Zondagsrust.
Di proeftijd Voorbij?
ONZE OOST.
UIT ONZE OMGEVING.
Kantongerecht te Ter ..Neuzen.
„Ik ben r(jk, jongen, en ik kan je als ik
wil een aardig sommetje geven. De zaak
is er eer beter dan slechter op geworden.
Je hebt hier een warm nest en op den
koop toe het vertrouwen en de liefde van
vader en moeder. Wil je dat nou allemaal
overboord gaan gooien ter wille van dat meisje
Kijk eens, jongen, ik betaal je vijftigduizend
francs baar geld op de tafel, ik laat den
heelen boel aan je over, zaak, huis en alles,
en dan blijft er nog flink wat over voor jou
en Anni als wij er eens niet meer zijn, moeder
en ik.
Kom, zoek je een meisje naar mijn wensch,
en we sluiten nog vandaag vrede 1"
Zoo lang zijn vader op'n barschen toon
had gesproken, was Jozef in dezelfde uitdagende
houding voor hem blijven staan; maar nu
deze zachter en op meer overredende tooD
sprak, kwam ook in hem opnieuw de vurige
wensch naar een verzoening op.
„Vader," sprak hij, „geld is een goed ding,
ik kan het waardeeren, en ik weet hoe goed
ik het zou hebben als u aan mij alleen de
zaak won overdoen; doch meer dan alles is
me u beider liefde en vertrouwen waard, die
zou ik, niet willen verliezen. De prijs echter,
dien u vraagt, is te hoog!"
Ehrlers gelaat werd donkerder, maar hij liet
hem doorspreken.
„Vader, laat mij lui eens bij u brengen.
(Wordt vervolgd.)
De ongeregeldheden in Larantoeka.
I te
sub
J,
boe
C
boe
J
We hebben er in een vorig artikel op ge
wezen, hoe een katholiek blad (Zelandia) eene
Zondagsviering voorstond, die niet algemeen
bij hare partijgenooten in den smaak zal vallen.
Wij, Zondagsrust voorstaande, zagen in dat
artikel eene kleine concessie aan de anti
revolutionairen. om dezen toch met iets, al
is het nog zoo weinig, eens blijde te maken.
Wij schreven, dat in het bewuste artikel voor
gestaan werd eene Zondagsheiliging in cal-
vinistischen geest.
Zelandia hierop terugkomende meent, dat
wij een flater gemaakt hebben en zegt, dat
de katholieken wel degelijk Zondagsheiliging
voorstaan en dat alleen bij de katholieken
verplichte bijwoning van eene godsdienst
oefening is voorgeschreven.
Men voelt het, waar Zelandia heen wil.
Wij houden ons evenwel aan het eerste, door
ons aangevochten artikel van het blad.
Wij hadden het niet over kerkbezoek en
godsdienstoefeningen, maar wel over het
sluiten van winkels en herbergen op Zondag,
het niet-houden van kermissen en andere
feestelijkheden en van vergaderingen dien dag.
Waar nu een blad als Zelandia deze zaken
voorstond, spraken wij en hebben wij recht
te spreken van eene Zondagsheiliging in cal-
vinistischen zin. En ook mochten wij zeggen,
dat zoo iets er in katholieke streken niet
gemakkelijk zal ingaan en dat Zelandia bij
een werkelijk ijveren daarvoor vele moeilijk
heden juist bjj hare partijgenooten zal ont
moeten. Wie kan het zich voorstellen, dat
in N.-Brabant en Limburg en ook in onze
grensstreek de Zondag in dien geest wordt
opgevat. Juist deze dag is voor vergaderingen
en feestelijkheden in deze streek juist de dag.
We herhalen met reden Die klove
tusschen katholieken en anti-rev. zal blijven.
Waarschijnlijk heeft Zelandia ons nu beter
begrepen. We hopen het.
De Regeering zegt in hare Memorie van
Antwoord aan de Eerste Kamer, dat de in
voering van het tweeploegenstelsel was »slechts
een als proef bedoelde noodmaatregel*. Men
»hoopte« daarmede, zonder schade voor de
geoefendheid, een einde te maken aan den
strijd over het blijvend gedeelte, »in afwachting
van de invoering eener nieuwe Militiewet*.
»Die hoop is evenwel niet vervuld*.
En »mocht de totstandkoming van die
wet onverhoopt nog geruimen tijd op zich
laten wachten, dan zal zij niet aarzelen voor
stellen in te dienen, om tijdelijk tot het oude
stelsel terug te keeren.*
Met deze woorden is het fiasco door de
Regeering zelve naar waarde geschetst. Zij
vond, zoo verontschuldigt zij zich, reeds bij
haar optreden, inzonderheid bij het hoofd
wapen, de Infanterie, een verwarden toestand.*
Maar niettemin indien men na eenig wachten
onverhoopt zal ervaren, dat de Militiewet nog
zoo gauw niet zal zijn herzien, zal men zonder
aarzeling tot dien verwarden toestandterug-
keeren.
Die toestand was dan ook lang zoo ver
ward niet, als de Regeering het gelieft voor
te stellen. Zij heeft zelt, niet alleen door het
tweeploegenstelsel, maar ook door hare maat
regelen ten opzichte van het kader, den toe
stand verward gemaakt. De kader-reorganisatie
was, bij uitzondering, geen «als proef be
doelde noodmaatregel*. Maar zij heeft evenveel
kwaad gesticht. En de nieuwe minister schijnt
reeds aanstalten te maken om ook op deze
niet als proef bedoelde maatregelen terug te
komen.
Ma twee jaren zullen we dan gevorderd zijn
tot een restitutio in integrum, wat zooveel
zeggen wil als wij beginnen weer van voren
af aan, zegt »Land en Volk«.
Omtrent de ongeregeldheden, welke in Sep
tember j.l. in de buurt van Larantoeka op 1
Flores plaats vonden en waarbij luit. Van Ar- J
denne werd gewond, lezen wij in het kortj
verslag van Timor over September:
Drie, met vier maanden dwangarbeid ge
strafte personen, wisten uit de gevangenis te*
Larantoeka te ontvluchten eu werden door het
complex-hoofd Basa verborgen gehouden. Ge
noemd hoofd had reeds in de maand Augus
tus jj. lot 4 maal toe het verzoek laten doen,
bedoelde veroordeelden op vrije voeten te stel
len tegen betaling eener boete, in welk voorstel
natuurlijk niet kon worden getreden, ook moest
Basa toen eenige dagen te Larantoeka worden
aangehouden om hem te dwingen oog door
zijne ouderhoorige bevolking achtergehouden
geweren in te leveren een dertigtal geweren
werden toen ingeleverd. Nadat tevergeefs po
gingen in het werk waren gesteld om de
voortvluchtige gevangenen te doen uitleveren,
waarbjj bleek, dat Basa daartoe ongenegen
was en tevens dat hij zelfs weigerde naar
Larantoeka te komen om voor den civiel-gezag-
hebber te verschijnen, werd in den nacht van
17 September j.l. den sergeant-instructeur
Wallenburg opgedragen met* 20 gewapende
politiedienaren Basa, woonachtig te Riang Nara
op 9 paal afstand van Larantoeka, te gaan
oplichten. 51
In den nacht werd het huis van Basa om
singeld en liep toen de bevolking al dadelijk
te wapeD, zoodat men er zich toe bepaalde het
huis vast te houden. Tegen den morgen be
gon de bevolking van alle kanten op te dringen
en werd van weerszjjden van de vuurwapenen
gebruik gemaakt, waarbij een der gewapende
politiedienaren licht werd gewondhet huis
moest worden losgelaten en op een heuveltje
teruggetrokken, vanwaar bericht naar Laran
toeka werd gezonden. Op deze plaats waren
denzelfden morgen per gouvernementsstoomer'
aangekomen de controleur van Flores, de
kapitein colonne-commandant en 2 brigades
marechaussee, ten einde eeue tournee over bet
eiland Lomblen te gaan maken. Door den
colonne-commandant werd daarop een brigade,,
onder den Europeeschen sergeant Beker ter
beschikking gesteld, ten einde het verzet te
breken, de civiel gezaghebber sloot zich bij
die brigade aan.
Nadat verbinding met de gewapende politie-
dienaren verkregen was, werd naar Riang Nara
opgeruktvan uit den kampongrand, die zwaar
bezet was, werd al dadelijk op den troep ge
schoten en werden zwaar gewond de tijdelijk*'
civiel-gezag hebber van Oost-Flores en de
Solor-eilanden D. B. W. van Ardenne, le'
luitenant der infanterie pro memorie, een
marechaussee en een gewapende politiedienaar.1
De kampong Riang Nara werd daarop genomen
en naderhand is gebleken, dat toen van de'
zijde der bevolking 9 personen gesneuveld'
zijn.
Nadat te Laiantoeka was teruggekeerd,^
werden de gewonden nog denzelfden avond'
naar Endeh per gouvernementsstoomer vervoerd'1
bleet de controleur te Larantoeka met 29
houden, daar de pradjoerits zeker wel zouden
komen van daar het onmiddelijk omsingelen
der pradjoeritpatrouilles door tal van gewapen-
den, terwijl op de daarop volgende schoten
tal van leden volgens atspraak van alle zijde
kwamen opdagen.
en
brigades marechaussee achter.
Den 19en September werd wederom nasr
het in verzet zijnde gebied opgerukt en werden
drie met geweren gewapende vjjanden neer
gelegd. De volgenden dag onderwierp Basa
zich en keerde de bevolking geleidelijk in haren
kampongs terug.
Bij het door den controleur ingesteld onder
zoek is gebleken, dat alleen die kampongs, tot*
het gebied van Basa behooreude, aan het ver-
zet hebben deelgenomen, alwaar door de missie 1
nog geen invloed werd verkregen, terwijl een-»'
4-tal tot zijn gebied behoorende kampongs, t
alwaar die invloed reeds meer of minder werd
verkregen, zich van deelname hebben onthou-
den en ons den noodigen steun hebben ver-1
leend. Ook is nog gebleken, dat het in de s
verzetskampongs Kewalioe, Riang Nara, Riang
Kottang en Riang Para reeds sedert eenigenc
tijd heeft gebroeid.
Het hoofd Basa voorzag een gewapend op
treden dezerzijds en had reeds eenigeu tijd te
voren met de ondergeschikte hoofden dier kam
pongs samengesponnen, maaltjjden aangericht
en gelast de geweren gereed te houden en hem
te helpen, wanneer de pradjoerits mochten ko
men om hem te arresteerenden dag voor
het gebeurde had hij nog boden gezonden naar
de verschillende hoofden, met de opdracht,
dat men zich nu maar alvast gereed moest
Op Maandag 30 Januari 1911 bield
de Voorzitter der Nutsafdeeling te Ter Neuzen,
de heer Kerkhoven, eene voordracht over eene
reis door de Molukken van uit Celebes. De
leden met hunne huisgenooten waren in grooten
getale opgekomen, evenals verscheidene door
het Bestuur geïntroduceerde personen. Men
kreeg verschillende, dikwijls heel interessante
plateD te zien, waardoor men wel eenig denk
beeld bekwam van een der schoonste streken
der aarde, de eerste in Iodië, welke door de
Hollanders bezet werd. De spreker gaf ver
schillende geschiedkundige opmerkingen ten
beste op zijne reis van Makassar en Gozontale
naar Ternate, Tidore, Boeroe, Ceram, Ambon,
Nieuw-Guinea en Banda. Hij gaf eenige mede-
deelingeo over de planten- en dierenwereld be
nevens kijkjes op het volksleven, hier en daar
gekruid door een aardigheid. Het geheel viel
blijkbaar goed in den smaak der aanwezigen.
De avond was gezellig en leerzaam.
Gisteren werd de Nieuwjaarscommissie
in de gelegenheid gesteld eene bedeeling voor
de armen te houden van krentenbrood, doordien
zij in de laatste dagen van een ingezetene een
buitengewone gift had ontvangen. De armen
die dit krentenbrood ontvingen waren ten zeerste
voldaan.
De heer W. C. G. Pijtak, telegrafist te
Rotterdam, is verplaatst naar het post- en
telegraafkantoor te Ter Neuzen.
Zaamslag. Vrijdagavond had ten huize
van C. P. de Regt een algemeene vergadering
plaats van de muziekvereeniging »De Volhar
ding*. De vergadering was druk bezocht.
YVegeng overlijden van den voorzitter, den
heer Wortman, was eene verkiezing noodig
voor voorzitter en werd daarvoor met meerder
heid van stemmen gekozen de heer N. de
Haan Thomann, die verklaarde de benoeming
aan te nemen. Verder werd nog besloten om
het festival, zoo mogelijk met samenwerking
van »Zaamslags Mannenkoor* te honden op
Donderdag 15 Juni (H. Sacramentsdag). Ook
zal, zoo mogelijk, bij de herdenking van de
Va jarige regeering onzer geëerbiedigde
Koningin eene uitvoering worden gegeven van
muziek en zang.
In de Vrijdag te Zaamslag gehouden
raadzitting werd naar aanleiding van verschil
lende adressen, verzoekende verbetering van
voetpaden, besloten, de verschillende eigenaars
op hnn plicht in deze te wijzen.
Het kohier der schoolgelden voor 1911 werd
vastgesteld op f 160.80.
lot derden ambtenaar van den Burgerlijken
Stand werd benoemd de heer C. J. de Vries.
Aan den gemeente-ontvanger, den heer J.
P. Geelhoedt, werd voor de vervanging van
den ambtenaar ter secretarie, tijdens diens ziek
te, een gratificatie toegekend van f 50.
Burg. en Weth. werd opgedragen onder
handelingen aan te knoopen om het recht te
verkrijgen het terrein, thans als vuilnisplaats
in gebruik te mogen afgraven, teneinde met
den afkomenden grond den ouden waterpot in
het dorp te dempen. Eveneens werd verzocht
een onderzoek in te stellen naar de afwate
ring langs de begraafplaats, die vermoedelijk
door het te hoog liggen van een riool onvol
doende is.
Verleden week heeft een drietal personen
een nachtelijk bezoek gebracht op de hoeve
van den landbouwer Kindt in den Stellepolder
nabij Philippine. Door het aanslaan van den
hond is Kindt wakker gewoiden en meecende
dat het om zijne kippen te doen was, heeft
hjj eenige schoten iD het luchtruim gedaan,
waarop de bezoekers de vlucht hebben genomen
naar B. Noë tusschen Boekhoute en Philippine
doch ook deze was hun te vlug af, daarom
zijn ze verder opgegaan en hebben den aar-
dapdelkuil van Van Leu aan den straatweg
aangesproken. Juist waren ze bezig met het
vallen der zakken toen een der drie door een
geweerschot gekwetst en herkend werd. De
twee anderen zyu op de vlucht gegaan. Na
tuurlijk zal de getroffene met de Belgische
justitie moeten afrekenen.
Te Breskens is gisterennacht ingebroken
in de directiekeet van den Rijks-waterstaat,
staande op de Haven. Met een beitel of
breekijzer heeft men het slot geforceerd. Ver
mist worden een waterpasinstrument, een teeken
doos, een stel koperen gewichten en een groot
deel uit de verbandkist.
Wie het gedaan heeft is onbekend.
In de Vrijdag te Aardenburg gehouden
raadszitting waarin de heer De Glopper af
wezig was, is besloten de 25 olmeboomen op
het marktplein te gunneD aan Gebr. d' Haenis
te Gent, die voor f 2624 inschreven. De
overige hoornen zullen eerlang publiek ten
verkoop worden aangeboden.
Men schrijft uit Zeenwsch-Vlaanderen
van de N. R. Ct. Nu het vlaszwingelen hier
in vollen gang is, komen de vlasbewerkers al
meer en meer tot de ontdekking, dat het vlas
verleden jaar veel geleden heeft door het voch
tige weer. In andere jaren kon een werkman
2 tot 3 steenen vlas per dag zwingelen, thans
maar 11 /a tot 2. Dit komt, doordat het vlas
te zwak is, waardoor bij het zwingelen te veel
verloren gaat. Gewoonlijk zwingelt men 120
tot 140 steenen uit een gemet vlas wie dit
jaar er 100 uit krijgt, mag niet klagen.
Gelukkig zijn de vlasprijzen aanmerkelijk
hooger dan verleden jaaranders zouden vele
arbeiders, die in den zomer vlas gekocht heb
ben om het thans met hun zonen uit te zwin
gelen, voor niets werken. Het beste vlas wordt
verkocht tegen 70 tot 72 stuivers per steen,
terwijl het vorige jaar 50 tot 55 en in 1909
slechts 44 tot 46 stuivers per steen betaald
werd. Dit zijn echter Vlaamsche stuivers want
het is een eigenaardigheid in den vlashandel,
men koopt en verkoopt nog steeds volgens
de oude m nier met Vlaamsche stuivers. (Een
Vlaamsche stuiver is 9.07 centiem.) Ei heerscht;
een levendige handel in vlas zoodat vlas, dat
op andere jaren bijna onverkoopbaar was, thans
ook tegen goede prijzen van de hand gaat.
Ook wordt door de Belgische handelaars
gebookt vlas opgekocht. Betaalde men daar
voor vroeger 10 tot 13 francs per 100 kilogr.,
nu geldt het meestal 16 tot 18 Ir. Dit vlas
wordt door de Belgische opkoopers zelf geroot;
niet in putten, maar 't wordt uitgespreid op
een stuk land, waar het door den invloed der
lucht het rootingsproces ondergaat.
Als gevolg van den levendigen handel en
de hooge prijzen, wordt er thans reeds veel
vlasland gehuurd, d. i. de vlashandelaars huren
bij de landbouwers stukken land om daar voor
eigen risico vlas op te zaaien. Voor een paar
jaar betaalde men voor puik vlasland 60 tot
80 gulden per geniet, thans spreekt men van
115 tot 125 gulden. Dit is een zeer hoog prijs,
als men bedenkt, dat mesteD, zaaien, wieden
en vervoer voor rekening van den huurder is.
Bovendien is vlas een zeer wisselvallig gewas.
Gaat het weer in den bloeiyd wat tegen, komt
er een ziekte in het vlas (het zoogenaamde
vuur) of wordt het door hagelslag vernield,
dan lijdt de vlashandelaar groote schade.
A
boe'
H
Lee
dagi
E
t. 2
dag.
A
v. o
1 di
Y
H.,
te
liedj
Axe
A.
zanj
dror
Y
v-,
A
eene
A
eene
V.
te A
Y
wete
A
het
Oi
koo;
J.
der
T<
in d
en l
Zitting van 26 Januari 1911.
Veroordeeld zfjn R. L. M., werkman te West-
dorpe, t. z. v. overtreding der jachtwet, tot 2 boeten
elk van 5, subs. 4 dagen hecht, voor elke boete
met verbeurdverklaring en bevel tot vernieling
van het in beslag genomen eenloops jachtgeweer.
I. d. F., landbouwer te Axel, t. z. v. in dronken
schap de orde verstoren, t. e. b. v. f 3, subs. 3
dagen hecht.
K. M. D., veedrijver te Hoek, t. z. a. v., toteene
boete van f 3, subs. 3 dagen hecht.
M. P. Z., werkman te Axel, t. z. v. een water
leiding niet op de bepaalde breedte en diepte
houden, t. e. b. v. 1, subs. 1 dag hecht.
J. D., koopman te Ter Neuzen en P. H., koop
man aldaar, t. z. v. e. trekdier onbeheerd laten
staan, i. t. e. b. v. f 1, subs. 1 dag hecht.
C. v. Vkoopman te Stekene, t. z v. overtreding
van het reglement op de trekhonden in Zeeland,
t. e. b. v. f 1, subs. 1 dag hecht.
J. F. d. L., koopman te St. Jansteen, t. z. a. v.,
tot 2 boeten elk van 1, subs. 1 dag hecht, voor
elke boete.
J. Wkoopman te Ertvelde, t. z. a. v., tot eene
boete van 0,50 subs. 1 dag hecht.
C. A. Fschippersknecht te Gentbrugge, t. z. v.
verblijven in een herberg na sluitingstijd, t. e. b.
v. 1, subs. 1 week tuchtschool.
I. v. D. en J. G., kooplieden te Axel, t. z. v.
het rijden met ongemuilkorfde honden, i. t. e. b.
v. f 1, subs. 1 dag hecht.
T. d. Sleurder te Paal, t. z. v. het rijden met
een kar zonder licht en overtreding reglement op
de trekhonden, tot 2 boeten elk van 1, subs. 1
dag hecht, voor elke boete
A. J. d. Z., voermansknecht te Ter Neuzen, t. z.
van door het bevoegd gezag naar zijn naam ge
vraagd een valschen naam opgeven, t. e. b. v./5,
subs. 5 dagen hecht.
M. D., leurder te Axel en N. v. A., zonder be
roep te Hoek, t z. v. het bevisschen der Schelde
zonder consent, i. t. e. b. v. 5, subs. 5 dagen hecht.
S. S. R. en W. Rvisschers te Bouchaute, t. z.
v. het rapen van schelpvisch, i. t. e. b. v. f 2,
subs. 2 dagen hecht.
W. B., landbouwersknecht; C. R., landbouwer
S. L.. landbouwersknecht, allen te AxelJ. F. S.,
voermansknecht te Ter Neuzen, t. z. v. het rijden
met een voertuig zonder licht, i. t. e. b. v. f 1,
subs. 1 dag hecht.
M. d. B., knecht te Overslag, t. z. a. v., tot eene
boete van f 1, subs. 1 week tuchtschool.
C. A. B., landbouwer; A. B. W.K., landbouwer,
F. J. L. M. D., mosselhandelaar, allen te Philippine
J. d H., werkman; A. V., arbeider; D. v. H.,
landbouwer, allen te Axel; P. v. D., werkman;
A. K vrachtrijder, beiden te Zaamslag; W. J. R.,
werkman en M. L. Sschippersknecht, beiden te
Ter NeuzenG. M. V., klerk te Zuiddorpe en F.
I., koopman te Zwartenhoek, t z. v. het fietsen
zonder licht, i. t'. e. b. v. f 1, subs. 1 dag hecht.
A. F. d. P., poelier te Stekene en E. d. S.,
koopman te Assenede, t. z. a. v., ieder tot eene
boete van 1, subs. 1 week tuchtschool.
J. v. W., graanhandelaar te Ter Neuzen, t. z. v.
het rijden met een motorrijwiel zonder licht, t. e.
b. v. f 2, subs. 2 dagen hecht.
G. d. D., molenaarsknecht te Axel, t. z. v. leer
plichtwetovertreding, t. e. b. v. 1, subs. 1 dag
hecht.
Reel
zake
D
ber
gegc
tract
krjjg
paed
in te
Ti
denk
een
in d
klaaj
moet
maal
pook
T<
hoor:
huise
Di
Ei
Mari;
kil,
recht
op h
De
liep
len.
uit 1
bood:
haar
tracte
en I
mee
De
maar
hebbi
klap[
bovei
omda
heel
Ge
kleed
echte
voor
afger;
degel
Eis
hecht
Oo
Be
smett
kanse
Calcu
Bangl
over
van j
wier
Mei
jaarlij
17.50i
een 1
in de
per re
