Buitenland
Feuilleton- vertellingen
BRABANTSCHE BRIEVEN.
KORT VERSLAG
middeling 360.000 plaatsingen tot stand heb-
ben gebracht en dat de arbeidsboekjes, waar-
over reeds vroeger werd gesproken, over de
geheele linie zullen worden ingesteld. Dit
arbeidsboekje zal den werknemer op zijn ver-
dere leven volgen en het zal hem tevens tot
gids dienen door het economische leven der
gemeenschap. Het zal een verplicht bezit
voor iederen werknemer zijn, want bij iedere
plaatsingaanvraag zal hij dat boekje moeten
toonen als bewijs van zijn vaardigheid, staat
van dienst enz.
SUIKERBIETENOOGST HOOGER DAN
IN 1939.
Duitsohland behoeft waarschijnlijk niets
in te voeren. Gemiddeld suikerge-
halte der bieten grooter dan verleden
jaar.
(Van een specialen Berlijnschen corr.
Met uitzondering van de Noordelijke staten
zullen alle andere Europeeschelanden, volgens
een particulier suikerstatistiekbureau, op een
rijkeren suikerbietenoogst en dientengevolge
een grootere suikerproductie kunnen rekenen,
dan in het voorgaande jaar. Bovendien is het
gemiddelde suikergehalte der bieten grooter
dan in 1939.
Duitschland vooral belooft een recordoogst
van suikerbieten. In vakkringen is men van
meening, dat de opbrengst aan suikerbieten
minstens op 20 millioen ton te schatten is,
tegen 18.7 millioen ton in 1939. In Bohemen
en Moravie alsmede in het voormalige Polen
is de suikerbietenaanplant toegenomen. In
Italie, Belgie en Nederland staat het product
er goed voor. In al deze landen rekent men op
een veel grooteren oogst dan anders.
In de volgende landen wordt de opbrengst
van den oogst geschat op.
Slowakije 70.000 (53.834) t.
Nederland 285.000 (242.000) t.
Zweden 300.000 (311.000) t.
Spanje 180.000 (82.222) t.
Roemenie 110.000 (145.513) t.
Zwitserland 16.000 (14.600) t.
Finland 8.000 (15.000) t.
Rusland 2.700.000 (2:540.000) t.
Belgie 280.000 264.000) t.
Denemarken 240.000 (252.990) t.
Italie 500.000 (478.000) t.
Joegoslavie 130.000 (119.246) t.
Bulgarije 38.000 (23.131) t.
Ierland 100.000 (65.115) t.
Turkrje 110.000 (105.000) t.
Uit dit staatje blijkt, dat de verzorging
van Europa met suiker aanzienlijk beter zal
zijn dan in het vorige jaar. Het natuurlijke
gevolg hiervan zal zijn, dat de invoer van
overzeesche suiker op het vasteland van
Eluropa minder groot zal zijn. Zoo kan men
aannemen, dat bijvoorbeeld Duitschland in zijn
eigen behoefte aan suiker zal kunnen voor-
zien. Elngelands behoefte aan ingevoerde sui
ker zal echter even groot blijven. In bevoegde
kringen schat men de opbrengst van den
oogst van suikerbieten in Groot-Brittannie op
hoogstens 520.000 ton, tegen 536.000 ton in
het vorige seizoen.
WERELDTENTOONSTELLING TE
ROTTERDAM.
Hoewel 't grootsche plan voor de Maastun-
nel-tentoonstelling 1941 door de tijdsomstan-
digheden verleden jaar September plotseling
in duigen viel, heeft de oorlog toch geen eind
gemaakt aan het denkbeeld de opening van
de Maastunnel te combineeren met een Rot-
terdamsche Wereldtentoonstelling, welke dan
zal verrijzen op de vrijgekomen terreinen langs
de Maas.
Prof. Rosse te Delft en ir. van der Steur te
Dotterdam hebben tezamen voor deze ten-
toonstelling een principeplanr met de noodige
toelichtende teekeningen gemaakt. Dit plan
zal in den loop van de maand November in
het gebouw voor de decoratieve kunsten te
Delft worden tentoongesteld.
De eerstgenoemde ontwerper, die op de
Wereldtentoonstelling te New York zijn sporen
op dit gebied reeds verdiende, heeft van zijn
daar opgedane ervaring een goed gebruik ge
maakt en ook de architect ir. van der Steur,
is iemand, wiens goede smaak juist bij zoo'n
opdracht uitstekend tot zijn recht komt. Deze
plannen zullen stellig de belangstelhng van
een groot deel van de weneld vragen, zoodra
het vrede is geworden.
VERGADERINGEN N.S.N.A.P.
In een Zondag gehouden vergadering der
N.S.N.A.P. heeft de leider, majoor Kruyt, het
woord gevoerd voor een geheel gevulde zaal
der Duitsche kolonie.
Spr. wees op zijn zwaren strijd sedert 1933,
waarbij hij beoogde, hetzelfde ideaal na te
streven als de leider van het groote Duitsche
Rijk. Spr. zeide, dit te zullen voortzetten tot
het bittere einde.
In de huidige omstandigheden, zoo vervolg-
de majoor Kruyt, ziet men drie Nat. Soc.
Partijen. Steeds heeft spr. getracht tot een
algeheele eenheid te komen, doch zonder suc-
ces. Diverse conferenties heeft hij met de
Duitsche cverheid gehouden om hiertoe te
geraken. Spr. wees er op, dat het Nederland-
sche volk den ernst van den tijd niet inziet.
Met zijn afwachtende houding staat het zich
zelf in den weg.
Spr. gaf hierna eenige voorbeelden van 't
demonstratief optreden der N.S.B., welke
Iaatste door de massa niet wordt gewenscht.
Spr. zag, vertrouwende op de toekomst, de
arbeiders verstandig worden, indien zij eerst
de resultaten zullen zien en nationaal-socialist
zullen worden.
Zondag heeft de heer W. A. Ilgen, oud-
resident van Ned.-Indie in een tot alle hoeken
bezette zaal van het gebouw der DuitscSe
Kolonie voor de N.S.N.A.P. gesproken over
Indie.
EEN NEDERLANDSCHE WINTERHULP.
Naar de N. R. Crt. van bevoegde zijde ver-
neemt, zal zeer binnenkort de Lnstelling van
een Nederlandsche winterhulp geschieden. In
de eerstvolgende dagen kan men nadere mede-
deelingen hierover verwachten. Er is reeds
een eerecomit6 gevormd onder voorzitterschap
van Jlhr. Mr. A. M. Snouck Hurgronje, secre-
taris-generaal, waamemend hoofd van het de-
partement van buitenlandsche zaken, in welk
comite verder tal van personen uit onze
samenleving zoowel uit den politieken kring
als uit andere kringen zitting zullen nemen.
DE WEDEROPBOCW VAN OOSTENDE.
Een breed opgezet plan.
De correspondent der N. R. Crt. cC Brusse'
meldt
De speciale commissie belast met de studie
van de ontwerpen voor den wederopbouw van
het, door de oorlogsgebeurtenissen, zwaar be-
proefde Oostende, is reeds met een deel van
haar werkzaamheden klaar gekomen. Het al-
gemeene plan omvat drie deelen: herstel van
de binnenstad met het Wapenplein en de
Christina- en Kapellestraten, aanleg van een
autostmatweg, verwezenlijking van het Groot-
Oostende.
Zeer waarschijnlijk zal het Wapenplein, zon
der het raadhuis maar met de andere gebou-
wen, ongeveer hersteld worden zooals het
vroeger was. Een modem opgevat en inge-
richt theater en een flatgebouw zullen het
thans geheel met den grond gelijk gemaakte
stadhuis vervangen. De Christina- en Kapelle
straten, die in het badseizoen de drukste ver-
keerswegen van deze mondaine stad waren,
zullen worden verbreed.
Het derde havenbassin nabij het voormalig
spoorwegstation Oostende-stad, wordt ge-
dempt, waardoor een schilderachtig hoekje
verloren zal gaan. Op het aldus tot stand
komende plein zal het nieuwe raadhuis wor
den gebouwd. Het is ook van dit punt, dat de
groote autoweg Oostende-Stamboel zou begin-
nen.
Wat de verwezenlijking van het derde deel
van het algemeene plan betreft, zou de bedoe-
ling voorzitten verscheidene naburige gemeen-
ten geheel of gedeeltelijk te annexeeren. Oos
tende telt thans 50.272 inwoners en beslaat
een oppervlakte van 1248 hectaren. Groot-
Oostende, tevens Steene, met de Oostendsche
luchthaven, Zandvoorde en Breidene omvat-
tend, zou een bevolking hebben van 65.845
zielen en zich uitstrekken over een gebied van
4809 hectaren.
DE AANVAL OP HET ENGELSCHE
KONVOOl IN DE ROODE ZEE.
United Press meldt uit Rome:
In het Giornale d'ltalia schrijft Gayda, dat
het konvooi, dat door de Italianen in de Roode
Zee is aangevallen, meer dan 20.000 man ver-
sterkingen naar Egypte brengen moest, waar-
onder ook Engelsche troepen die om de Kaap
in Aden gearriveerd waren. Het Engelsohe
konvooi dat uit 36 schepen bestond, werd in
Aden samengesteld. Enkele schepen zijn, van
Engeland komend om Afrika heengevaren, en
anderen kwamen uit Indie. Op de schepen be-
vond zich oorlogsmateriaal, alsmede 10.000
man uit Singapore en 12.000 man uit Enge
land. De manschappen van de zes getorpe-
deerde schepen en de soldaten die zich aan
boord van deze schepen bevonden, zouden den
dood in de golven gevonden hebben. Men
neeont te Rome aan, dat dit de eerste voor
Egypte bestemde troepenzending was, welke
haar weg om Kaap de Goede Hoop nam.
DE AARDBEVING IN ROEMENIE.
Naar het seismologisch instituut van Boe-
karest mededeelt, lag de haard van de krach-
tige aardbeving van Dinsdag in de bergen van
Wrantsch, die voor de Oostehjke Karpathen
liggen. Waar de oudere tectonische lagen der
Moldavische bergen de jongere b°rgen der
Karpathen ontmoeten, zou zich op een diepte
van 160 tot 200 km een aardspleet bcvinden,
die den haard der bevipg vormt.
Volgens de tot dusverre ontvangen b'erich-
ten zijn bij de aardbeving drie personen ge-
dood door instortende huizen, een groot aantal
menschen is voor een deel zwaar gewond.
CHURCHILL WENDT ZICH TOT
FRANKRIJK.
Ongunstige Duitsche en Fransche
reacties.
Het A.N.P. meldt uit Berlijn:
De Britsche minister-president, Winston
Churchill heeft Maandagavond voor de En
gelsche radio een redevoering uitgesproken,
welke hij betitelde als ,,een beroep op Frank-
rijk".
Volgens de Frankfurter Zeitung heeft Chur
chill hierin o.a. het volgende gezegd: Maar
dan dertig jaar sta ik aan de zijde van Frank
rijk en onder den Duitschen bommenhagel in
Engeland „trouw jegens alle volkeren voor
welker rechtvaardige zaak het het zwaard ge-
trokken heeft". Wanneer vrienden met elkan-
der in moeilijkheden geraken, omdat zij aan
gevallen en door-den vijand van elkander ge-
scheiden worden, moeten zij op hun hoede
zijn, opdat zij niet met elkander in twist
geraken. Vervolgens poogde Churchill de
Franschen bang te maken ten aanzien van
de bedoelingen van Duitschland en Italie en
hun een toekomst van geestelijke slavemij te
voorspellen indien zij niet bereid zouden zijn
weer hun steun te geven aan Groot-Brittannie,
dat weliswaar thans zware dagen beleefd,
maar in 1941 naar hjj beweerde de heer-
schappij in de lucht en op zee zal bezitten
Wat wij Engelschen, aldus Churchill, van u,
Franschen, in deze bange dagen verlangen, nu
wij voor een overwinning vechten welke wij
t edelijkerwflze met u willen deelen, is dat
al kunt ge ons nu niet helpen gij ons geen
hinderpalen voor de overwinning in den weg
legt. Voorts beweerde de minister-president
nog, dat Engeland uitsluitend vecht voor de
Europeesche bevrijding van het nationaal-
socialisme, en dat Groot-Brittannie geen enkel
land eenige eischen stelt. Daarom moeten de
Franschen ook niet gelooven, dat de Engel
schen de Fransche vloot en de kolonien in
bezit willen nemen.
Een officieus Duitsch antwoord.
Van officieuze Duitsche zijde wordt gemeld:
In politieke kringen te Berlijn beschouwt
men het als een nieuw bewijs voor de kans-
looze positie van Engeland, dat onafwendbaar
zijn vernietiging tegemoet gaat, dat Churchill
Maandagavond in een radiorede gepoogd heeft
het Fransche volk opnieuw als bondgenoot te
winnen. Want ten slotte moet men ook te
Londen gemerkt hebben, dat Frankrijk aan de
zijde van Engeland zoo juist de grootste ineen-
storting en de grootste teleurstelling van zijn
geschiedenis beleefd heeft en moet men weten,
dat er na de gebeurtenissen van Oran en
Dakar, Fransch bloed aan Engeland's handen
kleeft. Bij de radiorede van Churchill is er,
aldus de overtuiging, die men hier heeft, uit
sluitend sprake van, dat Frankrijk door Enge
land een tweede maal bedrogen moet worden
doordat het, nu het zelf niet meer in staat is
zijn zonen voor Engeland naar het slagveld te
sturen, althans passief zal dulden, wat Londen
verder aan schendingen van het volkenrecht
tegenover het Fransche bezit voor de Engel
sche belangen nuttig zal achten. Op de onver-
biddelijke opoffering van den bondgenoot door
Engeland volgt dus de bedoeling om met on-
gekend cynisme een politieke lijkschending te
plegen, waarbij de verbluffende verwachting
geuit wordt, dat het Fransche volk zelf de
hand daartoe zal kunnen bieden.
De waanzin van Engeland schijnt zoover te
gaan, zoo verklaart men, dat het meent ook
bij anderen geen normaal denken en aanvoe-
len en geen normalen zin voor dd werkeltfkheid
meer te mogen veronderstellen.
Geen officieel antwoord van Vichy.
Het D.N.B. meldt uit Vichy:
In kringen van het ministerie van buiten
landsche zaken is men ten aanzien van de
redevoering van Churchill welke tot Frank
rijk gericht was van meening, dat de ver-
klaring van den Britschen minister-president
geen aanleiding geeft om hierop van Fransche
zijde op eenige wijze openlijk te reageeren.
In deze kringen verklaart men, dat een
rechtstreeksch beroep van een buitenlandschen
staatsman aan een vreemd volk geen correct
optreden is. Voorts wijst men er op, dat maar-
schalk Pdtain reeds in een van zijn vroegere
redevoeringen dergelijke Britsche inmengings-
pogingen in Fransche aangelegenheden van
de hand heeft gewezen.
Wat den inhoud van de rede zelf betreft,
betoogt men hier, dat zoo iets van Churchill
wel verwacht kan worden. Men geeft er in de
genoemde kringen de voorkeur aan tegen de
rede niet te polemiseeren, te meer daar de
Fransch pers tot dusver geen verlof gekregen
heeft van deze radiorede melding te maken.
Duitsche persstemmen.
D.N.B. meldt uit Berlijn:
De Maandagavond door Churchill gehouden
radiorede wordt in de Duitsche pers slechts
kort vermeld, en als een hoon voor Frankrijk
gekenmerkt.
Eh ligt een ongewone brutaliteit in het feit,
merkt de Lokal Anzeiger op, dat Engeland
het door hem bedrogen, bestolen en vertrapte
Frankrijk tot een hulpverleening probeert op
te wekken, welke voor Frankrijk tot de ver-
schrikkelijkste gevolgen zou moeten leiden.
Zoo ver is het al met Engeland gekomen, dat
het gaat rekenen op de kleine moeilijkheden
welke een dergelijke verstandsverbijstering
voor Duitschland zou opleveren, om zelf
slechts een klein beetje adem te kunnen halen.
Zoo volledig is Engeland aan het eind van zijn
politieke en militaire middelen, dat het zelfs
van het overwonnen Frankrijk nog een bij-
drage voor zich zelf verwacht. Voor elken
Franschman moet een dergelijke cynische
eisch werken als een bloedige hoon.
EEN NIEUW ENGELAND MOET GEBOREN
WORDEN.
Een bericht uit Londen in de New-York
Times toont, dat onder het effect der Duitsche
luchtaanvaOen de door de regeering tot dusi
verre verwaarloosde sociale problemen acuut
beginnen te worden. In het verslag wordt
o.m. gezegd: Londen denkt er steeds meer
aan een betere stad en een beteren staat op
te bouwen. De menschen willen niet alleen
een physieken, maar ook een politieken, socia-
len en moreelen wederopbouw. Van dag tot
dag wordt de roep luider om een verklaring
wat de regeering na het einde voor de bevol
king denkt te doen. Onder den grond ont-
staan nieuwe denkbeelden en nieuwe plannen.
Een nieuw Engeland wordt in de schachten
van de ondergrondsche en in de schuilkelders
van het tegenwoordige Engeland geboren.
Ulvenhout.
Aimico,
Nooit, n66it zal
eenige pen kunnen
beschrijven 't leed,
dat over deus mensch-
dotn gekomen is!
Nooit!, Wij moder-
ne menschheid, we
waren zoo fier, we
waren zoo trotsch, we
waren zoo verwaand,
we voelden ons eigen
(zoo machtig. We lap-
ten 't 'm toch maar!
We beheerschten de
hemelen lijk veugels.
De zeeen lijk visschen. Daar was aan onze
krachten gin beperking meer. We waren zoo
imachtig! We bouwden stejen veur millioenen
zielen. We trokken luchtlijnen van weareld-
deel tot wearelddeel. We verbonden de
weareldpolen mee onzichtbare draden.
We waren zoo machtig als Goden. En de
wetenschap was ons geloof. Techniek onzen
godsdienst en onze godsvrucht drukten we uit
in P.K. of zooveul honderd K.M. per uur. We
waren zoo machtig. We gongen veur niemand
opzij. We namen alleen den hoed af veur ons
eigen en ik heb 'n paar idioten gekend, die
ook ,,dopten" veur huilie eigen wijf. (Waar
schijnlijk, omdat zij 't zoo wijd gebrocht had,
de gade van 'nen idoot te zijn.)
Onze -zeuns wierden doctors van beroep en
onze dochters wierden schoonheden. Daar
waren in deus volmokte weareld perfesters en
barbiers genogt, om onze hinders te tooien
mee alien make up, die de Modeme Bescha-
ving eischte.
Heel de samenleving" deus woord zet ik al
jaren tusschen tikkeltjes), heel de samen
leving bestond uit toeeren en dames; 'nen
m e n s c h kwaamt ge nog maar zeldzaam
teugen.
We waren zoo fier, we waren zoo trotsch,
we waren zoo verwaand; we voelden ons eigen
zoo machtig.
i Toen, op 'nen prachtigen, laatzomerschen
Zoradagmiddag fladderde daar 'n pampierke
langs de telegraafkabels. Van Londen naar
Berlijn. Ndg een. Van Parijs naar Berlijn.
Oorlog!
't Is nog kort gelejen. 'n Jaar pas, dat deu-
ze pampierkes langs den waterblaauwen Sep-
temberhemel flierden. Maar nooit, nddit
zal eenige pen kunnen beschrijven, 't leed. dat
over deus menschdom gekomen is. Dat nou...
machteloos te beven staat bij puinhopen die
ooit millioenensteden waren.
Dat nou machteloos te sidderen staat in de
schrikkelijke nachten, nou de zwartglanzende
sterrenhemelen vol zijn van 't gezoem van
prooizoekende doodsveugels.
Dat nou machteloos, in bleeke woede, bij den
radio staat en aanhoort de laffe moordaan-
slagen in veurbijen nacht, deur.gentlemen,
'n soortement van opperheeren in onze moder-
ne .Samenleving".'
Machteloos, mee 'nen GodVerwrjtenden blik
in de moeie oogen, staan we daar langs de
stille wegels en leeren er weer den hoed lich-
ten, telkens en telkens als daar passeeren de
zwarte lij'kstoeten.
Machteloos, mee 'nen vloek tusschen de tan-
den, scherlen we in den puinhoop, die gisteren
onze woning was, naar gedachtenissen van
onze vermoorde kinders man of vrouw, ver-
scheurd door gloeiend staal.
Machteloos staan we in onzen rouw, want
de zoemende dooders laten ons ginnen tijd!
Machteloos, mee dikke keel en brandende
oogen staan we in ons leed, wij, die zoo fier
op onze uitvindings, trotsch op onze bescha-
ving, wij die zoomachtig waren. Want
we beheerschten de hemelen lijk veugels. Daar
was aan onze macht gin beperking meer.
Techniek was onzen Godsdienst.
We waren zoo geleerd!
Ja, dat waren we. Dat heb ik oe de leste
jaren wel honderd keeren geschreven g'had;
we zijn zoo geleerd, maarwe hebben te
weinig aan gezond verstand!
Aan de poorten van de Hoogeseholen wierd
gevochten. Ik heb daarvan de prentekes in de
kranten gezien, wierd gevochten, om bin-
nen te komen. Eh de letterskes in de nuuws-
kolommen, die de namen van de nuuwe ge-
leerdhedens vermeldden, wierden hoe langer
hoe kleiner, want er was gin plek meer in de
kranten, evenmin als in de motschappij trou-
wens, om al die geleerdheid te bergen.
Karjum! 't Was heel wat eenvoudiger om
aan duuzend dokters te komen om oew 'n been
af te laten zetten, dan later aan denen be-
kwamen timmerman om oe 'nen houten er
voor in de plaats te leveren!
Schud nou nie oewen kop, amico! Om in
oew eigen gedoente te blijven: hebt ge wel 'ns
verlegen gezeten om 'nen geleerden journalist,
die soms zoo dikkels ,,dr." veur zijnen naam
had staan, dat z'n naamkortje wel leek te stot-
teren
Maar zekers weet ik, dat ge dikkels water
en bloed gezweten hebt, om aan den bekwa-
men ambachtsman te komen, die oew defecte
pers weer op gank kost brengen!
Man, hoe is 't in mijn bedrijf 'k Zat nooit
verlegen om geleerde tuinbouwspecialiteiten;
die waaiden hier, mee de landbouwblajen, zoo
maar op tafel. 'k Zat nooit verlegen om ge-
slobkouste, gladde kwiebussen, die riekten als
stadsche joffers en die mij, mee veul strijkages
't geld uit den zak probeerden te redeneeren
mee wddr nuuwe uitvindings.
Mddrvraag 't mijnen Compagnon, Drd
III: daar was maar den Eeker! Ons Fraterke
,,Kweetnie". Wat missen we 't jonk!
Geleerdheid......
De Kunst wierd kapot gekletst deur geleerd-
hedens, wien eigens elk vleugske van schep-
pend vermogen ontbrak; ze weten zoo veul en
ze kunnen zoo weinig!
'l Geloof wierd kapot gekletst deur geleerd-
hedens, die zich overal hadden ingewerkt; ze
weten zoo veul en ze bidden zoo weinig.
t Sociale leven wierd l^p,pot gekletst deur
geieerdhedens, die tot den buik in de politiek
baggerden; ze weten zoo veul en ze doen zoo
weinig.
En 't slot
Nou wordt de heele weareld kapot gestagen!
En de gloeiende scherven spatten om ons.
Vemietigen onze huizen. Vernielen onze
stejen. Rinneweeren onzen oogst ten velde
en in de voorraadschuren. Verdelgen 'n deel
der menschheid.
Op den oogenblik dat den werkdag is ge-
daan, 't leven in zijnen schoonsten glans mag
komen, dan dooven we de licbten. Dan sluiten
de theaters, dan zet den winkelier, vroeger zoo
fier op zijn overdadige etalages, houten luiken
veur Z'n ramen. Dan ligt 't leven dood.
En we sluipen deur onzen eigen huis als die-
ven rond, mee 'nen zaklanteern.
En we luisteren. Luisteren in de beklem-
mende stilte, die suist in den kop. Die dringt
•deur de afgesloten deuren en ramen, uit
„onze" donkere, verlaten straat, waarover den
dreigenden nacht wolkt, waarin rondspoken
de zoekende lichtbussels, geluidloos aftastend
den zwarten hemel vol gluipend gevaar.
Geleerdheid
Ik zag de weareld dikkels als 'n gedrocihte-
lijk intellectueeltje. 'n Ge-ullebrild waterhoofd,
kippig van geleerdheid, gedragen op 'n kinder-
lijk rompke, waarin gin plek was veur 'n groot
kloppend hart. En 't intellectueel ,,wantoe-
standje" waggelde en wankelde vort op twee
kromme rachitisbeentjes. Niks dan hersens,
bersens, hersens, steunend op twee spier-
looze, kalkerme beentjes, waar deus bloeder-
moei'ing kwiebuske eenen keer moest deur-
henen zakken, zoo zag ik al jaren m'n
trotsche weareld.
En ,,Koppes" i s deur z'n kniekes gezakt.
't Spet me veul 'k heb sjuust gezien.
Maar 'k heb §6n excuus: 'k ben nie geleerd.
Daar leven op deus veulbewogen weareld
kunsten£5rs, waarover na eeuwen nog gespro
ken zal worden. Maar ginnen enkelen kunste-
neer kan 'n werkstuk schenken aan zijnen tijd.
ofMr. Dr. Ir. Zuurpruim-Vandecrant,
kritiseert 't werkstuk kapot.
Daar leven in deuze motschappij 66k nog
ijverige menschen genogt, die al jaren nie wer
ken kosten, wantProf. Dr. Ir. Pieker-
mans vond steeds nuuwe machines uit, die
deus menschen den arbeid, dus 't brood, dus
alle geluk afnamen. En altijd vergat Pieker-
mans dat er ook 'ns 'n plan moest uitgevon-
den worden, tot geluk van alle menschen. Zijn
hersens werkten wel, net als die van Zuur-
pruim-Vandercrant, maar in huilie kindsche
rompke was gin plek veur 'n kloek, kloppend
hart. Piekermans vond net zoo lank uit, tot
den arbeiderstand al net zoo kapot was als de
verintellectualiseerde Kunst.
Daar leven in deuze weareld ouwere men
schen, die huilie leven lank de steunpil66ren
waren van de motschappij. Ze betaalde hooge
belastingen, in veul diffrente soorten aan
Staat en Stad. Ze voeiden huilie kinders op,
tot ferme menschen veur de samenleving. Ze
betaalden torenhooge bedragen aan wissels,
wissels, altij wissels. Ze steunden Kerk en
Staat, in 'n leven van noesten arbeid. En ze
spaarden veur den ouwen dag. Want d'n Staat
geeft zulken gin pensioen. En danDan
verloren zij alles. Stonden ten leste mee 'n
bevend, opengehouwen handje bij de bedeeling.
Want den middelstand was kapot gepolitiekt.
Mee den boer, die veur 'n groot deel oogste
veur den mestvaalt, gong 't nie anders.
Zoo zag ik, in deus fiere, trotsche zelfge-
noegzame weareld, zoo geleerd, zoo machtig,
alles, man veur man, w6erde veur w66rde
kapot gaan.
En altij kwam er meer geleerdheid", die
alles zoo haarfijn verklaren kost, die er zoo
lekker over kletsen kost. En aan dat gepraat
nog dapper verdiende.
Maar alles wat zjj, geleerden, aanraakten,
gong kapot. Verdorde.
En de jeugd leverde gevechten, om binnen
te komen in de colleges van Prof. Dr. Ir.
Piekermans.
Zoo wierd de weareld geleid naar den ramp.
Ze wisten zooveul en ze konden zoo weinig.
Ze wisten zooveul en ze baden zoo weinig.
Ze wisten zooveul en ze dejcn zoo weinig.
't Was allegaar hersens. Zonder verstand.
't Was allegaar geleerdheid. Zonder hart.
't Was alles... zoo gedrochtelijk.
Toen flierden, langs dieen waterblaauwen
Septemberhemel, van dieen eersten Zondag
.van Herfstmaand 1939, die twee pampierkes.
E6n jaar gelejen.
En nooit, n66it zal eenige pen kunnen be
schrijven 't leed, dat over deus menschdom ge
komen is. Nooit! Want den menschelijken
geest, hoe geniaal soms, is toch rap begrensd.
Want 't menschelijke hart, hoe groot" soms,
is toch slechts 'nen vuist klein. Maar 't leed
van deuze tijen is grenzeloos!
Tot deze nachten kwamen!
Ik weet wel: iedereen wit, kent de oorzaak
van 't weareldleed. Iedereen! D'n een wijst
naar links, den ander wijst naar rechts, ten-
slot slaan ze malkaar op d'oogen om 't
„gelijk".
Wij hebben altij alles geweten! Wirj waren
zoo geleerd, zoo machtig! Veur ons beston-
den gin wonders, gin ,,verhaaltjes" zeeen we,
ginnen boeman.
Maar ik zeg in m'n ongeleerdheid, die ge
jaren van me kent:
Wij, die alles kapot maakten, alles rinne-
weerdcn, jaren en jaren lang, machteloos, mee
'nen vloek tusschen dc tanden, scherlen we
nou in den puinhoop, die gisteren onze woning
was, naar gedachtenissen van onze vermoorde
kinders, man of vrouw, vcrscheurd deur
gloeiend staal.
Over de weareld vaart 'n Godsgericht, on-
afhankelijk van den wil van ons, machte-
loozen.
Vol.
Veul groeten van Trui, Dre III en als altij
gin horke minder van oewen
t.a.v. DRE.
van de laatst gehouden vergadering van het
Dagelijksch Bestuur der Zeeuwsche Landbouw
Maatschappij te Goes.
De vergadering werd geleid door den heer Mr. P.
Dieleman, Algemeen Voorzitter der Z. L. M.
0.m. kwamen de volgende onderwerpen in beapre-
king:
UitbetaJing aardappelcn oogst 1939.
Het Dagelijksch Bestuur heeft een schrijven aan
de Nederl. Akkerbouw-Oentrale gezonden, waarin
er op werd aangedrongen de uitbetaling der gelever-
de aardappelen, oogst 1939 te willen bespoedigen.
Wat Zeeland betreft moeten nog circa 2000 ach-
terstallige posten aan de telers worden betaald.
Alhoewel de oorlogstoestand ten deele oorzaak is,
dat aanzienlijke vertraging in de uitbetaling is ont-
staan, werd nochtans gemeend, dat de uitbetaling
der verschuldigde gelden ten spoedigste dient plaats
te hebben. Het Dagelijksch Bestuur acht de vele
klachten, welke zijn ingekomen, volkomen gerecht-
vaardigd.
Aardappel regeling 1940.
Ten aanzien van de aardappelregeling oogst 1940
heeft het Dagelijksch Bestuur zich tot het Land-
bouw-Oomit6 gewend en er op gewezen, dat de thans
vastgestelde maximumprijzen voor den teler slechts
weinig hooger zijn dan de garantieprijzen, welke
voor oogst 1939 golden, naar verhouding is de ver-
hooging geringer dan voor andere akkerbouwpro-
ducten.
Voorts acht het Dagelijksch Bestuur de prjjsver-
houding der soorten onderling niet juist, daar vol
gens de huidige prjjsschaal de Zeeuwsche Blauwe,
Zeeuwsche Bonte en Roode Star op grond van him
betere kwaliteit en houdbaarheid zeker 1 per 100
kg hooger zouden dienen te worden gewaardeerd.
Ook het bewaarloon werd te laag geacht, vooral wat
betreft de periode na 1 Februari, een oploopend
bewaarloon werd vanaf dezen datum wenschelrjk
geacht.
Voorts is er op aangedrongen de aflevering dezer
soorten vanaf 37 mm toe te staan, temeer daar dit
jaar het gewas vroeg is afgestorven en er dus veel
kleine maat in voorkomt.
Export goedgekeurd pootgoed.
De uitvoer van goedgekeurd pootgoed uit ons land
is verboden. Voor wat de late rassen betreft, is deze
maatregel op grond van de beschikbare hoeveetheid
te billijken.
De oogst van vroege aardappelen, waaronder in
het bijzonder de Bintje kan worden genoemd, is ech
ter zoodanig groot, dat voor een tekort niet behoeft
te worden gevreesd.
Er bestaat thans uit Belgie en Frankrijk groote
vraag naar goedgekeurd Nederlandsch pootgoed.
Daar de pootgoedteelt reeds jarenlang is ingesteld
op export en het hier een hoogwaardig product be
treft, heeft het Dagelijksch Bestuur bij het Land-
bouw-Comit6 verzocht de noodige stappen te doen,
opdat het uitvoerverbod van goedgekeurd pootgoed
der vroege soorten wordt opgeheven.
Standaandisatie eonsumptiemelk.
Het Dagelijksch Bestuur heeft een schrjjven ge
richt tot den Secretaris-Generaal van den Landbouw
inzake het in de pers gepubliceerde voomemen, bij
verordening de eonsumptiemelk op een vetgehalte
van 2.5 te standaardiseeren. Waar de omstandig
heden voor Zeeland de mogelijkheid eener doel-
matige uitvoering vrjjwel verhinderen (weinig
fabrieken en moeilijk vervoer) heeft het Dage
lijksch Bestuur ontheffing van de algemeen gestelde
standaardisatie-verplichting voor de provincie Zee-
land verzocht.
Verlichtlng ten plattelande.
In verband met de groote schaarschte aan petro
leum heeft het Dagelijksch Bestuur inlichtirvgen ge-
vraagd bij eenige naburige provincies inzake de
voorwaarden van aansluiting van boerderijen aan
het electrisch net.
Het Dagelijksch Bestuur zal zich in verbinding
stellen met de P.Z.E.M., teneinde zoo mogel(fk ook
in onze provincie op redelijke voorwaarden meer
aansluitingen buiten de bebouwde kom te verkrijgen.
Regelingen van het aanhouden van stiercn.
Het Dagelijksch Bestuur heeft bij het Landbouw-
Comite eenige bezwaren tegen de regeling van het
aanhouden van stieren ingebfacht. Deze bezwaren
zijn:
1. De regeling zal tot gevolg hebben, dat veel
bedrijfsafval geen besteniming krjjgt en de vleesch-
productie meer beperkt wordt dan noodig is.
2. In provincies met verplichte stierenkeuring
zullen alle reeds voor dekdienst goedgekeurde stie
ren, die geen identiteitsbewijs hebben, nog eens moe
ten worden gekeurd, terwijl de stieren die alleen de
koeien van den eigenaar dekken, voor zoover ae geen
identiteitsbewijs hebben, moeten worden gekeurd.
In verband hiermede heeft het Dagelijksch Bestuur
er op aangedrongen het aanhouden van stieren vrij
te laten in provincies, waar een verplichte stieren
keuring bestaat.
Varkenshouderij.
Het verzoek van de OEM. aan het Landbouw-
Comite om ten spoedigste te willen bevorderen, dat
op zeer korten termijn wordt overgegaan, het over-
tollig materiaal van drachtige varkens en jonge big-
gen uit de markt te nemen, teneinde de varkens-
houders, meest kleine boeren, een groot nadeel te
besparen, werd door het Dagelijksch Bestuur onder-
steund. Evenzoo het verzoek om te willen bevorde
ren, dat de uitbetaling der varkens, zooals deze
thans geschiedt (naar geslacht gewicht en kwaliteit)
gehandhaafd blijft.
Landeigendom.
Een uitvoerige bespreking vond plaats over het
prae-advies van Prof. Dr. Ir. G. Minderhoud, betref-
fende Landeigendom. Met de conclusies van het
prae-advies, dat de taak der pachtkamers inzake het
voorkomen van onredelijke stijging der pachten dui-
delijker omschreven moet worden, dat z.g. grond-
kamers moeten worden gevormd, die voorkomen,
dat de koopprijzen te zeer oploopen, benevens het
afw"rj.zen van het nemen van maatregelen tegen uit-
wonende eigenaren en het beletten van overdracht
van land aan buitenlanders, trusts en groot-kapita-
listen kon het Dagelijksch Bestuur zich vereenigen.
Landarbeiderscursus te Bakkeveen.
Besloten werd steun te verleenen aan den Land
arbeiderscursus te Bakkeveen, welke van 25 Nov.
1940 tot 1 Maart 1941 zal gehouden worden. Een
tweetal jonge landarbeiders zullen dezen cursus voor
rekening van de Z. L. M. volgen.
Stimuleering vlasteelt.
De Vlascommissie van net Rijks-Textielbureau
verzocht de meening der Z. L. M. te mogen ver-
nemen over een uitbreiding van de vlasteelt, indien
er een loonende gefixeerde prijs voor gerepeld vlas
zou worden vastgesteld en voor aanvoer van het
noodige Derrispoeder zou worden gezorgd. Het
Dagelijksch Bestuur meende, gezien de bijzonder
slechte resultaten met den vlasverbouw in Zeeland
in de Iaatste jaren verkregen, een uitbreiding hier
van ten sterkste te moeten ontraden.
PI aatsvervan gende leden Pachtbureau voor
Zeeland.
Tot plaatsvervangend lid van het Pachtbureau
voor Zeeland werd aangewezen de heer H. A. A.
baron Oollot d'Escury te Kloosterzande als plaats-
vervanger van Mr. Dr. A. J. J. M. Mes te Heinkens-
zand en de heer J. F. Brooijmans te St. Annaland als
plaatsvervanger van den heer J. J. Geluk te Schud-
debeurs bij Zierikzee.
Organisatieplan Zeeuwsche Tuinbouwvereemiging.
Het voorstel van de Afd. Tuinbouw om te komen
tot een Zeeuwsche Tuinbouwvereeniging in samen-
werking met de andere Zeeuwsche Organisaties werd
door het Dagelijksch Bestuur goedgekeurd.
Hoofdbestuurs- en Algemeene Vergadering-.
De Hoofdbestuurs- en Algemeene Vergadering
werd vastgesteld op Maandag 25 November a.s. te
Goes.
