TarNeuzensche Courant
Binnenland
Buitenland
Maandag II Maart 1940
No. 10.040
TWEEDE BLAD
RECHT DOOR ZEE
IS DE NEDERLANDSCHE KOERS.
DE INKQMENS EN VERMOGENS
NEDERLAND.
BELGISCHE POST VOOR DE CONGO
AAN GEHOUDEN.
DE BEMANNINGEN VAN TWEE
SCHEPEN VERLOREN.
GEMEEN TERAAD VAN
AXEL.
VAN
Wat er ook gebeure, onze regeering denkt
er niet aan zich door wat of wie ook de wet
te laten voorschrijven en zij taeseft ten voile,
dat im- en export op zoo ruim mogelijks basis
voor Nederland eon levenswet is waaraan niet
mag worden getornd. Vermijding van de
oorlogseone is voor ons land nu eenmaal een
onmogelijkheid en bet verwijzen daarnaar kan
niet gelden aldus is de meening van onze
regeering als een emstige poging tot het
oplossen van de gerezen moeilijkheden.
kunnen leiden. Er spelen zich hartverscheu- geweest met het Fransche stoomschip S.N.A.I.
rende tooneelen af op de plaatsen, waar uit- j en dat de bemanning van dat schip, hetwelk
ALGEMEENe vergadering eiberale
STAATSPARTIJ.
De voorzitter van de Liberale Staatspartij
prof. mr. B. M. Telders, heeft Zaterdag bij de
opening van de algemeene vergadering dezer
partij te Utrecht een rede gehouden, waarin
hij met dankbaarheid gewaagde van het feit,
dat ons land tot dusverre voor de rampen van
den oorlog bespaard is gebleven. In zekeren
zin, aldus spreker, geschiedt ons door het
voorrecht van den betrekkelijken vrede, waar
in wij ons mogen verheugen, niets anders dan
recht. Nederland's houding kan den toets der
critiek ten voile doorstaan. Doch het recht
van een volk op eerbiediging zijner zelfstan-
digheid en neutraliteit wordt door een vrede-
lievende en vriendschappelijke houding tegen-
over alle andere mogendheden alleen onvol-
doende geschraagd. Uiteindelijk berust dat
recht op den geestelijken en materieelen weer-
stand, dien het volk bereid is, elken belager
te bieden eh de offers, welke het te dien einde
bereid is te (brengen. Het overigens zoo in
zichzelf verdeelde Nederlandsche volk is in
de laatste jaren tenminste in dit opzicht
hecht vereend geleken: in het vaste besluit
zich zelf te willen -bljjven en in de welberaden
afwijzing van elk ander wereldlijk gezag dan
dat van het Huis van Oranje, dat zich juist
in de moeilijkste perioden onzer geschiedenis
altijd als bolwerk onzer vrijheid heeft doen
kennen.
Voorts zeide spr., dat hij het coalitie-
kabinet van 1937 met voldoening heeft zien
verdwijnen.
Hoeden wij ons ervoor, nu de coalitie ter
ziele schijnt, uit politieke sleur reeele ver-
wantschappen niet te zien of onloochenbare
verschillen te overdrijven. Er is in het staat-
kundig leven van Nederland maar een tegen-
stelling, die onoverbrugbaar is en alle samen-
werking volstrekt en a priori uitsluitde kloof,
die de communisten en nationaal-socialisten
eenerzijds van de nationaal gezinde partijen
anderzijds scheidt, is volstrekt onoverbrug
baar.
Zij zijn de eenige vijanden van den Neder-
landschen Staat binnen onze landsgrenzen.
Laat ons vooral niet terugdeinzen voor tij-
delijke inperkingen van de vrijheid, welke ons
boven alles lief is, indien dat voor den strijd
tegen de ondergrondsche machinisaties harer
beiagers noodig mocht zijn.
Spreker herinnerde eraan, dat de tijd dat
de S.D.AjP. zich openlijk op het stuk der
landsverdediging als onbetrouwbaar element
gedroeg, nog niet zoo heel lang geleden is.
Maar de socialisten betuigen thans met na-
druk hunne loyaliteit. Dus behooren wij ons
over de bekeering der zondaars te verheugen,
op voorwaarde evenwel, dat de bekeering echt
blijkt te zijn.
Tegen de huidige Regeering gevoelen wij,
zoo ging spreker verder, wel gewichtige be-
zwaren. Het tegenwoordige kabinet getuigt
er in zijn samenstelling van, dat althans een
der vroegere coalitiepartijen, de Chr. Histo-
rische Unie de consequenties van het uiteen-
spatten der coalitie nog altijd niet heeft aan-
vaard.
Naar beginsel behooren de Christelijk-Histo-
rischen tot het in het Protestantsche traditie
gewortelde deel van ons volk. Maar een luid-
ruchtige groep daarvan coquetteert voortdu-
rend met het radicalisme en de Chr. Histori-
sche leider mr. de Geer heeft na het uiteen-
vaUen der coalitie in 1939 verzuimd de con
sequenties, welke daaruit waren te trek ken,
te aanvaarden. Spr. waagt te betwijfelen, of
men hem in eigen partij voor izijn bemidde-
lingspogingen tusschen de Roomsch-Katho-
lieken en de S.D.A.P. dank zal weten. In elk
geval zal het den Chr.-Historischen leider niet
mogen verbaizen, als hij straks door de par
tijen, welker samenwerking hij heeft voor-
bereid, beleefd wordt bedankt, maarbui-
ten de deur wordt gezet.
Na te hebben betoogd, dat de liberalen on-
voorwaardelijk voorstanders van de Neder
landsche zelfstandigheidspolitiek zijn, die door
minister Kleffens op zoo voortreffelijke wijze
wordt gevoerd en dat zij zich eveneens scha-
ren achter het defensiebeleid van minister
Dijxhoom, eindigde spr. met de verklaring,
dat het voor het liberalisme thans minder dan
ooit tijd is zich, in afwachting van het weer-
keeren van „normale" toestanden, te slapen
te leggen, en met den wensch, dat een schoone
overwinning in 1941 het deel der liberalen zij.
NEDERLANDSCHE KUSTVAARDERS
BIJ DE ENGELSCHE OOSTKUST
BESCHOTEN.
Donderdag is in de Amsterdamsche haven,
komende van Engeland, aangekomen het
Nederlandsche motorkustvaartuig „Saba",
kapitein de heer Roorda uit Voorburg. Het
vaartuig vertoont op verscheidene plaatsen
kogelgaten. Vorige week Zondag was het
aan de Oostkust van Engeland beschoten door
een viiegtuig, dat eenmaal aver het schip
heenvloog. De opvarenden bleven ongedeerd.
Bij assuradeuren van den Nederlandschen
kustvaarder ,,Confid" is Vrijdag een telegram
ontvangen van den kapitein-eigenaar, den
heer H. Kajuiter te Rotterdam, waarin deze
mededeelt, dat het schip Donderdagnacht aan
de Oostkust van Engeland door een viiegtuig
is gebombardeerd. De bemanning kreeg geen
letsel. (Het schip kreeg vrij ernstige schade
aan het dek, de stuurhut en de machine-
kamer. Voorts ontstond een lek, doch dit
was niet van emstigen aard, zoodat het vaar
tuig zonder assistentie de Engelsche haven
van bestemming heeft kunnen bereiken. De
..Oonfid" heeft een bruto inhoud van 249 ton
en is gebouwd in 1930.
Omtrent het beschieten van Nederlandsche
schepen uit vliegtuigen heeft, schrijft het R
Ehvbl. de Nederlandsche regeering nog geen
afdoende gegevens ontvangen. Met verwon-
dering heeft de regeering intusschen kennis
genomen van Duitsche persstemmen omtrent
het door Nederlandsche schepen mijden van
de oorlogszone gelijk de Vereenigde Staten
tpente^°°r ZiCh dat kunnen Permit-
Gnze regeering herinnert zich de Duitsche
verklaring aan het begin van dezen oorlog -
toen Engeland de blokkade afkondigde -
welke hierop neerkwam, dat de neutralen zich
daardoor met moesten laten intimideeren en
d<x>rvaren' opdat zij de oude
handelsbetrekkingen onverkort zouden kun- I
nen handhaven. Maar nu de Duitschers met
represaillemaatregelen komen, wenscht men
ineens, dat de neutralen zich daar w61 alles
aan gelegen zouden laten liggen.
EEN REDDINGVLOT VAN HET
S.S. ,,AMELAND" GEVONDEN.
De Zaterdagmorgen te Scheveningen bin-
nengekomen motorschokker Sch. 1, schipper
F. Hoefnagel, heeft op 25 mijl Noord-West
van Scheveningen een ledig reddingvlot drij-
vende aangetroffen met de letters: s.s. „Ame-
land", Rotterdam. Men heeft het vlot bin-
nenboord gehaald. De motorschokker Sch. 18,
schipper S. Bakker, vischte op 15 mijl Noord-
West van Scheveningen een reddingboei op
gemerkt s.s. Biarritz", Oslo, benevens een
dekluik gemerkt L. Ill b. d. 2e sec.
De betrokken autoriteiten zijn van deze
vondsten in kennis gesteld.
COMMISSIE VAN BUST AND VOOR
GRAANSTROO.
De Minister van Economische Zaken heeft
ingesteld een commissie, welke den regee-
ringscoTnmissaris voor den akkerbouw en de
veehouderij en het dagelijksch bestuur van de
Stichting Nederlandsche Akkerbouwcentrale,
gevestigd te 's-Gravenhage, hetzij eigener
beweging, hetzij op verzoek, zal adviseeren
omtrent het nemen van nieuwe maatregelen,
zoomede omtrent het aanbrengen van wijzi-
gingen in reeds bestaande maatregelen ten
aanzien van graanstroo.
In deze commissie zijn benoemd:
tot lid, tevens voorzitter: K. L. Gaaikema
Schuiringa te Ruigezand; en tot leden: H.
Braam te Veendam; C. A. van Dam te Hazers-
woude; E. T. Jager te Hoogkerk; T. W. J.
Kater te 's-Gravenhage; Tj. B. E. Kielstra te
's-GravenhageC. Th. L. Moors te Nieuw-
Vosmeer; U. D. Reinders te Hoogezand; G. J.
Ruijter te Knijpe; Mr. A. J. Sauer, K. Smit te
Groningen.
IN
Hoe belangrijk de verschillen zijn tusschen
de gemiddelde inkomens ip de verschillende
gemeenten van ons land, komt duidelijk uit
in de statistiek der inkomens en vermogens
in. Nederland voor 1938/39, die bewerkt is door
het Centraal Bureau voor de Statistiek. Dit
moge blijken uit het volgende: Een aange-
slagene in Wassenaar verdient gemiddeld
10.754, terwijl de aangeslagenen in Beegden
(Limfburg) gemiddeld 1229 verdienen. Ook
wat betreft het gemiddelde inkomen per in-
woner is Wassenaar er het beste aan toe met
2828, waartegenover in het Brabantsche
plaatsje Veen per inwoner slechts 57 staat.
De hoogste vermogens worden in 's-Graven-
land aangetroffen, nl. gemiddeld 322.000 per
aangeslagene, waartegenover enkele gemeen
ten staan met een gemiddeld cijfer van
f 17.000.
Het boekje vermeldt niet alleen het aantal
aangeslagenen in de inkomsten- en vermo-
gensbelasting, het bedrag der inkomens en
vermogens en de gemiddelden per aangesla
gene en per inwoner van de meer dan 1000
gemeenten in Nederland, maar geeft ook een
verdeeling naar economisch-geografische ge-
bieden, naar een zevental groepen van ge
meenten volgens het aantal inwoners en naar
de provincien. Tot de rijkste dezer gebieden
behooren 's-Gravenhage en amstreken. de
Hollandsche duinstreken, het Gooi en Oostelijk
Utrecht. De provincie met het grootste in
komen per inwoner is Noord-Holland.
Utrecht spant de kroon wat de vermogens
betreft.
IN BELGIe is geen rantsoeneering
NOODIG.
In antwoord op een interpellatie heeft de
Belgische minister van landbouw verklaard,
dat geen enkele rantsoeneering overwogen
wordt, daar de voorraden overvloedig zijn en
de veestapel enorm is.
,,De distributiekaarten zijn uitgereikt om
een atmosfeer te scheppen van zuinigheid en
vrijwillige beperkingen. Wij komen niets te-
kort, doch moeten leeren van een stuiver er
vier te maken."
Belga meldt, dat de post uit Belgie, welke
20 Februari met de Sabena te Leopoldville
had moeten aankomen, haar bestemming niet
bereikt heeft. Zij is 15 Februari per trein
naar Parijs gezon-den en had 18 Februari te
Marseille in het viiegtuig moeten zijn geladen.
Daar er reeds eerder Belgische post voor de
kolonie is aangehouden, vermoeden de Bel
gische bladen, dat zulks weer het geval is
geweest. Zij vragen zich af waarom de Fran
sche censuur deze postzendingen in- verzegelde
zakken van het moederland naar de kolonie
niet ongemoeid laat.
TALRIJKE TREILERS DOOR
VLIEGTUIGEN BESTOOKT.
De Belgische treiler H. 65 is ten noorden
van Zeebrugge door een niet geidentificeerd
viiegtuig met machinegeweervuur bestookt.
Vijf of zes kogels sloegen door het dek, doch
de bemanning bleeft ongedeerd.
De schipper van dit vaartuig heeft ver
klaard, dat het viiegtuig, dat zijn schip tege-
lijk met 15 andere visschersvaartuigen aan-
viel, van Duitsche nationaliteit was. Een
ohderzoek van de op de brug gevonden kogels
heeft deze verklaring bevestigd.
Ook Britsche treilers, welke in .een haven
aan de Engelsche oostkust zijn aangekomen,
hebben medegedeeld, dat zij door vijandelijke
vliegtuigen zijn aangevallen.
Twee treilers werden gebombardeerd en uit
machinegeweren beschoten, doch niet getrof-
fen. Zij ontsnapten doordat zij de lichten
doofden. Een andere treiler werd door kogels
getroffen. Er werd evenwel niemand ge-
kwetst.
Drie treilers uit Grimsby hebben eenige
leden der bemanningen aan land gebracht,
die bij aanvallen waren gewond. Vier man
zijn met min of meer emstige verwondingen
naar het ziekenhuis vervoerd.
HONGERSNOOD TE PEIPING
IN CHINA.
Het levensmiddelenvraagstuk te Peiping
neemt, zoo meldt Reuter, ondanks de maat
regelen der autoriteiten, steeds emstiger vor-
men aan.
De kosten van levensonderhoud zijn volgens
de laatste cijfers verdubbeld. Voor de levens-
middelenzaken verdringen zich dagelijks hon-
derden Chineezen en er doen zich incidenten
voor, die elk oogenblik tot relletjes zouden
gehcngerde Chineezen, waaronder vrouwen en
kinderen, eenig voedsel hopen te kunnen be-
machtigen.
DUITSCHE VLIEGER OPGEPIKT.
Een der leden van de bemanning van een
Duitsch viiegtuig, dat Donderdag ter hoogte
van de Schotsche kust was omlaag geschoten,
is door een vaartuig opgepikt. De man be-
vond zich in een rubberbootje, waaraan zich,
naar men zag, twee anderen hadden vastge-
klampt. Zij verdwenen evenwel in de diepte,
aleer men hen kon bereiken.
HET ANTWOORD OP DE
MAGNETISCHE MIJNEN.
Uit Londen wordt officieus gemeld, dat
door den geslaagden overtocht van de „Queen
Elisabeth" eenige bijzonderheden bekend zijn
geworden nopens een nieuwe uitvinding, die
schepen van welk soort ook, beveiligt tegen
de uitwerking van magnetische mijnen. De
„Queen Elisabeth" was voorzien van een be-
veiligingsinstallatie, welke het electrische in-
strumentje, dat de magnetische mijn in wer-
king moet stellen, niet meer gevoelig maakt
voor de nadering van een aanzienlijke meta-
len massa. Behalve de „Queen Elisabeth"
zijn reeds eenige honderden schepen met een
dergelijke inrichting uitgerust.
Het heeft drie maanden gekost om dit .ant
woord op de magnetische mijnen" voltooien
en het kost eenige weken om een dergelijke
beveiliging aan te brengen, hoewel deskun-
digen van meening zijn, dat indien het nood-
zakelijk zou zijn, ook binnen vier dagen af
doende maatregelen te treffen zijn.
Bijzonderheden over den aard van de uit
vinding worden geheim gehouden, doch het
resultaat van de inrichting is dezelfde als
wanneer men een houten schip van het vaar
tuig gemaakt zou hebben. De kosten moeten
niet groot zijn en naar alle waarschijnlijkheid
zullen alle Britsche schepen met een derge
lijke beveiligings-installatie worden uitgerust.
Reuters vlootcorrespondent voegt hier nog
aan toe, dat geen van de schepen, welke men
van een veiligheidsinrichting heeft voorzien,
tot dusverre het slachtoffer is geworden van
een magnetische mijn. De inrichting bestaat
uit een staaldraad die ter hoogte van het dek
om het geheele schip heenloopt. Deze draad,
die onder stroom staat, neutraliseert het mag
netische veld van het schip. IHet beginsel is
uitgedacht door marinedeskundigen en ont-
wikkelt door electrotechnische geleerden en
verktuigkundigen. De inrichting wordt Gauss
anti-magnetisch toestel genoemd. De naam
Gauss is afkomstig van de eenheid van mag
netische veldsterkte, zoo genoemd naar den
Duitsche geleerde Karl Gauss.
DUITSCHE ZEELIEDEN IN ENGELAND
AAN WAL GEBRACHT.
Een Britsche marinevaartuig heeft Zater
dag ruim honderd Duitsche zeelieden in een
haven aan de Noordoostkust aan land ge
bracht. Het zouden de bemanningen zijn van
Duitsche schepen, weke buitgemaakt of door
eigen opvarenden tot zinken gebracht zijn.
DUITSCHE S.S. URUGUAY DOOR DE
BEMANNING ZELF TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Naar verluidt is het Duitsche koopvaardij-
schip Uruguay (5840 ton) door een Britsch
oorlogsschip in het Noordelijk deel van den
Atlantische Oceaan gepraaid en daarop door
de bemanning zelf tot zinken gebracht. De op
varenden zijn opgepikt.
In het begin van Februari had men bericht
gekregen, dat de Uruguay,die thans gezon-
ken is, zich gereed maakte uit de haven van
Recife in Brazilie te vertrekken.
In totaal zijn thans 33 Duitsche koopvaar-
dijschepen met een gezamenlijken inhoud van
177.227 ton gezonken. De Uruguay, die het
eerst door een Britsch viiegtuig werd ontdekt
had een bemanning van 54 koppen aan boord,
die door den Britschen oorlogsbodem aan
boord zijn genomen.
DUITSCH STOOMSCHIP VAART UIT.
Naar Havas uit Montevideo meldt, zou het
Duitsche schip Lahn (8498 ton) uit de haven
van Buenos Aires vertrokken zijn.
De Lahn, die als hulpschip van het Duitsche
vestzakslagschip Admiraal Graf Spee optrad,
voordat dit in de monding van de La Plata
tot zinken werd gebracht, heeft thans een
lading wol, huiden en steenkolen aan boord.
Het schip is oniangs uit de haven van Mon
tevideo vertrokken en de monding van de La
Plata overgestoken naar Buenos Aires.
Het heeft thans om een loods verzocht en is
met onbekende stemming vertrokken.
BRITSCH SCHKP TOT ZINKEN
GEBRACHT.
Reuter meldt uit Liverpool:
Het s.s. Counsellor (5068 ton) is, naar ge
meld wordt, voor de N.W. kust van Engeland
tengevolge van vijandelijk optreden gezonken.
De bemanning is in een Engelsche haven ge
bracht.
NOODVLOTTEN VERPLICHT VOOR
SCHEPEN IN BRITSCHE WATEREN.
Alle schepen, varende in de wateren rond
Engeland, zullen voortaan noodvjotten of
soortgelijke hulpmiddelen, welke alle opva
renden kunnen dragen, aan boord moeten heb
ben. Elk vlot moet van een zelfontbrandend
licht zijn voorzien. In de officieele mededee-
ling wordt gezegd, dat deze bepalingen gelden
voor alle zeeschepen, varende tusschen de
kusten van het Vereenigde Koninkrijk, de
Kanaal-eilandenhet eiland Man, Eire en het
vasteland varf Europa.
DE ITALIAANSCHE KOLENSCHEPEN
VRIJ G ELA TEN MET HUN LADING.
Reuter meldt uit Londen:
Officieel wordt medegedeeld, dat de Brit
sche regeering besloten heeft de dertien Ita-
liaansche schepen met Duitsche steenkool,
welke oniangs zijn aangehouden, vrij te laten,
met de lading.
In de officieele mededeeling wordt verder
gezegd. dat graaf Ciano, de Italiaansche mi-
minister van buitenlandsche zaken, den Brit
schen ambassadeur te Rome, Sir Percy Lo-
raine. heeft ontvangen, die hem mededeelde,
dat de Britsche regeering besloten had de 13
schepen vrij te laten met hun lading steen
kool.
De Italiaansche schepen, welke nog niet
met hun lading steenkool op de thuisreis zijn
vertrokken, zullen de havens, waar zij zich op
het oogenblik bevinden, in ballast verlaten en
geen andere Italiaansche schepen zullen wor
den uitgezonden om in deze havens steenkool
te laden.
Naar Reuter meldt, is het Britsche schip
Thurstan (3072 ton), dat in aanvaring was
j gezonken was, had gered, zelf op de westkust
van Engeland vergaan. Er is van dit dubbele
ongeluk maar 64n overlevende, een jonge
Franschman.
Na de aanvaring met de S.N.A.I. heel snel
gezonken zijn. Toen zij de bemanning van het
Fransche schip gered had, zette de Thurston
haar reis voort, maar spoedig daama is dit
schip waarschijnlijk op een mijn geloopen. Het
zonk binnen enkele minuten. Slechts twee
booten wisten weg te komen, een met drie, de
ander met twee man. Deze boot sloeg om,
maar de geredde Franschman bleef er zich
aan vastklampen. De andere boot wordt ver-
mist.
De Thurston had alleen meer dan 20
varenden.
op-
ITALIAANSCH SCHI,P DOOR DUITSCHE
VLIEGERS VERNIELD.
Vrijdag werd uit Londen vernomen, dat het
Italiaansche stoomschip Amelia Lauro voor
de Britsche Zukl-Oostkust door een Duitsch
viiegtuig was bestookt en in brand geraakt.
De opvarenden van de Amelia Lauro hebben
verklaard, dat vier bommen op hun schip
waren geworpen.
Het Italiaansche stoomschip Titania dat
zich in de nabijheid bevond, ving S.O.S.-signa-
len van de Amelia Lauro op, die mededeel
den: „Vragen hulp, worden gebombardeerd
door Duitsch viiegtuig".
De Titania, die zich op een kwart mijl af
stand bevond, snelde te hulp. Het schip streek
zoo snel mogelijk de reddingbooten en nam de
bemanning van de Amelia Lauro aan boord
Een reddingboot van een stad aan de Eln-
gelsche Oostkust voer uit en heeft den ge-
heelen nacht naar schipbreukelingen gezoeht
De boot heeft 29 man opgepikt, van wie drie
personen waren gewond. Ambulanceauto's
stonden gereed om hen naar een ziekenhuis te
vervoeren.
Een ander schip had hier per radio om ver
zocht. De overige geredden zijn naar een zee-
liedentehuis avergebracht.
Men heeft een aantal hevige explosies ge-
hoord, zoodat de Amelia Lauro wellicht in de
lucht is gevlogen.
Nader werd gemeld, dat een opvarende
door granaatsplinters is gedood.
De drie gewonden hebben beenbreuken en
andere kwetsuren. Vele opvarenden hebben
een groot deel van hun bezit verloren.
De Amelia Lauro is het tweede Italiaan
sche schip dat tijdens den oorlog door Duit
sche vliegtuigen is gebombardeerd. Op 3 Ja-
nuari trof de Mira hetzelfde lot. Het schip
werd echter slechts licht beschadigd.
In het geheel zijn nu zes Italiaansche sche
pen door oorlogsactie voor de Engelsche Oost
kust gezonken.
De Amelia Lauro, die in 1919 te New
castle is gebouwd, hoort thuis te Napels. Het
schip is eigendom van de reederij A. Lauro.
De kapitein van de Amelia Lauro heeft een
interview toegestaan aan Reuter. Hij v<
klaarde:
„Ik hoorde een vreemd geluid en vroeg, of
er iets niet in orde was met de machines,
maar toen werd ik mij ervan bewust, dat er
een viiegtuig in de nabijheid was. Het vloog
vlak aver ons heen, nam het schip op en ve-r
dween toen. Tien minuten later kwam het
terug, dook op ons af en liet vier bommen
vallen.
Op dat oogenblik wisten we niet zeker,
welke soort bommen het waren, maar later
realiseerden we ons, dat het toestel bommen
had laten vallen, die een aantal kleinere
brandbommen bevatten.
Aanvankelijk ontbrandden de bommeir niet,
maar de brug was weggeslagen en de an
tenne was vernield. De marconist werd ge
wond, maar een ander lid van de bemanning
construeerde een noodantenne. Terwijl hij
seinde, stak ik vuurpijlen af.
Een ander Italiaansch schip, de Titania,
kwam vervolgens langszij en we roeiden er
heen.
Bijna een uur nadat het viiegtuig was ver
dwenen, geschiedde er explosies op de Ame
lia Lauro. De kleine brandbommen ontplof-
ten en er was in een oogenblik een vlammen-
zee over de geheele brug.
Wij konden niets doen en de Titania zette
ons over in een reddingboot, die ons aan land
zette."
Een ander lid der bemanning verklaarde:
,.Wij voeren verlicht, „als de hoofdstraat van
een kleine stad". Voor zij aanvielen, moeten
zij onze vlag hebben gezien in dit overvloedige
licht.
Er waren slechts twee Italiaansche sche
pen op die plek, vlak achter elkaar varend.
Wij hadden geen kanon aan boord".
Vergadering van Dinsdag 27 Februari 1940,
des namiddags 2 uur.
<xnrzitte»: de heer F. Blok, burgemeester.
Tegenwoordig de leden F. Dieleman, P. J.
van Bendegem, H. Smies, A. Th. 't Gilde, U.
Sytema, C. van Bendegem, C. Hamelink, P.
de Jonge, C. Schieman, B. Seghers, P. Goos-
sen, C. Th. van de Bilt en de Secretaris J. L.
J. Maris.
Verleenen
curs us.
(2. Slot.)
subsidie landbouwhuishoud-
een schrijven van den vol-
Ingeko-men is
genden inhoud:
De afdeeling Zeeland van den Christelijken
Boeren- en Tuindersbond in Nederland. ten
deze vertegenwoordigd door zijnen voorzitter
en secretaris, resp. C. de Putter te Axel en
L. 'Louws te Oostkapelle (post Grijps-
kerke) en domicilie kiezende ten bureele van
genoemde afdeeling, Markt 26 te Middelburg,
neemt bij dezen namens het Hoofdbestuur
van den Christelijken Boeren- en Tuinders
bond in Nederland, beleefd de vrijheid zich tot
uw college te wenden met het onderstaand
verzoek
Door den Christelijken Boeren- en Tuinders
bond in Nederland wordt, evenals zulks van
half October 1938 tct half October 1939 is
geschied, wedev van 1 November 1939 tot 1
November 1940 een landbouwhuishoudcursus
gegeven in de gemeente Axel.
Deze landbouwhuishoudcursus, waarvan de
oprichting en instandhouding bij Koninklijk
besluit van 11 Februari 1938, no. 31, is goed-
gekeurd, wordt door het Rijk gesubsidieerd
met 70 van de netto-kosten.
In verband met het feit, "dat het onderwijs
dat aan dezen cursus wordt gegeven van
groot belang voor de meisjes in uw gemeente
neemt bovengenoemde organisatie thans
beleefd de vrijheid uw hooggeacht college te
verzoeken, eerder venmelden landbouwhuis
houdcursus uitgaande van onze organisatie,
wel te willen subsidieeren tot een bedrag vari
30 der netto-kosten.
Ingevolge de hierbijgaande begrooting voor
het jaar 1939, goedgekeurd bij Ministerieele
beslissing van 11 April 1939, no. 6795, Afd.
N. O.. is dit bedrag van 30 geraamd op
321,42. In de begrooting voor het jaar 1940,
waarop de Ministerieele goedkeuring is aan-
gevraagd, is deze 30 geraamd op 354,42.
Ook deze begrootinig wordt hienbij ingesloten.
Dat bovengenoemde landbouwhuishoudcur
sus voor uwe gemeente zeer op prijs gesteld
wordt, is duidelijk gebleken bij de in 1938/39
gehouden cursus, welke op 2 October j.l. onder
groote belangstelling zijn eindles had.
De thans op 3 November 1.1. weer aange-
vangen cursus telt 19 leerlingen, welke alien
zeer groote belangstelling voor dit onderwijs
toonen.
Gezien het bovenstaande meent onze orga
nisatie met vertrouwen Uw College te iY\ogQn
verzoeken, op haar verzoek am suibsidie voor
dezen cursus welwillend te willen beschikken.
Burgemeester en Wethouders merken hier-
bij op:
Naar aanleiding van dit adres moeten wij
in het algemeen opmerken, dat het jammer
is, dat meerfnalen verzoeken om subsidie in
komen bij den aanvang van een nieuw dienst-
jaar, dewijl de begrooting voor dit jaar kort
geleden door U is behandeld.
Af gezien van deze algemeene opmerking
moeten wij mededeelen, dat dergelijke land-
bouiwhuishoudcursussen op verschillende plaat
sen door diverse organisaties worden bevor-
derd en ingesteld, welke niet alleen worden
bezocht door leerlingen afkomstig uit den
boerenstand, doch uit allerlei kringen.
Met dergelijke cursussen worden volgens de
meerderheid van het college niet alleen de
belangen van de jeugd bevorderd, doch het
gemeentebelang is hier ook van beteekenis,
dat dergelijke onderwijs-inrichtingen binnen
eigen grenzen gegeven en behouden worden en
de menschen, die dat onderwijs wenschen te
volgen, zich niet naar elders moeten begeven.
Op grond van een en ander stelt de meer
derheid voor aan deze afdeeling voor de ge
geven landbouwhuishoudcursus voor het jaar
1939/1940 een subsidie te verleenen van
354,42.
De minderheid van het college stelt zich op
het standpunt aan dergelijke cursussen geen
subsidie te verleenen.
De heer 't GILDE heeft met klimmende
belangstelling en tevens verwondering het
adres van den C.B.T.B. gelezen en betqigt zijn
instemming met de algemeene opmerkingen
van Burgemeester en Wethouders, dat het
niet allaen jammer is dat herhaaidelrjk gedu-
rende loopende begrootingsjaren verzoeken
om subsidie moeten behandeld worden, doch
het zou uit dezen hoofde, en gezien den in de
laatste jaren gevolgden gang van zaken in
de lijn geweest zijn, dat dit verzoek ook al
zijn wij nog maar in den aanvang van dit
dienstjaar verwezen werd -naar de behan-
deling van de begrooting van 1941. Deze
nieuwe methode is van tamelijk verre strek-
king.
Zoo straks is een verzoek van een andere
onderwijsinrichting n.l. de R. K. Middelbare
Handelsdagschool te Hulst die een tekort
heeft van 1500 op de exploitatierekening en
die teneinde dit tekort eenigszins weg te
werken om een verhoogde subsidie vraagt
zonder motief afgewezen. Hij wil nog niet
zeggen, dat indien we de subsidie die ge-
vraagd wordt aan de C.B.T.B. voor dezen
landbouwcursus geven, we met 2 maten zou
den meten. Deze inrichtingen zijn niet ana-
loog en verschillen bijna hemelsbreed. Toch
betreft het hier inrichtingen die beide be-
oogen voornamelijk den middenstand op een
hooger niveau te brengen. En als hij nagaat
wat er in het algemeen maar gedaan wordt
voor den middenstand bij het zeer vele goede
dat tegenwoordig in sociaal-maatschappelijk
opzicht, vanwege de overheid gedaan wordt,
dan zou hij indien het zuiver een gevoels-
kwestie was aan beide zaken met enthou-
siasme zijn stem hebben gegeven, ook al zijn
beide inrichtingen van uitgesproken confes-
sioneele richting.
Alles tegen elkaar afwegend en nagaande
wat onderwijs ook aan de gemeente reeds
kost met haar waarlijk verre van onbeperkt
budget, moet ook hij zich aansluiten bij de
minderheid in het dagelijksch bestuur die niet
in gunstigen zin op dit adres van den C.B.T.B.
kan adviseeren. Er zrjn en er blijven op
allerlei gebied nog vele en nog lang niet alle-
maal vervulbare wenschen. En zooals ook in
de Kamers bjj de behandeling van de onder-
wijsbegrooting zoo terecht werd opgemerkt:
Alle vrome wenschen kunnen helaas echter
niet worden vervuld! Zeker klemt dit en
geldt zulks in een tijd als deze die tot voort-
durende voorzichtigheid en veeleer tot groote
versobering maant.
En temeer nog klemt dit steeds het
groote en ontwijfelbare nut vooropstellend
van dergelijke cursussen nu daarbij over
wogen dient, dat het Rijk in dezen niet min
der dan 70 bijdraagt.
Waar dit zoo is en hiervan goede nota
nemende rees bij hem de vraag: Wat doet de
C.B.T.B. nu zelf? En als hij dan uit het
adres leest, dat men de ontbrekende 30
maar op de gemeente zou willen verhalen,
dan is het antwoord vanzelfsprekend en voor
de hand liggend, het is dan een volkomen
door Rijk en gemeente gefinancieerde inrich
ting die alleen getooid is met het etiket van
de C.B.T.B. maar welke deze organisatie met
geen enkele cent bekostigd. Zie, mijnheer de
Voorzitter tot voor minder dan 20 jaren zou
zoojets nog vrijwel als een absurditeit hebben
gegolden, ja zou men zelfs van confessioneele
zij-de gegruwd hebben van een geheel en vol
komen alleen uit de Overheidskas gefinan-
cierde instelling. Zelfs in deze vergadering
werd deze hypothese nog niet zooveel jaren
geleden fel aangevochten, bestreden en ver-
worplen. Thans echter wordt dat geluid schier
niet meer gehoord en vernomen. Het leunen
op de Overheid, zelfs het algeheele drijVen
daarop, is van zoo wereldgelijkVormenden
aard geworden, dat men dit niet langer doet
om van den nood een deugd te maken, maar
als een volkomen logische en vanzelfsprekende
zaak gaat beschouwen.
De ideeele zijde van al deze met bepaalde
etiketten getooide, overigens hoogst nuttige
zaken en instelllngen voor 't maatschappelijk
bestel heeft alzoo sterk van de tanden des
tijds geleden. Welhaast is in dit opzicht van
een volkomen gelijkschakeling sprake- en de
heeren die met zoo groote warmte steeds
verder in deze richting en op dit pad wen
schen te gaan, moeten zelf de verantwoarde-
lijkheid voor dit alles maar dragen.
En tenslotte, al leven we in een tijd van
godsvrede op politiek terrein, 't is vooral deze
laatste en principieele overweging geweest,
die hij bij het bepalen van zijn stem en hou
ding heeft doen besluiten, voorshands mijn
stem niet aan dit meerderheidsvoorstel van
het college te geven.
Het is lang niet denkbeeldig, dat het hierbij
ook zou blijven, afgezien van het tevoren be-
toogde. Straks kan men met evenveel vrij-
moedigheid van andere zijde, van de Z.L.M.,
en waarom ook niet van R. -K. zijde om een
dergelijke subsidie vragen. Zouden we dan
wat we den een geven aan den ander weige-
ren?
Zijns inziens moet deze reeds bestaande en
functioneerende inrichting ook met de C.B.
