Gebruikt Uw gas- en stroomrantsoen met overleg,
dan bewandelt U den juisten weg.
Buiienland
Binnenland
No. 10.451
WOENSDAG 25 NOVEMBER 1942
82e Jaargang
I. VAN DE SANDE
ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENT! E BLAD VOOR ZEEU WSCH-VLAAN DEREN
DUITSCH WEERMACHTSBERICHT.
Felle afweergevechten bij Stalingrad.
ITALIAANSCH WEERMACHTSBERICHT
v r T U N IS
ALGERIE
2°
nssFT^m
Verzending Kerstpakketjes voor WAAR NIET IS, VERLIEST DE
Waffen-SS en het legioen. GEBRUIKER ZIJN RECHT.
4
Verschljnt iederen
Maandag-, Woensdag- en Vrijdagavond
Prijsverhooging adverte"»;en toegestaan door het
Departement van Handel, Nijverheid en Scheepvaart
onder No. 16236 N. P. d.d. 24 Maart 1942 -
AbonnementsprijsBinnen Terneuzen f 1.42
per 3 maandenbuiten Terneuzen f 1.73 per 3
maanden. Bij voorultbotaling f 6.60 per jaar.
Uitgee'ster NI.V. Firma P. i. VAN DE SANDE
Telefoon 2073 - Giro 38150
DIRECTEUR:
UZENSCHE COU
ADVERTENTIENPer mm 10 cent, minimum
per advertentie f 1.50 - Rubriek kleine advertentl«n
1-5 regels 60 cent; iedere regel meer 12 cent;
maximum 8 regels Dienstaanbiedingen en dienst-
aanvragen 1 -5 regels 52 cent, iedere regel meer
10 cent Met vermelding brieven of adres bureau
van dit blad 10 cent meer. Handelsadvertentien
bij regelabonnemenf tegen verminderd tarief, dat
op eanvraag verkrijgfcaar is. Inzendlng van
advertentien uiterlijk 10 uur v. m. op den dag van
verschijning. -
HOOFDREDACTEUR: N.J. HARTE
TERNEUZEN - TELEFOON 2298
Honderden vijandelijke pantservvagens
vernietigd.
Het opperbevet van de w-eermacht maakte
Dinsdag bekend'!*
In. -den Kaukasus verhinderde ongoinstig
weer gevechtshandelingen van grooten om-
vang. Ten Zuidwesten van Stalingrad en in
de groote bocht van den Don zijn de Sovjets
onder meedoogenloos gebruik van menschen
en materiaal het verdedigingsfront aan den
Don binnengedrongen. Tegenmaatregelen wor-
den genornen.
Tijdens de hevige en afwisselende gevechten
der beide laatste dagen zijn verscheidene hon-
derden vijandelijke pantserstrijdwagens ver-
nietigd. Formaties der Duitsehe en Roemeen-
sche luchtmacht kwamen ondanks het Voor
vliegen ongunstige weer voortdurendl in de ge
vechten op-den grand tusschenbeide.
In Stalingrad zelfi slechts plaatselijke ge-
vechtsactie. Nieuwe hevige aanvallen van den
vijand op verscheidene steunpunten ten Zuid-
oosten. van het IlmenmeeiAstortten ineen. In
het gebied aan den mond van de Wolchof
werden vijandelijke transporttreinen door
luchtaanvaEen vernietigd.
In de Cyrenaica en aan de grens van Tunis
en Algiers actie van verkenningstroepen. Aan
vallen van de luchtmacht overdag en des
nachts waren gericht op concentraties Brit-
sche pantserwagens en auto's in het Westelijk
deel- van de Cyrenaica.
In het Noord-Afrikaansche hoogland vielen
duikbommenwerpers spoorwegdoelen, gemo-
toriseerde colonnes en artilleriestellingen met
goede uitwerking aan. Bij het bombardeeren
van schepen nabij Algiers in den nacht van
22 op 23 November traffen gevechtsvliegers
vijf transportschepen waaronder een groot
passagiersschip en een torpedojager met
zware hommen. Een I^uitsche duikboot plaat-
ste nabij Oran twee torpedotreffera op een
kruiser, die door torpedojagers werd bevei-
ligd. iVerwacht wordt, dat de kruiser zal
zinken.
Luchtdoelartillerie der luchtmacht schoot in
het iMiddellandsche Zee-gehied vijf vijandelijke
bommenwerpers neer.
Aan de kust van West-Frankrijk vernietig-
den Duitsehe jagers vijf viermotorige bom
menwerpers. Een eigen toestel ging verloren.
VERKENNINGS-AFDEELINGEN IN ACTIE
Het Italiaansche weermachthericht van
Dinsdag luidt als volgt:
Aan het front in Cyrenaica en aan de grens
tusschen Algerije en Tunis operaties van ver-
kenningsafdeelingen. Duitsehe vllfcgtuigen
hebben bij, geslaagde aanvallen in de Alge-
rijnsche wateren vijf koopvaardijschepen,
waaronder een groot mailschip, en een tor
pedojager getroffen en zwaar bescbadigd.
Boven de Middellandsche Zee werden zeven
vojandelijke vliegtuigen door het afweengeschut
neergehaald. Een achtste viel na een gevecht
in zee. Onze toestellen hebben herhaaldelijk
het vliegveld Mikabba gebombardeerd. Een
onzer oorlogsschepen onder bevel van den lui-
tenant ter zee Mario Colussi heeft in de Mid
dellandsche Zee een vijandelijke duikboot ver
nietigd.
FRANSCH BEZIT IN A.MEKIKA IN
IN HANDEN HER V. S.
D.N.B. meldt uit Marseille, dat in een door
radio-Dakar verspreide toespraak van den
gouvemeur-generaal van Fransch West-Afrika
deze aan de bevolking heeft meegedeeld, dat
hij Fransch West-Afrika onder het bevel van
admiraal Darlan heeft geplaatst.
Maarschalk Retain heeft Maandagavond per
radio een beroep gedaan op Fransch West-
Afrika om het moederland trouw te blijven.
Petain wees op het feit, dat Fransch West-
Afrika en Somaliland de eenige bezittingen in
het Fransche Imperium zijn, waar de Fransche
vlag nog wappert. Petain spoorde nogmaals
de Fransche en inheemsche troepen aan,
slechts zijn bevelen op te volgen en tegen
elken aanval verzet te bieden, daar de Fran
sche vlag althans in een deel van het Impe
rium moest blijven wapperen.
Voligens de ,,D, Z. i. d. N." hebben de Engel-
schen verkondigd, dat zij met de hulp van
Darlan, die een overeenkomst heeft getroffen
met de autoriteiten van Fransch West-Afrika,
dit geheele gebied1 van Frankrijk hebben afge-
scheurd, met inbegrip van het aldaar Eggende
eskader, welks lot overigens nog niet in hij-
zonderheden bekend is.
Het eskader bestaat uit het slagschip
Richelieu", drie zware kruisers, eenige tor
pedojagers, duikbooten, enz. Tezamen met de
haven was het reeds in 1940 het doel van een
Engelsche actie.
Volgens een bericht van den Engelschen
nieuwsdienst uit Washington heeft Cordell
Hull Maandag op de persconferentie omtrent
de overeenkomst nopens de Fransche bezittin
gen op het Westelijk half rand o.a. verklaard,
dat deze is gesloten met admiraal Robert, den
Franschen opperbevelhebber van Martinique,
volkomen onafhankelijk van de Fransche re-
geering te Vichy. In tegenstelling tot be
richten uit Louden verklaarde Hull, dat de
Fransche bezittingen in de overeenkomst geen
verklaring van saamhoorigheid met de ge-
allieerde volken hebben onderteekend.
Amhassadeur De Brinon, heeft op een
receptie voor de pers verklaard, dat het hoofd
der regeering, Laval, er in overleg met maar
schalk PCtain naar streeft de politick aange-
geven door de boodschap van P<5tain en de
radiorede van Laval van vorige week, in daden
om te zetten. De eerste verwezenlijking noem-
de De Brinon de vorming van de Afrikaan-
sche Falange, een vrijwillige formatie tot her-
winning van het aan de Angelsaksen verloren
koloniale toezit; ook leden van het Fransche
leger kunnen daarin worden toegelaten. Tot
slot spoorde De Brinon tot bezormenheid aan
en hij wees nogmaals op de onherroepelijke
breuk, die Roosevelt door- zijn aanval op
Fransch Noord-Afrika tusschen de Ver. Sta-
ten en Frankrijk heeft veroorzaakt.
De voormalige Fransche minister-president
Chautemps, die te Washington vertoeft, heeft
aan generaal Giraud, den bevelhebber der
Fransche troepen in Noord-Afrika, een tele
gram gezonden, zoo meldt de „N. Z.", waarin
hij zijn diensten als eenvoudig soldaat in
diens leger aanbiedt.
Het Amerikaansche ministerie van oorlog
heeft volgens den Engelschen nieuwsdienst als
Amerikaansche verliezen hij de beginlandin-
gen in Noord-Afrika opgegeven 1910 gesneu-
velden, gewonden en vermisten. Deze ver
liezen zijn grodtendeels ontstaan bij de inne-
ming van Oran en Casablanca. De vermisten
zijn waarschijnlijk voor het meerendeel ver-
dronken.
Naar de Britsche berichtendienst meldt, is
de Zuffl-Afrikaan.sche minister-president, ge
neraal -Smuts, op zijn terugweg van Ehgeland
naar Zuid-Afrika te Kai'ro aangekomen.
DE STRI.IiD IN TUNIS.
Het hoofdkwartier van generaal Eisenho
wer deelit, volgens S.P.T. officieel mede, dat
de opmarsch van de Britsch-Amerikaansehe
troepen in de richting van Bizerta en Tunis
RifUM
langzaam doch gestadig voortgang neemt. De
kracht van -den Duitschen weerstand en de
vo-ortdurende aanvallen van Stuka's op de
Amerikaansche troepen bewijzen, dat de mo-
gendheden van de spil hier aanzienlijke strijd-
krachten hebben geconcentreerd. De verlie
zen bij onzen opmarsch zijn aanzienlijk, wordt
dan ook gemeld.
Het hoofdkwartier van generaal Anderson
deelt mede, dat in den loop van Zondag heftig
om een haven is gevochten. Deze haven ligt
op veertig km afstand van Tunis. De Duitsehe
luchtstrijdkrachten ontplooien cok hier een
zeer groote activiteit. Van Amerikaansche
ziid-e is echiter Zondagavond een aanzienlijk
aantal zware bommenwerpers in den strijd
geworpen.
DE STRIJD OP NIEUWAJI INEA.
In het gehied van Boena op Nieuw-Guinea
zijn de Japanners er in geslaagd nieuwe ver-
sterkingen aan. land te brengen. Voorts meldt
het hoofdkwartier van generaal MacArthur,
aldus S.P.T., dat een Japansche torpedoboot-
jager door de geallieerden tot zinken is ge-
bracht.
Volgens een nader communique van het ge-
allieerde hoofdkwartier in het gehied van den
Stillen Oceaan, zijn de Australische troepen
na hevige aanvallen, die dagen lang hebben
geduurd, Boena hinnengetrokken.
FRAN SOH-WEST-AFRIKA.
Met de Fransche gebieden in Afrika is, schr.
de N. R. Crt„ het in dezen oorlog- anders ge-
gaan, dan men gemeend had. Toen de mili-
taire ineenstorting van het moederland dreig-
de, hadden sommigen de niet nieuwe gedachte
opgevat om zich op Afrika als laatsrte linie
terug te trekken en van hier den strijd en het
bondgenootschap met Engeland voort te zet
ten. Dat is toen afgestuit op de bes-tuurders
en militaire bevelhebbers in het overzeesche
Frgmkrijk, voor wie de verdeeldheid van het
rijk een grootere ramp dan de nederlaag was
en het gezag van Petain als onaantastbaar
gold. Weinig kon men toen vermoeden, dat
deze autoriteiten, van wie vele dezelfde waren
gebleven (men denke aan Nogues, den resi
dent en bevelhebber in Marokko), ruim twee
jaar later aan het eens door hen bestreden
plan zouden meewerken. Ook de vo-lgorde
eener mogelijke verandering van orientatie,
waarvan naderhand sprake was, is anders uit-
gekomen. Beginnende met Equatoriaal-Afrika,
dat zich na een kleinen putsch bij de Gaulle
had aangesloten, konden dergelijke veranderin-
gen zich mogelijk met behulp van militaire in-
grepen naar het aangrenzende West-Afrika en
van hier naar Marokko, Algerije en Tunesie
uitbreiden, nadat de eerste aanval op Dakar
zijn po-iitiek doel gemist had. Zoodoende stond
de laatste maanden, toen de geallieerde in -
vloed in Afrika zich begon uit te breiden, het
Westen van dit werelddeel meer in de belang-
stelling, dan de Fransche gebieden aan de
Middellandsche Zee. Misschien heeft men in
Londen en Washington deze afleiding van de
aandacht wel gewild; niettemin is de werke-
lijke gang van zaken deze geweest, dat eerst
Noord-Afrika aan de beurt is gekomen en
daarna Fransch West-Afrika is gevolgd. Dar
lan althans heeft Maandagavond meegedeeld,
dat de gouverneur va» deze gewesten zich bij
de geallieerden heeft aangesloten. Na dezen
stap van de hoogste machthebbers ter plaatse
is het de vraag, of de stem uit het verre rpo-e-
derland, oproepende tot igehoorzaamheid aan
haar bevelen, grooteren invloed zal hebben
dan in Noord-Afrika. Aan den anderen kant
worden in Fransch West-Afrika blijkbaar niet
de militaire hulpen ter bewerking van een
politieken omzwaai toegepast, die in Marokko
en Algerije noodig zjjn gevc-nden.
Men staat in deze,; trouwens ncg voor onop-
gehelderde vragen. Nu eenmaal de cpvattin-
gen van Franschen als Darlan en Nogues zijn
komen vast te staan, is het tbans wel geheel
verklharbaar, dat toen een groote geallieerde
overmacht voor de Noord-Afrikaansche kus-
ten vers-cheen, nog bevelen tot de verdediging
zijn uitgegeven, die zooveel bloed hebben doen
vloeien? Nogues moet ergens verklaard heb
ben, dat de Fransche tegenstand nooit ernstig
gemeend is geweest, maar intussehen heeft
deze tegenstand o.a. voor de Fransche vloot
bij Casablanca groote schade meegebracht.
Deze gang van zaken, waarachter zich moei-
lijke aarzelingen, gewetensconflicten en mee-
ningsverschillen laten veirmoeden, zal eerst
door den tijd opgehelderd worden. Toen eeh-
ter de zaken in Marokko en Algerije haar be-
slag gekregen hadden en anderzijds de
DuitschsTJtalilaansche bezetting van Zuid-
Frankrijk en Corsica voltooid was, scheen
voor-de verand'ering in West-Afrika geen mili
taire interventie meer noodig te zijn.
Vindt de oproep van Petain geen gehoor,
dan is Dakar natuurlijk de belangrijkste aan-
winst voor de geallieerden. In het plan tot
het openen van de Middellandsche Zee voor de
geallieerde scheepvaart kan het geen plaats
vinden, daar bij verwezenlijking hiervan de
weg om de Kaap langzamerhand buiten ge
bruik moet raken, maar ook in dat geval zal
men aan Dakar blijven hechten als vloot- en
lucEatbasis ter bescherming van den aanvoer
naar Afrika en van Afrika, dit laatste met
het oog op de producten, die sedert de ver
liezen in het Verre Oosten van bijzondere
waarde zijn geworden. Dakar was bovendien
de laatste jaren uitgehouwd tot d« derde
Fmnsche haven wat de capaciteit betreft (na
Marseille en Le Havre), met het achterland
verbonden door goede spoor- en autowegen.
De haveninstall-aties zijn vooral ingericht op
het voomaamste uitvoerproduct, aardnoten.
De kracht van de militaire inrichtingen is
reeds bij den aanval van 1940 gebleken. Het
slagschip Richelieu (35.000 ton), een zuster-
schip van de nog niet geheel voltooide en pas
voor 'Casablanca zwaar beschadigde Jean
Bart, had hij die gelegenheid van een lucht-
bomhardement en de aanraking dioor een met
ontplofbare stoffen -geladen motorhoot te
lijden en vermoedelijk is deze schade niet
weer hersteld. Men nam tenminste aan, dat
de Richelieu bij een eventueele verdediging
van Dakar slechts de functie van een drijven-
de vesting en een luchtafweerschip zou kun
nen vervullen. Wel is er in Dakar een groot
dok, maar de henoodigde materlalen zouden
toch over zee moeten worden aangevoerd.
Zooals hier onlangs reeds werd opgesomd, lig-
gen in Dakar nog drie kruisers, een vrii groot
aantal duikbooten en eenige torpedoboot-
jagers, kanonneerbooten en hulpschepen. Dit
maakt de kwestie van de Fransche vloot,
sedert de immobilisatie van de oorlogsschepen
in Toulon op den achtergrond geraakt,
wederom actueel, te meer omdat nopens Mar
tinique en de daar gelegen oorlogsschepen met
het Amerikaansche staatsdepartement een
nieuwe overeenkomst is tot stand gekomen,
waarvan Cordell Hull heeft gezegd dat zij
geheel onafhankelijk van Vichy gesloten is,
zonder verdere bijzonderheden bekend te
maken Ook het lot van het Fransche eskader
te Alexand'rie is nog niet geheel duidelijk.
WIJZIGINGEN
IN DE ENGELSCHE REGEERING.
Sir Stafford Cripps is uit het Engelsche
oorlogskahinet getreden en minister voor
vliagtuigproductie geworden> Zijn plaats in
het oorlcgskabinet wordt ingenomen door
Herbert Morrison, die minister van binnen-
landsche zaken en van openbare veiligheid
blijft.
Eden wordt woordvoerder van de regeering
in het Lagerhuis, doch blijft minister van
buitenlandsche zaken.
Kolonel Llewellyn, tot d-usve-r minister voor
vliegtuigproductie, is henoemd tot minister
voor oorlgsleveranties met zetel te Washing
ton.
Kolonel Oliver Stanley volgt Lord Cran-
borne op als minister van kolonien. Cranbome
wordt Lord Zegelbewaarder, doch geen lid van
het oorlogskahinet.
Aan de uittreding van Cripps uit het oor-
logskabinet is een briefwisseling tusschen hem
en Churchill voorafgegaan.
Churchill noodigde Cripps uit het ministerie
voor vliegtuigproductie over te nemen,, zijn
functie in het oorlogskahinet op- te geven en
jiich te wijden aan een groote -bestuurstaak,
ook wanneer dit een ,„stap terug- in de poli-
tieke hierarchie" voor Cripps beteekende.
Cripps antwoordde, dat hij aan Churchill
zijn beslissing liet, hoe het beste van zijn dien
sten gebruik gemaakt kon worden. Hij ver-
klaarde zich derhalve bereid de taak op zich
te nemen, waartoe ChurehiE hem hadl uitge-
noodigd. Met het oog op de betrekkingen
tusschen den minister vpor productie en het
ministerie van ravitaEleering acht hij het
minder juist lid van het oorlogskahinet te
blijven, zoodat hij van dien zetxl afstand deed.
In een voor Sydney bestemd Londensoh
radiobericht is de benoeming van Cripps tot
minister voor vliegtuigproductie en die van
Eden tot woordvoerder van de regeering in het
Lagerhuis de belangrijkste kabinetswijzigmg"
wordt genoemd, door Churchill tot stand ge-
bracht sedert hij premier is geworden. Chur
chill, zoo wordt in dit jjpericht verder gezegd,
heeft met Eden den man henoemd, die, naar
hij meent, waarschijnlijk zijn opvolger zal
worden.
De Times constateert, dat de belangrijkste
verandering, waaraan door het publiek" het
meeste belang wordt -gehecht de benoeming
van Cripps tot minister voor de vliegtuigpro
ductie is, waarbij Cripps, ontlast is van de
directe deelneming aan de verantwoordelijk-
heid voor de orientatie van de politiek". De
Manchester Guardian schrijft, dat men ten
aanzien van de veranderingen in de regeering
niet zoozeer verrast is over het uittreden van
Cripps uit het oorlogskahinet als over hetf lid
worden van Morrison.
AANVALLEN OP Z.-DUITSCHLAND.
Britsche vliegtuigen hebben in den nacht
van Zondag op Maandag storingsvluchten
boven Zuid-Duitschland gemaakt. Slechts in
een Zuid-Duitsche stad veroorzaakten brand'-
bommen geringe schade. De__Engelschen ver
loren bij deze acties volgens de Maandagmor-
gen door het D.N.B. ontvangen berichten acht
vliegtuigen.
HET BROODRANTSOEN IN HONGARIJE.
Het broodrantsoen in Hongarije is van 200
tot 160 gram verminderd; de rogge- en graan-
premien aan de hoeren zijn met tien tot vijf-
tien pet. verhoogd. Deze maatregel is geno
rnen, daar de resultaten van de inlevering van
het broodgraan niet voldoende zijn, om in de
behoeften van het land tot aan den a.s. herfst
te voorzien.
OVEREENKOMST
INZAKE FRANSOH-WEST-INDIe.
In Fort de France moet tusschen een ver-
tegenwoordiger van het Amerikaansche depar
tement van buitenlandsche zaken en admiraal
Robert, den Franschen hoogen commissaris,
een nieuwe overeenkomst ten aanzien van
Fransch-'Wlest-Indie tot stand gekomen zijn,
welke de oude overeenkomst aanvult. Volgens
de New-York Times is deze overeenkomst
uiterst bevredigend voor de Vereenigde Sta-
ten en de Amerikaansche marine.
DE NIEUWE KOERS IN FRANKRIJK.
De correspondent der N. R. Crt. te Beriijn
telefoneerde Maandagochtendi:
De rede van Laval werd hier beschouwd als
te zijn van programmatisch karakter. Eener-
zijds wordt de houding van de nieuwe regee
ring tegen de Angelsaksers .en het bolsjewisme
scherp geteekend. Anderzijds wordt een ge-
meenschappelijkheid van belangen met de
spibnogendheden erkend. Dat de Duitsehe
pers slechts een heel kort uittreksel van de
rede afdrukt, zal moeten gelden als een tee-
ken, dat men van Duitschen kant ook Inaar
den schijn wil vermijden, de komende beslis-
singen van den Franschen tegeeringschef te
willen infuenceeren. Toch is de weerklank
in weerwE van deze uiterlijke terughoudend-
heid uiteraard zeer positief. Men acht den
koers van Frankrijk thans voor beslist. De
kwestie, welke uitdrukkingsvormen de poli
tiek van Laval zal aannemen, is daarhij van
sec.unda.ir belang. Zulks betreft bij voorbeeld
een eventueele oorlogsverklaring. Immers aan
het Oostelijke front strijdt zonder oorlogsver
klaring, slechts steunend op het verbroken zijn
van de diplomatieke betrekkingen, de Legion
tricolore. Ofschoon Frankrijk dus officieel
geen oorlogstoestand met de Sovjet-Unie
heeft verklaard,, bestaat hij in feite toch.
Wat Noord-Afrika aangaat, is het bevel van
Petain den strijd aldaar voort te zetten, be
kend. Voor Marokko en Algerije heeft dit op
het oogenblik nauwelijks nog practische betee-
kenis, doch de gang van zaken in Tunesie zal
er toe kunnen leiden, dat daar naast strijd-
krachten van de spil eventueel ook Fransche
troepen tegenover de invaHers zullen staan.
Laval, die nu het lot van Frankrijk alleen
bepaalt, zal binnenkort moeten besluiten op
welke wijze deze strijd moet worden gevoerd.
De aankondiging, dat naast de Legion Trico
lore een ver buiten het kader van dit legioen
gaande mEitaire onganisatie in den vorm van
een aanzienlijke, mEitaire, streng gediscipli-
neerde en modem uitgeruste formatie tot
stand zal worden gebracht, een aankondiging,
welke gezant de Brinon ook heeft gedaan,
schijnt te wrjzen op den weg, dien Frankrijk
in de komende faze van den oorlog wenscht te
gaan. Te dezer zake is nog van belang. dat
de Brinon heeft gesproken van een inzet van
Fransche krachten aan aEe fronten van dezen
oorlog-.
HET SOVJET-OFFENSIEF KWAM NIET
ONVERWACHT.
De laatste dagen valt, meldt de N. R. Crt.,
een toensming van de activiteit van de bolsje-
wisten waar te nemen in het gebied ten Zui-
den van Stalingrad' alsmede in dat van de
bpcht van den Don. Volgens de militaire
kringen te Beriijn zijn deze aanvallen waar
schijnlijk het begin van een offensief, met
als 'zwaartqpunt het gehied aan den bocht van
den Don. Merkwaardig is, dat de bolsjewisten
hier optreden met eavalerie, versterkt met
pantsereenheden, een combinatie, welke tot
dusver in de krijgsgeschiedenis nog niet is
voorgekomen. De weersgesteldheid, des
nachts vorst, overdag dooi en vaak regen,
werkt belemmerend op de operaties, doch
maakt deze nog niet onmogelijk.
Het verlies van Stalingrad en van de be-
heersching van de Wolga, aldus wordt opge-
merkt, leid tot een zoodanige vermindering
van het Sovjet-wapeningspotentieel en van de
tot haar beschikking staande voorraden
een vermindering, welke door den Engelsch-
Amerikaanschen aanvoer bij lange na niet rfan
worden gecompenseerd dat de Sovjet-leger-
leiding wel iets moestl ondernemen om te
trachten, in dezen toestand "verandering te
brengen. 'Ongetwijfeld heeft Moskou het be
gin van het koude jaargetijde hiervoor het
geschikste oogenblik geacht,, in de hoop, dat
de verslechting van de weersgesteldheid de
Duitsehe troepen harder zou treffen dan hun
EIRTE
Porto-Farina
ATEUn
Teboerba a
Medjez
Zaghoean
KAI
KTaJemt
woftognf
■CONST
nr/aav
Kala-Kibira
Vh&afda
Kataat
naar'Sfax,
<426S}
WOFDWEBEft
HET NOORD-AFRIKAANSCHE STRIJDGEBIED.
De Duitsch-Ital'iaansche troepen gaan voort in Tunis belangrijke punten te bezetten.
De strijd tegen vijandelijke luchtsteunpunten in Algerie o.a. Rougie, Soekaras en Tabessa
worden door sterke Duitsehe luchtformaties uitgevoerd.
De Amerikaansche troepen opereeren langs de kust van La Calle in de richting
van Bizerta. Twee andere Amerikaansche colonnes opereeren in de richting van Beja
(Nedjerdal).
I IIMI1MMI WW
Het SS-Ersatzkommando Nederland deelt
mede:
Pakjes voor vrijwilligers in de Waffen-SS
en het legioen, die een veldpostnummer heb
ben, mogen alleen verzonden worden met de
speciaal voor kerstpakketten verstrekte
zegels, z.g. Zulassungsmarken. Deze zegels
worden aan de soldaten uitgereikt en door
hen aan hun familieleden toegezonden. Zij
zijn dus nergens anders verkrijgbaar. Door
middel van deze zegels is het mogelijk om
kerstpakketjes aan de vrijwilligers te zenden
van 1000 gram of 2000 gram. Voor 1000 gram
moet men dus eCn zegel en voor 2000 gram
twee zegels opplakken.
Voor de vrrjwiEigers, die een adres hebben,
dus geen veldpostnummer, zijn geen zegels
noodig en kunnen de pakjes zonder zegels
verzonden worden. Het is van het grootste
belang, dat de kerstpakketten voor 30 Nov.
a.s. aan de post tor verzending zijn afgegeven.
Van 10 November tot 25 December 1942 is
het niet mogelijk pakketjes te versturen zon
der zegels, welke zwaarder zijn dan 20 gram.
Door deze regeling is er voor gezorgd, dat
alle kameraden ook werkelijk met Kerstmis
uw gave ontvangen.
De pakjes moeten als volgt geadresseerd
worden:
an das
SS-Ersatzkommando Nederland
Den Haag, Stadhouderslaan 132
te zenden aan:
rang: naam:
veldpostnummer of adres:
Het SS-Ersatzkommando verzoekt de
Nederiandsche bevolkirfg, zich precies aan
deze regels te houden, daar, gezien het groote
aantal Nederiandsche vrijwillis'ers, alleen op
deze "wijze een geregeld kerstpakkettenver-
keer mogelijk is.
Besparing op het verbruik van gas en elec-
triciteit is in de tegenwoorddge omstandig-
heden dringende noodzaak geworden. Het be-
hoeft nauwelijks te worden aangestipt, dat
voor de fabricage van gas en de opwekking
van electrioiteit kolen noodig zijn en het gas-
en electriciteitsrantsoen, dat den verbruiker
is toegestaan, nauw verband houdt met het
beschikbare kwantum kolen. Het rantsoen
zou dan ook stelEg hooger zijn dan het is, in-
dien dit met het oog op de huidige kolenposi-
j tie mogelijk ware. Het behoeft geen betoog,
dat de directies der gas- en electriciteitsbe-
drijven niets liever zouden doen, dan de ver-
zoeken om een hooger rantsoen in te wEligen.
In het algemeen -is zulks ectiter helaas niet.
mogelijk. Er zullen zelfs zooals men dezer
dagen heeft kunnen lezen straffere maat-
regelen genornen worden tegen degenen, die
het hun toegestane rantsoen gas en electrici-
teit overschrijden.
Jammer genoeg zijn -er nog verbruikers, die
den reden en dilfe de noodzakelijkheid der rant-
soeneering niet kimnen of wiEen inzien. An
deren, die overigens niet van inzicht zijn ont-
bloot, nutzich uit in het ontdekken van
motieven, waarop speciaal voor hen een hoo
ger rantsoen zou moeten worden vastgesteld.
Meestentijds ervaren deze verzoekers, dat hun
verzoek niet kan worden ingewilligd. Dit be
hoeft niet zoo heel erg te verbazen. De ven-
Zoeken mogen redelijk zijn, de kolenpositie
laat niet toe, dat het rantsoen wordt vertioogd.
Een ieder, die meent aanspraak te kunnen
of moeten maken op meer dan hij heeft, be-
denke, dat waar niet is zelfs de gebruikei;
i zijn recht verliest.
i
tegenstanders. Het is echter bekend; dat de
Duitsehe legerleiding maatregel en heeft geno
rnen om een vermindering van de gevechts-
kracht ook tijdens de felste koude te voor-
komen, o.a. worden tot dit doel bijzondere
wapens ip gebruik genornen, die speciaal voor
de oorlogvoering in den winter bestemd zijn.
Het was de Duitsehe legerleiding op grand
van waamemingen door verkenningsvliegtui-
gen bekend, dat- de bolsjewisten strijdkrachten
concentreerden, kennelijk met offensieve be-
doelingen. O.a. zijn reeds sedert weken uit-
gehreide troepenbewegingen geoonstateerd
achter het bolsjewistische front hij Rzjew.
Ook het offensief in het gehied van StaEngrad
vormde voor de Duitschers geen verrassing.
In het gebied van de Terek stellen de bols
jewisten a-Ees in het werk om de bedreiging
van den laatsten hun overgehleven toevoerweg
uit het Zuiden, den«Georgischen heerweg,
teniet te doen. In de buurt van Ordzjonikidze
hebben zich verbitterde gevechten afgespeeld,
waarbij de bolsjewisten, naar het Duitsehe
opperbevel heeft meegedeeld, zijn teruggesla-
gen. 'Deze bekendmaking kan als een ant-
woerd worden beschouwd op de extra-berich-
ten, welke Moskou omtrent de gevechten in
dezen sector de wereld heeft ingezonden. Duit
sehe miHtaire kringen verklaren van deze
berichten, waarin de waarheid volkomen was
omgedraaid, met stomme verbazing kennis te
hebben genornen. Men neemt aan, dat Mos
kou deze valsche overwinningsberichten heeft
uitgestrooid, teneinde de troepen, die thans
voor den aanval staan aangetreden, een hart
onder den riem te steken.
HET T1VEEJAMG BESTAAN VAN HET
DEP. VAN "VOLKSVOORLICHTING
EN KUNSTEN.
Tal ygn autoriteiten waren Dinsdagmiddag
vereenigd in het Rijksmuseum te Amster
dam, waar het departement van Volksvoor-
lichting en Kunsten een bijeankomst had ge-
organiseerd ter gelegenheid van het twee-
jarig bestaan van dit departement.
Nadat een gedenkkoor, onder leiding van
Btephan Jansen, in de bibliotheekzaal een
_cud-Nederlandsch lied en Landsknechts'
,,Staendchen" had uitgevoerd, hield de secre-
taris-generaal van het departement, prof. dr.
T. Goedewaagen, een rede over cultuurooli-
tiek en yolksvoorliclating. Hij zeide o.a.
Wij vieren dezer dagen twee verjaardagen
het departement van V. en K. werd op 25
November 1940 cpgericht en de Nederiand
sche Kul'tuurkamer aanschouwde op 25
November 1941 het levensEcht. Deze dubbe-
len feestdag wil ik niet laten voorbijgaan zon
der deze gelegenheid aan te grij-pen om u
rekenschap te geven van wat in deze twee
jaren tot stand werd gebracht en u een over-
zicht te doen geven van de organisatie en de
werkwijze van beide lichamen.
In de eerste plaats bracht spr. dank aan de
Duitsehe autoriteiten, die hem met raad en
daad hebben geEiolpen om met weinig en niet
altijd gedegen materiaal de grondislagen te
leggen voor de hei-de gehouwen, waarvan men
straks in de tentoonstellingszaal de teekenin-
gen zal kunnen bezichtigen. Prof. dr.-Goede
waagen sprak vervolgens ever de critiek en
over de critici. Mede naar aanleiding van
een oezwaar der critici komt spr. tot de vol-
gende v-erdeeling van zijn werkterrein:
a. Het verheffen der kultuur.
b. Het propageeren der kultuur.
c. De zorg voor den kultuurwerker.
De eerste' beide werkzaamheden valien on
der het departement, de laatste is de zaak der
Kultuurkamer.
Voor de verheffing der kultuur in den zin-
van steunen, stimuleeren, zuiver houden, orde-
nen van en toezien op de kultuur zorgen de
afde-el-ingen pers, fEm, radio en die der kun
sten. Hierbij zijn bepaalde kultuumormen
I verondersteld.
f Het vaststellen van zulke normen eischt in
de eerste plaats een fijn aanvoelingsvermogerf
van dat wat dns volk behoeft en verdragen
kan, in de tweede plaats is hiervoor noodig,
dat men zich met uitgebreide historische en
sociologische kennis realiseert, welke toe-
komstmogelijkheden er in liet verleden Egigen:
ten derde heeft men hiervoor noodig een vast-
omlijnde wereldheschouwing, want alleen van
een wereldheschouwing uit kan men zich een
klaar beeld van ziin doen en laten verschaffen.
De propaganda voor de kultuur wordt be-
arbeid in de afdeelingen politieke en kultu-
reele propaganda waanbij, de eers-tgenoemde
zich op het terrein der rvolksvooriichting en
j de tweede voornamelijk op dat der kunsten
i beweegt en zich ten doel stelt den band tus-
scdien het publiek en de' kunst inniger te
maken.
De zorg voor den kultureelen werker is doel
der Nederiandsche Kultuurkamer. Hier is de
journalist, de filmwerker, de kunstenaar met
zijn directe belangen vakkundig sociaal en
economisch zelf vertegenwoordigd. »Hier zijn
ook alien vertegenwoordigd, wler werkzaam-
heid ten doel heeft de verspreiding van kul- -
tuurgrond te behartigen: uitgevers, handel in
hoek, muziek en product van beeldende kunst.
Zonder deze organisatie zou het departement
in de lucht zwerven en zou slechts het werk
der cultuur en niet de werker met zijn nooden
en belangen aan bod komen.
Zoo staan wij dan aan den aanvang van
een derde levensjaar voor het departement en
een tweede jaar voor de kultuurkamer. Meer
dan ooit moeten wij ons van onze verantwoor-
delijkheid in departement en kultuurkamer
■bewust zijn.
Wij moeten ons volk winnen voor het natio-
n aal-socialisme. iWij moeten ons volk over-
tuigen van de waarheid der ideeen, die ons
ieven bezielen.
Wij Nederlanders hebben lange ervaring
door de eeuwen been. De Fiihrer kent onze^
waarde en wil die ervaring inschakelen ten
bate van het Germaansche geheel. Van ons
nationaal-socialisten in Nederland verwacht
fhi-i dat wij ons volk zullen winnen voor de
idee die hem en ons bezie-lt.
Is dit niet reden genoeg om met het ons
tosvertrouwd-e pand voorzichtig en met in
zicht en wijstheid. om te gaan Hierna voerde
de heer Ranitz het woord.
Spreker zette uiteen, dat het departement
van Vo-lksvoorEcbting en Kunsten een orga-
nisch geheel vormt: kunsten en volksvoor-
lichting zijn onafscheidelijk aan elkander ver
bonden. De veelheid en de rijke schakeering
van het geestelijk leven uit zich in de ver-
schillen-de vakafdeelin°-en.
De beer de Ranitz gaf voorts een kort cver-
zicht van hetgeen op de tentoonstelling" te
zien is.
Vervolgens voerde mr. Otto, algemeen be-
stuurder van de Nederiandsche Kulteur-
kamer, het woord over het thema: de origani-
satorische opbouw van de N.K.K.
Tenslotte maakten de aanwezigen onder
leiding van den heer Max Blokzijl een rond-
g-ang over de interessante tentoonstelling
,,Herlevend Nederland".
