Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
Jtet tarief en de politici;.
Onderwijzer
Tweespalt.
No. 2189.
Zaterdag 5 Augustus 1911.
22e jaargang
FEUILLETON.
BINNENLAND.
ABONNEMENTSPRIJS:
Per 3 maarden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen by alle
Boekhandelaren. Brievengaarders en den Uitgever.
satuu
Telef. In tere i\« 15.
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters na.ir plaatsruimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen by den Uitgever M DE JONGE, te Ter Neuzea
Burgemeester en Wethouders van
TER NEUZEN roepen op sollicitanten
naar de betrekking vau
met verplichte akte voor de Fransche taal aan
school B, in het bezit der hoofdakte en eece
akte voor de Engelsche of Duitsche taal.
De jaarwedde bedraagt 600,met regel
matige opklimmingen overeenkomstig de des-
betreflende verordening tot 900, na 20
dienstjaren.
Voor het bezit der hoofdakte wordt de
jaarwedde met 100,verhoogd.
Voor het onderwijs in de Fransche taal
wordt 100,en voor iedere volgende akte
75,'s jaars geooteD.
Stukken in te zenden aan den Burgemeester
vóór 14 Augustus 1911.
Ter Neuzen, 1 Augustus 1911.
Burgemeester eu Wethouders voornoemd,
J. A. P. GEILL, Burgemeester.
A. P. DE VOS, Lo. Secretaris.
De Vaderlander schrijft
»De Nederlander* beklaagde zich onlangs,
dat van de tariefkwestie een politiek strijdpunt
werd gemaakt. Wij hebben ons over die
klacht verbaasd. Immers, zoo het verwijt met
recht tot iemand gericht kan worden, dan is
het tot de partijen ter Rechterzjjde. Wie
hebben vanaf 1901 de tariefverhooging tot
een politiek programpunt gemaakt Uitslui
tend de coalitiepartijen, met name de katholieke
en de anti-revolutionairen. De christelijk-
historischen kunnen zich niet vrijpraten met
het argument dat zij programloos den strijd
zijn ingegaan, want tegen het coalitieprogram,
waarop de tariefsherziening stond vermeld,
hebben zij zich nimmer verzet. Zij hebben
integendeel met de grootste felheid de coalitie-
candidaten, die dan toch op dit politieke
program werden gekozen, verdedigd. Zij
hebben er even hard als de overige twee
derden der coalitie toe medegewerkt de kwestie
van vrijhandel of bescherming tot een politiek
standpunt te maken. Op geen enkel program
ter Linkerzijde komt tariefsverhooging voor.
Geen enkel Kamerlid, dat tot de Linksche
richting behoort, is protectionist of voorstander
van tariefsverhooging. De protectie is in
ANNIE SALOMONS.
2)
„Een oude man en een bezadigde vrede",
dacht ze voortsnellend, „dat zou kunnen
Een goeie vader voor Jopie, een vriend voor
mg, en niet meer.
Maar éven zag ze, hoe Han, toen ze 'm
nog weinig kende, met 't kind bad gespeeld
en gepraathoe hjj haar had laten rijden
op z'n fiets, z'n blge jongensgezicht over baar
stralend snuitje gebogeD.een goeie vader
«on hij wel wezenhg was dol op Jopie
en 't kind op hem, zoodat ze soms zich even
jaloersch voelde.Was 't dan alleen, dat zg
geen goede moeder meer zjjn kon, niet meer
zorgend, niet meer opofferend, nn een groot,
overstelpend, egoïstisch gelnk haar nog te
jonge hart tot bersteos toe vulde?
Eindeloos scheen de strekking van den lan
gen weg. Ze stelde zich voor, hoe het kind
met haar trotscbgesloten gezichtje bleek zou
staan kijken, of er niemand om haar kwam.
Ze stelde zich voor, hoe de andere kinderen
big hun trouwe moeders in de armen vlogen,
1901, in 1905 en in 1909 als politiek pro
grampunt uitsluitend verdedigd geworden door
Rechts.
Als „De Nederlander" klaagt, dat daardoor
de zaak wordt vertroebeld, heeft zij de schuld
uitsluitend te zoeken bij zichzelve en haar
coalitiegenooten. Wij betreuren het evenzeer,
dat de politiek is gekoppeld aan de tariefs
verhooging. Als het kiezerskorps, zonder dat
de politiek meesprak of de belangen der coalitie
gewicht in de schaal legden, uitspraak moest
doen over het tariefontwerp, dan zou wij
zijn er stellig van overtuigd het aantal
voorstanders van dit ontwerp buitengewoon
gering zijn.
De heer Görris, de roomscb-katholieke
winkelier, zei het zoo terecht
»Het is mijn vaste overtuiging, dat
de meerderheid van den georganiseerden
Middenstand, zeker de overgroote meer
derheid der georganiseerde winkeliers en
handelaren, afgezien van hunne gods
dienstige of politieke overtuiging, lijn
recht tegenover dit ontwerp staat en ook
moet staan.
>Strijdt het met mijn katholieke, met
uwe geloovig protestantsche, of welke
andere godsdienstige beginselen, dat wij
ons zoo min mogelijk in onzen handel
willen belemmerd zien?
„Heeft een verhooging van rechten op
potten en pannen, op dameshoeden, op
kristal iets met onze zedelijkheidsopvatting
te maken Indien ja, indien er met
geweld een politieke kleur aan het voor
ot tegen van den vrijhandel moet worden
gegeven, dan verklaar ik, op grond mijner
christelijke beginselen, vrijhandelaar te
zijn.*
Als de clericale coalitie de kwestie niet tot
een politiek strijdpunt had gemaakt, zou blijken
dat de Nederlandsche natie in haar groote
meerderheid nog steeds den vrijhandel trouw
wil blijven Juist daarom is het ten zeerste
te bejammeren, dat de clericals partgen de
tariefsherziening hebben vastgekoppeld aan de
sociale hervormingen, die werden beloofd.
De klacht van »De Nederlander* is gegrond,
mits zij als verwijt worde gericht tot de
Rechterzijde als de eenige schuldige
terwijl haar Jopie alleen, vergeefs wachtte, ver
geefs zocht.
Tranen welden in haar onrustig starende
oogeu. Gèk was ze geweest, zooeven met dat
dat losse haar op Han z'n kamer. Ja, ze
moest 't zichzelf nu maar eens goed wreed zeg
gen een eebte, oude, malle vrouw.Zoo
mocht je doen, als je achttien was maar zeven
en-twintig; èa weduwe, èa moeder! Ea dat
spelletje met die haarspelden Waarom moest
die jongen, die nu ja, bijna even oud was,
maar 'a kind in de ondervindingen
waarom moest die jongen haar leven komen
veroDtrusteD, baar leven, dat ze blank en stil
en van droeve toewijding zich gedacht bad
en dat tu vlamde, papaverrood
Groepjes kinderen, waarvan ze sommigen
herkende, kwamen pratend en lachende haar
te gemoetze had dit blge geluid zoo dikwijls
om zich heen gehoord, als ze voor de school
heen en weer liep te wachten, verlangend naar
het ééne blge stemmetje, dat haar begroeten
zon. Ze had daar zoo dikwijls loopen wachten,
een koele, statige dame, ongenaakbaar in haar
hooghartige melancholie; en nu draafde ze
over den weg als een opgejaagd dier, warm,
slordig, beangst. bah, als je er zóó door
werd, itóQ je levenskeuze toch niet goed
zijn.
Oorustig vlogen haar oogen de laatste hui
zen langs. Zag ze nergens het kleine, wachten-
TWEEDE KAMER.
Uescherimug van «len Arbeid.
Door de heeren Schaper, Du ijs, Helsdingen,
Hugenholtz, Ter Laan, Troelstra en Vliegen
is een voorstel van wet ingediend betreffende
bescherming van den arbeid.
In het stelsel van het ontwerp zijn in hoofd
zaak de bedrijven verdeeld in dezulke, welke
worden uitgeoefend in fabrieken en werkplaat
sen, en de bedrijven, waarvan dit niet het
geval is. Omschreven wordt wat onder fa
brieken en werkplaatsen is te verstaan. In
de eerste plaats de »open of besloten ruimten*
en de electrische stations bedoeld in de gel
dende Arbeidswet en daarboven zijn met fa
brieken en werkplaatsen gelijk gesteld kantoren,
waar administratieve arbeid wordt verricht,
en zwengelketen en vlasbraakhokken, Voor
alle arbeiders, die arbeid verrichten in dienst
eener onderneming of daarmede gelijkgestelde
instelling of inrichting, geldt de 10-urendag
behalve voor de zeer enkele categorieën,
welker uitzondering strikt onvermijdelijk was.
Voor alle arbeiders, die werkzaam zijn in
fabrieken en werkplaatsen, wordt van af drie
jaren na inwerking treden der wet geleidelijk
de 8-urendag ingevoerd, zoodat deze acht jaren
na de inwerking treding der wet definitief zal
zijn ingetreden.
Voor den landbouw en alle andere bedrijven,
waar de arbeid niet in fabrieken en werkplaat
sen geschiedt, wordt een overgang tot den
8-urendag nog, als vastgelegd in de wet, niet
mogelijk geacht.
Voor den arbeid in fabrieken en werk
plaatsen wordt tevens terstond ingevoerd de
vrije Zaterdag (van af 1 uur) met op dien
dag een arbeidsduur van 7 uren.
Voor fabrieken en werkplaatsen wordt dus
de 57-urige werkweek ingevoerd. Ook de
7-urendag op Zaterdag zal op andere bedrijven
kunnen worden toegepast
In het ontwerp zijn in het algemeen, ten
aanzien van den arbeidsduur, mannen, vrouwen
en jeugdige personen op ééne lijn gesteld.
Met een arbeidsduur van 10 (resp. 8) uren
mag dit rationeel worden geoordeeld. Ove
rigens wordt over- en nachtarbeid voor jeugdige
personen in fabrieken en werkplaatsen niet
toegelaten. Daar alleen voor fabrieken en
de figuurtje op 't trottoir, op de hooge stoep,
oi opzjj van het huis, waar 'n klein streepje
schaduw donkerde? Ze kon toch niet wegge
gaan zgn, boos en verdrietig, alleen loopen
nu door de gevaailgk drukte stad...
'n Kweekeling stond aan de deur, reikte de
hand aan 'n paar nakomertjes.
„Jopie van Sandwgck", vroeg ze heescb,
en terwgl ze den naam uitsprak, herinnerde
ze zich opeens weer, hoe 't haar in 't begin
gehiuderd had, dat, als ze met Han trouwde,
't kind anders zou heeten dan zjj.
„O, die is nog boven mevrouw, ze moest
even 'n sommetje afmaken. Maar als n wilt,
zal ik even.
„O nee", zei ze ineens diep-dankbaar. „Ik
kan best wacbteD. Ze komt vast zóó4. En
met een glimlach herkende ze een oogenblik
later de behoedzame pasjes van 't kind, zooals
't tree voor tree, de hooge trap kwam afstom
melen.
„Jopie", juichte ze, met nadrukkelijke vreag-
de om 't weerzien „Dag kleine schat", en
ze omhelsde haar, de armen sterk om 't teere
kinderlijfje.
„Hè ma", weerde 't kind even af, nog
knorrig om 't sommetje, dat maar niet uit
komen wilde. U bent zoo warm, laat me
nou los".
't Scheen haar met een schok, of 't kind
haar iets verweetde herinnering aan z'n
werkplaatsen en voor de landbouwbedrijven
een verbod van nachtarbeid geldt, is voor een
enkel ander bedrijf, zoo voor dat van het
koffiehuis en hotelbedrijf, eene afzonderlijke
bepaling ingevoegd.
Aan den nachtarbeid wordt de voorwaarde
verbonden dat dezelfde arbeider slechts eene
van de drie weken dezen arbeid mag verrich
ten en dan slechts gedurende 8 uren buiten
de rusturen. Bovendien wordt voorgeschreven
dat in dag en nacht (z. g. continu) bedrijven
de 8-urendag wordt ingevoerd voor alle arbei
ders, die om de veertien dagen aan den nacht
arbeid deelnemen, zoodat daarvoor het 3
ploegenstelsel zal moeten worden ingevoerd.
De nacht is in de fabrieken en werkplaatsen
gesteld op de tijdruimte van 66, in den
landbouw van 6—5 (of van 6—4 voor het
melken). Voor andere daarbuiten vallende
bedrijven is een speciale grens gesteldvoor
sommige bedrijven (b. v. de zeeschipperij) is
geen grens te stellen. De invoering van den
10-urendag per etmaal is hier voldoende.
Wat betreft den kinderarbeid is met het
verbod van arbeiden gegaan tot den leeftijd
van 14 jaren. Een leerplicht tot het 14e
jaar behoort hierbij, doch bij het ontbreken
daarvan kan daaromtrent hier geen voorstel
worden gedaan.
Binnenkort zal een wetsvoorstel volgen de
strekking hebbende de Leerplichtwet in dezer
voege te herzien. Ten aanzien van de land
bouwbedrijven kan een absoluut verbod, vanwat
men zou kunnen noemen kinderarbeid slechts
gelden ten aanzien van eene onderneming
buiten het gezin van de ouders of voogden,
waartoe het kind behoort en bij wie het in
woont. In ieder gezin verleent het kind
beneden 14 jaar wel eens eenige lichte hulp,
die geen wetgever kan en zou mogen verbieden.
Eigenlijken geregelden landarbeid of arbeid in
tuin- en boschbouw of in de huishouding zal
het kind volgens het ontwerp niet mogen
verrichten. Lichte hulp wel. Wat lichte hulp
is, daaromtrent zal zich spoedig een juris
prudentie vormen. Het spreekt van zelf, dat
die hulp alleen mag worden verricht voor
het gezin waartoe het kind, hetzjj als eigen,
hetzij als aangenomen kind behoort.
In bouw en redactie is grootendeels, waar
afwijking niet gewenscht of wegens de veel
ruimere strekking van dit ontwerp, geboden
was, de Arbeidswet van 1889 en het ontwerp-
Arbeidswet van 1911 gevolgd.
kussen sheg het bloed mpt een golf naar
haar wangen.
„Ik heb ook zoo hard geloopen", veront
schuldigde ze zich, haar woorden voelend als
een uitvlucht.
Maar Jopie vroeg niet verder, begon te
vertellen van de som, en dat ze znlke war
me handjes had, en daarmee telkens de
cijfers op de lei weer vlakte. En de juffrouw
zei.. En de kweekeling zei... En toen zei
een kind... Ze knikte maar zoo nu en dan.
Het pathetische van de „plichtvergerten moeder"
en het „verwaarloosde kind" was door de
realiteit wonderlijk vervaagd. Jopie's rozig
gezichtje zonder één rimpeltje, haar kordaat
stemmetje van fier, weinig aanhalig kind
was heel weinig meelijwekkend. En na de
opwinding van zooeven voelde zg zich alleen
wat moe, wat triest: in 't geheel niettriom-
fantelgk-slecht of zondig gelukkig meer.
De bekende straten, de stille bnnrt, waar
iedereen haar als „de weduwe", „'t jonge
weeuwtje" kende, bedrukten haar met hun
eentonigheid. Al vóór ze 't hnis genaderd
waren, voelde ze 'n wrok tegen de cnltus
van bet verleden, die haar daar tot gewoonte
tot plicht geworden was En daarnaast, voor
't eerst sinds dien middag, bloeide weer op
het teere, zachte verlangen naar Hanseen
beetje weemoed, omdat ze 'm dien heelen
dag niet meer zien zoualleen zou zitten
TER NEUZEim VOLKSBLAD.
DOOR