Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen,
Koe lang nog?
Schoolartsen.
TE LAAT.
No. 2139.
Zaterdag 4 Februari 191L
22e jaargang
LEZER,
Commissie van Fabricage.
FEUILLETON.
De stoffelijke en de zedelijk Kant.
Wijziging instructie marineprediHant.
BINNEMLAND.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden 75 cent voor binnen en buiteD Ter Neuzen.
Voor België 95 cent bij vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekhandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere Na IS
ADVERTENTIEPRIJS:
Van 1 tot en met 5 regels 50 oent; elke regel meer
10 cent. By abonnement aanmerkelijk ver
minderd tarief. Grootere letters naar plaatsruimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze^Courapt verschijnt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgeyer M. DE JONGE, te T.r N
zend ons de adressen van personen
die naar Uw meening ons „Vrijzinnig
Blad," krachtens hun beginsel, moeten
steunen, en wij belasten ons gaarne
met de toezending van eenige proef
nummers.
Burgemeester en Wethouders van TER NEUZEN
maken bekend dat door den Gemeenteraad in zijne
zitting van 26 Januari 1911 tot leden der Commissie
van Fabricage in deze gemeente zijn benoemd de
heeren J. J DE JAGER en G. WIELAND.
Ter Nenzon, 31 Januari 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. A. P. GEILL, Burgemeester
W. S. J. DIELEMAN, Secretaris.
Uit opschrift stond eenigen tjjd geleden aan
het hoofd van een artikel in ons blad, waarin
wjj het verderfelijke der coalitiepolitiek voor
land en volk aantoonden.
Het ia thana ook een titel voor eene brochnre,
geschreven door Ds. A. G. H. van Hoogen-
huyze te Doorn en gedrukt bjj G. Vonk te
Wjjk by Duurstede.
De brochure is gericht tot de Hervormden,
die de Christelyk-historische beginselen zjjn
toegedaan. Op krachtige wjjze wordt hier de
coalitie aangevallen.
De schryver zegt o.a.»Iu haat tegen het
liberalisme, in begeerte naar subsidies voor
eigen instellingen, in verlangen naar het be-
kleeden van verschillende betrekkingen door
leden hunner partyen, vond men aanknoopings-
punten, en nu is men over de verschillen heen
gestapt, nu heeft men zijae beginselen wat
laten vallen en nu is men gezamenljjk opge
trokken als de Christel jjke coalitie.*
«Aan deze coalitie had de Christelyk-His-
torische Unie, zoowel uit Christeljjk uls nit
Historisch oogpunt nooit mogen meedoen. Het
is toch «politiek* in den verkeerden zin van
het woord. Het is «tactiek*, die nooit voor
God te verantwoorden is. Het is verwateren
Novelle van
ERNST ZAHN.
30)
Slechts een paar keer hoeft u haar te zien
haar maar een klein beetje nader te leeren
kennen, en als u dan nog zegt, dat ze een
meisje is, waarop u niet trotsch zon kunnen
zjjn als schoondochter, dan zullen zjj en ik
er ons in schikken en voor altjjd van elkaar
scheiden. Maar ik weet, dat u gauw genoeg
van haar zult gaan houden. Zy is zoo goed
„Vervul toch zyn wensch, Jozef, vervul
den wensch van den jongen", fluisterde juff.
Marianne bevend. „Hy was toch altjjd braaf
en goedhy zal ons geen meisje in hnis
brengen aan wie we geen vreugde kunnen
beleven."
Vragend bad de stem van den zoon geklonken
byna smeekend drong die van moeder den,
styfüoofdigen man in de ooren, doch zijn gezicht
w©rd steeds donkerder eo barder.
„Heb ik geen eigen wil meer in mijn huis
sprak hy woedend. „Ik vraag je nu voor
wil" 'loe,, '"lgs,ua -li-
van beginselen, dat in een Christelyke party
te laken is. Het is toepassen van het anti
christelijke »het doel heiligt de middelen,* en
een vergeten van de waarheid, dat het beter is
bet doel niet te bereiken, dan dat te doen
door verkeerde middelen.*
Zoo gaat de schryver voort, de cbristelyk-
historische Unie opwekkende tot het voeren
van eene eigen, eerljjke, onafhankelyke politiek.
Gewezen wordt ook op de byloopers, de door
ons zoo vaak veroordeelde «rjjstchristenen*
door het vergeven van baantjes gekweekt.
Uit de geheele brochure klinkt ons tegen
een toon van waarheid en oprechtheid, waar
aan we sinds lang in het christelyke kamp
niet meer gewoon zjjn, een frissche wind die
waait door duffe en lauwe lucht, die de chris-
feljjke coalitie omgeeft.
Die kan, koope de brochure om geheel de
beschouwing van Ds. van Hoogenhujjze inzake
de coalitie te leeren kennen.
Na de lezing zal hjj van harte nazeggen
Hoe lang nog
Onlangs verscheen het jaarljjksch rapport van
het geneeskundig schooltoezicht in Engeland
en Wales. Daaruit zien wij, dat er ongeveer
6 millioen schoolkinderen zyn, waarvan niet
minder dan 600 000 of 10% lyden aan on
voldoende gezichtscherpte; 3 tot 5% hebben
een slecht gehoor of loopende ooren. Ver-
groote amandelen of adenoide-woekeringen
komen voor bjj 480.000 kinders of 8% bijna
een vierde van 't geheele aantal lijdt aan "slechte
tanden. Hoofdkus komt voor by 40°/ der
kinders. Nog zjjn er vele, die Ijjden aan
tuberculose en aan hartziekte enz.
Het zou wel de mcreite waard zyn eens na
te gaan, hoe het in ons land daarmee gesteld
is. Wellicht zou het tengevolge hebben, dat
ook hier schoolartsen werden aangesteld, een
maatregel, die door velen in 't belang van
't onderwjjs geacht wordt.
De heer Aalberse heeft aan zijn kiezers
medegedeeld, dat er onder hen geen opge
wektheid heerscht omdat in de Tweede Kamer
geen principieele debatten worden gehouden
door redenaars van den eersten rang, als
Een oogenblik scheen het, alsof er een
geweldige stryd woedde in de borst van den
jongen man. Met half gesmoorde stem vroeg
hys
„Das u wilt niet toestaan, dat ik Ini eens
meebreng
„Nooit I"
Scherp en hard klonk het woord door het
vertrek.
Toen begonnen Jozef oogen vonken te
schieten zjjne lippen klemden zich eerst opeen
en lieten toen de woorden door
„Goed dan, ik geef haar niet op! Nog
van avond zal ik van hier gaan 1 Vaarwel
moeder, - vergeef my, - vaarwel ook gij
vader; moge het u nooit berouwen, wat u op
dit oogenblik doet 1"
Hjj wilde heengaan. Daar klonk het achter
hem zoo hartverscheurend, zoo innig Diinliik
„Josi, blijf hier, Josi I"
Hjj wendde zich om. Zyn moeder had half
bewusteloos do handen opgeheven naar zyn
vader als om hem te bezweren, hun zoon terug
te roepen. Maar er vertrok geen spier in
het gezicht van den man, hy maakte geen
enkele beweging, de oude Ebrler gaf niet
toe. Jozef zag dat alles. Nog eens ijlde hij
op zyne moeder toe, drukte haar vast aan
zyne borst en als snikken klonken zijne
woorden
„Vaarwel, moedertjeIk kan niet anders 1"
Kuyper contia van der Vlugt. Dit alleen
brengt de kiezers in verrukking, maar de
contra-speldeprikken van den »jovialen en
charmanten* minister Heemskerk geven een
gevoel van matheid.
De kiezers schjjnen over deze diagnose niet
zeer tevreden te zjjn geweest. AlthanB, het
verslag van de vergadering meldt, dat bij het
stellen van vragen van ontevredenheid bleek
in arbeiderskringen.
Geen wonder. Met meesterljjke redevoeringen
kan men tjjdelyk overbluffen en stilhouden,
op den duur heeft men in «arbeiderskringen*
liever daden dan redevoeringen.
Dat schijnt de heer Aalberse dan ook wel
te begrijpen. Hjj «verwachtte stellig* dat er
«flink gewerkt* zou worden dat wil zeggen
dat minister Talma een goed deel van zjjn
programma zou afwerken verder zouden nog
wat onzedeljjkheidswetten worden afgedaan
en wat geld bestemd voor het bijzonder
onderwjjs. Dan zou het in 1913 wel los-
loopen.
Of de kiezers de verwachtingen van hunnen
afgevaardigde hebben gedeeld, betwjjfelen wjj.
Immers wat hjj van de geschiedenis zijner
10-urenmotie mededeelde kon niet bljjmoedig
stemmen.
De heer Aalberse heeft hiervoor met kracht
van argumenten gestreden. Toen de minister
Talma de qiotie bestreed als voor hem onuit
voerbaar, gaf de afgevaardigde van Almelo
geen kamp en de Kamer nam de motie met
groote meerderheid aan.
Daarna heeft men onder leiding van den
zelfden heer Aalberse nog een katholieken
meeting gehouden voor hetzelfde doel.
En nu Nu heet het sthndpunt van den
minister, dat tevoren werd bestreden, ook wel
te verdedigen. Het is de stoffeljjke kant van
de zaak, dis door den (christeljjken) minister
wordt bekeken. De heer Aalberse vat den
zedeljjken kant in het oog. Maar het ver
schil tusschen die beide standpunten is maar
«een verschil in de wjjze van uitvoering*.
Wie van den stoffeljjken kant het vraag
stuk bekjjkt, laat zich weerhouden door de
praktische moeiljjkheden, door den onder
nemer ondervonden. Maar wie bjj voorkeur
den zedeljjken kant in het oog vat, hjj zegt
«het gezinsleven van den arbeider wordt ver
woest*, dus het moet.
En de tegenstelling tusschen deze beide
beschouwingen, die meer en meer, ondank»
Toen maakte hjj zich uit de hem omklemmende
zwakke armen los en stormde weg.
Luid snikkend zond juff. Marianne op een
stoel neer. Ebrler verroerde zich nog altjjd
niet. Eindeljjk kwam er leven in de verstijfde
gestalte; met vasten stap trad hjj op bet
venster toerinkelend vloog het in de hoog
te, en zyn stem klonk barsch, even vast als
altjjd, toen hjj een van de knechts beneden
toeriep
„Span in, we hebben nog hooi van heel boven
te halen 't schjjnt, dat we morgen slecht
weer krjjg6n
In Jozefs hoofd verdrongen de gedachten
elkaar. Grenzenlooze bitterheid tegen zjjn vader
vervulde zijn hart en al bad hjj reeds vroe
ger den weg, dien hjj dacht te betreden,
duideljjk vóór zich gezien, toch was er nu
nog allerlei te bedenken en in orde te bren
gen nu de breuk een feit was geworden. In
de spaarbank van een nabjjzjjnd stadje lag
een bem toebehoorende, niet onaanziealjjke
som gelds, die het hem mogeljjk maakte voor
Ini, hare moeder en zichzelf de reis naar
Amerika te bekostigen en daar een kleine hoeve
te koopen. Dien avond zon hjj terugkeeren
naar het ouderljjke huis, zjjn goed pakkeu en
dan vaudaag en morgen iu den Gouden Leeuw
logeeren. Daarna wou hjj in de bewuste stad
zijn geld innen, en terwjjl hjj alles voor de
verre reis voorbereidde! daar de komst van
alle antithese-gepraat, ons staatkundig leven
gaat beheerschen, die tegenstelling niet
tusschen christen en paganist maar tusschen
materialistische (christeljjk en onchristeljjk)
en ethische politiek, die tegenstelling wordt
door mr. Aalberse eerst vooropgesteld, maar
dan teruggebracht tot «een verschil in de
wjjze van uitvoering.*
Zoo drjjft men in onze dagen politiek. Is
het wonder, dat de kiezers «mat* zyn
In de Memorie van Antwoord op het af-
deelingenverslag der Eerste Kamer over de
Begrooting van Marine wordt medegedeeld,
dat met den Directeur en Commandant der
Marine te Willemsoord overleg wordt gepleegd,
omtrent eene zoodanige wjjziging der instructie
van den door bemiddeling van de Nationale
Christen Officierenvereeniging te Den Helder
werkzaam gestelden predikant, dat bemoeienis
van die vereeniging met zyne werkzaamheden
geheel wordt uitgesloten, terwjjl de aandacht
van den Minister steeds gevestigd blyftopde
vraag in hoeverre 't wenseheljjk is de proef,
welke ter bevordering der geesteljjke belangen
van het marinepersoneel wordt genomen voort
te zetten.
De Minister hoopt eindelyk, dat door het
overleg met verschillende kerkgenootschappen
over de preekenbundels de weg gevonden zal
worden om aan geuite bezwaren tegemoet te
komen zonder dat eene ingrypende wjjziging
in de regering der godsdienstoefeningen aan
boord zelve noodig is.
Een vierkant stuiverstuk.
In zyn antwoord op het Verslag der Eer
ste Kamer over de Begrooting van Financiën
is de Minister na ontvangst van het voorloopig
rapport van den Muntmeester tot de over
tuiging gekomen, dat de invoering van een
vierkant stuiverstuk met afgeronde hoeken het
beste zal wezen.
In deze richting worden thans de proef
nemingen en onderzoekingen voortgezet.
Voor een ongunstig over het uiterljjk van
de nieuwe kwartjes vindt de Minister geen
aanleiding.
Ini en hare moeder afwachten. Dan sou daar
in alle stille zjjn huweljjk met de geliefde
gesloten worden en onmiddelyk daarna de
reis ondernomen naar bet Nieuwe Wereldeel.
Zóó had hjj allea overlegd, en met sekere
haast ging bjj nu aao de uitvoering van sün
plan.
Toen by spoedig daarop den Gouden Leenw
binnentrad, vond hjj de gelagkamer vol gas
ten, die toevallig niet op hem lettenmaar
in het vertrekje daarnaast ztg hy Anton zit
ten schrijvenhjj ging das daar binnen en
deed de deur achter zich dicht.
Anton keek op en kwam Jozef, toen hg
hem herkende vriendelijk, hoewel esnigszins
gedwongen, tegemoet. Doch deze uitdrukkeng
verdween geheel en maakte plaats voor oprechte
nieuwsgierigheid, toen htf Jozefs bleek gelaat
zag en de zenuwachtige stemming opmerkte,
waar in deze zich klaarblijkelijk bevond.
„Ik won je verzoeken," begon Jozef zonder
omwegen „mjj voor vannacht an misschien
ook voor morgen nacht een kamer te geven.
Ik ik en vader hebben gebroken met el
kaar. Ik ga op zjjn laatst overmorgen hier
vandaanin dien tjjd hoop ik orde op myn
zaken te hebben gesteld, en zoo lang zon ik
wel hier willen logeeren, althans indien
jy en je ouders er niets tegen hebben," voegde
hjj, alsof bjj zich plotseling iets herinnerde,
er bjj„Je knot me beschouwen als iederen
anderen vreemden gast."
TER YEimSie VOLKSBLAD.
DE ADMINISTRATIE.
