Predikbeurten
Binnenland
AXEL.
REGELING VOOR DE
BINNENSCHEEPVAART.
van de zijde van den commandant van Zeeland
en Middelburg, een marine-officier, als on-
waar bet'iteld. De tegenstand diende te wor-
den voortgezet. Daarop heeft de burgemees-
ter getracht de stad Middelburg niet tot ge-
vechtsterrein te doen worden en hij bezorgde
generaal Durant met zijn Fransche troepen
kwartier buiten de stad.
De generaal gaf den raad om de stad te
evacueeren, lietgeen geschiedde. Alleen de
mannen bleven achter.
Spoedig waren de Duitsche troepen de stad
dicht genaderd en de burgemeester spoedde
zich naar den Franschen staf, waar bij be-
lofte ontving van een bataillon-commandant,
dat in ieder geval de stad ontzien zou worden.
..Denzelfden dag", aldus de burgemeester,
„vielen de eerste granaten in de stad". Spoe
dig stond Middelburg in brand en begonnen
de heldhaftige, doch hopelooze pogingen om
het vuur neer te slaan.
„Om IT uur", zoo vervolgde de burgemees
ter zijn verhaal tegenover den Duitschen
„Kriegsbericbter", duurde de beschieting nog
steeds voort. Thans wisten wij, dat Fransche
granaten daarvan de oorzaak waren. Dat
konden wij uit de schietrichting opmaken.
Om 17.30 werd ik dringend aan de telefoon
geroepen. De Nederlandsche officieren wil-
den de stad aan de Duitschers overgeven.
Men wist echter niet hoe. Als wij de witte
vlag op den toren zouden hijschen, bestond
het gevaar dat de Franschen eerst recht de
beschieting zouden voortzetten en versterken.
Weer stelde ik mij telefonisch in verbin-
ding met admiraal La Font in Vlissingen.
Ditmaal kwam hij zelf aan den draad. Ik
vroeg hem of de Franschen het hijschen van
de witte vlag zouden misverstaan of dat zij
het vuur zouden staken. Ik kreeg te hooren,
dat hij op die vraag geen antwoord te geven
had! Hij toonde zich zeer verbitterd, dat wij
aan overgave dachten. Daarop richtte ik het
dringende verzoek tot admiraal La Font de
stad grooter leed te besparen. Hij antwoord-
de letterlijk: ,,Ik zal in den korst mogelijken
tijd mijn troepen op het eiland tot op enkele
mannen terug brengen". Daarmee was het
gesprek te einde.
Later had de burgemeester temidden van
de verwarring nogmaals een onderhoud met
den Franschen admiraal La Font en hij vroeg
hem hoe met de Duitschers contact moest
worden verkregen. Hij antwoordde:
,,U gaat naar het raadhuis en wacht daar
op den vijandelijken commandant".
,,Dat kon ik overigens niet doen", aldus
vertelde de burgemeester van Middelburg
verder, „want ons raadhuis bestond niet meer.
Om 18 uur hield de beschieting op. Kort
daarop kwamen de Duitschers".
Wat was er gebeurd? We hadden een on-
bekenden held :n ons midden gehad. Een
korporaal-telegrafist.
Deze onderofficier had, zonder daartoe be
vel te hebben ontvangen, met den inzet van
zijn eigen leven gedaan wat gedaan moest
worden. Zonder lang te vragen was hij op
een motorrijwiel gesprongen, had een witte
vlag aan het zijspan bevestigd en was door
het Duitsche spervuur tot in de Duitsche
linies gereden. Daar heeft hij den comman
dant der Duitsche troepen de capitulatie der
stad aangeboden.
Voor ons bleef slechts het blusschen van
de brande'n over en de poging om het leed te
helpen verzachten, dat zonder onze schuld
over onze stad is gekomen."
Aldus de burgemeester van Middelburg.
DE RIJWIELBELASTING.
De merken 1940/41 gelden van
1 Juli af.
Het departement van financien deelt mede,
dat de buitengewone omstandigheden eenige
verdere voorzieningen vorderen. Met uitbrei-
ding van hetgeen is medegedeeld, zal in de
geheele maand Juni geen controle op de rrj-
wielbelasting worden gehouden. Van 1 Juli af
echter behoort elk rijwiel, dat op den open-
baren weg wordt bereden, behoudens hetgeen
hierna is bepaald, te zijn voorzien van een
geldig rywielbelastingmerk.
In de maand Juli zal geen bekeuring wor
den ingesteld tegen personen wier rijwiel als
dan is voorzien van een rijwielbelastingmerk
voor het belastingjaar 1940/1941. Het rijwiel
belastingmerk voor dat belastingjaar zal dus,
practisch gesproken, 13 maanden geldig zijn.
In verband met het vorenstaande zullen de
rijwielbelastingmerken voor het belastingjaar
1940/1941 reeds van 24 Juni a.s. af op de ge-
wone wijze aan de postkantoren verkrijgbaar
zijn.
Personen die in het bezit zijn van een ry
wielbelastingmerk 1939/1940 kunnen daarvan
uiteraard gebruik blijven maken tot en met
31 Juli.
Bovenstaande bijzondere voorzieningen gel
den niet ten aanzien van kostelooze rijwiel
belastingmerken. Deze worden uitgereikt op
den zelfden voet als in vorige jaren gebruike-
lijk was.
De ontvangers zijn echter bevoegd in daar
toe leidende gevallen reeds vroeger dan anders
aanvragen om kostelooze merken aan te
nemen en af te geven het gebruikelijke bewijs
waarmee voorloopig met een rijwiel kan
worden gereden. Die bewijzen blijven geldig
totdat het kostelooze merk is afgegeven of af-
wiizend op de aanvraag is beschikt.
(N. R. Crt.)
UITKEERING AAN GEZINNEN VAN
MILITAIREN.
De opperbevelhebber van land- en zee-
macht heeft besloten, dat, op daartoe gedaan
verzoek van de hier te lande verblijvende ge-
zinnen van militairen van land- en zeemacht,
die zich niet hier te lande bevinden of wier
verblijfplaats onbekend is, mede ook ingeval
onzekerheid bestaat of zij nog in leven zijn,
maandelijks, te beginnen met de maand Juni
1940, een voorschot op de bezoldiging kan
worden uitbetaald ten bedrage van 2/3 gedeel-
te van het maandelijksch bedrag der bezoldi
ging, met inbegrip van alle vaste toelagen,
alsmede de kindertoelage, zooals dit was vol-
gens den laatstelijk betaalbaar gestelden trac-
tementsstaat of een daarmede overeenkomend
betalingsstuk, zulks tot een maximum van
f 600 per maand. Door de uitbetaling van
zulk voorschot zal een gelijk bedrag van de
bezoldiging der betrokken militairen zijn ge-
kweten.
Voor zooveel de militairen der zeemacht be-
treft, wordt onder .bezoldiging' verstaan de
bezoldiging voor plaatsing aan wal buiten de
keerkringen.
Relaas der eerste oorlogsdagen.
Wegens het niet verschijnen van ons blad
gedurende het tijdperk der eerste oorlogs
dagen, moeten we volstaan met een overzicht
in zeer beknopten vorm van de belangrijkste
gebeurtenissen, die ook hier schokkender
waren dan sinds geslachten beleefd. Eerst de
historici van later dagen zullen er in slagen
de geweldige feiten die een volslagen omme-
keer in de verhoudingen in onze lage landen
aan de zee, zoowel als op het geheele Euro-
peesche continent, beteekenen, naar waarde te
beschrijven. We willen trachten de emotie-
volle weken, die we hier doorleefd hebben,
alzoo aan de vergetelheid te ontrukken door
het belangrijkste de revue te laten passeeren.
Een historische morgen was die van Vrijdag
10 Mei, toen de rampspoedige tijding reeds in
den prillen morgen de opschuddende werke-
lijkheid aan ons openbaarde, die na de blik-
semsnelle opeenvolging der feiten ons voor het
voldongen feit van den oorlog plaatste. Reeds
in den rniddag van dezen dag, toen we de
handen vol hadden met voorbereidende maat-
regelen voor de ontvangst der te evacueeren
bevolking van Rilland-Bath en een gedeelte
van Krabbendijke, was er in onze gemeente
een doode, en alzoo het eerste slachtoffer van
den oorlog te betreuren, n.l. de bij de bom-
aanval door een Duitsch vliegtuig op de Am-
moniakfabriek van de l'Azote getroffen 26-
jarige Jac. Faas. Bijna terzelfder tijd viel
ook een bom nabij de Kijkuit met de klaar-
blijkelijke bedoeling de toen nog rijdende pas-
sagierstrein op het baanvak MechelenTer-
neuzen te treffen.
Intusschen werden de evacuatie-voorbereid-
selen met onverpoosde kracht en onder hoog-
spanning, veroorzaakt door allerlei ware en
onware, doch in elk geval sensationeele en
wildste geruchten, voortgezet en werd aan een
kleine 3000 personen woning en onderdak
toebedeeld, toen reeds in den avond de eerste
tjokvolle trams met ,,vluchtelingen", zooals
men ze hier voor het meerendeel noemde,
arriveerden. Roerende tooneelen speelden zich
bij de aankomst van deze van have en erf ver-
dreven vredige en rustige bewoners uit het
Oostelijke deel van Zuid-Beveland af. Maar
gelukkig bleken ook deze zwaar beproefde
menschen een koel hoofd te bezitten en droe-
gen zij hun kruis, met die kracht, die voor-
zeker ook het kenmerk onzer Zeeuwsche
voorvaderen moet geweest zijn in de woelig-
ste dagen der geschiedenis en tijdens den on-
verpoosden strijd tegen de elementen. Tra-
gisoh was het te vernemen, dat tijdens de ge
lukkig overigens zonder ongelukken voltrok-
ken overtocht van Hansweert naar Walsoor-
den de vader van de ook in deze streek be-
kende Ds. Van den Berg, Geref. predikant,
was overleden. Spoedig was alles geregeld
en de beide grootste Protestantsche kerken
en de lagere scholen waren de plaatsen van
waaruit alle geevacueerden in het vlotst
mogelijke tempo naar de hun toegewezen
kwartieren werden verwezen, waar ze bijna
zonder uitzondering gastvrij en liefderijk zijn
ontvangen.
Doch ook onder dezen arbeid, die den heelen
Vrijdagnacht en Zaterdag voortduurde, kwa
men andere alarmeerende berichten de aan-
dacht afleiden. ,,De Franschen komen!"
luidde het reeds des Vrijdagsmiddags en in-
derdaad passeerden in den laten namiddag
reeds lange troepen colonne's, bestaande
meest uit gemotoriseerde xeenheden, de Linie-
dijk van Zwartenhoek via Drie Schouwen in
de richting Hulst. Toen de geevacueerden
Zaterdags alien hun bestemming hadden be-
reikt, was er in onze straten ook reeds heel
wat ,,kaki" van onze Fransche bondgenooten
waameembaar, die over het algemeen met
tamelijk groote geestdrift werden begroet.
Maar ver boven deze sympathieke gevoelens-
jegens onze ,,geallieerden" gingen de gedach-
ten uit naar onze jongens, die aan de Maas
de eerste stoot van het oprukkende Duitsche
leger hadden op te vangen en die onder de
inmiddels bekende, meest ongewone omstan
digheden met taaie heldenmoed en energie
streden.
Edoch, alras bleek dat de krachten ver van
gelijkwaardig waren en toen de strijd, na
de ongekend smartvolle Pinksterdagen, ruim
4 dagen oud was, kwam de ontgoochelde
tijding dat de vesting Holland moest capitu-
leeren en alleen Zeeland den strijd zou voort
zetten. De proclamatie van den Schout bij
nacht Van der Stad nam weldra elken twij-
fel weg, die veroorzaakt was door tal van als
,,valsch" gekwalificeerde berichten. Ons leger
had in een korten, maar niettemin heldhafti-
gen strijd het loodje moeten leggen en de ont-
goocheling was voor ons alien niet alleen bit
ter, maar bijna verpletterend.
De troepenmacht in en om onze stad was
tot duizenden manschappen aangegroeid en
bijna op iedere- hoeve aanschouwden we „gar-
nizoen". Een veelbewogen week was de an
ders van ouds zoo feestelijk en opgetogen
Pinksterweek en de hoopvolle sfeer, die de
gansche natuur rondom ons ademde, was in
schrille tegenstelling met de beangstigende
werkelijkheid. Toen op Vrijdag den 17den
Mei de burgemeester bekend maakte dat, na
overleg met den inmiddels naar Oostburg ver-
plaatsten hoogsten vertegenwoordiger van
H. M. de Koningin, de Oommissaris, evacuatie
onzer gemeente gedeeltelijk moest worden
voorbereid, steeg de ondragelijke spanning tot
het hoogtepunt. Een slapelooze nacht was
voor de meeste Axelaars daarvan het gevolg.
Evacueeren/?" vroeg ieder zich in beklem-
ming af, ,,maar waarheen?" Het rayon, dat
zich hiertoe leende, bleek beperkt. Over de
grens werd men van hieruit door de Fransche
bezetting niet toegelaten. Aldus moest men
zich bepalen tot de buitenwijken, doch zoo-
lang de nood niet onmidtiellijk hiertoe dreef,
bleef men aarzelen.
Een ongeruste Zondag en Maandag van 19
en 20 Mei verliepen aleer het vertrek der
Franschen een feit werd. Op Zondag den 19
Mei werden in den Noordpolder een tiental
bommen geworpen, nadat meerdere vlieg-
tuigen gedurende geruimen tijd in den
voormiddag boven de stad hadden gecirkeld.
'Het bleef bij beperkte materieele schade aan
een paar arbeiderswoningen. De Franschen
bleken met hun hoofdmacht des Maandags-
morgens een meer veilig heenkomen naar de
overzijde van het kanaal GentTemeuzen te
hebben gezocht. Vele tientallen auto's, vracht-
wagens, motoren en fietsen werden voor het
vertrek gerequireerd en dit wordt op verre
na algemeen met gelatenheid door onze bur-
gerij van onze bondgenooten" geapprecieerd.
Gelukkig is het hier ter plaatse niet al te erg
geworden en was er vanwege de Franschen
geen sprake van plundering in de volstrekte
beteekenis van dit woord. Doch, we kregen,
kort na het vertrek der Franschen een nieuwe
sensatie te beleven. Ook onze Belgische troe
pen remplaceerden tijdelijk en partieel in
onze stad na de vermoeienissen van een
dagenlangen strijd in Vlaanderen. Dit ver-
blijf is echter van kortstondigen aard geweest
en op 20 Mei ('s Maandags) was Axel als het
ware vrij van militairen.
In de avonduren van dezen dag beleefde
onze burgerij echter nog angstige oogenblik-
ken, omdat Belgische gemotoriseerde verken-
ningsstrijdkrachten vanaf den Buthdijk Axel
binnenkwamen, blijkbaar met het doel con
tact te krijgen met de Duitschers, die op 20
Mei reeds te Koewacht en Zuiddorpe door
Axelaars waren opgemerkt, maar gelukkig
dezen dag niet zoover zijn doorgedrongen.
Ware dit het geval geweest, zoo zou Axel ge-
wis het tooneel geworden zijn van bloedigen
strijd in onze straten. Gode zij dank zijn we
daarvan tenminste verschoond gebleven.
Kennelijk heeft zich na het definitieve ver
trek der Fransche en Belgische troepen een
andere stemming van onze burgerij meester
gemaakt. Met angst en beklemming zag men
uit naar de komst van de eerste Duitsche ver-
kenners, die werkelijk Dinsdagmorgen door
middel van stootkrachten (motorrijders gewa-
pend met mitrailleur) een feit werd. Deze
motorrijders kwamen echter niet uit de rich-
ting Zuiddorpe, doch, tot veler verrassing, via
Zwartenhoek en Sasdijk, langs Sassing en
Buthdijk Axel binnen.
De eerste kennismaking bleek opluchting te
brengen! Het bleef de eerste dagen bij een
vluchtig oponthoud en het stadhuis, waarop
de burgemeester sedert het uitbreken van den
oorlog met zijn helpersstaf nacht en dag in
touw was gebleven, werd zelfs de eerste dagen
niet bezoeht. Maar juist deze ,,overgangs-
periode" zou voor Axel noodlottig blijken!
Dinsdagnamiddag van 21 Mei, toen het reeds
bij Passluis tot een bloedig treffen bleek te
zijn gekomen, werd onze stad vanuit een over
het kanaal' TerneuzenGent gelegen stelling
beschoten. De ,,beroemde" Fransche 75 mm
artillerie heeft ons gedurende een paar dagen
de zeer twijfelachtige eer aangedaan deze stad
tot doelwit te hebben verkozen. De paniek-
stemming was niet te dragen en de bevolking
zocht ijlings een goed heenkomen in de rich-
ting vein Noordoostelijk van de gemeente
gelegen dorpen, gehuchten en vooral boerde-
rijen. Velen zijn zelfs tot ver in het land van
Hulst geevacueerd en tientallen trokken zelfs
tot over de Schelde met een soms uiterst pri-
mitieve ,,vaar"-gelegenheid.
De eerste middag van dit bombardement
werd de groentehandelaar Sander Wijna in de
Julianastraat, die niet tijdig genoeg dekking
vond, door een granaatscherf gedood. Zijn
zwager A. Vinke stierf aan een hartverlam-
ming tengevolge van den ontzettenden schrik,
waaraan trouwens de geheele burgerij in
mindere of meerdere mate ten prooi was. De
ruim 80-jarige Jac. de Danschutter, die in een
deels vemielde woning nabij de Gasfabriek
verbleef, werd zwaar- en de kleermaker A.
van Driel licht verwond tijdens de beschieting
van een perceel in de Ds. Jan Scharpstraat,
bewoond door den heer J. van Drongelen, het-
welk deerlijk werd gehavend.
De meest kritieke dagen waren voor Axel
alzoo aangebroken! De strijd nabij het kanaal
TerneuzenGent hield Axel meerdere dagen
a.h.w. in de „vuurlinie". Al de geevacueerden
uit Zuid-Beveland zijn Woensdag en laatstelijk
Donderdag daarop nagenoeg Axel ontvloden,
maar ook de Axelaars hebben zich voor 80 a
90 buiten de stad begeven en een verblijf
in de meergenoemde richting voor lief geno-
men. Op bewonderenswaardige wijze en met
niet verwacht optimisme en lijdzaamheid ge-
schiedde zulks. God geeft waarlijk kracht
naar kruis.
Tot j.l. Zaterdag hield deze spanning aan,
maar toen was er ook een groote balans op
te maken van de geleden materieele schade
aan tal van woningen. Het ergst was de Chr.
school in de Nieuwstraat er aan toe, waar
een granaat van meergenoemd geschut niet
alleen grondig de veel honderden ruiten ver-
nielde, maar ook een bres van vele vierkante
meters in een der muren maakte. Dit ge-
schiedde mede tijdens het eerste bombarde
ment. In de geheele Nieuwstraat, vanaf het
pand van den heer Wolfert tot aan de school,
waren de ruiten en zeer veel huisraad der om-
wonenden vemield, zoodat deze straat niet
toegankelijk was vanwege de glasscherven.
De familie Wijna werd Donderdag 23 Mei
opnieuw emstig getroffen. De echtgenoote
van den melkveehouder K. Wijna, die bij de
villa Beatrix" aan de Zeestraat haar man
behulpzaam was bij het melken van de koeien,
werd door eenige granaatscherven op ver-
schrikkelijke wijze getroffen, zoodat de dood
onmiddellyk intrad.
Dit alles hield de schrik er in en ook van
het gehucht Sassing werden zeer ernstige ge
beurtenissen vermeld. Tal van panden aldaar
werden deels en een enkel geheel vemield en
bijna kwam een voltreffer op een der vele daar
aanwezige schuilkelders. Een der getroffenen
was de ruim 45-jarige dochter van den heer
D. S. die in zorgwekkenden toestand (door
Duitsche miltaire hulp) naar het R. K. Lief-
dehuis te Hulst werd vervoerd. Een dochter-
tje van den juwelier A. P. Esselbrugge werd
onder de gemeente Koewacht aan den arm
door een scherf verwond, zoodat opname in
het Temeuzensche Ziekenhuis plaats vond.
Een geevacueerde vrouw uit Krabbendijke
moest op het Spui eveneens door scherfver-
wonding van een projectiel het leven laten en
de familie J. van Doom te Sassing werd op
ernstige wijze het slachtoffer van den schuil-
kelder-,,treffer,' bovengenoemd.
Gelukkig kwamen Vrijdag berichten van
verminderd gevaar en de geevacueerde Axel-
sche bevolking trok aanstonds weer geleide-
lijk stadwaarts, waar inmiddels het ,,feld-
grau" der Duitschers domineerde.
We leven toch wonderlijk snel en wat zich
in deze weinige dagen in en om ons stedeke
heeft afgespeeld, lijkt bij het verschijnen van
dit blad een lang vergeten en geleden bange
droom.
Zaterdagnamiddag werden hier eenige
Duitsche militairen met „militaire eer" ter
aarde besteld.
De bevolking heeft zich middelerwijl aange-
past op een overeenkomstige wijze als boven
geschetst.
En zoo hemeemt ook hier het leven weer
zijn rechten en gaat alles weer in de richting
van een meer normaal leven. Transporten
van Belgische krijgsgevangenen die per tram
naar Walsoorden, hetzij te voet van Temeuzen
passeeren, vormen de eenige afwisseling in de
eentonigheid des daags. Echter, er zijn tal
van wonden, die nog niet geheeld, schade die
nog niet hersteld kon worden! En vooral de
werkloosheid, door het buiten bedrijf vallen
der Sluiskilsche fabrieken, drukt zwaar op de
arbeidersbevolking en middenstand!
Doch, de geesel des oorlogs heeft, al met al
ons stedeke nog niet bovenmate zwaar ge
troffen.
Moge God in zijn wijsheid spoedig het
vredesuur doen lichten, opdat een hoopvoller
verschiet voor ons aanbreke!
Nog een oorlogs-slachtoffer.
Tijdens de Fransche bezetting werd de veld-
arbeider F. C., wonende in Smitsschorre, nabij
de Drie Schouwen, toen hij zich in den polder,
waar hij werkzaam was, boven den dijk bevond
door een geweerkogel van een Fransche post
getroffen, zoodat hij dood werd opgenomen.
Deze oppassende huisvader laat een vrouw
met een drietal jeugdige kinderen na.
Het is zoowel in het belang van het ver-
keerswezen als zoodanig als van de binnen-
vaart, dat de houders van binnenschepen,
zoowel behoorende tot de wilde vaart, als zij,
die geregeld deelnemen aan beurtvaart, rela-
tievaart enz., voor zoover deze schepen nog in
bruikbaren staat verkeeren, zich ten spoedig-
ste melden bij de dichtsbijzijnde bevrachtings-
commissies of haar agentschappen.
[Het is voorts noodzakelijk, dat de bevrach-
tingscommissies letter en nummer van de
bevrachtingsboekjes en van de andere bewij
zen, die uitgegeven zijn, onverwijld opzenden
naar het Gentraal Bureau voor de Statistiek.
De Opperbevelhebber, in overeenstemming
met den Commandant van het Duitsche bezet-
tmgsleger, maakt het volgende bekend.
Het is noodzakelijk, dat houders van in
bruikbaren staat zijnde sleepbooten zich ten
spoedigste melden bij het dichtsbijzijnde kan-
toor van de bevrachtingscommissdes of haar
agentschappen.
Het is voldoende, dat men opgeeft letter en
nummer van het inschrijvingsbewijs van de
Rijksverkeersinspectie. Mocht men niet in
het bezit zijn van een dergelijk bewijs, dan
worde, behalve naam en domicilie van de
sleepboot, opgegeven, of dezfe door stoom- of
motorkracht wordt voortbewogen en voorts
hoe groot het verwarmend oppervlak, resp.
het aantal effectieve paardekrachten is.
De secretariaten van de bevrachtingscom-
missies zenden de opgaven onverwijld aan Af-
deeling VI van het Bureau van den Inspec-
teur-Generaal van het Verkeer te 's-Graven-
hage.
Dinsdag is de volgende_ verordening afge-
kondigd
Op voordracht van den secretaris-generaal,
wnd. hoofd van het departement van Water-
staat, gehoOrd den Regeeringscommissaris
voor den wederopbouw,
besluit als volgt:
Met ingang van heden worden de Bevrach-
tings-commissies, ingesteld volgens de wet
van 5 Mei 1933, Stbl. no. 251, houdende tijde-
lijke maatregelen ter bevordering eener zoo
veel mogelijke evenredige vrachtverdeeling in
de binnenscheepvaart, ontheven van hun taak,
vastgelegd in artlkel 4 van genoemde wet.
Zij zullen echter, indien zulks gewenscht ge-
oordeeld wordt, als adviseerend lichaam wor
den ingeschakeld.
De secretariaten dezer commissies worden
gehandhaafd, en hebben tot taak de verlee-
ning van tusschenkomst -bij het totstand-
komen van bevrachtingen betrekking hebben-
de op de wilde vaart, terwijl zij ten aanzien
van het dusgenoemde vervoer in vaste rela-
tie, alsmede van de tankvaart, de campagne-
vaart en het bij zonder vervoer gehouden zijn
administratie te voeren.
Schippers, behoorende tot de wilde vaart,
zijn verplicht, zich, zoodra zij laadklaar zijn,
te melden bij bovengenoemde secretariaten of
derzelver agentschappen.
Wanneer reizen worden ondernomen in
vaste relatie, tankvaart, campagnevaart of
bijzonder vervoer, dient hiervan te voren ken-
nis te worden gegeven aan de secretariaten.
Voorts dienen de afvaarten van beurt-
schepen tydig te voren aan de secretariaten te
worden opgegeven.
Verladers, die van de diensten van de wilde
vaart gebruik wenschen te maken, geven
hiervan kennis aan de secretariaten c.q. de
agentschappen.
Ter voorkoming van misverstanden wordt
medegedeeld, dat bovenstaande regelen gelden
voor alle vervoer in binnenscheepvaart, dus
ook voor vervoer op den.Rijn en daarmede in
verbinding staande wateren, voorzoover dit
zich afspeelt binnen de Nederlandsche
grenzen.
In verband met de schaarschte aan benzine
dient vervoer met motorschepen zooveel
mogelijk te worden vermeden.
Indien zulks noodig is, kan de inspecteur-
generaal van het verkeer, gebruik makend
van de bevoegdheden, neergelegd in de wet
gebruik vervoermiddelen 1939, vaartuigen
aanwijzen, om tegen door hem vast te stellen
vergoedingen bepaalde diensten te verrichten.
Indien het militair gezag zulks in eeniger-
Iei geval noodig oordeelt, geschiedt in afwij-
king met het voorgaande, het vervoer met
inachtneming van door dat gezag gestelde
regelen.
Deze verordening treedt in werking onmid-
dellijk na afkondiging door middel van de
radio.
De Secretaris-generaal, wnd. hoofd van het
Departement van Waterstaat, is belast met
de uitvoering van dit besluit, waarvan af-
schrift zal worden gezonden aan de Alge-
meene Rekenkatner.
's-Gravenhage, den 19en Mei 1940.
De Opperbevelhebber van Land-
en Zeemacht,
H. G. Winkelman.
AAN ALLE BELANGHEBBENDEN
BIJ DE BINNENSCHEEPVAART.
Algemeene mededeeling.
De aandacht wordt gevestigd op het besluit
van den Opperbevelhebber van Land- en Zee
macht d.d. 19 Mei, waarbij de Bevrachtings-
commissies van hun taak, vastgelegd in art. 4
van de Wet van 5 Mei 1933, zijn ontheven. Dit
wil zeggen, dat de Binnenscheepvaart thans
direct onder leiding van het Ministerie van
Waterstaat is geplaatst.
Aan de Secretariaten, die gehandhaafd blij
ven, is thans opgedragen tusschenkomst te
verleenen en administratie te voeren. Alle
besluiten, voorschriften, tarieven, enz., destijds
door de Bevrachtingscommissies genomen
resp. vastgesteld, blijven van kracht.
De Vrije Ryn is vervallen. Voor dit gebied
gelden thans dezelfae bepalingen en voor
schriften als voor de overige deelen van het
land.
Binnenschepen.
Verder is bepaald, dat houders van binnen
schepen, zoowel behoorende tot de wilde
vaart, als zij die geregeld deelnemen aan
beurtvaart, vaste relatievaart, eigon handel,
enz., voorzoover deze schepen nog in bruik
baren staat verkeeren, zich ten spoedigste
dienen te melden bij de Bevrachtingscom-
missie.
Sleepbooten.
Ook houders van in bruikbaren staat zijnde
sleepbooten moeten zich ten spoedigste mel
den bij het dichtst nabijzijnde kantoor eener
Bevrachtingscommissie.
Voor hen is het voldoende, dat wordt opge
geven Letter en Nummer van het inschrij
vingsbewijs van de Rijksverkeersinspectie.
Wijze van aanmelding.
Aanmelding kan geschieden: persoonlijk,
schriftelijk of per telefoon aan ons kantoor te
Temeuzen of aan een der kantoren der agent
schappen te Wemeldinge, Middelburg, Zierik-
zee of Breskens.
Dringend wordt verzocht aan deze oproep
gehoor te geven.
Niet aanmelding zal zeer onaangename ge-
volgen kunnen hebben.
Tarieven.
Wat de tarieven aangaat; zoowel voor de
binnenvaart als sleeploon, zullen deze niet
hooger mogen zijn, dan die welke op 9 Mei 1.1.
hebben gegolden.
Tegen eventueele verhooging van sleeploo-
nen zal streng worden opgetreden.
De Secretaris van de
Bevrachtingscommissie te Terneuzen,
A. C. L. WEUNEN.
31 Mei 1940.
ZONDAG 2 JUNI 1940.
Ned. Hervormde Kerk.
TERNEUZEN. 9.30 u., Dr. L. J. Cazemier;
2.30 u., Dr. L. J. Cazemier, bed. H. Doop.
SLUISKIL. 9.30 u., leesdienst; 6.30 u„ Dr. L.
J. Cazemier.
Gereformeerde Kerk.
TERNIEUEEN. 9.30 u. en 2.30 u„ Ds. G. W.
van Houte.
ZAAMSLAG. 10 u. en 3 u„ Ds. Kok.
Gereformeerde Gemeente.
TERNEUZEN. 10 u., 3 u. en 6.30 u., lees
dienst.
Nederduitsch Gereformeerde Geimeente.
TERNEUZEN. 10 u., 3 u. en 6.30 u., lees
dienst.
Oud-Gereformeerde Gemeente.
TERNEUZEN. 9.30 u., 2.30 u. en 6 u., de heer
M. A. Mieras.
Roomsch-Katholieke Kerk.
TERNEUZEN. 7 u., 8.30 u. en 10 u., H.H.
Diensten; 2.30 u., Lof.
NORMAAL LEVEN SPOEDIG
TERUiGGEKEERD.
Naar de Haagsche Crt. meldt is na het be-
eindigen van den strijd in Holland het nor
maal leven spoedig weer teruggekeerd.
De Duitsche militaire bevelhebber aldaar
bepaalde terstond, dat de burgerbevolking,
ook na het intreden der duistemis, haar voile
bewegingsvrijheid behoudt.
Voor restaurants, koffiehuizen en cafe's
bleven slechts van kracht de beperkingen die
vdor Holland in oorlog was bestonden, hetgeen
dus zeggen wil, dat deze tot het gebruikelijke
sluitingsuur (te Den Haag 12,30 's nachts)
geopend mogen Zijn. Ook werd de verkoop
van alcoholische dranken weer toegestaan.
DE PLANNEN
VOOR DEN WEDEROPBOUW.
De opperbevelhebber van land- en zee
macht heeft het volgende besluit betreffende
den wederopbouw genomen:
Artikel 1. De regeeringscommissaris voor
den wederopbouw stelt, waar zulks hem
noodig voorkomt, plannen vast. Deze vast-
stelling kan geschieden door goedkeuring van
door anderen opgemaakte plannen.
Artikel 2. Een ieder is verplicht de uitvoe
ring van deze plannen te gedoogen.
Deze verplichting geldt met name ook voor
de eigenaren van de onroerende en roerende
zaken bij zoodanige plannen betrokken, en
voor de overige rechthebbenden op die zaken.
De uitvoering wordt zoo noodig met den
sterken arm mogelijk gemaakt.
De schaderegeling.
Artikel 3. Indien voor eigenaren of recht
hebbenden aanmerkelyke schade ontstaat, kan
hun, volgens nader te stellen regelen, door de
daartoe aan te wijzen instantie een tegemoet-
koming toegekend worden. Met de rechten
van hypotheekhouders en andere rechthebben
den wordt bij de toekenning zooveel mogelijk
rekening gehouden
Artikel 4. Indien voor eigenaren of recht
hebbenden aanmerkelijk voordeel ontstaat,
kan, volgens nader te stellen regelen, door de
daartoe aan te wijzen instantie een bedrag
worden vastgesteld, hetwelk zij aan het rijk
moeten betalen.
De vordering van de overheid, voortvloeiend
uit het voorgaande lid, is op de betrokken
zaken bevoorrecht boven alle andere voor-
rechten en zelfs boven hypotheek en pand. Het
voorrecht blijft op de zaak gevestigd, in welke
handen zij zich ook bevindt.
Onteigeming.
Artikel 5. De regeeringscommissaris kan
tot onteigening van onroerende of roerende
zaken overgaan.
De onteigening vindt plaats door aanzeg-
ging door den regeeringscommissaris, gericht
tot den burgemeester.
De eigendom gaat over, vrij van alle lasten
en rechten.
Volgens nader te stellen regelen wordt door
de daartoe aan te wijzen instantie een rede-
lijke vergoeding toegekend. Met de rechten
van hypotheekhouders en andere rechtheb
benden wordt bij de toekenning zooveel moge
lijk rekening gehouden.
Artikel 6. In alle moeilijkheden, welke zich
bij de uitvoering van dit besluit mochten voor-
doen, wordt voorzien door den regeeringscom
missaris.
Rechtsvorderingen tegen deze voorzieningen
worden niet toegelaten. (N. R. Crt.)
WERKGELEGENHEID VOOR
NEDERLANDSCHE ARBEIDERS IN
DUITSCfHLAND.
De Rijksdienst voor Arbeidsbemiddeling
heeft aan de Gemeentelijke Arbeidsbeurzen en
de agenten voor arbeidsbemiddeling een cir-
culaire gezonden, waarin wordt medegedeeld
dat er voor een groot aantal arbeiders on
Duitschland werkgelegenheid bestaat, tegen
hetzelfde loon, dat een Duitsche arbeider in
die categorie verdient. Behoefte bestaat aan
landbouwarbeiders, in het bijzonder melk- en
paardenknechts en seizoenarbeiders, veen-
arheiders, bouwvakarbeiders met uitzondering
van schilders, grondwerkers, steenfabriek-
arbeiders, metaalbewerkers, scheepsbouw-
arbeiders, lederbewerkers, textielarbeiders,
sigarenmakers, en t abaks be we rkersbakkers,
slagers en fabrieksarbeiders, met uitzonde
ring van de grafische vakken en diamantbe-
werkers. Voor deze vakken worden zoowel ge-
schoolde als ongeschoolde krachten gevraagd.
De gedetailleerde voorwaarden, zooals de ver
goeding van het reisgeld en het overmaken
van het verdiende salaris naar bloedverwan-
ten in Nederland, zullen dezer dagen bekend
worden gemaakt. Voorloopig kunnen gegadig-
den zich aan de gemeentelijke arbeidsbeurzen
of bij de agenten voor arbeidsbemiddeling
aanmelden.
BEKENDMAKING.
De in Holland commandeerende Legergroep
maakt het volgende bekend:
Op aanwijzing van de ambtelijke Holland-
sche autoriteiten zijn de plaatselijk voorhan-
dene voorraden van betalingsmiddelen verre-
gaand centraal naar Den Hag teruggetrok-
ken. Door dezen maatregel is er in het be-
zette gebied een groot tekort aan betalings
middelen ontstaan, welk tekort een gevaar is
voor het ecopomische leven. De in Holland
bevelende legergroep heeft vanaf den eersten
dag alle toebereidselen, die van haar afiian-
gen, gemaakt, om het betalingsverkeer weder
aan den gang te brengen en den nood der be
volking te verzachten. Te dien einde heeft
zij reeds op vordering van het gemeentebe-
