Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
HINDERWET.
HINDERWET.
Een ChnstelijH blad.
Op glad ijs.
Jiog niet gelieerd.
Wat wij altijd beweerden.
Jhr. pc jVmralt'tg Zaamslag.
No. 2349.
Woensdag 5 Maart 1913.
24e jaargang
ABONNEMENTSPRIJS:
Per H maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 96 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc, No IS
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 60 oent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters na«r plaatsi uimte-
Redactie-adresNoordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken W 0 e II 8 d a g- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
gezien de artt. 6 en 7 der Hinderwet (Staatsblad
no. 222 van 1896) maken bekend
dat op heden ter gemeente secretarie ter visie
is gelegd een verzoek van JAN HARTE Nz.,
smid wonende te Ter Neuzen, om vergunning tot
het oprichten eener grofsmederij, in een gedeelte
van het perceel plaatselijk gemerkt 78 en gelegen
aan de Donze-Visserstraat, kadastraal bekend
Sectie L No. 979,
en dat op Maandag 17 Maart 1918, des na
middags 8 uren, ten raadhuize dezer gemeente,
gelegenheid zal worden gegeven om tegen het
maken dier inrichting bezwaren in te brengen en
deze mondeling of schriftelijk toe te lichten.
Ter Neuzen, 3 Maart 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
N.B. Wij vestigen er de aandacht op, dat volgens
de bestaande jurisprudentie niet tot beroep
gerechtigd zijn zij, die niet overeenkomstig art. 7
der Hinderwet op den bovenbepaalden dag voor
het gemeentebestuur zijn verschenenteneinde hunne
bezwaren mondeling toe te lichten.
Yoor onze lezers willen we eene kleine ver
gissing herstellen. Niet in het dagblad »L)e
Tjjd* doch in »Van onzen Tydc, een week
blad, heeft het oordeel van prof. Struycken
gestaan over het bidden van kindertjes voor
de verkiezingen.
Voor hen, die het oordeel zelf zien willen,
wijzen wij er op, dat het ook in De Volkswil*
van 22 Februari is opgenomen, zoodat het
vrijwel binnen ieders bereik valt.
De vergissing deelen we onzen lezers mede.
Aan Zelandia zeggen wij alleen
Wie moedwillig de waarheid verbergt, liegt.
Wat wij over prof. Struijcken zeiden, was de
waarheid, Enkel de plaats was onjuist ge
noemd. Zelandia evenwel liegt moedwillig
hare lezers voor.
Ook De Volkswil moest laatstelijk het blad
toevoegen Gy zult tegen uwen naaste geen
valsche getuigenis geven.
En Zelandia beschouwt zich nogal als een
Christelijk blad.
Het was vergadering te Zaamslag.
Vergadering van de vroede vaderen.
En het was de eerste in het jaar.
De Voorzitter, Zaamslag's achtbre burger
vader, wist dat.
Het was al wel een beetje laat in het jaar,
maar hy zou toch eene nieuwjaarsrede doen
hooren.
Deze openingsrede moest iets buitengewoons
wezen, want. immers 1913 zal een buitenge
woon jaar zijn.
En de burgervader deed het ook buiten
gewoon, zoo heel anders dan andere burge
meesters.
In alle dingen kan men specialiteit worden.
Ook op het gebied van openingsredenen voor
vergaderingen van een dorpsgemeenteraad.
Behalve de gebruikelijke plichtplegingen,
zooals ook de collega's in andere gemeenten
maken, wenschte de burgemeester aan Zaam
slag's gemeenteraadsleden kracht en sterkte
toe, kracht en sterkte met het oog op
de verkiezingen in dit jaar
Hoe hield zich deze vertegenwoordiger der
Koningin
Jammer, dat hij nog niet zeide, wie gekozen
moest worden voor de Kamer, voor de Pro
vinciale Staten, voor den Gemeenteraad.
Evenwel fluisterde ons iemand toe, dat de
burgemeester den aanwezigen raadsleden een
hart onder den riem wilde steken, omdat som-
miger zetel maar wankel staat.
Een sprankel van medegevoel dus.
Het zal ons niet verwonderen, dat een of ander
partijgenoot van den burgemeester hem er
welwillend op wijzen zal, dat zijn schaatsen
niet scherp genoeg zijn voor het gladde ijs,
waarop deze grootheid zich waagde.
Dat dwalingen niet gemakkelijk hersteld
worden, bleek uit de laatste zitting van den
Raad van Zaamslag.
Ook thans werd niet teruggekomen op het
onverdedigbare besluit, tot gedeeltelijke sluiting
op Zondag der herbergen.
Vooral als het nieuwe vervoermiddel van
deze streek, de tram zijne intrede doet op
Zaamslag, zal men duidelijk het onbillijke van
den bestaanden toestand inzien.
Waarom dan niet tijdig het vroeger genomen
besluit ingetrokken
Want de tram zal in ieder geval op Zondag
rijden en het kan niet anders dan tot schade
van Zaamslags neringdoenden strekken en
tot misbruiken aanleiding geven, als de ver
keerde toestand van thans bestendigd blijft.
In het kiesdistrict Zaandam, het district,
waarvoor de heer Duys zit, heeft de heer
F. Netscher voor eene eandidatuur bedankt.
Het Kath. Dagbl. Het Huisgezin vindt
dat slim van Netscher, want zegt hetbij eene
herstemming zouden de coalitiepartijen niet
overgaan op een anti-clericaal als Netscher.
M. a. w. dit coalitieblad, eerlijker dan de
andere coalitiebladen, zegt reeds maanden te
voren, dat ze niet bang zyn den socialist te
steunen, als het in hun kraam te pas komt.
De andere bladen van rechts zullen niet erg
ingenomen zijn met deze openhartige beken
tenis van Het Huisgezin.
Voor een stampvolle zaal trad Zaterdagj.l.
te Zaamslag op Jhr. De Muralt, ingenieur
te Zierikzee, candidaat voor het lidmaatschap
van de tweede kamer in het district Oostburg.
Na opening der vergadering door den voor
zitter der kiesvereeniging, ving spreker zijn
rede aan. Aanvankelijk hadden vele vrijzin
nigen met spreker het voornemen gehad, om
in de verkiezingsstrijd die ons wacht, alle
scherpte in het debat te voorkomen. Het liefst
zou spreker dan ook uitsluitend over zakelijke
onderwerpen als: het kiesrecht, ondenvijsvraag -
stuk, tariefwet, of verzekeringen het woord hebben
gevoerd. Het schandelijk optreden van een
deel der pers van de rechterzijde o. a.
het blad de Heilige famelie waarin den libe
ralen wordt verweten dat zij de slet op den
troon en de non uit het land willen jagen,
het doen bidden van de kinderen op
de scholen, om bij de verkiezingen de zege
te brengen aan rechts tegenover die z. g. God
lochenendeliberalen,zietdat alles! roept spreker
.uit. noopt ons tot scherp verweer. De anti-these
wordt weer voorop gesteld, de kleine luiden
worden weer opgezweept kmet Godsdienstige
leuzen. Het is een plicht van de vrijzinnigen,
die valschheid aan de kaak te stellen om het
volksbedrog te voorkomen.
Spreker ging in het kort na de parlemen
taire geschiedenis vanaf het jaar 1897. In
dat jaar kwam het ministerie Goeman Borye-
sius aan het bewind, terecht genoemd het mi
nisterie van »Sociale rechtvaardigheide. Dit
ministerie bracht ons, de ongevallenwet, de wo
ningwet, de gezondheidswet, de leerplichtwet,
de persoonlijke dienstplicht enz. Een uitne
mend ontwerp Amtenwet* werd door het mi
nisterie ingediend, welk ontwerp echter niet
meer in het Staatsblad kon worden gebracht.
Wanneer men de omstandigheden kent, behoeft
het toch niet te verwonderen, dat het bekwame
ministerie Borgesius in 1901 moest plaats
maken voor een zoogenaamd »Christelijk minis
terie*. Immers le waren de concervatieven
niet gediend van Pierson's vermogensbelasting.
2e ook de werkgevers, hoe zeer het recht
vaardige van een ongevallenwet inziende
werden door die wet op nieuwe uitgaven in
het bedryf gebracht, terwijl ook de admini
stratie die de wet mede bracht, vooral in den
aanvang, hun tegenstond. 3e. De kleine lui-
werden door de clericale propagandisten om
den tuin geleid. De politieke domine's van
het slechte soort, maakten hun wijs dat de
leerplichtwet in strijd was met Gods' heilige
ordenantiën, en dat sloeg in.
Wanneer spreker hier gewag maakt poli
tieke domine's« wenscht bij uitdrukkelijk er
bij te voegen, dat hij volstrekt niet behoort,
onder diegenen, die meenen dat een predikant
zich niet met politiek zou mogen bemoeien.
In vele gevallen kan het zelfs een plicht van
de drager van dit hooge ambt zijn, daadwerke
lijk aan de politiek deel te nemen. Maar
spreker doelt op die predikers van het Evan
gelie, die de Godsdienst misbruiken tot het
bereiken van politieke voordeelen.
4. De katholieken werden door de priestei-s
opgezweept in verband met de persoonlijke
dienstplicht. Immers nu moesten de jonge
lieden, die tot de meerbedeelden behoorende,
ook naar de kazerne evenals de arbeidersjon
gen. 3e. De oneenigheden onder de liberalen
over 't kiesrechtvraagstukdit alles bracht
het kostelijk ministerie-Borgesius ten val.
En dr. Kuyper sloeg zijn slag. Hij ver-
eenigde wat hij vroeger uiteen gejaagd had
n. 1. Rome en Bord. Vond een geloofswortel
uit, waarop christenen en concervatieven op
konden stoelen, en richtte de bekende naam
looze vennootschap tot exploitatie van de christe
lijke beginselen op.t Ik zeg, riep spreker uit,
*tot exploitatiewant inderdaad alles wat wij
zagen om ons heen, leerde dat de scoalitie*
niet de religie in ons land bevorderde, maar
de godsdienst misbruikte tot het krijgen van
de politieke macht, een macht, waarmede be
reikt wordt een sschijn-godsdienst*, een »schijn-
christendom* van de allerlaagste orde. De
goeden niet te na gesproken, hoeveel schijn
christenen vinden wij tegenwoordig, vooral
onder de groote lui, om de vette baantjes te
bemachtigen -
Spreker merkt op, dat het den Katholieken
niet ten kwade is te duiden, dat zij de hulp
van dr. Kuyper hebben aanvaard. Immers
leert het geschiedblad, dat door de Calvinisten
hun de kerken en goederen zijn ontnomen.
Dat zij het, in den loop der eeuwen in ons
land verloren terrein trachten te herwinnen,
spreekt van zelf. Maar wat niet van zelf
spreekt is, dat dr. Kuyper vroeger die katho
lieke burgers heeft uitgemaakt voor alles wat
leelijk was, hun aantastte in hun geloof en
later alles weer wegdoezelende, om eigen
eer, aanzien en macht.
Jacht naar succes deed verbinden, wat iu
werkelijkheid niet bijeen behoort.
Met dr. Kuyper kwam het eerste christelijk
ministerie aan het bewind. Wel is waar had
den wij in 1889 het z. g. christelijk minis-
terie-Mackay, maar dit ministerie had naast
zich een linksche eerste kamer. Dr. Kuyper
maakte, volgens veler meening, zonder in
achtneming van den eerbied tegenover onze
Oranjevorstin, Koningin Wilhelmina van de
lastige liberale eerste Kamer af, door ze te
ontbinden.
Het Ministerie-Kuyper beloofde bij zijn op
treden 11 groote en 11 kleine wetten, o.a.
beloofde hij een werkliedenpensionneering
landbouwraden tariefwet Zondagswet
bestrijding drank- en speelzucht ineen
schakeling v. h. onderwijs. En hij gaf.
niet anders dan een drankwet, die iedereen
treurig vindt, een partijwetje n.l. de onder-
wijsnovelle, waarbij zonder eenige waarborg
voor goed onderwijs geld werd gegeven aan
bijzondere scholen, de snelvuurkanonnen
en het speetwetje. De eenige sociale maat
regel die Kuyper nam, was het verbod van
nachtwerk bij 't haringspeten weer in te
trekken, wantdie haringen die konden
niet wachten geen dag en geen nacht
Spreker zegt hier dat inderdaad het bedrijf
van bet haringspeten, nachtwerk noodig maakt.
Het verwijt in dezen aan dr. Kuyper is dus
niet het wetje zelf, maar het verwijt houdt
in, dat dit het eenige was wat hij aan sociale
verzorging sin negatieven zins. gaf.
In 1905 riepen de kiezers zeer terecht aan
het politiek-christelijk ministerie Kuyper het
tot hier toe en niet verdertoe. Het mini
sterie de Meester kwam aan het bewind. Van
een vrijzinnige meerderheid was eigenlijk geen
sprake. Men staat dan ook verwonderd over
het feit, dat dit minieterie in de 2 jaren die
het leefde, nog een belangrijke sociale wet
n. 1. shet arbeidscontract* in het Staatsblad
bracht. In korte spanne tijds diende minister
de Meester in een prachtig stel financiëele
wetten, waarvan enkele zélfs dienden tot voor
beeld voor de latere roomsche minister Kolk
man. Minister Veegens bracht in het 2e jaar
reeds het ouderdomsverzekeringsontwerp, ter
wijl minister Staal bezuinigingsplannen indien
de, wel is waar zeer matig, maar toch
zoodanig, dat ze toohden dat hij den goeden
weg op wilde. Wel is waar stelde Veegens
een dwangverzekering voor en geen staatspen-
sionneering. Maar in die dagen had Enge
land zijn wereldberoemde "maatregel n.l. »de
Staatspensionneering* nog niet getroffen. Ge
lukkig zijn thans de geconcentreerde vrijzin
nigen allen voor Staatspensionneering, zoodat
alle linker partijen zich tegen de dwangverze
kering keeren en aansturen op de rechtvaar
dige staatspensionneering.
Tijdens de verkiezingsdagen in 1905 konden
wij vernemen uit den mond van de z. g. chris
telijke debaters, dat die heidensche liberalen
de christelijke beginselen zouden ondermijnen.
En is het niet merkwaardig, dat geen enkele
van die debaters ons maar één geval kunnen
noemen waarbij het ministerie de Meester een
maatregel voorstelde in strijd met de christe
lijke beginselen
Het tegendeel is juist waar. Minister Cohen-
Stuart, de liberale minister van marine, trof
een maatregel, waarbij aan de predikanten
gelegenheid werd gegeven om de schepelingen
te bezoeken op kosten van den staat (de be
kende dominé circulaire). De liberale minister
TER VEI ZE\S<
VOLKSS
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN,
gezien de artt. 6 en 7 der Hinderwet (Staatsblad
no. 222 van 1896) maken bekend:
dat op heden ter gemeente-secretarie ter visie is
gelegd een verzoek van de Naamlooze Vennootschap
Zuid-Nederlandsohe Olie-handelsvereeniging te Middel
burg, om vergunning tot het oprichten eener bewaar
plaats voor petroleum en benzine in een gedeelte van
het perceel plaatselijk gemerkt 1 en gelegen aan het
Kazerneplein, op het perceel, kadastraal bekend Sectie C
No. 2678,
en dat op Maandag 17 Maart 1913, des namiddags
3 uren, ten raadhuize dezer gemeente, gelegenheid zal
worden gegeven om tegen het maken dier inrichting
bezwaren in te brengen en dezo mondeling of schrifte
lijk toe te lichten.
Ter Neuzen, 3 Maart 1913.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
N.B. Wij vestigen er de aandacht op, dat volgens
de bestaande jurisprudentie niet tot beroep gerechtigd
zijn zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet
op den bovenbepaalden dag voor het gemeentebestuur
zijn verschenen, teneinde hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
