Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Uitloting geldleening.
Cdjlje Vergelijking.
Vader, doe open!
Voorzichtig wet sommige
berichten
Vrijziitnige concentratie.
h Vrijheid aan de Vrije
Universiteit.
No. 2323.
Woensdag 27 November 1912.
23e jaargang.
FEUILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere, No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. Bjj abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsi uimta
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdag
Volgens Zelandia van Zaterdag 23 November
is er ook in ons land een strijd ophanden
tusschen Kruis en Halve Maan (de idealistische
voorstelling van het barbarenwerk in Z.-O.
Europa).
De coalitie is het verbond der Balkanstaten,
de vrijzinnigen zijn de strijders van de Halve
Maan.
De Moskee der liberalen isde openbare
school.
Wie er lust in heeft al den onzin te volgen,
moet zelf maar eens nalezen.
Aan de gekke vergelijking wijdt Zelandia
circa 2'/8 kolom.
Welke coalitiepartij met de Serviërs (men
denke om de gruwelen door dezen bedreven
en om hun moord op Koning en Koningin
eenige jaren geleden) möet vergelekenworden,
hierover zwijgt het blad.
Ter wille van de curiositeit maken wij van
deze zotte vergelijking gewag.
We berinneren ons, dat in het Hulster
blad enkele jaren geleden een artikel ver
scheen, waarin Zelandia politiek hysterisch
genoemd werd.
We kunnen het niet helpen, maar bij het
lezen van Zelandia's hoofdartikel kwam die
uitdrukking ons onwillekeurig weer in de
gedachte.
Zou bij het naderen der verkiezingen de
oude ziekte in sterker mate terugkeeren
De door ons aangegeven symptonen, zijn
in dat opzicht niet geruststellend.
Vertelling van
MAX NORDAU.
(6
Hy is ongelukkig geweest. Hy hunkert
naar wat geluk en dat hoopt hy by my
te vinden."
„Je bent ziek, kindje. Het zal voorbijgaan.
„Het zal nooit voorbijgaan, vader!"
Rohrbacb verloor zijne zelfbeheerscking.
„Basta stoof hy op. „Je moet je dien
onzin uit het hooft zetten. Je moet versta
je? Italië zal je genezen."
Hanna schadde het hoofd.
„Ik kan je niet alles zeggen," hernam de
oude man „Maar zóóveel staat vast, dat je
dien schavuit niet zult weerzien. Daar zal
ik voor zorgeu. Je hebt nog een vader, die
je beschermt zoo noodig tegen jezèlf."
„Vader, het is myn dood."
„Beter sterven, dan in de klauwen vallen
van een ellendeling."
„Mag ik naar myne kamer gaan
„Ja."
Zij sloot zich op, en ondanks al de moeite
die zy deed om hare smart te onderdrukken,
IK O r g e n bij den
Uitgever M. DE JONGE, te Ter Neuzen.
Gevraagd wordt ons of het waar is, wat
Zelandia dit jaar reeds zoo vaak meldde, of
n.l. de afgevaardigde Vorsterman van Oyen
geene nieuwe candidatuur aanvaardt.
Wij kunnen mededeelen, dat hieromtrent
nog niets vaststaat.
Zelandia had ook vermeld, dat Ds. H. 0.
Hogerzeil (a.-r.) te Vlissingen zich bereid
zou hebben verklaard eene eventueele can
didatuur in het district Goes aan te nemen.
Ds. Hogerzeil spreekt dit zelf tegen en
noemt het uit de lucht gegrepen.
Men schrijft thans ook van bevoegde zijde
aan Zelandia (in het nummer van Zaterdag
23 November), waaruit blijkt, dat van een
anti-rev. candidaat nog geen sprake is, ook
al zou Jhr. Mr. de Savornin Lohman bedanken.
Het Handelsblad en de N. Rotterd. Ct.
wijzen op de goede gezindheid bij de drie
vrijzinnige partijen aan den dag gelegd, om
tot overeenkomst te geraken.
De N. R. Gt. wijst op de beteekenis der
rede van mr. Tydeman bij de vrij-liberalen,
vooral waar deze het had over de herleving
van geestverwantschap onder de liberalen,
waarbij van weerskanten duidelijk is uitge
sproken wat men wil.
»Men gaat», aldus het blad »geen onzekere
toekomst in doch vertoont een perspectief,
waardoor aan de kiezers belangstelling, ver
trouwen en opgewektheid, om in het vuur te
komen, zullen worden geschonken.
»ln dit opzicht en zie hier, waarom
het niet verwonderlijk is, dat de rechter pers,
met de Standaard voorop, door de vrijzinnige
concentratie zoo ontsteld is staat de vrij
zinnige coalitie laten wij ook maar eens
dit woord gebruiken heel wat sterker en
ook moreel veel hooger dan de coalitie der
rechterpartijen. Deze zijn tot nu toe niet
andeis vereenigd geweest dan op een fraze
eene fraze, die niets zei omtrent de aange
legenheden van praetische politiek, en slechts
eene schijneenheid bewerkstelligd heeft. In
hoeverre staatkundige beginselen der ver
hoorde haar vader haar uren lang snikken.
Het sneed hem door het hart. Maar hy kon
haar Diet helpen. Ily moest dit leed haar
aandoeD, om haar voor een levenslang ongeluk
te behoeden.
Den volgenden dag wilde Hansa terstond
na het ontbijt uit het huis sluipen. Robrbach
zag haar in den tuin, snelde naar beneden,
haalde haar bjj bet hek in eD greep haar by
den arm.
„Waar wil je heen, zonder groet of afscheid?"
Z(j gaf geen antwoord. Hy trok haar met
geweld in het huis terug eu drong haar in de
voorkamer.
„Ontkleed je. Zonder mij ga je niet uit."
„Ik beu dus eene gevangene barstte zij
los. Eu met vlammende blikkeu staarden zij
elkander aap. Uit hunne versteende trekken
en opeengeknepen lippen spraa dezelfde onbuig
zame vastbeslotenheid. Het werd tusschen hen
een stryd op leven en dood.
Hy zelf deed haar den mantel uit. Hij voerde
haar de trap op naar zijn alelier.
„Kind", zeide hy „je bent mij tot dus
ver alles geweest. Handel niet zóó, dat je
my niets meer wordt. Je moet kiezen bij
of ik
Hansa antwoordde nietmaar op hare dicht
geknepen lippen stond duidelijk genoeg te lezen
»H«!"
Zy liet zich door haren vpder meesleepen
schillende rechter-partijen bij deze coalitie
gevaar konden loopen, is nimmer overwogen.
Vandaar dat, zoodra zij aan het bewind
komt, de momentaneel in het land zwakste
partij beginselen met scheepsladingen over
boord zetten moet, zal de coalitie niet springen.
Dit is dan ook de oorzaak dat telkens aan
het eind van eene wetgevende periode onder
een rechterbewind de coalitie innerlijk zoo zeer
verzwakt is. Het is ook de oorzaak hiervan,
dat men aan de verdeeling der zetels zoo bui
tengemeen groot gewicht hecht, en vooral
daarover vaste accoorden« verlangt. Is het
niet potsierlijk
Hoog geeft men op van de eenheid der
coalitie, maar o weeals er ook maar éé,p
anti-rev. zetel aan een christ-hist. man toevalt
Dan blijkt, dat de heele coalitie niets hoogers
is dan een coalitie tot verovering van zetels
zonder verdere toekomst of illusiën tenzij
dan die van steeds maar meer onderwijssub-
sidie.
»Met deze innerlijke oorzaken van verval
zal de thans tot stand gebrachte vrijzinnige
concentratie niet hebben te kampen, leder
weet daarin van te voren waaraan hij toe is en
in hoever opofferingen van hem kunnen worden
geeischt. Wie tegen den inhoud van den eon-
centratiebrief princieel bedenking heeft, gelijk
de heer Van Karnebeek, kan niet toetreden.
Dit is natuurlijk een nadeel van een op zoo
vaste grondslagen ontworpen samenwerking.
Men ziet een figuur als van den heer Van
Karnebeek niet dan met weemoed van het
parlementaire leven afscheid nemen. Het is
een groot nadeel wij schromen niet, het te
zeggen wanneer mannen als deze vrij-
liberale veteraan tot zulke opofferingen zich
voelen genoopt als de heer Van Karnebeek
Zaterdag heeft gebracht.
Dit nadeel wierd .voorkomen, en het ware
gemakkelijker ook, indien men in massa tot
eene coalitie kan toetreden buiten alle vraag
stukken van praetische staatkunde om, ten
einde dan verder zoo goed en zoo kwaad dat
gaat op zien komen te spelen. Doch vraagt
men, wat edeler is niemand zal over het
antwoord in twijfel verkeeren.
Zou niet de heer Lohman nü er een mooi
ding voor geven, als hij vier jaren geleden
in de gelegenheid ware geweest in zijn kring
de rol van den heer Van Karnebeek op zich
te nemen
op afscheidsbezoeken by vrienden en bekenden
in de stad, maar zat er als volslagen wezen
loos by. Robrbach liet haar met vrede. Hij
wilde haar door onnoodige woorden niet nog
méér prikkelen.
Het was een bedrukte dag voor allen. Nicht
Aurelie, ofschoou zy van niets wist, merkte
aan tafel wel dat er tusschen vader en dochter
iets niet in orde was. Hansa ging vroeg ter
ruste. Bij het goeden nacht zeggen kuste haar
vader haar en zeide zacht: „Ga slapeu, kind.
Wy hebben morgen nog veel te doen." „Ja,
vader. Goeden nacht", antwoordde Hansa dof.
En hij zag dat hare oogen vol traneu stonden.
Den volgenden morgen hoorde Robrbach by
het opstaan en aankleden in het huis een ge
loop en geroep, dat hy zich niet verklaren
kon. By het verlaten van zijne slaapkamer
stiet hy tegen nicht Aurelie en de beidt dienst
meiden, die in het portaal by elkaar stonden.
Bij zijnen aanblik stoven de rneideD hals over
kop de trap af en verdwenen. Nicht Aurelie
echter bleef en staarde hem verbijsterd aan.
„Wat is er te doen?" vroeg hij verschrikt.
Z(j opende den mond, maar kon geen geluid
geven.
Rohrbach's hart stond stil. Zij behoefde
hem niets te zeggen. In drie sprongen was
hij aau Hansa's kamerdeur, en de kamer
was ledig, het bed onbeslapen. Hij onderdrukte
een kreet van smart en ontzetting, en wendde
Tot zoover de N. R. Ct. Het besluit van
den heer Van Karnebeek valt ons niet onver
wacht. Onder de vrij-liberalen was hij de
meest conservatieve en wij gelooven best, dat
hij zich moeilijk aan een eenigszins demo
cratisch programma kan aanpassen. Hij be
hoort tot een ras, dat langzaam verdwijnt.
Toch erkennen wij gaarne, dat de heer Van
Karnebeek steeds was een eerlijk en nobel
parlementslid, en dat hij op waardige wijze
thans terugtreedt. Zijne figuur zal voor iedere
partij eene respectabele blijken.
Meer dan een jaar geleden werd aau den
toenmaligen student aan de Vrije Universiteit,
den heer A. Winkel, die het Cand. ex. theo
logie had gedaan, de deswege behaalde bul
geweigerd op gronden ontleend aan dogmati
sche verschillen tussehen den candidaat en de
Vrije Universiteit. Deze quaestie heeft thans
een einde genomen. Gedurende meer dan een
jaar heeft de heer Winckel getracht door
vriendelijke en dringende verzoeken het hem
toekomende diploma te verkrijgen.
Toen alles tevergeefs bleek heeft hij de
rechtshulp van den heer mr. G. Seret (een
discipel van de V. U.) ingeroepen, en deze
heeft de Vereeniging van Hooger Onderwijs
op Geref. grondslag gesommeerd den heer W.
het candidaatsdiploma ten spoedigste uit te
reiken.
Aan die' sommatie is voldaande heer
Winckel is thans in het bezit van zijn diploma,
geheel ingericht als ware het op den dag van
zijn exameD uitgereikt. Het is geteekend door
proff. drs. H. Bavinck en W. Geesink en
draagt den datum van den examendag. De
heer Winckel is dus volkomen in zijn recht
en eer hersteld. Het heeft alleen wat lang
geduurd.
Het is De Nederlander (Chr-hist.) die van
dit geval melding maakt.
Zooals men weet, krijgt deze z.g. Vrije Uni-
veisiteit met hare benepen opvattingen uit
's Rijks schatkist eene jaarlijksche toelage van
honderdduizend gulden.
Daarvoor heeft Dr. Kuijper tijdens zijn be
wind gezorgd.
zich vragend tot nicht Aurelie, die hem han-
deDwringd gevolgd was.
„Het is zoo", mompelde zy. „Zy is weg.
Zy heeft hare handtasch met het zilveren
beslag meêgenomeD, ook hare toiletbenoodigd-
hedeo, en misschien wat linnengoed dat heb
ik nog niet kunnen nazien."
Vernietigd zonk hy op een stoel. Maar niet
voor lang. Eerst nam hy de dienstboden in
verhoor. De keukenmeid had 's morgens vroeg
het tuinhek, dat 's avonds gesloten werd,
slechts op den klink gevonden. De kamer meid
meende omstreeks middernacht voetstappen
in den tuin te hebben gehoord. Uit een nader
onderzoek bleek, dat Hansa, behalve eenig
linnengoed, ook al hare kleinoodiën en eene
brillanten broche van wylen hare moeder
meegenomen had. Dit zeide genoeg alles.
Rohrbacb reed onverwijld naar de stad,
naar het atelier van Scblüter, waar hy nog
nooit was geweest. Niemand daar alles ge
sloten Uit de portiersvrouw was op alle
vragen niet anders te krygeu, dan dat de
heer Schlüter weg was en vermoedelijk eenigen
tijd afwezig zou blijven. Dit was al wat zij
wist. Waaneer hy vertrokken was Van
morgen. Alléén Dat wist zy niet. Zyn adres
voor brieven Hy had geen adres achterge
laten. Misschien aan het postkantoor.
Wat moet Robrbach doen Zich tot de
politie weuden V Waartoe Hy wist immers
MIZEMJH VOLKSBLAD.
Burgemeester en Wethouders der gemeente TER
NEUZEN brengen ter kennis van belanghebbenden dat
van de geldleening aangegaan in 1904, groot f 3500,
bestaande in 14 aandeelen van 250, is uitgeloot
No. 2 (twee) welk aandeel vanaf 1 Januari 1913
betaalbaar is gesteld ten kantore van den Gemeente
ontvanger.
Ter Neuzen, 25 November 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. HUIZINGA, Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
<OWON.«.-
1 11