Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Verwording.
Korporaal Piet Paaltjes.
Aanschouwt de helden.
~5üïtenland.
No. 2m< /o^
Woensdag 29 Januari 1913.
24e jaargang
FEUILLETON.
De oorlog in den Balkan.
ABONNEMENTSPRIJS;
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiteD Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc No 15
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement ^aanrnerkelij k ver
minderd tariet. Grootere letters n&ir plaatsi uimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken W O II 8 d a - en 'L a t e r d a H. O r g e li bij den
Uitgever
M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Het was een krachtige aanval, dien de heer
Ketelaar op de regeering deed bij het algemeen
debat over de afd. Lager Onderwijs.
Flink werd hij hierbij gesteund, vooral door
de heeren De Jong en Ter Laan.
De wijze, waarop het openbaar onderwijs
wordt tegengewerkt, het bijzondere bevoorrecht
werd aan de kaak gesteld.
De heer De Jong deed b.v. uitkomen, hoe
als gevolg van het bouwwetje, dikwijls meer
subsidie aan bijzondere scholen is toegekend,
dan de bouwkosten bedroegen.
Men zou zoo zeggen, dat men vooral van
rechts zijne afkeuring zou doen hooren over
dergelijke verspilling van 's lands gelden aan
bijzondere scholen.
De heer Ketelaar wees er op, hoe b. v. te Sluis
door onbevoegden onderwijs wordt gegeven,
wat de minister verdedigd had door te zeggen,
dat die school alleen diende voor kinderen
van vreemdelingen, iets, dat volkomen onjuist
is. Dat weet men in het IVe district wel
beter.
Spreker wees er ook op, hoe in gemeenten
met een rechtschen faad zooals te Slijk,
in Nocrd-Brabant met behulp van den
burgemeester zelfs getracht wordt, de open
bare scholen door bijzondere te vervangen.
De heer De jong sprak over het geknoei
met de leerlingen-opgaven op 15 Januari
door kinderen, die de school al verlaten heb
ben, op de lijsten te brengen. Hij zeide, dat
op eenvoudige lieden door werkgevers dik
wijls dwang wordt uitgeoefend om de kinde
ren van de openbare school op de bijzondere
te brengen.
Het was eene zeer juiste opmerking, die
deze spreker maakte, toen hij zeide dat de
bijzondere school meer en meer een propa-
ganda-instituut wordt.
En wij vragen Mag voor zoo iets het
geld uit de algemeene kas gebruikt worden
En de minister Och, hij begreep niet en
hij hoorde niet. Wel mocht de heer Ketelaar
zeggen. Het zijn de lastigste dooven, die
niet hooren willen.
Door dezen spreker werd ook aangehaald
het bekende geval te Haarlem, waar in de
R. K. school de kindertjes moesten bidden voor
den uitslag der verkiezingen.
door Job. WATERMAN.
2)
„Kijk ereis brigges 8), daar beb-ie de vijand
vlak voor ons. Het benne d'r een, twee, drie,
vier man. Ze benne geknield
Piet rekt zicb uit. Z'n oogen schieten
vonken in bet nachtzwart. Het is of de geest
van z'n dapperen voorvader, den Batavier
Paaltjes, in bem vaart.
„Ja juisf, zegt-ie nu met iets heel plech
tigs in z'n stem, „de salamanders denken
ons te neppeD, maar we zulle zenou
we zulle ze neerschieten as honden
nou 1"
„Ze bewegen zicbwaarempel, ze ko
men voornitroept milicien Glim nu uit.
Doch de stem des aanvoerders dondert hem
toe: „hond je mond; het past ons te zwijgen,
als er gevaar dreigt!"
Dien mooien zin had-ie pas nog gelezen
in een dubbeltjes-roman en hij Imd het waard
gevonden dien te onthouden.
Wjjder sperren zich nu z'n vlammende
oogeo, alsof ze den vermetelea vjjaud tot
retireereo dwingen.
Doch de groep van vier wykt niet.
Dit was nogal op aansporing van de R. K.
kiesvereeniging te Haarlem en het wordt ('t is
haast ongelooflijk) door de »N. Haarlemsche
Crt,« (coalitieblad) uog verdedigd ook.
Is het niet kras En dan durven sommigen
vau rechts nog beweren, dat men van links
de antithese voor den dag haalt.
Het zal nu wel aan ieder duidelijk worden,
bij wie de kostelijke uitvinding van dr. Kuyper
dienst doet.
Zoo erg echter, dat men in het openbaar
durft verdedigen, om de onnoozele kinder
harten reeds te verpolitieken, hebben wij het
nog niet geweten.
En dat moet dan gebeuren in scholen, ge
subsidieerd met geld, door alle burgers bijeen
gebracht.
De heer Blum had geene gemakkelijke taak,
om als voorstander van het bijzonder onder
wijs en als coalitieman de regeering en de
rechterzijde te verdedigen.
Hij was uiterst zwak.
»Zegt u nu eens, hoe u denkt over het
bidden voor de verkiezingen riepen cenige
stemmen den heer Blum toe.
»Hij durft er niet op ingaan*, klonk het
uit verscheidene monden, toen de heer Blum
dit onnoodig vond.
Te recht wijst »Het Volk* erop, hoe de
heer Blum niet de eerste de beste is, dat hij
geen Oosterbaan of Van der Molen is
Dit in het oog houdende, is het optreden
van dezen gewezen schoolopziener dubbel
treurig.
En ongetwijfeld zal hij zelf voelen, dat zijn
coalitiegevoel hem parten speelde, toen hij
niet dorst afkeuren, wat hij in de eerste
plaats zou moeten gispen.
Zoo verworden de coalitiepartijen, zoo ver
worden nu reeds hunne scholen, zoo verworden
al lang hunne zedelijkheid en Christelijkheid,
die ze nog altoos in hun banier durven voeren.
Toen in de Kamer dezer dagen een amende
ment van den heer Ter Laan aan de orde
kwam om de derde herhalingsoefeningen te.
doen vervallen, stemde de roomsch-katholieke
afgevaardigde, de heer Passtoors, daartegen.
Dat lokte een scherpe critiek uit van den heer
Ter Laan, die zijn mede-Kamerlid zelf verweet,
„Ze schieten", roept weer milicien Knof
en Piet ziet hoe do verraderlijke vlammetjes
bliksemen in de nabijheid der vier donkere
figuren.
„Ja boor, ze schieteu, de salemanders
beaamt Piet en door z'n veldheersbrein flits
weer de geniale gedachte tot handelen op het
moment.
„Jij", commandeert ie Knof, „jij gaat links
met 'n boogje naar voren. „Jij" tegen
Glim „jij gaat rechts met 'n boogje naar
voren en ik met Zwarthaus en Joeks gaan
gaan recht op den vijand af."
Zie je, bij, de tacticus, wilde doen als de
Japanners en z'n tegenstander, evenals de
militaire zonen van de „rijzende zon", door
omvatting vernietigen.
„We kruipen er heen Wat gane we
dus doen
„Kruipen, kruipenklinkt het uit vier
monden.
„Begrepen. En we magge niet schieten
Wat magge we dns niet?"
„Schieten, schieten antwoorden hem weer
vier monden.
„Goed zoo, En as we vlak bij den vijand
zijn, dan zal ik ineens opspringen en roep
„attaqaeeren" en dan rijgen we ze aan de
bajonet. Dus wat doene we
„We rijgen ze aan de bajonet!"
„Mooi z«o. Klaar? Weg dan?
dat hij wel voor afschaffing was onder een
Links, doch er tegen onder een Rechtsch ka
binet. De heer Passtoors trachtte zich tegen
deze beschuldiging te verdedigenmaar
uit »Het Volk« van 20 Januari j.l. blijkt, dat
de heer Ter Laau volkomen gelijk had.
Die feiten noemt »De Vaderlander* veel-
sprekznd. Het bind voegt daaraan toe
In 1902 kwam de 3de herhalingsoefe
ning in de Kamer ter sprake. Er was
een Rechtsch minister, de heer Bergan-
sius. De heer Passtoors stemde tegen het
amendement tot afschaffing der 3de
oefening.
Bij de oorlogsbegrooting van 1905 kwam
dit amendement weer aan de orde.
Er was nog steeds een Rechtsch minister
De heer Passtoors stemde tegen.
In 1905 kwam er een Linksch ministerie
en dus ook een Linsche Minister van
Oorlog. De heer Staal. De heer Passtoors
stemde voor het amendement- Zelfs stemde
hij nu voor afschaffing van de tweede
herhalings oefeningen bij de landweer.
Na Staal kwam een ander Linksch
Minister van Oorlog, de heer Van Rappard,
De heer Passtoors stemde weer voor het
amendement-Ter Laan.
Ja, zelfs kwam de moedigen heer in
1907 met een motie voor den dag om de
derde herhalingsoefening uit de Militiewet
te verwijderen.
Er kwam in het volgend jaar een
Rechtsch ministerie, met een Rechtschen
Minister van Oorlog, den heer Sabron.
En de heer Passtoors stemde tegen het
voorstel-Ter Laan om bij de wijziging der
Militiewet de 3de oefening af te schaffen.
Dezelfdp man stemde in het najaar,
toen het niet kon helpen, voor het amen
dement-Ter Laan.
Er kwam een ander Rechtsch Ministerie
van Oorlog, de heer Colijn, volgens De
Standaard van het echte wagenschot.
De heer Passtoors trok in 1911 zijn
motie in.
In 1913 komt het amendement-Ter Laan
weer aan de orde.
Er was een Rechtsch Minister van Oor
log. Ende heer Passtoors stem
tegen
In de Kamer noemde de heer Ter Laan
de houding des heeren Passtoors »belab-
En centrum, linker- en rechtervleugel van
Piets armee kropen over <len pasgemaaiden
korenakker, naar den ten doode opgeschreven
vijand.
„Verd.... vloekt milicien Zwarthans
plots.
„Wat!" snauwt Piet bom toornig qoe, als
een helden-acteur uit den rederijkerstijd, „wat,
vreest gij, ellendige lafaard (Ook dit was
een der gulden zinnen uit deu dubbeltjes-
roman.
„Nee, ik vrees niks, maar me bande en
me knieje bloeden van de leelyke korenstop-
pels", jammert Zwarthans terug.
„Voorwaarts en vreest niet, gjj dapperen
en weer kruipen ze voort.
Nu zijn ze vlak voor den vjjand. Bijna
kunnen ze de loopen der geweren onderschei
den. Nog slechts eenige tientallen van meters
en bet is aiet den vijand gedaan Piet beeft
by de gedachte aan den nieuwen roem. Mor
gen, in de cantine. zal zyn naam weer op
aller lippen zyn en de jonge korporaaltjes,
die de Kamper granaat 4) nog op den kraag
dragen, zullen een, twee, drie, ja nog meer
oude klare's voor hem neerzetten ais een
otter aan Pint's krygsmausgenie.
Het oogenblik is daar.
De vijand schiet niet meer, doch ze schijnen
in knielende schiethoudiug af te wachten.
Eén, zeker de commandant, steekt iet wat
berd*. Hat woord is nu juist niet mooi,
doch de heldhaftige heer Passtoors ver
diende het ten volle. Zijn ergerlijke
houding, al naar er een Linksch ot Rechtsch
minister zat, bewijst het.
Is de Steenwijksche afgevaardigde, de
heer Duymaer, naijverig op den roem van
Ginneken's burgemeester? Het heeft er
allen schijn van
Hij verklaarde ditmaal nog tegen het
amendement-Ter Laan te zullen stemmen,
doch behield zich alle vrijheid voor bij
de volgende begrooting.
De heer Schaper, merkte op, dat dit
zich liet verklaren er kon wel eens een
Linksche ministerie zitten
De heer Duymaer was in de kaart ge
keken De leerzame geschiedenis van den
Beverwijkschén afgevaardigde spreekt voor
zijn welgevestigde(! overtuiging in mili
taire zaken boekdeelen.
De vrede verbroken.
Uit Londen wordt d.d. 26 Jan. geseind
De gedelegeerden der Balkanstaten besloten
de vredesonderhandelingen af te breken.
Reuter verneemt, dat de gedelegeerden der
Balkanstaten een commissie benoemden, samen
gesteld uit een afgevaardigde van elke delegatie,
om een brief op te stellen, die gericht zal
worden tot de Turksche delegatie, met de
mededeeling van het besluit om de onder
handelingen af te breken.
Het is nog onbekend wanneer die brief zal
worden overhandigd, doch waarschijnlijk zal
het morgen gebeuren.
Het comité voor de redactie van de nota,
waarin het besluit van de verbonden Balkan
staten zal worden medegedeeld, bestaat uit de
heeren Modgarof (Bulgarije), Streit en Politis
(Griekenland), Milenko Kesnitsj (Servië) en
Woiuowitsj (Montenegro).
De nota zal mededeelen, dat de onder
handelingen zijn afgebroken als gevolg van
de weigering van Turkije om de voorstellen
te aanvaarden die het gedaan zijn.
Het ontwerp-nota zal morgen worden onder
worpen aan een nieuwe bijeenkomst der ge
delegeerden dan zal tevens het tijdstip
worden bepaald voor de aanbieding der nota.
hoven de anderen uit en strekt z'n arm uit.
Helaas! Misschien is dit zyn laatste bevel,
want Piet is gereed.
Hy ziet, dat rechter- en linkervleugel op
de plaats zyn aangekomen.
„Attaqueeren 1brult hij uit, richt
zich bliksemsnel omhoog en ijlt als een gazelle
op den verstomden vjjaud
Maar ontzet, als door het hemelvuur ge
troffen, deinst hy terug, wantach die
vyand was geen vjjand
O, mjjn schrjjfwapen weigert dienst als ik
deuk aan dat rampzalig bankroet van Piet's
krijgskundig talent, aan den ondergang zijner
veldheersglorie
Driewerf ach en wee
Wanttoen den volgenden morgen
de zomerzon weer triomfantelijk over het
slagveld rees, toentoen lagen er vier
vogelverschrikkers tegen den grond, jammerlijk
neergeveld, terwjjl de vijfde, als smeekead
om erbarmen, de houten armen ten hemel hief.
3) Brigges de aauspreekterm voor kor
poraal.
Kamper granaat het corpsteekeo op
het uniform der volontairs van het instructie-
bataljon.
E
D
TER WEI
VOLHSBLA
T V
