4 STAATSLEENiNG 1940"
Effectenkantoor Z. C. ECKHARDT
Wij belasten ons gaarne met kostelooze inschrijvingen op bovengenoemde leening.
Telefoon 2441-2442 TERNEUZEM
(Ingez. Med.)
TERNEUZEN, 19 FEBRUARI 1940.
OURSUS IN VLASBEWERKING
GEOPEND.
SLUISKIL.
AXEL.
SAS VAN GENT,
wiO de rest zich overgaf. Tusschen de 300 en
400 Britsche gevangenen werden bevrijd en
eingen over op de Cossack".
De bevrijden vetrklaarden, dat tijdens het
Noorsohe onderzoek te Bergen geen acht werd
gestagen op hun pogingen, de aandacht van
de controleerende Noren op hun aanwezigheid
te vestlgen. De Britsche commandant en de
bevrijde gevangenen zullen over alle omstan-
digheden van het voorval verslag uitbrengen.
Het Duitsche petroleumtankschip ,,Baldus
dat tijdens deze gebeurtenissen buiten de ter
ritoriale wateren passeerde, werd gesom-
meerd te stoppen door den jager ,,Ivannoe
De bemanning van de ,,Baldur' bracht het
schip daarop naar Duitsche methode tot
De Britsche torpedobootjager Cossack" is
Zaterdagmiddag om 15 u- 10 in de Schotsche
haven Deith aangekomen, met aan boord de
Britsche zeelieden, die op de ..Altmark" ge-
vangen hebben gezeten. Te Leith heerschte
geweldige geestdrift. Tienduizenden inwoners
van Edinburgh waren overgewipt om de man
nen te begroeten en in de haven loeiden alle
airenes toen de .Cossack" in zicht kwam. Het
was een allegaartje zeelieden uit alle deelen
van het Britsche Rijk: stoere Indiers, die on-
beweeglijk bleven staan, Laskaren, Chineezen
uit Hongkong, Zuid-Afrikanen en Nieuw-Zee-
landers.
Over hun behandeling aan boord waren de
mannen weinig te spreken. De kapitein van
de ..Altmark" was volgens hen een echte nazi,
die vooral op de Engelschen buitengewoon
gebeten was. De bemanning was niet veel
beter dan in een concentratiekamp en het
geringste vergrijp werd dadelijk zwaar ge-
straft. Voor ontbijt hadden de mannen dage-
lijks twee sneeSn zwart brood gekregen, voor
het noenmaal een kom of soms een bord soep
en voor middagmaal slechts een enkele keer
een half onsje vleesch. Toen de mannen in
de haven van Bergen getracht hadden hun
aanwezigheid aan de Nocrsche controle-auto-
riteiten kenbaar te maken had de kapitein
dadelijk bevel gegeven hen met de brandslan-
gen te bespuiten en dit had zoo lang geduurd
tot niemand meer een kik had gegeven. Ver-
scheidene leden van de Duitsche bemanning
hadden echter zooveel mogelijk getracht het
lot der gevangenen, die in een der bergruim-
ten waren opgesloten, te verzachten.
De staatsseccetaris voor Scbotland, John
Colville, was naar Port Deith gereisd, om de
Britsche zeelieden een officieel welkom toe te
roepen. Er waren maatregelen getroffen om
de gewonden terstond naar ziekenhuizen
over te brengen. Onder de bevrijden bevinden
Zich de kapiteins van de Britsche schepen
Huntsman en Taiora, twee slachtoffers van
de Graf Spee.
Een nader bericht van Reuter meldt, dat tot
de gevangenen behoorden 55 officieren, 220
zeelieden (waarvan 56 Britsch-Indiers).
Wat Londen ter verdediging aanvoert.
Reuter meldt uit Donden:
In antwoord op vragen betreffende de Alt-
mark heeft een gezaghebbende woordvoerder
in Donden verklaard, dat, indien de Britsche
vloot in dit geval niet was opgetreden, de
Noorsche territoriale wateren het tooneel
zouden zijn geworden van een onneutrale han-
deling, n.l. het vervoer van Britsche krijgs-
gevangenen naar Duitschland. De Britsche
regeering vertrouwde dat de Noorsche regee-
ring niet zou toelaten, dat dergelijke gevan
genen via Noorsch gebied zouden worden
vervoerd. Dit Britsche optreden is een ge-
volg van de nalatigheid van de regeering van
Noorwegen om haar neutraliteit in eigen
wateren te verzekeren.
Duitschland heeft onafgebroken van de
Noorsohe wateren gebruik gemaakt om aan
een Britsche achtervolging te ontkomen.
Duitschland heeft ook van de Noorsche
wateren gebruik gemaakt om oorlogsdaden
te verrichten tegen Engeland en andere lan-
den. Om slechts drie voorbeelden te noemen
van velen:
Op 7 December werd het Britsche stoom-
schip Thomas Walton ter hoogte van Narvik
(Noorwegen) getorpedeerd met verlies van 16
menschenlevens.
Op 11 December werd het Grieksche stoom-
schip Garoufalia getorpedeerd ter hoogte van
Folden (Noorwegen), waarbij 4 opvarenden
gedood werden.
Op 13 December werd het Britsche schip
Deptford getorpedeerd, slechts ddn mijl buiten
de kust nabij Honningsvaastad en 25 leden
der bemanning worden nog steeds vermist.
Deze drie schepen werden alle zonder waar-
achuwing binnen de territoriale wateren van
Noccwegen getorpedeerd.
De Duitsche lezing.
Officieel is Zaterdag te Berlijn medege-
deeld:
Naar reeds gisteravond bekend werd, heb
ben Engelsche zeestrijdkrachten zich schuldig
gemaakt aan een ongehoorde schending van
de Noorsche neutraliteit.
Engelsche zeestrijdkrachten poogden langs-
zij het volkomen ongewapende Duitsche
koopvaardijschip Altmark in Noorsche terri
toriale wateren, 200 meter van de kust ver-
wijderd, te gaan liggen om het schip te ente-
ren. Nadat, volgens de eerste berichten deze
ongelcoflijke en de primitiefste wetten van
het volkenrecht hoonende daad van geweld
voorloopig nog kon worden verhindecd, komen
thans berichten binnen over een nieuwen on-
gehoorden overval op de Altmark, welke in
zijn details een Britsche piratenstreek zonder
voorbeeld vormt en een blijvende schandvlek
beteekent voor de Britsche marine.
Deze mensch-onwaardige boevenstreek is in
zijn ruwheid een herhaling van het geval met
de Baralong uit den wereldoorlog, toen En
gelsche zeelieden eveneens op de zwemmsnde
bemanning van een onder-gegane Duitsche
duikboot afzonderlijk jacht maakten en hen
met geweer en machinegeweer doodschoten.
Om 23 uur 7 formuleerde de kapitein van de
Altmark radiogcafisch een allerscherpst pro
test bij de Duitsche legatie te Oslo, tegen
het in de hoogste mate met het volkenrecht
in strijd zijnde optreden van Engelsche zee
strijdkrachten, tegen welker gewelddadig op
treden binnen de Noorsche territoriale wate
ren de kapitein van de Altmark zijn schip,
ondanks de aanwezigheid van twee Noorsche
torpedobooten, slechts kon behoeden door de
Joesingfjord binnen te loopen. Tevens eischte
de kapitein een voldoende geleide om veilig
verder te varen.
Aan den Duitschen gezant te Oslo, die zich
terstond met het Noorsche ministerie van bui-
tenlandsche zaken in verbinding stslde, werd
door staatsseccetaris Bull verklaard, dat de
admiraliteit geruststellende verzekeringen had
gegeven. Ook de Noorsche admiraliteit ver-
klaarde, dat voor voldoende bescherming van
de Altmark gezorgd was. Om 0.55 uur meldde
de kapitein van de Altmack aan het Duitsche
gezantschap, dat de Britsche torpedojager
Cossack de Altmark in de fjord had geenterd
en de bemanning overrompeld. Een deel van
de bemanning was, nadat de Engelschen zon
der pardon van hun vuurwapenen hadden ge
bruik gemaakt, gevangen genomen. \an
Duitsche zijde vielen bij deze daad van geweld
dooden en gewonden. Het Duitsche schip werd
op het strand gezet.
Om 3 u. 5 seinde de Duitsche kapitein, dat
de torpedojager een wild machinegeweervuur
opende op de Duitsche matrozen, die zich op
het ijs en in het water bevonden. Het aantal
van de op deze wjjze vsrmoorde onbewapende
opvarenden staat nog niet vast. Aan boord
zelf lagen vier dooden en vljf zwaargewonden.
Een krachtig Noorsch protest te Donden.
Het Noorsche telegraafagentschap seint:
Britsche oorlogsschepen hebben, met fla
grante schending van de Noorsche territoriale
wateren, het Duitsche petroleumtankschip
Altmark bij de kust van het grafschap Roga-
land aangevallen. Vijf Duitschers zijn daarbij
omgekomen.
De Noorsche regeering heeft te Donden op
de krachtigste en nadrukkelijkste wijze gepro-
testeerd.
Een ofdicieuse verdediging van het
Engelsche optreden.
Reuter meldde Zaterdagavond uit Donden:
Ten aanzien van het incident met de Alt-
mark wordt in gezaghebbende kringen te
Donden verklaard, dat reeds eenigen tijd be
kend was, dat zich drie tot vierhonderd Brit
sche krijgsgevangenen aan boord van het
schip bevonden. Ook de Noorsche regeering
moet dit hebben geweten en de Britsche re
geering heeft derhalve met verbazing ver-
nomen, dat de Noorsche regeering de Altmark
heeft toegestaan Bergen te verlaten met de
gevangenen aan boord om binnen de Noor
sche territoriale wateren naar een Duitsche
haven te stoomen. De Noorsche regeering had
het schip vast moeten houden en het grondig
moeten doorzoeken. Dat zij dit niet heeft ge-
daan, maakte het voor de Britsche regeering
onmogelijk niet onmiddellijk handelend op te
treden om de gevangenen te bevrijden.
Indien nog een verdere rechtvaardiging
noodig was, dan zou deze gevonden kunnen
worden in het algemcen optreden van de
Duitschers in den oorlog ter zee, waarbij zij
geen acht slaan op de rschten van de neutra-
len. De Britsche oorlogsschepen hebben ge-
handeld met voile goedkeucing van de Brit
sche regeering.
Uit het feit, dat de Noorsche autoriteiten
bij het onderzoek dat zij aan boord van de
Altmark hebben ingesteld, niets hebben ge-
merkt van de gevangenen, blijkt, dat dit on
derzoek zeer oppervlakkig is geweest. De
Britsche regeering zou reden hebben gehad
om zich ern3tig te beklagen indien de ge
vangenen, na dit onderzoek, terecht zouden
zijn gekomen in de intemeeringskampen in
Duitschland.
Deze overwegingen zijn reeds ter kennis
van den Noorschen gezant gebracht en thans
worden vriendschappelijke besprekingen met
de Noorsche regeering gevoerd.
De Duitsche gezant protesteert ten
allerscherpste.
Het D.N.B. meldt uit Berlijn:
De Duitsche gezant te Oslo heeft Zaterdag
in afwezigheid van den Noorschen minister
van buitenlandsche zaken, aan staatssecceta
ris Bull het vblgende schriftelijke protest
overhandigd
„Ik protesteer ten allerscherpste tegen de
overmeestering van het Duitsche stoomschip
Altmark door den Engelschen torpedoboot
jager Cossack binnen de Joeginsfjprd, dus
binnen de Noorsche territoriale wateren,
waarbij Duitsche dooden en gewonden te be-
treuren zijn.
Ik protesteer ten allerscherpste tegen de
ongehoorde schending van het volkenrecht in
Noorsche kustwateren en tegen het feit, dat
de Noorsche regeering aan ons schip, de Alt-
mark, geen voldoende bescherming heeft ver-
leend. Deze schending van het volkenrecht
kan slechts vergeleken worden met de be-
schieting van Kopenhagen in het jaar 1807.
Het is een ongekend feit in de wereldgeschie-
denis en ik moet onder voorbehoud van ver
dere eischen mijner regeering er op staan,
dat de vroegere toestand op het stoomschip
Altmark, voor zoover dit na de geleden ver-
liezen mogelijk is, terstond weer hersteld
wordt, dat de ontstane schade wordt hersteld
en dat tegen de daders met alle beschikbare
middelen wordt opgetreden. Ik moet er op
attent maken, dat het hier om de allerem-
stigste situatie gaat, welke de scherpste ge-
volgen kan meebrengen."
GEMEENTERAAD VAN TERNEUZEN.
De heer Den Hamer veczoekt ons, het door
hem in eerste instantie gesprokene met be-
trekking tot punt 8 van de raadsvergadering
te Terneuzen van 25 Januari 1.1. te lezen als
volgt
,,Mij aansluitend bij hetgeen door den heer
Van Strien is gezegd, zal ik ook straks mjjn
stem uitbrengen tegen het voorstel van Bur-
gemeester en Wethouders, omdat aan deze
zaak nog andere gegevens vastzitten.
Daarom kan het ook zijn nut hebben thans
reeds mede te deelen, welk standpunt zal
worden ingenomen na de beslissing der Kroon
op ons beroep.
Mede namens mjjn fractiegenoot kan ik dan
verklaren, dat wij in de eerstvolgende raads
vergadering na de beslissing der Kroon
hoe deze ook uitvalt bereid zijn tot mede-
werking voor het vaststellen van een achter-
gevelrooilijn.
Het is niet onze bedoeling de Ver. Protes-
tansch-Ghristelijke Ziekenhuisverpleging op te
houden, dat mag er niet in liggen. Maar naar
onze overtuiging bestaat het gevaar, dat de
beslissing van den raad in dezen van invloed
kan zijn, op de den straks te nemen beslis
sing der Kroon, en daaraan wenschen wij niet
mede te werken.
Op 5 Aug. 1939 reeds besloot de raad in be
roep te gaan tegen het besluit van Ged. Sta-
ten bij de Kroon, en nu er na 6 maanden nog
geen beslissing is genomen, spijt mij dat zeer,
doch is dat niet onze schuld dat deze zaak zoo
lang blijft loopen en niet geheel als afgedaan
kan besehouwd worden."
LICHTBEEDDENAVOND VOOR
MIDITAIREN.
Wij vestigen de aandacht der lezers op de
advertentie betreffende de a.s. Woensdag-
avond in het Concertgebouw te geven licht-
beeldenavond voor militairen, die ook toegan-
kelijk is voor burgers.
Naar wij vernemen belooft het een interes-
sante avond te worden. Weergegeven zullen
worden in wcord en beeld, de vele ontberin-
gen die de Nederlandsche walvischvaarders
in vroegere dagen met hunne kleine houten
zeilscheepjes te midden van het Poolijs moes-
ten doorstaan. Dit zal worden gevol-jd door
beelden omtrent het jagen op walvisschen
volgens de moderne methode.
Men verzuime dus niet den heer Visser,
oud-gezagvoerder der Rotterdamsche Dloyd
te gaan hooren.
SDACHTOFFER VAN DE GDADHEID.
Hedenmiddag is de dienstbode N. W. op de
Dijkstraat, welke vddr 3 weken tengevolge
van een val haar pels brak, zoodanig komen
te vallen, dat zij haar enkel brak. Door toe-
geschoten hulp van enkele Dijkstraatbewoners
en het welwillend afstaan van zijn auto, door
den heer Kaan, is zij naar huis gebracht.
De ontboden geneesheer achtte overbren-
ging naar het Ziekenhuis noodig, voor een ver
der onderzoek van den voet.
IJSCDUB TERNEUZEN.
Onder de nieuw gekozen bestuur3leden der
Vereeniging IJsclub Terneuzen in ons vorig
nummer is verzuimd te vermelden de heer
P. Doof.
R.K. ONDERWIJS.
Tot hoofd van de R.K. scholen voor u.l.o.
en g. 1. o. alhier is benoemd de heer J. Volders
te IJselmonde.
ZITTINGEN K A NTO NC. ER EGI IT EN
De Staatscourant van 14 Februari bevat
een kennisgeving van den Minister van
Justitie inzake de beschikking betreffende
zittingen der kantongerechten. Daarbij wordt
het getal gewone terechtzittingen voor de
kantongerechten in het arrondissement Mid-
delburg als volgt bepaald:
Middelburg eenmaal in de week; Oostburg
eenmal in de maand; Terneuzen eenmaal in de
week, in Juli en Augustus eenmaal in de 14
dagen, Zierikzee eenmaal in de maand.
Woensdagmiddag had, meldt de Vliss. Crt.,
de officieele opening plaats van den cursus
in vlasbewerking voor landarbeiders en land-
bouwers uit de gemeenten Biervliet, Schoon-
dijke en Uzendijke. De opening vond plaats
in de vlasserij van de lieeren Visser en De
Vlieger aan den weg IJzendij'kePyramide
te Uzendijke, in welke mrichting ook de cur-
sus wordt gehouden. Tegenwoordig waren
de burgemeesters van Uzendijke, Schoondijke
en Biervliet, wethouders en raadsleden dier
gemeenten, vertegenwoordigers der diverse
landbouworganisaties in West Zeeuwsch-
Vlaanderen, het bestuur van de Eerste West
Zeeuwsch-Vlaamsche Vlassersvereeniging, de
vertegenwoordiger van den (gemobiliseerden
rijkslandbouwconsulent voor de vlasteelt in
den persoon van diens assistent den heer
Krijnen uit Wageningen, alsook vele andere
genoodigden.
Eerst werd het woord gevoerd door den
burgemeester van Uzendijke, Jhr. Von Bon-
ninghausen tot Heringnaven. Deze wees en
op de belangstelling die deze cursus het
vorige jaar heeft ondervonden bij werkgevers
en werknemers, 6n op de goede resultaten die
hij heeft gehad (alle cursiisten konden worden
geplaatst). Dit was aanleiding ook dit jaar
de organisatie weder ter hand te nemen.
Spr. wees op de zich in deze streek steeds
meer uitbreidende vlasindustrie, welke hare
werkkrachten nog steeds voor het grootste
deel uit Belgie requireert om de eenvoudige
reden, dat goede vlasbewerkers hier schaarsch
z(jn.
Deze cursus hoopt tot verandering van
dezen toestand krachtig bij te dragen. Het
wekken van nog grooter belangstelling is
evenwel noodz#.kelijk. Tenslotte verklaarde
spreker dezen tweeden vlasbewerkingscursus
voor geopend.
Vervolgens schetste burgemeester Van
Rosevelt van Schoondijke de wijze waarop de
middelen werden gevonden om financiering
van den cursus mogelijk te maken. Vrucht-
baar hebben in dezen de betrokken gemeen
ten samengewerkt met de cursuscommissie
der samenwerkende landbouworganisaties.
Spr. legde den nadruk op het belang, zoowel
agrariseh als sociaal, van dit onderwijs.
Daama sprak de leeraar, de heer Notebaart
uit Wevelghem (Belgie), die wees op de on-
gunstige weersomstandigheden waaronder
thans moet worden gewerkt. Hij noemde het
een gelukkig verschijnsel, dat ook adspirant-
vlasbazen aan den cursus deelnemen. Spr.
zei des avonds na beeindiging van het prac-
tische gedeelte ook theoretisch onderricht te
zullen geven.
Nadat nog de heeren Leclercq uit Zuidzande
namens de genoemde cursuscommissie en
Lievens uit Uzendijke namens de organisatie
der vlassers hadden gesproken, gaf leeraar
Nootebaart met zijn leerlingen een welge-
slaagde demonstratie.
Van hier werd gereden naar de vlasfabriek
van den heer R. Goossens te Uzendijke. Dit
model-bedrijf met zijn ruim dertig vlasbe
werkers (op dauwroot-gebied wellicht het
grootste van het land) werd onder leiding van
den patroon bezichtigd. De stofvrije wijze
van bewerking viel daarbij bijzonder in het
oog. In een der gebouwen werden warme
dranken geserveerd wat bij het heerschende
gure weder zeer gewaardeerd werd.
DIEFSTAL VAN KOLEN.
Een steenkolenhandelaar te Oostburg be-
merkte, dat van een hoeveelheid zakken met
eierkolen, welke stonden op de losplaats van
de tram EeaskensMaldeghem te Oostburg,
een hoeveelheid was verdwenen. Bij de politie
werd aangifte gedaan, en een ingesteld onder
zoek had tot gevolg, dat zekere V., arbeider,
wonende te Oostburg, werd aangehouden, als
verdacht de diefstal te hebben gepleegd. Na
dat hij Zaterdag ter beschikking van de
justitie te Middelburg werd gesteld, is later
zijn invrijheidstelling bevolen.
HENGSTENKEURING TE GOES IN
GEVAAR?
In het Hoofdbestuur van het Nederlandsche
Trekpaarden Stamboek zou een strooming
zijn om de Centrale Hengstenkeuring van de
afdeeling Zeeland, welke steeds in Goes wordt
gehouden, te verplaatsen naar Den Bosch.
Als motieven voert men aan, dat men in
Den Bosch 'n overdekte keuringsplaats heeft,
waardoor de paarden niet blootgesteld zijn
aan weer en wind, terwijl men meent, dat
regeling en toezicht van gemeentewege beter
zijn.
Het afdeelingsbestuur van Zeeland deelt dit
standpunt allerminst. Tegen het voordeel
van een overdekte keuringsplaats staan weer
de nadeelen van het lang en kootbaar vervoer
en ten stelligste bestrijdt het afdeelings
bestuur de meening, dat te Goes aan regeling
en toezicht iets ontbreekt.
De algemeene voorzitter, Jhr. Van Vre-
denburch, moet in deze achter het afdeelings
bestuur staan. (De Z.)
PASPOORTEN VOOR BELGIE.
Belgische militaire autoriteiten
verlangen sciherpe controle.
In Brusselsche officieele kringen is men
niet van meening, dat de huidige bepaling,
volgens welke in het grensverkeer tusschen
Nederland en Belgie een paspoort is vereischt,
spoedig zal veranderen. Er is zelfs sprake
van, dat de maatregelen zullen worden ver-
scherpt, zoodat misschien wel een visum zal
worden gevraagd.
De Brusselsche corresp. van het R. N.,
neeft bij officieele instanties ge'infomeerd naar
het standpunt der Belgische regeering ten
aanzien van de kwestie der passen en het
antwoord was niet bemoedigend. Den Haag
heeft aldus verklaarde men te Brussel
bjj de Belgische regeering aangedrongen op
terugkeer naar het stelsel van voor den oor
log, toen een bewijs van Nederlanderschap of
een verloopen pas voldoende was om de grens
te mcgen overschrijden. De Belgische mili
taire autoriteiten, die na het uitbreken van
den oorlog tot het verplicht stellen van pas-
poorten den stoot hebben gegeven, verzetten
zich sterk tegen opheffing van deze bepaling,
daar zij een doeltreffende controle op de bin-
nenkomende vreemdelingen wenschen uit te
oefenen. Zelfs wenschen zij de controle nog te
verscherpen, zoodat de mogelijkheid van het
stellen van een visum groot is. Dienaangaan-
de werd echter te Brussel nog geen besluit
genomen.
HET RIJriJDENBESLUIT.
Autobestuurders bij goederen- en per-
sonenlvervoer zjjn in overtreding
wan nee r zjj 1 Jan. niet een nieuw
werkbcekje hebben aangevraagd.
Tengevolge van het rijtijdenbesluit is iedere
autobe3tuurder bij goederen- en personen-
vervoer verplicht een werkboekje in te vul-
len, kalenderjaar, serieletter en nummer wor
den aangeteekend op rijbewijs.
Daar echter het rijtijdenbesluit eerst half
Augustus in werking is getreden en de werk-
boekjes dus nog lang niet vol zijn, vindt een
politieagent, die naar een rijbewijs vraagt, bij
tallooze bestuurders alleen het jaar 1939 op
het rijbewijs aangeteekend, hetgeen reeds tot
tallooze processen-verbaal heeft geleid.
De Bond voor Bedrijfsautoverkeer in Neder
land heeft zich thans tot de desbetreffende
autoriteiten gewend, erop wijzende, dat on-
wetendheid dat 1 Januari alweer een nieuw
werkboekje gevraagd had moeten worden, de
oorzaak is van deize overtreding en erop aan
gedrongen voor het oogenblik slechts met
een waarschuwing te volstaan.
Tegelijkertijd raadt de B. B. N. iederen be-
stuurder in het autovervoer aan ten spoedig-
ste een nieuw werkboekje bij den burgemees
ter ter plaatse aan te vragen.
DE FAMILIENAAM „DIELEMAN".
Onder de familienamen die in ons gewest
inheemsch kunnen genoemd worden behoort
ongetwijfeld de veelvuldig voorkomende achr
ternaam „Dieleman".
j De heer Mr. P. Dieleman te Middelburg, die
dus ook tot dien kring behoort, zend ons een
verklaring van dien naam, afkomstig van den
taalkundige Dr. P. Tack, thans te Nijmegen,
i vroeger leeraar in het Nederlandsch, aan de
Handelsscholen te Middelburg. i
i Hij noemt Dieleman een echt Germaansche
naam. Het grondwoord is theudo, gothisch
thinda, Nederlandsch diet is volk. Dit grond-
i woord werd gebruikt in veel tweestammige
naamsvormingen b.v. Theudobald, Theudo-
fried, Theudogar, Theudobrandt, Theudohard,
Theudokelm, Theudoric, Theudowolf enz.
Deze namen waren voor het dagelijksch
gebruik te lang en werden daarom verkort.
Het 2e deel viel dan weg en het eerste deel
theudo bleef. Dit ontwikkelt zich in het latere
Germaansch tot Diedo of Dudo. Hiervan werd
I met den uitgang ilo een verkleiningsvorm
gemaakt. Diedo werd dan Diedilo. Nu valt
de d tusschen twee klinkers in het Neder
landsch dikwijls weg. Diedilo wordt dan Dielo
pf Diele, waarvan met man of mans een ge-
slachtsnaam, een familienaam, is gevormd.
Alzoo beteekent Dieleman volksman.
Met een T. Tiele, Tieleman(s) komen ook
vormen voor, die of dialectisch zijn, 6f wel
te wijten zijn aan het feit, dat de oer-ger-
maansche th in het Nederlandsch gewoonlijk
wel d. wordt, magr onder bepaalde omstan-
digheden ook wel T wordt.
Men spreekt in 't Axelsch dialect trouwens
i niet van D maar van Tieleman.
j Zeker zullen andere onderzoekers wel een
meening kunnen hebben, die afwijkt van die
ik hier meedeel. Ook mijn meening was op-
pervlakkig een andere. Omdat de naam ook
wel als voomaam in Wallonie voorkomt, dacht
ik, dat de uitgang man: een Keltische zou
kunnen zijn, die ook in Bretanje nog al voor
komt.
Dr. Tack wil echter daarvan niets weten.
In elk geval vond ik het interessant genoeg
om het U ten gunste van vele leergierige
lezers van Uw blad mede te ^deelen.
TE VOET OVER DE ZANDKREEK.
Het ijs in de Zandkreek heeft zich bij Kat-
sche veer thans zoo vast gezet en is van zoo-
danige dikte, dat men reeds van Noord- naar
Zuid-Beveland heeft geloopen.
De Prov. bootdienst is, zooals reeds ge-
meld, van Zierikzee naar Stavenisse geleid.
WILDE ZWANEN IN NEDERLAND.
Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
vereeniging tot bescherming van vogels te
Amsterdam, deelt mede, dat er de laatste
dagen vele berichten zijn ingekomen over
wilde zwanen, die onder invloed van den zeer
langen en strengen winter in Nederland zijn
verschenen.
Het hoofdbestuur doet een beroep op de
vogelvrienden om te trachten den nood onder
deze vogels te lenigen door brood en groente-
afval beschikbaar te stellen.
Daarnaast is het van groot belang, deze
zwanen zoo weinig mogelijk te verontrusten.
In herinnering wordt gebracht, dat de jacht
op alle soorten zwanen in Nederland reeds
jaren lang is verboden.
DE KERMIS TE ZIERIKZEE GAAT DDOR.
In beginsel werd door den gemeenteraad
besloten, de kermis in September dit jaar te
laten doorgaan, in afwachting van nadere
beschikkingen van den Minister van Binnen--
landsche Zaken.
Hardrijderijen.
I Zaterdag 1.1. organiseerde de IJsclub
,-,"t Boschje" eenige hardrijderijen op haar
banen. Allereerst had de kampioenwedstrjjd
plaats voor leden van de club. Dit kampioen-
schap voor 1940 werd behaald door A. van
Esch Jr. Als tweede arriveerde W. Oostdijk
Jr. Nummer drie werd M. de Smet, en als
vierde ging J. H. Jagtenberg over de eind-
streep.
Hiema had een zeer geanimeerde hard-
rijderij voor paren plaats. De uitslag was als
volgt: 1. De heer W. Faas en mevr. A. de
Ridder; 2. de heer A. Kooman en mej. T. van
Hecke; 3. de heer W. Oostdijk Wz. en mej.
M. de Meij; 4. de heer Jac. Vermeulen en
mej. F. Verschoor.
De uitslag voor schoolkinderen luidde:
Meisjes: 1. C. Vermeulen; 2. M. van Es-
broeck; 3. Catha. de Waele; 4. M. Haak.
Jongens: 1. C. de Witte; 2. G. Wagenaar;
3. F. Hamelink; 4. P. Lijbaart.
Chr. Landbouw-jeugd-leven.
Evenals het vorig jaar kwamen ook ditmaal
de vereenigingen van Chr. Plattelandsvrou-
w-en en -meisjes en van Chr. Jonge Boeren en
Tuinders, als onderafdeelingen van den C. B.
T. B. in feestelijke jaarlijkscbe gemeenschap-
pelijke vergadering bijeen. Ook thans was tot
dit doel het gebouw der Chr. Lagere Land-
bouwschool gekozen. De bijeenkomst, die
ccuk door jonge boerenzoons en -dochters zoo
wel uit het Land van Axel als het Westelijk
deel bezocht was, stond onder de zeer kun-
dige en Tespectabsle leiding van den heer J.
de Feijter Czn, van Zaamslag, en werd ge
opend met het gemeenschappelijk zingen van
Psalm 89 3. De president las daarop een
Schriftgedeelte voor uit Prediker 14 en ver-
welkomde daarop hartelijk de aanwezige
dames en heeren, w.o. ook enkele ouders, in-
zonderheid hen die er een moeilijke reis uit
het Westelijk deel voor over hadden, om hier
aanwezig te zijn, het bestuur der vereeniging
van Oud-leeclingen en bestuurders van den
C.B.T.B., met het hoofd der Chr. Lagere
Landbouwschool, de heer K. Booy, etc. Nadat
een couplet van het Bondslied gezongen was,
werd door den voorzitter een keurig en wel-
gefundeerd referaat gelevec-d over het onder-
werp ,,Onze boerenstand in de samenleving."
Waar de inlelder hierbij, als bij vorige ge-
legenheden, blijk gaf over het vereischte talent
en de noodige kennis te beschikken, om dit
actueele onderwecp onder de aandacht van
zijn gehoor te brengen, speet het ons en velen
dat hij dit slechts van de geestelijke zijde al
leen om des tijds wille kon belichten.
Indien hij ook de stoffelijke zijde aan een be-
spreking onderworpen had, zou dit met het
oog op mogelijk tot uiting komende gevoelens
van ontevredenheid, naar zijn meening op een
vergadering als deze minder gewenscht zijn
geweest en zeker niet met het kairakter ervan
in overeenstemming geweest zijn.
Spreker behandelde daarop uitvoerig de
misvattingen die t.o.v. den boerenstand, voor
al bij de stedelingen, nog ten huidige dage blij-
ven bestaan. Uit ervaring en eigen ondervin-
ding en aan de hand van typeerende alge-
meenheden wist hij zijn ondecwerp te popula-
riseeren, zoodat geen woord van zijn welge-
documenteerde voordracht teloor ging. Spre
ker besprak de literatuur, de modecniseering
van het geheele maatsehappelijk bestel en in-
zonderheid ook het baanbreken daarvan ook
op landbouwgebied. De geestelijke verwor-
ding in de steden heeft zich, mede dank zij
dit alles, niet bepaald tot dezelve, doch ook
het platteland in den greep der geestelijke
vervlakking op alle tec-rein gebracht.
Spreker vond dit een groote schaduwzijde
van d>e geweldige vooruitgang op maatsehap
pelijk en technisch gebied. De stadsbewoners
missen het recht met minachting neer te zien
op de plattelandsbevolking. De eerste schep-
selen waren, naar Gods eigen beeld geschapen
zijnde, de echte en meest waarachtige vocc-
beelden van het begrip „cultuurmensch".
Adam was een „landbouwer" en zonder de
zondeval zouden er niets dan „landbouwers"
geweest en ook niet noodig zijn geweest.
Spreker wijst nog op de goede en nog steeds
voortlevende karaktertcekken van de boeren-
bevolking, i.e. in ons land, als daar zijn: Chris-
tenzin, soberheid, trouw aan troon, Oranje en
Vaderland, en andere.
Spreker wees ook meer in bijzonderheid op
de taak van de Moeder en Vrouw in de samen
leving. Hij deed dit met voorbeelden van
ideale Moederschap aan te wijzen in een
Juliana van Stolberg en de Moeder van den
Kerkvader Augustinus. Het slot van zijn met
aandacht gevolgde rede was een gloedvolle
peroratie, ook onder deze abnormale omstan-
digheden, te blijven streven naar de ont-
plooi'ing van het maatsehappelijk -leven naar
eigen aard, trouw aan de levensnormen be-
lichaamd in confessie en belijdenis, opdat een
stoere en trouwe boerenstand op Ohristelijken
grondslag gehandhaafd blijve. (Applaus.)
Naar aanleiding van dit betoog had een
korte gedachtenwisseling plaats met eenigen
der aanwezige jeugd-leden van beider kunne,
die haar leerzaamheid niet mistte, evenmin
als het verdere gedeelte van het programma,
dat van hoogstaand en beschaafd gehalte
bleek en een kenmerk was van voorbeeldige
samenwerking en opgewekt vereenigings-
leven, hetwelk dan ook nog nader aangetoond
werd door de van bestuurszijde gesproken
woorden van den voorzitter van den C.B.T.B.
en het hoofd der Chr. Lagere Landbouwschool,
den heer Bcoy.
Zang en voordracht vulden verder den
avond.
De Jeugd-organisaties van den C.B.T.B.
kunnen alzoo met zeer veel voldoening op
dezen geslaagden avond terugzien.
Gemesnteraa4.
In de op Donderdag 22 Februari a.s. des
namiddags 6.30 uur te houden openbare Ver
gadering van den gemeenteraad alhier, komen
de vo'jjende pun ten in behandeling:
1. Herstemming over het voorstel-De
Leux wegens staken der stemmen in de
vorige vergadering.
2. Mededeeling ingekomen stukken.
3. Benoeming van een controleur bij de
uitvoerig der steunregeling en aanstel-
ling op arbeidsovereenkomst.
4. Benoeming 7 leden der commissie tot
wering van schcolverzuim wegens
periodieke aftreding van de heeren C.
A. Aarsen, E. D. Vermoet, A. J. Bock-
stael, L. A. van den Hemel, P. C. van
Hecke, A. E. Vermandel en J. A.
Wehrens op 14 Februari 1940.
5. Benoeming lid Burgerlijk Armbestuur
wegens periodieke aftreding van Jac.
P. Geirnaerdt op 1 April a.s.
6. Voorstel tot verleening voorschot op de
gemeentelijke vergoeding overeenkom-
stig art. 101 der L. O. wet 1920 ten
behoeve der bijzondere lagere scholen
in de gemeente over 1940.
7. Voorstel tot wijziging der gemeente-
begrooting voor 1939.
8. Alsboven voor 1940.
