AKKCRTJE
Sf ltyrpn w^=«
6 C m
Hoofdpijn
Liefde's Zegepraal
Bestrijding Coloradokever.
Verbod aanplakken plakkaten en
dragen insignes Ned. Unie.
ENGELSOHE LUCHT AA NV ALLEN
OP ONS LAND.
NEDERLANDSCHE KINDEREN NAAR
OOSTMARK.
Neem
n
FEUiLLETON
Siondeo w.e de oej.orde u,'showed
toen zij over von Heiden spraken! Zij moest
wel ernstige redenen hebben om hem zdo te
ss
Ten vervolge op mijn bevel tot bestrijding
van den Coloradokever, voorkomende in dit
blad van Vrijdag 16 Mei 1941, No. 10.216,
wordt thans door mij bevolen, dat de deitie
bespuiting, als bier bedoeld, moet plaats heb-
ben van 1 tot en met 9 Augustus 1941.
Op Woensdag 30 Juli 1941, vafl 1012 uur
v.m. en van 2—4 uur n.m. kan het alsnog be-
noodigde calciumarsenaat worden afgehaald
op de bekende plaatsen.
Temeuzen, 28 Juli 1941.
De Burgemeester van Temeuzen,
P. TELLEGEN.
Op grond van paragraaf 1 der verordening
20/1941 is verboden: bet aanslaan, aanplak
ken of op eenige andere wjjze tentoonstellen
of in bet openbaar vertoonen van plakkaten
en geschriften van de Nederlandsche Unie,
alsmede het dragen van bet insigne van de
Nederlandsche Unie.
Temeuzen, 28 Juli 1941.
De Burgemeester van Temeuzen,
P. TELLEGEN.
STICHTING NEDERLANDSCHE
VOLKSDIENST OPGERICHT.
Naar de N. R. Crt. van bevoegde zijde ver-
neemt, is een dezer dagen opgericht de stich-
ting Nederlandsche Volksdienst" (N.V.D.).
Het doel van de sticbting is de verzorgmg
van alle Nederlanders uit een oogpunt van
volkswelvaart. Zg zal haar taak opvatten in
den zin van een vrijwilbge hulporganisatie
ten behoeve van alle Nederlanders, wier uiter-
lijk bestaan en wier gezondheidstoestand te
wenscben overlaten.
Binnenkort zullen nadere mededeebngen
over deze stichting worden gepubliceerd.
COMMISSARIS VOOR DE
OONFESSIONEELE VAKVEREENIGINGEN.
De Rijkscommissaris heeft thans, bij het
voortzetten van de maatregelen, welke in de
afgeloopen weken tegen verscheidene pon-
tieke partijen zijn genomen, ook een commis-
saris benoemd voor de confessioneele vakver-
eenigingen. Hiermede wordt ook een einde
gemaakt aan de verschillende houdingen,
welke deze vakvereenigingen aannamen ten
aanzien van sociaal-oeconomische kwesUes,
welke verschillende houdingen voortkwamen
uit de verbindingen met confessioneele krin-
Verder zal de zorg voor de buiten Neder-
land te werk gestelde arbeiders worden ver-
eenvoudigd en gecentraliseerd.
Door deze maatregelen worden getroffen.
het roomsch-katholieke werkliedenverbond,
het christelijk nationaal vakverbond, de hier-
bij aangesloten vakgroepen, alsmede de dio-
cesane arbeidersbonden.
Tot commissaris is benoemd de huidige
commissaris-leider van het NJV.V\, H. J.
Woudenberg. Hij is in deze functie bevoegd
de zaken van de besturen van de genoemde
bonden waar te nemen en bovendien alle
organisatorische, personeele en financieele
maatregelen te treffen, welke voortyloeien
uit de werkzaamheden van de bonden en
welke noodig zijn tot het vereenvoudigen als
mede tot het samengaan van de Nederland
sche arbeidersbeweging. J
De statuten van de genoemde bonden zijn
niet in tegenspraak met de maatregelen van
den commissaris.
De Rijkscommissaris heeft nadrukkelyk be
paald, dat de rechten en aanspraken van de
leden van de vakbonden, voor zoover deze
van oeconamischen aard zijn, van krach
blijven.
GIFT VAN f 10.000 \rOOR
nederlandsche oorlogsinvaliden.
De persdienst van de N.S.B. meldt.
Donderdag heeft de leidster der nationaal-
sociabstiscbe vrouwenorganisatie een bedrag
van f 10.000, een gedeelte van de opbrengst
van de collecte voor het Duitsche Roode Kruis,
aan den commandant van ..Kareol >verhan-
Dit bedrag is bestemd voor de Nederland
sche oorlogsinvaliden. Gelijktijdig werden
nog 1000 sigaren overhandigd.
HET VERBOD TOT VERKOOP VAN
VLEESCH OP MAANDAG EN DINSDAG.
len te worden verkocht. Uiteraard blijft on-
verlet de reeds bestaande bepaling. dat op
den Dinsdag ook de hotels en restaurants
geen vleesch mogen verkoopen.
Van het verbod tot verkoop van vleesch
op Maandag en Dinsdag kan door de Neder
landsche Veehouderijeentrale, Laan van Meer-
dervoort 533, 's-Gravenhage, ontheffing wor
den verleend in bijzondere naar haar oordeel
daarvoor in aanmerking komende gevallen.
Hierbjj is gedacht aan regeUngen betreffende
ziekenhuizen e.d.
SCHAPEN- EN GEITENKAAS ZONDER
BON VERKRIJGBAAR.
In een beschikking van den secretaris-gene-
raaJ van het departement van landbouw en
visscherij wordt in de kaasdistributiebeschik-
king naast kwark eveneens een uitzondering
gemaakt voor schapen- en geitenkaas, zoodat
deze artikelen derhalve zonder bon verkrijg-
baar zijn.
Vrijdagnacht hebben wederom eenige Brit-
sche vliegtuigen boven ons land gevlogen. Zij
wierpen enkele bommen. De schade beperkte
zich tot lichte bescbadigingen van woonhui-
zen; voorts werden zes koeien gedood.
In verband met het dezer dagen gepubli-
ceerde bericht, dat op Vrijdag 8 Augustus on-
geveer vierhonderd Nederlandsche klnderen
voor een vacantieverblijf naar de Oostmark
zullen vertrekken, wordt van bevoegde zijde
verzocht mede te deelen, dat de daarvoor in
aanmerking komende kinderen reeds zijn aan-
gewezen en dat uitbreiding van dit aantal,
gelijk reeds in het bericht werd opgemerkt,
in de gegeven omstandigheden niet mogelijk is.
DE REOHTSPOSITIE DE
NEDERLANDSCHE VRIJWTLLIGERS
BIJ DE DUITSCHE WEERMACHT,
WAFFEN S.S. EN HET LEGIOEN.
Met het oog op de talrijke aanmeldingen
voor het Vrijwilligerslegioen Nederland heeft
de rijkscommissaris zich genoopt gezien en
kele maatregelen van principieele beteekenis
te nemen omtrent de rechtspositie der leden
van dit legioen. De officieele afkondiging
daarvan in het Verordeningenblad voor het
bezette Nederlandsche gebied kan ieder
oogenblik worden verwacht. In dit verband
leek het doelmatig enkele vragen op te hel-
deren, die betrekking hebben op de rechts
positie van de jonge Nederlanders, die zich
reeds voor het begin van den strijd tegen het
bolsjewisme ter beschikking van de Duitsche
weermacht en de Waffen-S.S. hebben ge-
steld, of hun verbintenis nu beeindigd is, dan
wel of zij nog in dienst zijn van de Duitsche
weermacht of de Waffen-S.S.
kostwinnersvergoeding aan de verwanten der
legionairs zal door het hoofdkwartier van het
legioen geschieden, de beslissing omtrent toe-
kenning der vergoeding zal bij den bevelheb-
ber van het legioen liggen. Er zal worden
gezorgd. dat de verwanten der legionairs op
precies dezelfde wijze worden behandeld als
de verwanten van de Duitsche soldaten.
Het Rijksbureau voor de voedselvoorziening
in oorlogstijd herinnert er aan, dat met in-
gang van heden voortaan het ver
koopen van vleesch en vleeschwaren op Maan
dag en Dinsdag is verboden. Dit verbod
geldt niet voor hotels, restaurants, broodjes-
winkels e.d., in welke zaken de verkoop voor
directe consumptie ter plaatse is toegestaan.
Het is niet geoorloofd, vleesch of vleesch-
waren van dergelijke zaken mede te nemen
Ook mag dit niet afzonderlijk, maar dient di
met de bijibehoorende andere voedingsmidde-
Vrjjwilligers kunnen niet door de
werkgevers ontslagen worden.
In de eerste plaats scheen het van belang
de betrekking te waarborgen van alle vrijwil-
ligers, of zij nu leden van het legioen zijn of
niet. Dit vraagstuk zal worden opgelost door
alle dienstbetrekkingen voorloopig te laten
voortduren, zoodat zij onder geen voorwaar-
de van de zijde van den werkgever kunnen
worden opgezegd. Indien de vrijwilliger m
overheidsdienst is, blijft hij tenminste vier-
vijfde van zijn salaris ontvangen. Bij gebuw-
de werknemers stijgt dit percentage naar de
grootte van het gezin. Wie vijf of meer kin
deren bezit, heeft aanspraak op het totale
bedrag van het salaris. Indien de vrijwilliger
in particulieren dienst is, stadt het den werk
gever vrij den vrijwilliger diens inkomsten te
blijVen uitbetalen of niet; doet hij dit, dan
heeft hij tegenover den staat aanspraak op
schadevergoeding ten bedrage van de percen
tages, die de staat aan vrijwilligers in zijn
dienst toekent.
De artikelen 101 en 103 W. v. St.
niet van toepassing.
Een ander probleem, dat eveneens van be
lang is voor alle vrijwilligers of zij leden
van het legioen zijn of niet is de toepas-
selijkheid van de artikelen 101 tot 103 van het
Nederlandsche wetboek van strafrecht. Be-
kend is dat vooral met verwijzing naar deze
bepalingen gepoogd is vele jonge Nederlan
ders af te houden van toetreding tot de Duit
sche weermacht, de Waffen-SS of het vrijwil
ligerslegioen Nederland. Bij verordening zal
derhalve worden bepaald, dat deze dienst met
onder genoemde strafbepaling valt en nie-
mand deswege strafrechtelijk ter verantjvoor-
ding kan worden geroepen.
Het vraagstuk van het onderhoud der ge-
zimnen van de Nederlanders, die vrijwillig
dienst doen in de Duitsche weermacht of de
Waffen^SS, is reeds zoodanig geregeld, dat
dezen vrijwilligers een kostwinnersvergoeding
van precies denzelfden omvang als de Duit
sche soldaten krijgen, wordt toegekend. Met
het oog op de gewijzigde rechtspositie van
het vrijwilligerslegioen leek het evenwel doel
matig voor dit vraagstuk ter zake der gezin-
nen van legionairs een afzonderlijke regelmg
te ontwerpen, die zich overigens in dezelfde
richting zal bewegen. De uitbetaling van de
VEREENVOUDIGING VAN DE
RONAIANWIJZINGEN.
Op de dagelijksche persconferentie heeft de
heer S. de 'Hoo, van het centraal distributie-
kantoor Vrijdag een toelichting gegeven op
de vereenvoudiging der bonaanwijzingen.
Het centraal distributiekantoor heeft een
open oor voor alle mogelijke wenschen, welke
uit den kring der consumenten naar voren
komen.
Uiteraard wil dat niet zeggen, dat aan
iederen wensch kan worden tegemoet geko-
men. Het is echter onmogelijk om de winke-
liers goederen te laten afwegen in gebroken
gewichten. Sommige artikelen zijn zoodanig
verpakt, dat hierin geen verandering is te
brengen. De nieuwe bonboekjes is reeds een
stap in de richting van vereenvoudiging, al-
thans voor de huisvrouw. De winkeliers zul
len hiermee wel minder tevreden zijn, omdat
inderdaad het tot dusverre bestaande systeem
voor deze categorie grootere voordeelen bood.
Hier is dus getracht een compromis te vin-
den. Verwacht mag worden, dat ook in de
toekomst nog nieuwere verbeteringen zullen
kunnen worden aangebracht, waardoor de lei-
ding der distributie de huisvrouw aan haar
zeker gerechtvaardigde verlangens zooveel
mogelijk tegemoet komt.
De nieuwe bonnenlijst.
Ook de nieuwe bonnenlijst, welke Vrijdag
is ingegaan, is een belangrijke stap in de
goede richting. In de eerste plaats zal in den
vervolge deze lijst uniform in alle couranten
en tijdschriften worden opgenomen. Er is
naar gestreefd om de weekartikelen alle op
denzelfden dag te doen ingaan. evenals de
artikelen, welke over een langere periode
loopen. Hiervoor waren intern zeer ingrijpen-
de maatregelen noodig, doch indien mocht
blijken, dat inderdaad hierdoor de beoogde
verbetering is bereikt, dan is de moeite van
het centraal distributiekantoor zeker beloond.
Wij kunnen thans onderscheiden
1. artikelen welker geldigheid is gesteld op
een week, t.w. brood en gebak, vleesch en
vleeschwaren, kaas, eieren, melk, aardappelen
en voorts met ingang van 10 Augustus a.s.
ook bloem en meel;
2. de artikelen, welker geldigheid is of
wordt gesteld op vier weken: t.w. suiker, kof-
fiesurrogaat, jam, e.d.. rjjst e.d., havermout
e.d., gort e.d., vermicelli e.d. en maizena e.d.
Nieuwe regeling voor de vleeschbonnen.
Het is de bedoeling, voortaan voor de week
artikelen zooveel mogelijk bonnen van het
zelfde nummer aan te wijzen. Dus in een be-
paalde week voor brood, aardappelen, vleesch
enz. hetze'ifde nummer van de onderscheidene
kaarten.
De distributie periode zal dan evenals thans
aanvangen op Zondag en eindigen op Zater-
dag, met dien verstande, dat op de nieuw-
aangewezen bonnen reeds Zaterdag vooraf-
gaande aan den Zondag kan worden gekocht.
Daartoe worden de bonnen in de bladen van
Vrijdag bekend gemaakt.
Een uitzondering is er voor de vleeschbcn-
nen wat betreft den dag, waarop men daarop
kan koopen. Deze dag is n.l. Woensdag vol-
gende op den Zondag, hoewel men ze wel
reeds van den Zondag af kan bezigen bij
het gebrudken van zijn maaltijden in cafd's,
restaurants e.d.
Slagers en winkeliers is het verboden op de
nieuwe bonnen Zondag, Maandag en Dinsdag
vleesch of vleeschwaren af te leveren. in ver
band met de technische uitvoering van de
vleeschvoorziening.
Na het verstrijken van den Zaterdag, waar
op de periode van de weekartikelen afloopt,
znn de bonnen ongeldig, met uitzondering
van kaas, teneinde het publiek in de gelegen-
heid te stellen zich een geheel Edammer
kaasje of een grooter stuk aan te schaffen,
welke mogelijkheid tot nu toe ook bestond.
In den vervolge zal men het zoo doen, dat
iedere week een nieuwe bon wordt aangey e-
zeh, die geldig zal zijn in een tijdvak van vier
weken.
Twee bloembonnen per week.
Voor bloem en mefel komt er ook een ver
andering n.l. met imgang van 10 Augustus
zullen wekelijks twee gelijkgenummerde bon
nen voor 35 gram worden aangewezen. Daar-
om zullen op de met 10 Augustus in gebruik
te nemen nieuwe bloemkaart ook stellen van
twee gelijkgenummerde bonnen voorkomen.
De artikelen met een periode van
vier weken.
Met ingang van 10 Augustus a.s. zullen
deze artikelen eenzelfde distributieperiode
hebben van vier weken.
Voor deze bonnen geldt eveneens de regel,
dat men reeds Zaterdag tevoren kan koopen
op de bonnen, die Zondag ingaan.
In verband met het instellen van samen-
vallende distributieperioden van vier weken,
wordt voor eenige artikelen de periode van
acht weken teruggebracht op vier weken. Zoo
bij havermout.
Het rantsoen blijft ongewijzigd. Het is na-
tuurlijk mogelijk, dat de winkelier geen
havermout in voorraad heeft, maar wel gort.
Men bedenke dan, dat havermout en gort de
zelfde voedingswaarde hebben.
Ook voor vermicelli e.d. komt een keuze-
bon. welke recht geeft per periode van vier
weken op 100 gram vermicelli of 100 gram
maizena. Ook hier blijft het rantsoen onver-
anderd.
Bo ter en vet.
De distributie van boter kan niet onder een
van beide rubrieken gerangschikt worden, of-
schoon het een weekartikel is. Dat komt door-
dat het rantsoen van 200 gram per week niet
als zoodanig in verpakking voorkomt, maar
wel 250 gram. Daarom worden in den tijd van
vijf weken achtereenvolgens vier bonnen,
welke recht geven op 250 gram boter, aange
wezen.
Overgangsmaatregelen.
Teneinde op 10 Augustus met alle artikelen
met een periode van vier weken „bij" te zijn,
zullen de distributieperioden van enkele
artikelen moeten verspringen. De periode van
suiker eindigt 2 Augustus, zoodat vermoede-
lijk voor de periode van 3 t/m 9 Augustus
een bon beschikbaar zal worden gesteld voor
250 gram. Ook voor koffiesurrogaat komt een
overgangsmaatregel, en wel een die een voor-
deel brengt. De nieuwe periode zal op 10 Aug.
ingaan, zoodat met ^4 rantsoen extra krijgt.
Met betrekking tot het aantal rantsoenen
waarop personen van verschillende leeftijds-
groepen aanspraak kunnen maken, zij er op
gewezen, dat de opgave voor zoover het
aardappelen en vleesch betreft, zonder meer
een onjuisten indruk zou kunnen vestigen.
In het schema is voor de week van 27 Juli
t/m 2 Augustus achter bon 28 reserve, recht
gevende op 3 kg aardappelen vermeld: perso
nen van 03 jaar 0,rantsoen.
Dit komt doordat ,,28" een even bonnum-
mer is, terwijl op de halve" aardappelkaar-
ten voor kinderen van 0 tot en met 3 jaar
uitsluitend de oneven bonnummers voorkomen.
lets dergelijks doet zich voor bij vleesch.
DE MET „1 RANTSOEN TARWEBLOEM"
GEMERKTE BON.
De secretaris-generaal van landbouw en
visscherij maakt het volgende bekend:
Zooals bij de laatste bonaanwijzing is be-
kendgemaakt, bedraagt met ingang van
vandaag een rantsoen tarwebloem zeventig
gram in plaats van tweehonderdtaohtig gram.
Voor de bonnen van de bloemkaart maakt
deze wijziging geen verschil, daar elke bon
recht blijft geven op 35 gram tarwebloem,
wel zou met ingang van bovengenoemden da
tum de waarde van de met „1 rantsoen tar
webloem" gemerkte bonnen tot 14 vermin-
derd worden, waardoor degenen, die nog in
het bezit zijn van deze bonnen. sledhts
deel van de hun toekomende hoeveelheid zou-
den kunnen betrekken.
In verband hiermede is bepaald, dat tot en
met Zaterdag 9 Augustus de met „1 rant
soen tarwebloem" gemerkte bonnen recht blij
ven geven tot het koopen van 280 gram bloem.
Na 9 Augustus geven deze bonnen recht op
70 gram.
Een ieder die dus gedurende het tijdvak
van 26 Juli tot 9 Augustus in het bezit is, of
komt van bonnen gemerkt „1 rantsoen tar
webloem", zal verstandig doen om voor deze
bonnen voor 10 Augustus bloem te koopen,
daar na 10 Augustus slechts 70 gram bloem
kan worden gekocht.
In een in de bladen op te nemen publicatie
zullen de nadere bijzonderheden, welke voor
de detaillisten van belang zijn, worden bekend
gemaakt.
Ter vermijding van misverstand wordt er de
aandacht op gevestigd, dat in verband met de
verminderde hoeveelheid tarwebloem e.d.
welke op de aan zieken enz. uit te reiken
bonnen „een rantsoen tarwebloem" voortaan
zal kunnen worden gekocht, het aantal in een
bepaald tijdvak uit te reiken bonnen even-
redig zal worden verhoogd.
De voor betrokkenen beschikbaar te stellen
hoeveelheden blijven dus ongewijzigd.
DISTRIBUTIE VAN GOEDKOOPE
MARGARINE EN BAK- EN BRAADVET
BLIJFT OP NORMALE WIJZE
VOORTGANG VTNDEN.
Het hoofd van den rijksdienst der levens-
middelendistributie vestigt de aandacht van
de gemeentebesturen er op, dat, met macht-
neming van de te dien aanzien gestelde voor-
schriften de distributie van goedkoope mar
garine en bak- en braadvet op normale wijze
voortgang blijft vinden, ongeacht of krach-
braadvet in aanmerking kunnen worden ge-
bracht, indien zij regelmatig een ondersteu-
ning ontvangen ter tegemoetkoming in de
kosten van dagelijksch levensonderhoud. Het
incidenteel verstrekken van een gift of gave
kan hen derhalve niet voor het verkrijgen
van bedoelde producten in aanmerking bren
gen. Gebleken is, dat enkele malen de instel-
lingen van weldadigheid aan betrolflcenen een
gering bedrag als ondersteuning verstrekten,
teneinde aldus te bereiken dat zij in bedoelde
distributie konden worden betrokken. Het is
echter duidelijk, dat dit geheel ingaat tegen
het beginsel, hetwelk aan de verstrekking van
goedkoope levensmiddelen ten grondslag ligt,
zoodat in dergelijke gevallen geen verstrek
king kan plaats vinden. In verband met het
bovenstaande behooren de instellingen van
weldadigheid dan ook regelmatig opgave te
verstrekken van de personen, die bij hen in
ondersteuning zijn, met vermelding der uitge-
keerde bedragen.
DE PLAATS VAN NEDERLAND IN HET
NIEUWE EUROPA.
Bijoenkomst van het sociaal-
economisch genootsehap Neder
land en Europa.
Donderdagmiddag heeft in het Kurhaus te
Soheveningen een bijeenkomst plaats gehad
van het sociaal-economisch genootschap
Nederland en Europa.
Tal van autoriteiten en vooraanstaande
personen uit N.S.B.-kringen woonden de bij
eenkomst bij. Onder de aanwezigen merkten
wij op, den commissaris-generaal voor finan-
cien en economie dr. H. Fischbok, den voor-
zitter van het genootschap prof. dr. J. van
Loon, den ondervoorzitter prof. dr. G. A. S.
Snijder, K. W. Boekholt, secretaris, prof. dr.
J. van Dam, H. J. Woudenberg, commissaris
van het N.V.V., mr. Backer, commissaris van
de provincie Noord-Holland, A. Meyer
Schwencke, mr. dr. H. J. van Brucken Fock,
H. Roskam, leider van het agrarische Front,
mr. H. C. Schokker, mr. M. M. Rost van
Tonningen, gep. luitenant-generaal Seyffardt,
oud-chef van den generalen staf, comman
dant van het Nederlandsche Vrijwilligers
legioen, mr. J. C. L. Zuyderhoff, president
van de Algemeene Rekenkamer.
Prof. Ernst Wagenmann, hoogleeraar te
Berlijn, die zou spreken over het onderwerp:
„Wo kommt das viele Geld her?" was door
ongesteldheid verhinderd zijn rede uit te
spreken. In zijn plaats werd de heer H. C.
Maasdijk, lid en secretaris van de organisatie-
commissie voor het bedrijfsleven, bereid ge-
vonden over het thema: ,,De organisatie van
het Nederlandsche bedrijfsleven" te spreken.
De bijeenkomst werd geopend door prof. dr.
J. van Loon, die in de eerste plaats den
commissaris-generaal dr. H. Fischbock wel-
kom heette.
Vervol-gens begroette de heer Van Loon de
aanwezigen, waaronder tal van belangstellen-
den uit handel, industrie en nijverheid. In
zijn openingsrede wees spreker df> het feit,
dat het doel is en blijft, alle goed willende
Nederlanders die aan het herstel van ons
vaderland mee willen werken binnen het
kader van een nieuw Europa te vereenigen.
Deze zijn in het genootschap hartelijk wel-
kom. De commissies zullen trachten positief
werk te verrichten.
Toespnaak van prof. dr. G. A. S. Snijders.
Vervolgens nam prof. dr. G. A. S. Snijder
het woord. Aan zijn rede ontleenen wij het
volgende:
In onzen eersten oproep hebben wij ge-
zegd, dat ons genootschap berust op de over-
tuiging, dat alle voorteekenen er op wijzen.
dat een nieuwe Europeesche orde ontstaat en
dat het Duitsche Rijk daarin een leidende
plaats zal innemen.
Sindsdien is eenigen tijd verloopen en een
het belangrijkste voorteeken is in ver-
vulling gegaan. Wanneer tot voor kori
menigeen nog kon aarzelen velen misschien
nog de oorlog tusschen de bezitters en de
bezitsloozen als een machtstrijd konden zien,
die wel belangrijk was en ook wel gevolgen
zou hebben voor ons land, maar waarvan men
het resultant toch met een ze)kere gela en-
heid kon afwachten, dan is dat, sinds 22-Junt
wel anders geworden.
Men kan dus niet meer kiezen voor de oude
orde, want deze keus beteekent wanorde
neen erger: de chaos. Want memand make
zich de illusie, dat het Duitscne yolk, na zijn
ervaringen van de laatste kwart-eauw, zich
weer gedwee in het gareel zou laten span-
neri gesteld al, dat de andere part.j daar
toe in staat zou zijn.
Hoofdzaak is, dat wij hier nog eens vast-
tVenT6d7 algeineene distributiebepalingen al I stellen dat w« ons met
dan niet margarine of vet beschikbaai word. politie e. te^enstenmg nnq tegenover
28
Roman van A. HRUSCHKA
(Nadruk verboden)
t Is
IyIELcIF*
Neen; laat me liever met rust,
maar 'n aanval van zwakte... zeer verklaar
baar bij iemand van mijn leeftijd
't Zal wel
Mag ik u tenminste koude compressen
in de hartstreek leggen? Dat heeft u altijd
goed gedaan.
Zooals u wilt... t
rise belde, liet ijs brengen, vulde den ljszak
en legde hem juffrouw Motika, die zij mmid-
dels te bed had gebractit, op de borst. De
zieke begon al spoedig vrijer te ademen, en
nog geen kwartier later was zij ingesluimerd.
Use verzocht een der dienstlboden bij de zieke
te blijven, en van tijd tot tijd den ijszak te
vemieuwen, - waarna zij heengmg met de
belofte, den volgenden morgen vroeg te z
len terugkomen, om naar de patiente te zien.
Toen Ilse terugkwam, vond zij geen zieke
meer. Juffrouw Motika zat bij het open raam
en was met verstelwerk bezig.
Tk heb rustig geslapen en voel me weer
heel goed, antwoordde ze op Use's vraag. Be
dank u ook zeer voor al de moeite van giste-
ten juffrouw Hartlieb, maar u behoeft zich
niet ongerust te maken over mij. U ziet wel,
dat zulke kleine ongesteldheden niet al te
ernstig moeten worden opgevat. Bij men-
schen op leeftijd gaat 't
Toch beste juffrouw Motika, blijf ik brj
mijn raad: laat u door Dr. Wenk eens gron-
dig onderzoeken. De ongesteldheden die u in
den laatsten tijd hertiaaldelijk hebben genood-
zaakt 't bed te houden, moeten een bepaalde
oorzaak hebben.
Ik moet niets hebben van dokters, ant
woordde zij norsch. Trouwens, geen dokter
kan de ziekte, waaraan ik lijd, genezen, alleen
de dood kan er mij van verlossen.
Maar juffrouw Motika, hoe komt u op
ZUlk^0 Laten°we er nu maar over zwijgen, juf
frouw Hartlieb. Iedereen weet zelf het best,
wat hem deert en... hoe lang hij t kan ver-
dragen.
Eenige dagen later was Ilse, zonder dat zij
•t had gewild, getuige van een gesprektus
schen inspecteur von Heiden en Elfnede
TlZhltzat half verborgen achter het gordijn,
dat op Krannebitten den muzieksalon van de
eigenhjke receptiezaal scheidde, en luisterde
naar een duet van Kurt Holder en Ruth, door
Marianne op de piano geaccompagneerd
Niet ver van haar, in een diepe vensterms,
verscholen achter een groep hooge sierplan-
ten, had een jong paar, Elfi en Heiden, plaaL
genomen.
Ilse hoorde den inspecteur zacht en spot-
tend niet> h0e men nog zulke oude
afgezaagde romances kan zingen! Maar juis
weer iets voor juffrouw Ruth en den goeien
Holder valsche sentimentaliteit, het flau-
we vervelende thema liefde, in zijn versleten
kader van groenende heuvelen, zonmge, met
bloemen bezaaide weiden, lokkende bergtop-
met hun tooisel van maagdelijke edel-
pen
weiss en
meer van die zotternijen.
U gelooft dus niet aan de liefde vroeg
Elfi op een toon van onverschilligheid.
Aan die soort van liefde neen! Liefde
is passie, geen sentimentaliteit.
Och, ik weet niet... Wat betreft de oude,
eenvoudige liederen, waaraan u zoo'n hekel
hebt, ik vind ze lieflijk en zoo waar! En lief
de komt toch uit 't hart voort; passie is iets
leelijks, dat haar zuiverheid vertroebelt...
Ik moet aannemen, zei de inspecteur op-
gewonden, dat u nooit waarlijk hebt' bemind,
althans nooit begrepen, wat liefde is!
Elfi zweeg. Doch Heiden ging hartstochte-
lijk voort;
Maar u zult het leeren begnjpen... ik
zal het u leeren... Ook ik had nooit bemind
vddrdat ik u leerde kennen, Elfi. Eerst toen
ontwaakte mijn hart, dat voor alle vrouwen
onverschillig was gebleven; eerst toen leerde
ik-zelf, wat liefde is. En ik zeg u, Elfidat
de essentie der liefde louter hartstocht is
matelooze passie, die geen hindernissen kent
en...
Kom, geen gepraat over wat u de essen
tie der liefde noemt, mijnheer von Heiden
en vooral niet persoonlijk worden. Ik meen,
u reeds gezegd te hebben, dat liefde geen
thema .voor onze gesprekken is...
ja, en daarmee wilt u mij altijd tot zwij
gen brengen! Maar 't is wreed van u, mij te
verbieden, u juist over datgene te spreken,
waarvan mijn hart overvloeit...
Toch, mijnheer von Heiden, zult u goed
doen dat verbod te eerbiedigen, als u ten
minste prijs stelt op verderen vriendschappe-
lijken omgang met mij... Wij kunnen heel
goed over een ander onderwerp spreken Nog
eens, en voor de laatste maal: over het thema
liefde zullen wij het nooit eens worden.
Elfi zei dit alles ernstig en met nadruk, en
stond tegelijkertyd op:
Verontschuldig mij een oogenblik, mijn-
gesteld. Tegen inlevering der in hun bezit
zijnde bonnen kunnen dus aan de daarvoor in
aanmerking komende personen de vastgestel-
de kwanta goedkoope margarine en bak- en
braadvet worden gedistribueerd.
Verder wordt er de aandacht op gevestigd,
dat armlastigen slechts dan voor het ver
krijgen van goedkoope margarine en bak- en
heer von Heiden; ik mOet even naar Mama
°aMet saamgeknepen lippen keek hij Klfi na.
Toen stond ook hij op, en maakte een driftige
beweging, tengevolge waarvan het slechts
half toegeschoven gordijn verder opengmg.
Zoo bemerkte hij Use, en dat scheen
hem zeer onaangenaam te treffen. hij g
raakte zelfs een weinig van streek, geen
wonder trouwens, want Ilse moest lede
woord van 't gesprek opgevangen hebben -
en stotterde:
Pardon, juffrouw Hartlieb... ik wist met,
dat u hier was. Anders... maar ik
tenminste voor
dat.
vrees. u te storen...
U stoort me heelemaal niet, mijnheer
von Heiden. Wilt u niet plaats nemen
Zij wees op een stoel dicht bij haar
Als u het permitteert.
een oogenblik...
Hii nam aarzelend den stoel en ging v001
Daar u ongezien en, naar ik overtuigd
ben, zonder het te willen...
Inderdaad, zonder het te willen, want
ik zat reeds 'n heelen tijd hier, vddrdat u met
juffrouw Trebitsch plaats nam, viel Ilse
inspecteur scherp in de rede.
Natuurlijk... En daarom veroorloof ik mij
n beleefd te verzoeken, niemand een wooid
te zeggen van het tusschen juffrouw Trebitsch
en mii gevoerd gesprek.
Dat verzoek is vrijwel overbodig, mijn
heer von Heiden. 't Viel me pijnlijk genoeg,
tegen mijn wil dat gesprek te moeten hooren.
Ik wilde heengaan, maar vond het beter
een onaangename ontdekking te besparen.
Dat begrijp ik...
Heiden wischte zich even met zijn sterk ge-
parfumeerden zakdoek over 't gezicht, waar
op nog altijd bittere cntstemming te lezen
lag. Toen wist hij blijklbaar met meer. wat
te zeggen en zweeg verlegen...
Dat wil niet zeggen, dat wij ons te
politieke richtingen plaatsen. A priori woidt
niemand op grond van politieke overwegingen
uitresloten of gezocht. Het gaai. ons in d
eerste plaats om een onbevoordeelde za.ee-
iSSi,. "A- Het moeten
hoofdstuk XX.
Ook Use bewaarde het stilzwijgen.
Eerst nu voelde zij, met welke voldoemn-,
Elfi's houding tegenover Heiden haar per-
het mooie, ernstige en beminnelijke meisje
medr dan gewone sympathie voor den inspec
teur van Kronstein zou opvatten.
Ook de anderen geloofden dat want He -
den was in den laatsten tijd Elfi's onafschei-
deliike gezel, maakte haar op in het oog loo
Sende wijze het hofen Elfi's zwaarmoedig-
heid was s:nds het versohijnen van Heiden op
Krannebitten bijna geheel verdwenen.
Maar nu had Use zich er van kunnen over-
tuigem. dat er althans van Elfl s zijde geen
lb., als de edele, njk besaatds «t»
iror^i had oi>s:evat. t Zrou aan
de voor dien kerel had opgevat
eigenlijk mijn plicht zijn geweesr mci
on wat juffrouw Motika over hem zei, Em
te waarschuwen. Maar nu (ben ik van dien
plicht ontJeven. Een groote verlichting voor
mlTWa p-edachten daalden terug naar haar
uJSfto met Motika^ Ho.
VeWatClzou6ze wel zeggen, als zij wist, dat
von^ Heiden nu Elfriede Trebitsch 't hof
maakte' Dat zijn naar hij beweerde
tot nu toe voor alle vrouwen ongevoelig hart
voor de eerste maal brandde van
En gravin Sabine? Was die werkeuja
niets voor hem geweest? Was alles maar
geibabbel, en had hij niets uit te staan met
haar dood? (Wordt vervolgd.)
