Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
eenzijdigheid.
Geen schuld op anderen
afwentelen.
Minister ftegout. f
No. 2338.
24e jaargang
1
LEZEK,
FEUILLETON.
Een "bladzijde uit liet levensboek
van de famielje Pas.
Gemeenteraad van Ter Neuzen.
Telef. Interc. No 15
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiteD Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
ADVERTENTIEPRIJS;
Van 1 tot en met 5 regels 60 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters nair plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M- DE JONGE, te T e r N e u z e n.
zend ons de adressen van personen
die naar Uw meening ons „Vrijzinnig
Blad," krachtens hun beginsel, moeten
steunen, en wij belasten ons gaarne
met de toezending van eenige proef
nummers.
In »De Plattelander* (Maandblad ter be
hartiging van de belangen van het platteland,
van den land- en tuinbouw) van December
1912 was het bedanken van den heer Vorster-
man van Oyen als lid der Tweede Kamer ver
meldt.
Na de woorden van hulde aan den heer
Van Oyen gewijd, drong het blad aan op het
stellen van een landbouwman in het district
Oostburg.
Niet alleen de Middelburgsche Courant,
maar ook de Nieuwe Zeeuwsche Courant keur
den die aanbeveling af, omdat de algemeene
landsbelangen op den voorgrond moeten staan.
Ook nu in het nummer van Januari 1913
wil »üe Plattelander* per sé een landbouw-
candidaat.
Dat wij den landbouw een groot belang
achten in ons district, is buiten kijf.
Toch moeten wij waarschuwen, ernstig
waarschuwen tegen het streven van »De Platte
lander* om eene agrarische partij te willen
stichten.
Het groote gevaar van zoo'n partij is groote
eenzijdigheid. Het gevaar van zulke belangen-
politiek is niet denkbeeldig. Men zie maar
eens naar Duitschland en Oostenrijk.
In een klein land als het onze zou die
eenzijdigheid natuurlijk erger gevolgen hebben
dan in die groote landen.
Wij hebben indertijd warm aanbevolen den
heer Vorsterman van Oyen als man van links,
als man van ontwikkeling en bekwaamheid.
Dat deze een specialiteit is op landbouw
gebied, was eene bijkomende omstandigheid,
die zeker verblijdend is, maar geene nood
zakelijkheid was.
De vraag is bij de verkiezingen voor de
Tweede Kamer, in welke richting ons land
zal geleid worden.
Dat op bekwaamheid en algemeene ont
wikkeling bij den candidaat moet gelet wor
den, spreekt van zelf.
Maar als men een vertegenwoordiger heeft
van algemeene ontwikkeling en breed inzicht,
door
W. VAN TWISK..
3)
't Was 's avonds feest in da woning van de
familie Pas. De advertentie had de gewensebte
uitwerking gehad. Juffrouw Pas had er op
gerekend, dat buren en kenn issen zouden ko
men, en ze bedrooS zich niet,.
Een oogenlik maakte ze zich ongerust over
de driestheid van haar echtgenoot, maar ze
kende 'm genoeg, om te v veten, dat-ie zich
teu slotte toch wel naar d e omstandigheden
zou schikken. En toen zoo geheel onver
wacht de een na den a,nder verscheen om
es „efkes te kornme fall eseteeren", was de
heer Pieter Pas weldra z»jo in z'n schik, dat
dan zijn ook de districtsbelangen, zoo goed
de landbouwbelangen als andere bij hem
veilig. Dan zal hij niet nalaten daarvoor in
de Tweede Kamer eene lans te breken.
De landbouwvereenigingen zijn voor het
landbouwbelang de geschikte vereenigingen om
het juiste licht te ontsteken.
Zooals de Plattelander het wil, is de vrees
niet ongegrond, dat behalve het gevaar van
eenzijdigheid een ander gevaar nog ontstaat,
dat van het verpolitieken der landbouwmaat-
schappijen.
Eene poging voor eene zuiver agrarische
verkiezing werd het vorige jaar in Hoorn ge
waagd, waar toen de heer P. Teunissen de
agrarische candidaat was.
Ofschoon Hoorn een district is, waar zoo
ergens, zoo'n poging kon slagen, gaven de
kiezers op ondubbelzinnige wijze blijk, van
eenzijdigheid niet gediend te zijn.
Moge ook Oostburg van zulk breed inzicht
getuigenis geven.
Wat wij noodig hebben is een man van links,
een man van ontwikkeling en van energie,
een man tevens met open oog voor alle be
langen van ons district en met het vermogen,
die belangen te begrijpen en te omvatten.
Dan wordt het landsbelang op de beste
wijze gediend, en de districtsbelangen worden
met niet mindere warmte behartigd
Neen, de Plattelander zij gerust, de land
bouwbelangen zullen in ons district geene
schade lijden.
Van rechts beijvert men zich om de schuld
der tekortkomingen van dit ministerie maar
op de linkerzijde te schuiven.
Maar dit zal niet baten.
Ieder zal vragenIs 51/, jaar een
lange zittingstijd
Had dit ministerie niet eene groote en
volgzame meerderheid
En moet dan in het laatste jaar het af-
jakkersysteem gevolgd worden om wat af te
krijgen
Ook leden van 'rechts hebben reeds moeten
erkennen, dat vele wetsvoorstellen wel wat
laat ingediend waren.
Inderdaad, de oogst is schraal en dat
ondanks de gunstigste omstandigheden.
Zaterdagmorgen overleed de Minister van
ieder later verklaarde, dat ie 'm nooit, neen
nooit, zoo muitig bad gezien.
En toen Dominee ook nog kwam en met
'n enkel hartelijk woord nog eens sprak over
1 Korinthe 13, toen ging er een stroom van
zaligheid over allen.
Juffrouw Pas dreigde te bezwijken, terwfjl
ze teeder het oog op de jonggeliefden gericht
hield.
Alleen vader Pas hield het hoofd met man
nenmoed boven en stelde voor, omdat Domi
nee dat nou es zoo misseraobel mooi zaid
had, deer es op te drinke en dat we 't nog
lang magge luste".
En, terwijl de vrienden aan de uitnoodi-
ging van Pas gaarne gevolg gaven, pakte
deze de beide banden van den predikant en
knorde met kracht
„Dominee, je bevalle me, en ik kom meer
bai je te kerk, verstao jeen as ik kom
komme der meer, want ik zeg inaor, as je
te steun hebbe van Pieter Pas, 'n boer met
Justitie, Mr. Regout, een broeder van den
Minister van Waterstaat.
Onder de leden van dit ministerie nam hij
zeker eene eervolle plaats in.
Hij is in Den Haag gestorven, nadat hij
eenige dagen te voren uit het Zuiden was
teruggekeerd, waar hij vergeefs herstel voor
zijne ziekte had gezocht.
Minister Regout is tamelijk jong gestorven.
Wij brengen gaarne een woord van hulde
aan de talenten van dezen geachten tegen
stander.
(Vervolg der zitting van 17 Jan. 1913).
Het is wel niet te ontkennen, dat de eerste
klassen a. h. w. paralel loopen met M. U.L.
O., maar ze sluiten aan bij het M. O. Het
M. U. L. O. zal dus op hooger peil staan en
het is dus feitelijk een volledige M. O. school.
De Voorzitter Er moet in de verordening
zekere beperking voorkomen. Naast onver
mogend moet er nog een reden zijn tot toe
lating. Die bepaling lijkt bovendien scherper
dan ze is. De bedoeling is niet om zulk een
kind nader examen te laten doen, we willen
een waarborg.
Artikel 2 der verordening, luidt als volgt
»Voor kinderen van bedeelden en van hen,
die, schoon niet bedeeld, onvermogend zijn,
is geen schoolgeld verschuldigd, wanneer door
die kinderen wordt voldaan aan de in de
verordening tot regeling van het meer uit
gebreid lager onderwijs in deze gemeente,
gestelde voorwaarden.
Voor de toepassing in dit artikel worden
als onvermogend aangemerkt, zij die of niet,
()f naar een belastbaar inkomen van minder dan
f 100, in den hoofdelijken omslag zijn aan
geslagen.*
Het voorstel van den heer De Jager c. s.
beoogt, de gecursiveerde woorden te laten
vervallen.
Tegen dit laatste stemmen deheeren Waalkes,
Visser, Moggré Lensen, de Feijter, Donze en
Eijke. Vóór de heeren Dees, de Jager, Scheele,
Drost en de Bruijne.
Hierna komt art. 2 van het voorstel van B.
en W. ongewijzigd in stemming. Tegen
stemmen de heeren Dees, de Jager, Scheele
en de Bruijne.
De andere heeren stemmen voor, zoodat
artikel 2 is aangenomen.
Thans is aan de orde art. 3.
De heer De Jager verdedigt nader zijn voor
stel. B. en W. willen voor iedere klasse
zeker schoolgeld heffen. Dit moest voor alle
klassen betrekkelijk gelijk zijn. Het geldt
zestig murrege land, met veertig koeie op
stal, behalve 't klaine goed en den deskeipe
en varkes nog, dat je dat been wjndaiëre
lait. En nou, Dominee, je binne wel ont-
houwer en vegetarins, maor nou mot je roit
me drinke. Wat zei't weze Limmenaode?
Goed Aogt, hier, een flessie kogeltjesbier.
Jai mot de dominee nou es bediene. En
vrinde, drinke nou! Jelui kewwe ze nou
allemaol veur 't slaite van je keel en gienien
van jullie zei nou zegge, dat Pieter Pas eeD
zeere toon haald heb.1" 2)
't Werd een tooneel van algemeene vroo-
Ijjkbeid en moeder Pas haalde druk op over
de uitmuntende eigenschappen van haar
„lenigste skat", dit 'n daome was, jao, rait
'n grains veur en 'n hoed van vaiftien golde,
maor die der bande kon roere, as 't most,
en die iu de wasebtobbe kon plasse, dat de
waopeling je om je oore spatte. En bai de
leste Biemsterkarremis badde de jongens nog
roepe „Vrouw Pas ze zaie toe nog vrouw,
maor nou jnffrnnw - wepr is Aogt Weer is
hier het M. L O. en het M. O. in zijn
vollen omvang.
Het schoolgeld is bovendien z. i. ook te
laag. In verband met de hooge kosten der
school, acht hij dit leergeld belachelijk. Hij
weet, dat de meeningen op dit punt ver
schillend zijn, doch houdt aan die van zich
en zijne medestanders vast.
Dhr. Van Borssum Waalkes is het met
den heer De Jager eens, wat betreft een
uniform schoolgeld voor alle klassen van het
M. U. L. O. en vraagt hierover stemming.
Alle leden, behalve de heer Visser, stemmen
vóór, zoodat voor alle klassen van het M.U.
L. O. een gelijk schoolgeld zal worden geheven.
Thans komen de verschillende schoolgeld
regelingen in bespreking (de voorstellen van
B. en W.; van den heer De Jager, Scheele
en De Bruijne; dat van de Commissie van
Toezicht en één van de heeren Van Borssum
Waalkes, Lensen en Moggré). De leden achten
verdere toelichting overbodig.
De Voorzitter gaat diverse kringen van per
sonen na, waar de meeste kinderen en dus
de meeste behoefte bestaat aan dit onderwijs
en komt daarbij tot de conclusie, dat de
meeste kinderen, die hiervoor in aanmerking
komen, gevonden worden onder den midden
stand, onder hen, wier inkomen varieert tus-
sehen de 800 ii ƒ3200.Men moet z. i.
deze inrichting openstellen voor hen, die daar
speciaal behoefte aan hebben.
Daarom is hij tegen het voorstel De Jager,
omdat dit te zwaar zou drukken op de ge
noemde klasse.
Voort wil spreker uitgaan van eene rege
ling naar het zuiver inkomen, daarom ontkent
hij niet. dat het voorstel Lensen Van Borssum
Waalkes meer overweging verdient, vooral ook
daar die cijfers lager zijn.
De heer Van Borssum Waalkes deelt mede,
dat hun voorstel tot grondgedachte heeft, dat
ieder van deze school moet kunnen gebruik
maken en het schoolgeld dus voor lagere
klassen niet bezwaarlijk mag worden gemaakt.
Voor de hoogste klassen lijkt hun bovendien
72. niet te laag.
Thans wordt het voorstel De Jager c. s. in
stemming gebracht. Alle leden, behalve de
ontwerpers de heeren De Jager, Scheele en
De Bruijne stemmen tegen. t
Vervolgens wordt het voorstel der Commissie
van Toezicht verworpen met 10 tegen 2
stemmen. Vóór stemden de heeren Drost en
Dees.
Een amendement op het voorstel Lensen,
Van Borssum Waalkes, ingediend door den
heer De Jager, wordt na eenige discussie in
stemming gebracht en verworpen met 8 tegen
ze En toe ze der badder, hinge ze as klisse-
bosse, om zoo te noeme, om der. Maor Aorie
was der moe gaon straike en nou was 't fer-
meele annekesaosie, en kommende Mai austaon-
de wordt de bruiloft vierd
Ea de gasten vertrokken in het heerlijk
voornitzicht, dat ze 't den bai Pieter Pas er 's
lekker van de looie zouë leete loope.
En toen allen waren heengegaan en de
echtelieden Pas gereed waren zich te werpen
in de armen van Morpheus, merkte Pieter
Pas op
,,'t Was toch nog niet zoo kwaad vsn je
inzien, Moeder, mit die aventensie. E9n boer
mit zestig mnrge land, die veertig koeie op
stal hep, behalve 't klaine goed
„De rest wete we wel, Piet," zegt z'n eega.
,,'t Doet me verachtig plezier, dat je 't nou
er 's mit me iens binne. Wel te ruste !u
1) Last te veroorzaken.
2) Schraperig is geweest.
EINDE.
TER
DE ADMINISTRATIE.