WEK UW LEVER-GAL OP
Met IVOROL een super reiniging van mond en tanden,
Dam- en Schaakrubriek
Burgerlijke Stand
Pluimvee-Rubriek
DAMMEN.
SCHAKEN.
SCHEEP V AARTBE WEGING.
want het actieve zelfreinigend schuim dringt door tot in de meest verborgen sehuiihoekjes waar gewone tandpasta niet komt. Tube 60-40-25 ct.
in m'n lange leven, mee verschillende strenge
winters, mee late nachtvorsten, mee veul hoog
water en alderleie op 't eerste oog rampzalige
dingen nooit anders ervaren dan: op 't end
kwam alles weer recht! En hoe ouwer d'n
mensch wordt, hoe rustiger hij dan ook teu-
genqver teugenslag komt te staan.
De jeugd, die dat nie verstaat, is nogal 'na
rap geneigd om zulke „ouiwe" gelatenheid te
verslijten veur gebluschte levenskracht, maar
mee dat gedaeht timmert ze 'r eigen dan toch
wel 'ns danig op den duim!
'Nen ouwen, op zijn manier, wijzen hond,
zooals mijnen Blek om 'n veurbild te noemen,
sterk als 'nen beer, ge moest 'ns kunnen
voelen hoe ie den zwaren wagel uit oew knuis-
ten trekt, zoo'nen ruigen, rustigen beest
gaat, op den kuier, naast zijnen baas vort mee
den eigensten rustigen stap van zynen mees-
ter. Na uren komen ze samen thuis; rustig,
onvermoeid, koel! Lijk ze van huis gongen.
Den jongen, onwijzen keffer daarentegen
rent, tobt, hijgt drie, vrjf tot tien keeren den
weg heen en terug en komt op 't end, mee de
tong op z'n teenen en 'n razend-kloppend hart
weer thuis mee den baas en... 't onervaren
dier heeft uren noodig om weer op verhaal te
komen. Wordt ie te laat wijs, dan komt z'n
broerte te vroeg, -afijn, net als bij de men-
schen!
(Hiermee wil nie gezegd zijn, dat de jeugd
mee 'nen grijzen baard deur 't leven mot
stappen, maar wel ditte, dat jeugdige ,,heet-
gebakerdheid" nog gin vlarrfmende levens
kracht is.
Maar genogt; 'k ben ongemerkt wijd af-
gedwaald van m'n eerpelland. 'k Zat daar,
begin verlejen week, m'n poters te zetten, over
'n ruimte, 'nen kijk wijd, want Dr6 III is van
plan om in ons gewilde ,,zandjannen" veul
zaken te doen. Ook mee deus groote artikel
wil ie over ennigte maanden 'nen steuvigen
verkoop en nuuwe klanten forceeren! 't Is
waar, mee zijnen auto kan ie kolossale vrach-
ten snel wegrijen en wat ie my er allemaal
van vertelde...! Nou, *t jonk zit zoo vol
plannen en ideeen; m'n hoofd tolt, als ie uit-
gepraat is!
Hij ziet de dingen in de toekomst allemaal
nog wat te simpel. Hij ziet 't zod: de huis-
vrouwen hebben eerpel noodig en koopen 't
liefst nie duur en goeie waar. Dr4 I is boer
genogt om te zorgen veur goeie en concurree-
rende waar, ik eigens heb 'nen prachtigen
wagel en 'nen ijverigen Eeker, dus dus ik
verkoop eerpel zooveul als ik wil!
Tot nou toe is die redeneering dikkels uit-
gekomen, want... eh... 't jonk heeft alles mee!
Z'n plazierig hoofd, z'n kustelijke ,,brutaliteit"
waarin ie eigens gin erg heeft, z'n afjjn, z'n
heele jeugd, waarmee ie zijn klantjes inpalmt.
Maar toch ook: z'n steuvige vertrouwen in z'n
artikelen, z'n eigen en... in z'n geluk! Als hij
'n benneke groentes vasthoudt en zegt: „me-
vrouw, zoo van't veld, kek, d'n daauw fonkelt
er nog op, zoo'n zooike groentjes hebt ge nog
nooit in oew keukentje g'had", dan dan
m66nt ie dat! Want ginmensch kweekt mal-
scher spul dan opa! En als ie 't benneke in
twee handen ronddraait onder de veurjaars-
zon, dan begint zoo'n aanstaand klantje 't ge-
voel te krijgen, dat ze deus zooike groentes
nie veurbij mag laten gaan.
Wat dat in den handel veur 'n geheim is,
amico, dat deurgrond ik nie percies, maar ik
w66t: de manier waarop den een of waarop
den ander iets vasthoudt en toont, die manier
gift aan dat ,,iets" altij meerderen of minde-
ren luister. In ieder geval, den Dre verstaat 't
kimstje 'nen kool, 'n benneke spruiten, 'n
benneke eiers z6<5 vast te houwen en veur oew
neus te draaien, dat ge 'r trek in krijgt!
Dr6 m gelooft, neee hij wit: z'n spullen
komen van eersteklas fabrieken, van den al-
lerbesten akker en van de gezondste kiepen!
De menschen geloaven 'm als ie z'n lange
wimpers opslaat en mee z'n goudbruine oogen
zoo frank en vrij rondkijkt. En zoo verkoopt
ie, overal waar ie aanbelt en kitsige dienst-
en u zult 's morgens uit bed springen,
gereed om berger. te verzetten.
ftife"en dag moet uw lever een liter lever-gal in uw
ingewanden doen vloeien. Wanneer deze stroom van
lever-gal onvoldoende is, verteert uw voedsel niet,
het bederft. U voelt u opgeblazen, u raakt verstopt.
Uw lichaam is vergiftigd, u voelt u beroerd en
ellendig, u ziet alles zwart.
De meeste laxeermiddelen zijn slechts lapmidde-
len. U moet CARTER'S LEVER-PILLETJES nemen
om deze liter lever-gal vrij te doen vloeien en u
znlt u een geheel ander mensch voelen. Onschade-
»8k, plantaardig, zacht, onovertroffen om de lever-
gal te doen vloeien.
Eischt Carter's Lever-Pilletjes bij apothekers en
drogisten. f. 0.75.
(Ingez. Med.)
614.
Optossingen.
De drie opgaven uit rubriek 609.
No. 1, van Edg. Plasschaert, Clinge.
Zwart: 2, 5, 9, 10, 11, 12, 13, 19, 23, 26,
29, 36.
Wit: 22, 27, 28, 30, 32, 40, 42, 43, 44, 45.
46, 47.
1.
27—21
26X17
2.
32—27
23X21
3.
47—41
36X4© meersl.
4.
40—34
49X24 meersl.
5.
34X3
17X28
6.
3X7 (7
St.)
2XU
7.
46—41 met
winst
op tempo.
Uitstekend slagwerk! Vooral de rondslag
van 3 naar 7, waarbij 6 zwarte schijven en een
dam weggeslagen worden, is fraai bewerkt.
No. 2, eindpel van
Zwart: 18, 26 en 36.
Wit: 32 en 33. Dam op 14.
Wit wint door 3227! (zwart 2631 ge-
dwongen); 2722! (zw. 18X27); en 3328!!
Op 3641 of 3137 volgt 2822, enz.
Eenvoudig, maar uiterst verrassend en van
grate practische waarde.
No. 3, van C. K. Kaan, Koudekerke.
Zwart: 7, 8, 9, 10, 16, 17, 18, 19, 20, 26.
Wit: 27, 28, 31, 32, 34, 39, 41, 47, 48, 49.
1. 3429 26X46
2- 2822 46X43 meersl.
3. 22 X22 (8 X) 43 X 21
4. 4742! 213 gedw.
5. 22—17 enz.
Fraai motiefwerk, waarvoor we ook in de
onderstaande problemen aller aandacht vra-
gen.
Rubriek 611 bevatte het volgende vraag-
stuk van C. K. Kaan, Koudekerke.
Zwart: 7, 8, 9, 10, 17, 20, 22, 23, 27, 36.
Wit: 34, 35, 38, 40, 41, 42, 43, 45, 48, 50.
De winst komt tot stand door 3530 (zw
36X47); 30—24 (20X29); 38—32! (zw. 47X
35); 32X5 29X40) en 5X2.
Een typisch motief, dat wij niet eerder
zagen. Zwart is verplicht 4044 te spelen, wit
meskes drie, Vier keeren opnuuw naar „bin-
nen" lot gaan. Wat ze dikkels geren veur 'm
over hebben!) Zoo verkoopt ie aan de huis-
vrouwen, die 'm vertrouwen en soms... nie
deur willen sturen!
Den Eeker kan 't nie. Als die 'n mandje
eiers vasthoudt, dan zitten zijn sproeten-lijk-
roestvlekken dalijk z6o vast op de klantjes d'r
oogen, dat ze gin groote, blanke eiers meer
zien, glanzend onder de zon, doch alleen maar
lt vuile stoepke dat ,,toch 'ns rap 'n beurt mot
hebben", zoodat de wefkes ineens ginnen tijd
meer hebben veur dieen braven sproeten-
koning!
Dre III, wakker als 'n haantje, had dat rap
deur, dus: Eeker, verkoopen ku.nde gij nie,
gij belt aan, gij gift me de spullen aan, ge let
mee op de centen en ge houdt de jongens van
onzen wagel. Ik rij en verkoop alleen, gij doet
de rest."
En zoo volbrengen die twee baaskes iederen
dag 't wonder om mee 'nen sehoonen ont-
vangst en 'nen leegen wagel naar huis te
rijen, om den lyst van vaste klantjes elken
dag weer langer te maken, om 't bedrijf tot
dubbelden bloei te brengen
Ik heb dan ook verlejen week twee keer
zooveul poters uitgezet en meer aardbeibed-
den aangeleed.
Maar als 't zoo vortgaat... afijn den grond
is ooit veul duurder gewist en daar is altij
nog gin betere belegging, dan grond! Mee
grond kunnen ze nie gaan loopen; hij kan
nooit, lyk pampieren, in lucht veranderen en
ze kunnen er niks: zooals van huizen, aan
vernielen of van op stoken!
En valt er 'ns 'nen bonk ,,beschavingstech-
niek" in, allee, 'nen bommentreohter is rap
dichtgegooid...! Ja, ge mot vandaag aan alles
denken, amico!
Maar als ik dan verlejen week de nuuwe
piepers zette, dan kwam daar den meester
aangebeend.
Allee, den Drd!"
..Goeienavond, den meester!"
,,Druk?"
„Veul!"
,,Ge zet zoo nog al iets uit, Dr6! Is dat mee
't oog op de omstandigheden van oorlog, uit-
voer, distributie of zoo?"
,,Neee, man! Dat hebben we noodig in nor-
maal geval!" zee ik fier.
Daar gong 'm 'n licht op; ,,oow... Dre III!"
„In de roos, jonk!"
Efkes was 't stil. De zon gloeide nog 'n
bietje na, achter den ender, maar den killen
avond was toch alweer te voelen. Wijd gonsde
den slag van half zeuven uit ons kerketoren-
tje over de wije, paerse velden.
't Was stillekes. Ik hoorde den poter telkes
dofkes plompen in 't zwarte gat da'k mee 'n
rond stuk hout boorde in den lochten zand-
aerde. Ja, 't was stillekes, hier in den ver-
laten akker, die zacht en donker zich strekte
onder den vallenden avond.
,,Den Eeker helpt 'm mee ee?"
,,Blief
„Den Eeker zit toch ok op den wagel bij
den Dr6?"
,,Vaneigens, ee, vaneigens! Die twee kleine
mannen doen alles samen. Bovendien: den
Eeker is den Dre z'nen knecht witte wel!"
We lachten zachtjes naar malkaar; de ge-
schiedenis van de twee baaskes is wel bekend.
„Ja... eh... hm! Ja, eigenlyk zou ik by Dre
III motten zijn...!" zee toen den meester.
,,Daar gunderwijd zitten ze. We zetten naar
malkaar toe, ziede."
,,'t Ga-d-over den Eeker."
„Is er... iets, toch nie?"
,,Z'n.examen, ziede!"
,,Kom, ik schei er af. De mannekes vinden
't gereedschap wel. Gade mee zoowijd?"
,,Geren! Stoppen?"
Ik nam z'n tabaksbuiltje, stopte m'n pijp.
Ja 't was al flink dulster zag ik aan 't luci-
fersvlamke.
,,'t Zit zoo in malkaar, Dre. Den Eeker kan
mee glans z'n examen doen over 'n paar
maanden. Makkeljjk zullen ze 't 'm nie ma
ken, maar hij wit genogt."
,,Waarom zullen ze 't 'm zwaar maken,
meester?"
„Kek 's Dre, ik zeg oe dat als schoolmees-
ter de schoolmeesterrj is bar conservatief."
,.Goei' eigenschap."
,,Mjawel", twijfelde-n-ie,,soms!"
'k Heb dikkels gemorken, amico, dat
schoolmeesters altij op de ,,schoolmeesterij"
50X39; zwart daarna gedwongen 3549; wit
3934, zw. 4©32 en wit tenslotte 4843,
4540 en 34—30.
Vervolgens een eindspel en een probleem-
Kaan uit rubriek 612.
No. I. Eindspel (,,Het Damspel").
Zwart: 16, 27 en 36.
Wit1 schijf op 49. Dam op 46.
Een klassiek eindspel, dat elke dammer be-
hoort te kennen. De winst is scherp en toch
eenvoudig, al zou het eindspelletje in de partij
ook bij z.g. sterkere dammers maar al te vaak
remise geloopen.
Wit wint aldus: 4628 (zw. 2731); 49
43 (16—21); 43—38 21—27); 28—32!!! Af-
gelopen
Een zeldzame matzet.
No. 2. Probleem van C. K. Kaan.
Zwart: 8, 9, 10, 11, 12, .18, 24, 30, 43, be-
nevens een dam op 36.
Wit: 23, 25, 26, 27, 31, 34, 39, 40, 42, 45,
48 en 50.
1.
42—38
43X21
2.
26X6
36X35
3.
6—1 dam
18X40
4.
1X2 (5 X)
30—34 (of?)
5.
48—43
3439 gedw.
6.
45X34
39X48 gedw.
7.
50—45!
48X30
8.
25X34
3549
9.
4540, enz.
Het motief na de 4e zet van wit is zeer
moeilijk te bewerken. De auteur geeft zijn
bewerking dan ook gaarne voor een betere.
Ook dit motief hebben wij nog niet eerder
gezien evenmin als het volgende. Het ver-
band tussen de motieven zal den aandachtigen
lezer niet ontgaan zijn.
Dan rest ons nog een probleem uit rubriek
613, eveneens van den heer C. K. Kaan te
Koudekerke.
Zwart: 7, 8, 9, 10, 12, 15, 22, 23, 29, 30, 31.
Wit: 16, 20, 21, 25, 34, 38, 39, 40, 41, 43, 45.
1. 1611 7X27 meersl.
2. 41—36 15X24
3. 38—32 27 X 49
4. 36X7 49X35
5. 71 dam 29X40
6. 1X2
Een keurig motief in een ■uitstekende be
werking! Zwart is gedwongen tot 4044,
wit 25X34, zwart 44X33 en wit 3430 en
2X30.
afgeven, dus ik nam zijnen twijfel nie zwaar.
,,Soms... Dre."
,,Oem. Mja. We zijn allemaal maar men
schen, ee
,,Da's waar! We zijn allemaal foutenma-
kers, maar ik mot oe dit zeggen: als den
Eeker straks op t onderwijzersexamen komt,'
dan hoeft er in de examencommissie nog gin
nen Sherlock Holmes te zetelen, om de com-
missie duideljjk te maken, dat den Eeker 'n
vrimd eendje in de examenbijt is!"
,,Zoo is 't!"
„En zoo iets is op 'n onderwijzersexamen
altij 'n lillijk dink veur... nou veur den Eeker
in deus geval."
,,Waarom?"
,,Ze vertrouwen 't nie. Stuk veur stuk is
elken examinator oang, dat ie toevallig vra-
gen stelt, die den examinandus toevallig kan
beantwoorden. Zo'n manneke krijgt dus 'n bar
zwaar examen. Veul zwaarder dan den nor-
■maalschoolpupil, waarvan bij"veurbaat veron-
dersteld wordt, dat ie wel klaar is veur 't
vak."
,,Ik begin oe te begrijpen, meester"
,,De punten vallen ook aan den lagen kant,
elken examinator is weer bang, dat ie te gun-
stig af zal steken bij z'n overige commissie-
lejen
- ,,Jaja, den Eeker krijgt 't nie cadeau, snap
ik wel!"
„Sjuust! 't Is gin oneerlijkheid, Dre, 't is...
't is angst veur 't ongewone. 't Is conserva-
tisme!"
,,Begrepen."
,,En nou ben ik, onder ons, sjuust anti-
schoolmeesterig genogt..."
,,Dat zeggen alle schoolmeesters van d'r
eigen, jonk."
,,Nou, ik ben 't dan toch."
„Oow!"
„Geloofde me nie?"
,,Neee! Gij zijt sehoolmeester, zooals ik boer.
In hart en nieren, mee alle goeie en mee alle
kwaje eigenschappen. En da's pront zoo. Af!"
„In ieder geval: 't is mijnen trots om den
Eeker deur dat examen te trekken, Dr£!"
Ziede wel! Daar valde al deur de mand!"
Onzen lach echoowde deur den stillen
avond, die sluierde over 't durp.
„Is den Eeker klaar, veur dat verzwaarde
examen, meester?"
„Tot ende met!" zee-t-ie vurig. ,,Maar
nou, mee die nuuwe affaires van oewen Dre,
nou ben 'k erg ongerust, dat den Eeker sjuust
nou, die leste maanden, te veul van z'n studie
getrokken zal worden. En dat wou 'k nou 'ns
mee oe bepraten."
„Gaat ie achteruit, den Eeker?"
,,Neee, ndg nie! Maar 41s dat vandaag of
mergen zoo mot zijn, dan is den tijd tekort,
om dat bij te spurten. Me dunkt, Dr6, d&t ver-
stade!"
,,D4t doei 'k, meester!"
,,Dan hoef ik wijers niks meer te zeggen,
Drti."
En zoo, amico, dat wou 'k oe dan gezeed
hebben 'had, zoo zit nou den Jaan op den
bok, naast Drd HI. Den Eeker mot 'n paar
maanden hard leeren. Den Jaan rijdt nou iede
ren mergen in den auto mee Dr6 III weg.
't Manneke, dat Janus als veldwachter zoo
dikkels achterna gezeten heeft ge wit nog
wel van vroeger, da's nou den Jaan z'nen
baas!
,,'t Gaat wel", zee Dre III: ,,al mis ik veul
m'nen Eeker onderweuge. Maar witte wa zoo
broerd is, opa? Telkens als ik veur 'nen stad-
schen diender mot stoppen, m'n pampieren
laten zien, deurrijen, ieverans anders parkeeren
ge kent al die moeilijkhedens in 't verkeer
dan wil den Jaan mee die pliessiemannen
gaan debatteeren. En als ik 'm zeg: ge wit
van al die verkeersregels geen snars, Jaan,
dan zee-t-le ijskoud, ik ben eigens dertig jaar
bij de pliesie gewist en ik wocht van die man
nen, die stuk veur stuk nog nooit 'nen moord
hebben uitgezocht, gin complimenten af!"
Ik schoot in den lach. DieSn Jaan...! Hij
verandert nooit.
En 't ergste is, opa, als 't hum dan „hier
zit", lijk ie 't noemt, dan wil ie den wagel
uit, om dat vertessel te gaan doen aan zo'nen
stadschen agent!"
Gisteren kwam Drb IH alleen thuis...!
„Waar is den Jaan, Dr6?"
,,Die zit in de stad, op 't pliesiebroo te ver-
tellen hoe ze moordzaken op motten helderen."
,,Ik begrijp oe nie...?"
Twee problemen.
No. 1, van C. K. Kaan te Koudekerke. be-
handelt hetzelfde motiefsysteem.
ZWART 1 2 3 4 5
6
16
26
36
46
49
50
WIT
48
47
Wit speelt en wint.
No. 2, van Edg. Plasschaert, Clinge.
ZWART 1 2 3 4 5
WIT 47 48 49 50
Wit speelt en wint.
Oplossingen in rubriek 616.
,,'k Moest daarstraks 'n andere straat in-
rijen; den weg was wijerop opengebroken,
denk ik."
,,Wij rijen deur!" zee den Jaan teugen dieen
diender; „ge hoeft mij niks te zeggen. Toen
gij nog gin pliesieman was, had ik m'n zeu-
ventienden inbreker en achtsten moordenbbr
al achter de spijlen zitten. Gas, Dr6!"
,,En toen?"
,,Toen moest ie uitstappen. Om dat op 't
broo te gaan vertellen aan den commissaris."
,,En gij zijt deurgerejen?"
,,Ik wel. Ik ken die vertessels."
..Moeste gij dan nie getuigen?"
,,Misschien wel. Maar ik mocht daar nie
blijven staan mee m'nen wagel en toen 'k den
Jaan kwijt was en den wagel op gank, toen
had 'k zoo'nen honger, da'k maar deurgerejen
heb..."
Als die muis 'nen st^ert heeft, hoort ge 'r
nog van amico!"
Maar nou schei k er af.
M'n pampier is vol en m'n oogen gaan pie-
ken.
j Veul groeten van Trui, Dre III, den Eeker
en als altij gin horke minder van oewen
t.a.v. DRA
HONTENISSE.
Huwelijks-aangiften. 5 April. Josephus A.
de Thejje, oud 29 j. en Maria A C. van Dam-
me, oud 26 j.
Huwelijks-voltrekkingen. 2 April. Leo J. J.
Fassaert, oud 39 j. en Anna M. M. Buijsrogge,
oud 35 j.
Overlijden. 30 Maart. Camille Verdurmen,
oud 45 j., z. van Jan Fr. en van Louisa Ver
durmen. 2 April. Apolonia Schelfhout, oud
86 j., echtg. van Jan Fr. van de Keer. Anna
C. Goossen, oud 71 j., echtg. van Alphonsus
Hoefeijzers 5 April. Anna C. Tieleman, ou'd
68 j., wed. van Adriaan Maas.
Vragen, deze rubriek betreffende,
kunnen door onze abonnd's worden
gezonden aan Dr. Te Hennepe,
Heemraadsingel 111 te Rotterdam.
Postzegel voor antwoord insluiten
en .blad vermelden.
DE WONDEREN
DER KALKSTOFWISSELING BIJ DE
EIVORMING.
De vorige keer wees ik er al op, dat de
schaaldikte van eieren van verschillende fac-
toren afhangt (die zoowel in de kern zelf
liggen als in het voer. Omtrent de factoren
die in de hen liggen en die erfelijk ztjn heb
ben de heeren Taylor en Lervier van het
proefstation van den staat Califomie onlangs
interessante proeven gepuiblioeerd. Zij hebben
n.l. van 1932 af in twee verschillende richtin-
gen gefokt met Wit Leghorns en gingen
daarbrj uit van eenige hennen die dunschalige
en dikschalige eieren legden. Deze eigen
schappen konden izij in den loop ider jaren
in twee verschillende stammen fokken en de
verdere verschijnselen die deze kippen ople-
verden bestudeeren. Zoo viel het op, dat van
een zelfde hen de eerste eieren van een serie
dikker van schaal waren dan de laatste
eieren. Onider sen serie verstaat men het
aantal eieren, dat van een hen op een aan-
tal achtereenvolgende dagen legt om dan
weer 6dn of meer dagen te passeeren. Som-
mige beste loggers Leggen soms woken en
weken achtereen elken dag een ei, maar heel
veel ziet men het type van hen dat to.v. een
serie van 4 4 5 eieren legt om dan weer een
dag over te slaan. Ons bleek weer, dat de
eieren van de hennen van de dikschalige stam
onderling niet zooveel verschilden als die van
de dunschalige stam. Het was net alsof de
hennen van deze laatste stam niet genoeg
kalk konden verwer'kert uit hun voer om alle
eieren van een serie van een normals schaal
te voorzien. Waaraan dat nu ligt is nog niet
bekend. Aan den anderen kant kan men
denken aan een afwjjking of verlaagde func-
tie van het spijsverteringskanaal, dat dus uit
het voer niet genoeg kalk kan halen. Dit
blrjkt n.l. meer en meer bij allerlei vitamine-
CorrespondentieE. P. te C. Analyse volgt
nu spoedig. Nog enige dagen geduld s.v.p.
C. K. K. te K. Zie het clubblad met be-
langstelling tegemoet.
Sdandinavische opening.
Hier volgen een paar korte Sc. partijen,
waarin Zwart spocldig verliest omdat hij een
grove openingsfout maakt. In de eerste partij
had Mieses de witte stukken.
1. e2—e4 d7d5
2. e4X<J5 Dd8Xd5
3. Pbl—c3 Dd5d8
Gewoonlijk gaat Zwart met de dame naar
a5. Er volgt dan 4. d4, Pf6 of e5. Toch is de
tekstzet niet verkeerd.
4. d2d4 Pb8c6
Nu had Zwart toch beter Pf6 kimnen spelen.
5. Pgl—f3 Rc8g4
6. d4d5 Pc6e5
Bjj oppervlakkige beschouwing lijkt het nu
alsof Wit een gedwongen zet zal moeten doen
om op f3 geen dubbelpion te krijgen. Maar,
waarde lezer," als zwartspeler had hij dit ver-
volg ook niet verwadht!
7. Pf3Xe5! Rg4xdl
Zwart moet wel nemen hij kan toch niet
zoo maar een stuk achterblijven.
Rflto5t
Zwart geeft op, want op 8. ...c6 volgt 9.
dc6:, a6 (nog het beste), 10. c7t en hij ver
liest minstens de raadsheer op dl.
Eduard Lasker kreeg eens de kans op de
volgende wijze te winnen:
1. ©2—e4 d7d5
2. e4Xd5 r|d8Xd5
3. Pbl—c3 Dd5d8
4. d2d4 Pg8f6
5. Rflc4l
5. Rd3 is een te doorzichtig aardigheidje
(5. ...Dd4:, 6. Rb5f).
5. 4... c7c6
Waarschijnlijk met de bedoeling om de dame
in het spel te brengen. e6 wilde zwart niet
spelen, daar hij de diagonaal Voor de raads
heer bdhouden wil.
6. Pgl—f3 Rc8—g4
Zwart bekommert izich niet om het zwakke
punt f7de straf volgt onmiddellijk.
7. Pf3—e5! Rg4Xkll?
De hebzucht is te sterk. Natuurlijk moest
zwart probeeren stand te houden met 7.
gebreks-ziekten het geval te zijn, iets waarop
ik vroeger al eenige malen gewezen heto. De
dieren krijgen genoeg van de bewuste stof in
hun voer maar ize kunnen het niet voor
hun lichaam benutten door een of andere
afwijking in hun spijsVerteringsorganen.
Maar daiarnaast kan gedaeht worden aan
een anatomisdhe afwijking van dat deel van
den eileider waar de eischaal gevormd wordt,
een afwijking die ook erfelijk kan zijn en ten
derde kan gedaeht worden aan een afwijking
in de functie der bijschildkliertjes.
Daarmede ben ik nu gekomen op een inte
ressante nieuwe ontdekkmg irazake de kalk-
stofwisseling toij leggende hennen. Men weet
al eenigen tijd, dat de kalkstofwisseling~in het
lichaam beheerscht Wordt door een hormoon
dat de bijschildkliertjes afscheiden. Dat klinkt
ontzettend geleerd maar zoo langzamerhand
weet tegenwoordig iedereen wel zoo ongeveer
wat een hormoon is. Hormonen zijn n.l.
eigenaardige scheikundige stoffen die doc.r
bepaalde klieren in h©t lichaam gevormd
worden en die door middel van den bloed.-
stroom naar verwijderde plaatsen in het
lichaam gebracht worden om daar hun wor
king te ontplooien. Zoo werkt een hormoon
dat door een kliertje dat zich onder aan de
hersenen bevindt afgescheiden wordt, op den
eierstok en prikkelt deze tot vorming van
dooiers. Prikkelt men nu het hersenkliertje
wat bij kippen en vogels gebeurt door den
invloed van het licht, dat door de oogen naar
binnen valt dan vomit het kliertje zrjn hor
moon in verhoogde mate en prikkelt op zijn
beurt den eierstok tot meer werking. Welnu
die eierstok, die de dooier vormt, produceert
zelf ook Weer een hormoon en dit hormoon
prikkelt een paar heel kleine kliertjes die
bij de kippen zoo groot zijn als een bijscMld-
kop en in d© borstholte bij de schildklieren
liggen. Vandaar dat ze byschildklieren hee-
ten. Wiaartoe nu die eigenaardige prikkeling
door den eierstok op de bijschildkliertjes?
Wel, deze kliertjes regelen de kalkstofwisae-
ltng van bet bloed en als zij geprikkeld wor
den zorgen zrj er voor dat er plotseling wat
meer kalk in het bloed komt dan gewoonlyk.
Hiermede is nu de .eigenaardige cirkelloop
van de kalk in het lichaam verblaard. De
eischaal die voor 95 uit koolzure kalk be-
stat moet in het kippenlichaam betrekkeljjk
snel uit het bloed gevormd worden. Het bloed
moet dan ook dubbel zooveel kalk bevatten
dan gewoonlijk om aan de enorme aanvraag
van de schaalklieren, die een eischaal moeten
vormen, te kunnen voldoen. Op een gewcldig
wonderbaarlijke manier wordt dat dan nu be-
reikt. Zoodra de dooier rijpt zendt de
eierstok als het ware een telegram naar de
bijschildkliertjes in den vorm van ztjn
hormoon.
Zoodra het telegram door de bijschUdklier-
tjes ontvangen is, geven zij bevel aan den
darm om meer kalk uit het voer op te nemein
en geven permissie aan het bloed om delze
groote hoeveelheid kalk naar de schaalklier-
tjes te brengen.
Als een eigenaardige proef op de som voor
deze nieuwe ontdekking ikonden de vinders
(de doktoren Altmann en Hutit van de Cor
nell Universiteit te Ithaka) zien, dat nu in-
epuiting, bij een niet leggende kip, dus een
kip met een normaal kalkgehalte in het bloed
van eierstok-extract direct het kalkgehalte
in het bloed enortm steeg. Hetzelfde effect
werd ook verkregen door het inspuiten van
eidooier, Waardoor de niet werkende eierstok
der kip er toe kwam toch haar kalkharmoon
naar de bijschildkliertjes te sturen.
Uit deze nieuwe ontdekkingen blrjkt wel hoe
geweldig ingewikkeld eigenlijk het proces
van de schaalvorming is en van hoeveel be-
lang hierbij nogmale bijschildkliertjes zijn.
Als deze kleine kliertjes die een leek niet eens
zal kunnen Vinden in de borstholte der kip
ziek ztjn loopt ondanks de beste Voedering de
geheele kalkstofwisseling van de kip in de
war en kunnen er allerlei afwijkingen ont-
staan izooals windeieren en ook beenverwre-
king, die zich in het voorjaar nog al eens
voordoet en verschijnselen van verlammmg
geeft.
Dr. B. J. C. TE HENNEPE
Nadruk verboden.
.AangekomenLENA, 383; BRANDEN
BURG, 1473; BLAOKTOFT, 1109; TEANO,
866; TRINGA, 1930; HEBBLE, 1040;
HERON, 279.
VERTROiKKEN: KELLWYN, 1459; JEM,
833; LENY, 343; EMERALD WINGS
2139; ARCA, 2222; ilOOGLAND, 1298.
..jRe6, maar na ruil der raadsheeren is zrjn
stelling slecht.
8. Rc7Xf7t mat.
Nog een party (zonder aanteekeningen),
door Aljechin gewonnen in een blindparttj
1.
e2e4
d7d5
2.
e4Xd5
Dd8Xd5
3.
Pbl—c3
Dd5a5
4.
d2d4
Pg8f6
5.
Pglf3
Rc8g4
6.
h2b3!
Rg4h5
7.
f?2g4
Rh6g6
8.
Pf3e5
Pb8d7
9.
Pe5c4
Da5a6
10.
Rfl<13
Da6e6t
11.
Pc4e3
0 0 0
12.
d4d5
De6b6
13.
Pe3—c4
Db6b4
14..
a2a3
Db4c5
15.
Rcle3
Zwart geeft op.
De helft van zwarts zetten zijn damezetten
geweest
ElndsteUing.
Uit een in 1901 te Riga gespeelde party
BohlEhlert. Er vblgde;
1. Pe5g4!
2. f3Xg4
Wit moet wel nemen, want er dreigt nuat
op h2. Op Rf4 verliest wit door Dc5t.
2M6—h2t
3. Kgl Xh2 Rh4—f2t
en mat op de volgende zet.
a b c d e f g
Zwart aan zet wint.
•A"
