkent dat christelijke beginselen bij
te pas komen, de rechterzijde juist hopeloos
verdeeld is. Bij de eedskwestie verklaart Lohman
dat God geen eed wil, terwijl Ds. Schokking
de eed een eerste christelijke eisch noemt.
Heemskerk laat zelfs in de raden wet in art.
99 een belofte toe in plaats van de eed (voor
de secretarissen).
De doodstraf noemde de anti-revolutionaire
Lucasse »een kroon op onze wetgeving». De
minister Nelisse vindt dit »een onsmakelijke
vergelijking», terwijl ook de minister Loeff
er niet aan dacht de doodstraf weer in te
voeren. De Prof. aan de sehool voor afge
scheiden predikanten te Kampen, de heer
Lindeboom, acht wederinvoering van de dood
straf neen eerste eischt van een christelijk be
wind, terwijl de voorman van de christelijk-
historischen Mr. Verkouteren er gegrond
op den Bijbel weer een andere meening
op na houdt.
Dezelfde oneenigheid treffen wij aan bij
»de voorwaardelijke veroordeeling
De Standaard is er sterk tegen. Mr.
Verkoutereri sterk voor. De minister Regout
ving aan met bij de indiening van zijn ont
werp over voorwaardelijke veroordeeling aan
te tnonen »dat het niet in strijd was met de
christelijke beginselen.»
Bij „de echtscheidingwil mr. Verkouteren
de mogelijkheid verruimen. De bekende
president van de Groningsche rechtbank Jhr.
mr. Van Siuinderen, man van rechts, acht het
nuttig de echtscheiding te vergemakkelijken,
terwijl de minister Regout daar vlak tegen
over staat.
De nieuwe armenwet van Heemskerk wordt
door de Synode van de christelijk gereformeerde
kerken »in strijd met de christelijke beginselen*
genoemd. De roomsche afgevaardigde D#.
Kooien, is er sterk voor. De anti-revolutionaire
Ds. Rudolph te Leiden noemt die armenwet
,.een Borgesiaansch samenstel". Zelfs gaan
sommige propagandisten van rechts zoo ver,
dat zij den volke verkondigen dat in handen
van de liberalen, als komende van de Franschte
revolutie het koningschap niet veilig is.
Spreker herinnert er aan dat het christeneh
waren, die Willem de Zwijger vermoorden,
dat het calvinisten waren die Filips II af
zwoeren, dat het de christelijIre partijen wareh
die Karei de Ie, Hendrik de IVe en de Ve
deden vermoorden ^met dolken, die voorat
waren gezegend.
En dat alles was vóór de Fransche revolutid"!
Spreker staat hierop even stil bij de voor
stellen voor grondwetsherziening.
Het art. 109, waarin nu staat dat de Koning
en Staten-Generaal tesamen de wetgevende
macht zullen vormen, zal worden gewijzigd.
Alleen de Koning zal voortaan die macht
vormen. En dit is zegt spreker een
aanranding van onze volkssouvereiniteit. Hier
mede wordt met geweld de historische lijn
van 100 jaren verbroken. Zelfs de roomsche
Prof. Struijken te Amsterdam komt hiertegen
op. Volgens de grondwetsherzienings voor
stellen zullen de gemeenteraden niet evenals
nu als hoofd van de gemeente fungeeren, maar
zal de Burgemeester in formeelen zin dit
worden. Spreker erkent dat deze wijzigingen
meer formeele waarde hebben, maar zij toonen
toch ondubbelzinnig aan, tot welke reaction-
naire maatregelen het po'itieke christendom
moet leiden. i
Ook wijdt spreker uit over de verdeeldheid
van de rechterzijde over de Staatsloterij.
Kuyper's christelijke beginselen drongen hem
tot afschaffing en de roomsche minister Kolh-
man noemt het neen onschuldige liefhebberijt,
die 6 ton per jaar in de schatkist brengt.
Van een Zondagswet komt door de ver
deeldheid der rechterzijde ook niets, hetgeen
spreker duidelijk aantoont.
Spreker acht het eenerzijds gelukkig, dat
de rechterzijde er niet in slaagde de zondags
wet tot stand te brengen, die door overdreven
eischen tal van neringdoenden, die het dikwijls
alleen van den Zondag moeten hebben, worden
geschaad. Anderzijds wijst hij op de werkelijke
onmacht van de coalitie om deze, volgens hem,
eerste Christelijke wet, tot stand te brengen.
Zelfs de zedelijkheidswet spelen de politieke
Christenen uit als iets echt christelijks van
het ministerie-Heemskerk, alsof niet iedereen
weet dat de liberale minister Cort van der
Linden reeds vroeger een zedelijkheidswet
had ontworpen. Dat nu liberalen tegen de
wet stemden, was geheel op dezelfde gronden,
als die ontwikkeld tegen de wet door het
christelijk historisch kamerlid, Jhr. De
Savornin Lohman.
De splijtzwam werkt gestadig door. Katho
lieke boerenleenbanken, christelijke voetbalclubs.
Te Rijswijk een christelijke dansclub. Chris»
telijke geitenfokkerijen en eierveilingen (bij Den
Haag). Neutraal, Katholiek en anli-revolution-
nair brood. Ziedaar roept spreker uit, een
staaltje van de splitsing onder de burgers
van 't zelfde land.
Een christelijk ministerie bevordert een
kolonel die pas geduelleerd heeft tot inspecteur
der cavalerie, waarover een motie van afkeuring
komt door liberalen ingediend. Die motie
wordt in de 2e Kamer met bijna algemeene
stemmen aangenomen.
Wat heeft een vogelwet, een trekhondenwet.
een visscherijweteen octrooiwet, eene boteneet,
schepenwet, enz. met christelijke beginselen te
maken
Uit alles blijkt dat ons volksleven wordt
vergiftigd. De huichelarij neemt toe. Post-
circulaires worden verzonden, waarin wordt
voorgeschreven een onderzoek in te stellert
naar 't geloof van de sollicitanten. De mate
van orthodoxi die een predikant aanhangt,
wordt van regeeringswege getoetst, alvorens
hij wordt bencemd tot predikant in Indiè,
Waar moet dat heen roept spreker uit.
Volgens de pers moet zelfs een burgemeester
in de buurt van Zaamslag in openbare raad
den wensch hebben geuit op een »goeden
uitslagt. der verkiezingen. Mocht die burge
meester daarmede bedoeld hebben »dat Jhr.
De Muralt gekozen wordt» dan past hij voor
dien hartewensch. Van een eerste dienaar
der kroon in de gemeente, aanvaardt spreker
een zoo alleszins misplaatste gelukwensch
niet. Maar misschien bedoelde die burgemeester)
wel sprekers sociaal-democratischen of antin
revolution.nairen tegencandidiat. Spreker wijstj
zijn geestverwanten er hierbij op, dat zij zich
niet moeten bekommeren om den laster die
de tegenpartij in allerlei vorm onder de
kiezers brengt.
Laster van clericale zijde, deert spreker
niet, dit leerde de ervaring reeds afdoende
elders. Hij groeit juist tegen den laster in,
het staalt hem ]uist in den zwaren strijd, door
zijn overtuigd geloof dat rechtvaardigheid op
den duur wint en dat er niet alleen een God
is voor de rechterzijde maar dat Hij ook zorgt
voor links. Ook over de aanslag op onze
Nederl. Herv. Kerk is spreker niet gesticht.
Onze Nederl. Hervormde Kerk moet er uit,
dat is Kuyper's doel, daar »moet het naar toe.
Spreker die reeds jaren betrekkingen als
diaken en nu als kerkvoogd bij die Vader-
landsche Kerk bekleed, roept allen op om die
kerk te handhaven. Moge al groote verschillen
in de belijdennissen van de leden van die
zelfde kerk voorkomen, dit mag er nimmer
toe leiden, die kerk te verwoesten, waardoor
een groot deel van ons volk, die niet gere
formeerd kunnen worden, den godsdienst ge
heel den rug zullen gaan toekeeren.
Spreker verklaart uitdrukkelijk dat hij tot
de »modemerichting behoort. Hij deelt dit
mede om den schijn te vermijden, alsof hij
zijn sympathie voor de Vaderlandsche kerk
wil misbruiken, om de orthodoxe-Hervormden
aan het spek te krijgen. Deze weten wat zij
aan spreker in dézen hebben.
In verband hiermede wijst spreker er op
hoe de theologische faculteit in Utrecht meer
en meer gereformeerd wordt. Hij wijst op de
benoemingen van Prof. Visscher, Prof. Van
Leeuwen en nu op die van Prof. Noordzij die
de Vaderlandsche Kerk uit beginsel haat.
De grondwetscommissie raadde reeds aan
Art. 171 van onze grondwet zoo te wijzigen,
dat er volledige gelijkstelling zou komen,
finantiëel voor alle kerken. Aan de historisch
gewordeD bevoorrechte positie van de Ned.
Herv. Kerk wil men een einde maken. Welis
waar heeft de Regeering dat voorstel van de
commissie niet overgenomen, maar men behoeft
maai de Standaard er over na te lezen, om
met schrik en beven 'n nieuwe Kamer te zien
gekozen, waarin rechts weer groote meerder
heid heeft.
Zeker is dan te verwachten, dat bij wijze
van amendement het voorstel der commissie
toch in de nieuwe grondwet komt en dan is
het met de Nederl. Herv. Kerk gedaan.
De Katholieke kerk zal van dien eventueelen
maatregel geen voordeel hebben. Van die zijde
kan wie weet nog steun verwacht worden om
een en ander te keeren.
Spreker eindigde hiermede onder daverend
langdurig applaus het eerste gedeelte zijner
rede.
Het boeiend betoog werd met ademlooze
stilte gevolgd. Het was een prachtigen avond.
Over het tweede gedeelte geven wij later
verslag.
Ged. Staten hebben aan den nienw
bedijkten polder in het Axelsche gat de naam
gegeven van »Van Wuijckhuisepolder.
Benoemd tot hootd der o. 1 school te
Axel de heer D. A. van Houte, hoofd eener
bijz. school te Lobith.
De heer S J. van der Werf te Oostburg
is benoemd tot tijdelijk onderwijzer aan school
A te Biervliet.
In de Vrijdag te Zuidzande gehouden
spoedeischende vergadering van de stemheb
bende ingelanden van het Waterschap »de
Watering Cadzand» waren aanwezig of ver
tegenwoordigd 88 stemhebbenden en afwezig
21, lezen wij in de Midd. Ct.
Het plan der geldleening ad f68. 000 voor
het aanleggen van grintwegen werd gewijzigd
en de rente bepaald op 4'/2 °/0, verder werd
het bestuur gemachtigd, om, wanneer de geld
leening niet tijdig genoeg volteekend is het
aanleggen der grintwegen uit te voeren in
1914 en dan te onderhandelen met den laag-
sten inschrijver.
Ter gelegenheid van het 30 jarig be
staan der Volkszangschool werd Donderdag
avond te Aardenburg in de sociëteit »Spoor
tot Vriendschap» onder leiding van den heer
H. Dieho, onderwijzer van genoemde school
opgevoerd de operette »De Prins van Sind«.,
Een vijf en twintigtal leerlingen kweten zich
uitstekend van hun taak en werden door de
toehoorders die in grooten getale waren op
gekomen luide toegejuicht. De pianobege
leiding werd verdienstelijk uitgevoerd door
mej. J. de Graaff. De heer G. A. Vorsterman
van Oyen, de nog eenig overgebleven oprichter
had vooraf een aangename toespraak gehou
den en de bestuursleden herdacht die elkaar
als zoodanig waren opgevolgd. Een woord
van dank aan allen, vooral aan den leider,
die meehielpen, om dezen avond tot een wel
geslaagden te maken.
De Katholieken in het district Oostburg.
De »Z. K.« meldde dezer dagen
»Zaterdag j J. had in het Patronaatsgebouw
te Oostburg eene vergadering plaats van de
centrale besturen der R. K. kiesvereenigingen
in Zeeuwscb Vlaanderen W. D. en der anti
revolutionaire kiesvereeniging in het district
Oostburg. Uit de beraadslagingen bleek, dat
beide partijen het over de in het district
Oostbnrg te volgen gedragslijn volmaakt eens
zijn. De vergadering vereenigde zich eenparig
met de candidatuur-mr. P. Dieleman, welke
door de anti-revolutionnaire kiesvereeniging
gesteld werd, zoodat in dien geest aan de af-
deelingen der R. K. kiesvereeniging zal worden
bericht.»
De »N. Z. Crt.» stelt echter in 't licht dat
hiermee nog niet de beslissing over de can-
didatuur-Dieleman door de katholieke gevallen
is, al wordt zij wel verwacht.
Van hooggeachte zijde« wordt aan dit blad
er op gewezen dat er natuurlijk alleen sprake
kan zijn van een candidaat der R. K. kiesver
eeniging als al de afdeelingen zich hebben
uitgesproken. In verband daarmee wijst hij op
art. 8 van het algemeen reglement bepalend
dat in het jaar eener periodieke verkiezing
het centraal bestuur eene vergadering houd
in de eerste helft van April om zijn houding
en werkwijze te bespreken voor de aanstaande
verkiezing.
In de Donderdag te Middelburg gehou
den openbare terechtzitting van den Raad van
Beroep voor de Ongevallenverzekering had de
uitspraak plaats inzake F. D., te Ter Neuzen.
Klager werd niet-ontvankeljjk verklaard in
zijn beroep, omdat hij zijn |premie niet had
betaald binnen vijftieu dagen na den vervaldag.
De Kantonrechter te Groningen heeft
bij vonnis van 1 Maart j.l. K. T., agent der
N. V. »De Tijdgeest», beschuldigd van over
treding der loterijwet, van alle rechtsvervolging
ontslagen.
Verdronken.
Te Huihuizen by Nijmegen zyn twee matrozen
aan boord van de »Hollandia«, doordat een
touw brak, over boord geslagen en verdronken.
Ze heeten J. A. Blom en Kouveld en zyn
afkomstig uit Rotterdam.
Vier kinderen verdronken.
Maandagavond is een aan de Prins Hendrik
kade te Amsterdam liggende, met zand geladen
schuit plotseling gezonken.
In de voor-, zoowel als in de acbterkajuit
lagen 2 kinderen te slapen, n.l. 3 meisjes van
ondersch. 5, 4 en 1'/, en een joDgetje van
21/a jaar, die allen verdronken zijn, zonder
dat men iets kon doen om hen te redden.
De schipper P. van den Akker en diens
28-jarige vrouw hadden zich juist even aan
wal begeven. Terwyl zy in een café in de
buurt zaten, hoorden zy op straat roepen, dat
er een schip zonk. Ze snelden naar den
waterkant, maar toen was het al zoover, dat
er van hulp geen sprake meer was.
Met geweld moest hun belet worden, dat
zy zich in het reeds byna geheel gezonken
schip begaven, aangezien zy dan onvermijdelijk
ook verdronken zouden zyn. Een oogenblik
tevoren was een van de omstanders, op het
gerucht, dat er kinderen in de kajuiteu waren,
nog in het achterruim gesprongen, doch mat
bet oog op het levensgevaar, dat hy zelf liep,
had hy het schip weer moeten verlaten. Brand
weer, politie en de vele omstanders stODden
volslagen machteloos geen van de vier kin
dertjes kon gered worden. De ongelukkige
ouders waren door deze verschrikkelijke ramp
zóó aangegrepen, dat zij beiden naar het
gasthuis gebracht moesten wordeu.
Eenigen tijd nadat het schip geheel ge
zonken was, zyn er twee lijkjes opgevischt.
Tot kwart voor eenen in den nacht zijn de
pogingen, om de beide andere lykjes boven
te brengen, voortgezet, doch tevergeefs. Ook
gisteren heeft men vruchteloos gedregd.
Diefstal van geld en spurt-medailles.
By den, in wielrenners-kringen, welbekenden
rijwielhandelaar Sijbrands te Amsterdam is
Zondagavond tusschen 9 en 11 uur, toen deze
met zyn familie een vkalverstraatje was gaan
maken», ingebioken.
By terugkomst werd bemerkt, dat alles over
hoop lag. Uit een geldkistje was ongeveer 170
gulden verdwenen, benevens eenige sieraden.
Uit den winkel haddeu de ongenoode gasten
bovendien een groot aantal zilveren medailles
en lauwerkransen, te zamen een waarde van
ruim 100 gulden vertegenwoordigde, meege
nomen. Deze prijzen waren het eigendom van
den wielrenner Blekemolen, die by de.i rijwiel
handelaar in dienst was en wien nu o.a. een
groote lauwerkrans, als eersten prya voor de
»toer door Noord-Brabant» verworven ontstolen
is. Voor den jeugdigen renner, die op de wieler
baan aldaar zeer bekend was, vertegenwoordigen
deze prijzen met inscripties natuurlyk een
groote waarde en niet zonder weemoed denkt
hy nu aan deze zuurverdiende pryzen terug
die misschien reeds in de smeltkroes zyn ver
dwenen.
