I De geldige Bons:
Predikbeurten.
Landbouwberichten
Sport
Feuilleton- vertellingen
AXEL.
SAS VAN GENT.
VOETBAL.
BRABANTSCHE BRIEVEN.
reikt. Dat doel is de uitvoering van het prac-
tische en idealistische werkprogramma, dat
neergelegd werd in het ,,'Handvest van den
Arbeid". De uitvoering van dit handvest zal
den arbeider verheffen naar het peil van den
volwaardigen werker. Nadat spr. de tien pun-
ten van het Handvest in het kort had toege-
licht, werd gepauizeerd.
Na de pauze werd gelegenheid gegeven tot
het stellen van vragen, waarvan verschillen-
de aanwezigen gebruik maakten. De heer
Keers beantwoordde de gestelde vragen en
gaf toeliohting op sommige daarvan. Daarna
werd deze zeer matig bezochte vergadering
door den spreker gesloten.
DRIJVENDE MUNEN.
Vooral in de laatste dagen drrjven er veel
mijnen in den mond der Schelde en ook ver-
der de rivier op. Komen zij aan het strand
of aan den voet van den dijk te liggen, dan
worden zij gedemonteerd.
iVan militaire zijde wordt vaak op de drij-
vende mijnen geschoten, als deze meer dan
300 meter van de kust zijn verwijderd en dat
niet zelden met gunstig gevolg, zoodat de mijn
tot ontploffing komt. De hevige knal, welke
dan gehoord wordt, behoeft dus de bewoners
der kuststreken niet te verontrusten.
(De Z.)
VARKENSFEST, OOK OP WAEOHEREN.
De varkenspest breidt zich helaas in Zee-
land meer en meer uit. Nu is zij ook op Wal-
cheren uitgebroken. (De Z.)
VRAGEN GESTEKD AAN GED. STATEN.
Door den heer J. A. Dekker, lid der Prov.
Staten van Zeeland, is aan het college van
Ged. Staten het volgende schrijven gericht:
Ondergeteekende J. A. Dekker te Goes, lid
der Prov'inciale Staten, zou gaame van Uw
College vernemen:
a. of het Uw College is opgevallen, dat Uw
medelid, de heer Goossens, gedurende een
termijn, beduidend langer dan in art. 58
der provinciale wet bedoeld, de vergade-
ringen van Gedeputeerde Staten niet
heeft bijgewoond.
b. waarom Gedeputeerde Staten niet heb- j
ben gedaan hetgeeft art. 58 der provin-
ciale wet voorschreef, en genoemde heer
geschorst in zijn functie, teneinde nader
aan de Provinciale Staten voor te stellen
bedoeld lid van zijn functie vervallen te
verklaren.
Ter toelichting diene, dat het verspreide
gerucht als zou de heer Goossens eerst zijn
woonplaats hebben verlaten nadat hem bevel
tot evacuatie was gegeven, door betrouwbare
getuigen als volkomen onjuist wordt bestem-
peld, aangezien genoemde heer reeds meer-
dere dagen v66r de evacuatie verontrust
als hij blijkbaar was voor de komende Duit-
sche troepen zijn woonplaats heeft verlaten
en de vaderlandsche bodem.
Bovendien zijn andere inwoners welke
later evacueerden op grond van al of niet ge-
rechtvaardigd bevel van buitenlandsche offi-
cieren wel degelijk in Nederland gebleven,
o.m. in de zuidelijke dorpen van Zeeuwsch-
Vlaanderen.
Er was geen enkele dwingende reden voor
den heer Goossens, evenmin als voor tallooze
zijner dorpsgenooten, welke dan ook in Ne
derland bleven om het land te verlaten.
Juist als het land in nood is, diende hij er te
zijn. Vluchten is dan zeer ongepast.
DR. COLUN EN JHR. DE SAVORNIN
LOHMAN KOMEN IN MIDDELBURG
SPREKEN.
De vergadering waarin Dr. Colijn in Zeeland
zal optreden, is thans definitief vastgesteld
op Zaterdag 14 September a.s.
Met Dr. Colijn zal voor de C.-H. Unie op-
treden Jhr. Mr. B. C. de Savomin Lohman.
De bijeenkomst wordt gehouden des na-
middags 2 uur te Middelburg.
De plaats waar vergaderd wordt zal nog
nader worden bekend gemaakt. Dit zal waar-
schijnlijk mede afhankelijk zijn van het aantal
toegangsbewijzen dat wordt aangevraagd.
Geslaagd. I
De dames H. Pot, Pietje Dieleman, G.
Mattheeuws en Mina Bakker, alien te Axel
en Krina de Vos en Sien de Jonge te Zaam-
slag slaagden voor het examen ter verkrijging
van het huishouddiploma voor de Vereeniging
van Leeraressen in het Modevak.
Zij behaalden dit diploma onder het predi-
caat „met eer",
Drukte in de haven. I U
De laatste weken constateeren we een
toenemende scheepvaart-drukte op de Axel-
sche Sassing, zooals ook in normale omstan-
digheden telkenjare tengevolge van de ver-
scheping van vlas van over de Schelde naar
onze streken plaats vindt.
Niettegenstaande de transportmoeilijkheden
en de tijdelijke sluiting der grenzen voor dit
product is de toevoer tamelijk groot en de
kwaliteit beter dan het hier geteelde gewas.
Coneertnieuws.
De beide geannonceerde concerten van
onze plaatselijke muziekgezelschappen zijn op
tegenvallers voor de muziekliefhebbers uit-
geloopen. Concordia" zette in weerwil
van regen en gure temperatuur het hoofd
door en wist haar aangekondigde programma
uit te voeren. De belangstelling was echter
begrijpelijk zeer gering.
Wegens het slechte weer ging het concert
van de Chr. harmonie ,,Hosanna" J.l. Woens-
dagavond niet door.
HET CENTRUM.
Een leuke en vlotte hoofdfilm vormt de
hoofdschotel van het programma van deze
week, waarin als Zoodanig wordt vertoond
Kareltje op dwaalwegen.
Deze film begint aan het einde van het sei-
zoen in een goed marcheerend badhotelletje
en zij eindigt aan het begin van het nieuwe
seizoen in hetzelfde badhotelletje, dat nog
altijd goed marcheert. En daartusschen ligt
een winter te Berlijn, waarin Kareltje op
dwaalwegen gecaakt; hij heeft ,,Sehnsucht"
naar de betere standen en Vrouwe Fortuna
zorgt voor een romantische introductie in
dezen nuchteren tijd, want op een avond
maakte de ober uit de badplaats een kort
wandelingetje door een Berlijnsch park er
staat een jongedame op het punt beroofd te
worden van haar taschje en Kareltje slaat het
duistere individu in het gras. Enfin, de jonge
dame behoort tot de betere standen.
Men begrijpt nu reeds wat er komen gaat,
doch Kareltje zorgt er voor, dat het niet van
een leien dakje gaat, want hij bezit wel de
moed doch niet de contanten om zich de luxe
te kunnen permitteeren op een zoodanigen
voet te leven, dat zijn a.s. schoonpapa de over-
tuiging krijgt een goede partij voor zijn doch-
®lllllllllllllllllllllllllimillllllllllllllllllllllllllllllllillllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIII""ll"""""""""""""U"""''''"""'""§
BROOD:
I Bons 2 (Broodbonboekje). Geldig tot J
en met 29 Augustus.
1 Bons 3 (Broodbonboekje). Geldig van j
26 Augustus tot 1 September.
1 lElk nummer van deze bons geeft p
recht op het koopen van 125 gram g
1 roggebrood of 100 gram ander g
brood.
Bonnen gemerkt met 3, welke op 1 1
September nog niet zijn verbruikt, 1
I blijven geldig tot en met 5 Sept.
SUIKER:
Bon 66 (algemeen distributieboekje).
Geldig tot en met 30 Augustus, p
recht gevende op het koopen van g
1 kg suiker.
Bon 74 (algemeen distributieboekje). 1
Geldig tot en met 30 Augustus, j
recht gevende op het koopen van g|
1)4 kg suiker.
THEE OF KOFI'IE:
Bon 53 (algemeen distributieboekje). j
Geldig tot en met 30 Augustus, recht
gevende op het koopen van pond p
koffie of x/2 ons thee.
BOTER, MARGARINE EN VET.
Bons 1 t/m 4 (Boterkaart) en bons 3 p
en 4 (vetkaart). Geldig tot en met 23 g
Augustus, recht gevende op het g
koopen van y2 pond boter op elke jj
bon.
Bons 1 en 2 (Vetkaart). Geldig tot j
en met 23 Augustus, recht gevende 1
op het koopen van y2 pond marga.- J
rine of gesmolten vet (voorzoover J
voorradig) op elke bon.
Bons 5 t/m 12 (Boterkaart) Geldig j
van 24 Augustus tot en met 18 Oc-
tober, recht gevende op het koopen
van V2 pond boter op elke bon.
Bons 5, 6 en 7 (Vetkaart). Geldig van
24 Augustus tot en met 18 October,
recht gevende op het koopen van
y2 pond margarine of pond boter
op elke bon.
Bon 8 (Vetkaart). Geldig van 24 Aug. j
tot en met 18 October, recht gevende
op het koopen van pond gesmol- j
ten vet of pond boter.
Bons 9, 10, 11 en 12 (Vetkaart). Gel-
dig van 24 Augustus tot en met 18
October, recht gevende op het koo-
pen van pond boter op elke bon,
waarbij een reductie van 10 cent per
bon wordt verleend.
RLOEM OF MEEL:
Bon 40 (algemeen distributieboekje).
Geldig tot en met 6 September,
recht gevende op het koopen van y2
pond tarwebloem, tarwemeel, boek-
weitmeel, roggemeel, roggebloem of
zelfrijzend bakmeel.
RIJST, RIJSTEMEEE OF
RIJSTEBLOEM.
Bon 14 (algemeen distributieboekje). j
Geldig tot en met 6 September,
recht gevende op het koopen van
pond rijst, of rrjstemeel, of rijste-
bloem-
HAVERMOUT, GORT, HAVER-
VLOKKEN EN GRUTTEN.
Bon 27 (algemeen distributieboekje).
Geldig tot en met 6 September,
recht gevende op het koopen van y2
pond havermout, gort, havervlokken
of grutten.
MAIZENA, GRIESMEEU EN
PUDDINGPOEDER.
Bon 105 (algemeen distributieboekje).
Geldig tot en met 8 September,
recht gevende op het koopen van
100 gram maizena, griesmeel of
puddingpoeder.
VERMICELLI, MACARONI EN
SPAGHETTI.
Bon 110 (algemeen distributieboekje).
Geldig tot en met 8 September,
recht gevende op het koopen van
100 gram vermicelli, macaroni of
spaghetti.
PETROLEUM:
Petroleum-Distributiezegel gemerkt
,,Periode V" geeft tot en met 8
September recht op het koopen van
2 liter petroleum.
ZONDAG 25 AUGUSTUS 1940.
Ned. Hervormde Keirk.
TBRNHUZEN. 9.30 u. en 2.30 u., Dr. L. J.
Cazemier.
SLUhSKlL. 9.30 u., de heer J. D.. van de
Bank; 2.30 u., Ds. P. L. D. J. van Oeve-
ren, van Axel.
AXEL. Geen opgave ontvangen.
HOtEK. 10 u., Ds. E. Raams; 3 u., Ds. R. M.
Pliester. van Hoofdplaat.
ZAAMSDAG. 10 u., Dr. J. Koopmans, em.
pred. te Leiderdorp; 3 u., Dr. J. Koop
mans, bed. H. Doop.
KLOOSTERZANDE. 10 u., Ds. J. Kroon.
SAS VAN GENT. 10 u., leesdienst.
PHTT.TPPTNIE. 2.30 u., Ds. E. Raams, van
Hoek.
Gereformeerde Kerk.
TERNEUZEN. 9.30 u. en 2.30 u., Ds. G. W.
van Houte.
AXEL. 10 u. en 2.30 u., Ds. Post.
HOEK. 10 u. en 3 u., Ds. Pijlman.
ZAAMSLAG. 10 u. en 3 Ds. Kok.
Chr. Geres:Kerk.
ZAAMSLAG. 10 en 3 u., Ds. J. Tolsm*.
Gereformeerde Gemeente.
TERNEUZEN. 10 u., 3 u. en 6.30 u„ de heer
A. Wijting, van Amersfoort.
Nederduitsch Gereformeerde Gemeente.
TERNEUZEN. 10 u., 3 u. en 6.30 u., lees
dienst.
Oud-Gereformeerde Gemeente.
TERNEUZEN. 9.30 u., 2.30 u. en 6 u., de heer
M. A. Mieras.
Roomsch-Katholieke Kerk.
TERNEUZEN. 7 u., 8.30 u. en 10 u., H.H.
Diensten.
ter te hebben gevonden. Hij moet er dus iets
op vinden, en dat doet hij ook, zij het niet
met instemming van het wetboek van straf-
recht.
Kareltje vervalt meet en meer in bedriege-
rijen zij het tegen wil en dank en be-
leeft het eene avontuur na het andere, waar-
door hij steeds meer verward raakt in de
strikken, die hij zich ten slotte zelf gespan-
nen heeft.
Deze avontuiren vertellen doen we niet, om-
dat de aardigheid er af is, als men vooruit de
oplossing al weet.
Uit den eersten kanaalarm werd het stof-
felijk overschot opgehaald van den heer J. de
R., schipper op een grooten Rijnaak. De
politie stelt een onderzoek in naar het ver-
drinkingsgeval. (D. v. N.-Br.)
BEKERTOURNOQI TERN. BOYS.
Tern. BoysAxel.
Tot besluit van dit toumooi, waaraan zoo
als men weet voor hadden ingeschreven Axel,
Com Boys, Sluiskil en Temeuzen, komt op
het terrein aan de Molendijk op bezoek Axel.
De Com Boys en Sluiskil slaagden er niet
in om de ultdagende club te kloppen, maar
Terneuzen deed dit op zulk een stevige wijze
(09), dat Axel al heel rare sprongen zal
moeten maken wil zij dit resultaat nog ver
beteren en er als het ware een record-uitslag
van maken. Zoo gezien maakt Temeuzen der-
halve een magnifique kans om haar bezit aan
tropheeen met een beker uit te breiden en is
de komende wedstrijd dus zeer zeker van be-
lang, daar men overtuigd kan zijn, dat Axel
er alles op zal zetten om den beker een an
dere bestemming te geven.
Als nu het weer wat wil medewerken, kan
het een mooi slot worden van dit z.g. neder-
laagtournooi der Boys.
VERBOUW VAN GELE MOSTERD
EN BIETENMOEHEID.
In vervolg op het artikel: ,,Gele mosterd als
groenbemesting" zij de aandacht er op ge-
vestigd, dat volgens een mededeeling van het
Xnstituut voor Suikerbietenteelt te Bergen op
Zoom uit nog niet gepubliceerde onderzoekin-
gen van deze instelling gebleken is, dat de
^erbouw van kruisbloemigen, waartoe o.a.
koolzaad en mosterd behooren, de vermeer-
dering van het 'eietenaaltje in de hand werkt.
Het is daarom niet raadzaam deze gewas-
sen te telen op perceelen, waar bietenmoeheid
(in Zeeland noemt men de slaphangende bie-
ienplanten: „slapers") voorkomt, omdat daar-
door deze akkers nog minder geschikt worden
voor bietenteelt dan ze reeds waren.
Landbouwers zullen derhalve goed doen
met het bovenstaande rekening te houden.
De Rijkslandbouwconsulent voor
Zeeland,
Ir. C. J. DROOGENDIJK.
LANDBOUW-INLEVERINGSBESLUIT.
In het Verordeningsblad is opgenomen een
besluit van den Secretaris-Generaal van het
Departement van Landbouw en Visscherij, ter
uitrvoering van de Landbouw-Crisiswet 1933
(Landbouwinleveringsbesluit 1940), waaraan
wij het volgende ontleenen:
Het voorhanden of in voorraad hebben van
door den secretaris-generaal aan te wijzen
crisis-producten boven een door den secre-'
taris-generaal voor elk dier producten vast te
stellen gewicht is aan den teler van dergelijke
producten verboden. Dit verbod geidt onver-
minderd het oepaalde bij of krachtens eenig
ander wettelijk voorschrift met betrekking
tot het voorhanden of in voorraad hebben van
crisisproducten.
De verbodsbepaling geldt niet voor hem,
die als georganiseerde is aangesloten bij een
door den secretaris-generaal aan te wijzen
crisis-organisatie en tevens de crisisproduc
ten, die hij voorhanden of in voorraad heeft,
overeenkomstig het 'hieronder bepaalde ter
beschikking der volkshuishouding houdt en
hiervan telkens de vastgestelde hoeveelheden
inlevert. Deze verbodsbepaling geldt even-
eens niet voor hem, aan wien door of van-
wege den secretaris-generaal ontheffing is
verleend, indien de, zoo noodig aan deze ont
heffing te verbinden, voorwaarden zijn nage-
komen.
De teler van de bedoelde crisisproducten is
verplicht hiervan een zoodanige hoeveelheid
ter beschikking der volkshuishouding te hou
den als hij redelijkerwijze voorhanden of in
voorraad moet hebben op grond der volgende
factoren:
le. De hoeveelheid door hem geteelde of
ontvangen producten, blijkende uit de door
hem verstrekte dan wel op andere wijze ver-
kregen gegevens;
2e. de hoeveelheden door hem overeen
komstig voorschrift van den regeeringscom-
missaris ingeleverde producten;
3e. dg hoeveelheid waarvan hij kan aan
toonen, dat hij deze ten gevolge van eenige
andere reehtmatigd"'handeling dan wel ten ge
volge van een vreemde oorzaak, welke hem
niet kan worden toegerekend, niet meer ter
beschikking heeft.
Door den regeermgscommisisaris wordt
vastgesteld, welke crisisproducten hetzij door
bepaalde telers, hetzij door een bepaalde groep
van telers, hetzij door alle telers moeten wor
den ingeleverd. Door of vanwege den regee-
ringscommissaris wordt bepaald, v66r welke
tijdstippen, tot welke hoeveelheden, op welke
wijze en onder vvelke voorwaarden zij moeten
ingeleverd.
De secretaris-generaal stelt vast op basis
van welke standaardprijzen de inlevering zal-
geschieden.
Aan dengene, die hoeveelheden dezer crisis
producten voor de telers van dergelijke pro
ducten voorhanden of in voorraad heeft, is dit
slechts toegestaan, indien hij aantoont deze
hoeveelheden voorhanden of in voorraad te
hebben voor een teler, voor wien het boven-
vermelde verbod niet geldt.
Het besluit treedt in werking met ingang
van den dag van zijn afkondiging en eindigt
met ingang van 1 Januari 1941; het kan wor
den aangehaald onder den titel: Landbouw
inleveringsbesluit 1940".
DE TOEKOMST VAN ONZEN LANDBOUW
Graf Grothe over mogelijklieden en
maatrogeien
De Deutsche Zeitung in den Niederlanden
heeft een onderhoud gehad met den Lands-
boerenleider Graf Grothe, die in ons land met
de taak belast is toezicht te houden op en
richting-te geven aan de landbouw-economi-
3che maatregelen. Vanwege het belang van
zijn uiteenzettingen geven wij deze uitvoerig
veer.
De mogelijitheden van land- en tuinbouw
Wlanneer men de voorudtzichten voor eer
economische consolidate van den Nederland-
schen landbouw helder wil beoordeelen, aldus
Graf Grothe, moet men in de eerste plaats
vaststellen, dat Nederland tengevolge van den
oorlog weliswaar bepaalde afzetgebieden en
afzetmogelijkheden verloren heeft, terwijl an-
derzijds ook niet meer de mogelijkheid be-
staat in den tot dusver bestaanden omvang
voedermiddelen vo-or zijn veredelingsbedrijf in
te voeren. Daartegenover heeft de Nederland-
sche boer echter in het Duitsche Rijk een af-
nemer voor zijn overschotten gevonden, die in
de eerste plaats onbegrensd in staat om af te
nemen genoemd kan worden en ten tweede
betere en vooral stabiele prijzen betaalt. On-
schatbaar zal voor den Nederlandschen boer
verder blijken te zijn, dat bij de nieuwe in-
ridhting van de Europeesche ruimte er zorg
voor gedragen kan wordn, dat in de eerste
plaats de verbouw, resp. de veredeling van
zulke producten bevcrderd kan worden, die
op grond van bodem en klimaat, evenals van
de uitmuntende speciale kennis van de Ne-
derlandsche tuinders en boeren, bijzonder ge
schikt en het verbouwen waard moet worden
geacht.
De groote ervaringen en successen van de
door den (Duitschen) Rijksvoedingsstand voor
de eerste maal tot ontwikkeling gebrachte
marktordening zullen voor de goederenruil
van den landbouw van alle buurstaten onge-
kende voordeelen meebrengen. Het verleden
tijdvak, waarin de blik over zee gericht was,
heeft den landbouw van de meeste Europee
sche landen laten vergeten, de krachtreserves
van den eigen bodem tot voile ontwikkeling
te brengen en hun eigen producten te gebrui-
ken voor een gezonde uitwisseling tot heil
van hun volkeren.
Als practisc-h voorbeeld zou ik slechts de
productiemogelijkheden van den landbouw in
de Zuid-Oostelijke ruimte vergelijken met dien
van Nederland. De hoog ontwikkelde land
bouw van Nederland kan bijv. op het gebied
van den tuinbouw en het veredelingsbedrijf
voor zijh uitvoeroverschot op langen termijn
afzetgebieden in de Groot-Duitsche ruimte
vinden. De Balkanlanden anderzijds zijn
krachtens hun eigenaardigheden in staat deze
zelfde ruimte groote hoeveelheden voedermid
delen ter beschikking te stellen, die langs
den weg van ruil later ook den Nederland
schen landbouw ten goede kunnen komen en
zoodoende een kostbare dekking voor de hier
bestaande behoefte vormen.
Maar ook op andere gebieden bestaan er in
Nederland groote mogelijkheden. Bijv. is be1
wezen, dat peulvruchten, speciaal erwten, in
het klimaat hier hooge opbrengsten vertoo-
nen, evenals vlas en bepaalde oliehoudende
zaden. Daarmee wil niet gezegd zijn, dat de
verbouw van het voor de volksvoeding zoo
belangrijke broodgraan verwaarloosd mag
worden. Integendeel, de Nederlandsche boer
zal in de eerste plaacs den plic-ht hebben om
aan de verzekering van de verzorging van
zijn eigen volk te denken. Slechts op die ge
bieden, waar tengevolge van de diehtheid van
de bevolking een dergelijke eigen verzorging
niet ten voile mogelijk is, zal in de toekomst
bij wijze van ruil de voorwaarde geschapen
worden om den nog noodzakelijk blijkenden
invoer mogelijk te maken. Hiertoe zal de
Nederlandsche boer een beschermende instel
ling behoeven, gelijk in Duitschland door de
marktofdening van den Rijksvoedingsstand is
bereikt.
De vooruitzichten van het veredelingsbedrijf.
Ik ben stellig overtuigd, aldus Graf Grothe
verder, dat de Nederlandsche boer door de
mobilisatie van de uit het eigen bedrijf voort-
komende voederreserves, te zamen met sen
doeltreffende verplaatsing van de veeteelt
daarheen, waar dergelijke voederreserves nog
bestaan of alsnog gewonnen kunnen worden,
in staat zal zijn het wegvallen van een aan-
zienlijk deel van den totdusver bestaanden in
voer van voedermiddelen te vereffenen. De
veehouderij zal zich in de toekomst meer dan
totdusver naar den voedergrondslag van het
eigen bedrijf moeten richten; dat geldt in het
bijzonder voor de varkensfokkerij. Het zal
een van de dringendste opgaven van de naaste
toekomst zijn voor de veehouderij een in de
praktijk bruikbare regeling te treffen, waar
bij bijzondere aandacht gesc-honken moet
worden aan de kleine boeren. Juist de sedert
1934 begonnen ,,productieslag" van den Duit
schen boer heeft bewezen, dat door intensi-
fieering van den voederverbouw de hoogste
prestaties in het veredelingsbedrijf op eigen
hoeve bereikt kunnen worden, zonder dat
voedermiddelen behoeven te worden bijge-
kocht. Ondanks den geringeren invoer van
voedermiddelen en een verhoogde leverplicht
van broodgraan zijn de melkproductie en de
varkenshouderij niet achteruitgegaan. Der
gelijke wegen moeten ook in Nederland be-
wandeld worden.
De ontwikkeling van den afzet.
De groote opnemingscapaciteit van de Duit
sche markt kan het beste aan de uitvoer-
cijfers van fruit en groenten sedert half Mei
worden aangetoond. Juist bij groenten gaat
het om uitgesproken uitvoerproducten. Het
is bekend, welke groote hoeveelheden groen
ten juist vanwsge het gebrek aan afzetmoge
lijkheden op de wereldmarkt door de Neder
landsche tuinders vernietigd moesten worden.
Om de tuinderij in leven te houden, moesten
groote subsidies betaald worden. Dit is prin-
cipieel anders geworden. Ondanks alle trans
portmoeilijkheden en de vernielde bruggen is
reeds enkele dagen na den wapenstilstand de
uitvoer van fruit en groenten weer in grooten
omvang ter hand genomen. Met gebruik-
making van alle aanwezige mogelijkheden zijn
de grootste moeilijkheden in den kortst mo-
gelijken tijd uit den weg geruimd. Van week
tot week zijn de uitvoercijfers naar Duitsch
land gestegen om tenslotte een recordhoogte
te bereiken.
Van 15 Mei tot 3d Juli zijn in totaal aan
fruit en groenten alleen naar Duitschland on-
geveer zeventig millioen kilogram uitgevoerd.
In dezelfde tijdruimte van het vorige jaar
heeft Nederland naar alle landen van de
wereld bij elkaar slechts 65.500.000 kg uitge
voerd, zoodat in deze korte periode alleen het
Duitsche Rijk vijf millioen kilogram meer af-
genomen heeft. Deze prestatie moet des te
hooger worden aangeslagen, daar tengevolge
van den oorlog in de eerste weken slechts
zeer beperkte hoeveelheden konden worden
uitgevoerd. Op 9 Augustus is -een dagrecord
van 510 wagons bereikt. Dat zou onder de
vroegere omstandigheden aan een aantal
wagons van 680 beantwoord hebben, daar
met het oog op een doeltreffend gebruik van
de vraehtruimte dngeveer een derde meer
goederen per wagon verladen worden dan
vroeger gebruikelijk was.
Naar de waarde berekend, vertegenwoor
digt deze uitvoer een bedrag van zestien mil
lioen rijksmark, een bedrag, dat eveneens ver
boven de waarde van het vorige jaar ligt. Dat
beteekent, dat het Duitsche Rijk niet slechts
naar de hoeveelheid meer afgenomen heeft
dan de geheele uitvoer van Nederland in
dezelfde tijdsruimte van het vorige jaar heeft
uitgemaakt, maar ook voor de Nederlandsche
producten een hoogeren prijs heeft betaald,
welke den producent ten goede komt. In 1940
ligt de gemiddelde prijs per kilogram 10.5 pet.
hooger dan in 1939.
lets dergelijks geldt voor het gebied der
vroege aardappelen. Aan vroege aardappelen
zijn in dezelfde tijdsruimte van 1940
43.300.000 kg uitgevoerd, ter waarde van
3.400.000 R.M. tegen in 1939 27.300.000 kg met
een waarde van anderhalf millioen Rijksmark
naar alle landen bij elkaar gerekend. Ook hier
is niet slechts de hoeveelheid van den uitvoer
gestegen, maar heeft het Duitsche Rijk ook
naar de waarde een hoogeren prijs betaald.
In 1940 bedroeg de gemiddelde uitvoerprijs
per kilogram vroege aardappelen 0.078 R.M.
tegen een prijs van 0.054 R.M. in 1939.
Voor den uitvoer van snijbloemen, potpian-
ten en bloembollen is eveneens al het moge-
lijke gedaan of begonnen. De moeilijkheden
bij het verzenden van snijbloemen schuilen in
de eerste plaats in de onmogelijkheid de
hiertoe vereischte snelle verkeersmiddelen ter
beschikking te stellen. Desondanks zijn ook
voor deze uitvoeren hoogere waardegrenzen
voor de betaling ter beschikking gesteld en
Graf Grothe hoopte, dat in het laatste kwar-
taal, wanneer het weer koeler wordt, nog
grootere hoeveelheden zullen kunnen worden
afgezet.
Wlat de bloembollen betreft, rekent Graf
Grothe er op, dat het op grond van de ge-
maakte afspraken bepaald mogelijk zal zijn,
ongeveer driemaal zooveel als verleden jaar
naar Duitschland uit te voeren. In hoeverre
er nog uitvoermogelijkheden naar andere lan
den, in het bijzonder naar Scandinavie be
staan, wordt op het oogenblik onderzocht.
Bovendien zijn reeds in het voorjaar afspra
ken met het Duitsche Rijk gemaakt, om het
kweeken van bloembollen te beperken ten
gunste van andere producten, waaraan
Duitschland behoefte heeft, wat ook is ge-
beurd. Ook de snijbloem- en potplantbedrij-
ven onder glas zjjn doende om zooveel moge
lijk over te gaan tot den gedeeltelijken ver
bouw van vroege groenten en hebben hiertoe
extra ondersteuning gekregen.
Prjjs, afzet en voorraadvormlng.
De voornaamste richtsnoeren voor den ar
beid van Graf Grothe zijn: een billijke prijs
voor den producent, afzet van den geheelen
oogst en voorraadvorming.
Een billijke prijs is met name op het ge
bied van de fruit- en groetenteelt een prin-
cipieele noodzakelijkheid. Dat dit de laatste
jaren in Nederland niet het geval was, blijkt
uit het feit, dat bijv. in 1939 21 millioen gul
den aan den tuinbouw verdeeld moesten wor
den, om de bedrijven ook maar eenigszins in
leven te houden. Evenals in Duitschland moet
ook hier zooveel mogelijk voorkomen worden,
dat alleen aanbod en vraag den prijs bepalen
of dat de prijsvorming afhankelijk is van den
wil of onwil van den afnemer, d.w.z. industrie
en handel. In de afgeloopen jaren toonde de
prijscurve een voortdurenden op- en neergang;
de producent kon op geenerlei manier calcu-
leeren, maar hij had geluk of ongeluk, al naar
gelang hij met zijn producten in een tijd van
hooge of lage prijzen kwam.
Wanneer de Nederlandsche tuinbouw weer
gezond moet worden, kan de prijs niet door
den afnemer bepaald worden, maar moet de
prijs afhankelijk zijn van een billijken produc-
tieprijs, d.w.z. een prijs, waarbij de productie-
kosten onvoorwaardelijk gedekt zijn.
Tenslotte deelde Graf Gothe nog mede, dat
terwijl in 1938 en 1939 slechts 80 resp. 90 pet.
van de in het jaar tevoren vervaardigde hoe
veelheid groenten-conserven geproduceerd
mocht worden, dit jaar de voile capaciteit
van de fabrieken wordt gebruikt. De groen-
tendrogerijen hebben van Duitschland op-
drachten ontvangen in een hoeveelheid, welke
het hun mogelijk maakt gedurende zeven
maanden hun bedrijven 24 uren in het etmaal
gaande te houden. Dat beteekent een hoe
veelheid van 2.500.000 kg gedroogde groenten,
vertegenwoordigend een hoeveelheid van tien
maal zooveel versche groenten. Hiervan wordt
90 pet. door Duitschland afgenomen. Ook de
pulp- en jamfabrieken kunnen op voile kracht
werken.
Ulvenhout.
Amico,
Ocgstmaand. Wit
staan de rijpe koren-
velden. Pedrs bloeit
de hei, van ender
tot ender. Zoo wijd
ge zien kunt glo-
rieert den buiten in
de rijpe kleuren van
den voldragen zomer.
Lijk vuur, zoo vlamt
den blommentrossel
van den gladiool in
de zon. De struische
dahlia siert deus tij
mee den bontsten,
fluweelen pracht van den goudgeelsten chro-
maat tot't bloeddonkerst rood, van den blank-
stenalbast tot de diepten van den glanzenden
Augustusnacht. Al drukker gaan de Herfst-
vlamkes branden in 't donker zomerloof van
d'eikendreefja, dikkels al werlt 't gele blad
naar de e£rde, waar 't komend tij al ritselt
in de ruigten.
De veugelen zingen nie meer. Maar nou
worden de lochten gesierd mee de kapellen,
daar weemlend deur de zon; flierend, dan-
send, vlinderend deur de gouwen ruimte, van
blom naar blom. Ja! Soort zoekt soort!
Daar danst de paauwoog, gekleurd en ge-
teekend z66 schoon, of de vlerkskes „ge-
maakt" zijn uit de welriekende viool.
Daar fliert de koninginnepage en ge zou
gelooven, dat zij geschapen werd als orchidee,
maar een met vleugelkens.
En gunder, over de witte ranken van den
bloeienden klimop, daar vonken de bieen in
haren zonnedans; ze zijn uit, op den lesten
honing van 't zomertij.
't Zoemt van glazenmakers, die mee de
trillende goudvliesvleugels soms te balan-
ceeren staan op 'n zonnestraal.
Ja, 't is 'n schoon tij, deqs van Oogst,
nou den Zomer, rijpenswit tot de vol-ending
van alien wasdom is gekomen; nou heel den
buiten is opengebloeid tot den lesten knop,
lijk e6nen blakenden blommentuil.
Allee, 't weer is nie „datte". De boonen-
sturmen vlagen over de velden in rauwschend
geweld. Ze zwiepen deur 't geboomt, dat
de wegels bezaaid liggen mee 't dooie hout.
Ze jagen deur de ruimten, dat de veugels daar
stille staan. iSlissen deur de graanakkers
mee 'n lawijt, dat wij in den veumacht dikkels
gespannen liggen te luisteren of 't misschien
'n gietbui is, die daar over de oogstvelden
ruischt. Onderwijl slaan dan de zwaargebol-
sterde noten uit den notenlfebr mee 'nen dro-
gen smak teugen de blinden,teugen de deur
of op 't pannedak, dat wij daar in de bedstee
er van verschieten.
Ah! 't zijn rumoerige nachten, deus van
eind Augustus, als de Westers langs den wol-
kenhemel spoken. Eh loeiend blaffen deur
de bosschen!
Ge ligt dan stillekes-gespannen te staren
in den zwarten wemel, luisterend naar den
nacht, zoolank tot oewen geest is onder-
gewemeld, oew hoofd is volgesuisd mee den
sturmwind, oew leste gedachte bij den oogst,
die daar ruischt, ruischt, ruischt, onder val-
