Feuilleton- vertellingen
Landbouwberichten
BRABANTSCHE BRIEVEN.
rijtuig, dat is uitgerust met een houtgas-
generator;
b. dengene, die anders dan door koop
van hout op stam met bevoegdheid tot veiling
of rooiing .gebruiksgerechtigde is van een
bosch of anderen houtopstand, of door diens
gemachtigde, voor zoover zij recfhtstreeks ver-
koopen en afleveren aan dien houder van een
motorrijtuig, dat is uitgerukt met een hout-
gasgenerator, die met dit voertuig de blokjes
afhaalt uit het bosch of van den houtopstand,
waar zij zijn vervaardigd, dooh uitsluitend
voor zoover de blokjes zijn bestemd voor
verbruik in dien generator;
c. den vervaardiger van de blokjes aan de
onder a genoemde maatschappijen. (St.ct.)
ANTWEBPSOHE KINPEREN NAAR
BREDA EN GINNEKEN.
Men sohrijft uit Breda aan de NJR.Crt.
Reeds geruimen tijd bestond bij vele inwo-
ners van Breda en Ginneken het veri.angen
om aan de stad Antwerpen een tasbbaar be-
wijs van dankbaarheid te geven voor de ge-
durende de evacuatie van 1940 zoo go >d ge-
geven hulp en gastvrijheid
Dit verlangen zal thans in vervulling gaan.
Borgemeester B. IW. Th. van Slobbe heelt
een comite cnder voorzitterschap van zijn
echtgenoote geinstalleerd, welk comite zich
ten doel stelt 250 Antwerpsche kinderen van
6 tot 10 jaar gedurende drie maander. een
gastvrij onderdak te verschaffen bij families
te Breda en Ginneken.
De secretaris-generaal van het departement
van binnenlandsche zaken heeft zijn voiledige
medewerking toegezegd, zoodat de tijdelijke
pleegouders der 250 Antwerpenaartjes zich
geen extra-distributiezorgen behoeven te
maken, aangezien voor ieder kind de noodige
distributiebescheiden zullen worden verstrekt.
NAAR EENHEID IN HET BOUWBEDRIJF.
De Nederlandsche aannemersbond en
patroonsbond voor de bouwbedrijven in Ne-
derland, afd. Rotterdam, de patroonsvereeni-
ging, Rotterdamsche bouwkring Algemeen
Belang, de Nederlandsche Katholieke bond
van bouwpatroons, afd. Rotterdam en omstre-
ken en de eerste patroonsvereeniging Rotter
damsche bouwkring, hebben een overeen-
komst gesloten, tengevolge waarvan is op-
geridht de F. R. W. B., de federatie Rotter-
damsch werkgeversbedrijf.
Het doel van deze nieuwe federatie is te
zijn een orgaan van samenwerking en geza-
menlijike vertegeniwoordiging en een orgaan
in gevallen, waarin zulks door de overheid
wordt gewenscht. 'Men heeft hiermede het
oag op de uitvoering van burgerlijken-, utili-
teits-, water-, spoor- en iwegenbouw in Rot
terdam en omgeving.
BOl'WEN VERBOUW VAN BIJZONDERE
SCHOLEN MET ON BEPERKTE MEDE-
DINGING.
De secretaris-generaal van binnenlandsche
zaken heeft, door tusschenkomst van de col
leges van gedeputeerde staten en op verzoek
van zijn ambtgenoot van opvoeding, weten
schap en oultuurbescherming, het volgende
medegedeeld aan de gemeentebesturen.
In sommige gemeenten wordt de aanbe
steding van den bouw of verbouiw van bij-
zondere scholen door de desbetreffende school-
besturen beperkt tot aannemers, die bij een
bepaalde organisatie zijn aangesloten.
Uiteraard moet het wenschelijk worden ge-
adht, dat in gevallen als hier bedoeld, waarbij
zij het indirect overheidsgelden worden
besteed, een zoo ruim mogelijke gelegenheid
tot medediniging wordt geboden en niet zekere
ca.tegorien van aannemers tevoren worden
uitgesloten. Weliswaar laat de Lageronder-
wrjswet het bestuur eener bijzondere school
ten aanzien van den bouw of verbouiw van
scholen, iwaarvoor de in die wet voorgeschre-
ven procedure geldt, in beginsel vrij in de
wijze van aanbesteding, doch, indien B. en W.
der gemeente zich niet kunnen vereenigen
met de wijze, iwaarop het sclhoolbestuur den
bouw (verbouw) wenscht te doen uitvoeren
of tot de opdracht daarvan aan een of meer
aannemers te geraken, kunnen zij zich goed-
keuring van de opdracht voorbehouden of een
openbare aanbesteding met recht van mede-
dinging van ieder voorschrijven.
De secretaris-igeneraal van opvoeding, enz.,
zou het zeer toejuichen, indien de gemeente
besturen in de gevallen, waarin aanbestedin-
gen als Ihierboven bedoeld worden beperkt
tot bepaalde categorieen van aannemers, in
dien mogelijk, gebruik zouden maken van de
in de iwet neergelegde bevoegdheid en een
openbare aanbesteding met recht van mede-
dinging voor een ieder zouden voorschrijven.
De colleges van gedeputeerde staten zijn
uitgenoodigd aan de gemeentebesturen te ver-
zoeken aan de hierboven aangegeven gedrags-
lrjn in voorkomende gevallen toepassing te
geven.
CURSUSSEN VOOR SIGAREN-
WINKEEIERS.
In het jaarverslag van het Koloniaal In-
stituut te Amsterdam, waarvan wij, schrijft
,,De Telegraaf" dezer dagen een uittreksel in
ons blad opnamen, werd oja. melding ge-
maakt van een schriftelijken cursus over
tabak en tabaksfabricage, samengesteld door
den ambtenaar van de Krosok-Centrale, ver-
bonden aan de afdeeling (Handelsmuseum van
het Koloniaal Instltuut, den heer P. J. van
den Broek.
Dit gaf ons aanleiding hierover eens nadere
informaties in te winnen, aangezien op grond
van de Vestigingswet Kleinbedrijf reeds op 1
April 1940 een z.g. ,,spertijd" werd afgekon-
digd voor de vestiging van nieuwe sigaren-
winkels; voortaan zal de vergunning tot het
vestigen van een sigarenwinkel afhankelijk
gesteld worden van het voldoen aan bepaalde
eischen van credietwaardighsid, handelsken-
nis en vakbekwaamheid.
De bedoelde schriftelijke cursus geeft de
opleiding voor de vakbekiwaamheid en behan-
delt het tabaksvak in zijn geheelen omvang,
van de cultuur van tabak af tot de fabricatie
van siigaren, sigaretten, rook-, pruim- en
snuiftabak toe, alsmede al datgene, rwat een
sigareniwinkelier dient te weten om als vak-
man te kunnen worden aangemerkt.
Een bestuurslid van een der grootste siga-
renwinkeliersvereenitgingen in Nederland deel-
de ons mede, dat de cursus is uitgegaan van
de Federatie ter bevordering van het vak
onderwijs aan handelsreizigers en -agenten te
Utrecht. De beide grootste vereenigingen van
sigarenwinkeliers, de Nederlandsche Bond van
Sigarenwinkeliersvereenigingen, gevestigd te
's-Gravenhage, Prinsestraat 27 en de Natio-
nale Hanzebond van S'garenwinkeliers. ge
vestigd te Amsterdam, Keizersgracht 21. be-
sloten haar leden tot deelnemers aan dezen
cursus op te wekken.
,,Wij kunnen niet anders zeggen, dan dat
wij met het resultaat ten zeerste ingenomen
zijn," aldus onze zegsman. ,/De cursus ver-
schrjnt in veertiendaagsche afleveringen en
begon op 1 Januari 1941. De belangstelling
is zeer groot, er zijn nu reeds ruim 260 deel
nemers. Met ingang van Juni a.s. wordt op
nieuw de gelegenheid opengesteld den cursus
van les 1 af te volgen. Alle onderwerpen, die
voor het vak van belang zijn, worden er
grondig in behandeld.
Naar alle waarschijnlijkheid zal in October
a.s. het eerste vakexamen voor sigarenwinke-
lier worden afgenomen, en het lijdt geen twij-
fel of een candidaat, die deze lessen met
zorg heeft bestudeerd, zal zijn diploma voor
vakbekwaamheid verwerven.. Wij vertrouwen,
dat op den duur het vak van sigarenwinke-
lier, dat de laatste jaren zoo in verval ge-
raakt is, hierdoor weder een vak zal worden
in de ware beteekenis van het woord."
EEN KOPPIGE RAAD.
Teneinde over te kunnen gaan tot de be-
eediging van den door den commissaris der
provincie Limburg benoemden gemeente-ont-
vanger W. Nissen mede tot gemeente-ont-
vanger van Maasbracht, was de raad van
Maasbracht iwederom opgeroepen, nadat de
raad eenige dagen te voren bij dat agenda-
punt de vergaderzaal had verlaten.
Thans waren alleen de twee wethouders op-
gekomen, met het gevolg, dat de beeediging
weer niet kon doorgaan. Met dit wegblijven
wilde de gemeenteraad toonen, niet mede te
willen werken aan de beeediging van den ge-
meente-ontvanger.
Deze week zal de raad opnieuw voor een
derde vergadering worden opgeroepen. Dan
zal de beeediging kunnen doorgaan, al is er
slechts 66n lid of wethouder aanwezig. Vol-
gens de wet kan dan e6n lid alle beslissingen
nernen.
INKOMENS EN VERMOGENS
IN NEDERLAND.
De December-aflevering 1940 en de zoo
juist verschenen Februari-aflevering 1941
van het Maandschrift van het Centraal
Bureau voor de Statistiek bevatten cijfer-
materiaal betreffende de inkomens en ver-
mogens over de belastingjaren 1915/1916 tot
en met 1939/1940.
Het bedrag der zuivere inkomens blijkt
van 1915/1916 tot 1921/1922 voortdurend te
zijn gestegen van f 1.236 millioen tot f 4.292
millioen, waarna een daling is ingetreden tot
1924/1925. Hierop is, wegens de verbetering
van den economischen toestand een nieuwe
stijging gevolgd tot 1930/1931, waarop als ge
volg van de in 1929 opnieuw ingetreden econo-
mische crisis een teruggang is gevolgd tot
2.666 millioen over 1936/1937. Aanvankelijk
onder den invloed van de devaluatie van den
gulden in 1936 is daarop een stijging gevolgd
tot f 3.010 millioen over 1939/1940.
Dezelfde oorzaken deden het bedrag der
vermogens toenemen van 7.311 millioen over
1915/1916 tot 13.589 millioen over 1920/1921
gevolgd door een daling tot 1923/1924. Hierop
steeg dit bedrag tot f 15.666 millioen over
1929/1930, waarop, behoudens stijgingen van
1933/1934 op 1934/1935 en van 1936/1937 op
1937/1938 een daling is gevolgd tot 12.424
millioen over 1939/1940.
Het hoogste gemiddelde inkomen per aan-
geslagene 2.659wordt aangetroffen voor
de jaren 1917/1918 en 1920/1921, het laagste
oijfer 2.075) heeft 1936/1937. Het cijfer
over 1939/1940 bedroeg f 2.136. Het hoogste
gemiddelde vermogen per aangeslagene
87.000) komt in 1917/1918 voor, het laag
ste 63.000) in 1935/1936. Voor 1939/1940
was het f 67.000.
Bij een vengelijking van de belastingplich-
tigen naar de grootte van hun inkomen valt
het op, dat slechts een zeer klein deel in de
hoogere inkomensgroepen valt en dat dit deel
van 1921/1922 op 1939/1940 nog kleiner is ge
worden.
In het laatst genoemde jaar had slechts
5 een inkomen van 5000 of meer. Deze
5 der aangeslagenen bezat 28 van de
belaste inkomens en betaalde 66 van de
inkomstenbelasting in hoofdsom.
Uit de cijfers voor de vermogensbelasting
blijkt, dat er in 1939/1940 nog 775 millionnairs
waren, terwijl er 1362 waren in 1929/1930.
Deze 775 millionnairs betalen tezamen 14
der vermogensbelasting in hoofdsom.
REGEERINGSCOMMISSARIS
MAASSLUIS.
VOOR
De rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied heeft op grond van
paragraaf 1 van zijn vercrdening nr. 3-1940
over de uitoefening der regeeringsbevoegd-
heden in Nederland den burgeraeester der ge
meente Maassluis, Mr. P. A. Schwarz, met
onmiddelijken ingang ontslag verleend met
toekenning van pensioen. In zijn plaats be-
noemde de rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied op grond van para
graaf 3 zijner verordenimg nr. 108-1940 (vier-
de verordening over bijzondere bestuursrecn-
telijke maatregelen) den burgemeester der
gemeente Driewegen (Zeeiand) G. M. Ort,
onder gelijktijdige toekenning van eervol ont
slag uit zijn tegenwoordig ambt tot burge
meester van Maassluis.
Tevens heeft de rijkscommissaris voor het
bezette Nederlandsche gebied door een in het
Verordeningenblad gepubliceerd decreet be-
paald, dat de voorschriften van zijn verorde
ning nr. 36-1941 (eerste verordening over bui-
tengewone maatregelen op staats- en admini-
stratiefrechtelijk gebied) op de gemeente
Maassluis toepassing vinden. Burgemeester
G. M. Ort werd dientengevolge ook tot regee-
ringscommissaris voor de gemeente Maassluis
in den zin dezer verordening benoemd.
W. H. N.-GELUKSKANTOOR.
Het kantoor Hollanderstraat 103 van ,,Win-
terhulp" te's Gravenhage, is, meldt De Tele
graaf" een van de drukste kantoren. Vooral
sedert de laatste loterij gaat er daar veel om.
Woensdag waren er eenige gelukkige win-
naars van hooge prijzen, aan wie bedragen
van 500 zijn uitbetaald.
Een van deze winnaars is de elfjarige Wim
Schippers, die zoozeer onder den indruk was
van het hem te beurt gevallen geluk, dat hij
het er met zichzelf nog niet heelemaal over
eens iwas hoe hij dit groote bedrag nu wel
het beste zou kunnen besteden. Een nieuwe
fiets en nieuwe boeken voor de handelsdag-
school, welke hij binnenkort hoopt te bezoe-
ken, leken hem nog zoo kwaad niet.
Toen wij Zondagavond nog een ommetje
gingen maken, kochten wij het lot en toen
Wim het (Dinsdag uitbetaald kreeg is hij op-
gewonden thuis gekomen, zeide zijn verheug-
de moeder. De colporteur Van Deenen, die
dezen hoogen prijs op een van de door hem
verkochte loten zag vallen vertelde, dat hij1
op een namiddag bijna vierhonderd loten had
verkocht, waarvan een van de laatste tien
den hoogen prijs behaalde.
Een anderen prijs van 500 kreeg de heer
Van Poecke, die te zamen met zijn verloofde
een lot had gekocht. De eerste maal dat een
prijs van f 500 in Den Haag werd getrokken
viel deze op een lot van mej. A. van JLooyen,
aan wie het geld Maandag werd uitbetaald,
In totaal zijn er tot op heden te 's-Graven-
hage vier prijzen van 500 gevallen, waarvan
er twee aan het kantoor Hollanderstraat
werden uitbetaald. Het totaalbedrag aan prij
zen, dat tot op vandaag op dit kantoor werd
uitbetaald toedraagt ongeveer f 7500, waar-
onder prijzen van honderd en vijftig gulden
DE RI.JKSMIDDELEN IN APRIL.
De directe belastingen.
Het A.N.P. meldt aangaande den stand
der rijksmlMdelen op 30 April j.l. het vol
gende:
De kohieren van de directe belastingen
toonen tot en met April een bedrag van
f 103.076.751 tegen 59.062.011 het vorige
jaar. Bij de beoordeeling van deze groote
stijging moet echter met verschillende fac-
toren worden rekenin'g gehouden. In de eer
ste plaats komt in tegenstelling met het vorige
jaar onder deze imkomsten thans de opbrengst
van de sedert ingevoerde winst'belasting voor
met 17.408.926. Voorts is het bedrag voor
de grondbelajstang aanmerkelijk hooger als
gewolg van de verhooging van de opcenten
van 20 tot 120, waarbij nog komen 100 op
centen op de hoofdsom der ongebouwde eigen-
dommen. Hierdoor is de stijging te verklaren
tot 30.958.603 tegen f 8.978.336 op cind
April 1940.
De inkomstenbelasting kwam ruim 1.38
millioen boven het vorig jaar met 33.576.983
'Hierin is reeds een gedeelte veridisconteerd
van de bedragen, welke men als gevolg van
de inivoering van de loonlbelasting minder be-
hoeft te betalen, waarbij edhter niet mag
worden vergeten, dat het werkelijke resul
taat van deze belasting naderhand allicht
minder zal blijken te zijn, omdat aan hen, die
reedls het voile bedrag van hun aanslag heb
ben betaald, alsnog het teveel betaalde zal
moeten worden gerestitueerd.
In het accres van deze belastinggroep heb
ben mede deel gehad de opcenten op de ge-
meentefondsibelasting, welke f 11.201.235 op-
bracht of 3.75 millioen meer dan het vorige
jaar.
De vermogensbelasting is ruim 138.000
lager met 6.775.450. Hetzelfde was het ge-
val met de verdedigingsbelastingwelke met
3.135.552 iets meer dan f 378.000 lager was.
Rbcordopbrengst overige middelen.
De overige middelen hebben over April een
record-opbrengst geboe'kt en wel van
f 62.290.103 tegen 42.325.895 in dezelfde
maand van het vorige jaar. Onder deze
groep is thans als nieuw middel ook onder-
gebracht de loonbelasting, welke in de afge-
loopen maand f 10.814.118 in de schatkist
deed vloeien. Bveneens nieuiw, doch van min
der belang, is de waardevermeerderdngsbe-
lasting, welke ruim 55.000 opfbracht.
Daarentegen zijn vervallen uit dit belas-
tingcoraplex de dividend- en <!ahtdemebe-
lasting (opbrengst in April vorig jaar
2.281.200en de loodsgelden, welke in April
1940 nog geen 1500Q,, opbrachten. Aange
zien in de genoemde opbrengst over April
1940 beide laatst genoemde middelen reeds niet
zijn medegerekend (de totale opbrengst was
toen 44.622.054) heblben de andere tot deze
groep behoorende middelen, buiten de loon
belasting en de waardevermeerderingsbelas-
ting, derhalve in de afgeloopen maand bijna
f 9.1 millaoen meer opgebracht, welke stijging
nog meer aan belang wint, wanneer wij zien,
dat de rechten op den inivoer als gevolg van
de tot stand gekomen maatregelen alleen in
daze maand met iets meer dan f 10 millioen
zijn venminderd.
Deze aanmerkelijk hoogere opbrengst is
voomamelijk te danken aan de omzetbelas-
ting, welke met ruim 8 millioen steeg tot
f 20.590.942 en aan den accijns op tabak,
welke 12.287.180 opbracht en daarmede ruim
f 8V2 millioen boven April 1940 uitkwam.
Voorts itaracht de accijns op suiker bijna
/I millioen meer cp; de accijns op bier bijna
millioen, de rechten van registratie
f 300.000, de rechten van zegel ruim (4 mil
lioen en de accijns op zout f 230.000. De ac
cijns op het gedistilileerd liep bijna lA mil
lioen achteruit en die op het geslacht ruim
f 157.000.
Over de eerste vier maanden van dit jaar
was de totale opbrengst van deze middelen
198.382.725 tegen f 154.130.227 het vorige
jaar, hetgeen, met uitschakeling van de op
brengst der loonbelasting ad f 29.630.265 en
van de waardevenmeerderingsbelasting ad
f 114.892, een stijging voor de andere midde
len van ruim f 14.5 millioen beteekent.
Over dit tijdvak was de venmindering van
de rechten op den invoer bijna 33 Vi millioen,
tenwijl voorts minder opbrachten het statis-
tiekrecht 356.496) en de eouponbelasting
271.507).
Alle overige middelen hebben aan het be-
langrijke accres medegeiwerkt. De accijns op
de taJbak toonde een stijging met ruim f 19.8
millioen. Daarop voigt de omzetbelasting
met een opbrengst, welke 12% millioen
hooger is dan verleden jaar. Vender hebben
in het loopende jaar meer opgebracht: de
rechten van successie enz. 4.2 millioen, die
van registratie f 1.1 millioen, die van zegel
559.990, de belasting op gouden en zilveren
werken 205.968 en de aecijnzen: op zout ruim
1 millioen op geslacht 740.629, op wijn
284.106, op gedistilleerd ruim f 2.9 millioen,
op bier f 1.6 millioen, op suiker ruim 3 mil
lioen.
Wat betreft de inkomsten ten bate van het
Verkeersfonlds, bracht de motorrijtuigenbe-
lasting in April j.l. f 1.363.130 op en over de
eerste vier maanden van 1941 3.300.869 tegen
f 9.953.962 in de overeenkomstige periode van
1940. De thans verdiwenen rijwielbelasting
heeft in de laatste maand van haar bestaan
f 16.922 opgeleverd. Over de afgeloopen vier
maanden bracht zij f48.845 op.
Ulvenhout.
EISCHEN VOOR VAKBEKWAAMHEID IN
DEN TUINBOUW.
De inspecteur van den tuinibouw en het
tuinbouwonderwijs, ir. A. W. v. d. Plassche,
heeft in een uiteenzetting op de jaarvergade-
ring van den Proefuin Zuid-Hollandsch Glas-
district de aandacht gevestigd op de noodza-
kelijkheid dat de Nederlandsche tuinbouwer
thans voile aandacht schenkt aan zijn ont-
wikkeling, die, naast de practijk, in de toe-
komst belangrijk kan medewerken tot het
verbeteren van de productie en de teelten.
iSpreker deelde mede, dat de arbeid der
directie van den landbouw momenteel bijzon-
der is gericht op dien steun voor het bedrijfs-
leven.
De bedoeling van het onderwijs is, aan de
jonge menschen een voldoende graad van ont
wikkeling te geven, zoodat ze niet in dit op-
zicht een achterstand vertoonen bij andere
groepen, waaruit de samenleving is op-
gebouwd, zoodat zij in onderlinge samen
werking in staat zijn hun belangen ook op
de juiste wijze te behartigen. Voorts moet in
technisch en economisch opzicht hun een zoo
danige ontwikkeling worden bijgebracht, dat
men de werkzaamheden niet slechts domweg
verricht, maar dat men ook weet te verkla
ren het hoe en het waarom. Spreker wees in
dit verband op de medewerking welke het
Rrjk heeft gegeven voor de stichting van den
Proeftuin in Naaldwijk, en vestigde er de
aandacht op, dat van de zijde van den tuin
bouwer in de toekomst daarvoor meer zal
moeten iworden bijgedragen. Volgens ir. v. d.
Plassche zou dit het meest gewenscht zijn
door een regeling in verhouding tot de veiling-
omzetten.
Amico,
Vandaag is 't feest
in onzen huis. Mijn
baaske. Drd III, wordt
vandaag 18 jaar! Ja,
mee jou, die 'm
hebt zien liggen in
z'n witte wiegske, ge-
voeid dat ie bulkte,
gezond als 'n vischke,
frisch als 'nen klap-
roosknop, daar op de
blankgelakte slaap-
karner van 't eerste
Amsterdaimsche bo-
venhuiske van mijnen zeun den kunstschilder
en zijn Wieske ja, mee jou zeg ik vandaag:
,,waar zijn die jaren gelbleven?!"
Achttien jaren dat onzen eersten kleinzeun
geboren wierd...! We worden oud, 't leven
vliegt. Simpele waarhedd, maar weinig begre-
pen. Want de menschen ze leven, ze haten,
ze streven, zitten vast aan goud en goed of
ze of ze 'n eeuwigheid veur den boeg heb
ben...!
Ocherm 't is mee zoo weinig tijds gedaan.
Finaal gedaan. En alle bezit. waarveur bit-
tersten haat misdreven is, alle bezit mein-
eedig en misdadig verworven, alien rijkdom,
gekocht mee 't dure geluk van menschen-
levens, mee 't eigen geluk, mee alle zelfres-
pect, alle bezit valt tot assie, tot pulver in
maikaar op den eigensten oogenblik, dat den
lesten druppel olie uit de levenslamp is opge-
brand. Maar de menschen leven, haten, stre
ven, zitten vast aan goud en goed of ze... of
ze eeuiwigheden veur den boeg hebben.
Maar genogt daarover. 't Is feest in onzen
huis. Dre HI wordt 18 jaar vandaag! 't Is
feest!
Achttien jaren... 't is nog weinig, zegt ge.
Jjah! Eh... jja! 't Is nog 'nen leeftijd als
'nen blossemknop. Ja!
En todh... 't is al zooveul als den jongen
gast er eigens van gemokt heeft. Onderlest
was hier 'nen mensch, braaf, rechtschapen,
kloek in zaken, al was ie wat zeurderig in zij-
nen praat, Wat Trui noemde: ,,'nen zemel-
knooper".
Hij sprak ons mee zurg en liefde over z'n
kind, 't At zoo slecht. 't Lustte bekanst niks.
,,En als ge 'r dan maar een hebt..." zuchtte-
n-ie bezurgd. Toen: „die kinders motten teu-
geswoorig ook zooveul leeren."
„Is 't 'nen jongen of 'n meske?" vroeg
Trui bedrukt.
Jongen",, zee-t-le toonloos.
Den zwegen we efkes; ge wierd zenuwach-
tig van deuzen bleeken, klammen tiep, die
zoo somber aan z'n donker snorreke zat te
plukiken.
Toen vroeg ik: ,,hoe oud is 't kindeke, me-
nier van Teutum?"
,,Zeuventien jaren", zee-t-ie droefgeestig.
Ik ibeloof oe, amico, da 'k even moeite had
mee m'n eigen. 'k Dorst den Teut nie lank
aan te zien. Keek naar Dre in Maar die
kreeg 'n kleur. Stond op. Gong naar de deur.
Maar veur ie de klink oplichte, vroeg ie, mee
'n gezicht, dat seerjeus stond van ergemis:
„eh... meneer van Teutum, is... eh... oew
jongske al... bedzindelijk
Trui vloog naar 't achterhuis. Den Eeker
kreeg 'n hoestibui. Ik versllkte me in den
smoor van m'n pijp. Maar den Snorreplukker
zee opgewekt: ,,jaja, al vijf jaren! Nooit meer
ziedatte bespeurd in z'n beddeke".
„Geef 'm dan kindermelenpap", adviseerde
Drd HI en toen: ,,CXpa, 'k gaai wa schieten.
achter „de Koei".
,,Wat 'n boy"', zee van Teutum, als den Dre
weg was. „!Hoe oud is die?"
,Zeuventien jaar", zee ik droog, ,,en com-
pagnon in mijn bedrijf!"
Toen begost van Teutum nog feller te pluk-
ken aan z'n snorreke. t Wierd akelig. k
Stond maar op, veur z'n bovenlip kaal was; 'k
had goesting gekregen om mee Dre ni in
cours te gaan schieten. 'k Mot die sport bij-
houwen, want anders wordt ie me daarin de
baas!
Hij heeft zijnen tweeden winkel geopend. In
verband met de tijdsomstandigheden kost ie
deuzen winkel wel nie zoo overdadig uitdossen
bij de opening, als ie dat mee den eersten
winkel had gedaan, maar nog wist ie 't zoo
aan te leggen, dat bij de opening ieder wel
moest denken, dat de „Brabantsche Groen-
tencentrale" mee oorlog nie te schaften heeft.
Nog is 't 'nen rijkdom, wat ie uitstalde! En
de klanten komen nou op zoo 'nen overdaad
Eif, lijk vliegen op den suikerpot.
Op Zaterdagmergen wierd 't filiaal geopend
Midden in de stad. En mee fiere letters prijkt
daar op t royale winkelraam: ,,BrabEintsche
Groentencentrale".
Trui was, vaneigens, weer teugen den twee
den winkel! En ze had gelijk, als altij! „Is me
dit 'nen tijd", had ze gefoeterd. „Ge bent al
content as g'oeiw ouwe klanten gerieven kunt.
En al ddeen nuuwen^aanschaf... Duur
peper! Wil ik 's iets zeggen?"'
,Ja, Opoeke?" antwoordde den Dre bar
opgewekt als mee veul verwachting.
,,Apen die hoog klimmen willen, vertoonen
vaa/k d'r bloote billen."
Dre III had 66k gelijk! Die beweerde: „dat
alles duurder is, w6et ik. Maar daar mot ik
m'n prijzen naar zettein. Deuzen tijd is net
zoo goed als elken -anderen tijd, want iwe mot-
ten altij mee den tijd mee, of de wind veur of
teugen is! En wat den veurraad betreft: ik
ben goed afgesproken mee de fabrieken. Eti
uit onz' akkers zullen we nog meer halen,
dan we gewoon zijn. Maar.zee-t-ie toen en
dan keek ie mij recht aan: „maar... veur ik
den derden winkel open, zuilen we eenstgebruik van.'
grond koopen, Opa!"
,,Eh... grond... Dr<§vroeg ik onzeker.
Grond, Dre I", zee-t-ie beslist. „Ik heb al
'n paar prachtbunderkes op 't oog, ginnen
gekken prijs en..."
Ik keek naar Trui. Maar zij zette de handen
in de zij en zee den Dr6 'ns ,,de waarheid'
Dat begost zoo: „zeg, kiwajongen, wa denkte
gij wel nie? Hedde 't hier!? Als hij 't oe nie
zeet (dat was ik) dan zal ik oe t is vertel-
len! Ginnen meter grond wordt er bijgekocht
Wij zijn te oud am nog harder te gaan ploete-
ren! Wij..." toen begust Trui te simmen. „Wij
nemen nie meer zurgen op den nek snotterde
m'n goeie wijf.
Toen druilde 't Eekerske weg.
Vijf tig jaren hebben wij gewerkt. Vijftig
jaren, jaren van zurgvan misoogst dikkels,
van teugenslagen in den stal; vijfUg jaren,
mee dagen van soms achttien uren, dat de
naaien krok'tenIn tij en ontij, in hitte en
sturmweer! Maar nou is t genogt gewist, aap
Daar wordt ginnen meter grond
b/jgekocht." Toen teugen mij: „toe. zegde
gijdanookisietsGij bent toch d'n baas! Allee,
doe-d-oewen kop open!"
Ik wenkte Dre III mee 'nen knik, om mee
te gaan naar ,,de Gouwen Koei". Maar hij
gong naar Trui. Droogde mee zijnen zakdoek
Trud's natte oogen af, klople haar op den ru'g
„Truike, Truike", smoesde-n-ie„waaroim ga-
de zoo te keer Hoe dikkels, mee nuuwjaar
nog, heb ik Opa gevraagd 'had, om er af te
scheien, mee 't werk!... Neee, ziwijg nou s ef
kes, Opoeke! 't Zijn onzekere tijen. Geld...?
Wat is geld?...
Neee, zwijig nou. Ge zegt eigens, alles wordt
schreeuwend duur. Maar net zoo goed kunde
zeggen: 't geld wordt steeds goedikooper. Ons
bezit, Opoe, da's onzen grond! Die levert altij
op, zoo lank wij werken... Neee, zwijg nog
heel efkes. Zoolank eis ik werk! Ik heb nog
vijftig jaren veur den boeg. En 'k zie er naar
uit, Truike, da 'k ze vol zal maken.
Mee tien, twintig, mee veftig winikels!
Mee veul akkergrond! Mee 'nen ontelbai;en
veestapel. M'n eigen botterfabriek! Ik heb oe
beloofld: lot me van kostschool komen, hier in
't bedrijf en... ik werk oe rijk! En nou gij,
Opoe. Spreek"
Toen begost Trui te lachen! En te simmen
tegelijk. Dan zee ze: ,,ga dan oewen gank,
ilk"... snufte ze: „wij..." Toen keek ze mij
mee 'n rap, triestig oogske aan: ,,wij... wor-
ren... te oud, geloof ik. Ga-d-oewen gank,
maare... wocht nog evekes mee dieen grond-
aankoop, jongen."
Toen knipte-n-ie 'n oogske naar me. D'n
smellap, den verovereer had w6er gewonnen!
En Zaterdagavond stonden wij mee z'n vie-
ren, Trui, ik. den Eeker en onzen Dr6 veur
den nuuwen winkel, die leegverkocht was!
Hah! Dieen braven Eeker, Wat was ie fier
op den tweeden winkel, dien ie nog net mee
had kunnen oprichten.
„Kek's vrouw", zoo nam ie Trui mee: ,,wa
zegde van die rekken? Gespoten mee lak! En
die flesschen, mee ons gouwen etiketten?
Neee groenten zitten er nie in. 't Is den
limonade van den Blaauwe. Schoon leverantie
heeft ie g'had. Maar 'n kwart is al verkocht.
Kek, Ideus weegschaal is iets nuuws. En zie,
'n kasregister! We hebben er twee gekocht,
'n handvol geld wel, maar 't is zoo sjecuur
veur de boeken. ziede, Vader werkt er nou ook
mee bij ons thuds in den winked."
Trui had oogen tekort. En den Eeker ver
telde maar. Trotsch of 't allegaar van z'n
eigen was!
Ik gong nog 'ns buiten kijken. Inwendig
content „over deuzen tweeden peerl aar. den
kroon van m'n ouwe bedrijf! En wie zie 'k
daar ineens...?
Noll eke Gommers!
,,Grj zoo in stad, Nol?"
,,Ja, ik", zee-t-ie. Toen nam ie z'nen bol-
hoed af, veegd den zweetband mee zijnen zak
doek droog.
,,Efa... gaan jullie daar mee deur, Dre, mee
't openen van die wdnkels?"
,,Mot g' aan Dre III vragen, Nollekes: ik
bemoei me daar nie mee."
,Zoo? Zoozoo? Ja, dat had ik al gehoord,
msiar..." Diepzinnig bekeek ie den frisschen
pui. Dan: „den winkel is izoo goed as leeg, ee?"
„Ulitverkocht, Nol. Van den mergen. ge
opend."
,,Ge liegt 't toch?"
,„Op m'n woord!"
,,Sigaar, Dre Lijk 'nen groote trok ie
z'nen koker te veurschijn. Dan: ,,eh... wat
heb ilk heuren veriuien, Dr6.gade den grond
van Van Riel er bij koopen?"
„Da's te zeggen..., da's te zeggen..." Ik
vond dat Nolleke veul nuuwsgierig. Wat gong
t 'm allegaar aan? ,,Da's te zeggen, ja!'
„(Bestigen grond, Dre! Veul verstandrg,
man, oew centen in akkergrond te steken".
Kek nou, docht ik, dieen ouwen beursgok-
ker, die kan 't weten! En ik zee: „m'nen
kleinzeun docht er ook zoo over, Nol".
,,Wakker boske", prees Nol. En hij figu-
reerde mee z'n sigaar, lijk 'nen perfester. die
'n zwaar onderwerp besprikt.
,„Wakker keareltje. Ik begrijp 'm! Eigen
winkels. Eigen productie. Jammer, de tijen
zitten 'm teugen. (Hoewell.'t Spul ver-
koopt z'n eigen...!"
Ik begost, aanico, veur t eerst wat dieper
in dat rijlke Nolleke te scfaouwen. En te be-
grijpen, hoe ie zijn geld altij zoo puik beheerd
had.
Daar was Dre III.
„En Opa? Sjiek winkeltje, ee? HEuh!
meneer Gommers! 'k Had oe zoo rap nog nie
in de gaten", zee Dre III, lachend naar be-
nejen ziende.
Sigaar?" vroeg Nolleke.
,#Neee, zee den Dre: „ge rookt van mij, ter
eere van de nuuwe zaak. Astemblieft!"
Nolleke keek omhoog. Vol leutigen aandacht,
deur z'n ooghorkes.
,,Zeg, Dre, opende gij nog meer winkels?
Ja, zeker?"
„Jawel."
,,Hoeveul
,,Tien„ twintig, veftig. Kwestie van auto's
en genogt... benzine, ee".
Nol knikte. Dan: „deur heel de provincie,
zekers
„Oui!"
,,Daar is rveul „lood" veur noodig. man-
neke!" Nolleke mokte 'n geldtellende bewe-
ging mee vinger en duim
„Och,. ja", zee den Dr6: ,,geld...!"
,,Nie dan?"
Dre III zweeg. Dan zee-t-ie na nen oogen
blik: ,,is de sigaar goed, meneer Gommers?"
,,Hoeiveel hedde noodig, om dalijk tien. veur
mijn part twintig van die fieljalen te openen?"
Begin ik nie aan!"
„Mok me deelgenoot veur 'n derde en ik
open 'n bianco crediet veur oe, van 'n kwart
ton."
't Schemerde veur m'n oogen. Gong dat
zoo Zoo maar op straat Als ge maikaar
toevallig teugenkwaamt 'k Vond 't van
eenen kant veul jammer, dat Trui daar in
dieen winkel bleef. Dit moest ze nou toch ns
kunnen hooren! Waf'n vertrouwen vrinden
in m'n baaske hadden
Maar den Dr£ was weinig getroefd.
Diep peinsde-n-ie. Tuurde over Nollekes
bolhoed, de straatsteenen op. Dan begost ie
lankzaam den kop te schudden.
Neee", zee-t-ie dan. „Ik maak daar gin
zee Nolleke: „veftigduuzend!
Hij stak z'n band uit veur
,Ik duibbel",
Aangenomen
den handslag.
,,Neee!" zee den Dre koppig. ,,Die win
kels, Gommers, zal ik uit den grond werken
Dan weet ik, dat ze bestaan blijven."
,,Veftigduuzend", hield Nolleke vol. ,,Ge
kunt er 'n week over denken. Oudoe!"
Zoo gong ie weg. Verdween, mee z'n kort
postuurke tusschen de Zaterdagavondwande-
leers.
Als we 't Trui vertelden, wierd ze bleeik.
Tot heur lippen toe, ocherm. En dan be-
zwoer ze: „ge doe 't nie, Dre!"
„Ik denk er nie aan, Opoeke", lachte-n-ie.
„K66p dieen grond maar", zee Trui toen.
,,Dr6 I", neem de toom,: ,,'k mot 'ns vrrjen
mee oew Trui", zee-t-ie onder 't rijen in de
sjees!"
Vandaag wordt ie achttien! Feest is t in
onzen huis! 't Is nog jonk, zegt ge.
Jjah...! Eh... jah! 't Is nog 'nen leeftijd als
'nen blossemknop. Ja! En t6eh..., °t is al
zooveul als den jongen gast er eigens van ge
mokt heeft!
Ja, 't feest vandaag, home! En gro6t feest.
Wieske is ook gekomen.
Misschient schrijf ik oe de volgende week
daarover!
Veul groeten van Trui, den Jufbilaris, van
den Eeker en als altij gin horke minder van
oewen t.a.v.
DRE.
