I
I
L
i
Sport
Predikbeurten.
Kerknieuws
yo/AscZ/'e/rst
Landbouwberichten
Gemengde Berichten
GENERATORANTHRACIET EN
BAGGERTURF.
VRAAGT TOEZENDING VAN
GRATIS BROCHURES OMTRENT
Het Nederlandsch Arbeidsfront
AXEL.
ZWEMMEN.
De bereiding van het brood met
verzuurd deeg.
steenmarters, dassen, otters, zwanen, berg-
eenden, eidereenden, duikers, kemphanen,
wulpen, scholeksters, grutto's, tureluurs en
waterhoentjes.
DE NIEUWE AARDAPFELBON.
Het rantsoen wederom 3 kg.
Be SecretarisiGeneraal van tiet Departe-
ment van Landbouw en Visscherij maakt
bekend, dat voor de distributieperiode van 2
tot enmet 8 Augustus 1942 het aardappel-
rantsoen wederom is vastgesteld op 3 kg.
In verband hiermede zal gedurende genoemd
tijdvak elke der met 39A genummerde bonnen
van de aardappelkaart recht geven op het
koopen van lVa kg aardappelen.
VASTE BRANDSTOFFEN VOOR
KOOKOOELEINDEN.
Gedurende het tijdvak van 1 Augustus 1942
tot en met 30 April 1943 geven de met „03
KlF" gemerkte bonnen der kookkaarten voor
vaste brandstoffen DZ recht op het koopen
van edn eenheid vaste brandstoffen voor kook-
doeleinden, met uitzondering van anthraciet
en fabrieksturf.
Men dient er rekening mede te houden, dat
men met de op dezen bon betrokken brand
stoffen tot 15 September 1942 dient uit te
komen, aangezien eerst op genoemden datum
wederom een bon zal worden aangewezen.
Bonnen voor Augustus aangewezen.
Gedurende het tijdvak van 1 tot en met 31
Augustus 1942 geven de met de woorden
,,generator-anthraciet 8e periode" gemerkte
bonnen recht op het koopen van een hectoliter
(max. 75 kg) anthracietnootjes IV of V, ter-
wijl gedurende hetzelfde tijdvak de met de
woorden generator-turf achtste periode" ge
merkte bonnen reeht geven op het koopen van
50 stuks baggerturf.
JURILEUM.
Voor den heer C. Marcus te Axel was het
j.l. Zaterdag 25 jaar geleden, dat hij in dienst
trad bij de Zeeuwsch-Vlaamsche Tramweg-Mij.
Dit zilveren jubileum ontging zijn kennis-
sen en vrienden niet. Den geheelen dag door
liep dan ook bezoek in en uit en vele bloemen
waren in zijn woning aanwezig.
De Directeur, vergezeld van den Admi-
nistrateur, den Ingenieur en den Opzichter
Tractie, betrad om ongeveer elf uur zijn wo
ning, om hem geluk te wenschen met zijn
zilveren feest en sprak daarbij ook voor de
toekomst het beste voor den jubilaris en zijn
gezin uit. Het was daarbij voor den heer
Marcus een aangename verrassing, toen hij
een enveloppe met inhoud in ontvangst had
te nemen, terwijl aan zijn echtgenoote een
mooi bloemstuk werd uitgereikt.
De heer Marcus dankte hartelijk voor de
hem gebrachte hulde en voor het blijk van
waardeering.
Namens het personeel der Maatschappij
werd hem een geschenk aangeboden.
't Was voor de familie Marcus dan ook een
prachtige dag, die nog langen tijd in hare
herinnering zal bijven voortleven.
N.V. ZEEUWSCHE HYPOTHEEKBANK
TE MIDDELBURG.
In de op 5 Augustus te houden algemeene
vergadering van de N.V. Zeeuwsche Hypo-
theekbank te Middelburg zal het verslag over
het 44ste boekjaar loopende van 1 Maart 1941
tot 28' Februari 1942, worden uitgebracht.
Daaruit blijkt o.a., dat genoemd boekjaar
zich kenmerkte door groote geldruimte, waar-
door een groote vraag naar onroerend goed
fbestond en velen der debiteuren tot ver-
sterkte of algeheele aflossing van leeningen
overgingen. Hierdoor steeg het bedrag der
aflossingen tot het ongekende record van
if 3.161.164,50.
Niettegenstaande de geringe vraag naar
hypotheken, werd nog voor 1.754.860 aan
leeningen gesloten, wat als bevredigend kan
worden beschouwd. Door de getroffen rege-
lingen mag worden verwacht, dat een groot
gedeelte van de vorderingen der bank voor
opstallen door oorlogsmolest vernietigd of be-
schadigd in den loop van het nieuwe boekjaar
zal binnenkomen.
Nadat een bedrag van f 125.000 bestemd
is voor de vorming eener .Reserve voor Oor
logsmolest" kan tot dividenduitkeering wor
den teruggekeerd en wel met 5 per aandeel
van 1000 met 10 storting.
Dat daamaast het Statuaire Reservefonds
een stijging vertoont van 645.913,64 tot
741.757,95 is een bewijs voor de versteVi-
ging der positie van de bank.
Tot 1 Maart 1941 werden afgesloten. 4181
leeningen tot een bedrag van f 63.115.481,20, in
het boekjaar werd 124 leeningen tot een be
drag van 1.745.860 afgesloten wat samen
maakt 4305 leerlingen tot een bedrag van
.f 64.861.341,20. Tot 1 Maart 1941 was afgelost
een bedrag van 47.270.354,20, in het boek
jaar was het 3.161.164,50, totaal
f 50.431.518,70, zoodat op 28 Februari 1942
een bedrag uitstond van 14.429.822,50 ver-
deeld over 960 leeningen. De gemiddelde rente
bedroeg voor de leeningen afgesloten in het
verslagjaar 4.0632 voor alle leeningen ge-
middeld 4.3488
Drie executies hadden plaats wegens wan-
betaling der verschuldigde hypotheekrente.
Het gold woonhuizen te Rotterdam, met
if 33.125 restant hypotheek en opbrengst
j 29.950; woonhuizen te Eindhoven met resp.
.f 45.500 en f 44.100 en een cafe te Vlissingen
met /6700 en f 2790 dit iaatste door de ge-
vaarlijke ligging en de groote beschadiging,
die het had opgeloopen.
Op 28 Februari j.l. stond f 15.089.300 aan
pandbrieven uit, waarvan de gemiddelde rente
op dien dag nog 3.51112 was, doch thans
3.5 door aflossing van de Iaatste 4
pandbrieven.
Na de vermelde reserveering voor Oorlogs
molest, de uitkeering van 4 op het onver-
plicht gestorte kapitaal en de 5 op de aan-
deelen kan nog 10.687,32 op nieuwe rekening
worden overgeschreven.
HET WEEK VAN
„!HENDRICK DE KEYSER" INZEEBAND.
Verschenen zijn in druk de jaarverslagen
over 1938, 1939 en 1940 van de Vereeniging
,,Hendrick de Keyser" tot behoud van archi-
tectonisch- of historisch-belangrijke oude ge-
bouwen.
Het mag bekend worden geacht, dat deze
vereeniging ook in Zeeland reeds meermalen
in haar geest actief is opgetreden. Ook uit
deze verslagen blijkt dit volkomen.
Onder de perceelen, die in 1938 in bespre-
king kwamen, treffen wij aan het pa.d
Viasmarkt 34 (hoek Fenninghoek) te Middei-
burg: het Gotisch Huis aan de Meelstraat
en het ,,'Liefdehuis" beide te Zierikzee en een
oud woonhuis te Zonnemaire.
In datzelfde jaar kwam de restauratie van
het Gotisch Huis te Goes gereed. Aan dat
pane wordt in het uitvoerig overzicht over
restauratie en aankoop aan de hand mede van
vier fraaie foto's een uitvoerige beschrijving
gewijd en de hoop uitgesproken, dat het per-
ceel steeds een gebruiker zal hebben, die zoo
goed bij zijn karakter past, als nu het geval
is. Zooals bekend is het gebouw sinds 1931
verhuurd aan het Museum voor Zuid- en
Noord-Be'veland.
In het verslag over 1939 lezen wij, dat het
pand Viasmarkt 34 te Middelburg maar ook
een pakhuis, gelegen achter het huis ,,Jn de
Steenrotse" aldaar en het perceel Poststraat
hoek Meelstraat te Zierikzee ter sprak kwa
men.
Aan het jaarverslag over het jaar 1940, het
voor Nederland zoo' rampspoedig jaar, ont-
leenen wij. het volgende:
Op 10 Mei geraakte ons land in den oorlog
en een week later op 17 Mei, verloor de Ver
eeniging tengevolge van het krijgsbedrijf drie
van haar allermooiste huizen, te weten ,,In
de Steenrotse", „De Globe" en ,.De Gulden
Son' alle drie te Middelburg.
Wie had het ooit kunnen denken? Zeker
niet de leden van het Dagelijksch Bestuur.
toen zij er hun goedkeuring aan hadden ge-
hecht, dat ,,De Globe" aan de huurster, die
P. C. HOOFTSTR. 180 - AMSTERDAM (Z.)
het al zoovele jaren had bewoond, opnieuw
voor' 5 jaren zou worden verhuurd, welke huur
eerder een eind zou kunnen nemen, indien de
huurster voor het verstrijken der 5 jaren zou
komen te overlijden.
Diezelfde leden vein het Dag. Bestuur had
den kort tevoren gemeend te moeten besluiten
dat zij niet moesten mede'werken den stoep
voor „De Gulden Son" te doen vervangen door
een tegeltrottoir.
Wat lijkt laatstvermeld besluit klem en
onbeduidend tegenover het geweld van dezen
tijd en den maalstroom der gebeurtenissen!
Te Rotterdam bezat en bezit de Vereeniging
geen enkel pand. Was 't niet begrijpelijk, dat
het Dag. Bestuur geestdriftig gestemd was
toen zich in het voorjaar van 1940 de kans
voordeed een zeer belangrijk huis in Rotter
dam, n.l. Nieuwe Haven 89, in eigendom te
verwerven Op 21 Mei zou, aldus werd op
den avond van 9 Mei 1940 besloten, een dele
gate uit het Dag. Bestuur naar Rotterdam
gaan om over dit huis en tegelijk over een
ander perceeltje in Rotterdam met vooraan-
staande Rotterdammers, die zich voor het
voortbestaan van beide panden interesseer:
den, een bespreking te voeren. Op 21 Mei
was het beoogde overleg niet meer noodig.
Deze feiten mogen illustreeren, dat de oor
log aan de Vereeniging en haar streven niet
ongemerkt is voorbijgegaan. Ook elders in
den lande werden op architectonisch gebied
verliezen geleden.
Sluit de gelederen, zoo roepen de leden
elkaar toe. Hetgeen de vereeniging bleef en,
naar het bestuur vurig hoopt, haar blijven zal,
is er te dierbaarder om geworden.
SCHEEPVAARTRECHTEN VOOR STOOM-
EN MOTORVAARTUIGEN.
Aan het einde van het vorig jaar zijn de
meeste, zoo niet alle, verordeningen betreffen-
de de heffing van scheepvaartrechiten gewij-
zigd in dien zin, dat de belasting voor stoom-
en motorvaartuigen, voor zoover zij niet meer
op eigen kracht varen, gelijk werd gesteld met
die voor andere vaartuigen. Nu is echter in de
practijk de wenschelijkheid gebleken om con-
trole uit te oefenen op het niet gebruiken van
de machine of de motor. Ten einde tot invoe-
ring van een controlesysteem te geraken zijn
de betrokken instanties dienaangaande inge-
licht.
Naar het oordeel van den secretaris-gene-
raal van waterstaat kan ter zake een systeem
worden ingevoerd, hetwelk bestaat in het ver-
zegelen van het stoom- of motorwerktuig. De
inspecteur-generaal voor de seheepvaart zal
de verzegehngswerkzaamheden, die van zeer
eenvoudigen aard kunnen zijn, op zich nemen.
Kosten zullen aan deze verzegeling nietsver-
bonden zijn.
Voor de verzegeling kan men zich wenden
tot den expert F. Berkhout te Middelburg
voor de provincies Zeeland, Noordbrabant en
Limburg.
DE PRIJS VAN STAEMEST.
De Gemachtigde voor de Prijzen deelt mede
dat in verband met de verhoogde kosten, de
prijs van stalmest berekend mag worden op
het dubbele van den prijs, die op 9 Mei 1940
gold. Daarbij moet echter in aanmerking wor
den genomen, dat deze 100 pet. verhooging
alleen mag worden toegepast op den prijs af
boerderij. Voor de bijkomende kosten, zooals
laad- en loskosten en vracht, mag niet meer
worden berekend dan de werkelijk wettelijk
toelaatbare kosten.
Indien een hoogere prijs wordt gevraagd,
worden de betrokkenen in hun eigen belang
aangeraden zich te wenden tot de Inspectie
voor de Prijsbeheersching.
Concert van „Hosanna".
Zaterdagavond gaf de Ohr. harmonie ,,Ho-
sanna" alhier, haar tweede zomeravondcon-
cert op de Markt. Hiervoor hestond groote
belangstelling van het publiek. Het program-
ma werd onder leiding van den directeur den
heer P. C. Brakman op correcte wijze uitge-
voerd.
Noodlottig ongeval.
Tijdens de wedstrijden in de Kleine Kreek
had j.l. Zaterdag alhier een noQdlottig ongeval
plaats. Van een gro'ep die daar een bad nam
viel een der deelnemers, nauwelijks te water,
door een toeval getroffen voor over. Hij werd
door zijn kameraden terstond op het droge ge-
bracht, terwijl kunstmatige ademhaling werd
toegepast. Spoedig was dokter Schiltman ter
plaatse, spoedig gevolgd door dokter Boor, en
ook een Roode Kruisauto met geneeskundige
hulp. Alle hulp mocht echter niet meer baten,
de levensgeesten bleken geweken.
Kinderen uit de stajtl.
Vrijdag zijn de Rotterdamscbe kinderen, die
hier geruimen tijd in verschillend-e gezinnen
zijn opgenomen om wat aan te sterken weer
naar hun woonplaats afgereisd. Het was een
heele drukte aan de tram toen het vertrek
plaats vond en het afscheid na de genoten
gastvrijheid viel blijkbaar zwaar bij de Rot-
terdammertjes en ook bij de ouders, die hen
opgenomen hadden.
Inmiddels zijn nu weer een aantal kinderen
uit Den Haag hler aangekomen om wat op
krachten te komen en als aangename afwisse-
ling tusschen het leven in de groote stad en
dat op het platteland.
WEDSTRIJDEN OM HET
TENNISKAMPIOENSCHAP VAN ZEEEAND
Zeeuwsch Tennistournooi te Terneuzen.
Op de hanen van de plaatselijke club
,,Animo" zijn op 24, 25, 26 Juli en 1 en 2
Augustus de wedstrijden om het Zeeuwsche
kampioenschap gespeeld.
Er waren veel inschrijvingen en er werd in
een prettige sfeer gespeeld.
De uitslagen der finales v/aren als volgt:
Dames enkel: Mej. A. van Acker wint van
Mevr. G. van Waes 63, 64.
Dames dubbelUitgesteld.
Gemengd dubbel: Mevr. Verstraeten en de
heer L. Verstraeten slaan Mej. A. van Acker
en H. van W|aes 63, 36, 63.
Heeren enkel: L. Verstraeten wint van H.
van Wiaes 60, 62.
Heeren dubbel: Ir. F. Hommes en Em. Ver
straeten slaan Ko Jurry en Ph. de Bock 75,
36, 75.
Zondag 2 Aug. werd in het zeebad ,,Schel-
de" een zwemtoumooi gehouden. De uitslagen
waren als volgt:
100 m schoolslag dames: 1. M. Marcusse,
de Bruinvisch, in 1 min. 37 sec.; 2. P.
Nieuwelink, de Schelde, 1 min. 42 sec.; 3.
W. Weyermans, de Zeehond, in 1 min. 50 sec.;
4. M. Faas, de Schelde, in 1 min. 512/5 sec.
100 m schoolslag heeren: 1 en 2. F. Rijn-
berg, T. Z. en P. C„ eni E. de Vriend, de
Bruinvisch, in 1 min. 292/g sec.; 3. L. de Jong,
de Zeehond, 1 min. 322/5 sec.; 4. T. Cambier,
Scheldestroom, 1 min. 33 sec.
100 m schoolslag meisjes: 1. M. Marcusse,
1 min. 36i/g sec.; 2. H. Maas, Scheldestroom,
1 min. 49'i/B sec.; J. Cambier. Scheldestroom.
1 min. 411/5 sec.; 4. P. van Ooteghem, Schel
destroom, 1 min. 461/s sec.
50 m rugslag jongens (1316 jaar)1. P.
Acke, de Schelde, 483/B sec.; 2. W. Hame-
lynck, Scheldestroom, 54 sec.; 3. E. Carels,
Scheldestroom, 55 sec.; 4. H. Marsilje, de
Schelde, 1 min. sec.
100 m borstcrawl dames: 1. K. Zeijlemaker
de Schelde, 1 min. 27 sec.; 2. M. Schrier,
Scheldestroom, 1 min. 302/5 sec.; 3. P. de
Jong, de Zeehond, 1 min. 321/!-, sec.; 4. A.
v. d. Lege, de Zeehond, 1 min. 35 sec.
100 m borstcrawl heeren: 1. C. Wagenaar,
de Zeehond, 1 min. 129/10 sec.; 2. R. Claeys-
sens, de Bruinvisch, 1 min. 164/5 sec.; 3. M.
J. Jansen, Luctor et Emergo, 1 min. 164/5; 4.
L. van Oppen, de Schelde, 1 min. 17 sec.
50 m borstcrawl meisjes (1316 jaar): 1.
J. Cambier, 42 sec.; 2. J. Uijtterhoeven, de
Bruinvisch, 43 sec.; 3. J. Claeyssens, de
Bruinvisch, 45 sec.; 4. P. van Ooteghem,
464/5 sec.
50 m borstcrawl jongens (1316 jaar)1.
P. Acke, 34 sec.; 2. M. Feijen, de Bruinvisch,
36 sec.; 3. A. de Maat, de Bruinvisch, 362/5
sec.; 4 Joh. v. d. Steen, de Bruinvisch, 377/10
sec.
3 X 100 wisselslag estafette dames: 1. De
Zeehond, met T. de Jong, W. Weijermans, A.
v. d. Lege, in 5 min. 5 sec.; 2. De Schelde,
met P. Nieuwelink, M. Faas, K. Zeijlemaker, in
5 min. 7s/10 sec.; 3. de Scheldestroom, met
M. Schrier, A. Maas, J. Cambier, in 5 min.
11 sec.
3 X 100 m wisselslag estafette heeren: 1.
De Bruinvisch met R. Claeyssens, E. de Vriend
en R. Klein, in 4 min. 18 sec.; 2. De Schelde,
met Th. Acke, A. Reijerse, L. van Oppen, in
4 min. 22 sec.; 3. de Zeehond, met C. Wage
naar, L. de Jong, H. Kodde, in 4 min. 232/5
sec.
3 X 50 m wisselslag estafette meisjes (13
16 jaar)1. De Bruinvisch I, met M. Claeys
sens, M. Marcusse, G. Uijtterhoeven, in 2 min.
132/0 sec.; 2. De Bruinvisch II, met L. Mar
cusse, J. Claeyssens, R. de Fever, in 2 min.
27 sec.; 3. Scheldestroom, met H. Maas, J.
Baart, J. Cambier, in 2 min. 274/jo sec.
25 m vrije slag meisjes (onderling) 1. R.
Zeijlemaker. 2'5y2 sec.; 2. W. Zeijlemaker,
272/5 sec.; 3. C. v. Akkeren, 28 sec.; 4. J.
't Gilde, 291/2 sec.; 5. M. Anpot, 322/5 sec.; 6.
J. Faas, 3zy2 sec.; 7. E. Hoornaert, 34 sec.,
alien van De Schelde.
100 m rugslag dames: 1. M. Claeyssens,
1 min. 44 sec.; 2. M. Schrier, 1 min. 44% sec.;
3. P. Nieuwelink, 1 min. 47% sec.; 4. T. de
Jong, 1 min. 473/5 sec.
100 m rugslag heeren: 1. R. Claeyssens,
1 min. 27% sec.; C. Wagenaar, 1 min. 29%
sec.; J. Gulden, de Schelde, 1 min. 40"i/xo sec-
50 m rugslag meisjes (1316 jaar): 1. R.
de Fever, 51% sec.; 2. H. v. d. Burg, de
Schelde, 54% sec.; 3. L. Marcusse, 563/5 sec.
5 X 50 m vrije slag estafette heeren: 1.
De Zeehond, met C. Wagenaar, H. Kodde, P.
Roelse, P. Castel. L. de Jong, in 2 min. 473/5
sec.; 2. de Schelde, met P. Acke, A. Acke,
G. Herrebout, Th. Acke, L. van Oppen, in 2
min. 503/5 sec.; 3. de Bruinvisch, met H.
Renique, R. Klein, W. Colpaert, G. Dhaene,
R. Claeyssens, in 2 min. 543/10 sec.
Schoonspringen heeren: 1. Jac. v. d. Steen,
de Bruinvisch; 2. J. Gulden; 3. Joh. v. d.
Steen.
Dames: 1. R. v. d. Velde, Scheldestroom;
2. C. Kras, de Bruinvisch.
PROV. WATERPOLOTOURNOOI
TE AXEL.
Zaterdagmiddag werd in het zwembad in de
Kleine Kreek te Axel een prov. waterpolo-
toumooi gehouden, waaraan weed deelgeno-
men door de vereenigingen Be Zeehond uit
Vlissingen, Scheldestroom van Breskens, De
Scbelde van Terneuzen, De Bruinvisch van
Sas van Gent en AZC van Axel. Helaas kon-
den de wedstrijden van dit toumooi niet alle
worden gespeeld, wegens het voorkomen van
een noodlottige gebeurtenis.
Begonnen werd met de wedstrijd Schelde
stroom 2AZC 2, waarbij het Axelsche zeven-
tal sterker Meek. Bij de rust was de stand
10 voor AZC, na de rust doelpuntten de
Axelaars nogmaals en wonnen alzoo welver-
diend met 20.
De volgende wedstrijd ging tusschen De
Schelde 2 en De Bruinvisch 2, waarbij weinig
krachtsverschil te bespeuren viel. De Temeu-
zenaars schoten echter beter en wonnen daar-
door welverdiend met 20. Ook hier was de
stand bij de rust 10.
Alsnu volgden een tweetal wedstrijden voor
de competitie, n.l.:
De Schelde—-Scheldestroom. 11.
Deze wedstrijd was voor beide ploegen van
groot belang, daar deze beide bovenaan
staan, zij het dan dat Scheldestroom een
beter doelgemiddelde heeft.
Reeds dadelijk bij 't begin weet Schelde
stroom een overrompelende aanval op touw
te zetten, doordat A. de Meester als midden-
achter plotseling met den bal doorzwemt en
de stand op 10 brengt.
Nog 1 y2 min. voor de rust weet L. van
Oppen met een keurig in het hoekje geplaat-
ste bal den stand op 11 te brengen, waar-
mee de rust aanvangt. Na de hervatting
wegen beide ploegen tegen elkaar op, doch
geen van beiden weten nog een doelpunt te
forceeren, zoodat de Iaatste, nog wel niet aller-
laatste, puntjes gedeeld moeten worden.
Hedenavond wordt om half acht de beslis-
singswedstrijd ScheldeScheldestroom om
't kampioenschap van Zeeland gespeeld.
Dan volgde een wedstrijd tusschen
AZCZeehond 13.
Reeds dadelijk kwam 't overwicht van Vlis
singen aan 't licht. Na ±1% minuut spelens
is de stand 10 voor Vlissingen. De A.Z.C.-
ers waren echter in 't begin heftig in den
aanval, maar konden het gewenschte puntje
niet verkrijgen. Nog 92 seconden waren te
spelen toen de Zeehond de stand op 02
bracht. Daarna kwam de rust. Twee minu-
ten en 26 seconden waren gespeeld toen De
Zeehond voor de derde maal de Axelsche doel-
man passeerde, 03. Even voor 't einde was
het P. Orlebeke, die de eer kon redden, 13.
De bal werd nog uitgegoold, er werd opge-
zwommen, maar na enkele seconden was Vlis
singen de overwinnaar.
De BruinvischDe Schelde.
Flen minuut en 10 seconden waren gespeeld
toen door onvoorziene omstandigheden de
strijd moest gestaakt worden. Deze wed
strijd zal overgespeeld worden 22 Augustus in
't zwembad te Axel. v
DONDERDAG 6 AUG. 1942.
Oud-Gereformeerde Gemeente.
TERNEUZEN (Vlooswijkstraat)2.45 u., Ds.
C. Kramp, van Grafhorst, huwelijksinz.
GEREF. GEMEENTE.
Op het tweetal ter beroeping van een pre-
dikant bij de Geref. gemeente te Terneuzen
zijn geplaatst T. Dorrestein te Opheusden en
A. Visser te Aagtekerke.
Het deeg is de grootste zorg van de bak-
kers. De bereidingswijze wordt gelnfluen-
ceerd door •allerlei factoren, o.a. door de
samenstelling en de kwaliteit van bloem of
meel. In verband met de huidige omstandig
heden is het bekende „wit)je" van voor den
oorlog van onze tafels verdwenen. Toch is de
waardeering voor het tegenwoordige brood
de omstandigheden in aanmerking genomen -
vrij algemeen.
Wanneer wij een vergelijking maken met
het brood uit den vorigen wereldoorlog, moet
ontegenzeggelijk worden toegegeven, dat het
verschil in het voordeel van het huidige brood
uitvalt. Het spreekt vanzelf, dat de gevor-
derde techniek dit voor een deel bereikt heeft.
Men heeft veel onderzoekingen verricht en
hierdoor beter inzicht verkregen in de ver-
scheidenheid van factoren, welke op de kwa
liteit van het brood invloed oefenen.
Een belangrijke factor zijn natuurlijk de
soort en de kwaliteit van de grondstoffen,
waarvan de broodbloem wordt gemalen. Het
is duidelijk, dat men in dit opzicht moet
roeien met de riemen, die men heeft. De
klachten, welke het publiek den laatsten tijd
aoms heeft geuit, spruiten veelal voort uit het
feit, dat men er van op de hoogte is, dat de
bakkers tegewoordig verzuurd deeg gebrui
ken. Menschen, die vlug met hun oordeel
klaar staan, hebben de neiging de methode
van broodbereiding met verzuurd deeg te ver-
oordeelen en stellen dan de vraag, waarom
het niet mogelijk is uitsluitend gist te blij
ven gebruiken, zooals ook vroeger geschied-
de. Wij zullen trachten, hierop een antwoord
te geven.
Zuurdeeg en verzuurd deeg.
Voor de bereiding van brood komen in
hoofdzaak twee methoden in aanmerking,
namelijk de gistmethode en de zuurdeegme-
thode. Zoowel gist als zuurdeeg dienen er
onder meer voor, het deeg te doen rijzen. En
ons land werd nagenoeg uitsluitend de gist
methode gevolgd. De zuurdeegmethode is een
Duitsch gebruik, waarvan men de goede resul-
taten zelf kan onderzoeken, door het bekende
Duitsche brood te proeven, dat ook in ons
land wordt gebakken.
iSinds den oorlog heeft de samenstelling van
de bloem of het meel, waaruit ons brood be-
reid wordt bloem is hoofdzaak wijzigin-
gen ondergaan, zoodat het niet langer moge
lijk is alleen gist te gebruiken. Daarnaast
moet ook gebruik worden gemaakt van ver
zuurd deeg. Verzuurd deeg is iets anders dan
zeer deeg. Zuurdeeg is oer-oud. In het oude
testament wordt er al over gesproken.
Bij de Duitsche zuurdeegmethode wordt het
brood gebakken van geheel doorgezuurd deeg.
Bij de verzuurd-deegmethode, die thans in
Nederland wordt aangewend, wordt verzuurd
deeg aan het normale deeg toegevoegd en wel
in een hoeveelheid, die steeds aan de omstan
digheden wordt aangepast. Die omstandig
heden houden verband met de kwaliteit en
samenstelling van de bloem en daar deze nu
en dan wijziging ondergaat, in verband met
de hiervoor beschikbare grondstoffen, spreekt
het vanzelf, dat de bakker wel eens onbedoeld
iets teveel verzuurd deeg gebruikt. In zoo'n
geval kan het gebeuren, dat het brood van
een bepaalden dag een zuurachtigen, moge
lijk wel een zuren smaak heeft, doch dit is
geen reden om aan de vakbekwaamheid van
den bakker te twijfelen.
Hoe komt het nu, dat in vele gevallen de
bakker gedurende eenigszins langen tijd niet
over dezelfde kwaliteit bloem of meel be-
sctiikt? Dit komt, doordat eenerzijds de
bloem- en meelfabrikanten op onregelmatige
tijdeni een andere samengesteld product moe
ten afleveren, omdat soort en hoeveelheid der
beschikbare grondstoffen wisselen ander-
zijds de bevoorrading van den bakker met
meel veelal in betrekkelijk kleine hoeveelheden
tegelijk geschiedt, zoodat de bakker nooit over
grooten voorraad van eenzelfde samenstelling
en kwaliteit beschikt. Hij moet dus telkens
opnieuw vaststellen, hoeveel verzuurd deeg hij
moet toevoegen.
Deze omstandigheden behoeven niet te leiden
tot een veroordeeling van de verzuurd-deeg
methode. Integendeel, uit de praktijk is ge
bleken, dat het publiek met den smaak van
het brood teVreden is.
Bij de ter beschikking staande grondstoffen
voor de tegenwoordige broodbloem is toepas-
sing van verzuurd deeg beslist noodzakelijk.
Gebruikte men het niet, dan zou het brood
veel te klein worden, compact en kief. Toe-
passing van verzuurd deeg beperkt hovendien
de kans op bederf, vooral in den zomer. Het
behoeft nauwelijks te worden g ;zegd, dat men
dit bederf van brood in een tijd als deze, waar-
in men met elk rantsoen zuinig moet zijn, niet
kan hebben. Zooals men weet, wordt brood
bloem gemalen van tarwe, rogge, gerst, aard-
appelmeel en erwten.
Nog een voordeel.
Verzuurd deeg biedt verder het voordeel,
dat het den typischen smaak dien bepaalde
grondstoffen aan het brood geven, veelal
opheft. De verzuurd-deegmethode is trou-
wens juist thans aanbevelenswaard, omdat de
oogst, die thans verwerkt wordt, vele gedeel-
telijk reeds ontkiemde korrels heeft opge-
leverd, waardoor de bakmoeilijkheden zeer
worden verzwaard.
Ongeveer een jaar geleden is de verzuurd-
deeg-methode hier ingevoerd. Eterst op kleine
schaal, later uitgebreider. In de beginne
maakten verschillende bakkers wel eens fou-
ten, zoodat hij enkele menschen wellicht een
vooroordeel tegen de huidige bereidingswijze
van het brood is ontstaan, omdat zij wel eens
een broodje aantroffen, dat zuur smaakte,
maar het overgroote deel van het publiek wist
niet eens dat een nieuwe methode werd toe
gepast.
De bakkers waren op die nieuwe methode
niet onvoorbereid. De overheid had de moei-
lijkheden, die in oorlogstijd zouden kunnen
rijzen, voorzien en naast de bevoorradings-
maatregelen uitgebreide proeven genomen. De
contactcommissie voor de bakkerij en het sta
tion voor maalderij en bakkerij te Wageningen
lichtten het bedrijfsleven voor, zoodat de bak
kers gelegenheid hadden zich de nieuwe bak-
methode eigen te maken. Geleidelijk is deze
doorgevoerd.
Van de 16.000 bakkers, die ons land telt,
hebben ongeveer 9000 cursussen gevolgd die
door de beide instellingen, welke wij zoo juist
noemden, werden gegeven. Men mag dan ook
aannemen, dat een groot deel van het in
Nederland in de taakkerijen verwerkte deeg,
met verzuurd deeg wordt behandeld. Want
vele bakkers, die reeds voldoende teehnisch
waren onderlegd, zagen geen aanleiding die
speciale cursussen te volgen. Natuurlijk zijn
er nog bakkers, die geen genietbaar brood
kunnen leveren, maar zulke bakke^rs zijn nau
welijks vaklieden te noemen. Zij zullen hun
klanten verliezen, omdat dezen zich tot andere
leveranciers zullen wenden, die zich van de
nieuwe methode op de hoogte hebben willen
stellen.
Voor- het verkrijgen van het middenstands-
diploma moet de examinandus de verzuurd-
deeg-methode trouwens kennen. Ook op het
bakkersvak is de vestigingswet-kleinbedrijf
namelijk van toepassing en de nieuwe methode
maakt een belangrijk onderdeel uit van de
reeks van eischen, welke tezamen de vakbe
kwaamheid van den bakker moeten aantoo-
nen. Een groot aantal bakkers staat verder
vrijwillig onder controle van het station voor
maalderij en bakkerij te Wageningen, dat
regelmatig toezicht uitoefent op hun bakpro-
ducten, zoodat men gerust kan aannemen, dat
hun brood aan alle eischen voldoet. Voor alle
bakkers geldt hovendien de warenwet, die
eveneens eischen omtrent de samenstelling
bevat. Controleurs van het Rijk oefenen
voortdurend toezicht uit.
Behalve het station te Wageningen en de
contactcommissie voor de bakkerij staat ook
het centraal bureau voor het hakkershedrijf
d'e bakkers met ervaring en hulpvaardigheid
ten dienste.
Moeder is zlek. Maar de Neder
landsche Volksdienst zorgt voor
een gezinsverzorgster.
Groote zorg.
Er wordt dus groote zorg besteed aan de
bereiding van het dagelijksch brood. Hoe zou
het ook anders kunnen, waar een zoo belang
rijk volksvoedsel in alle gezinnen dag-in-dag-
uit een van de voornaamste bestanddeelen van
de voeding uitmaakt. Daarom neme men
dan ook dezen wenk ter harte; het tegenwoor
dige brood wordt gemakkelijker gesneden en
gegeten, wanneer het niet geheel versch is.
Wanneer de bakker het brood op denzelfden
dag aflevert als waarop hij het gebakken
heeft, verdient het dus aanbeveling het zoo
mogelijk een dag te bewaren.
Brood, dat met verzuurd deeg bereid is, be-
teekent dus niet ondeugdelijik brood, en wan
neer eens een enkele maal een zuur smaakje
aan het brood zit, treft den bakker daarvoor
niet aanstonds een verwijt. In het algemeen
behoeft die zure smaak zooals nu wel dui
delijk zal zijn geworden ondanks de ver-
zuurd-deeg-methode niet voor te komen.
ARBEIDSBEMIDDELING VOOR LAND-
EN TUINBOUW.
Plaatselijke bureauhouders ingesciiakeld.
'Hier en daar in het land schijnt, aldus merkt
men van bevoegde zijde op, onder de werk-
gevers in het land- en tuinbouiwbedrijf onrust
te bestaan ten aanzien van de arbeidsvoorzie-
ning. Het dikwijls vermeende tekort aan ar-
beidskrachten is echter vrijwel steeds een ge-
volg van het feit, dat de werkgevers zich niet
wenden tot de gewestelijke arbeidsbureaux.
Daar een spoedige bemiddeling er toe kon bij-
dragen, dat aan de onmiddellijke behoefte
kan worden voldaan. wordt de aandacht van
belanghebbende werkgevers in het land- en
tuinbouwbedrijf er op gevestigd, dat de plaat
selijke bureauhouders voor die bemiddeling
thans zijn ingeschakeld.
De hoeren, die zich voor hun bedrijfsaange-
legenheden toch al regelmatig wenden tot den
P.B.H. in hun district, kunnen zich nu ook
tot dezen ambtenaar wenden voor het aan
nemen van arbeidskrachten. Zij dienen ten
kantore van den P.B.H. een formulier in te
vullen, dat de plaatselijke bureauhouder ver-
volgens doorzendt aan het gewestelijk arbeids-
bureau. Op deze wijze kunnen de werkgevers
ervan verzekerd1 zijn, dat aan hun oogenblik-
kelijke behoefte aan arbeidskrachten zoo spoe
dig mogelijk wordt voldaan. De werkgever,
die hun arbeidsbehoefte zelf reeds aan het ge
westelijk arbeidsbureau hebben opgegeven,
behoeven zulks begrijpelrjkerwrjs niet nog
maals aan de plaatselijke bureauhouders op
te geven.
SOHEURPREMIE VOOR HET OOGST JAAR
1942—1943 VASTGESTELD.
De regeeringscommissaris voor de bodem-
productie maakt bekend, dat de scheurpremie
voor het oogstjaar 19421943 200 per ha
zal bedragen. In afwijking met het vorige
jaar zal ieder, die daarvoor in aanmerking
komt, een seheurplicht worden opgelegd. De
scheurpremie wordt uitbetaald aan dengene,
die aan dezen plicht voldoet.
Voor land1, dat thans vrijwillig voor scheu-
ring bij den productiecommissaris wordt op
gegeven en na goedkeuring met koolzaad of
raapzaad, boven de verplichte oppervlakte
van deze gewassen, wordt bebouwd, zal een
scheurpremie worden betaald van f 300 per
ha, wanneer de oogst gelukt. Deze vrijwillig
opgegeven oppervlakte zal meetellen voor
den aanslag, die voor de seheurplicht zal wor
den vastgesteld. In herinnering wordt ge-
bracht, dat de verplichte oppervlakte kool
zaad bedraagt: 8 pet. van het bouwland op
klei-, zavel- en roodoorngronden, dat volgens
de inventarisatie 1942 op het bedrijf aanwezig
was, waarbij bedrijven met 1 ha of minder
bouwland zijn vrijgesteld. Voor zand-, loess-,
dal- of veengronden bedraagt de verplichte
oppervlakte 5 pet. van het bouwland, waarbij
bedrijven met 5 ha bouwland of minder zijn
vrijgesteld.
Prijte koolzaad.
Tenslotte wordt nog medegedeeld, dat de
richtprijs voor het koolzaad is vastgesteld op
20 per 100 kg voor boerenschoon product
van gemiddelde kwaliteit, terwijl hovendien
een inleveringspremie van f 15 per 100 kg zal
worden uitgekeerd.
HOOG EN DROOG.
Het oostelijk stadsdeel van Rotterdag kent
als triestig symbool van voormalige grootheid
een fabrieksschoorsteen. Eens was hij een
nuttig onderdeel van een groot bedrijf, thans
staat hij daar nog... ja, waarom anders dan
ten gerieve van de jeugd, die een prachtig
object heeft om een vuurtje te stoken.
Dezer dagen, aldus ,,Het Volk", kwamen
fabrieksjongens, die naast de pijp in een ma-
chinefabriek werkzaam zijn, op de gedachte
den schoorsteen eens van hinnen. te gaan ver-
kennen. Zij^ stapten er in en klommen langs
de ladder van binnen naar boven steeds hoo-
ger, steeds hooger, totdat zij er ten slotte van
boven uitkwamen, ongeveer dertig meter
boven den beganen grond. Na een wijle van
het panorama te hebben genoten, besloten zij
weer tot de aarde terug te keeren, doch plot
seling zagen zij zich den terugtocht versperd.
Wat was er inmiddels gebeurd Een paar bel-
hamels hadden beneden een vuurtje gemaakt,
zoodat de waaghalzen boven in de pijp gelijk
een paar hammen in den rook kwamen te
hangen. Het werd zelfs zoo erg, dat de jon
gens, wilden zij niet het gevaar loopen te stik-
ken, uit de pijp moesten. Zij deden zulks en
gingen luidkeels schreeuwend en gebarend op
den rand van den schoorsteen zitten. Daar
zaten zij gelijk Michiel de Ruyter in den kerk-
toren te Vlissingen, maar met veel minder
dapperheid.
Inmiddels was een groote oploop van men
schen ontstaan, die met angstige spanning
op den afloop van het avontuur wachtten. Ge-
lukkig was er iemand zoo snugger om de
brandweer te waarschuwen, die met groot
materiaal, met inbegrip van de machinale
ladder verscheen. Een oogenblik verwachtte
iedereen, dat de knapen per ladder van hun
onvrijwillige zitplaats zouden worden verlost,
doch de brandweermannen doofden eenvoudig
het vuur en nu konden de knapen op eigen
kracht hun hooge zitplaats verlaten.
nun
