ALGEMEEN NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLADVOOR ZEEUWSCH-VLAANDEREN
V
No. 10.255
MAANDAG 18 AUGUSTUS 1941
81 e Jaargang
Buitenland
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA.
het teeken der overwinning
in den strijd tegen het
bolsjewisme
NEUZENSCH
ABONNEMENTSFRIJS: Binnen Temeuzen 1,42 per 3 maanden Buiten Temeuzen
fr. per post f 1,73 per 3 maanden Bfl vooruitbetaling fr. per post f 6,60 per jaar
Voor Belgie en Amerika /2,20, overige landen /2,65 per 3 maanden fr. per post
Abonnementen voor het buitenland alleen bij vooruitbetaling.
Uitgeefster: N.V. Firma P. J. VAN DE SANDE
iDirecteur: I. van de Sande.
GIRO 38150
TELEFOON No. 2073.
ADVERTENTIENVan 1 tot 4 regels 0,88 Voor elken regel meer 0,22.
KLEIN E ADVERTENTIfiNper 5 regels 52 cent bij vooruitbetaling.
Grootere letters en cliches worden naar plaatsruimte berekend.
Handelsadvertentien bij regelabonnement tegen verminderd tarief, hetwelk op aanvraag
verkrijgbaar is. Inzending van advertentien liefst een dag voor de uitgave.
DIT BLAD VERSCHIJNT IEDEREN MAANDAG-, WOENSDAG- EN VRIJDAGAVOND.
Hoofdredacteur: N. J. Harte, Temeuzen.
BEKENDMAKING.
Herhaaldelijk heb i'k de Nederland-
sdhe bevolking er voor gerwaarschuwd
op eenigerlei wijze de vijanden van
Duitsdhland te begunstigen. Desondaniks
is weer een ernstig geval van begunsti-
iging van den vijand voorgekomen. Op
7 Augustus j.l. moest op Nederlandsoh
gebied een Britsch gevecfhtsvliegtuig
een noodlanding maken. De ongedeerd
gebleven bemanndng, bestaande uit 6
personen, kreeg bij haar poging om te
vlucihten steuh van Nederlanders, die
geld gaven, levensmiddelen en burger-
kleeding. Nog dienzelfden dag werden
de Engelschen gevangen genomen. De
personen, die hulp hadden verleend bij
de poging am te vluchten, zijn terstond
voor een Duitischen krijgsraad gebracht.
Deize veroordeelde vijf bunner ter dood
en drie anderen tot langdurige, deels
leVenslange gevangenisstraf.
w.g. FR. CHRISTIANSEN,
generaal der vliegers.
Den Haag, 14 Aug. 1941.
0 f I
DUITSOH WEERMACHTSBERIOHT.
Het opperbevel van de weermacbt
maakt bekend:
Aan het geheele Oostelijke front blij-
ven de operaties volgens de plannen en
met succes verloopen.
Voor de Oostkust van Engeland brach-
ten gevechtsvliegtuigen overdag twee
koopvaardijschepen met tezamen 7500
B.R.T. tot zinken.
Zij beschadigden bij de Farder-eilan-
den een vrij groot koopvaardijschip. Bij
Oambridge werden militaire inrichtingen
met bommen van zwaar kaliber be-
stookt. Een patrouilleboot schoot in
Het Kanaal een Britsch jachtvliegtuig
omlaag. In den afgeloopen nacht ver-
nietigde het luchtwapen voor de Brit-
sche Oostkust een koopvaardijschip van
2000 B.R.T. en viel het verschillende
havens en militaire inrichtingen in het
Oosten van het eiland aan.
In Noord-Afrika bombardeerden Duit-
sche duikbommenwerpers met goed ge-
volg Britsche schepen in de haven van
Tobroek, luchtdoelstellingen, munitie-
depots en wagenparken van den vijand.
Een gering aantal Sovjet-bommenwer-
pers heeft Zaterdagnacht geprobeerd
het Noordelijke en Noord-oostelijke ge
bied van het Duitsche Rijk aan te vallen.
De aanvallen bleven volkomen aonder
uitwericing.
OPROEP.
Opboimen.
Dat wil het nieuwe Duitschland van Adolf
Hitler. Een nieuw Europa opbouwen. Een
nieuwe ordening vestigen. Ons werelddeel
weer bewoonbaar maken voor een ieder die
werken wil en kan.
En Stalin? Wat wil deze? Het bolsjewisme
vestigen, dat is: Christendom, beschaving en
cultuur vemietigen. Dat beteekent: moord en
doodslag, armoede en ellende.
Nederlanders, de keuze kan toch niet moei-
lijk zijn! AJs waar christen en goed vader-
lander is uw plaats immers aan de zijde van
hen, die den opbouw willen?
U kunt toch nimmer wenschen, dat Europa
het slachtoffer wordt van een horde barbaren
die reeds 25 jaar een millioenenvolk onder-
drukt en het tenslotte in het ongeluk stortte?
En als gij uw keuze hebt gedaan, u dus
schaart achter de bouwers van het nieuwe
Europa, voegt dan de daad bij het woord.
Vele dui2enden stelden reeds die daad, zij
strijden aan het Oostfront of maken zich ge-
reed daarheen te vertrekken. Zij begrijpen,
dat zonder strijd geen overwinning mogelijk
is. Zij beseffen, dat ook Nederland zijn aan-
deel moet leveren wil het straks een eervolle
plaats in het nieuwe Europa kunnen innemen.
Zij zijn de sloopers van het bolsjewisme,
maar tevens de bouwers aan de nieuwe toe-
komst van ons vaderland.
Een nieuwe toekomst bouwen voor ons land
en volk. Er is geen schooner doel. Het is uw
plicht daaraan mede te werken. Verzaak dien
plicht niet, maar meldt u aan bij het Vrijwil-
ligerslegioen Nederland. Koninginnegradht
22, 's-Gravenhage.
VERORDENJNG Nr. 152/41.
Toen wij, schrijft de N. R. Crt., eenige
kantteekeningen plaatsten bij de beachouwing
aver partem entarisane en ontbinding der
politieke partijen, welke Dr. Rabl even tevoren
in de Deutsche Zeitung in den Niederlanden
gelevend had, konden wij niet venmoeden, dat
dienzelfden avond de verordendng het licht
zou zden, waarbij de werkzaamheden van de
gemeenteraden en de Provinciale Staten, als-
mede van eenige andere bestuursorganen tot
stilstand werden gebracht en ter vergoeding
daarrvan een geiheel nieuwe regeling werd in-
gevoerd.
Van wat wij, op het oogenblik, dat wij het
schreven, nog mochten aannemen, dat het
voor de toekomst, zij het ook te elfder ure,
mogelijk was. hadden we moeten constatee-
ren, dat het in het verleden, toen het nog
mogelijk ware geweest, was verzuiimtd.
En nochtans was het niet zeker geweest,
dat de loop der dingen zich dan anders ge-
dragen had dan thans. Want uit de toelich-
ting, welke eveneens Dr. Rabl op verordening
nr. 152/41 gegeven heeft, hlijkt wel, dat het
ook met wat meer bezinning op onze consti-
tutioneel-ihistorische ontwiikikeling niet gedaan
zou zijn geweest. De aanleiding tot de thans
genomen maatregelen school dieper.
Politieke en juridische feiten heeft Dr. Rabl
daarvoor aangevoerd en het is wel duidelijk,
dat de politieke den doorslag helbhen gegeven.
Zijn hetoog was, dat de politieke meenings-
vorming hij het Nederlandsche volk onder de
amstandigheden, welke door de bezetting van
ons land opgetreden zijn, zich tenslotte niet
meer voltrok binnen het bestek van de parle-
mentaire partijen van vroeger, maar binnen
den kring van andere organisaties, bewegin-
gen en groepen. Hij vond dit ook daarin be-
vestigd, dat de partijen zich allengs van alle
in de operubaarheid tredende activiteit heh-
ben ontlhouden, hetgeen riatuurlijk ook daar-
mede samenhangt. dat zij voor de voortzet-
ting van hun werkzaamhedeci andere voor-
waarden noodzakelijk achtten, dan onder de
bezetting te verwachten waren.
,,Maar, vervolgt Dr. Rabl aanstonds, zelfs
indien zij dit niet hadden gewild, had haar
na 22 Juni geen werkzaamheid meer kunnen
worden toegestaan, want in het hezette
Nederlandsche gebied kan nog slechts, nadat
de oorlog tussohen Europa en het bolsjewisme
is ontlbrahd, edn criterium voor de politieke
meeningsvorming bestaan, en wel dat van
den strijd en de bereidiheid tot den strijd tegen
het bolsjewisme. Alle andere tegenstellingen
zijn daartegenover van ondergeschikte betee-
kenis en aan niemand kan worden toegestaan
het Nederlandsche volk met tactische tegen
stellingen van de partijpolitiek bezig te hou-
den en het daardoor af te voeren van bezin
ning op het fundaanenteele politieke pro-
bleem van het eigen bestaan. Concreet ge-
sproken is het van belang, dat het Nederland
sche volk in den strijd tegen het bolsjewisme
partij kiest, daartegenover is evenwel zonder
belang, of het treffen van zekere practische
maatregelen door bepaalde fracties uit over-
wegingen van partij,tactiek wordt bevorderd
of tegengewerkt."
Nu zal onder de bezetting wel niet lich^een
staat'k-undige organisatie geschapen kunnen
worden, welke voor het Nederlandsche volk
in den strijd tegen bet bolsjewisme partij
kiest. Daaren tegen blijkt de bezetter de be-
tetselen te hebben willen wegnemen, welke
een samenhanigende meeningsvorming ten
deze onder het Nederlandsche volk tot dus-
ver in den weg stonden. O.m. door de ont-
ibinding van de nog bestaande oude partijen.
(Het is den bezetter immers niet ontgaan.
dat juist ook in deze kringen, waar men
voorheen geen woorden scherp genoeg gevon-
den heeft, am het bolsjewisme te veroordeelen
(en waar men ook gaarne op de „inconse-
quentie" wilde wijizen van de verdragen,
welke het Duitsche Rijik een trjdlang met de
Sowjetunde verhonden hielden) thans op zijn
ibest naar onzijdigheid gestreefd wordt, nu
in het spel der EJuropeesche en wereldmadhts-
verdeeling de Sowjetunie aan een kant met
het Britsche Rijk is komen te staan en tegen-
over het Duitsche Rijk.
Moest en mocht nu echter toch van de af-
gevaardiigden, die aan deze partijen waren
verfoonden, de wettelijk bepaalde belangrijke
bevoegdlheden blijven bestaan, om binnen het
kader van de putoliekredhtelrjke vertegen-
woordigende lichamen in provinoie en ge-
meente autonome bepalingen uit te vaardi-
gen, begrootingen vast te stellen en het toe-
zicht op haar uitVoering te houden?
Uit het artikel, dat Dr. Rabl in de Deut
sche Zeitung i. d. N. gescihreven heeft, mee-
nen we te mogen afleiden, dat dit nog niet
uitgesloten geweest ware, indien de afgevaar-
digden in de nog functionneerende vertegen-
woordigende lichamen op een duidelijke wijze
afstand genomen hadden van hun (ontbon-
den) partijen. Nu dit niet gebeurd is, is de
overlheid, aldus wederom Dr. Rahl, na rtjpe
overrweging van den stand van zaken tot de,
slotsom gekomen, dat dit niet mogelijk was.
,,Zij iB, aldus Dr. Ralbl, volgens het geldende
Volkenrecfat verantwoordelijk voor de open-
bare orde en de veiligheid van het openbare
leven in de bezette Nederlandsche gebieden
en zq kon zicih niet verhelen, dat de boven-
besdhreven toestand een acuut gevaar voor
deze reohtsgoederen met zich hracht. Zij was
derhalve rverplidht de noodige maatregelen
van bestimrsrechtelijken aard ter handihaving
van de ongesctiondenheid van deze rechtsgoe-
deren te nemen en heeft dit in verordening
nr. 15(2/41 gedaan."
Geimeenteraden en Provinciale Staten zijn
niet opgeherven, evenmin als de Staten-Gene-
raal, waarvan de werkzaamheden al sedert
het begin van de bezetting rusten. Zooals wij
reeds schreven, dat nieuiwe staatkundige vor-
men niet klaar zijn en in dezen tijd ook niet
klaiar kunnen komen, zoo heeft ook Dr. Rafbl
het ,,zuiver bestuursrechtelijke" karakter
van den maatregel in het licht gesteld. Noch
tans voegde hjj eraan toe, dat het Neder
landsche volk op een later tijdstdp gelegen-
heid zal krijgen uit te maken, of verordening
nr. 15(2/41 zich ,,er ook niet" toe leent onder
de gewijizigde omstandigheden van een toe-
komstige situatie als grondslag voor een
nieuwe Nederlandsche constitutie in den ruim-
sten zin te dienen.
Wlanneer we in een volgende hesdhouwing
de met ingang van 1 September in te voeren
regeling nader onder oogen zien, zal blijken.
hoeveel hiervan aan het gemeenterecht van
het Duitsche Rijk verwant is. Tevens echter
en niet zonder reden heeft Dr. Rabl er
op gewezen, dat „men in dit verband vooral
niet uit het oog moet verliezen, dat wat hier
is ingevoerd de autoritaire verstrakking
van de hestuursorganisatle in provimcie en
gemeente reeds sedert vele jaren door de
beste koppen van de Nederlandsche bestuurs-
leer en bestuurspractrjk met aandrang is ge-
eischt."
Het is altijd hard, in tijden waarin „de
dragers van de rechtmatige staatsmacht" hun
geZag aan het feit van d< bezetting ontleenen
geVestigde instellingen, zij het ook onder
voorfbehoud van een definitief besluit, verloren
te zien gaan, om voor een voorloopige rege
ling plaats te maken, waaraan de bezetter in
overeenstemming met het geldende volken*
recht ter handhaving van de openbare orde
en van de veiligheid van het openbare leven
de voorkeur geeft.
Dr. Rabl heeft het harde daarin willen
verzachten, door er op te wijzen, dat de in-
hodd van de verordening met de bevoegde
Nederlandsche instanties uitvoerig besproken
is. ,,Ditgaande van de politieke en juridische
feiten, die op het .huidjge tijdstip den toon
aangeven, is ook instemming van alle be-
trokken Nederlandsche instanties met de
onderhavige regeling hereikt. Het is dus geen
octrooi, maar een regeling, die op Duitsch-
Nederlandsche overeenstemming herust en in
vele opzichten van de zijde van de betrokken
Nederlandsche ministeries zelfs zeer is toe-
gejudcht".
Het zal aan ons, Nederlanders, zijn, om
hetzij we in deze regeling inu inderdaad den
grondslag voor een blijvende orde zien, hetizij
we haar voor^hands aanvaarden de nieu
we instellingen te vullen met Nederlandschen
geest, tot welzijn van het Nederlandsche
volk, zoodat ook hier ,,het geheele Nederland
sche volk" vertegenwoordigfd blrjft.
NA DE ONTMOET1NG OP DEN OCEAAN.
Critiek van Duitsche zijde.
Naar aanleiding van de gemeenschappelijke
verklaring van Roosevelt en Churchill heeft
men, schrijft de N. R. Crt., op de perscon-
ferentie te Washington Cordell Hull, den
minister van buitenlandsche zaken, gewezen
op de omstandigheid, dat het Amerikaansche
volk gegevens wenscht over de wijze, waarop
men den oorlog denkt te winnen, tegen Vichy
en Japan wil optreden en Engeland en Ame
rika den benarden Sowjets te hulp zullen
komen. In zijn antwoord beperkte Hull zich
naar D.N.B. verneemt tot de algemeene be-
wering, dat de gemeenschappelijke verklaring
„fundamenteele beginseleri" inhoudt, die de
Ver. Staten zullen steunen totdat ze in „de
geheele beschaafde wereld" weer worden ge-
huldigd. Nadere inlichtingen weigerde Hull,
speciaal een antwoord op de vraag, of de
plaats in de gemeenschappelijke verklaring,
die spreekt van gelijk recht op de grondstof-
fen der wereld, met inachtneming van de
bestaande verplichtingen van Engeland en de
Ver. Staten, wellicht beteekent, dat Engeland
wil blrjven vasthouden aan de overeenkomst
van Ottawa en alle offers in dit opzicht aan
Amerika wil opleggen.
De theatrale gemeenschappelijke verklaring
van Roosevelt en Churchill kwalificeert men
in politieke kringen te Berlijn, volgens den
correspondent van het A.N.P., als een zeer
onbeholpen agitatie-bluf en holle frasen. Oude
plunje eens door Versailles en Geneve gele-
verd, zoo verklaart men in genoemde krin
gen, zijn thans uit de motzakken te voorschijn
gehaald en opgestreken. De oude zondaar
Churchill poogt zich door deze reusachtige op-
lichterij uit zijn benardheid te redden. Chur
chill en Roosevelt - dom en driest als steeds -
meenen ook thans nog scheidsrechtertje te
kunnen spelen en over Europa, dat op het
punt staat zijn lot zelf in handen te nemen,
voogd te blijven spelen en het te ringelooren
zooals dit al tientallen jaren en nog langer
geschiedde. Ten aanzien van de verklaring
dat Churchill en Roosevelt geenerlei territo-
riale uitbreiding van hun landen wenschen,
wgst men in politieke kringen eenvoudig op
de recente overweldiging van Groenland, Us-
land en Syrie benevens in het algemeen op de
territoriale onrechtvaardigheid van het ver-
drag van Versailles.
Naar de Londensche berichtgever van de
New-Tork Post meldt, heeft Eden Maiski,
den SOvjet-ambassadeur, over den inhoud der
tusschen Churehill en »R®ose.velt-gevoerde be-
sprekingen ingelioht. Maiski moet zijn vol-
doening hebben uitgesproken.
Lord Beaverbrook beeft volgens D.N.B. aan
vertegenwoordigers van de Amerikaansche
pers gezegd, dat bet tot dusver door de Ver.
Staten geleverde krijgstuig voor Engeland
niet voldoende is. De Ver. Staten mogen niet
vergeten, dat Engeland, tegen een vijand
vecht, die vol vertrouwen en goed georgani-
seerd is. De Ver. Staten moeten Engeland
meer oorlogsmateriaal leveren en de leveran-
ties bespoedigen. In de eerste plaats behoeft
Engeland bomvliegtuigen evenals tanks en
levensmiddelen.
Kort na zijn aankomst te Washington voer;
de Beaverbrook, naar Associated Press
meldt, met Knudsen, den directeur van het
federale produotiebureau en andere regee-
ringsambtenaren besprekingen.
Omtrent de overeenkomsten tusschen Chur
chill en Roosevelt schrijft de diplomatieke
medewerker van Stefani onder meer: de eer
ste gedaehte, die onwillekeurig bij de volken
moet opkomen is, dat het Engeland en den
Ver. Staten aardig slecht moet gaan, als ze
zich laten verleiden tot zulke leege beloften.
waarvan ze weten, dat zij zeniet kunnen
houden. De tweede gedaehte is de herinne-
ring aan de eeuwenoude Engelsche huichela-
rij, in welker vaarwater zich thans ook Roo
sevelt bevindt. Het document wordt met
st-elligheid door de Engelsche geschiedenis
gelogenstraft een geschiedenis van verraad,
gebroken beloften en oeconomische maatrege
len van geweld. Bijna dezelfde woorden zijn
indertijd door Wilson en Lloyd George ge-
bruikt met het voldoende bekende resultaat.
De Engelsch-Amerikaansche verklaring kon-
digt een tweede super-Versailles aan, want
de eenzijdige ontwapening van het in het drie-
mogendheden-pact verhonden landen zou ten
gevolge hebben, dat de wereld weerloos zou
worden uitgeleverd aan de strijdkrachten te
land, ter zee en in de lucht van Engeland, de
Ver. Staten en de Sovjets.
Het Spaansche blad Informaciones merkt
in de eerste plaats op, dat geen enkele zin-
speling wordt gemaakt op de Sovjetunie, als-
of dit vraagstuk niet bestond en dit blijkbaar
omdat Londen en Washington niet den moed
hebben in een voor het nageslacht bestemd
document het schandelijk verbond met de
bolsjewistische barbarij vast te leggen, waar-
tegen bet beele Christendom in bet geweer
komt. De Ver. Staten en Engeland beweren
geen gebiedsuitbreiding te verlangen. maar
in werkelijkheid is er geen grond meer, dien
de Angelsaksers zich kunnen toeeigenen en
er bestaan geen andere volken, die bereid zijn
zich te laten inpalmen.
De Deutsche diplomatisch-politische Kor-
respondenz noemt de verklaring een slecht
plagiaat van Wilson's punten, die al daarom
geen overredingskracht bezit, dewijl de op-
stellers dezelfden zijn, die reeds nauwelijks
25 jaar geleden de wereld door niet ernstig
gemeende beloften bedrogen en sindsdien door
him daden al lang weer hebben bewezen, hoe
het in waarheid met hun eigenlvjke gezindheid
en politieke oogmerken is gesteld. Evenals in
den wereldoorlog tracht Engeland ook nu
andere volken aan zich dienstbaar te maken,
die vrij willen zijn. En wat de politiek van
Roosevelt betreft, het is juist een voomaam
punt op zijn program de oeconomische en
militaire heerschappij van buiten het Weste-
lijke halfrond te verwerven. Deze opperheer-
schappij bekommert zich niet het minst om
de wenschen der betrokken volken. Desnoods
worden ze met geweld tot rede gebracht.
Eveneens staat het met het grootmoedig
voor alle volken in uitzicht gestelde recht
hun eigen regeeringsvorm te kiezen. Ze wor
den met vrede gelaten in zoover ze zich on-
voorwaardelijk naar de leidraden van Enge
land en Noord-Amerika in de door deze mo-
gendheden geeischte ruimten schikken.
Voor het overige toont het zotte punt be-
treffende de verwijdering van de door het
heele volk gewilde leiding van Adolf Hitler
dat het beiden volstrekt niet om de ware
zelfbeschikking te doen is. Het bewijst ver-
der, dat Roosevelt en Churchill een organische
samenvatting van Europa gelijk de spilpoli-
tiek beoogt, met alle middelen zouden willen
verhinderen om gelijk in het verleden de
naties van de oude wereld tegen elkander te
kunnen uitspelen. In verbani met de sirenen-
zangen over oeconomische samenwerking van
de volken stelt de Korrespondenz vast, dat de
Angelsaksische landen niet wenschen, dat
andere volken zich oe'conomisc'i onafhankelijk
maken. Indien ze dit toch doen stellen ze
zich bloot aan boycot, zwarte lijsten en blok-
kade.
Om deze heerschappij te veranderen zouden
de naties, die zich niet aan dit program willen
onderwerpen, dat heet de z.g. aanvallers
ontwapend blijven. Dan zou ook de ,,vrijheid.
der zeeen" zijn bereikt en wel de vrijheid voor
Engeland en Amerika om alien het verkeer
ter zee te ontzeggen, die zich niet onder
werpen. Dan zou met behulp van de steunpun-
ten de droom der Angelsaksische wereldheer-
schappij verwezenlijkt zijn. Ook de Diplo
merkt op, dat over de rol van het Russische
bolsjewisme zorgvuldig wordt gezwegen en
besluitDuitschland en zijn bondgenooten
zjjn ook tot-den strijd bereid tegen een ieder,
die de volken. van hun hoogste goederen, in
vrijheid.-ie leven en te werken, wil berooven.
BERLIJN OVER HET ONDEKHOUI).
De correspondent van de N. R. Crt. te Ber
lijn telefoneerde Donderdagavond
Het bericbt van de ontmoeting op den At-
lantischen Oceaan tusschen president Roose
velt en minister Churchill en de uit hun ge-
voerde besprekingen voortgevloeide resultaten
hebben hier weliswaar geen opwinding, doch
uiteraard wel groote belangstelling verwekt.
De ontmoeting op zich zelf behoefde hier
geen verrassing te veroorzaken, omdat goed-
ingelichte kringen in de Wilhelmstrasse
sedert vijf dagen op grond van betrouwbare
informaties op de hoogte waren van het feit,
dat het jacht van president Roosevelt, de Po
tomac, koers had genomen naar het Noorde
lijke gedeelte van den Atlantischen Oceaan
en tevens, dat van Engeland uit minister
Churchill op een oorlogsbodem onder bege-
leiding van verscheidene eenheden van de
Britsche marine het schip van den Ameri-
kaanschen president tegemoet was gevaren.
Men schijnt zelfs met de plaats, waar de
schepen met Roosevelt en Churchill aan boord
zich bevonden, bekend te zijn geweest en men
wist dus ook, dat het punt van samenkomst
buiten het door Duitschland tot oorlogszone
verklaarde gebied lag.-
Het voomaamste wat de ontmoeting Roose
veltChurchill heeft opgeleverd is uiteraard,
dat de oorlogsdoeleinden van de Angelsak
sische staten, zij het ook in beperkten vorm
bekend zijn gemaakt. Het grootste gedeelte
van deze doeleinden (geformuleerd in totaal
acht punten of principes, zooals de Engelsche
en Amerikaansche persbureaux het noemen)
heeft men reeds diverse malen uit de rede-
XII
GAS EN ELECTRICITEIT.
g 2000 boeten en ruini 100 afsnijdingen. g
g Reeds vele malen is er op gewezen, J
g dat de rantsoeneering van gas en elec- J
s triciteit nog onivoldoende besparing ten g
m gevolge heeft gehad.
Het verbruilk moet tot 75 pet. van het g
vehbruiik in de overeenkomstige periode g
van het vorige jaar teruggebracht wor- g
den en een ieder is verplicht er zorgvul- g
dig voor te waken, dat zijn rantsoen g
niet overschreden wordt.
Hoewel het prijszenswaardig is, dat g
vele verbruikers zicih aan de opgelegde g
bepenking houden, zijn er daamaast nog g
talloozen, die aanmerkelijk meer gebrui- g
ken, dan waarop zij krachtens de distri- g
butieregeling recht hebben. De gevolgen M
hiervan zijn niet uitgebleven en in de
afgeloopen twee wekenhebben ruim jj
2000 boeteheffingen plaats gehad en g
meer dan 100 afsnijdingen. g
Het laat zich aanzien, dat nog vele g
afsnijdingen in tal van plaatsen zullen g
moeten volgen.
voeringen van Roosevelt en Churchill .kunnen
vememen. En ook in de Rijkshoofdstad kan
men ze niet anders beschouwen dan varianten
op bekende eischen.
Roosevelt en Churchill noemen brjvoorbeeld
als gemeenschappelijk oorlogsdoel: geen ver-
overig van gebied, vreedzaam samenleven der
volken, zelfbestemmingsrecht en vruchtbare
oeconomische samenwerking. Men reageert
te Berlijn met de opmerking, dat dit sedert
lang bekende gezichtspunten zijn, waarmede
ook Duitschland het volkomen eens is.
Van essentieel btlang echter zijn punt 6 en
punt 8, omdat deze in feite de werkelrjke
oorlogsdoeleinden van de Angelsaksische lan
den omschrijven.
Onder punt 6 eischt men de definitieve ver-
niettging van de, zooals men dat in Engeland
en Amerika noemt, nazi-tirannie.
Punt 8 schrijft voor het afstand doen van
het gebruiken van geweld en de ontwapening
van die volken, welke tegen dit principe heb
ben gehandeld.
Het ligt voor de hand, dat men in verband
hiermede te Berlijn het verdrag van Versail
les in de herinnering terugroept en er op wijst
dat ook dit verdrag culmineert in het mach-
teloos maken en ontwapenen van het Duit
sche volk.
Hoewel de bijeenkomst tusschen Roosevelt
en Churchill geen sensatie als een oorlogs-
verklaring van Amerika of een bondgenoot-
schap tusschen Engeland en Amerika ge
bracht heeft, hetgeen men in Duitschland
eigenlijk verwacht had, is het resultaat van
de besprekingen, namelijk het „vredosprogram
van den Atlantischen Oceaan, voor Duitsch
land in zooverre van het allergrootste belang,
omdat nu de zin van den jurlog, dien het
thans voert, mogelijk nog duidelrjker is ge-
worden. Daarbij komt, dat nu de beide Angel
saksische mogendbeden het eens zijn gewor-
den over de extreme oorlogsdoeleinden, niet
alleen Engeland doch ook Amerika Duitsch
land in zijn bestaan bedreigt. Dit feit zal het
den Duitschen leiders ongetwijfeld niet moei-
lijk maken het volk onder verwijzing naar
de acht punten van Roosevelt en Churchill in
zijn verzet aan te moedigen en de hardnek-
kigheid, waarmede het strijdt ook onder het
vooruitzicht op een langen oorlog -log te ver-
grooten,
WEERSLAG OP DE
ANGELSAKSISCHE VERKLARING.
Hasset, secretaris van Roosevelt, heeft vol
gens Associated Press bekend gemaakt, dat
de president op een nog niet bepaald tijdstip
te Rockland (Maine) aan land zou gaan.
Onder-staatssecretaris Welles, die, gelijk
Associated Press meldt bij de ontmoeting van
Churchill en Roosevelt tegenwoordig was, is
naar Washington teruggekeerd, waar hij
staatssecretaris Hull rapport uitbracht.
Naar de correspondent van Associated
Press te Durham (Noord-Carolina) meldt,
heeft Knox, de minister van marine, in een
rede de hoop uitgesproken, dat Roosevelt de
verklaring der acht punten, aan het Congres
ter goedkeuring zal voorleggen.
In een verklaring tot de pers heeft Landon
de vroegere candidaat voor het Amerikaan
sche presidentschap en voormalig gouverneur,
zich volgens Associated Press tegen de ont
moeting van Roosevelt en Churchill uitge
sproken. De wijze, waarop ze plaats greep,
beteekende een met beleid in scene gezette
poging om het volk omtrent het ware doel
van de besprekingen te misleiden. De tegen-
woordigheid der chefs, van de weermacht in
plaats van den minister van buitenlandsche
zaken duidt erop, dat over een samenwerking
van de oorlogsvloten, niet over een vreedzame
cooperatie is gesproken. Wonderlijk is het,
dat ze alle mogelijke vrijheden afkondigen,
alleen niet die van godsdienst. Klaarblijkelijk
deinst men ervoor terug, de atheistische
Sovjetunie voor het hoofd te stooten.
Zelden, zoo betoogen Berlijnsche bladen, is
een politieke demonstratie zoo eenstemmig en
duidelijk van de hand gewezen en de door
de aanstichters gewekte verwachting bitter-
der teleur gesteld dan deze ontmoeting. In
heel Europa, meent de Deutsche Allgemeine
Zeitung wordt op die bluf zoo gereageerd als
deze hoogst naleve proclamatie verdient. Men
kan zich voorstellen, dat Roosevelt, die meer
en meer uit Londen en New-York als de aan-
stichter van deze groote manoeuvre wordt
gedoodverfd, zich zelden zoo ernstig geslagen
heeft gezien als nu.
De Borsenzedtung spreekt van een „klinken-
den kaakslag". Nauwelijks is het vertrekschot
uit Londen en Washington verklonken of alle
mooie plannen zijn al verdwenen, die de
fabrikanten der verklaring nastreefden.
