Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
D R aTkWEtT
HINDERWET.
P? R. te Ter jtazett.
GEMEENTERAAD.
No. 2256.
Zaterdag 30 Maart 1912.
23e jaargang
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maanden 76 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent by vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere Na IS,
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. By abonnement aanmerkelyk ver
minderd tariet. Grootere letters na«r plaatsruimte-
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Nauzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen by den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzen.
Deze zaak trekt steeds in wijderen kring de
aandacht dank zij het inférieure artikel in
De Standaard, waarvoor dit blad door de
Middelb. Cour. gevoelig op den kop werd getikt.
Achtereenvolgens trad als inzender in laatst
genoemde Cour. de heer v. d. Moer en in
een volgend nummer de heer Koelmans op,
die beiden door de Redactie werden beantwoord.
Ofschoon de heer Koelmans zich een beslist
tegenstander van de H. B. S. toont, wat wij
reeds lang begrepen hadden, deed het ons
toch genoegen, dat hij niet de strijdwijze van
de Redactie van Luctor et Emergo volgt.
Het schijnt, dat hij deze redactie een lesje
heeft willen geven in de manier van strijd
voeren, een lesje, dat zeker alleszins verdiend
was.
Ten einde aan de belangstelling onzer lezers
te voldoen, laten wij hier volgen, wat het
«Vaderland* (unie-lib.) schrijft
De school als party werktuig.
Het unie-liberale «Vaderland* schrijft:
»In geheel Zeeuwsch Vlaanderen is geen
gelegenheid om H. B. S.-onderwijs te ont
vangen. Leerlingen van daar moeten de Schelde
over, hetzij naar Vlissingen, naar Middelburg
of Goes.
Men heeft nu in dat afgelegen gewest de
handen ineen geslagen om te Ter Neuzen
een H. B. S. met 3-j. cursus op te richten.
De kosten worden op 15000 a 16000 gld.
geraamd, na aftrek van de opbrengst der
schoolgelden. En men rekent op een Rijks
subsidie ten bedrage van de helft dezer som.
De school is niet alleen bestemd voor leer
lingen uit de stad, maar ook uit de overige
plaatsen in den omtrek. Anders zouden de
lasten te groot worden. Men lette nu op, hoe
dit besluit (want de Raad van Ter Neuzen
besloot er reeds toe) door »De Standaard*
bij hare lezers wordt ingeleid.
Ziehier
»Hoe men 't van liberale zijde er op
toelegt, om te morsen met 's lands geld,
blijkt nu weer in Ter Neuzen. In dat
stedeke van het Zuider land moet nu,
't koste wat 't kost, een H. B. S. komen.
Nota bene, in een plaatsje, dat slechts
even 9000 zielen telt en dus kleiner is,
dan meer dan één dorp*... »Er zitten
8 liberalen in den Raad en 5 niet-libe-
ralen, en juist met 8 tegen 5 stemmen
is deze kaart doorgestoken*.«Heel
't zaakje is er bij verrassing doorgejaagd,
en met opzet heett men de burgers
willen beletten te remonstreeren*.
Vanwaar toch die heftige verbittering
bij een orgaan, dat van subsidie-jacht
allerminst afkeerig is, en steeds ver
zekert, zelf óók voor goed onderwijs te
zijn
Aan het slot komt de aap uit den
mouw.
Het blad vreest, »dat de leeraren aan
die nieuwe school weer niet anders dan
geknipte mannekens zullen zijn, om in
Ter Neuzen en heel den omtrek den
liberalen, zoo niet den socialistischen
propagandist te spelen*.
Daar heeft men het. Het blad van
den leider der a.-r. partij kan zich een
school niet anders meer voorstellen dan
als werktuig van partijpropaganda.
Maar.met een liberaal Minister van
Binnenlandsche Zaken zou dat misschien
lukken. Doch mu zit er een wijzer man
in 't Torentje
Wat zegt men van zulk een beroep
op den Minister der Kroon, om ter
wille van de belangen der coalitie in
het district Oostburg, de beweging tot
het verkrijgen van goed onderwijs in
die streek tegen te gaan
Volledig nemen wij op het werkelijk mooie
artikel van den hoefijzer-correspondent in het
Algemeen Handelsblad*, getiteld
A. R. A. N.
Men herinnert zich wellicht, dat wij, in
het Kameroverzicht, bij de behandeling van
de Staatsbegrooting- voor 1912 en van die
voor 1913, aandacht hebben gevraagd voor
de waarschuwing van den heer Vorsterman
van Oyen, betreffende het isolement van
Zeeuwsch-Vlaanderen. Terecht heeft de af
gevaardigde van Oostburg gewezen op het
groote nationale belang, dat met deze quaestie
gemoeid is en gewaarschuwd tegen het voort
durend veronachtzamen van deze streek, die
toch reeds geografisch zooveel scherper ge
scheiden is van Nederland dan van België.
Het Rijk laat zich aan dit deel van Nederland
tot nu toe bitter weinig gelegen liggen en
heeft zelfs, met het kanaal Gent-Ter Neuzen,
den bloei van de Belgische plaats ten koste
van dien der Nederlandsche bevorderd. De
eenige schakel tusschen Zeeuwsch-Vlaanderen
en het overige deel van Zeeland is een twee-
takkige stoombootdienst Vlissingen-Breskens
en Vlissingen-Ter Neuzen), die door de pro
vincie wordt onderhouden.
Nu heeft de heer Vorsterman van Oyen,
bij de behandeling van de loopende Staats
begrooting op 16 Dec. jl gepleit voor het
stichten van een Hoogere Burgerschool te
Ter Neuzen, als een middel om althans iets
voor Zeeuwsch-Vlaanderen te doen. Een
Rijks Hoogere Burgerschool daaraan viel
onder dit Ministerie niet te denken.
Minister Heemskerk, die immers vindt, dat
er eigenlijk geen enkele openbare school
moest wezen en die op 16 Dec. ook nog in
't bijzonder zijn leedwezen uitte over het be
staan van Rijks Hoogere Burgerscholen, had
de vervulling van dien wensch in de Memorie
van Antwoord kortweg afgewezen. De afge
vaardigde van Oostburg pleitte dus maar voor
het subsidieeren van een gemeentelijke school,
indien die mocht worden opgericht (gelijk
men voornemens was), doch dan, met het oog
op de bijzondere omstandigheden waarin
Zeeuwsch-Vlaanderen verkeerde, op wat
rnimeren voet dan gewoonlijk. Het zou
10,000 moeten worden en dan zou de
hoofdelijke omslag van Ter Neuzen met
12'/9 percent worden verhoogd. Tegen dit
laatste had de groote meerderheid der burgerij
echter blijkelijk geen bezwaar, want ze koos
tot tweemaal toe iemand in den Raad, die
een voorstander was van de H. B. S. En
reeds op 11 Maart 1911 besloot de gemeente
raad, een H. B. S. te stichten met 3-jarigen
curcus, gelijkstaande met de laatste drie jaren
van een vijf-jarige H. B. S., terwjjl de eerste
twee jaren in het M. U. L. O. zouden worden
gevonden.
Altijd als er geld was
Maar de Minister wilde, in December,
voorloopig niet boven het standaard-subsidie
van 3000 'sjaars gaan. Voor een extra
subsidie wilde hij eerst nog eens een onder
zoek instellen en o. a. zeker moeten weten
»dat in die streek niet een bijzondere H. B. S.
tot stand zal komen.*
Wij hebben, toen de Minister op 16 De
cember dit zeide, de vrees uitgesproken, dat
de ministerieele beslissing zóó lang zou worden
uitgesteld totdat met kunst eu vliegwerk een
bijzondere H. B. S. kon worden opgericht.
Wat in de lijn zou liggen van het cynische
stelsel, door den heer Wolter voor Indië
aangeprezen in de Eerste Kamer. Niet te
hard voortmaken met openbaar onderwijs
anders kan het bijzondere het niet bijhouden.
Het stelsel dus, dat hierop neerkomtDe
bevolking kan wachten tot wijclericalen,
klaar zijn.
En daar komt nu waarljjk De Standaard*
den Minister ophitsen tegen subsidieering van
de H. B. S. voor Ter Neuzen in een driestar,
getiteld »Morsen met 's Lands geldt, welk
stukje zelfs voor een «Standaard* driestar een
curiosum van misleiding is. Wij hebben al
lang verleerd, ons te ergeren aan de geniepig
heden, waarmee dat blad zijn lezers voorlicht
we beschouwen ze maar als psychische curiosa,
merkwaardig als symptomen zoowel van de
psyche der lezers als van die des schrijvers.
En wij zijn reeds bij voorbaat gespitst op
de zalvende woorden, waarmee het jubileum
van dit erentfeste orgaan eerlang zal worden
gevierd. Doch wat het blad zijnen lezers,
en den Minister, thans opdischt, is waarlijk
zelfs in zijn kader nog merkwaardig. Wjj
zullen de «Standaarcft-voorstelling en de waar
heid hier en daar even tegenover elkaar
plaatsen.
»De Standaard* schrijft:
»ln dat stedeke van 't Zuiderland (n.l.
in Ter Neuzen) moet nu, 't koste wat
't kost een Hoogere Burgerschool komen.
Nota bene in een plaatsje, dat slechts
even 9000 inwoners telt en dus kleiner
is dan meer dan één dorp
De waarheid is, dat de H. B. S. bedoeld is
voor heel Zeeuwsch-Vlaanderen, een streek met
een bevolking van 80,000 zielen, en dat Ter
Neuzen daarvoor de aangewezen plaats is, ten
eerste omdat het de grootste gemeente is in
het voormalige 5e district en ten tweede omdat
het per spoor is verbonden met Hulst, Axel,
Clinge, Philippine en Sas van Gent, terwijl
Zaamslag, Hoek, Zuiddorpe en Westdorpe eer
lang door een tram ermede verbonden zullen
zjjn.
»De Standaard* schrjjft
«Bovendien gaat niet vooruit, maar,
met 't nieuwe kanaal naar Gent, eer ach
teruit.*
De waarheid is dat de wetgever den bloei
van Ter Neuzen inderdaad geschaad heeft door
de verbetering van het kanaal naar Gent, waar
door vele schepen Ter Neuzen thans voorbij
varen. Maar men zou, wanneer men nationaal
belang in stede van sectebelang op 't oog
heeft, dan toch zoo zeggen Dat is een reden
te meer om het kwaad aan Ter Neuzen nu
zooveel mogelijk goed te maken. Niet om
het nog eens een trap te geven.
»De Standaard* schrijft:
»De liberale heeren van wie dit plan
netje uitgaat, rekenen, schrap geteld, op
25 leerlingen uit de stad. Het tekort
moet door de omliggende dorpen bijge
past.*
De waarheid is, dat het achtbare orgaan
inderdaad wel erg «schrap* telt. Die 25 leer
lingen toch vormen het aantal dergenen, die
thans genoodzaakt zijn om zich buiten
Zeeuwsch-Vlaanderen te begeven ten einde M.
O. te ontvangen. Dat er echter veel meer
leerlingen op het M. O. zouden afkomen, wan
neer het in Zeeuwsch-Vlaanderen zelf te krijgen
was, blijkt uit een opgaaf van de besturen
der omliggende gemeenten op een vraag van het
gemeentebestuur van Ter Neuzen. Volgens
die opgaaf zou het M. O. aan een H. B. S.
te Ter Neuzen bijgewoond kunnen worden
door60 leerlingen uit Ter* Neuzen, 30 uit
Sas van Gent, 25 uit Axel, 20 uit Hontenisse
en Westdorpe, 10 uit Hulst, 5 uit Hoek, 4
St. Jansteen, 3 uit Philippine, Stoppeldijk en
Zuiddorpe en 2 uit Overslag. Dat was nu
wel het uiterste, maar zelfs bij de allervoor
zichtigste raming kwam het gemeentebestuur
van Ter Neuzen (zie de rede van den heer
V. v. O.) toch nog tot 40 leerlingen.
Er is menige driejarige H. B. S., die 't
met minder doet.
En hoe bezwaarlijk het velen met kleine
beurzen valt om hun kinderen in Vlissingen
of in Middelburg in den kost te leggen,
blijkt o. a. uit het verzoek van den land
weercommandant in het voormalige 5 district
om, met het oog op het onderwjjs, in Vlis
singen te mogen wonen.
«De Standaard* schrijft:
«Daarom vooral (is deze school) on-
noodig, omdat ieder die wil 7.30 uit Ter
Neuzen naar Vlissingen kan stoomen,waar
zulk een school is, en 's avonds om 5 uur
is men terug. Heel de school is dus pure
weelde. En heel 't plan een liberaal opzetje*
De waarheid is ten eerste, dat men alleen
dan heen eu weer naar Vlissingea kan stoomen
(een uur varens) als de boot vaart en dat
ze bij mist -- en die is er nog al eens op
de Wester-Schelde, heel gauw niet vaart. En,
ten tweede, dat een leerling uit Ter Neuzen
misschien nog 's morgens om half acht op
de boot kan zijn, maar dat heel de rest van
't vijfde district daar niets aan heeft.
«De Standaard* schrijft:
«Er zitten 8 liberalen in den Raad en 5
niet-liberalen en juist met 8 tegen 5 stem
men is deze kaart doorgestoken. Er stond
zelfs niets van 't plan op de agenda, Heel
't zaakje is er bij verrassing doorgejaagd en
met opzet heeft men de burgers willen
beletten te remousteereu.
TER lElOTSCH VOLKSBLAD.
Do Burgemeester der gemeente TER NEUZEN
maakt bekend, dat eeue Openbare Vergade
ring van den Gemeenteraad, zal worden gehouden
op Dinsdag, den 2 April 1912, des voormiddags
te 10 ure.
Ter Neuzen, den 29 Maart 1912.
De Burgemeester voornoemd,
A. VISSER Lo B.
Burgemeester en Wethoivders van TER NEUZEN
brengen ingevolge artikel 12, le lid der Drankwet,
ter openbare kennis dat bij hen is ingekomen een
verzoekschrift om vergunning voor den verkoop van
sterken drank in het klein van LEONIE MARIE
GUILLIET, weduwe Hendeikus van der Velden,
voor hot linker- en rechtervoorlokaal van het perceel
plaatselijk gemerkt 2 en gelegen aan de Dijkstraat.
Binnen twee weken nadat deze bekendmaking is ge-
Bohied, kan ieder tegen het verleenen van de ver
gunning schriftelijk bij Burgemeester eu Wethouders
bezwaren inbrengen.
Ter Neuzen, 27 Maart 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
A. VISSER, Lo Burgemeester.
L. WA BEK E, Secretaris.
Burgemeester en Wothouders van TER NEUZEN,
gezien de artt. 6 en 7 der Hinderwet (Staatsblad
no. 222 van 1896) maken bekend:
dat op heden ter gemeente-secretarie ter visie is
gelegd oen verzoek van de Association Cooperative
Zélandaise de Carbonisation te Ter Neuzen, om ver
gunning tot het bouwen van fundamenten bestemd
voor en tot het plaatsen van 14 stoomketels, op
het perceel kadastraal sectie G no. 1578.
en dat op Woensdag 10 April 1912, des namiddags
van 3 tot 4 uren, ten raadhuize dezer gemeente, ge
legenheid zal worden gegeven om tegen het maken
dier inrichting bezwaren, in te brengen en deze mon
deling of schriftelijk toe te lichten.
Ter Neuzen, 27 Maart 1912.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
A. VISSER, Lo. Burgemeester.
L. WABEKE, Secretaris.
N.B. Wij vestigen er de aandacht op, dat volgens
de bestaande jurisprudentie niet tot beroep gerechtigd
zijn zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hinderwet
op den bovenbepaalden dag voor het gemeentebestuur
zijn verschenenteneinde hunne bezwaren mondeling
toe te lichten.
