Wel geld, gtetie waarborgen.
€«tt« treffende uitspraak
ojstzToost. r
™ÜÏT~ÖSSE OMGEVING!
Gemengde Berichten.
Werkelijk, ons Land is klein in grondge-
bied.
Helaas, dat ook de geesten, zijne regeering
zoo klein zijn.
Is het noodig
We denken aan het woord uit Koninklijken
mond, om ons land groot te maken in die
dingen, waarin ook een klein volk groot kan
zijn.
En hier hadden we zeker grooter kunnen
zijn, had de regeering, onze vertegenwoordiging
tegenover het buitenland, grooter moeten
Het voorzitterschap van het eere-comité is,
zooals men weet, aanvaard door Z. K. H. Prins
Hendrik.
Het congres heeft plaats gehad in Den Haag
van 2227 Augustus.
Zooals we in ons blad hebben aangehaald,
verklaarde de meerderheid van den R.-K.
Onderwijzersbond in het bisdom Den Bosch
zich tegen eene actie voor volkomen gelijk
stelling van bijzonder en openbaar onderwijs.
Deze uitspraak verheugde ons, maar wekte
in rechtsche kringen verbazingen teleurstelling.
Het Huisgezin (R.-K.) meent echter, dat
de stemming onzuiver is geweest.
Het schrijft
^Gevraagd werd een uitspraak over de
volkomen gelijkstelling* van bijzonder en
openbaar onderwijs.
>Het is wel niet anders denkbaar, of wie
het voorstel deden, hadden de volkomen
financieele gelijkstelling op het oog en niet
een gelijkstelling over de geheele lijn, vermits
deze het karakter der bijzondere, d. i. vrije
school, zou aantasten, en geen Katholiek
onderwijzer hierom vragen zal.
»Was dus klaarblijkelijk bedoeld financieele
gelijkstelling, sommigen of velen (dit kunnen
we niet uitmakenj hielden zich aan hetgeen
er stond, volkomen gelijkstelling, en brachten
dienovereenkomstig hun stem uit.
>Had er financieele gelijkstelling gestaan,
zjj zouden anders gestemd hebben.
»Nog eens, de stemming is onzuiver ge
weest, en een nieuw referendum, ditmaal over
een meer precies gestelde vraag, zou noodig
zijn om te weten, hoe de Katholieke onder
wijzers in het bisdom Den Bosch denken,
niet slechts over de financieele gelijkstelling,
maar over het voeren van actie voor die ge
lijkstelling, door de.onderwijzersorganisaties.
Wij kunnen niet beoordeelen of dit blad
in zijne veronderstelling gelijk heeft.
Wij constateeren alleen, dat het evenals
zoovele bladen van rechts, geld uit de open
bare kas begeert voor de bijzondere school,
evenveel als de openbare geniet, maar verder
volkomen vrijheid.
Wel millioenen, maar geen toezicht van
de overheid.
Dezelfde rechten opeischen, maar dezelfde
verplichtingen, niet willen aanvaarden.
Men weet niet of men zich ergeren of ver
bazen moet over de naïeveteit, waarmede
dergelijke eischen door de geheele rechter
zijde worden gesteld.
Te Apeldoorn werd gehouden de Algemeene
Vergadering van Christen-Socialisten.
Eene opmerkelijke discussie had plaats
over het voorstel om in 1913 deel te nemen
aan de actieve politiek, een voorstel, dat ten
slotte werd aangenomen.
man van hare znster, dien zjj liefhad als een
broeder, en die, sedert hy weduwnaar geworden
was, in haar alleen vertrouwen had. Door
den vader van die kleine Juliette, die zjj op
geljjken rang met hare eigene kiuderen had
gestelden voor wie zjj zich voorgenomen
had eeDe tweede moeder te zijn.
„Neen. Dat doe ik niet," antwoordde zjj
zeer beslist.
Pierre Emaquy keek haar verwonderd aan,
maar toch eerbiedig. De wereld, in welke
hjj bad verkeerd, en zjjD liaison ook met
mevrouw Moorevel, had hem op zulk een
verzet van braafheid niet voorbereid. De
ontrouw der vrouwen lrek hem eene nietig
heid, en bare eerbaarheid slechts huichelarji.
Zóó had hjj 't in zjjnen kring geleerd.
Maar zijne jeugd en zjjne liefde konden
zich toch niet goed met dit cynisme vereenigen.
Tegenover deze houding der oudere zuster
verklaarde hjj zich nu zekere gelaatsuitdruk
kingen, zekere plotselinge zwaarmoedigheden,
zekere vlagen van schrik en afgrjjzeD, bjj
haar die hjj zoozeer had bemind. Deze
Mathilde, voor het oog zoo luchtig en zorgeloos
en dartel, die hjj plechts als eene lieve speelpop
had beschouwd, zjj had toch hare aarzeling,
hare angsten, hare wroegingen voor hem
verborgen gehouden. Dit besefte hjj nu. Hjj
herinnerde zich opeens de vlagen van onver
klaarbare tranen, de aanvallen van treurigheid
Mej. A. van der Vlies (Enka), vroeger
onderwijzeres aan eene Christelijke school,
was tegen het optreden van den Bond als
politieke organisatie. Zij betoogde, dat iij
het socialisme aanvaard hadden, niet uit hun
Christelijke overtuiging, maar uit hun ecoiïo-
misch inzicht.
Wat Enka in hare repliek zeide, was vooral
teekenend.
Zij verklaarde daarbij niet meer te gelooven
in de mogelijkheid eener Christelijke orga
nisatie.
De Bond van Christen-Socialisten staat nu
nog hoog, nu hij nog hoog kan staan. Groen
van Prinsterer en zyn phalanx stonden opk
hoog, maar de partij is verworden tot de
huidige Kuyper-bende.
Zoo zal het volgens haar, ook gaan met
den Bond, als deze uitgroeit tot een massa
organisatie.
Is het niet treffend, dat Enka, die waar
achtig geloofd heeft in een' Christelijken
staat en eene Christelijke maatschappij, dat
geloof heeft opgegeven, eerlijkheidshalve heeft
moeten opgeven Waardoor? Door de zicht
bare verwording der anti-rev. partij, fiet
niet willens en wetens de oogen daarvoor
sluiten bracht Enka tot de uitspraak, die
we hier beknopt weergaven.
Inderdaad is het verval van de anti-rev.
partij, wat beginsel en karakter betreft in de
laatste jaren met verrassende snelheid voort
gegaan.
Een belangrijke gebeurtenis in de
Javaausche wereld.
De Expres heeft de volgende correspondentie
uit Solo
Geruchten, die met den dag vastereu vorm
aannemen, doen den laatsten tijd de ronde,
dat de soenan van plan is eerstdaags in 't
huwelijk te treden met een der talrijke
dochters van den sultan te Djocja.
Een huwelijk van den soenan is in dfen
regel een gewoon feit, want behalve met zijn
gemalin, de toewan ratoe, is de vorst ver
scheidene malen gehuwd met z g. bijvrouwen.
Maar nu is er sprake van iets heel gewichtigs,
gewichtig voor de Javaansche wereld. De
soenan zal n.l. in 't huwelijk treden met des
sultan s dochter. En dat is nu een evenement
in de Vorstenlanden, waarvan tot dusver nog
geen precedent bestaat.
De gemalin des soenan's is de dochter van
Pangeran Mangkoenegoro IV, die na ongeveer
vijftienjarig huwelijksleven met den vorst, nog
steeds kinderloos is gebleven. Hoewel nu de
soenan van zijn andere vrouwen vele zonen
en dochteren heeft, o.m. Pangeran Hanghebei,
zijn lievelingszoon en de voornaamste, is nog
geen der prinsen officieel aangesteld door de
regeering tot kroonprins. Jaren geleden reeds,
toen de heer De Vogel nog resident te Solo
was, werden door den soenan pogingen aan
gewend, om Hanghebei tot troonopvolger te
doen benoemen.
En zelfs is de resident De Vogel met den
toenmaligen nog zeer jeugdigen prins op
audiëntie te Buitenzorg geweest. Doch hoe
warm deze resident ook den prins aanbeval,
de regeering is er toen niet op ingegaan. En
nu wil de soenan in 't huwelijk treden met
een prinses van den bloede, zoodat een zoon
uit dat huwelijk uit den aard der zaak troon
opvolger moet zijn als de regeering dat
goedvindt. Maar in ieder geval gaat een zoon
uit zoo n huwelijk vóór de zonen, gesprotep
uit een huwelijk met bij-vrouwen o.w. velen
niet eens van adel zijn.
die hij vroeger niet begrepen had, en die eene
liefkozing of eene dolle lachbni terstond had
den onderdrukt. Maar na begreep hjj het
alles en nog te meer had hjj de heengegane
er om lief.
Mevrouw Cbenevray maakte eene beweging
om heen te gaan.
„Ik groet n, mijnheer Emaquy," zeide zy.
„U hebt ons heel wat kwaad gedaan en u
doet 't ons nógToen, als b(j zichzelf
sprekend, liet z(j erop volgen„Mathilde
ook is zéér schuldig geweest."
Dit had hy gehoord. „Een oogenblik
nogsprak hij gebiedend, toen zy zich
verwijderde.
Zy bleef staan, verrast door zijnen tooq,
„Beschuldig Mathilde niet," zeide hg. „Zij
heeft lang genoeg weerstand geboden aan
onze liefde."
En zonder te letten op mevrouw Chenevray's
weerzin om er van te hooren, begon bjj
zichzelf te betichten en zjjne beminde te ver
dedigen tegen elk verwjjt. Al het mogelijke
voerde hjj aan tot vergoelijking van Mathilde's
fout ook haar verwaardeloosde leven naast
een eerzuchtige, die haar vergat om eene
Kamerzittingen hare behoefte aan toenade
ring en teederheid, en den langen strjjd van
hare braafheid tegen den hartstocht en de
overgave.
„U kunt haar in uw hart bljjven dragen,
In vroegere tijden, vooral de eerste jaren
van de splitsing van 't Mataramsche rijk in
het soesoehanaat Solo en het sultanaat Djocja,
bestond de gewoonte later officieel goed
gekeurd door de Indische regeering dat
de sultpn van Djocja tenminste éénmaal in
t jaar naar Solo kwam, om in den kraton
aldaar zijn opwachting te maken bij en zijn
eerbied en hulde te betuigen aan den soenan,
die in rang en waardigheid diens meerdere
was.
Voor dat ceremonieel was de sultan dan
in Javaansch hofcostuum gekleed, het boven
lijf naakt, met borèh besmeerd en de gouden
koeloek op 't hoofd. De sultan moest dan
bij die gelegenheid den soenan hurkend de
sembah brengen.
Hierdoor erkende de sultan, en ook 't
gouvernement, dat de soenan de meerdere van
den sultan was en dat het sultanaat Djocja
in zekeren zin te beschouwen was als een leen
van den soenan.
Sedert 1850 heeft de regeering hieraan uit
een politiek oogpunt een einde gemaakt en
den sultan te Djocja te kennen gegeven, dat
hij absoluut onafhankelijk van den soenan
was en dus niets met dien vorst maar uit
sluitend met de Indische regeering te maken
had. Tevens werd den Djocjaschen vorst
kortweg verboden om te Solo te komen en
werd kort daarna dit verbod ook toegepast
op den soenan, die dus niet te Djocja mocht
komen.
Dit is tot heden ook niet gebeurd en sedert
50 a 60 jaren hebben de Solosche en Djocjasche
vorsten elkaar niet gezien. En daarom brengt
t bericht, dat de soenan spoedig in den kraton
te Djocja zal komen, om persoonlijk een
dochter van den sultan ten huwelijk te vragen,
eenige ontroering teweeg in de Javaansche
wereld.
Om echter te lastige verplichtingen, ver
bonden aan de »adat« te ontwijken en den
bejaarden Djocjaschen vorst niet voor de nood
zakelijkheid te stellen, om voor den veel jongeren
soenan te moeten hurken, heeft de soenan
natuurlijk op advies van zijn raadsman,
den resident Yan Wijk besloten zijn bezoek
aan Djocja te brengen in generaals-uniform.
Zoodat de sultan hem ook in die uniform
gekleed staande kan ontvangen.
VV at ons hier in de Vorstenlanden het
meest treft, is het feit op zich-zelf dat de
Indische regeering geen enkel bezwaar oppert
tegen een ontmoeting dezer beide Javaansche
vorsten.
Dat zou vroeger een onmogelijkheid ge
weest zijn.
De tijden zijn wèl veranderd.
Zaainslag. Door den heer L. H. van der
Meijden, cand. te Loosduinen is bedankt voor
het beroep naar de Chr. Geref. gemeente alhier.
Genoemde heer bedankte ook voor de be
roepen naar Baarn, Boskoop en Oud-Beijerland.
Door Ged. Staten is aan den heer
A. J. Hol, onderwijzer te Axel, tot wederop-
zeggens vrijstelling verleend tot het bekleeden
der betrekking van secretaris-penningmeester
der yereeniging tot coöperatieven aankoop van
voedingsmiddelen »Zoekt uw voordeel« aldaar.
De klerk P. T. 2e kl. H. J Schouten
is van Rotterdam te Hulst geplaatst.
Op de Caloot is door den heer D. J.
Wabeke uit Borsele het lijk gevonden van
een man ongeveer 30 jarigen leeftijd, gekleed
mevrouw," zoo eindigde hy. „Als u wist hoe
zjj 't u deed
„Arme Mathilde!" zuchtte mevrouw Chene-
vray, zonder de edelmoedigheid te begrijpen
van den jongen man, tegen wien haar weerzin
zelfs nog toenam, na de zelfbeschuldiging die
zij uit zijn mond had gehoord.
Hij echter vatte hare verzuchting als eene
verteedering op en waagde daarom nog een
laatsten a nloop op haar gemoed:
„Ik ben de éénige schuldige, mevrouw, zoo
als u ziet. Red haarIk smeek 't u red
van haar wat nog te redden is
„Ik zal zien," antwoordde zjj, een daarmee
liet zy hem staan.
B(j hare thuiskomst vond zjj een telegram
van haren man, dat de dépêche van haren
zwager bevestigde. Over een uur, hoogstens,
zou zij de beide reizigers moeten ontvangen.
„Van avond nog," zoo dacht zij „als ik
hem niet bij ons kan houden, zal hy in zyn
eigen huis gaan overnachten. Natuurlijk zal
hy de kamer opzoeken van zyne vrouw. Die
moet hem aantrekken by zal zyn leed er
in willen uitzuchten. Den slentel van de se
cretaire moet hy by zich heboen, want die is
hem by zyn vertrek bezorgd. Hoelang zal hy
talmen met het openen van dit meubel, dat
voor hem natuurlijk allerlei souvenirs van
Mathilde bevat En dan en dan
Zy riep de kleine Juliette en nam haar op
in badcostuum (blauw met witte strepen). Het
signalement luidteenigszins lang en zwart
haar en donkere, vermoedeljjk bruine oogen.
Het lijk werd, daar het onder de gemeente
's Heer Arendskerke werd gevonden, naar
Nieuwdorp vervoerd.
Men schrijft uit Middelburg
Een 12-jarige jongen, die een 17-jarigen
behulpzaam was bij het opstappen op een
rijwiel, ontrolde dezen een portemonnaie met
geld. Aangehouden werd het ontvreemde op
hem bevonden en werd proces-verbaal opge
maakt.
Een 80-jarige weduwe te Middelburg,
die sedert 10 jaren blind was, heeft thans
weer, naar ïde Zeeuw* meldt, in een harer
oogen het gezicht teruggekregen, na een ge
lukkig geslaagde operatie van dr. Kindermann
aldaar. De vreugde van het oudje laat zich
begrijpen.
e storm.
Gisteren nacht heeft een vreeselijke storm
over oo3 land gewoed, die hier en daar veel
schade heeft aangebracht.
De provinciale booten konden Borsselen niet
aandoen en hadden overigens zware reizen.
Slechts enkele passagiers maakten de over
tocht mede.
Het Nederlandsche schip »Maria en Castor*
schipper Libedoo, met steenkolen van R.ubrort
naar Antwerpen is door overslaande golven
volgeloopen en bij Stavenisse gezonken.
De bemanning is vermoedelijk gered.
Voorts seint men uit Stavenisse, dat nog
een tweede schip, met kolen geladen, bjj die
plaats is gezonken. Ook daarvan werden de
opvarenden gered.
Uit 's-G ravenhage seint men
In den afgeloopen nacht heeft wederom een
Zuidwesterstorm gewoed, later overgaande in
een Noorderwesterstorm, ongeveer van gelijke
kracht als de Septemberstorm van het vorig
jaar. Opnieuw zijn het Haagsche bosch, de
Scheveningsche boschjes, de Scheveningsche
weg, het Plein, Plein 1813, de Prinsegracht
en de plantsoehen ernstig geteisterd, al is het
aantal gevelde boomen minder groot dan ten
vorigen jare.
Het tramnet heeft op verschillende punten
der stad zeer geleden, zoodat de tramdienst
beperkt is.
Ook de spoorbaan der Staatsspoorstoomtram
is gestremd.
Een aantal ruiten in de stad zijn gebroken,
voornamelijk in de buitenwijken legio.
Op Scheveningen stond de zee onstuimig
hoog. De badplaats heeft betrekkelijk weinig
geleden badstoelen en koetsjes waren tijdig
in veiligheid gebracht.
Van de etablissementen op het Gevers Dey-
nootplein werden daken, schoorsteenen en or
namenten afgerukt. In de haven raakten
bommen en schokkers los van de touwen,
doch bekwamen geen averij.
Het gemeentelijk telefoonnet heeft ernstig
geleden, het aantal storingen is zeer aanzien
lijk, met ploegen arbeiders wordt ijverig aan
het herstel gewerkt. Het telegrafisch ver
keer naar buiten is zeer beperkt. Vooral
tusscheu den Haag en Leiden is het telegraaf-
net grootendeels vernield. Het badbedrijf op
Scheveningen is stop gezet.
Uit N ij m e g e n wordt gemeld
De storm van den afgeloopen nacht heeft
te Nijmegen vreeselijk huis gehouden. In het
bekende Kronenburgerpark zyn vele prachtige
boomen geveld.
Maar de ergste verwoestingen zijn aange
richt op het boven-feestterrein van de sport-
tentoonstelling.
De kostbare nabootsing van de Heidelberger
slotgebouwen is totaal vernield. Het stadje
Oud-Heidelberg op het beneden feestterrein
en de tentoonstelling zelve, hebben zoo goed
als geen schade bekomen, zoodat de tentoon-
stellingspret ongestoord haar gang kan gaan.
hare knie. Het kiad lachte en liefkoosde
haar.
„Wat lyk jy toch op je moeder!" zeide
mevrouw Cheuevray. Eu op hetzelfde oogen
blik gaf het haar een steek door bet hart, dat
zy die woorden gesproken had. „Denk je
wel dik wi Is aan haar?" liet zy er op volgen.
Het -kind keek haar verwonderd aan en
antwoordde
„U bent 't nu."
„Wat? Wat ben ik?"
„Mama."
Zy drukte de kleine aan baar hart. Maar
toch bedroefde haar deze snelle vergetelheid
Arme MathildeNeen zy was besloten haar
te redden Maar dit was zy immers
reeds geweest, zonder het zichzelf nog te
bekennen, zelfs vóór Pierre Emaquy met
haar gesproken had.
(Wordt vervolgd).
