Ti
Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad
voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Openbare }t. g. 5-
De Studente
M«l(waariigt_weerd«.
j)c Christen-Socialisten oVer
de Tariefwet.
No. 2193.
Zaterdag 19 Augustus 1911.
22e jaargang
FEUILLETON.
BUITENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per r! maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. Interc No 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 6 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tariet. Grootere letters naar plaatsi uimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Nemzen,
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjjden Uitgever M DE JONUE, te Ter Neuzen.
Volgens hetgeen Zeelandia bericht, zou er
in Hulst hard voortgewerkt worden aan het
tot stand komen van eene H. B. School
aldaar.
Men schijnt daar de openbare lagere school
er voor te willen bestemmen en voor dit
onderwijs dan een kleiner gebouw te stichten.
Zelandia schijnt dus in hare bestrijding van
eene openbare II. B. S. alleen te staan. Het
gemeentebestuur van Hulst doet alle mogelijke
moeite om in hare kleine plaats eene H. B. S.
te krijgen. Met kracht en energie hebben
ze daar ook eene Ambachtsschool weten te
vestigen, eene school, die het vorige jaar door
meer leerlingen uit Ter Neuzen, dan uit Hulst
zelf bezocht werd.
En hier ligt aan de Westerschelde Ter
Neuzen, driemaal zoo groot als Hulst, door
zjjne communicatie als aangewezen en na
totstandkoming der tramlijn nog te meer aan
gewezen als middelpunt, en dus het meest
geschikt voor de vestiging eener openbare
H. B. S. Ter Neuzen zal ook het grootste
contingent aan leerlingen leveren.
En daar werkt men tegen, opzettelijk tegen
eene inrichting, die een sieraad voor plaats
en streek kon zijn. Blijft de bevolking van
Ter Neuzen, blijft het gemeentebestuur blind
voor die hardnekkige en ongemotiveerde tegen
werking van eenige anti-rev., zien ze niet,
hoe een klein plaatsje in een uithoek gelegen,
steunende op coalitiekrachten ziet te verkrijgen
iets, waartoe het niet geschikt is, maar waarvan
het meerderen bloei en welvaart verwacht
Wij hopen, dat ook in de kringen der
christelijke kiezers de oogen opengaan en dat
ze niet luisteren naar het tegenwerkende anti-
rev. blad, maar dat ze meehelpen van onze
plaats te maken, wat er van gemaakt kan
worden. Ter Neuzen mag niet ten doode
opgeschreven.
Dat het gemeentebestuur in Ter Neuzen
de zaak met kracht aanpak ke. Geen halve
maatregelen, maar doorzetten. Dat over een
poos niet moet klinken „Te laat."
Het gemeentebestuur, zoo krachtig pas door
de uitspraak der kiezers gesteund, kan aan
pakken.
Ze doe het thans
ALBERTINE DE HAAS.
1)
Mevrouw zag er slordig uit.
Ze had een japonrok over haar nachtjapon
gegooid, die nu aan alle kanten als een rare,
wijde blouse overbolde.
Zoo kwam ze met branderige oogen haar
slaapkamer nit, nadat ze kleine Frans nog
even bad toegedekt.
Kom, ze zou nn maar naar de huiskamer
gaan. Ze bad dan een aanspraak tenminste
aan Jans, want o, die nacht, die lange
stomme nacht van alleen liggen, van zich
d&t indenken: gescheiden van haar man en
't kind vandaag een dag naar hem toe.
den eersten Zondag dat kleine Frans een
dag naar hem toeging.
Ze had zich in alles geschikt toen 't een
maal zoover was, toen haar man scheiden
wilde.
Wat was er aan te doen, indien een
man dat wilde, indien een man zei ,,'k hou
van een ander."
Zij was te oubeduideDd voor hetn geworden,
sinds hij de geleerdheid inging.
In de laatste gemeenteraadszitting te Zaam-
slag werd opnieuw aan de orde gesteld het
voorstel, waarover in eene vorige vergadering
de stemmen hadden gestaakt. Het betrof het
verhuren van een paar lokalen der openbare
school in den Grooten Huissenspolder aan het
schoolbestuur van de bijzondere school te
Reuzenhoek.
Na lange discussie werd het verzoek toe
gestaan. Die discussie betrof het meer of
minder goed met elkaar omgaan vau leerlingen
op scholen van zoo verschillende richting.
Algemeen werd bljjkbaar iets gevoeld van
het bezwaar om zoo verschillende uitgangs
punten zoo dicht bij elkaar te plaatsen. Het
vertrouwen op het ingrijpen der onderwijzers,
als het noodig was, deed dat bezwaar op zij
zetten.
Wat wij het mooist in die discussies vonden
was wel het oreeren van het anti-rev. ge
meenteraadslid P. Faas. De woorden die deze
gebruikte, zouden wij bjjna achter glas in eene
lijst willen plaatsen.
Deze vond dat dicht bij elkaar schoolhouden
wel goed, hij meende, dat de omgang der
verschillende kinderen tot meerdere verdraag
zaamheid zou voeren. Dit anti-rev. raads
lid erkende dus het groote belang der open
bare school voor de eenheid en verdraag
zaamheid in ons land.
Hij drukte zich wel niet zoo uit, maar die
idee moet in hem leven volgens de woorden,
die hij sprak.
Hij schijnt dus ook de scheiding der
kinderen op zoo jeugdigen leeftijd te betreuren.
Hy vond het noodig, dat er iets gebeurde om
den nadeeligen invloed der verschillende scholen
en schooltjes op dit punt te keeren.
fen dat onder één dak vertoeven in de
openbare school van den Huissenspolder vond
hij daarvoor eene mooie gelegenheid
Het waren de woorden van een eenvoudig
man, die een oogen blik zijn gezond verstand
liet spreken en zijn partijstandpunt even ver
liet.
Woorden, om niet te vergeten, nu ze van
die zijde werden geuit.
De partijgenooten van den Heer Faas
zullen, vreezen wij, over zijne openhartig
heid niet erg geestdriftig zijn.
Eenvoudig dorpsdokter 't bestaan van
haar vader, 't was hem niet genoeg geweest
't mooie dorp, 't heerlijke buitenleven,
hij smaalde erop Altijd. Altijd zjjn verlangen
naar de stad, naar de groote ziekenhuizen,
naar Amsterdam. privaat docent.
professor.
Toen de studente.
Doodstil en lijdzaam zat ze vaal onaan
zienlijk vrouwtje haar dageljjkschen denk-
gang af to werken die haar voerde tot dat
eene, bewoudereud-gehate, ontzagwekkend en
wreede woordde studente.
Het werd dan altijd even stil in haar denken.
De kleine gedachten vonden geen aaneen
schakeling meer zjj onderging een physieko
ontstellingeen oprijzende beklemming die
in de goede tot geen toorn kon klimmen
doch een drukkende benauwing werd die aan
bleet houden zoolang dat woord in haar
verbeelding dnurde. de studente
Geruchtloos haalde Jans, achter haar rug
bezig met kamer-doen, de meubels weer uit de
gang terug.
Ook zij zuchtte telkens. Och ja, wat zaten
ze hier ook mal opgeborgen met z'n beiden.
Op een Utrechtsch bovenhuis, zy, die op een
dorp thuis hoorde en Jans die doktersmeid
was, geboren-doktersmeiddie niet leefde als
er geeo deurgebel was, geen bedisselicgen
van boodschappen, redeneeren met menschen,
In „Opwaarts," het orgaan van den bond
van christen-socialisten, wordt het standpunt
van die partij als volgt samengevat
Ook wij hebben partij gekozen tegen de
tariefwet, en wel
1. Omdat het een systeem van belasting
heffing is, waarbij niet het bezit maar het
verbruik de maatstaf is, waarbij armen met
groote gezinnen evenredig meer moeten betalen
dan meer gegoeden met kleinen kring.
2. Omdat fer een last op het Nederlandsche
volk gelegd wordt, grooter dan 10 millioen,
omdat behalve aan den fiscus, ook aan den
binnenlandschen voortbrenger wordt betaald.
M. a. w. een onnoodig hooge belasting,
waarvan verreweg het grootste deel komt op
de „kleine luyden."
Daarom juist bedroeft 't ons zooveel te
meer, dat zulke handelingen komen van rechts,
d. w. z. van hen, die zichzelf een bevret van
Christelijkheid uitreiken, die allen, zelfs ook
dr. v. d. Laar, om van ons niet te spreken
bij de paginisten indeelen. Daarom be
treuren wij deze uiterst reactionnaire belasting-
verhooging, omdat de a -r. partij, bjj monde
van dr. Kuyper, altijd als haar meening te
kennen gaf, dat een Christelijke regeering
„de roest van het conservatisme niet kent."
Zoo is het. Het is zoo dubbel hatelijk, dat
deze verhooging van het Tarief, het ergste
uitwas van het mammonisme, juist van eene
Regeering komt, die zich „christelijk" noemt
en haar bedrijf zou minder weerzin wekken,
als de Regeering zich bij haren waren naam
kwam aanmelden en zich „conservatief" noemde
zonder meer. Christenen, d. w. z. menschen,
die het Bijbelwoord betrachten, kunnen on
mogelijk de rijken der aarde ontzien, om het
zwaarste deel der lasten te leggen op de
misdeelden in de maatschappij. Christenen
zouden zich II Samuel XII herinneren
„En de Heer zond Nathan tot David. Als
die tot hem inkwam, zeide hij tot hem Er
waren twee mannen in ééne stad, de één rijk
en de ander arm.
De rijke had zeer vele schapen en runderen.
Maar de arme had gansch niet dan een
eenig klein ooilam, dat hij gekocht had en
sussen wie lang moesten wachten en stil baar
bevoorrechten hebben, die ze direct naar den
dokter voerde De doktersmeid.een
positie op 't dorp. En bier? Wat was ze
hierWat deden zij beiden op een bovenhuis
aan een stadssingel 1
Mevrouw kwam niet verder hoe ze ook
dacht, het kwam altijd weer neer op dit van
baar man zjjn geleerdheid en het veranderde
er niets mee, al haar denkenen nu moest
ze bovendien toch ook Fransje gaan wek
ken.
Ze stond op, moeilijk met zware beenen,
als ware ze een onde vrouw ze keek even
de kamer in 't rond die netjes door Jans was
gedaan. Op do halve tafel had Jans gedekt
een bortje voor haar, een bordje voor Frans
en ook een boordje voor haar, de onde meid
zelf. Eindelijk had die toegestemd op de
plaats van baar man te gaan zitten. Alleen
aan zijn stoel raakte ze nooit. Zij schoof
hem altijd achtemit met een gebaar waarin
de eerbied voor den dokter en een afschuw
voor den ontrouwen man, beide waren.
Doch Fransje zette zich er dikwijls in pochte
pa is toch naar het coogres.
't Congres... ze bad niets beters geweten.
Vandaag zou 't kiod er méér van hoo-
ren.
„Ik zelf zal 't hem zeggen, wat ik noodig
oordeel voor een jongen van negen jaar."
had het gevoed, dat het groot geworden was
bij hem en bij zijne kinderen tegelijk het
at van zijn bete en dronk van zijnen beker en
het sliep in zijn schoot en het was hem als
eene dochter.
Toen nu tot den rijken man een wandelaar
kwam verschoonde hij te nemen van zijne
schapen en van zijne runderen, om voor den
reizenden man, die tot hem gekomen was, wat
te bereidenen hij nam des armen mans
ooilam en bereidde dat voor den man, die
tot hem gekomen was."
Maar dr. Kuyper heeft de verhooging van
het Tarief bepleit als christelijke eiseh en het
gedweeë Patrimonium kust de boeien, die voor
den arbeider worden gesmeed en verzoekt de
Tariefwet aan te nemen en Nathans, die de
rijken der aarde zeggen, waar het op staat,
worden niet meer gevondenwij hebben
daarvoor de geestelijke adviseurs in de plaats
gekregen. O, christendom, wat geschiedt er
niet in uw naam.
B E L G I E.
I)e anti-clericale betooging te Brussel.
Iu België hebben, wij wezen er reeds vroeger
op als het merkwaardigste politieke ver
schijnsel daar te lande, liberalen en socialisten
de klove die ook daar deze beide partijen zoo
lang scheidde en vijandelyk tegenover elkaar
deed staan, waardoor alléén een ononder
broken 27-jarig clericaal regime mogelyk
was, overbrugd. Zij hebben op den grond
slag van algemeen kiesrecht »pur et simple*,
verplicht onderwjjs, en verzet tegen de
clericaliseering der school, als beoogd door
Schollaerts beüend ontwerp, een compromis
gesloten, dat reeds bij menige verkiezing voor
gemeenteraad, provinciaal lichaam en parlement
bewees inderdaad tot het beoogde doelom
verwerping der clericale regeering, binnen
korter of langer tijd te moeten voeren.
Nog geen enkele maal is echter deze samen
werking zóó duidelijk, zóó schitterend tot
openbaring gekomen als Dinsdag in de reuzen-
betooging, na maandenlange voorbereiding door
voormannen uit beide partijen, te Brussel
gehouden. Een betooging tegelijkertijd, waar
van een verslaggever zeker niet ten onrechte
verklaart, dat »na zulk een geweldige uiting
Ze hoorde het zyn stem nog zeggen
zijn streDge stem.
Vandaag.
Ze stond voor het bedje en kon er niet toe
besluiten het kiod te wekken.
Hij lag er precies als vroeger te slapon,
het kleine, mooie blanke ventje en na
waren toch zyn ouders gescheiden.
Ze zou zichzelf maar eerst gereed maken.
Onverwacht zag ze zich in den spiegel en
ze schrok van haar toetakeling ze was
nooit zoo kritisch voor haar uiterlijk geweest
als de laatste maanden. Sinds hy de
geleerdheid inging, had hy een andere vroow
in baar willen zien, ze begreep dat, nn het
te laat was en die monsterende, koele
blik, die telkens keurend op haar gerust
had, bedniddejij bent geen professorsvrouw.
Dat had zo nu wel begrepen.
Een wrang gevoel van achteruitzetting, te
wranger, daar er voor haar besef en recht
vaardigheid in schuilde, een spijt, niet méér
zorg te hebbeD gedragen, voor wat smake
lijker kleeding, wat meer volgen
van mode en gebruiken, wat belangstelling
in bet leven vau den dag voelde ze weer in
zich schrijnen, doch ook een verzet om nóg
anders te willen nn bet te laat was. Met
beverige handen wrong ze het haar samen,
duwde bet, dat er een kuif rondom viel, te
gen 't achterhoofd aan. Doch in d8 knif van
DOOE
