jtddtti zonder zwaard.
GezinsboofdenHiesrecht.
ötide plunje.
Zcdcioosheidwet.
"uit onze omgeving.
algemeen Kfcsrccht-actic en 1913~
BINNEISLAND.
van de torens aan den horizon zichtbaar waren,
door den rook en den nevel van fabrieken'
en achoorsteenen heen, daar woonde zjj
Want Felix was van haar gescheiden.
In den strjjd om den man had Edith een
volkomen overwinning behaald. Welvoegeljjk-
heidshalve sprak zjj altijd met de meeste
hoogachtiug en waardeering over haar voor
gangster, met een klein tikje vriendeljjk me
delijden, zooals het der overwinnende paste.
Het leven stelde na eenmaal wreede eiscben,
waaraan men zich niet mocht onttrekken. Dat'
een man als Felix met zjjn velerlei belangen,
zjjn krachtig streven, am de zjjde van een
vroaw, even oud als hjj, en wier bekoorlijk
heden met den loop der jaren verdwenen waren,
niet meer het genot, de opwekking, in zekeren
zin de ethische verbiffing vond, die hjj nu
eenmaal eischte iu den omgang met de vrouw
dit zou iedereen moeten .begrjjpeD. Hjj zelf
noemde zjju eerste huweljjk een verkalking
van geest en gemoed.
Edith vond er echter iets naars in, dat
Katbe zoo maar, zonder hevigen strjjd, afstand
kon doen. Toen zjj na de terugkomst van
haar man uit de badplaats, waar hjj Edith
leerde kennen, zijn hartstocht om het jonge
mooie meisje ontdekte, verliet zjj, zonder iets
te zeggen, de gemeenschappel ke woning, en
gaf schriftelijk haar toestemming tot de schei
ding. Edith had gaarne de redenen willen
Twaalf en een halfjaar.
Zouden de lezers van Luctor et Emergo ook
wel eens over die tegenstrijdigheid nadenken
Zoo ja, dan gaan zij misschien ook wel iets
gevoelen voor de eenige goede idee eene
H. B. S. voor onze streek, en wel van over-
heidsicege.
Dorus Rjjkers, schipper van de Nienwediepei
reddingsboot, trotseerde met zijne mannen
meer dan eens stormen en doodsgevaar. Nooit
deinsden zij terug. In kouden winternacht
stortten zij zich in de kokende branding
tusscben huizenhoogs golven. Dorus nam deel
aan 40 reddingen en heeft 500 menschenlevers
helpen behouden. Hij is oud enarm.
Het plaatselijk bestuur in Den Helder van de
N.- en Z.-Hollaudsche Reddingmaatschappjj
tracht nu een somnietje bijeen te garen voor
een Ijjfrentetje van f 3 per week.
Moet, mag men vragen, dat het einde zjjn
van zulk een heldenleven, eene bedelpartjj per
advertentie
Wanneer zal ook in Nederland staatspensioen
worden uitgekeerd aan anderon dan die ge
woonweg in burgerljjke of militaire betrekkingen
gediend hebben Denemarken en Engeland
zjjn wèl te benjjden, dat zjj Staatspensiouneering
bezitten. Hadden wjj ze ook maar spoedig
Nu in Engeland met Januari een ouder
domspensioen is ingesteld, hebben vele ouden
van dagen het armenhuis verlaten om in te
trekken bjj familieleden of kennissen, voor hen
een hoop aangenamer en vrjjer. Te Chatham
zjjn een man van 94 jaar en eene weduwe van
80, na het verlaten van 't armhuis in het
huweljjk getreden om nu met het gezamen
lijk pensioen stilletjes nog eenigen tjjd voort
te leven. Er was veel geestdrift bjj dit zeldzame
huweljjk. Het paartje trok per auto naar de
kerk om te trouwen.
»De Vaderlander*, opmerkende dat de
conservatief-liberalen door de algemeen kies
recht-actie uit hun tent zjjn gelokt, wjjst erop,
dat het »Handelsblad« en »De Nieuwe Couiant*
in die actie het zwakke vinden, dat de leus
geen rekening houdt met xle vraag »wat of
er zou moeten gebeuren als daarop in 1913
de overwinning bjj de stembus behaald werd,
dat die actie is etn politiek van op-zien-komen
spelen, die zich om den dag van morgen niet
bekommert*.
Dit verwjjt wordt door het orgaan der Lib.
Unie onder de oogen gezien. Het wjjdt er
een zeer uitvoerig artikel aan, waarin het de
ontwikkeling van het kiesrecht-vraagstuk
urgent noemt sinds de 80er jaren.
Het wjjst er verder op, dat zeker het voor
op stellen van de algemeer -kiesrecht-eisch een
verzamel blazen voor alle liberalen is*, maar
voegt er aan toe, dat »*an een gezamenljjke
actie voor algemeen kiesrecht tusschen S. D.
A. P., V. D. en U. L. geen sprake is*. De
poging, daartoe van vrijzinnig-democratische
zjjde gedaan op de conferentie te Amsterdam,
is mislukt.
Vandaar dat de veronderstelling van De
Nieuwe Ct. dat indien op de algemeen-kies-
recht-leus de meerderheid behaald mocht
worden, daarvan de logische consequentie zou
wezen een ministerie, waarin ook de heer
Troelstra zitting had, geen zin had.
Wat dan wel de bedoeling is? »De Vader
lander* beantwoordt die vraag als volgt
»Maar, en dit dient met nadruk gezegd
Wjj gaan met deze leus niet uit ter ver
overing van 't regeeriugskasteel, maar om
de staatkundige atmosfeer frisch te makeD,
om het vraagstuk bjj uitnemendheid, het
kiesrechtvraagstuk, 'dat ook al onder de
valsche leuzen der coalitie is verdoezeld,
de plaats te geven, die het toekomt, om
den politieken strjjd terng te brengen op
het terrein, waarvan die nimmer mocht
zjjn verdrongen. Eu wanneer in 1913
het toppunt onzer wenschen zou worden
bereikt, en de stembus eene meerderheid
in de Tweede Kamer zou brengen, die
vóór algemeen kiesrecht is, dan is het
al zeer gemakkelijk antwoord te geven
op de vraag wat er dan moet gebeuren.
Dan zal er een kabinet ad hoe moeten
optraden, dat enkel en alleen tot taak
beeft de Grondwet te hei zien en algemeen
kiesrecht daarin neer te schrijven.
Dat daarbjj de democratische elementen
van Rechts de verantwoording zouden
durven dragen van een mislukken van
dat pogen, lijkt ons ondenkbaar, evenmin
dat de Eerste Kamer zulks zou durven
bestaan, als de vereischte meeiderheid in
de Tweede Kamer gevonden werd. En
als- wjj in het ergste geval te optimistisch
zouden blijken, dan ware er toch grqot.e
winste. Dan had men het scherp omlijnd
conflict tusschen democratie en conser
vatisme, dat den politieken strijd den
stempel van oprechtheid en eerljjkheid
zou teruggeven, dien dr. Kuyper daaraan
heeft ontnomen.*
De welbekende heer Duymaer van Twist
schilderde dezer dagen voor de »stoere«
Patrimonium-mannen van Leiderdorp de voor-
deelen van het gezinshoofdenkiesrecht. Toen
hern in het debat werd gevraagd: »En de
priesters dan antwoordde hjj letterlijk het
volgende »Daar zal ik direct opantwoorden.
Als ik alleen op een kamer woon, vorm ik
een onvolledig gezin en krijg daarom het
kiesrecht*.
Zelfs de eenvoudige Leiderdorpers vonden
dit, blijkens hun ernstig stilzwjjgen, te kras,
en zagen duidelijk in, dat van hetgeen er nog
aan organisch begrip in het gezinshoofden-
kiesrecht zou mogen schuilen, teloor gaat in
de beroemde uitvinding van den leider der
anti-revolutionairen.
Nu Dr. Kuyper, na eerst op ander stand
punt te hebben gestaan, iuzake de openbare
leeszalen zich geheel als beljjder van de
Roomsche beginselen deed kennen, is het niet
onaardig in herinnering te brdDgen, wat deze
staatsman in 1878 (zie »Standaard« van 22
Juni van dat jaar) over de Roomsche organi
satie schreef. Het citaat luidt als volgt
Dat daokt Rome aan haar organisatie!
En, niemand die er aan twijfelt, die organisatie
is niet slechts prachtig, maar bjjna volkomen.
Zóó volkomen zelfs, dat ze schier elke vrije
beweging, ook die der conscientiën, in haar
omarming dooddrukt*.
Wjj herinneren ons niet, dat er sinds 1878
eenige verandering in die Roomsche organisatie
ia gekomen.
De Kamer-overziclitschrjjver van de »N. R.
Ct.* schrjjlt o. a.
Door het zedeljjkheidswetje is de Kamer
heengekomen. Slechts de eindstemming moet
nog plaat» vinden. Inlusschen zal dat wel r Et
de klip zijn, waarop het wetsontwerp strandt,
al achten wjj de mogelijkheid niet uitgesloten,
dat sommige leden nog eenmaal in den vorm
W6tGr', die baar tot ZQlk een edele gelaten
heid dreven, doch die zou zjj wel Dimmer
vernemen Zij wilde zich de zaak niet gaarne
zóó voorstellen, alsof K»tiie misschien wjjzer
en verhevener van karakter koi zjju dan de
meeste vrouwen, en daarom nam zij maar
liever aan, dat Felix de huwelijkstrouw tegen
over zjjn eerste vrouw zoo vaak gebroken had,
dat het haar eindeljjk was gaan vervelen, In
zjj had moeten inzien, dat zjj hem niet meer
vermocht te boeien Maar nog aangenamer
was haar de gedachte, Jat de zaak zich volstrekt
Diet ,?00 eenvoudig had toegedragen. Felix
had zjjo strijd en zielesmart voor Edith verzwe
gen, om haar gewetensbezwaren niet nog te
vermeerderen, en des te eer haar toestemming
tot een verloving en een spoedig huweljjk te
verkrygenIn dien tjjd was hjj doodeljjk
verliefd op haar geweest, en in hnn gemeen-
schappeljjken roes hadden zij alle aardscbe
zaligheden gesmaakt.
(Wordt vervolgd).
van een afkeurend votum hun waarschuwende
stem willen doen hooren, voordat het wets
ontwerp onzen Senaat bereikt.
Het valt te betreuren, dat deze wet, die
zeker veel goeds brengt (wjj noemen o.a. de
abortusbepaling, het verbod van vrouwen
handel, de krachtige bestrijding van speelholen),
tevens meer dan êéue bepaling bevat, welke
op zoodanige wijze kan worden toegepast, dat
in de practjjk de nadeelige gevolgen tegen de
voordeelige opwegen, bepalingen ook waardoor
de persoonlijke vrijheid al te zeer aan banden
wordt gelegd (uien deuke aan het artikel tegen
de bona file neo-malthusiaansche propaganda).
En met voldoening kaD wo.den geconstateerd,
dat de linkerzijde, die gaarne aanvaardde het
geen inderdaad in de Strafwet op zijn plaats
was, steeds heeft gewezen op het gevaar dat
erin gelegen is, de schjjnzedeljjkheid ten koste
der oprechtheid en waarheid in het maat
schappelijke leven te bevorderen, op de beden
kelijke consequenties, waartoe vereenzelviging
van strafwet en zedewet leiden. De laatste
behoort niet slechts in bet belang van de
vrijheid, doch in dat van de zedeljjkheid zelve
een veel grooter gebied te bestrijken dan
de eerste. In zeker stadium van het debat
heelt de eminente leider van de christeljjk-
historischen zich volkomen bij deze zienswijze
aangedoten. Doch zijn advies werkte bij een
groot deel van de rechterzijde niet veel uit.
1 waalf en een halt jaar zijn voorbijgegaan
sedert Koningin Wilhelmina in de Nieuwe
Keik tü Amsterdam, met een stem vaarvaa de
klank alle hcoreudeu roerde, de woorden uit
sprak, die haar bonden aan haar volk.
In een tijd van vrede en geregelde ont
wikkeling van de krachten der maatschappij
vormen 12 V, jaar niet een zoon lang tjjdpeik
in de geschiedenis van een volk, dat het tot
het werpen van een overzicht noopt. Maar
de vlaggen wapperen van de openbare
gebouwen en van vele huizen, militairen en
burger muziek klinkt in den laude eu zoo
willen ook wij de gelegengeid aangrjjpen
om dankbaar te herdenken dat dia jaren
van voorspoed en vooruigang zijn geweest
voor ons volk. In een oude maatschappij' als
de onze gaat de ontwikkeling niet snel maar
toch, wij mogen wel vaststellen, dat er ont
wikkeling is, dat nijverheid, handel en landbouw
vooruitgaan, dat en dit is het voornaamste
aan de krachten die in onze maatschappij
aanwezig zjjn, meer en meer gelegenheid wordt
gegeven, zich te ontplooien. Wjj beleven een
tijd van vrede, en al mogen wij, nu de mogend
heden, die ons omringen zich steeds steikerop
een mogelijken oorlog voorbereiden, niet achter
blijver:, al moeten wjj zorgen in den tijd van
nood gereed te zjju en ons te kunnen ver
dedigen, de waarscbjjutjjkheid vau strijd wordt
steeds geringer. Ook in onze koloniën, waar
veizet tegen ons gezag steeds minder voorkomt,
waar, naar wij vertrouwen, ook bjj de inheemsche
bevolking wel de overtuiging veld wint, dat
od8 gezag de ontwikkeling van land en volk
beoogt en bevordert.
In de pioelamatie waarmede Koningin
Wilhelmina de regeering aanvaardde, verklaarde
Zij, dat zjj zich tot levensdoel stelde te regeeren
zooals van een vorstin uit het Huis van
Oranje wordt verwacht, dat zjj, getrouw aaD
de grondwet, den eerbied voor den Nedei laud-
schen naam en den Nederlandscbe vLg zou
bevestigen dat zij rechtvaardigheid wensohte
te betrachten bjj het opperbestuur over onze
bezittingen in Oost en West en naar haar
vermogen wilde bjjdragen tot verhoogiDg van
het geestelijk of stoff-ljjk welzjjn van" haar
volk. Met dankbaarheid heiinneren wjj aan
die schooue belofte, met dankbaarheid mag
verklaard worden dat zjj gehouden is.
En sedert heeft eerst het huwelijk der
Koningin ons de hoop gegeven dat haar geslacht
zou voortgezet worden thans is die vei wachting
verwezenlijkt, en heeft ons volk op ons Prinsesje
zjjn hoop voor de toekomst gevestigd. Zoo
hebben die 12 ,/a jaar ondanks teleurstellingen
veel goeds gebracht, en wekken zij de beste
verwachtingen voor schoone zilveren en gouden
vieringen van het vernieuwd verbond tusschen
Nederland en Oranje.
In de op Zat-rdag a.s., des voormiddags
10 uren, te honden openbare vergadering van
den gemeenteraad alhier, komen de volgende
punteG in behandeling
Ingekomen stukkenwijziging politiever
ordening vaststelling primitief kohier belasting
bonden idem kohier schoolgeld le kwartaal
1911; oprichting Hoogere Burgerschool.
Gisteravond had de feesteljjke jaarver
gadering plaats van de vereeniging „De Ver-
eenigde Handwerkslieden* iu het gebouw dier
vereeniging in de Donze-Visserstraat.
Het ruime lokaal was goed gevuld.
Nadat de voorzitter met een ernstig, toe-
passeljjk woord de vergadering geonenrl k
bracht de heer Egke,' de directeuT
vakcursus, zooals hij steeds placht, versla»
over den toestand en de werkzaamheden j
vereeniging in het afgeloopen jaar.
Dit verslag, dat anders dan uiteraard
meeste verslagen, gansch niet droog 0f
was, toonde, dat de vereeniging, zoo hoof!
vereeniging,' als de afdeelingen zang en
cursus in bloeienden toestand verkeerden
zalzooals ook reeds de voorzitter had 0n»!
merkt, nóg algemeener steun steeds wel i
en noodig zjjn.
Het bleek, dat bjj het bestuur, plannenfc.
staan om bet onderwijs, dat reeds z00f,|„
ambachtslieden ten goede kwam, nog vollef»,'
en doeltreffender in te richten, een streef
voor onze plaats ten zeerste mag oi*
gesteld werden.
Hierna hielden zang van de zangafdeeli-
»Geduld overwint" en eenige bljjspelen
voordrachten de leden nog een tjjdlang gezell
bijeen.
Voor den Zang is versterking van het kw
o. geweuscht en we hopen dat velen u
opgewekt gevoelen door toetreding het aanti
te vergrooten. De voordrachten en blijspelr
vielen bljjkens het applaus zeer in den smai
der aanwezigen.
De vereeniging heeft in dezen feestelnl
jaarvergadering opnieuw getoond den stee
vau velen te verdienen.
Vrijdagavond werd te Axel, onder vooi
zitterschap van den heer J. Huizinga, bum
meester, een vergadering gehoudeD, waarioi
vraag werd besproken in hoeverre het nood»
kelgk, gewenscht en uitvoerbaar is, dat in i
gemeente Axel ^en gemeenteljjke Hoorn
Burgerschool worde gesticht. Nadat devoot
zitter het belang van een dergeljjke inrichtic
voor de gemeente had besproken, werd dot
verschillende personen het woord gevoerd, o:
bet al of niet wenscheljjke van een H.
School te bepleiten. Aan het slot der 'n
gadermg deed de voorzitter de mededeel::;
dat deze zaak binnen korten tjjd in den
zal worden besproken.
Een voorstel van een der aanwezigen, w
den raad eeu motie in te dienen, de noodz»
keljjkheid van dergerljjke inrichting bepleitende
werd doir den voorzitter onnoodig geacht,
omdat bjjna alle raadsleden op de vergaderinj
tegenwoordig waren.
Beter zou by het achten, dat vereenigingec,
in de plaats aanwezig, een dergeljjke motie
tot den raad richtten.
Van de 50 genoodigden waren ruim 30
personen ter vergadering.
In de Zaterdagmiddag te Axel gehoudei
vergadering var. de afdeeling Axel der Zeeuwsch)
Landbonwmaat8chappjj werden acht nieuw
leden aangenomen. Dit jaar zjjn reeds 85
personen als lid toegetreden, zoodat de afdee
ling thans 515 leden telt.
Op een verzoek van de afdeeling aan i
Minister van Landbouw om door iodjjkii,
van schorren enz. zooveel mogeljjk in de Ui-
hoef te aan bouwgrond te voorzien, was een
schrjjven van den Minister ingekomen, dit
zoo mogelijk tot indijking zal worden over
gegaan.
Een verzoek van »Excelsior,« vereeniging
van oud-leerlingen van den lundbouwcursm
te Axel, om een subsidie van f 50 voor bet
aanleggeu vau proefvelden, zal in de volgend)
vergadering worden behandeld.
De inkomsten over het afgeloopen jaar be
droegen f 1504,03s en de uitgaven f 1002,23',
zoodat er eeo batig saldo was van f 501,8(1,
De tentoonstelling in 1910 had een tekort
van 1984,20, zoodat er op het oogen blik in dl
kas een deficit i» van f 482,40.
Besloten werd in de maand Juni een excursii
te maken naar Friesland en Groningen, waaraai
door elk lid kan wordeD deelgenomen.
Aan den Minister van Landbouw zal en
verzoek worden gericht tot reorganisatie n
het Rjjkshengstveulendepöt te Bergen op Zw
in dien ziu, dat het worde omgezet in«i
verkooplokaal, of, zoo dit niet mogeljjk is,
daaraan een verkooplokaal te verbinden. 1
Een voorstel, om aan de Regeering te ver
zoeken het hengstveulendepöt op te hefteu,
werd verworpen met 39 tegen 35 stemmen.
Deze stemming gaf aanloiding tot eenig
rumoer, aangezien de heer P. de Klerk het
vermoeden opperde dat de stemming niet
zuiver was, waartegen de secretaris ten zeerste
protesteerde.
Een motie van vertrouwen in het beleid
van den secretaris werd onder daverend applaui
aangenomen.
Als bestuurslid in plaats van wijlen den
heer P. J. Wortman werd gekozen de heel
Kr. van Hoeve.
Door de afdeeling zal worden gefracht san
de stations, gelegen in de aldeeling, een bus
te verkrjjgen, teDeinde de veizending van
brieven enz. te vergemakkeljjken eii te be
spoedigen.
Zaamslag. In de raadszitting van 7 Mssd
werd tot gemeente-secretaris benoemd de beer
