Buitenland
NAAR VERBODEN ZENDERS
GELUISTERD.
■Het volkomen ontbreken van dep aanvoer der ge-
Wone grondstoffen, waaruit z.g. tomatentouw (d.i.
bindtouw, dat in den tuinbouw gebruikt wordt voor
bet aanbinden van tomaten en ook wel van boonen)
wordt gemaakt, is oorzaak, dat de uiterste zuinig-
heid in bet gebruik van dit bindmiddel door de tuin-
ders geboden is.
Om deze reden wordt den tuinders dringend aan-
geraden dit, na bet oogsten van bun producten, vrijV
komende bindtouw niet te laten verloren gaan, doch
zorgvuldig in te zamelen en te bewaren. T.z.t. zal
nader aangegeven worden, wat met dit gebruikte
bindtouw moet gebeuren, doch er kan reeds op
gerekend worden, dat de hoeveelheid gebruikt
tomatentouw mede als maatstaf zal dienen voor het
verkrijgen van nieuw tomatentouw in het komende
seizoen.
Het ligt in de bedoeling voor bet ingezamelde
touw een redelijke vergoeding te geven. Ook hier-
omtrent zullen later nadere mededeelingen volgen.
REGELING VOOB PLUIMVEE EN EIEBEN.
Het ligt in de bedoeling, binnenkort een regeling
vast te stellen, welke inhoudt dat bet opkoopen en
inzamelen van eieren, alsmede het in bet groot ver-
handelen of opslaan in koelhuizen en kalkputten en
bet verhandelen aan detaillisten of het afleveren
voor industrieele doeleinden slechts zal zijn toege-
staan aan degenen, die georganiseerd zijn bij de
Nederlandsche centrale voor eieren en pluimvee te
Beekbergen. G-enoemde centrale zal de bij baar ge-
organiseerden indeelen bij de hieronder aangegeven
groepen. Om tot de desbetreffende groepen te wor
den toegelaten, moeten zij aan de volgende voor-
waarden voldoen.
Tot de groep ,,Verzamelaars" kunnen slechts die
verzamelaars worden toegelaten, welke het opkoo
pen en/of verzamelen van eieren rechtstreeks bij
producenten van 9 Mei 1939 tot 9 Mei 1940 ais be
drijf hebben uitgeoefend. Evenzoo kunnen tot de
groep ,,handelaren" slechts worden toegelaten zij,
die in bovengenoemd tijdvak eieren van verzame
laars hebben betrokken ten einde die, hetzij aan
grossiers te verhandelen, hetizij in koelhuizen of
kalkputten op te slaan of voor uitvoer gereed te
maken. Bovendien is aan toelating tot de groep
„handelaren" nog deze voorwaarde verbonden, dat
de gegadigden beschikken over een pakhuis, hetwelk
is ingericht voor het schouwen, sorteeren en ver-
pakken van eieren.
Tot de groep grossiers" kunnen slechts zij wor
den toegelaten, die ten minste 20 pet. van de door
hen van grossiers betrokken eieren aan detaillisten
hebben verhandeld, of voor industrieele doeleinden
hebben afgeleverd, een en ander eveneens gedurende
genoemd tijdvak.
Allen, die tot de centrale wenschen te worden
toegelaten en ingedeeld in een der hierboven aan
gegeven groepen, kunnen zich, voor zoover zij aan
ce vereischten tot toelating meenen te voldoen, bin-
nen een week met een daartoe strekkend verzoek
tot de centrale te Beekbergen wenden.
Besliiit pluimvee regeling.
Uitgevaardigd is een besluit van den secretaris-
generaal van het departement van Landbouw en
Visscherij, dat den grondslag moet vormen voor een
piuimvee-regeling. De secretaris-generaal kan richt-
lijnen uitvaardigen omtrent het slachten, het hou-
den van en den handel in pluimvee. (N. R. Crt.)
VOORHANDEN HEBBEN EN
HUISSLACHTINGEN VAN /.WAKE VAEKENS.
In de naaste toekomst kan een verbod verwacht
worden voor het voorhanden hebben van varkens,
welke zwaarder zijn dan 110 kg. Een uitzondering
zal daarbij alleen worden gemaakt voor wat betreft
fokzeugen en voor huisslachting bestemde varkens.
Fokzeugen zullen dus door georganiseerden tot een
aantal gelijk aan hun toewijzing, ook indien zij
zwaarder zijn dan 110 kg, voorhanden mogen wor
den gehouden.
Ten aanzien van het voorhanden hebben van voor
huisslachting bestemde varkens, zwaarder dan 110
kg is bepaald, dat zulks alleen geoorloofd is, indien
die varkens als zoodanig voor 19 October 1940 zjjn
cpgegeven en uiteraard eveneens onder voorwaarde,
dat het door den georganiseerde voorhanden gehou
den aantal niet overtreft.
De hierboven bedoelde opgave, waarbjj door den
varkenshouder het (de) nummer(s) van het (de)
varken (s), hetwelk (welke) hij voor huisslachting
wenscht aan te houden, dient te worden medege-
deeld, moet geschieden bij den plaatselijken bureau-
houder van het district waar het bedrijf van den
varkenshouder gevestigd is.
De plaatselijke bureauhouder zal den varkens
houder een door hem gewaarmerkt bewijs van aan-
melding overhandigen.
Andere uitzonderingsbepalingen zullen niet wor
den gemaakt, zoodat een ieder wordt aangeraden
zich door levering aan de Nederlandsche veehou-
derijcentrale van zijn varkens, voorzoover die het
genoemde gewicht van 110 kg overtreffen of nade-
ren, te ontdoen.
Daarnaast kan een regeling worden verwacht,
welke het verrichten van huisslachtingen wederom
mogelijk maakt. Voor het verrichten van een huis
slachting zal men in het bezit dienen te zijn van een
machtiging, welke door den provincialen voedsel
commissaris tegen betaling van 0,25 kan worden
uitgereikt. Deze machtigingen, welke recht geven
op het slachten van een varken, zullen uitsluitend
worden uitgereikt aan hoofden van gezinnen en aan
instellingen met een liefdadig of ander onbaatzuchtig
doel, die georganiseerd zijn bij een landbouw-crisis-
organisatie, in het bezit zijn van een varkenstoewij-
zing en tevens aantoonen, dat zij het betrokken var
ken gedurende tenminste vier maanden als eigenaar
hebben gem est.
Aan hoofden van gezinnen en aan instellingen
met een liefdadig of ander onbaatzuchtig doel, die
aan de bovenomschreven voorwaarden voldoen en
bovendien aantoonen, dat zij in het jaar 1939 meer
dan een huisslachting hebben verricht, kunnen
machtigingen worden uitgereikt tot ten hoogste het
aantal der door hen in dat jaar geslachte varkens.
Geen machtiging zal echter worden uitgereikt
aan het hoofd van een gezin, waarvan dat hoofd
of eenig ander lid dan wel eenige bij dat gezin in-
wonende persoon het slagersbedrijf uitoefent of
handel in vleesch drijft.
Ter verkrijging van bovenbedoelde machtiging
zal een aanvrage op een daartoe vastgesteld formu-
lier bij den plaatselijken bureauhouder moeten wor
den ingediend. Bij deze aanvrage zal een verklaring
van den plaatselijken distributiedienst overgelegd
dienen te worden, waaruit blijkt, dat de vleesch-
kaarten van den georganiseerde benevens van alle
foij hem inwonende personen zijn ingeleverd. De
gelegenheid tot het inleveren van de vleeschkaarten
zal worden opengesteld van 12 October 1940 af.
In het bezit zijnde van een machtiging zal ten-
slotte de slachting uitsluitend plaats mcgen vinden
in aanwezigheid van een vertegenwoordiger van
den provincialen voedselcommissaris en onder voor
waarde, dat door dezen vertegenwoordiger het ge-
slacht gewicht van het varken wordt vastgesteld,
het vleesch gemerkt en van het gewicht mededeeling
wordt gedaan aan den plaatselijken distributie
dienst. Ook dient de machtiging voor den aanvang
van de slachting aan den vertegenwoordiger van den
provincialen voedselcommissaris ter hand te worT
den gesteld. De distributiedienst brengt aan de be
trokken personen zooveel bonnen van de vleesch-
kaart in rekening als in overeenstemming is met
het vastgestelde geslacht gewicht. Indien het inge-
leverde aantal bonnen daartoe niet toereikend is,
zal het tekort met de volgende aan de betreffende
personen uit te reiken kaarten worden verrekend.
Bij de bovenbedoelde berekening zal echter, in
dien de machtiging aan een hoofd van een gezin is
verstrekt, aan de bonnen een waarde van 50 pet.
meer worden toegekend, tenizij het gezinshoofd
wenscht, dat de bonnen hun normale waarde zullen
behouden, in welk geval aan hem extrakaarten tot
de halve waarde zullen worden uitgereikt.
BEHEER VAN VIJANDELIJK
VERMOGEN.
Op grond van de verordening van den Rijks-
commissaris voor het bezette Nederlandsche
gebied betreffende de behandeling van vijan-
delijk vermogen van den 24sten Juni 1914
heeft de commissaris-generaal voor financien
en economische zaken, centrale beheerders be-
noemd van alle in't district van de gemeenten
Rotterdam, Haarlem, 's-Gravenhage en Am
sterdam liggende onroerende goederen, voor
zoover deze als vijandelijk vermogen in den
zin van artikel 3 van genoemde verordeningen
zijn aan te merken. Dit geldt alechts in zoo
ver het departement van handel, nijverheid en
scheepvaart het beheer van de onroerende
goederen op zich heeft genomen en geen spe-
ciale beheerder door den commissaris-generaal
is of wordt aangesteld.
DE POSITIE VAN DE LEDEN, DIE
VOORHEEN DEEL UITMAAKTEN
VAN DE SOC.-DEM. STATEN- OF
KAADSFRACTIES.
Het voorloopige centrale bestuur van de
Ned. socialistische werkgemeenschap heeft de
positie van de N.S.W.G. tegenover de voor-
malige SJD.A.P.-organiaaties besproken, o.a,
de positie van die leden, die voorheen deel uit-
maakten van de sociaal-democratische raads-
en Statenfracties. Hierbij weed overwogen,
dat de S.D.A.P. weliswaar officieel nog niet
is ontbonden, maar todi in feite niet meer
bestaat.
Thans, zoo lezen wij in ,,Het Volk", ontstaat
de figuur, dat raadsleden, statenleden en wet-
houders zich voor de nieuwe organisatie heb
ben aanigemeld, terwijl anderen zeggen de
SjD.A.P. nog te vertegenwoordigen en nog
anderen voor de S.D.A.P. hebben bedankt en
toch hun zetel in hun college blijven innemen.
'Het bestuur stelde zich op het standpunt,
dat die raads- en statenleden, die tot de
N.S.W.G. zijn toegetreden in de eerstvolgende
bijeenkomst van hun college een verklaring
dienen af te /leggen, waarbij zij zullen mede-
deelen in den venvolge op den grondslag van
den oproep van de N.S.W.G. hun werkzaam-
heden in deze colleges te zullen voortzetten.
ADVIESOOMMISSIE VOOR NIEUWE
SC<HOOLBOEKEN.
Een officieele publicatie in het Nieuwsblad
voor den Boekhandel meldt
Op initiatief van den waamemenden secre
taris-generaal van het Departement van On-
derwijs, Kunsten en Wetenschappen is er een
commissie gevormd, die aan de uitgevers ad-
vies zal geven over den inhoud van nieuwe
sohoolboeken, herdrukken en wijzigingen op
bestaande boeken, in verlband met de wen
schen der Duitsche autoriteiten daaromtrent.
Deze commissie is als volgt samengesteld
Prof. dr. J. van Dam, hoogleeraar aan de Uni-
versiteit van Amsterdam, mr. A. M. Kiers,
hoofdeommies bij de afdeeling financieele
controle van het departement van Qnderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, secretaris, dr. W.
van den Ent, inspecteur van het M. O., J. J.
't Hart, inspecteur van de onderwijzersoplei-
ding, I. Noothoven van Goor, voorzitter van
de vereeniging ter bevordering van de Belan-
gen des Boekhandels, leden.
Aan haar zullen voor de verschillende vak-
ken deskundigen worden toegevoegd. Het is de
bedoeling, dat voor elk advies door den uit-
gever, van wien het onderzochte boek afkom-
stig is, een door den voorzitter vast te stel
len honorarium zal worden betaald. De com
missie is bereid, alle haar toegezonden ma-
nuscripten of proeven te controleeren, maar
is van meening, dat dit voor de vakken van
wiskundig, natuurkundig of technisch karak-
ter in het algemeen niet noodig is. Boeken op
deze gebieden zullen dus zonder haar tus-
schenkomst kunnen worden uitgegeyen.
Daareptegen zullen boeken op het gebied
van de andere vakken bij het onderwrjs in al
zijn geledingen alleen kunnen worden ge
bruikt, als zij van een gunstig advies van de
commissie zijn voorzien.
Het ligt voor de hand, dat de commissie
zich niet aansprakelijk kan stellen voor de
geivolgen van een niettegenstaande haar
werkzaamheid uitgevaardigd verbod van e6n
of ander werk. Zij zal echter in het belang
van onderwijs en uitgevers met alle haar ten
dienste staande middelen trachten te voor-
komen, dat iets dergelijks zich voordoet.
DE VUURSLAG.
Zaterdagmiddag is, meldt de N. R. Crt., te
Amsterdam een bijeenkomst gehouden van De
Vuurslag; de leiding berustte bij den voorzit
ter, jhr. R. Groeninx van Zoelen.
Priester Lutkie hield een rede, waarin hij
betoogde, dat Nederland een Godsvrede noo
dig heeft; hiertoe moet een vernieuwingspro-
gramma tot stand komen, dat voor alle Ne-
derlanders aanvaardbaar is en waar ook de
Duitschers het mee eens zijn. Van groot be
lang zou het zijn als een Nederlandsche fi
guur naar voren trad, die het vertrouwen van
de Nederlandsche groepen en van de Duit
schers had en die zich aan het hoofd zou
stellen van een regeeringscomite.
Tweede spreker was dr. M. Brinkgreve, die
een omjijning van een onmiddellijke werktaak
gaf, welke hij wilde vergelijken met het pro-
gramma van een zakenkabinet, en wilde
samenvatten in de term: sociaal-economische'
mobilisatie. Voor het verdrij.ven van de werk-
loosheid als epidemie heeft De Vuurslag een
plan gereed. Een samenhangend stel maat-
ragelen moet de voorziening van voedingsmid-
delen, grondstoffen en veevoeder regelen; de
industrie mpet zich opnieuw orienteeren.
Voorts moeten de overheidsgeldmiddelen
gezond worden gemaakt en de credietpolitiek
moet op een nieuwe basis worden gesteld.
Het woord was hierop aan jhr. Groeninx van
Zoelen. Na aangekondigd te hebben, dat hij
zijn denkbeelden voor een corperatief staats-
bestel zou weergeven, onderwierp hij oorsprong
en toekomst van de huidlge situatie aan een
beschouwing. Wij leven in een voortschrijden-
de wereldrevolutie. Deze keert zich tegen de
ideoloigie van 1789, maar ook leidt zij tot her-
stel van gezag en tot het herboren worden
van de organische geledingen der samen-
levinig op een hooger plan.
In Italie en Duitschland kornt den laatsten
tijd't accent echter steeds meer te liggen op 't
herstel van gezag. Zijn wij dan in Nederland
met een coiporatief ideaal op den goeden weg
om samenwerking met Midden-iEuropa te be-
reiken, zoo vroeg spr. Men moet niet ver-
geten, dat elke omwenteling twee stadia heeft:
dictatuur en consolidatie. Wij zijn thans in het
eerste. De „dwang-positie" waarin Duitsch
land en Italie zijn gebracht leidde tot stop-
zetting van sociale proefnemingen; productie
werd hoofddoel, niet verbruik en welvaart.
Dit alles neemt echter niet weg, dat er in
Duitschland 1 wel belangstelling voor het
tweede stadium bestaat.
De rede van den Rijkscommissaris van 26
Juli heeft zeer verhelderend gewerkt. Neder
land heeft zijn eilgen weg te vinden. Wat moet
blijken is de wil om den ouden partijenstaat
aan kant te zetten. Duitschland verwacht
van ons echter geen nabouwen van de hui-
dige Duitsche gesteldheid: „een heroisch hoog-
tij laat zich niet bij procuratie beleven."
Moge de dag aanbreken aldus besloot
spr. dat het Nederlandsche imperium met
zijn zeventig miljoen zielen en zijn ongekende
welvaartabronnen een hoeksteen en een ce
ment tevens wordt voor den Noord-Europee-
schen Statenbond, dien wij alien begeeren.
WRIJVING TUSSOHEN HONGARIJE
EN ROEMENIE.
Volgens officieele communique's, aldus het
D.N.B., zouden de in Roemenie gebleven Hon-
garen zijn blootgesteld aan groote plagerijen
van den kant van de Roemeensche autoritei
ten. Hongaren, die als ambtenaar, employe
of arbeider in dienst waren, werden zonder
meer ontslagen en over de grens gezet. Reeds
zijn volgens deze mededeelingen 50.000 Hon-
gaarsche vluchtelingen uit Roemenie in Hon-
garije aangekomen. Alle pogingen om ophel-
dering te brengen in dit optreden der Roe
meensche autoriteiten, dat in strijd is met de
scheidsrechterlijke uitspraak van Weenen, zijn
gestrand op de hardnekkigheid van Roemenie.
Onder deze omstandigheden heeft de Hon-
gaarsche regeering zich gedwongen gezien
over te gaan tot tegenmaatregelen en heeft
zij een aanvang gemaakt met de uitwijzing
van Roemenen uit Hongarije.
De Hongaarsche dagbladen publiceeren uit-
voerige berichten over beweerde Hongaarsche
inbreuken ten aanzien van de Roemeensche
bevolking in de afgestane Noord-Zevenburg-
sche gebieden. Zaterdag zou op het grens-
station Curtici een goederentrein met zeven
geblokkeerde rijtuigen zijn aangekomen, waar
in zich 280 Roemeensche intellectueelen uit
Noord-Zevenburgen bevonden zouden hebben,
o.m. de bisschop van Grooswardein. Zij ver-
klaarden eensgezind, dat zij zonder vooraf-
gaande kennisgeving uit hun woningen waren
gehaald en zonder bagage of voedingsmidde-
len op transport gesteld en over de grens
gezet waren.
ENGELSOHE OPSLAGPLAATSEN IN
EGYPTE DOOR BRAND VERWOEST.
De „Popolo d'ltalia" meldt uit Tetoean dat
langs den grooten autoweg, die van Cairo
naar de oase Fajoem leidt, talrijke Engelsche
opslagplaatsen door brand verwoest zijn. Jilen
vermoedt, dat de branden zijn „gesticht door
Bedoeinen uit de grensstreken, die door de
Britsche militaire autoriteiten gedwongen
waren, zich naar het binnenland te begeven.
OMVANGRIJKE OORLOGSSOHADE BIJ
DE BEEGISOHE SPOORWEGEN.
De krijgsverrichtingen hebben ook om-
vangrijke vernielingen veroorzaakt aan het
net van de nationale maatschappij der
Belgische spoorwegen. Op 15 Juli had het
Duitsche leger verscheidene trajecten hersteld
en weer in bedrijf gesteld. De wederopbouw
wordt ijverig voortgezet. De herstellingen
zullen eind 1940 geeindigd kunnen zijn. De
kosten van het voorloopige herstel worden
geraamd op ongeveer 220 millioen franken.
Het grootste deel van het naar Frankrijk
afgevoerde materiaal is thans terug. Het
volledige herstel van het net zal verscheidene
honderden millioenen vereischen boven het
bedrag van 220 millioen franken, dat voor het
voorloopige herstel voorzien is.
In Duitschland zijn den laatsten tijd de
straffen, waartoe personen veroocdeeld wer
den, die naar Engelsche zenders geluisterd
hadden, weer verzwaard al naar de persoon-
lijke omstandigheden. Er zijn er nu tot zes
jaar tuchthuisstraf en 10 jaar eerverlies ver-
oordeeld.
DE KOSTEN VOOR DE PRESIDENTS-
VERKIEZING.
Het Amerikaansche tijdschrift Fortune
zegt, dat in 1880 de kosten voor de presidents-
verkiezing voor de eerste maal het millioen
dollar te boven gingen. In 1936 beliepen ze
over de 50 millioen, zoodat op elke stem 32
cents vielen. De uitgaven beginnen zoodra
een politicus zich candidaac stelt. Men weet,
dat hij zes tot 12 maanden v66r den partijdag
met de propaganda moet beginnen. Zijn aan-
hangers nemen een deel van de onkosten voor
hun rekening, maar voor de bezoldiging van
tikstertjes, secretarissen, persreferenten en
zoo noodig opsteller van zijn toespraken moet
hij evenals voor de reiskosten opkomen en
daarbij reist de candidaat nooit alleen. De
voopbereidende kosten stijgen gemakkelijk in
de honderdduizenden.
Een zeer vermogend man kan dit alles uit
eigen zak voldoen, meestal korraen de gelden
uit een massa kleine giften. Met dat al moe
ten eenige kapitalisten bijspringen. Hierbij
geven soms zuiver persoonlijke overwegingen
den doorsiag, b.v. wrok om echt of vermeend,
door den tegencandidaat berokkend onrecht.
Natuurlijk hopen de geldschieters door een be-
langrijken post beloond te worden. Als de
..beschermeling" het haalt zetten industrieele
groepen zich hiertoe soms in.
TARWE-OVERSGHOT IN CANADA.
De New-York Times schrijft dat indien de
oorlog zou voortduren, in Canada het volgen
de jaar een tarwe-overschot van 575 millioen
schepels verwacht kan worden. In Canadee-
sche landbouwkringen overweegt men in emst
de productie van tarwe te beperken tot 200
millioen schepels dus tot 35 procent van de
normale hoeveelheid.
TOENEMENDE CRIMINAUTEIT
TE LONDEN.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
Volgens berichten uit Londen veroorzaakt
de eenvoudig beangstigende toeneming van de
criminaliteit groote bezcrgdheid bij de auto
riteiten. Geheele misdadigersbenden hebben
zich in de havenwijken gevormd en gaan
tijdens de luchtaanvallen stelselmatlg op roof
uit. Zij vinden ook rijken buit, daar de politie
anderzins beziggehouden wordt. Men heeft
thans versterkte politiepatrouilles in dienst
gesteld om meester te worden van het mis-
dadigersgilde. Men vreest evenwel, dat een
doeltreffende bestrijding van het misdadigers-
gilde in Oost-Londen niet mogelijk is, zoolang
de Duitsche aanvallen in den huidigen vorm
voortgezet worden. De onderwereld, die thans
steeds brutaler uit haar schuilhoeken te voor-
schijn kruipt, overstroomt ook de openbare
schuilkelders en vooral de tunnels van den on-
dergrondsche, waar diefstallen en roofover-
vallen aan de orde van den dag zijn.
DE VERWOESTINGEN TE LONDEN.
Een relaas van een neutraal
waarnetner.
Het D.N.B. meldt uit Gendve:
,,Over enkele weken zal het zinneloos zijn,
dat Duitsche vliegers nog langer Londen bom-
bardeeren, wanneer tot zoolang de Duitsche
aanvallen even intensief werden voortgezet,
als het geval was tijdens de laatste dagen
van mijn verblijf in Londen. De verwoesting
van Londen zal dan in de geschiedenis worden
opgeteekend als de onder gang van Carthago",
-zoo verklaarde een neutrale diplomaat, die
op 23 September uit Londen is vertrokken en
die thans in Geneve is aangekomen.
De laatste dagen van zijn verblijf te Lon
den, zoo wordt in deze indrukwekkendp be-
schrijving gezegd, was hij er zich bewust van
geworden, dat het grootste economische cen
trum der wereld ten ondergang was gedoemd.
Er bestaat in Londen en omstreken geen in-
dustriewijk meer, die niet geleden heeft onder
de Duitsche bomaanvallen. Geen verstandig
mensch kan meer spreken van een normale
voortzetting van het voor Groot-Britannie zoo
beslissende Londensche economische leven.
Ieder economisch en handelsverkeer, dat zich
op het oogeniblik nog te Londen en in een Lon
densche haven afspeelt, dient alleen nog tot
het transporteeren van de daar aanwezige
grondstoffen naar het binnenland, en om het
machinemateriaal van belangrijke Londensche
oorlogsindustrieen van de vemieling te redden.
De desorganisatie van het Londensche ver-
keersleven is reeds volkomen. De voorziening
van de Londensche bevolking van levensmid-
delen is intusschen tot een netelig probleem
der autoriteiten geworden, nu aan duizenden
dakloos en foroodeloos geworden menschen
ook nog maaltijden moeten worden verstrekt.
Hoe dapper de Londenaars zich tot dusverre
ook gehouden hebben, toch kan hun moreel,
gezien de slechte voorbereiding van Londen op
het groote Duitsche luchtoffensief, niet op peil
gehouden worden. Alleen zij, die een enkele
maal een nacht hebben doorgebracht op een
der Londensche onderigrondsche stations, kan
met eenig recht een oordeel uitspreken over
de zenuwproef, die de Londenaars sedert
weken dagelijks moeten af leggen.
In de ondergrondsche stations.
Hij, de bovengenoemde diplomaat, heeft
tweemaal moeten vluohten in een onder-
grondsch station. Nooit zal hij de paniek-
stemming vergeten, die hij beleefde op Water
loo Station, toen eenige seconden lang de
electrische stroom door het dreunen der in de
nabijheid inslaande ibommen verbroken werd.
De tweede maal bevond hij zich in den onder-
grondschen tunnel van Piccadilly Circus, toen
plotseling uit den tunnel der spoorlijn een
dikke rookwolk te voorschijn kwam. Tenge-
volge van het liohtzinnige geroep ,,gas", was
onder de opeengepakte menigte een vreese-
lijke paniek ontstaan. Wat hij daarbij be-
leefd, behoort tot de verschrikkelijkste in-
drukken van zijn leven. Evenals vele anderen
heeft hij er de voorkeur aan gegeven, de hel
onder de open lucht te beleven dan ooit weer
zich te begeven in de hel van Piccadilly
Circus.
Van de aangerichte schade kunnen de Lon
denaars zelf zich volstrekt geen denkbeeld
vormen, zoo bevestigt de neutrale diplomaat
verder. De het meest getroffen industrie- en
havenwijken zijn afgezet. De journalisten
van Buropeesche dagbladen kunnen zich nog
alleen door middel van hun Amerikaansche
collega's eenigszins een inaruk vormen van
hetgeen bij de laatste bombardementen is aan-
gevallen. De officieele mededeelingen bevat-
ten in den regel gegevens over schade, die
acht dagen te voren is aangericht en volgens
de richtsnoeren van hoogerhand, alleen die
dingen, die niet verhorgen kunnen worden.
Men kan alleen nog in de City komen, wan
neer men kan aantoonen, dat men in dat deel
der stad woont of iets te doen heeft. Sedert
20 September kan de gewone sterveling noch
aan de St. Pauls kathedraal noch aan de Bank
van Engeland een bezoek brengen", zoo ver
klaarde de diplomaat woordelijk. Mettertijd
is de Londensche bevolking er aan gewend
overdag te viuchten in de parken, ofschoon
dat ver.boden is. Het bewustzi'n, dat de Duit
sche vliegers alleen economische en militaire
objecten aanvallen, geeft een grooter gevoel
van veiligheid dan de schuilkelders. Wanneer
het in de bedoeling der Duitschers zou hebben
gelegen om Londensche monumenten te ver-
woesten, zou er waarschijnlijk thans noch een
parlementsgelbouw, noch eein Westminster
Abbey, noch een St. Pauls kathedraal meer
zijn en een bewaker van het St. James paleis
heeft hem verteld, hoe een Duitsche vlieger
vlak over - de Trafalgar-zuil is gevlogen. Het
leek bijna of hij in Whitehall wou landen, zoo
laag was hij plotseling gedaald, waarop hy
vlak langs de Big Ben over het Parlements-
gebouw was gevlogen. Daarop had hij waar-
genomen, hoe het Duitsche vliegtuig in een
steile opwaartsche curve over de Theems was
gezwenkt om zijn bommen te werpen op het
groote kantoorgebouw van een scheepvaart-
maatschappij.
De aanvallen sindsdien hevigpr
geworden.
,,Toen in de week van 16 tot 21 September
het plaatselijke Londensche postverkeer twee
maal was onderbroken, deed het gerucht de
ronde, dat het Londensche hoofdpostkantoor
eveneens vemield moest zijn. Het postver
keer had de laatste dagen van mijn verblijf
in Londen steeds nog zware storingen. Zoo
had een brief van bekenden uit Surbiton, dat
met den trein van Waterloostation 25 minu-
ten af ligt, tien dagen noodig. De voorsteden
van Londen zijn door de Duitsche luchtaan
vallen onbereikbare streken geworden. Om-
gekeerd kunnen de meeste bewoners der voor
steden niet meer naar Londen rijden. Het
spoornet van het spoor voor de buitenwijken,
d.w.z. de lijnen die in Waterloostation uit
Surrey binnenkomen, moet zwaar geleden heb
ben. Van de ongeveer 18 lijnen die in Water
loostation aankomen, zijn er drie geheel uit-
gevallen.
Evenals de meeste Londenaars, kan ook ik
geen omvattende mededeelingen doen over de
te Londen ontstane schade. Wie niet drin
gend zijn huis uit moet, doet al sedert weken
geen stap meer naar buiten. De Londenaar
weet van den omvang der schade evenveel en
even weinig als de buitenwereld, die aange-
wezen is op de Reuterberichten. Wanneer ik
er aan denk, dat sedert mijn vertrek uit Lon
den de Duitsche aanvallen verduhbeld zijn, zoo
besloot de neutrale verslaggever, lijkt het mij
onmogelijk, dat men in korten tijd van Lon
den nag als van een stad kan spreken, die in
economisch of strategisch opzicht een nuttige
functie voor de Britsche verdediging kan ver-
vullen."
Maandag zware aanvallen.
Het D.N.B. meldde Maandagavond uit Ber-
lijn:
Sinds de vroege morgenuren gaan de Duit
sche aanvallen op Londen en steden van Zuid-
oost- en Midden-Engeland ononderbroken
vobrt. In de groote bocht van de Theems zijn
industrie-installaties met bommen van zwaar
kaliber bestookt. Dichte rooknevels en een
brandlucht hanigen sinds Maandagmorgen
boven de stad.
Maandagmiddag zijn weer nieuwe formaties
voor den aanval gestart. Op andere plaatsen
zijn fabrieks-installaties, stations en spoor-
wegemplacementen getroffen en ten deele
door voltreffers vernield. Op een vliegveld
werden treffers op de gebouwen geplaatst.
Nadere bijzonderheden zijn nog niet bekend.
De stemming in het East End.
Het D.N.B. meldt uit Stockholm:
De stemming in de wijken van Oost-Londen
is zoo dreigend geworden, naar uit Londen ge-
meld wordt, dat de nieuwbenoemde minister
van binnenlandsche zaken, Morrisson, Maan
dag een inspectietocht moest ondernemen door
de openbare schuilkelders en de onderkomens
in den ondergrondsche. Deze inspectietocht
was een uitvloeisel van den toenemenden
emst der verslagen, die bij het ministerie van
binnenlandsche zaken en de politieautoriteiten
binnenkomen over de gemoedsgesteldheid der
bevolking, wier zenuwen in een mate, als men
zich eenvoudig niet kan voorstellen, overprik-
keld zijn, niet in de laatste plaats ook omdat
tot aan het einde van de vierde week der
Duitsche luchtaanvallen nauwelijks een minis
ter of andere hooggeplaatste persoon zich in
het East End vertoond had.
Morrison trachtte op zijn tooht de menschen
er van te overtuigen, dat nu alles beter zou
worden en werkelijk doortastende maatrege-
len voor betere bescherming en betere verzor-
ging der bevolking genomen zouden worden.
'Ook na de vierde week der aanvallen zijn
nog steeds honderdduizenden bewoners der
voorsteden van het East end zonder eeniger-
lei bescherming tegen luchtaanvallen. Men
heeft thans bevel gegeven het pasgebouwde
station van den ondergrondsche in Bethnal
Green voor vluchtelingen open te stellen. Daar
kunnen overigens ten hoogste achtduizend
personen ondergebracht worden.
LONDEN VOORTDUREND GETEISTERD.
meldde Dinsdagavond uit
Het D.N.B.
Berlijn
Sinds vanmorgen acht uur ronken bijna
onafgebroken de motoren van formaties
Duitsche bommenwerpers boven de Britsche
hoofdstad. Haast zonder ophouden trilt Lon
den van de zware ontploffingen der bommen.
Waarschijnlqk is het luchtalarm in den loop
van den dag nauwelijks onderbroken. Met
felle trefzekerheid kwamen de zware en zeer
zware bommen vooral in de Noordwesteljjke
bocht van de Theems neer. Belangrijke haven-
en ravitailleeringsinstallaties zijn daar door
de verwoesting getroffen.
'Een groote gasfabriek viel aan een anderen
aanval ten offer, die met onweerstaanbare
kracht gedaan werd. Hier kon men drie
reusachtige branden waarnemen. Maar ook
over de Zuidoost-kust loeide de aanvals-
orkaan van het Duitsche luchtwapen. Door
het werpen van brisantbommen op voor den
oorlog belangrijke doelen in haveninstallaties
werden ingrrjpende verwoestingen aangericht.
"Dinsdag zijn bij de luchtgevechten boven
de Britsche eilanden en het Kanaal volgens
tot dusver ontvangen berichten 10 Britsche
vliegtuigen neergehaald. De Duitsche afweer-
kanonnen slaagden er voorts in, een vijande-
lijke machine, die het N.W. Duitsche grens-
gebied binnen trachtte te dringen, neer te
schieten. Een ander vliegtuig, dat een haven
aan de Noorsche Westkust naderde, kon door
den afweer, die direct in werking trad, ge
dwongen worden om te keeren. De Duitsche
luchtmacht moet tot nu toe rekening houden
met het verlies van 3 vliegtuigen. (D.N.B.)
Een hel van bommen.
Een hel van bommen van alle kalibers op
Londen, zoo noemt de Londensche corres
pondent van United Press de Duitsche ver-
geldingsaanvallen van Maandag. In tenminste
dertien wijken van Londen en vier voor
steden, aldus wordt in het bericht verder
gezegd, was het oplaaien van brand waar te
nemen. De Duitsche aanvalsgolven, die uit
alle richtingen naderden, werden gedurende
den geheelen dag gevolgd door hevige lucht
gevechten, die zich bijna over geheel Enge
land uitstrekten. Meer dan tien uur lang,
aldus wordt in andere Amerikaansche be
richten gezegd, duurden Maandag de Duit
sche aanvallen op Zuid-Engeland voort. Te
Londen werd tot aan het invallen van de
duisternis negen maal luchtalarm gegeven en
spoedig daarop vielen Duitsche eskaders
opnieuw de Britsche hoofdstad aan. Van
Engelsche zijde beweert men, dat het den
Duitschen vliegtuigen Maandag slechts bij
twee keer luchtalarm" gelukt is tot boven de
hoofdstad door te dringen. In ieder geval
wordt toegegeven, dat de Duitsche vliegers
op verscheidene stadsdeelen van groot-Londen
bommen hebben kunnen werpen. De voor-
naamste aanval was echter, aldus beweert
Reuter, tegen het Zuid-Engelsche kustgebied,
vooral tegen het graafschap Kent, gericht.
De nieuwste Duitsche bommenwerpers zijn
door een groot aantal jagers vergezeld ge-
weest. Het is tot verscheidene hevige lucht
gevechten gekomen. Te Londen raamt men
het aantal Duitsche vliegtuigen, dat Maandag
de stad heeft aangevallen op meer dan 459.
Reuter meldt verder, dat Londen in den nacht
van Maandag op Dinsdag het langste lucht
alarm heeft gehad.
Het heldere sterrelicht aan den hemel, zoo
schrijft het Engelsche agentschap, verleidde
de Duitsche aanvallers ertoe, hun aanvallen
nog meer uit te breiden en nog meer ver-
bitterd dan anders uit te voeren. Als een
ware hagel zijn de brandbommen boven het
middelste gedeelte van Londen uitgestrooid.
Dat de aanvallen op Londen in den nacht
van Maandag op Dinsdag bijzonder hevig
en hardnekkig geweest moeten zijn, blijkt ook
uit het bericht van radio Londen, waarin ge
zegd werd, dat het spervuur van de Londen
sche luchtdoelartillerie gedurende den gehee
len nacht buitengewoon hevig is geweest.
Britsche aanvallen op Berlijn.
Profiteerend van de gunstige weersomstan-
digheden verschenen na een lange onderbre-
king in den nacht van Maandag op Dinsdag
weer Engelsche vliegtuigen boven de rijks-
hoofdstad. De weinige machines, die door het
spervuur van de luchtdoelartillerie heen-
kwamen, wierpen hun bommen neer, ver ver-
wjjderd van militaire of industrieele objecten,
temidden der arbeidersbevolking van Berlijn.
Geen enkele bom viel op een industrieel be
drijf of op een militaire installatie. Getroffen
werden het in de geheele wereld bekende
Robert Koch-ziekenhuis, een kinderziekenhuis
en een tehuis voor kraamvrouwen, beide ge
legen in het Noordwesten van de stad, als
mede een vrij groot ziekenhuis in het Noor-
den.
Onder de zieken, volwassenen en kinderen,
alsmede onder het dappere verplegingsperso-
neel zijn dooden en gewonden gevallen. De
zusters werden midden in haar opofferings-
werk voor de veiligheid van de onder haar
hoede gestelde personen, getroffen. Het
Robert Koch-ziekenhuis werd door verschei
dene dynamiet- en brandbommen getroffen.
In de groote zalen liggen heele stapels glas-
scherven en splinters, de bedden zijn met
splinters, scherven en stukken muur overdekt.
Ook in de operatiezalen en laboratoria ziet
men overal de sporen van de Engelsche bom
men. In de chirurgische afdeeling van het
ziekenhuis sloeg een bom in, dicht naast een
brancardwagentje, waarop een vrouw naar
de operatiezaal werd 'gebracht. Deze vrouw
en een zuster kwamen om het leven. Een
andere zuster en twee ziekendragers werden
door bomscherven gewond. Naar de doktoren
en de leden van den luchtbeschermingsdienst
zonder eenigen twijfel hebben kunnen vast-
stellen, hebben de vliegers eerst langen tijd
nadat zij lichtfakkels hadden laten vallen, dus
