Vrijzinnig Nieuws- en Advertentieblad voor Zeeuwsch-Vlaanderen.
„Graag op de Baantjes".
DRANKWET.
TE LAAT.
No. 2131.
Zaterdag 7 Januari 1911.
22e jaargang
LEZER,
FEÜILLETON.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden 75 cent voor binnen en buiten Ter Neuzen.
Voor België 95 cent by vooruitbetaling.
Abonnementen worden aangenomen bij alle
Boekbandelaren, Brievengaarders en den Uitgever.
Telef. latere No 15
ADVERTENTIEPRIJS:
V an 1 tot en met 5 regels 50 cent; elke regel meer
10 cent. Bij abonnement aanmerkelijk ver
minderd tariel. Orootere letters naar plaatsi uimte.
Redactie-adres: Noordstraat 10, Ter Neuzen.
Deze Courant verscbynt eiken Woensdag- en Zaterdagmorgen bjj den Uitgever M. DE JONGE, te T e r N e u z e n.
zend ons de adressen van personen
die naar Uw meening ons „Vrijzinnig
Blad," krachtens hun beginsel, moeten
steunen, en wij belasten ons gaarne
met de toezending van eenige proef
nummers.
In een artikel na de Deputatenrede van den
heer Kuyper, in 1909, hebben wij, schrijft de
»N. R. Ct.,« met een woord, ontleend aan die
rede, en een ander woord, overgenomen van
een niet-onbekend Rotterdamsch raadslid, er
de aandacht op gevestigd, dat de Roomschen
vooral graag* op de .baantjes* zijn. Sedert
wij dat neerschreven is in de katholieke pers
een nieuwe rubniek geopend, waarmede van
dag tot dag onze meening wordt bevestigd.
De bekleeders van alle mogelijke publieke
ambten in alle mogelijke windstreken des lands
worden van katholieke zijde aan een onder
zoek op kerkelijke gezindheid onderworpen,
en dan verschijnen van de resultaten van dat
onderzoek staatjes in de krant, steeds om te
laten zien, dat de Roomschen méér zooals
ons raadslid het zeide in de .baantjes*
moeten komen. Van katholieke zijde maakt
men n.l., naar het schijnt, aanspraak op even-
Novelle van
ernst zahn.
23)
De danszaal was reeds tamelijk vol, toen
Jozef, vergezeld van zyo vader en moeder,
binnentrad.
Op een kleine estrade aan het ééne einde
van de zaal zat het muziekcorps, zes man
sterk. De zaal zelf was aardig versierd.
De Ebrlers namen plaats in de gelagkamer.
Nog steeds kwamen er nieuwe gasten, en het
was zes uur geworden toen een fanfare het
teeken gaf tot de prüsuitdeeling.
De president der schiet-vereeniging, een
nog jonge man, wiens met knoopen van ge
slepen bergkristal versierde buis, en horloge
ketting, waaraan in zilver gevatte dierenpootjes
hingen, hem duideljjk als jager kenmerkten,
trad met den secretaris naar de tafels met
prijzen toe. De namen der gelukkige winnaars
werden luide afgero pen ec dan baalden ze
hun prijs af. Voor da drie eersten speelde de
muziek een levendige fanfare.
Veri, die onmiddelijk na Jozef werd afge-
veel percent van de .baantjes*, als de katho
lieke bevolking van het Nederlandsche volk
uitmaakt. Het .baantjes* bezetten wordt daar
als een eenvoudig rekensommetje beschouwd,
dat slechts eens om de tien jaren, na de al-
gemeene volkstelling behoeft te worden herzien.
Wij zouden geneigd zijn, aan de Roomsche
pers haar genoegen te laten, zonder ons daarin
te mengen, ware het niet, dat vele van die
staatjes worden opgesierd met zinnetjes, waarin
wij worden uitgenoodigd, nu toch eens te
zeSSen wat wjj van die statistiekjes wel vinden.
Ook de heer De Stuers, die in de Kamer het
onderwerp met de hem eigene gratie besprak,
mengde ons blad in debat. Daarom dus enkele
woorden.
In de eerste plaats dan de opmerking, dat
wij de innerlijke waarde van die staatjes niet
kunnen beoordeelen. Men is aan de Roomsche
zijde gewoon, bij die statistiekjes de »half-
sleetsche* katholieken zooats de heer De
btuers hen betitelde dat zijn de katholieken,
die niet aan de keur van de statistici voldoen,
uit te schakelen. Daarbij is ons dezer dagen
gebleken, dat de opgaven niet altijd met de
noodige juistheid worden samengesteld, of
wat ook mogelijk is dat het aantal »half-
sleetschen* zeer omvangrjjk wordt genomen,
en dat dan met de plaatsing van verbeteringen,
die aangevraagd mochten worden, groote moei
lijkheid wordt gemaakt.
Ten slotte doen toch die staatjes ook op
zich zelve weinig. Het is reeds herhaalde
malen in het licht gesteld, dat ter beoordee
ling van de innerlijke waarde van zulke stati
stiekjes, men ook het aantal geschikte katho
lieke sollicitanten zou moeten kennen. Nu
zijn daaromtrent natuurlijk weinig of geen
gegevens te verkrijgen. Maar eene enkele
maal kan men toch wel eens eene aanwijzing
ontvangen,waaruit een en ander kan worden
afgeleid. Zoo hebben wij thans een vermoeden
gekregen, dat de belangstelling, van roomsche
zijde voor de publieke zaak aan den dag gelegd,
lang niet evenredig is aan den lust voor de
publieke .baaitjes*, doch wel veel eer in
overeenstemming is met de plaats welke, vol
gens de roomsche statistiekjes, aan de katho
lieken ingeruimd zoude zijn.
De vereeniging voor de staathuishoudkunde
en de statistiek is, gelijk men weet, eene ver
eeniging die zich bezig houdt met allerlei, bij
voorkeur met de meest actueele onderwerpen,
roepen, scheen zjjn goede luim weer geheel
te hebben teruggekregen, hü keek althans
zoó vrooljjk alsof zyn nederlaag van daar
straks volstrekt geen booze hartstochten in
hem had wakker geroepen. Even, toen Jozef
zijn geschenk in ontvangst nam, flikkerden
zyo zwarte oogen valsch en dreigend. Maar
niemand had er op gelet en even snel als
die uitdrukking op zjjn gelaat was gekomen,
was zjj ook weer verdwenen.
De prijsuitdeeling duurde een uur. Toen die
voorbjj was, werd de zaol nog voller. Da
jonge meisjes, die aan het dansen wenschten
deel te nemen, traden in groepjes bjjeen en
babbelden giebelend over hun dansers, die
nog in de zaal verstrooid stonden.
Om zeven uur begon de muziek haar vroolyke
wasjes te doen hooren, en het duurde niet lang of
er zwierden vele paartjes in de zaal rond.
Jozef Ehrler stond alleen bjj den ingang
van de zaal eu bleef naar het lustig gewoel
staan kijken. Er lag eenige ontstemming in
zijn trekken. Diegene, die hij verwacht had,
die by overal zocht, was niet op het feest
verschenen. Ini Berger was niet in do zaal aan
wezig.
De jonge man stond bjj het raam en keek,
ondanks zjjn gelukkig schot, ontevreden naar
de straat.
Het was nog licht. Een laatste zonnestraal
viel op de stoep van het hoofdgebouw daar-
die de publieke belangstelling trekken. Daar
wordt het eene jaar over een onderwerp van
armenzorg gesproken het andere over invali-
diteits- en ouderdomsverzorging, of over
ziekteverzekering gehandelddaar worden
vergaderingen gewijd aan de suikerconventie
daar is de vrouwenarbeid aan discussie onder
worpen daar zijn vergaderingen gehouden,
waar is gediscussieerd over werkloosheid,
stadsuitbreiding, middenstandscoöperatie, over
de njjverheid op Java, en over onze handels
politiek, over de straatbelasting, de bank wet,
de regeling van het levensverzekeringsbedrijf,
over bevordering van klein grondbezit, over
spoorwegexploitatie, volkshuisvesting, het
pachtcontract, gemeentefinanciën, enz. enz.
kortom tal van de meest brandende vraag
stukken op koloniaal, financieel, staatshuis-
houdkundig, en sociaal gebied passeeren daar
één voor één de revue, en men kan er de
beste krachten des lands over van gedachten
booren wisselen, nadat de discussiën in, meest
uitnemende, praeadviezen voorbereid zijn. Het
is dan ook eene bloeiende vereeniging, die
door heel het land met honderden hare leden
telt.
De vereeniging wordt gevormd door vrij
willige toetreding. Om er lid van te worden
behoeft men niet door partijdige regeeringen
of gemeenteraden te worden benoemd. Men
behoeft, om er lid van te zijn, geen examens
afgelegd of bijzondere bevoegdheden verworven
te hebben. Op politieke of godsdienstige
richting wordt niet gelet, leder is er welkom
zij men liberaal of conservatief, sociaal-demo
craat of bourgeois, anti-revolutionnair, roomsch
katholiek, gegradueerd of niet gegradueerd,
man of vrouw. Ieder is gerechtigd, er zjjne
denkbeelden voor te dragen en te bepleiten,
en voor zijne denkbeelden anderen te winnen.
En wie daartoe den tijd of de gelegenheid
mist, geniet evenzeer, daar hij de geschriften
belangrijke geschriften veelal der vereeni
ging, een stenografisch verslag van de ver
gadering en daarenboven de veel te pas komende
ofiicieele Jaarcijfers van het Rijk en zijne
Koloniën tegen eene zeer matige contributie
thuis gezonden krijgt.
Het eenige wat daartoe noodig is, bestaat
uit een klein beetje belangstelling in de
publieke zaak, belangstelling in de onder
werpen en aangelegenheden, die in de ver
gadering worden ter sprake gebracht en in de
uitgaven, die vanwege de vereeniging worden
naast, en op ditzelfde oogenblik kwamen twee
nieuw aangekomen den hoek om en beklom
men de trap. Een aangename huivering liep
Jozef door de leden. Het was Anton Mattmann
met Ini Berger aan zijn zjjde. Er lag een
glans over haar donker haar, toen ze de treden
opging on een vrooljjk lachje speelde om hare
lippen, klaarblijkelijk om een grap van Anton.
HÜ had zün gansche overredingskunst
moeten aanwenden om haar te bewegen, toch
nog een paar uurtjes te komen dansen. Za
was liever thuis gebleven, niet omdat ze niet
graag danste of vrooiyk was, doch ze was
heimelük bang voor de ontmoeting met twee
jonge mannen. Den eenen, Veri, wenschte
ze uit den weg te gaan, omdat eeu geheime
angst haar steeds voor hem waarschuwde
en den anderen meed ze, omdat ze het moest,
omdat ze zich had voorgenomen, niet tusschen
hem en zijn ouders te treden. Als ze aan
Jozef Ehrler dacht, en dat gebeurde in den
laatsten tijd dikwüls, dan drukte ze onwille
keurig de hand op haar heftig kloppend hart
en sprak steeds weer tot zichzelf: „het mag
niet!' Ja, hoewel Jozef geen schrede
nader aan zün doel meende gekomen te zijn,
hoewel hü zijne vrüage voor hopeloos hield
in het geheim, voor ieder verborgen, klopte
dat hart, dat hü wenschte te winnen, toch
voor hem alleen de sterke wil van het meisje
ontzegde hem en haarzelve dit geluk. Een
toegezonden. Daarbij moet dan zooveel initia
tief komen, dat men het lidmaatschap der
vereeniging aanvraagt, bij het bestuur of bij
een lid, dat u als medelid voordragen wil.
Waarlijk, dit is toch niet veel.
Maar zie nu eens na, in Welke verhouding
de Roomsche belangstelling tot die der niet-
Roomschen staat. Wjj missen den tjjd en de
middelen, om de heele ledenlijst, die ons
dezer dagen in handen kwam, aan een onder
zoek te onderwerpen, doch wjj hebben ons
de moeite getroost de opgaven der leden flit
die gemeenten, waar de vereeniging den
meesten bijval vindt eens te schiften. En wat
blijkt dan
Dat te Amsterdam zijn 157 leden, waar
onder niet meer dan 6 of 8 als men de
sociaal-democraten Vliegen en Wibaut wil
meerekenen, die echter wel door den heer De
Stuers met de »halfsleetschen« zullen worden
weggecijferd katholieken.
's-Gravenhage telt 185 leden. Daar zün
dank zij de aanwezigheid van Kamerleden en
ministers, betrekkelijk veel katholieke leden
wel 13.
Rotterdam heeft 67 leden en daaronder is
1 - zegge: één katholiek.
Utrecht mag op 45 leden bogen, waarvan
4 katholiek zijn.
Bij elkaar hebben wij hier dus reeds 454
leden, waarvan 24 katholieken, d. i. 5'/ pct.
Wanneer het om de bezetting van publieke
betrekkingen is te doen, maken de roomsche
statistici gemeenlijk aanspraak op een aandeel,
dat uiteenloopt tusschen de 35 en 45 pct. De
publieke belangstelling, zooals die zich in
onze ledenlijst uit, stjjgt niet hooger dan tot
5 7, pct.
Nu zouden wij aan de katholieke statistici
eens deze vraag willen stellenwanneer uwe
staatjes niet gunstig uitvallen, is daarvoor
dan niet nog wel eene andere verklaring
mogelijk, dan protestantsche of liberale
partijdigheid Het is bekend, dat een zeer
groot gedeelte van den njj veren, handel-
dnj venden middenstand uit de Roomsche
gelederen wordt gerecruteerd. De midden
standsbeweging vindt onder de katholieken
y verigen steun en hare beste pleitbezorgers.
Zou het nu niet kunnen zijn, dat het aantai
door Roomschen bezette »baantjes« klein is,
met zoozeer door de schuld van niet-Roomschen,'
als wel omdat de Roomsche bevolking hare
neiging en hare verlangens meer naar andere
ontmoeting met Jozef vreesde Ini Berger büna
nog meer dan een samenkomst met Veri.
Alleen omdat èn baar moeder èn Anton er
zoo sterk op aandrongen, had ze toegegeven
den laatste naar het huis van zün vader te
volgen.
Dadelyk, in de gang werd ze stormachtig
welkom gebeeten door eenige jonge meisjes,
die haar ongaarne in haar midden hadden
gemist. Dezen namen haar dan ook dadelük
in beslag en namen haar met zich mee naar
de dansende paren in de zaal.
De tonen der muziek, het vroolyk gebabbel
der meisjes, de ongedwongen vroolükheid bij
alle aanwezigen lieten ook Ini niet koud.
Hare oogen lachten, hare wangen kregen een
lichten blos en zonnige onbezorgdheid sprak
uit al haar trekken. Terwyl ze in Anton's
armen de eerste wals deed, volgde menig
bewonderende blik hare füne, slanke gestalte
in het eenvoudige, donkere japonnetje.
Twee uren waren als omgevlogen. Meer
dan ééns bad ze als zoekend in de zaal rond
gekeken. Jozef Ehrler had weinig gedanst.
Meestal was by blüven staan bü de estrade
van de muziek en telkens wanneer hare oogen
e züne ontmoetten, trof haar een glanzende,
vragende blikmet haar gedanst had hü nog
d iet
De mnziek had pauze gehad, nu begon ze
juist weer opnieuw, Ini stond voor het eersf
Wl
DE ADMIMSTRATIE.
Burgemeester en Wethouders yan TER NEUZEN
brengen ingevolge artikel 37, in verband met artikel
12, le lid der Drankwet, ter openbare kennis dat bij
lien is ingekomen een verzoekschrift om verlof tot den
verkoop van alcoholhoudenden drank anderen dan
sterken drank van PIETER EDUARDUS DE COOKER,
van beroep schoenmaker, wonende tp Ter Neuzen, voor
het linkerlokaal van het perceel plaatselijk gemerkt 8
en gelogen aan het Kazerneplein.
Binnen twee weken nadat deze bekendmaking is ge
schied kan ieder tegen bet verleenen van het verlof
schriftelijk hij Burgemeester en Wethouders bezwaren
inbrengen.
Ter Neuzen, 6 Januari 1911.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. A. P. GEILL, Burgemeester.
W. S. J. DIELEMAN, Secretaris.
