ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Met Duitschland
f tegen
het Kapitalisme
No.i10.295
WOENSDAG 19 NOVEMBER 1941
81® Jaargang
Buitenland
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA.
HET DERDE FRONT: EUROPA.
KOLONEL-GENERAAL, UDET
OMGEKOMEN.
MOSKOU DAG EN NACHT
GEBOMBARDEERD.
TER NEUZENSCHE COURANT
ABONNEMENTSPRIJSBlnnen Temeuzen 1,42 per 3 maanden Buiten Temeuzen
fr. per post 1,73 per 3 maanden By vooruitbetaling fr. per post 6,60 per jaar
Voor Belgid en Amerika 2,20, overlge landen 2,65 per 3 maanden fr. per post
Abonnementen voor het bultenland alleen bij vooruitbetaling.
Ultgeefster: N.V. Firma P. J. VAN DE SANDE GIRO 38150 TELEFOON No. 2073.
Directeur: L van de Sande.
ADVERTENTIEN: Van 1 tot 4 regels 0,88 Voor elken regel meer 0,22.
KLBINE ADVERTENTIEN: per 5 regels 52 cent bij vooruitbetaling.
Grootere letters en cliches worden naar plaatsruimte berekend.
Handilsadvertentien brj regelabonnement tegen verminderd tarief, betwelk op aanvraag
verkrijgbaar is. Inzending van advertentien liefst een dag voor de uitgave.
DIT BEAD VERSCHIJNT IEDEREN MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND
Hoofdredacteur: ^N. J. Harte, Temeuzen.
-"^XSXS><SXSXSXSXSXS>^><SXS><SXSXS>^XSXS><S>^
DUITSCH WEERMACHTBERIGHT.
Het opperbevel van de Duitsche weer-
macht deelde Dinsdag mede:
Op da Krim brengep gevechtsvlieg-
tuigen en duikbommenwerpers vemieti-
gende slagen toe aan de vestingwerken
en haveninstallaties van Sebastopol.
Daarbij is een groot vrachtschip tot zin-
ken gebracht, een torpedobootjager en
een koopvaarder werden beschadigd.
De operaties in het Donetsbekken zijn
na een verbetering in de weersomstan-
digheden en den toestand der wegen
voortgezet. De vijand werd uit zijn op
sommige plaatsen taai verdedigde veld-
stellingen geworpen. Verdere deelen van
het industriegebied werden bezet. Ver-
scheidene voor vertrek gereed staande
goederentreinen vielen daarbij door ver-
rassend toegrijpen in onze handen.
In het hooge Noorden hebben ge-
vechtsvliegtuigen bolsjewistische barak-
kenkampen ten Westen van de Kanda-
laksja-bocht aangevallen.
Nachtelijke aanvallen van het lucht-
wapen waren gericht op' Mosjcou en
Leningrad, benevens op vliegvelden in
het gebied van Wologda.
Duikbooten hebben in het Noorden van
den Atlantischen Oceaan en op de Noor-
delijke Uszee vier gewapende vijande-
lijke koopvaarders, tezamen 21.000 brt.
en een konvooieerend schip in den gronti
geboord.
In de wateren rondom Engeland heb
ben gevechtsvliegtuigen den laatsten
nacht* vijandelijke convooien aangevallen
ten Oosten van Lowestoft. Drie vrij
groote koopvaarders zijn door het neer-
werpen van bommen zwaar beschadigd.
Andere gevechtsvliegtuigen hebben
haveninstallaties aan de Zuidkust en de
Zuid-Westkust van Engeland aangeval
len.
POLITIEKE KAMERAADSCHAP.
Toen onlangs Het Nationale Dagblad de
verklaring kon publiceeren, dat „vast staat,
dat zij, die spreken over of streven naar aan-
sluiting van Nederland bij Duitschland of
over annexatie van Nederland door Duitsch
land handelen in strijd met den uitgesproken
wil van den Fiihrer", kon men terstond
hooren, dat daarmede ,.niets nieuws" was ge-
zegd. Reeds in zijn intreerede had de Rijks-
commissaris immers gezegd, dat het Duit
sche Rijk dit land en zijn bevolking niet im--
perialistisch in het nauw wilde brengen.
Zij, die zoo redeneerden, onderscfoatten,
merkt de N. R. Crt. op, de beteekenis van
nadere en nauwkeuriger bepaling. Ook in
de in Het Nationale Dagblad verschenen ver
klaring vindt men nog slechts een negatieve
aanduiding. De vraag: hoe stelt het Duitsche
Rijk zich de betTekkingen met Nederlgnd dan
wel voor, is er nog niet in beantwoord. De
formu 1 e^daarvoor zal ook wel eerst definitief
kunnen worden vastgesteld, wanneer de oor-
logstoestand in Europa kan worden geliqui-
deerd.
Toch, voor wie slechts wilde luisteren, ont-
brak het van den beginne af ook niet aan
positieve aanwijzingen. Wie 'zich verrast zou
gevoelen door hetgeen de Rijkscommissaris
nu dezer dagen te Keulen gesproken heeft,
ip vergeten dat deze in een van gijn eerste
redevoeringen hier te lande reeds heeft ge
zegd: ,,Boven- de nationale staatsgedachte
uit zal de idee van een nieuwe gemeenschap-
peljjke orde ons in staat stellen de ons door
onze geschiedenis gegeven gemeenschappe-
lijke ruinate* tot een nieuw geestelijk rijk te
herscheppen."
Ook in zijn groote rede op het IJsclubter-
rein te Amsterdam stelde de Rijkscommissa
ris de vraag: ,,Waarover gaat eigenlijk thans
nog de strijd in uw gelederen hier in Neder
land? Wellicht over den omvang der staats-
reehtelijke banden tusschen Nederland en het
toekomstige gebied van Europa en over de
vraagstukken van de staatkundige zelfstan-
digheid van Nederland?" Reeds toen be-
tuigde hij, dat het niet in het wezen van het
nationaal-socialisme en van de door den
Fiihrer ontworpen reorganisatie van Europa
lag, den NederlancAers hun nationale eigen-
aardigheden en zelfstacidigheid te ontnemen.
„Het gaat derhalve niet om de zelfstandig-
heid van Nederland, aldus zijn conclusie,
maar 't gaat om de gelijkgerechtigdheid der
Nederlanders in het gereorganiseerde Neder-
landsche gebied.
Met nog grooter duidelijkheid heeft de
Rijkscommissaris zich daarover thans in zijn
te Keulen gehouden redevoering uitgesproken.
Buiten het Nederlandsche grondgebied, voor
een Duitsch gehoor sprekend, bezag de Rijks
commissaris ditmaal het vraagstuk bij welks
oplo.9sing hij betrokken is: de landen en vol-
keren van Germaanschef herkomst zoo snel
mogelijk in normale omstandigheden te bren
gen, opdat zij dan uit zelf gewonnen overtui-
ginig aan den opbouw van een nieuw Europa
kunnen medewerken, van het standpunt van
wat hij als Rijkscommissaris tevens is: be-
hoeder van de Rijksbelangen. ,,'Verzekering
van het Rijksbelang en inschikking in den
opbouw van een nieuw Europa", aldus om-
schreef hij zijn huidige taak in de Nederlan-
den, blijkens het verslag in de Kolnische
Zeitung.
Vandaar, dat de Rijkscommissaris het
vraagstuk Dcnderdag all ere erst van den
geopolitieken kant bekeek en van een Duitsch
verzuim sprak, dat men in de beslissende
periode tusschen den afstand van Karel V
en den Westfaalschen vrede een toestand had
gedoogd te ontstaan, waarin het althans
mogelijk werd, dat- een vreemde macht zich
aan de mondingen van Rijn en Schelde vast-
zette, om den toevoer van het Rijk af te
snijden.
Wanneer het thans gelukte de Nederland
sche menschen definitief voor het nieuwe
Europa te winnen, dan werd Midden-Europa
niet slechts met negen millioen waardevolle
menschen vermeerderd, maar ook met een
geo-politiek beslissend gebied, een poort naar
den Oceaan, gelijk de mondingen van Rijn,
Maas en Schelde vormen.
In dat verband gewaagde de Rijkscommis
saris van de N.S.iB., ,,die thans als eenig
erkende beweging de volksche verantwoor-
delijkheid voor Nederland draagt en het
Nederlandsche volk tot politieke kameraad-
schap met het Rijk moet opvoeden".
Is de Nederlander Duitscher of niet? Op
deze vraag antwoordde de Rijkscommissaris,
dat hij naar afstamming behoort tot Friezen,
Neder-Saksers en Franken. Maar „daar
Nederland de geheele geestelijke ontwikkeling
van het yuitsche Rijk, gelijk zij met de jaar-
tallen 1815, 1866, 1870, 1914, 1933 kan wor
den aangeduid, niet meegemaakt heeft, is
ook eep bijzondere vorm van staatkundig
leven noodzakelijik."
„Om volstrekt gemeenschappelijke orien
teering te bereiken, is ontwikkeling noodig
met orienteering op een doel, dat van beide
kanten duidelijk onderscheiden en bewust
wordt nagestreefd."
Zoo kwam de Rijkscommissaris dan nu tot
deze volstrekt duidelijke uiteenzetting van de
kwestie van onafhankelijkheid en zelfstandig-
heid:
Kameraadschap is tenslotte nooit onafhan
kelijkheid in den traditioneelen zin. Nood-
zakelijk is, dat rekening wordt gehouden met
de belangen van alle deelnemers en derhalve
zal het komende Europa een gemeenschappe-
ljjk gebied zijn waar voor niemand volstrekte
onafhankelijkheid bestaat en kan bestaan.
Want een gemeenschappelijk gebied eischt
naar buiten gemeenschappelijk optreden ook
tot de grens van de gemeenschappelijke ver-
dediging en naar binnen een gemeenschappe
lijk oeconomisch stelsel. Anders is het ge-
steld met de zelfstandigheid die in wezen be
staat uit het bereiken van de grootst moge-
lijke ontwikkeling op geestelijk en cultureel
gebied van het eigen volk.
In wezen gaat het echter om de gelijkge
rechtigdheid. Dat is het grootste, dat het
Duitsche volk heeft te vergeven en ook het
schoonste dat aan een volk kan worden ge
geven. Zoo is het ook de emstige wil van
den Fiihrer de Nederlanders als geltjkgerech-
tigde kameraden in het Germaansche gebied
op te nemen.
In deze uiteenzetting krijgt de bovenge-
noemde verklaring uit Het Nationale Dag
blad eerst de passende omlijsting.
Wie er een verkorting van de beteekenis
dier verklaring in zou willen zien, vergist
zich in het historische uur dat slaat. Het is
niet voor niets, dat ook de Times onlangs
moest schrijven, dat ,,iedere politieke onaf
hankelijkheid in de traditioneele beteekenis
voor de afzonderiijke staten niet meer moge
lijk zal zijn."
Soma hoort men ook zeggen: onafhanke
lijkheid heeft nimmer bestaan. In wijsgeerig-
signifiSchen zin moge dit te verdedigen zijn.
Ongetwijfeld was de onafhankelijkheid een
rechts-figuur, de volkenrechtelijke vorm.
welke volkeren en hun staten veroorlooft 'op
voet van gelijkheid met elkander te verhan-
delen.
Zooals echter steeds de uitwendige betrek-
kingen vereenvoudigd zijn tot die tusschen
steeds grootere staatkundige eenheden, die
omgekeerd een steeds omvattender inwendige
structuur kregen, zoo wordt er ook nu een
nieuwe faze bereikt: niet de afzonderiijke
staten in de eerste plaats regelen de uitwen
dige belangen; deze worden voor een groot
^edeelte inwendige belangen binnen een rui-
meren, continentalen samenhang; en voor
wat er aan uitwendige belangen overblijft,
worden zij, als het er op aankomt, door de
hen omvattende ruimte vertegenwoordigd.
Daar wijst de ontwikkeling heen, van wel-
ken kant men haar ook beziet. Aan die ge-
dachte moeten wij wennen.
De uiteenzetting van den Fiihrer.
De rede, welke de Fiihrer op den aehtsten
November te Mtinchen heeft gehouden vangt
aan met de krachtige verzekering,. dat de
strjjd voortgezet zal worden totdat de laat-
ste gevaren, niet alleen voor Duitschland,
maar ook voor geheel Europa uit den weg
geruimd zullen zijn. Niet alleen Duitschland.
maar ook Europa. t
Nadrukkelijk wordt het herhaald. Deze
strijd is niet alleen voor Duitschland, maar
voor geheel Europa een strijd om het zijn of
niet zijn. Europa heeft dit begrepen, dat door
de Duitsche overwinning de weg wordt ge-
baand nadr een nieuwen tijd, in welken een
aaneengesloten Europa in rust en vrede tot
grooter kracht kan komen dan ooit te voren.
Naast de Duitsche troepen in het Oosten
strijden schouder aan schouder welhaast alle
volkeren van Europa, tot Franschen toe,
,,Achter ons- front staat nog een tw4ede
front", heeft de Fiihrer in zijn rede gezegd:
,JHet Duitsche Vaderland". En achter dit
Duitsche vaderland staat een derde front en
dat heet Europa. In dezen tijd wordt het lot
van! Europa voor de komende duizend jaar
beslist".
In details heeft Hitler verder de verschil-
lende aspecten van de geweldige worsteling
in het Oosten besproken. De Fiihrer wees op
de geweldige verliezen van de Sovjet-troepen.
Acht h tien millioen dooden, gewonden, ver-
misten en gevangenen. Van dergelijke veriie
zen herstelt zich geen leger ter wereld.meer!
Aan materiaal verloor de vijand 15.000 vlieg-
tuigen, meer dan 22.000 tanks en ruim 27.000
stukken geschut. Een gebied van 1.670.000
vierk. meters, bijna 4 maal zoo groot als
Framkrijk is bezet. In dit gebied ligt drie-
kwarfvan alle industrie en alle grondstoffen,
waarover de Sovjet- Jnie beschikt. Hitler
heeft het besluit om tot dezen veldtocht over
te gaan 't moeilijkste van zijn leven genoernd.
Nu bekend is geworden, welke ontzaglijke
voorradem aan materjeel en menschen opge-
hoopt stonden aan de grenzen van Europa,
nu ook in ons land meer en meer ingezien
wordt aan welk gevaar Europa op het laatste
oogenblik is ontsmapt, kan men deze woorden
van den Fiihrer begrijpen. Van bijzonder be-
lang was ook de verklaring, dat de bezetting
van vijandelijke voedings- en wapenbases de
eerste doelen zijn geweest van den Duitschen
opmarsch.
Prestige-successen spelen in het geheel geen
rol. In dit verband winnen de woorden over
de belegering van Leningrad aan beteekenis.
Het gaat niet om steden, het gaat er in de
eerste plaats onj Leningrad en omstreken als
hulpbronnen voor de Sovjet-Unie uit te scha-
kelen.
Ook over de Ver. Staten sprak Hitler. Het
was Roosevelt, die het bevel heeft gegeven
het vuur te openen, wanneer Duitsche oor-
logsbodems zich vertooeien. De Duitsche
schepen zullen zich weten te verdedigen, wan
neer zij aangevallen worden. De Fiihrer zou
het recht hebben gehad thans zelf maatrege-
len te nemen, doch in tegensteeling to.t de
Amerikaaipsche gangs termethoden, wilde hij
op moreele gronden dit niet doen. De stop-
woorden van Hitler grepen terug op de ver-
zekering, dat men zich alles kan voorstellen,
maar geen Duitsche nederlaag.
Wij kunnen, aldus Hitler, aan het einde van
dit jaar zeggen, dat het grootste gevaar op
het Europeesche front reeds is afgewend en
dat thans over het lot van Europa voor de
eerstvolgende duizend jaren wordt "beslist.
ITAXJAJANSOH WEERMAGHTSBERICHT.
Het Italiaansche weermachtsbehcht van
gisteren luidde als volgt:
Vannacht hebben vijandelijke vliegtuigen
Napels aangevallen in opeenvolgende golven.
De materieele schade is niet ernstig, 28 per-
sonen, die zich niet tijdig naar een schudlkel-
der hadden begeven, werden gedood in een
gebduw, dat door een bom werd verwoest;
40 andere burgers werden gewond. Het aan-
tal slachtoffers van den laatsten luchtaanval
op Catania bedraagt in totaal 30 personen.
In Cyrewaica heeft het Duitsche afweerge-
schut twee vijandelijke toestellen neergescho-
ten.
Aan de fronten van Gondar kijn plaatse-
lijke aanvalspogingen afgeslagen, vijandelijke
elementen, die eenige onzer stellingen waren
genaderd, werden door onze detachementen
aangevallen en op de vlucht gejaagd, waarbij
zij verliezen leden.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De „Generalluftzeugmeister" kolonel-gene-
raal Udet heeft gisteren bij proefnemingen
met een nieuw wapen een zoo ernstig onge-
luk gehad, dat hij tijdens zijn vervoer aan zijn
verwondingen is overled'en.
De Fiihrer heeft bepaald, dat het stoffe-
lijke overschot van dezen officier, die op zoo
tragische wijze bij de vervulling van zijn
plicht is geVallen, een staatsbegrafenis zal
krijgen. Als blijk van erkentelijkheid voor
de uitste^ende yerrichtingen van den jacht-
vlieger, die tijdens den wereldoorlog in 62
luehtgevechten de overwinning heeft behaald -
en voor de groote verdiensten, die hij heeft
verworven bij deri opbouw van de luchtmacht,
heeft de Fiihrer kolonel-generaal Udet onder
scheiden door zijn nafem te geven aan het
derde jachteskader.
Ernst Udet is op 26 April 1896 te Frank
fort a. d. Main geboren. Van 1914 tot 1918
diende hij als officier aan het Westejijke front,
sinds 1915 als jachtvlieger. Hij werd onder
scheiden met de orde Pour le M6rite, dp huis-
orde van Hohenzollern met de zwaarden en
met vele andere ordeteekenen.
Udet werd beschouwd als een van de beSte
kunstvliegers ter wereld. Hij was de eerste,
die op het ijs van het Meer van St. Moritz
en op gletschers in de Alpen landde en weer
opsteeg.
Aan verscheidene van de berg- en skifilmen,
welke onder leiding van Fanck zijn vervaar-
digd, heeft hij zijn medewerking verleend,
daarbij meermalen als partner-van Len-i Rie-
fenstahl. Zijn vluchten naar het poolgebied
hebben belangrijke wetenschappelijke resul-
tateci opgeleVerd.
Na de officieele organisatie van het Duit
sche luchtwapen benoemde Goring hem tot
kolonel. Daarna heeft hij de verschillende
rangen tot dien van kolonel-generaal door-
loopen. In 1939 werd hij geroepen op den
nieuw geschapen post van Generalluftzeug-
meister. Na den oorlog in het Westen ver-
legnde de Fiihrer hem hef ridderkruis van het
ijzeren kruis.
Het weermachtsbericht vermeldde naar aan-
leiding daarvan:
Generaal Udet heeft allereerst als inspec-
teur van de jachtvliegers ertoe bijgedragen,
de voorwaarden voor een zegevierend optre
den van zijn oude wapeft tot stand te bren
gen. Bijzonder verdienstelijk heeft hij zich
daarna gemaakt als chef van het technische
bureau en als Generalluftzeugmeister. Hij
heeft voor het vligercorps een uitrusting ge-
smeed, die beslissend is voor de oorlogvoe-
ring.
Bij de zorg voor de opleiding van technisch
personeel, van vakarbeiders, technici en con-
structeurs tot ingenieurs en wetenschappelijke
onderzoekers heeft hij er voor gezorgd, dat
de luchtvaartindustrie de mogelijkheid kreeg,
aan de Duitsche vliegers het slagvaardigste
wapen voor den inzet tegen den vijand ter
beschikking te stellen.
In het zweefvliegen was Udet ook een
meester. Gedurende de Olympische Spelen van
1936 kon men hem bijna dagelijks, soms lan-
gen tijd achtereen, zien zweven. Dat was al-
tijd een prachtig schouwspel.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
Bij aanvallen op achterwaartsche verbin-
dingen hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen
op 17 November in den Zuidelrjken sector van
het Oostelijk front twee treinen, een loco-
motief en meer dan 20 afzonderiijke wagons
vemield. Twee andere treinen, zes locomo-
tieven en talrijke spoorwegwagons werden
met bommen zwaar beschadigd.
In den centralen sector van het Oostelijk
front kwamen de Duitsche vliegers weer met
goed resultaat tusschenbeide in den strijd van
de troepen te land. Bovendien hebben zij
zoowel by dag als bij nacht de bolsjewistische
hoofdstad gebombardeerd.
In het Noorden vormden plaatsen waar
troepen gelegerd waren, transporten en colon-
nes op marsch het doel van Duitsche bom-
aanvallen. Ook hier werden verscheidene
baanvakken door vemieling van de rails on-
derbroken en treinen vemield of beschadigd.
Naar van militaire zijde gemeld wordt, heb
ben de bolsjewisten volgens de tot dusverre
ontvangen berichten op 17 November in het
geheel 24 vliegtuigen verloren, waarvan 17 in
luehtgevechten en drie door afweergeschut.
Vier toestellen werden op den grond vemield.
Over denaanval Dinsdagnacht op Lenin
grad ondernomen, wordt nog vernomen, dat
verscheidene formaties gevechtsvliegtuigen
daaraan hebben deelgenomen. Bij goed zieht
werd een reeks vliegvelden met succes ge
bombardeerd. In de stad werden fabrieks-
gebouwen en op de vliegvelden loodsen getrof-
fen, die in vlammen opgingen.
De voorhoede van .een Duitsche divisie
heeft Maandag in den middensector van het
Oostelijke front een vrij groote plaats ver-
overd. De tegenaanval der teruggeslagen
bolsjewieken bezWeek in het vuur van Duit
sche artillerie en machinegeweren. Naar
Sowjet-overloopers hebben gemeld, waren zij
door de politieke commissarissen van achteren
beschoten en op die wijze tot den aanval ge-
dreveri. Door deze gevechten waren de bolsje
wieken dermate verzwakt, dat van twee regi-
menten slechts 600 man per regiment over
waren.
Bolsjewistische strijdkrachten hebben, naar
het D.N.B. van militaire zijde verneemt, in
den centralen sector van het Oostelijke front
op 17 November verscheidene tegenaanvalleri
gedaan op een Duitsche divisie. De actie der
bolsjewieken werd door Duitsche waamemers
tijdig ontdekt, zoodat doeltreffend artillarie-
vuun reeds op gropten afstand geopend werd.
De bolsjewieken Jeden zware verliezen.
MOSKOU IN STAAT VAN
VERDEDIGING.
tlet D.N.B. meldt uit Stockholm:
Uit Moskou wordt bericht, dat baar eenige
dagen geleden begonnen is, de groote open-
bare gebouwen te camoufleeren en in staat
van verdediging te brengen. De stad moet,
zoo heeft Stalin opmeuw be vole:', tot het
uiterste worden verdedigd. Speciale afdeelin-
gen hebben opdracht gekregen in versneld
tempo dynamietladingen aan te brengen. In
de hoofdstraten en bij bruggen zijn tallooze
zakken zand opgestapeld. Alle voorname
bruggen en hoofdstraten zijn eveneens voor-
zien van ontplofbare ladingen. Men kan van
Moskou zeggen, dat de stad rust op dyna-
miet.
DE OMSINGELING VAN LENINGRAD.
Irletbombardement op de voor den oorlog
belangrijke installaties, de bewapeningsfabrie
ken en ravitailleeringscentra van' Leningrad
heeft de -Omsingelde bolsjewisten, naar aan
het D.N.B. van militaire zijde wordt mede-
gedeeld, gedwongen het Zuidelijke deel van
de stad geheel te ontruimen. Onder den druk
van de catastrophale toestanden zijn in de af-
geloopen dagen opnieuw talrijke inwoners
-laar de Duitsche troepen overgeloopen. Zij
hebben OA. verteld, dat de wijk Kirow tot
aan de Narwapoort wegens het gevaar van
instorten van de zwaar getefsterde indu
trieele gebouwen ontruimd moest Worden. De
geheele buurt is in een terrein vol met kraters
veranderd. Het grootste deel van de burger-
bevolking in deze wijk is naar elders over-
gebracht. Duizenden marines, vrouwen en
kinderen zijn in scholen ondergebracht. Ver
der is op het onbebouwde terrein op het Wes-
telijk deel van het Kestowski- en Dekabristen
eiland een groot barakkenkamp voor de
vluchtelingen opgericht, waarin hoofdzakelijk
de vluchtelingen uit de omstreken van Lenin
grad zijn ondergebracht.
NEUTRALITEITSWET EN ARBEIDS-
CONFLICTEN.
Het zijn schrijft de N. R. Crt. zenuwachtige
oogenblikkeji voor de Amerikaansche regee-
ring geweest, voordat de wijziging van de
neutraliteitsiwet bij het Huis van afgevaar-
digden in stemming kwam. De president had
een goed gevoel gehad voor wat er omging
in Congreskringen, toen hrj, in strijd met de
verWachting, ervan afzag een volkomen op-
heffing van ^e wet te vragen. Hij had zich
beperkt tot de toestemming om koopvaar
ders te bewapenen en het pendant van dezen
maatregel, de intrekking van het verbod tot
het bevaren van de oorlogszones, overgelaten
aan het parlementaire initiatief. De meer-
derheid in den Senaat voor deze laatste wijzi
ging was weliswaar niet groot, maar toch
verzekerd. De aarzeling in het Huis van af-
gevaardigden is klaarblijkelijk onverwacht
gekomen. Het Huis, dat in dezelfde samen-
stelling de leen- en pachtwet heeft aange-
nomen, is een oogenblik voor de logische con-
sequentie van zijn vroe^er -Wotum terugge-
schrokken. Het oorlogsgevaar, dat in het
voorjaar nog als een theoretische mogelijk-
heid kon worden behandeld, moest nu eens-
klaps in voile werkelijkheid onder oogen wor
den gezien en men heeft voor de verantwoor-
defijkheid geschroomd. Het Amerikaansche
volk en zijn vertegenwoordigars leven tegen-
woordig in een eigenaardige gespletenheid:
met de gedachte van een oorlog is men nog
niet geheel verzoend, maar de meerderheid is
er zich volkomen van bewust haar toestem
ming te geven tot maatregelen, die tot oor
log moeten leiden. Ook anti-interventionisten
geven toe, dat zich thans omstandigheden
kunnen voordoen, waaronder ook zij zich niet
langer tegen een oorlogsverklaring kunnen
verzetten.
In deze atmosfeer is het eigenaardige
votum van het Huis ontstaan, met aanmer-
kelijke vervaging van de partijafscheidingen:
189 Democraten en 22 Republikeinen vdor de
herziening;" 53 leden van de regeeringspartij
en 137 Republikeinen tegen." We laten het
handjevol stemmen van de kleine partijtjes
buiten beschouwing. Daar de stemmenver-
houding van tevoren steeds onzekerder
scheen, hadden Roosevelt en de zijnen te elf-
der ure nog ingegrepen. Vlak voor de stem
ming had de president aan den voorzitter van
het Huis en aan den leider van de Democrati-
sche fractie een brief gezonden van deze
strekking, dat de inspanning van de Ver-
eenigde Staten om zooveel en snel mogelijk te
produceeren door een verwerpiftg ernstig on-
dermijnd zou worden. De stakingen §n arbeids-
conflicten izouden alsdan door de publieke
opinie minder ernstig worden opgevat. Dit
beroep werd door den speaker voor de stem
ming voorgelezen en ook een soortgelijk stuk
van Cordell Hull, waarin meer de aspecten
van een verwerping voor de buitenlandsche
politiek werden voorop gesteld. De aan-
neming was een dwingende noodzakelijkheid,
verzekerde Hull en de wereld volgde met
groote spanning de beraadslagingen van het
Huis. In het Britsche Rijk, in China en de
Sowjetunie zou een niet-herziening 'sterke
ontmoediging veroorzaken, al zou het ver-
dedigingsmoreel niet gebroken worden. „Maar
onze eigen positie in den strijd tegen de aan-
vallers", aldus Hull, ,,zou hierdoor ernstig ver
zwakt worden, niet all,een in Europa, maar
ook onder de Amerikaansche zuster-republie-
ken".
Zooals ook al uit Roosevelt's appel blijkt,
hebben tevens de arbeidsconflicten hun aan-
deel gehad in de weini-ge meegaandjjeid van
het Huis. De zelfzuchtig geoordeelde actie
van de vakvereenigingsleiders kon reeds lang
op weinig populariteit meer aanspraak maken
en sedert de meerderheid van het Amerikaan
sche publiek zich heeft laten overtuigen van
de wenschelijkheid van een snelle uitbreiding
van de wapenproductie (al is het nog niet'
voorbereid op alle consequerrties daarvan),
staat hetgeen men noemt de sabotage van de
unions in kwaden reuk. Ook de werkgevers
zullen gaame gebruik maken van deze stem
ming in hun strijd tegen de vakvereenigingen.
Zeker is, dat bij de behandeling van de her-
zieningen der neutraliteitswet een aantal
Democratische afgevaardigden hun st^m af-
hankelijk hebben gemaakt van een toezegging
door de administratie tot krachtiger optreden
tegen de stakingen: Roosevelt zou zelfs een
wetsvoorstel tot verbod van stakingen hebben
toegezegd en dit zou by de spannende zitting
van Vrijdag voor de regeering het aantal
stemmen hebben gered, dat den doorslag heeft
gegeven. Aangenomen wordt, dat op het
oogenhjik een stakingsverbod gemakkeiyk het
Congres zou panseeren. Andere feerichtgevers,
zooals de welingelichte New York Times, wil
len weten, dat Roosevelt's voorstellen zullen
neerkomen op handhaving van de huidige
loonen in de wapenindustrie met enkele cor-
recties in verhouding tot de kosten van het
levensonderhoud. Zoo zou eindelijk het on-
verbrekelijke tweetal prijs- en loonstop ook
in de Vereenigde Staten perfect worden.
De groote staking, die op het oogenblik de
Amerikaansche wapenproductie bedreigt, is
overigens niet direct een uitvloeisel van een
loonconflict. De arbeiders in de tot de staal-
industrie behoorepde mijnen eischen, voor
zoover zij aangesloten zijn bij het Congres of
Industrial Organizations, by monde van den
leider John L. Lewis de z.g._ closed shop. Een
closed shop is een bedryf, waar slechts arbei
ders, die aangesloten zijn bij een bepaalde
vakvereeniging, te werk mogen worden ge
steld. De aanvaarding van dezen eisch is een
machtig wapen geweest in den strijd tusschen
werkgevers en -nemers' en later, na het op-
komen van de C.I.O., ook een wapen in de
concurrentie tusschen deze organisatie en de
American Federation of Labor. Ver ziende
arbeidersleiders zijn de laatste jaren tot de
meening gaan overhellen, dat de kwestie van
de closed shop moest worden teruggebracht
tot de vraag naar de union shop, d.i. het be
dryf, waar de arbeidsvobrwaarden worden be
paald bij overeenkomst tusschen vakveriepi-
ging en werkgever,. zonder dat ongeorgani-
seerde werkers van den arbeid worden uitge-
sloten. De regeering staat voor het dilemma
aan den eenen kant den unions hun traditio-